Hoe journalisten te werk gaan Annemarie van den Hoven

2

Vergelijking ABP en PGGM pensioen

4

Triple promotie over HPV

7

Lucky Seven van VUmc

4 januari 2008 T R AC e R I S H e T T W e e W e K e l I j K S e M e d e W e R K e R S B l A d VA N V U M e d I S C H C e N T R U M – U I TG AV e : d I e N S T Co M M U N I C AT I e

NUMMeR 1

Alle hens aan dek op de SEH

F O TO :

“Het was chaotisch op de spoedeisende hulp”, omschrijft teamleider Joost van Galen de afgelopen nieuwjaarsnacht. “Tussen half elf ’s avonds en half acht ’s ochtends hebben we met ons team zeventig patiënten behandeld. Het was veel drukker dan gebruikelijk en het ging ook nog vaak om complexe gevallen.” Het aantal vuurwerkslachtoffers was hoger dan in andere jaren, en bovendien waren de verwondingen dit jaar ernstiger. Er kwamen 13 patienten met vuurwerkletsel, waarvan twee ernstig. “Wie weet wat zich hier had afgespeeld als er niet zoveel vuurwerkbrillen waren verkocht. Maar de vele tientallen incidenten in de stad, van vecht- en steekpartijen tot branden, zorgden voor een extra grote toeloop. En daarnaast waren er natuurlijk de gebruikelijke patiënten, van een ernstige psychose tot een longontsteking. We hebben werkelijk alle zeilen moeten bijzetten. Er was geen moment tijd voor een pauze. En dat geldt natuurlijk niet alleen voor de seh-, maar ook voor de ok-, radiologie- en laboratoriummedewerkers.” De agressie in de stad leidde gelukkig niet tot agressie tegen de hulpverleners van VUmc. “Natuurlijk steeg de irritatiefactor bij patiënten en hun begeleiders naarmate men langer moest wachten. Opvallend was verder dat er veel patiënten dronken waren. Maar geweld is gelukkig verder uitgebleven.”

De advies- en medezeggenschapsorganen van Stichting Buitenamstel Geestgronden (sbg) en VU medisch centrum zijn akkoord gegaan met de afspraken over samenwerking. Op 21 december werd de formele besluitvorming afgerond. Dit geeft blijk van het brede draagvlak voor de samenwerking in beide organisaties. De gemaakte afspraken zijn historisch voor beide instellingen. Het legt de basis om de gezamenlijke ambitie waar te maken om somatiek en psychiatrie te integreren ten behoeve van een betere gezondheidszorg.

MMI onderzoekt voor Amstelland Een stroom van bijvoorbeeld zo’n achtduizend extra bacteriële kweken per jaar verwacht Ina Simoons met ingang van half januari 2008. Om maar niet te spreken over de toename van de aanvragen voor het aantonen van andere dan bacteriële ziekteverwekkers of van antistoffen. De afdeling medische microbiologie en infectiepreventie (mmi) bereidt zich voor op een flinke uitbreiding van de werkzaamheden. De reden: vanaf die datum is het ziekenhuis Amstelland een samenwerkingsverband aangegaan met de afdeling mmi van VUmc. “Boeiend”, vindt Simoons, “vooral omdat het een perifeer ziekenhuis met omringende verpleeghuizen is. Het gaat dus vaak om andere diagnostiek dan in een universitair ziekenhuis.” Tegelijkertijd is ze een beetje bezorgd. “We hebben twee extra analisten nodig en een arts-microbioloog. Die zijn op dit moment erg moeilijk te vinden. De schaarste aan analisten proberen we op te vangen via stagiaires of via de duale opleiding hier in huis, maar het duurt nog wel even voor daar mensen afstuderen.”

De afdeling oogheelkunde heeft zo’n 550 vuurwerkbrillen verkocht. De verkoop begon op 15 december toen het winkelend publiek op het Gelderlandplein tijdens de kerstinkopen meteen ook een vuurwerkbril kon aanschaffen. Verder is een aantal scholen in de omgeving bezocht en was er een verkooppunt in de hal van de poli.

Heilig VU-UUR over wetenschapsjournalistiek

Hoe journalisten te werk gaan ■ Annemarie van den Hoven

In het heilig VU-UUR van 20 december vertelde Wim Köhler, medisch redacteur bij NRC Handelsblad hoe wetenschap in de krant komt. Voor wie er niet bij was een korte samenvatting. Alles wat u altijd al wilde weten, maar niet durfde te vragen... Wie schrijven er over wetenschap? Bij NRC Handelblad werken acht wetenschapsredacteuren. Zij maken de zaterdagse wetenschapsbijlage de populairste bijlage van het nrc, zo blijkt uit recent lezersonderzoek - en de doordeweekse wetenschapspagina’s. Ook het wetenschapsnieuws dat verspreid door de krant staat, is van hun hand. Aan de zaterdagbijlage werken verder nog een flink aantal freelance redacteuren mee.

Kliniek krijgt nieuwe zitjes De hoofdhal van de kliniek heeft een zithoek en een leestafel gekregen, waar patiënten die op vervoer wachten even plaats kunnen nemen. De banken, stoelen en tafels zijn van dezelfde hand als de ontwerpen voor het personeelsrestaurant.

