hoe word ik succesvoller dan mijn collega’s?
Eerder verscheen van Rob Urgert en Joep van Deudekom: Waarom zit Ik niet in Oranje? en 24 andere wetenschappelijke vragen over voetbal (2010)
ROB URGERT E N JO EP VAN D EUDEKOM
Hoe word ik
SUCCESVOLLER dan mijn collega’s?
Nijgh & Van Ditmar Amsterdam, 2010
De uitgever heeft ernaar gestreefd de rechten van het beeldmateriaal in dit boek te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. www.nijghenvanditmar.nl Copyright © Rob Urgert en Joep van Deudekom 2010 Omslagontwerp Erik Kessels / KesselsKramer Foto omslag Paul Graves Foto’s zie verantwoording achterin Foto auteur Enno Keurentjes nur 320 / isbn 978 90 388 9378 5
Inhoudsopgave
Voorwoord 7 i Dingen waar je niks aan kan doen Hoofdstuk 1 – Inleiding 21 Hoofdstuk 2 – Heb ik de juiste kleur? 33 Hoofdstuk 3 – Ben ik lang genoeg? 47 Hoofdstuk 4 – Heb ik een gunstige naam? 61 Hoofdstuk 5 – Ben ik mooi genoeg? 73 Hoofdstuk 6 – Ben ik inteligent genoeg? 93 Hoofdstuk 7 – Heb ik een gunstige testosteronspiegel? 115 Hoofdstuk 8 – Ben ik op het juiste moment geboren? 129 ii Dingen waar je iets mee kan Hoofdstuk 9 – Hoe word ik succesvoller dan mijn collega’s? 141 Hoofdstuk 10 – Hoe word ik succesvoller dan mijn concurrenten? 169
iii Slotsom Hoofdstuk 11 – Troost 203 Literatuur 209 Fotoverantwoording 223
Voorwoord
We zijn ons ervan bewust dat er wel vaker een boek verschijnt waarin ze vertellen hoe je succesvoller kunt worden. Als je op de website van Amazon kijkt naar wat er alleen al dit millennium is verschenen aan zelfhulpboeken voor mensen die meer succes nastreven, kun je niet anders dan de conclusie trekken dat er een flinke markt voor bestaat. Een willekeurige greep uit de enorme berg publicaties van het afgelopen decennium: – The 3 V’s to success: 3 easy to remember steps to achieving success in any area of your life, Christopher King, 2008. – Coaching into greatness: 4 steps to success in business and life, Kim George, 2006. – Selling without selling: 4 1/2 steps to success, Carol Super, 2003. – Passionate action: 5 steps to extraordinary success in life and work, Doug Gray, 2007. – Golden apples: 6 simple steps to success, Bill Cullen, 2005. – The secret code of success: 7 hidden steps to more wealth and happiness, Noah St. John, 2009. – 8 steps to success, Samuel Blankson, 2005. – The 9 super simple steps to entrepreneurial success, Martin Grunder, 2003.
–7–
– Keys to positive thinking: 10 steps to health, wealth and success, Napoleon Hill, 2004. – Success habits: 11 steps to becoming an uncommon achiever, Greg Powe, 2002. – Job smarts: 12 steps to job success, Dixie Lee Wright, 2003. – Think, act and be someone! Teaching to win by choice based on Napoleon Hill’s 13 proven steps to success, Orrin Hudson, 2004. – Celebrating success: 14 ways to a successful company, Ronald Finklestein, 2005. – Simple steps to impossible dreams: the 15 power secrets of the world’s most successful people, Steven Scott, 2000. – Complex project management: 16 steps to success, Peter Schulte, 2003. – Seeds of success: 17 ways to nurture the greatness within you, Sheryl Towers, 2009. – Kick your “but”: 18 steps for removing the obstacles to sales success, Emily Huling, 2000. – Success is in your hand: 19 keys to unlocking the successful person you were designed to be, Ryan Greene, 2006. – Team work: 20 steps to success, Glenn Parker, 2009. – 21 steps to success and happiness, Ron Harper, 2005. – 22 steps to success, Krysta Gibson, 2007. – 23 steps to success and achievement: the dynamic plan that will change your life, Robert Lumsden, 2009. – How to plan and execute strategy: 24 steps to implement any corporate strategy successfully, Wallace Stetinius, 2006. – 25 steps to success (motivating & retaining valuable employees), Jim Desena, 2005. – Alphabets of success: 26 easy steps to improve your life, Tyrell Ware, 2008. – The power of failure: 27 ways to turn life’s setbacks into success, Charles Manz, 2002.
