Hoe organiseer je een goede uitvraag voor een complex product – een toelichting op de Leidraad aanbesteding energieprestatiecontracten Alexandra Boot Boot Advocaten
Leidraad aanbesteden EPC Hoe organiseer je een goede uitvraag voor een complex product Toelichting op de Leidraad aanbesteding energieprestatiecontracten (EPC)
Alexandra Boot, Boot Advocaten
31 maart 2015
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
2
Transitie
31 maart 2015
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
3
Duitsland Duitsland grootste ESComarkt •
Berlin Energy Agency PPS sinds 1992 opereert als procesmanager 53 medewerkers • Geschatte Energy Services Market: • totale opbrengst 2013 3-4 B € • totale opbrengst 2023 20-30 B € • aantal ESCo’s 500-550 • Meer dan 1400 gebouwen in ESCo (75% scholen, universiteiten, gevangenissen, sportfaciliteiten en 5% kantoren, 20% ziekenhuizen) • Gegarandeerde besparingen 35% in meeste contracten behaald
31 maart 2015
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
4
Parijs Paris Climate Plan 2007 Doelen voor 2020: • 30% reductie energie consumptie • 30% reductie in co2 emissie • 30% hernieuwbare energie SCHOLENPROJECT PARIJS • Tot 2017 meer dan 600 basisscholen en gebouwen voor kinderopvang worden via ESCo’s aangepakt met geld Europese Investeringsbank. • In 2013 zijn 100 scholen reeds aangepakt. Op dit moment zijn er 200 scholen onderweg • Doelen zijn met meer dan 30% besparing en reductie behaald.
31 maart 2015
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
5
Nederland Wat werkt niet? • • • •
•
31 maart 2015
Te kleinschalige projecten worden te groots en gefragmenteerd aangepakt. Gebrek aan integraliteit, techniek, financieel, fiscaal en juridisch. Communicatie en organisatie ontbreekt. Opschalen, modelmatig werken en langdurige contracten worden als moeilijk en obstakel gezien. Bestuurlijk commitment ontbreekt.
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
6
Nederland Wat werkt wel? • • • • •
31 maart 2015
Politiek klimaat en besluitvorming werkt mee ESCO professionaliseren Aanpakken communicatie en organisatie Techniek, financieel, juridisch en fiscaal aan de voorkant Buitenlandse investeerders komen naar ons toe
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
7
Waarom leidraad aanbesteden?
31 maart 2015
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
8
Waarom Leidraad • Ministerie BZK, RVO, ESCoNetwerk Nederland, Boot Advocaten
• Uitvoering Energy Efficiency Directive en Energie akkoord • Verduurzamen (maatschappelijk) vastgoed met energieprestatiecontracten komt niet van de grond • Overheid als launching customer • Professioneel opdrachtgeverschap bij aanbesteden energieprestatiecontracten
31 maart 2015
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
9
Leidraad • Totstandkoming met medewerking overheid en marktpartijen • Routeplanner • Effectief integraal inkoopproces voor complexe projecten • Technische, financiële, juridische aandachtspunten • Organisatorische en communicatieve aspecten
31 maart 2015
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
10
Projectindicatie • Doel en scope project • Potentieel verbetering energie- en onderhoudskosten, comfort en kwaliteit vastgoed • Financiering
31 maart 2015
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
11
Specifieke regelgeving • Europese energieregelgeving: Richtlijn 2012/27/EU • Europese staatssteunbeschikkingen EC
• Aanbestedingswet • NL Energiewetten: onder meer Warmtewet en Electriciteitswet, Huurwet, Woningwet, Bouwbesluit en Uitvoeringswet huurprijzen woonruimte (Energie prestatievergoeding) • Wet milieubeheer, publieke voorschriften, vergunningen, ontheffingen
31 maart 2015
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
12
Specifieke regelgeving fiscal speelveld • Fiscaal is veel mogelijk, mits tijdig voorgesorteerd • Vennootschapsbelasting (EIA, MIA, taxplanning, compliance) • BTW (belaste input/belaste output) • Overdrachtsbelasting (bijvoorbeeld vestiging zakelijk recht) • Energiebelasting (aardgas en elektriciteit) • Verschillende belastingmiddelen zijn qua voordelen niet altijd goed op elkaar afgestemd!
31 maart 2015
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
13
Gecombineerde technische, juridische en fiscale aanpak – Quick Scan
Technisch Technische identificatie van mogelijke maatregelen Calculatie investering en opbrengsten
Juridisch Analyse contracten inventarisatie risico’s en aansprakelijkheid
31 maart 2015
BUSINESSCASE
Technisch Opstellen business case met rendabele maatregelen Cashflow berekening ESCo voor financiers en system integrators
Juridisch/fiscaal Juridische samenwerkingsvorm en Fiscale aspecten consequenties Relevante investerings- en exploitatie subsidies
KEUZE
IMPLEMENTATIE ESCO Technisch Implementatie ESCo Technisch/financiële ondersteuning
keuze vastgoedeigenaar op basis van resultaat SCAN: Keuzemogelijkheden: Technisch format ESCo of andere optie; GO / NO-GO
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
Juridisch Opstellen Samenwerkingsovereenkomst en en overige contracten Fiscale optimalisatie Subsidieaanvraag Staatssteun vermijden Vergunningaanvraag Begeleiding aanbesteding
© Boot Advocaten
IDENTIFICATIE
14
Essentiële Keuze 1.