COMVU: PE TER SMITH

Samenwerking SBG en VUmc een feit

Hoe selecteren zij het nieuws? Het nieuws moet uit de wetenschap komen en opvallen. Als het dicht bij de mensen staat, vertedert, verontrust of ontroert, maakt het ook een kans. Nederlands onderzoek heeft een streepje voor. Welke medisch nieuws haalt de krant? Ziekten waar veel mensen aan lijden, nieuwtjes (nieuwe ziekte, nieuwe technologie, nieuw molecuul), demystificaties (onderzoek dat achteraf niet blijkt te kloppen) en nieuws dat een ethisch, maatschappelijk of politiek dilemma oplevert. En wat haalt het niet? Iets wat net in de krant heeft gestaan. Er zijn veel onderwerpen en de ruimte is beperkt. Hoe bouwt een journalist zijn artikel op?

Hij begint met de kernboodschap. Daarin beantwoordt hij vijf W-vragen en de H-vraag (wat, waar, wanneer, wie, waarom en hoe). In de tweede alinea zet hij dit nieuws af tegen wat al langer bekend is. Daarna gaat hij uitwijden, uitleggen, voorbeelden geven en citeren. Hij doet zijn best actief te schrijven en zo min mogelijk vakjargon te gebruiken. Om te voorkomen dat de lezer in slaap valt, is hij soms hard of onvriendelijk. Verderop in het artikel brengt hij dan de nuance aan. Waar haalt hij het nieuws vandaan? Uit medisch-wetenschappelijke tijdschriften, uit persberichten van universiteiten, instituten, fondsen en patiëntenorganisaties en uit persoonlijke contacten.

Welke wetenschap haalt zelden de krant? De praktijk leert dat over pure wis- en scheikunde weinig wordt geschreven. Ook over techniek en fysica staat weinig in de krant. Biologie en medische wetenschap scoren verreweg het hoogst. Hoe oud is het nieuws? Nieuws van vandaag of gisteren verschijnt op de voorpagina, nieuws van één tot drie dagen oud kan op een wetenschapspagina. In de wekelijkse bijlage is het nieuws soms wel drie weken oud. Hoe komen journalisten aan deskundige commentatoren? Elke journalist heeft zijn eigen netwerk. Om ervoor te zorgen dat er verschillende geluiden in de krant komen, raadpleegt hij regelmatig de gids Universiteiten en onderzoeksinstellingen in Nederland, uitgegeven door de sdu, ook wel het hooglerarenboekje genoemd. Wat moet je doen om met je onderzoek de krant te halen? Journalisten houden de wetenschappelijke en de promotieagenda’s van de universiteiten goed in de gaten. Zorg dus dat je daarop komt. En heb je iets gevonden dat op het eerste gezicht niet opvalt - een verborgen verhaal - bel de dienst communicatie dan ruim van te voren op.

?

een van de gevolgen van de brand is dat medewerkers precies willen weten hoe een en ander binnen VUmc is geregeld in het geval van een calamiteit. In Tracer beantwoordt jan Klous van de dienst arbo en milieu (AMd) de meest gestelde vragen.

Verdediger Johnny Heitinga zette aandachtig zijn handtekening op het shirt van Larissa Eveleens. Hij maakte deel uit van de Ajax-selectie die op maandag 10 december het Ronald McDonald VU Kinderstad bezocht. Het was de eerste keer dat Kinderstad gasten ontving. Al tien jaar brengt Ajax een bezoek aan de kinderafdeling om de zieke patiëntjes een hart onder de riem te steken. De selectie kreeg eerst een rondleiding door Kinderstad en werden vervolgens gesplitst in drie groepen om de kinderen niet al te veel te belasten en vermoeien. Want het is natuurlijk niet niets als zomaar Hedwiges Maduro of Maarten Stekelenburg op bezoek komt.

Nazorg

Na afloop van een calamiteit is het zeer belangrijk dat op de juiste wijze nazorg wordt verleend. Het bestaat uit vier onderdelen. Daarnaast kan een calamiteitenonderzoek inzicht geven in wat er kan worden verbeterd. Slachtoffers en hun familie en vrienden: de nazorg aan de slachtoffers wordt gestart door het crisisteam. Deze nazorg bestaat in eerste instantie uit de medische en psychische zorg voor de slachtoffers. Een bijbehorende taak is het informeren en de opvang van familie en vrienden. Het crisisteam schakelt direct deskundige ondersteuning, via bedrijfsarts, P&O en ziekenhuispastoraat in. Nazorg patiënten: de nazorg wordt gestart door artsen en verpleegkundigen van de desbetreffende afdeling en wordt beschouwd als een integraal deel van de verdere patiëntenzorg. Nazorg medewerkers en hulpverleners: de nazorg aan de medewerkers van de getroffen afdelingen en de hulpverleners wordt gestart door het crisisteam. Bij de nazorg aan de medewerkers en hulpverleners ligt de nadruk op de zorg bij de traumatische ervaring(en) van de medewerkers. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de professionele deskundigheid van onder andere de afdeling maatschappelijk werk. Nazorg gebouw, installatie en inventaris: de nazorg aan gebouw, installatie en inventaris wordt gestart door de ploegleider in overleg met het crisisteam nadat de externe hulpverlener (brandweer, politie) het gebouw heeft vrijgegeven. Het betreft onder andere: voorkomen instortingsgevaar, schoonmaken gebouw, opstarten van de installaties, sluiten van de nooduitgangen, openen van de compartimentscheidingen en het resetten van de brandmeldinstallatie. De ondersteuning door een salvagecoördinator van de verzekeraar gebeurt normaliter via de alarmcentrale van de brandweer.