–8–
– The 28 laws of attraction: stop chasing success and let it chase you, Thomas Leonard, 2007. – The success code: 29 principles for achieving abundance, success, charisma, & personal power in your life, Joe Runino, 2007. – How to be first, daring & different: 33 ways to achieve personal and professional success, John Crnokrak, 2004. – Discover the most obvious key to success for your own business... Sales and marketing: 39 steps forward, Richard Walters, 2002. – 42 rules of marketing: a funny practical guide with the quick and easy steps to success, Laura Lowell, 2007. – The 49 steps to a bright life: conspiracy for personal success, Phil Murray, 2000. – 50 steps to business success: entrepreneurial leadership in manageable bites, Peter Cleveland, 2002. – The winning manager: 51 steps to corporate success, Walter Vieira, 2005. – Napoleon Hill’s unlimited success: 52 steps to personal and financial reward, Napoleon Hill, 2004. – Nibble your way to success: 56 winning tips for taking charge of your career, Nan Russell, 2007. – Power networking: 59 secrets for personal & professional success, Donna Fisher, 2000. – 100 essential steps to career success, Angela Coldwell, 2008. – Keys to leadership: 101 steps to success, Stewart Tubbs, 2007. – The golden rules for managers: 119 incredible lessons for leadership success, Frank McNair, 2009. – Easy-to-use feng shui: 168 ways to success, Lilian Too, 2000.
Voor degenen die nog plannen hebben: de eerst beschikbare plek voor een boek over hoe je succesvol kunt wor–9–
den is in 30 stappen en ook 60 tot en met 99 stappen zijn nog vrij. En waarom zou je trouwens niet succesvol kunnen worden in maar twee stappen? Dat moet toch mogelijk zijn!? Het punt dat wij willen maken is duidelijk: met het boek dat jij op dit moment in handen hebt, betreden we niet echt een nichemarkt.
Tjakka!
H
et pad dat naar succes leidt, is in alle succesboeken steeds een tikkeltje anders geplaveid: door in jezelf te geloven, door overal rond te bazuinen hoe goed je bent, door te leren focussen, door nooit op te geven, door uit te stralen dat je al succesvol bent, enzovoort. Als je de stappen maar nauwgezet volgt, komt het succes vanzelf. Nou, vergeet het maar. Om de eerste mythe gelijk maar wetenschappelijk onderuit te schoffelen, even een paar opmerkingen over wat we noemen de Ratelbanddoctrine: als je zelf maar hard genoeg roept dat je iets kunt, dan kun je het ook. Uit onderzoek is gebleken dat mensen die al veel zelfvertrouwen hebben nog meer zelfvertrouwen krijgen door het maar hard en vaak genoeg tegen zichzelf te roepen (en wat een vervelende mensen zijn dat eigenlijk). Maar bij mensen die weinig zelfvertrouwen hebben, juist de mensen die het dus het hardst nodig hebben, werkt het precies omgekeerd. Mensen die weinig zelfvertrouwen hebben, horen zichzelf namelijk dan de hele dag
– 10 –
zeggen dat ze fantastisch zijn, maar ze weten donders goed dat het niet zo is. Het gevolg is dat ze zichzelf de hele dag confronteren met het feit dat ze niet aan het gewenste beeld kunnen voldoen, en zo krijgen ze nog minder zelfvertrouwen. Dus de volgende keer dat je op de tennisbaan tegen jezelf loopt te schreeuwen: ‘Je kan het! Je kan het! Ik weet dat je het kan!’, bedenk dan eerst even wat voor type je bent. Misschien is het beter om te roepen: ‘Je kan het toch niet! Hou toch op man, dit wordt nooit wat!’ Je spel blijft even beroerd, maar je hebt er dan tenminste dan niet zo’n last van.