De realisatie en exploitatie volledig in eigen hand houden.
2.
De realisatie en exploitatie door een ESCo laten uitvoeren.
31 maart 2015
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
15
Projectorganisatie • Transparante samenwerking • van exploitatiemodel naar coöperatie • nieuwe samenwerkingsverbanden, samenwerkingsstructuur • nieuwe businessmodellen • Gebruiker betrekken bij het (aanbestedings-) proces, beheer/exploitatie
• Borging van kennis in organisatie opdrachtgever
31 maart 2015
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
16
Voorbereiding Vooraf tijd en energie vrijmaken voor grondige gegevensverzameling 1. Informatie over gebouw • gebruiksfunctie, verdiepingen, meetstaat BVO, GVO en GO, gebruikstijden bouwjaar, renovatiejaar • lopende huur en onderhoudscontracten • energieverbruik gas en elektriciteit 2. Informatie over techniek • HVAC installaties, verlichting, bouwfysica en gebouw-beheersysteem • eerdere adviezen
3. Financiering
31 maart 2015
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
17
Aanbestedingsproces 1. Voorbereiding, inventarisatie data, scope van de aanbesteding (diensten, werken, leveringen), hoeveel gebouwen? 2. Opdrachtvoorwaarden vaststellen 3. Selectie van ondernemingen • uitsluitingsgronden • selectiecriteria • eisen met betrekking tot financiële en economische draagkracht • eisen met betrekking tot technische- en beroepsbekwaamheid 4. Beoordeling aanbiedingen • check op minimumeisen • Gunningscriteria 5. Definitieve gunning en contractafsluiting 6. Uitvoering 31 maart 2015
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
18
Selectiecriteria 1. Uitsluitingsgronden 2. Geschiktheidseisen • Eisen met betrekking tot financiële en economische draagkracht (bankverklaring, verzekering tegen beroepsrisico’s, overlegging van balansen en verklaring met betrekking tot inzet
• Eisen met betrekking tot technische- en beroepsbekwaamheid • certificeringseisen • ervaring met het analyseren en ontwerpen van energiebesparende maatregelen • ervaring met het uitvoeren van energiebesparende maatregelen • ervaring met het beheer en onderhoud van gebouwen en installaties • ervaring met het monitoren van energieprestaties en onderhoud
31 maart 2015
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
19
Gunningscriteria •
Kwalitatieve gunningscriteria • plan van aanpak • sterkte van het financieringsconcept • kwalificaties en ervaring projectteam • duur overeenkomst • innovatieve efficiënte energiediensten • kwaliteit monitoringssystemen • overname personeel
•
Kwantitatieve gunningscriteria • prijscomponenten (netto contante waarde, energiebesparing, investering, onderhoud en restwaarde) • energieverbruik gerelateerde componenten (laagste energieverbruik en toepassing hernieuwbare energiebronnen
31 maart 2015
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
20
Selection criterion ESCO
Cost (€/year)
Maximal net-cost saving = actualised value of: + Annual guaranteed energy cost savings - Annual remuneration ESCO (investment, maintenance,…) + Increased elements value at end of project
Net-cost saving during project
Remuneration ESCO
Energy cost
Before EPC-project-> <31 maart 2015
EPC-project
-><- After EPC-project
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
Year
21
31 maart 2015
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
22
Soorten procedures •
Concurrentie gerichte dialoog (minimaal 3)
•
Niet-openbare aanbesteding (minimaal 5)
•
Onderhandelingsprocedure met bekendmaking (minimaal 3)
31 maart 2015
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
23
Energieprestatiecontracten •
EPC Scope (ontwerp, installatie, renovatie, financiering, exploitatie, onderhoud en beheer, comfort)
•
Levensvatbaarheid project (besparingspotentieel van investeringen, terugverdientijd en looptijd contract)
•
Wijzigingen in ontwerp door opdrachtgever en/of opdrachtnemen
•
Financiering (investering door ESCo, opstalrecht en hypotheekrecht)
•
Prestatiegarantie (op basis van kritische prestatie indicatoren (KPI’s) (garantie energie besparing, comfort en restwaarde)
31 maart 2015
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
24
Energieprestatiecontracten •
Split incentives
•
Flexibiliteit in afspraken opdrachtgever en opdrachtnemer, opdrachtnemer en financier
•
Meten en verifiëren (risicoallocatie, betalingsachterstanden, leegstand)
•
Projectaansprakelijkheid
•
Beëindiging EPC contract, overdracht eigendommen
31 maart 2015
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
25
Samenwerken
31 maart 2015
Leidraad aanbesteden EPC | ©BootAdvocaten
26