Pensioenstudie uitgebracht

Rapport vergelijkt ABP en PGGM ■ Ilse van Wijk

Pensioen is uitgesteld salaris en daarom een belangrijke arbeidsvoorwaarde. In het CAo-akkoord van 2005 is afgesproken dat werknemersvertegenwoordigers en werkgevers de pensioenvoorziening voor UMCmedewerkers moeten onderzoeken. dit heeft geleid tot het rapport dat eind november is verschenen. dit rapport is bedoeld als gespreksdocument voor de besturen van de NFU en de bonden aan de ene kant en ABP en PGGM aan de andere kant. Kern van het rapport draait om de keuze voor een pensioenfonds: blijven de UMC’s aangesloten bij het ABP of zijn de medewerkers van de UMC’s beter af bij PGGM?

Calamiteitenonderzoek Om te leren van een calamiteit is het zaak dat er een nauwkeurig calamiteitenonderzoek plaatsvindt. In de meeste gevallen zal een verzekering een dergelijk onderzoek starten en bij een onduidelijke oorzaak zal de technische recherche een onderzoek instellen. Daarnaast is het ook voor de organisatie belangrijk om te onderzoeken of de veiligheidsvoorzieningen, -procedures en -taken hebben gewerkt en mogelijk verbeterd kunnen worden om de kans op herhaling van een vergelijkbare calamiteit in de toekomst te verkleinen.

Albert Vink, werknemersvertegenwoordiger abvakabo fnv, is samen met Jan Hamel, werkgeversvertegenwoordiger en oud-voorzitter van de raad van

[email protected] 7e jaargang, nummer 1 4 januari 2008

Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum. Oplage: 4.000. Tracer wordt gemaakt onder verantwoordelijkheid van de dienst communicatie. Het redactiestatuut vindt u op de intranetpagina’s van Tracer. Eindredactie Monique Krinkels Redactie Caroline Arps, Dyske Beelen, Mariet Bolluijt,

Bernie Hermes, Edith Krab, Marcia Sanderse, Jan Spee Redactieraad Marieke Cats, Henk Groenewegen, Lies Pelger, Tom Stoof, Riekie de Vet Redactie-adviesgroep Erik van Aalst, Lys Bouma, Marisca Butterman, Dave Doves, Ronald Gabel, Barbara de Graaff, Marcel van der Haagen, Peter de Haan, Ann van Putten, Maybritt Stal en, Daniëlle van der Windt Fotografie Dienst communicatie VU Yvonne Compier, Peter Smith, Riechelle van der Valk, Peter Valckx Vaste bijdragen Rick Dros, Armand Girbes, Piet Hoogland Redactiesecretariaat

dienst communicatie VU medisch centrum kamer PK4x190 telefoon (020) 44 43 444, fax (020) 44 43 450 email: [email protected] Vormgeving De Ontwerperij, Amsterdam Druk RotoSmeets, Utrecht Advertenties Adverteren in Tracer is mogelijk. Neem voor meer informatie contact op met het redactiesecretariaat of kijk op de website. Abonnement Het eerste half jaar is een abonnement op Tracer gratis. Daarna bedraagt de abonnementsprijs voor ex-medewerkers en andere geïnteresseerden 30,00 euro per jaar. Gepensioneerden betalen 20,00 euro per jaar. Opgave en vragen over abonnementen

Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest Tel. 0251-313939, fax 0251-310405 email: [email protected], www.aboland.nl Beëindigen abonnement: Opzeggingen (uitsluitend schriftelijk) dienen 8 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn. Prijswijzigingen voorbehouden. Volgende Tracer

De volgende Tracer verschijnt op donderdag 17 januari. Deadline voor kopij is 9 januari om 12.00 uur.

2

Wilt u reageren op artikelen in Tracer? Mail [email protected] of stuur een briefje naar: redactie Tracer, dienst communicatie, kamer PK 4X 190. De redactie behoudt zich het recht voor uw bijdrage in te korten. Anonieme inzendingen worden niet geplaatst.