Vaak worden in bovengenoemde boeken personen ten tonele gevoerd die op de een of andere manier ongelooflijk succesvol geworden zijn, om dan terug te gaan redeneren hoe hij (of in mindere mate zij) dat gedaan heeft. Het van-krantenjongen-tot-miljonair-verhaal. Raar genoeg lees je in deze moderne sprookjes nooit over al die duizenden zwoegers die hun leven lang precies hetzelfde deden als die succesvolle krantenjongen, maar die het niet hebben gered. De van-krantenjongen-tot-beleidsmedewerker-Bouw-en-Woningtoezicht-van-een-middelgrotegemeente-verhalen zeg maar. De van-pizzabezorger-totfacilitair-medewerker-bij-een-noodlijdend-cateringbedrijf-verhalen. Die hoor je nooit. Dat komt omdat al die succesboekenschrijvers oplichters zijn. Handelaars in wind. Grossiers in drogredenen – 11 –
en schijnargumenten. Mensen die snel rijk willen worden. Waarom zou je iemand geloven die een boek schrijft over succes? Tenzij hij daar heel succesvol in is. Maar dan is in feite het enige dat hij je kan leren: hoe jij ook een succesvol boek kunt schrijven. Daar heeft de gemiddelde Nederlander natuurlijk geen twee tientjes voor over. Begin dus meteen met de goudenbergengoeroes diep te wantrouwen. (Net zoals je aandelenadviseurs van banken moet wantrouwen, want als ze echt goed waren, zouden ze niet meer werken als adviseur bij een bank, maar allang op hun veertig meter lange boot liggen zonnen in de haven van Portofino.) Wij kunnen met hetzelfde recht zeggen: iemand die de lotto wint is begonnen met het kopen van een lot, dus als je dat ook doet word je geheid miljonair. Zo werkt het natuurlijk niet en wij gaan ervan uit dat jij, de lezer van dit boek, slim genoeg bent om dat te begrijpen. De kans dat een krantenjongen eindigt als miljonair is praktisch nul. Waarom? Omdat veel van het succes dat we in het leven bereiken, wordt bepaald door factoren waar we geen of nauwelijks invloed op kunnen uitoefenen. Factoren die al bij onze geboorte vastliggen, zoals onze huidskleur en intelligentie. Het is vreselijk om te moeten constateren, maar je kans op succes in dit leven ligt al grotendeels in je genen verankerd. Ben je een dubbeltje? Vergeet het kwartje. Pas liever op dat je geen stuiver wordt. Zonder al te veel vooruit te lopen op de rest van dit boek willen we je dan ook alvast het volgende zeggen: ben je een aantrekkelijke blanke man van minimaal 1 meter 80 lang met een IQ van minstens 120 en is het je niet gelukt om succesvol te worden in het leven? Dan heb je op zijn – 12 –
zachtst gezegd niet echt je best gedaan. Maar ben je een corpulente, kleine, onaantrekkelijke, zwarte vrouw die wel succes heeft, dan nemen wij onze pet diep, diep voor je af. Jij hebt de voorspoed niet in je schoot geworpen gekregen, zoals bij types als George Clooney en Cristiano Ronaldo en Reinout Oerlemans wel degelijk het geval is. Jij hebt het helemaal zelf gered op je inzet en je persoonlijkheid. Chapeau! In dat kader kunnen we meteen een suggestie doen wie de meest succesvolle persoon ooit moet zijn geweest. Degene die met de meeste beperkingen toch heel succesvol is geworden. Degene die de langste weg langs de steilste hellingen onder de slechtste weersomstandigheden heeft moeten klimmen om de top te bereiken. Wij willen bij dezen graag Oprah Winfrey nomineren als de meest succesvolle mens op aarde. Ze is mateloos populair, heeft tv-programma’s gemaakt die over de hele wereld worden uitgezonden en ze wordt gezien als de meest invloedrijke vrouw op deze aardbol. En dat in combinatie met al die factoren die haar dat moeilijk gemaakt hebben (zie lijstje). Het enige dat in haar voordeel sprak was haar lengte en haar (vermoedelijk) hoge intelligentie. Tegen Voor Zwart Best lang (1 meter 75) Vrouw Intelligent Rare naam Dik Nauwelijks opleiding Misbruikt in haar jeugd – 13 –
De succesvolste mens op aarde
Anders dan Oprah Winfrey – die feitelijk gewoon de persoon is die het winnende staatslot in handen had – is voor jou een dergelijke levensloop niet meer weggelegd. Jij bent al ergens terechtgekomen tussen mensen die allemaal net zo veel of net zo weinig succes hebben als jij. Wat jij in dit boek zult vinden is voornamelijk troost. We leggen aan de hand van wetenschappelijke onderzoeken uit op wat voor manier al die bijna onveranderbare factoren het succes van iemand beïnvloeden, en dat jij daar dus niet zo heel veel aan kunt doen. (Alles wat we schrijven is gebaseerd op ‘harde wetenschap’, maar soms gaan we wat kort door de bocht, want dat leest lekkerder. Wij dachten dat als we toch met een boek vol desillusies ko– 14 –
men die je succesdromen de grond in boren, dan kan het maar beter een beetje gemakkelijk leesbaar zijn.) Maar naast dat we beschrijven waarom je niet succesvol bent geworden, bieden we ook praktische tips hoe je toch, binnen je eigen niet zo succesvolle omgeving, nét even wat succesvoller kunt worden dan je collega’s. Dus troost en een beetje hoop. Meer kunnen we niet voor je doen. Rob Urgert Joep van Deudekom Oktober 2010
– 15 –
De zeven stappen naar succes De eerdergenoemde lijst van stappen-naar-succesboeken is al indrukwekkend, maar is nog maar het topje van de ijsberg. Stel dat je behoefte hebt aan een recent boek dat je leert hoe je succesvol kunt worden in 7 stappen, en geen stap meer of minder, dan heb je de keuze uit de volgende 23 titels: 1. The secret code of success: 7 hidden steps to more wealth and happiness, Noah St. John, 2009. 2. 7 steps to success: in business & in life during recession or recovery, Marilyn McLeod, 2010. 3. Success is a journey: 7 steps to achieving success in the business of life, Jeffrey Mayer, 2000. 4. 7 steps to success: I learned from homeless people, Chet Sisk, 2005. 5. The soul of success: 7 steps to monetary and spiritual wealth for a rich meaningful life, B. RigerHull, 2002. 6. Live life guide: 7 steps to success, Herman Steenkamp, 2009. 7. Sin to win: 7 deadly steps to success, Marc Lewis, 2002. 8. 7 steps to success for woman entrepreneurs from one who made it, Aundrea Lacy, 2007. 9. Managing brand you: 7 steps to creating your most successful self, Jerry Wilson, 2008.
– 16 –
10. Rich by choice: 7 steps to financial success, Erlend Peterson, 2001. 11. Recession or plenty: 7 steps to success in business & in life, Marilyn McLeod, 2009. 12. Foreword for the secret code of success: 7 steps to more wealth, Jack Canfield, 2010. 13. 7 steps to success, Tara Ramsey, 2003. 14. The invisible path to success, 7 steps to understand and manage the unseen forces shaping your life, Robert Scheinfeld, 2000. 15. Wealth workout: the simple 7 step formula for financial success, Marcus de Maria, 2009. 16. The 7 steps to success in life, Dra Isabel, 2004. 17. 7 steps to success, Prem Bhalla, 2009. 18. The 7 steps of spiritual intelligence: the practical pursuit of purpose, success and happiness, Richard Bowell, 2005. 19. 7 guaranteed steps to spiritual, family and financial success, Jesse Lee Peterson, 2007. 20. Serendipitously rich: how to get delightfully, delectably, deliciously rich (or anything else you want) in 7 ridiculously easy steps, Madeleine Kay, 2009. 21. 7 steps to success, Greg Ubert, 2004. 22. Extraordinary credit unions: a proven 7-step how-to system to unleash breakthrough success, Roxanne Emmerich, 2004. 23. 7 steps to riches: how to program your mind to
– 17 –
get whatever you want, the ultimate success guide, Daniel Betz, 2000. Maar we kunnen alvast verklappen: de boeken in 8 stappen en die in 11 stappen en die in 49 stappen zijn allemaal ook zéér de moeite waard!