Parkeerproblematiek Als verpleegkundigen van de intensive care kinderen is het parkeren voor de avonddienst de laatste tijd steeds lastiger geworden. Als wij om 14.30 uur de parkeergarage in rijden zijn de parkeergarages onder de kliniek en de poli al overvol. Er staan dan zelfs al auto’s buiten de officiële parkeervakken. De parkeerplaatsen die nog vrij zijn zijn meestal te klein, zeker als we onze eigen auto en die van de buurman /-vrouw in originele staat willen houden. Het gevolg hiervan is dat we eindeloos rondjes moeten rijden, in de hoop dat er iemand weggaat, waardoor we weer regelmatig te laat zijn voor de avonddienst. Vroeger van huis vertrekken is geen optie, want om 14.00 uur is de situatie in de parkeergarage niet anders (er is dan alleen meer tijd om rondjes te rijden). Het komt er uiteindelijk op neer

dat we, ten einde raad, onze auto buiten de officiële parkeervakken parkeren in de hoop dat we ‘s avonds geen wielklem, deuk, parkeerbon met waarschuwing of een boos briefje van een onfortuinlijke uitparkeerder op of aan onze auto vinden. Dit alles leidt tot veel irritatie, niet alleen bij degenen die willen parkeren, maar ook bij degenen die door het ‘illegale’ parkeren hun auto niet of met zeer veel moeite uit kunnen parkeren. Wij verzoeken de raad van bestuur vriendelijk maar dringend naar deze situatie te kijken en wij hopen dat zij hier verbetering in kan brengen, bijvoorbeeld door het herzien van het aantal uitgedeelde parkeervergunningen voor de parkeergarages onder de polikliniek en de kliniek. Anneke Filius, namens het verpleegkundig team van de intensive care kinderen

(ADVERTENTIE)

Alleen voor onderzoekers en docenten! Univertaal Het wetenschappelijk vertaalbureau voor onderwijs en onderzoek. Vertalingen, correcties en redactie - voor specialisten door specialisten. Uniek www.univertaal.nl

COMVU: Y VONNE COMPIER

Ajaxieden op bezoek

Vragen over brand 9

bestuur van umc Groningen, opsteller van het rapport. Dat het rapport verschijnt tijdens de huidige cao-onderhandelingen is toevallig: beide trajecten lopen los van elkaar.

Simpeler overstappen Vink legt uit waarom het vanuit werknemersperspectief van belang is goed naar het pensioen te kijken. “In het rapport noemen we pggm als alternatief voor het abp. Niet omdat het abp geen goed pensioen biedt, integendeel, maar we moeten rekening houden met een lange termijnperspectief.” Concreet betekent een overstap naar pggm volgens de opstellers van het rapport dat medewerkers binnen de zorg meer ruimte wordt geboden om zonder pensioenbreuk van baan te wisselen. “Er zijn maar weinig mensen die zich echt willen verdiepen in hun pensioenregeling. Wat is er dan gemakkelijker dan er niet over na te hoeven denken bij een baanwisseling? We hebben onderzocht dat de meeste medewerkers van baan wisselen binnen de zorgsector. Dan ligt het grootste pensioenfonds in die sector voor de hand”, verduidelijkt Vink. Wat zijn concreet de gevolgen van een eventuele overstap voor de individuele medewerker? Volgens Vink en Hamel is het uitgangspunt dat niemand erop achteruit mag gaan: niet op korte termijn, maar ook niet op langere termijn. Hamel: “We hebben alle verschillen tussen beide pensioenfondsen tegen elkaar afgezet en doorgerekend. Belangrijkste componenten van een pensioen zijn de ouderdomsregeling hoeveel krijg je als je stopt met werken en het partnerpensioen - wat krijgt je

partner wanneer je voor je 65e overlijdt? Bij pggm is het ouderdomspensioen beter dan bij abp. Op veertig pensioenjaren bouw je bij pggm een heel jaar extra op. Maar pggm heeft in het partnerpensioen weer een iets mindere constructie. Voor ons is voorwaarde dat pggm dat soort verschillen compenseert, zodat iedereen gelijk uitkomt. Daarnaast blijven huidige regelingen zoals de fpu gewoon behouden.”

Adviseren Hoe snel kan het gaan en welke zeggenschap hebben medewerkers? “De bonden vinden de pensioenen net zo belangrijk als de afspraken die we maken in een cao-akkoord. Daarom kiezen we voor een zorgvuldig traject. We hebben onderzocht of het überhaupt mogelijk is om iets te wijzigen in de pensioenconstructie. Dat blijkt te kunnen. Eerst leggen we het rapport voor aan de werkgevers en bonden. Zij nemen eind 2007, begin 2008 een principebesluit en leggen dit vervolgens met een positief of negatief advies voor aan de medewerkers. Uiteindelijk beslissen dan de leden van de bonden of het door kan gaan of niet. Ook moeten de pensioenfondsen en de betrokken ministeries er mee akkoord gaan.” De informatiebijeenkomsten voor medewerkers en schriftelijke raadpleging van vakbondsleden zullen naar verwachting begin dit jaar worden georganiseerd in elk umc. Ook zal er een uitgebreide folder komen. Maar zover is het nog niet. Eerst moeten werkgevers- en werknemersvertegenwoordigingen een uitspraak doen over het rapport.

Communicatie met bedrijfsarts vereenvoudigd De digitale rapportage voor leidinggevenden en bedrijfsartsen is klaar voor gebruik. Sinds 1 januari 2008 bieden de bedrijfsartsen schriftelijke informatie alleen nog maar aan door middel van de digitale rapportage. De bedrijfsartsen en de medewerkers van het secretariaat van de dienst arbo en milieu zullen erop toe zien dat leidinggevenden ook gebruik gaan maken van deze rapportage. Met dit formulier kunnen leidinggevenden makkelijk relevante (voor)informatie aanleveren, bijvoorbeeld wanneer de bedrijfsarts door een leidinggevende om advies gevraagd wordt. Het digitale formulier is ‘poortwachterproof’, voorziet in de mogelijkheid tot snelle informatie overdracht, het aanleggen van een digitale dossier en heeft als onderdeel de functionele mogelijkheden lijst (fml) De digitale rapportage is in 2006 ontwikkeld ter verbetering van de schriftelijke communicatie tussen leidinggevenden en bedrijfsartsen. Dit gebeurde

Tracer – 4 jan u a r i 2 0 0 8 – N i e u ws – O n d e r w i j s – O n d e r zo e k – Pat i ë nte n zo rg – O rg a n i s at i e – M e d e d e l i n g en – Vac atures –

op verzoek van de leidinggevenden en de bedrijfsartsen. Er was behoefte om het aantal verschillende communicatieformulieren te beperken en optimaal gebruik te maken van digitale mogelijkheden. De nieuwe rapportage is te vinden op de themasite Gezondheid, Arbo en Milieu, onder het kopje formulieren. In het formulier zelf zijn opmerkingen geplaatst die het gebruik van de rapportage moeten verduidelijken. Over zes maanden vindt er een evaluatie plaats waarbij gekeken wordt of leidinggevenden en bedrijfsartsen werken met de digitale rapportage en of de rapportage nog steeds voorziet in alle behoeften. Voor inhoudelijke vragen: Irma Boot, tst 89014, email [email protected].

Rectificatie In Tracer nummer 25, 6 december 2007, is op pagina 8 een verkeerde foto gebruikt bij het artikel over de or. De afgebeelde persoon is niet Benno Tol, maar zijn patiënt.

Kinderstad goed bekeken

Kinderarts-infectioloog Van Furth maakt waan werkelijkheid ■ Mariet Buddingh’

COMVU: Y VONNE COMPIER

Het is vrijdagmiddag en kinderartsinfectioloog Marceline van Furth is druk. om de twee minuten gaat haar tracer; dan weer belt de spoedeisende hulp voor overleg, dan weer is het een assistent die spoedspreekuur houdt op de kinderpoli. Tussendoor belt een van de acht promovendi die Van Furth begeleidt. ondanks de drukte neemt ze uitgebreid de tijd om te vertellen over KIdS: het kinderinfectieziekten diagnostisch centrum dat zij in 2007 oprichtte. “Want”, aldus Van Furth: “KIdS is mijn waan. en die waan lijkt werkelijkheid te worden.”

Ronald McDonald VU Kinderstad stond in december in het centrum van de belangstelling. Heel wat collega’s hebben intussen kennis gemaakt met deze bijzondere en veelzijdige speelstad. Medewerkers van de kinderkliniek konden als eersten op 12 december Kinderstad verkennen. Zij werden verwelkomd door Coco Christal, die samen met zijn aapje ballonfiguren maakte. In het dagelijks leven is Nico Dinkgreve toneelmeester bij Carré, maar in zijn vrije tijd mag hij graag als clown optreden. Daarna volgden de andere medewerkers van VUmc, die op 13 en 14 december de nieuwe speelruimte voor jonge patiëntjes mochten bekijken. De officiële opening van Kinderstad, door Prins Maurits en Prinses Marylene, vindt plaats op 2 februari.

NFU komt met eindbod CAo De werkgeversvereniging van de universitair medische centra, nfu, heeft op 13 december 2007 de vijfde cao onderhandelingsronde afgesloten met een eindbod voor een nieuwe cao umc. Centrales van overheidspersoneel hebben daarop aangegeven het eindbod eerst voor te willen leggen aan hun besturen en kaderleden. Afhankelijk daarvan zullen zij bepalen of het eindbod van de nfu als onderhandelingsakkoord kan worden aangemerkt en voorgelegd zal worden aan hun leden

Opvallend

Bankiers serveren diner

Zo’n dertig medewerkers van De Nederlandsche Bank gingen op 18 december een dagje als vrijwilliger aan de slag bij VU medisch centrum. Als volleerde obers serveerden zij het diner uit aan patiënten.

C O M V U : R I C H E L L E VA N D E R VA L K

Erik Wolters, van de afdeling neurologie, is tot chairman benoemd van de Research Group Parkinson’s Disease and Related Disorders. Dit gebeurde tijdens het xviiie wfn wereldcongres dat van 9 tot 13 december in Amsterdam plaatsvond. Deze week zijn de persoonsgebonden now subsidies veni, vidi, vici bekend geworden. Aan Odile van den Heuvel, van de afdelingen psychiatrie en anatomie & neurowetenschappen, is een veni subsidie toegekend. Zij gaat haar onderzoek op het gebied van de obsessief-compulsieve stoornissen hiermee versterken. Eus van Someren, VUmc en Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen, heeft een vici-subsidie verkregen voor zijn onderzoek op het gebied van de slaap.

ter definitieve instemming. Centrales zullen uiterlijk 16 januari aan de nfu mededelen hoe tegen het eindbod wordt aangekeken en of zij bereid zijn dit na medio januari aan hun leden voor te leggen. Besloten is tussen cao partijen om tot 16 januari 2008 geen mededelingen te doen over de inhoud van het eindbod van de nfu richting medewerkers en vakbondsleden (met uitzondering van kaderleden). Op 16 januari 2008 volgt nader bericht.