– 18 –
i Dingen waar je niks aan kan doen
Hoofdstuk 1 Inleiding We must believe in luck. For how else can we explain the success of those we don’t like? jean cocteau
Succes. Het woord alleen al zorgt ervoor dat je rechtop gaat zitten in je stoel. Want diep in ons hart willen we het allemaal. In wat voor vorm dan ook. Het nastreven van succes is onze innerlijke drijfveer bij alles wat we doen, en dat is al zo sinds we nog op blote voeten over de savannes renden: dood ik de mammoet of doodt de mammoet mij? Misschien dat je het je niet dagelijks realiseert, maar jij – de persoon die op dit moment dit boek zit te lezen – bent al ongelooflijk succesvol. Je bent namelijk het resultaat van een miljoenen jaren durende schifting tussen de winnaars (de jagers die de mammoet hebben gedood en opgegeten) en de verliezers (de sukkels die gestruikeld zijn onder de mammoet en die zich dus nooit hebben voortgeplant). In jouw genen ligt de erfenis van miljoenen jaren succesvolle voorouders, die het generatie na generatie hebben klaargespeeld om niet voortijdig dood te gaan. – 21 –
Neem voor je verder leest een moment de tijd om dat diep te beseffen en er misschien zelfs een beetje dankbaar voor te zijn. Feitelijk ben jij al dat winnende lot uit de loterij. Tegenwoordig heeft succes nauwelijks nog te maken met uitsterven of voortbestaan en dat is al helemaal niet meer het geval in onze westerse maatschappij. We hebben altijd genoeg voedsel, we hebben geen natuurlijke vijanden meer en we zijn zo goed beveiligd tegen gevaren dat zelfs als er aan de andere kant van de wereld in Mexico een nieuw onschuldig griepje ontstaat, het hele land in mum van tijd gevaccineerd is en beschermd tegen de verschrikkelijke ontberingen van het virus (lichte hoest, lichte hoofdpijn, licht gevoel van malaise). Daarmee komen we meteen bij de belangrijkste vraag uit dit boek: wat verstaan we tegenwoordig onder succes? Wanneer noem je jezelf succesvol? Dat verschilt natuurlijk van persoon tot persoon. Voor de een begint succes pas bij de zevende nul op zijn loonstrookje, terwijl de ander al tevreden is als het hem lukt om geheel op eigen kracht en zonder al te veel foutjes een paardenhoofd te ministecken. Waar de een zichzelf pas succesvol noemt als hij met drie gouden Olympische medailles naar huis keert, zal de ander al juichen als die een hele bocht poot je-over schaatst zonder te vallen. Kortom, onze beleving van succes is relatief en sommige mensen zijn beduidend eerder tevreden dan anderen. Daarom is het zo lastig om er een eenduidige definitie van te geven. Maar laten we afspreken dat als we het in dit boek hebben over ‘een succesvolle persoon’ dan bedoelen wij simpelweg: iemand met een hoog inkomen. – 22 –
Dat is nu eenmaal de eenvoudigste maat die we in deze maatschappij hebben bedacht om aan te geven of iemand goed is in wat hij doet. Een goede schrijver verkoopt veel boeken. Een goede zakenman sluit veel lucratieve deals. Een goede prostituee kan eerder met pensioen. Hoe je het ook wendt of keert, succesvolle mensen harken meer geld naar binnen dan mensen zonder succes. Uiteindelijk is dat toch het duidelijkste verschil.
Evolutionair gezien zijn we stuk voor stuk al het winnende lot uit de loterij
Invloed van geld
W
aarom willen we eigenlijk rijk zijn? Omdat geld een hoop rare dingen doet met onze hersenen. Onderzoek toont aan dat mensen die zich op de een of andere manier afgewezen voelen een acuut verlangen ervaren naar meer rijkdom. Depressieve en ontevreden mensen lopen meer risico zich te verliezen
– 23 –
in het zogenaamde troostshoppen. Ook de bittere ervaring van geld verliezen op de beurs of in het casino blijkt te worden gereguleerd door hetzelfde deel van de hersenen dat zich ook bezighoudt met complexe emoties als pijn en angst. Oftewel, de pijn die je voelt als de aex een paar procenten in het rood zakt is echte pijn! Dit verband blijkt ook omgekeerd te werken: mensen die een flinke stapel bankbiljetten in hun handen hebben, voelen minder pijn. Amerikaanse psychologen ontdekten dit. Ze vroegen proefpersonen om hun handen dertig seconden in een bak met heet water te stoppen. De helft van de groep had net een stapeltje van tachtig honderddollarbiljetten door de vingers laten glijden, de andere helft had hetzelfde gedaan met een stapel onbedrukt papier. En het werkte: de biljettengroep gaf achteraf aan dat ze het hete water als minder pijnlijk hadden ervaren dan de controlegroep. Volgens de onderzoekers roept het vasthouden van geld gevoelens van eigenwaarde en zelfvertrouwen op. Uit eerder onderzoek was al gebleken dat mensen met een groot gevoel van eigenwaarde beter in staat zijn om pijn te weerstaan. (Wij zagen hier nog een andere verklaring. Papiergeld bevat namelijk hoge concentraties aan cocaïne. Ook weer niet zó hoog dat je er een bloedneus aan overhoudt als je staat te pinnen, maar ze zijn ook niet te verwaarlozen. Amerikaanse dollars zijn met name berucht, want negentig procent van de dollarbiljet-
– 24 –