Marceline van Furth is dé specialist in Nederland op het gebied van infectieziekten bij kinderen. De behandeling van kinderen die kampen met klachten ten gevolge van hersenvliesontsteking (meningitis) is een van de speerpunten binnen de patiëntenzorg die zij als kinderarts biedt, maar ook in het wetenschappelijk onderzoek dat onder haar begeleiding wordt verricht. Toen aan Van Furth via via de vraag gesteld werd welke droom, of waan, zij zou willen verwezenlijken, was het antwoord daarop voor haar dan ook eenvoudig. De bevlogen kinderarts-infectioloog wilde een expertisecentrum oprichten voor kinderinfectieziekten, te beginnen met een multidisciplinair spreekuur voor kinderen met klachten na meningitis. Van Furth kreeg via datzelfde contact particulier geld toegezegd en toen begon het spreekwoordelijke balletje heel snel te rollen.

“In januari start kids met het spreekuur. Afhankelijk van de zorgvraag die ouders vooraf via een vragenlijst insturen, na verwijzing door een huisarts of kinderarts, stellen we het meest complete team voor ieder individueel kind samen. Ik maak altijd onderdeel uit van het behandelteam. Daarnaast kan dat een fysiotherapeut of logopedist zijn, maar ook een neuropsycholoog, kinderneuroloog of orthopedagoog. Twee aan twee zullen verschillende professionals het kind bekijken, een mogelijke behandeling voorstellen en kind en ouders voorzien van adviezen.” Van Furth vertelt dat ongeveer 250 kinderen in Nederland per jaar hersenvliesontsteking krijgen en dat van hen naar schatting zo’n twintig procent daar klachten aan over houdt. “Er is een specifieke deskundigheid voor nodig om te onderkennen dat klachten als bijvoorbeeld doofheid, taal- of evenwichtsproblemen en leer- en gedragsmoeilijkheden het gevolg kunnen zijn van hersenvliesontsteking. Soms valt pas jaren na de ziekte het kwartje, dan pas legt men de relatie.” Van Furth verwacht mede hierom dan ook dat de behoefte aan de expertise van kids groot zal zijn.

Tuberculeuze meningitis in townships Om haar uitleg over kids te ondersteunen, heeft Van Furth verschillende papieren op tafel gelegd, waaronder het organisatieschema van ‘haar’ centrum. Eén blik op dat schema leert dat het multidisciplinaire spreekuur en het diagnostisch centrum in VU medisch centrum onderdeel uitmaakt van een groter geheel; dat kids ook een internationale tak heeft. Van Furth lacht: “Ja, die waan werd groter en groter.” Inmiddels loopt er onder supervisie van Van Furth een onderzoeksproject en binnenkort ook een public health project in Zuid-Afrika (zie www.kids-info.nl). “In de Zuid-Afrikaanse townships komt tuberculeuze meningitis nog heel veel voor. Tot nu toe worden kinderen voor behandeling een half jaar uit huis geplaatst. Dankzij kids is dat binnenkort niet meer nodig.” De situatie die Van Furth aantrof in de Zuid-Afrikaanse townships motiveerde haar enorm. Momenteel is ze doende een projectorganisatie op te richten die het mogelijk moet maken haar activiteiten in de townships uit te breiden, met behulp van fondsenwerving, maar vooral ook dankzij haar grote betrokkenheid.

Column De nieuwe tolerantie

Benoemingen ■ Piet Hoogland

De raad van bestuur heeft een interim directie aangesteld voor het instituut voor onderwijs & opleiden in de persoon van mevrouw Margreeth van der Meijde, momenteel directeurbestuurder van de Verloskunde Academie Amsterdam/Groningen. Zij zal leiding geven aan het hoofd opleiding geneeskunde, het hoofd Amstel Academie, het hoofd poag, het hoofd biomedische opleidingen en de hoofden van de vier stafdiensten. Zij zal twee dagen per week beschikbaar zijn. Als interim hoofd opleiding geneeskunde wordt Fedde Scheele aangesteld. Hij zal leiding geven aan de drie programmaleiders voor cu ’91, bachelor en master. Hij zal vier dagen per week beschikbaar zijn. De interimperiode voor beide functies geldt van 1 januari tot 1 juli 2008. In het eerste kwartaal van 2008 zal de werving voor definitieve invulling van beide vacatures starten.

Nadat het Rotterdamse kerkelijk onderkomen van dominee Visser voor heroïneverslaafden van de aardbodem verdwenen was, heeft de Vrije Universiteit de draad van de zorg voor de verslaafden weer opgepakt. Nog in het afgelopen jaar werden sigarettenverslaafde VU-medewerkers buitengesloten als karakterloze nicotinejunks, die in kou en regen hun dosis gif binnen moesten zien te krijgen. Dat gaat echter drastisch veranderen. De oplettende lezer heeft het vast al gezien: er komen een soort kleine bijna thuis huisjes op de campus te staan waarin de rokers onder humane condities verder kunnen werken aan hun terminale longlijden. Mogelijk wordt er ook vloerverwarming aangelegd in deze kleine onderkomens omdat de dichtgerookte bloedvaten de voeten natuurlijk nog maar nauwelijks warm kunnen houden. Een mooi voorbeeld van moderne tolerantie. Maar daar blijft het niet bij! Voor workaholics blijven weliswaar de oude locaties zoals ziekenhuis en faculteit beschikbaar, maar wordt er ook gewerkt aan nieuwe, moderne en aan de eisen van de nieuwe

tijd aangepaste onderkomens. Binnenkort zullen de onderzoeks- en onderwijstorens er voor zorgen dat het de werkverslaafden onder ons aan niets meer zal ontbreken. Bovendien zal er een uitbreiding komen van de tapperijen op de campus. Ook zullen er bureaus worden aangeschaft waarin de rechter laden vervangen kunnen worden door een kleine koelkast. Dit om te voorkomen dat de drankzucht tot onnodig tijdverlies leidt. Voor de schedeslaven onder ons wordt gewerkt aan een klein bordeeltje in de ondergrondse garage van het ziekenhuis. Eerst als proef en bij voldoende belangstelling zal uitbreiding in de parkeergarage onder de poli worden overwogen. Omdat ieder mes nu eenmaal aan twee kanten moet snijden, zullen de verslavingsonderzoekers van VUmc, die zich nu nog slechts met ratten bezighouden, worden omgeschoold tot onderzoekers van het humane verslavingsgedrag, zodat de aan de dag gelegde tolerantie zich zal uitbetalen in wetenschappelijke publicaties. Er zullen echter groepen blijven die ook in 2008 niet aan hun trekken zullen komen. Necrofielen komen bij ons het mortuarium niet in! Over mijn lijk, hoewel...

Tracer – 4 januar i 200 8 – N i e u ws – O n d e r w i j s – O n d e r zo e k – Pat i ë nte n zo rg – O rg a n i s at i e – M e d e d e l i n g e n – Va c atures –

3

“Sander Peet kwam op eigen initiatief naar het loopbaancentrum. Aanleiding was onder meer zijn verhuizing naar Deventer. Hij wilde graag kijken of zijn toekomst binnen VUmc ligt of toch dichter bij huis. Aan de hand van huiswerkopdrachten heeft Sander zijn kwaliteiten en vaardigheden in kaart gebracht. Ook hebben we stilgestaan bij zijn voor waarden voor werk: wat maakt het voor Sander de moeite waard om elke dag van Deventer naar Amsterdam te reizen. Hieruit hebben we een persoonlijk profiel opgesteld en de wensen van Sander binnen de organisatie verder uitgedacht. De gesprekken hierover met zijn leidinggevende hebben we voor bereid. Hierdoor kon Sander zijn wensen voor de toekomst helder omschrijven. Dit heeft geresulteerd in een andere, interessante functie binnen VUmc.” Yvon Beemsterboer, loopbaanadviseur, Loopbaancentrum

Nieuwe baan via het loopbaancentrum

‘Het klopt, zo zit ik in elkaar’ ■ Marianne Meijerink

’s ochtends om kwart voor zeven klapt Sander Peet (29) zijn laptop open en gaat hij aan de slag. Het traject deventer Amsterdam-Zuid duurt ruim een uur. dat betekent dat Peet al heel wat werk heeft verzet als hij om acht uur zijn kamer op VUmc binnen stapt. Het is goed te doen zo, vindt hij. Maar toen Sander Peet in juli 2007 naar Deventer verhuisde, vroeg hij zich af of hij niet beter een baan in de buurt van zijn nieuwe woonplaats kon zoeken. Hij was op dat moment een kleine vier jaar in dienst bij personeel en organisatie, de laatste anderhalf jaar als assistent (“secretaresse”, noemt hij het zelf, “want er is nu eenmaal geen mannelijk equivalent voor”) van het hoofd personele diensten. En hij had net een opleiding management assistent gevolgd. Peet: “Ik stond op een kruispunt: bij VUmc blijven of niet? Het was een goed moment om uit te zoeken wat ik wilde.”

Andere kwaliteiten Peet heeft kwaliteiten die hij alleen náást zijn werk inzet. Hij is namelijk óók dominee. Toen hij nog in Zaandam woonde heeft hij daar een kerk opgezet voor jongeren. “Dat deden we in een café, later ook in een disco.

Jongeren hebben geen zin in saaie kerkdiensten.” Van huis uit jongerenwerker, heeft hij in Nederland en Zwitserland een vierjarige opleiding gevolgd tot voorganger bij de International Christian Fellowship. “En die opleiding omvatte veel, want je hebt als dominee niet alleen een inhoudelijke taak, maar een kerk is ook een soort bedrijf, dat gemanaged moet worden.” Juist die combinatie beviel hem zo in zijn activiteiten voor de jongerenkerk. “Ik hou enorm van pionieren, nieuwe dingen opzetten, afwisseling. Maar

ook leidinggeven vind ik leuk. Dus ik dacht: ik doe nu heel veel dingen, maar wat wil ik nu het liefst naast mijn werk voor de kerk?” Hij klopte aan bij het loopbaancentrum. “Ik dacht: als ik nu eens in drie minuten kan zeggen wie ik ben en waar ik goed in ben, dan wordt het wat duidelijker.”

Op een rijtje Met Yvon Beemsterboer als coach heeft hij het allemaal op een rijtje gekregen. “Ze stelt je precies de goede vragen, zoals wat heb je gedaan en geleerd, maar ook wat je

denkt dat je toegevoegde waarde is, wat je wel en niet leuk vindt. Ik weet nu dat ik iemand ben die uitdagingen nodig heeft, dat ik cijfermatig goed ben, maar ook afwisseling zoek en het leuk vindt om creatieve oplossingen te bedenken. Ik had wel het gevoel dat dat zo was, maar nu kan ik het een naam geven, het staat op papier en als ik het lees dan denk ik: zo zit ik in elkaar. Het klopt!” Samen met Beemsterboer heeft Peet een vijfjarenplan gemaakt. Het eindpunt is general manager: een inspirerende leidinggevende die op allerlei

plaatsen inzetbaar moet zijn. De eerste stap is een functie als projectmedewerker vanaf 1 maart. De sollicitatie heeft hij samen met Beemsterboer voorbereid. “Ik weet nu hoe ik mezelf moet presenteren en hoe ik moet onderhandelen over arbeidsvoorwaarden. Je moet je niet te soft opstellen. Dat heb ik geleerd. Waar het om gaat is dat je goed motiveert wat je wilt.” Sander Peet blijft dus voorlopig heenen-weer reizen, al zal hij in zijn nieuwe functie ook af en toe weleens kunnen thuiswerken.

Wetenswaardig

Theateroptreden voor vrijwilligers

Op 18 december konden de vrijwilligers van VU medisch centrum genieten van een optreden van theatergroep ‘t huistheater. De feestavond was bedoeld als blijk van waardering voor hun inzet. Na de voorstelling kregen zij een borrel aangeboden gevolgd door een buffet

Medicatie effectiever met psychotherapie Combinatietherapie, een combinatie van medicatie en psychotherapie, is effectiever bij de behandeling van depressiviteit dan alleen gebruik van medicatie. Combinatietherapie blijkt echter niet effectiever dan alleen psychotherapie. Dit blijkt uit het promotieonderzoek van psychiater Marc Blom. Blom vergeleek de behandelingen van zo’n 200 patiënten met depressieve klachten gedurende drie tot vier maanden. De ernst van de depressie werd aan het begin, halverwege en na afloop van de interventie gemeten. Verschillende vormen van behandeling werden met elkaar vergeleken: psychotherapie, medicatie en de combinatie van psychotherapie en medicatie. De meeste patiënten waren bij aanvang van de behandeling matig tot ernstig depressief. Het verschil in

effectiviteit werd na zes weken behandeling goed zichtbaar. Bij alleen gebruik van medicijnen trad na de zesde week geen verdere verbetering op. Bij combinatietherapie en bij psychotherapie was dat wel het geval. Depressie is een veel voorkomende psychiatrische stoornis. Geschat wordt dat 6% van alle mensen in Nederland aan een depressie lijdt. Dat zijn 850.000 mensen. De kosten van uitval en behandeling zijn zeer hoog. Depressieve klachten worden in de geestelijke gezondheidszorg zowel met medicijnen als met psychotherapie en een combinatie van beiden behandeld. Welke methode het meest effectief is, was tot nu toe uit onderzoek niet gebleken. Het combineren van die twee vormen lijkt daarom voor behandelaars een logische keuze, maar het bewijs daarvoor ontbrak tot nu toe.

Drievoudige promotie trekt aandacht ■ Monique Krinkels

Maar liefst drie medewerkers van pathologie zullen op 15 januari hun proefschriften mogen verdedigen. Alledrie hebben zij een onderzoek verricht, dat te maken heeft met het Humaan Papillomavirus (HPV), de veroorzaker van baarmoederhalskanker. Zo’n triple promotie komt slechts zelden voor. VU medisch centrum scoort goed als het om het onderzoek naar het Humaan Papillomavirus gaat. Sinds 1986, het jaar dat dit een focusgebied werd voor het onderzoek bij pathologie, zijn al zo’n 25 onderzoekers op een hpv-gerelateerd onderwerp gepromoveerd. Op 15 januari volgen Nicole Bulkmans, Bart Hesseling en Saskia Bulk. Bulkmans bewijst in haar proefschrift dat door testen op het hoog-risico Humaan Papillomavirus (hrhpv) bij het bevolkingsonderzoek eerder relevante voorlopersta4

dia van baarmoederhalskanker kunnen worden gedetecteerd dan met het uitstrijkje, het onderzoek van Hesselink geeft aan welke test het beste kan worden gebruikt om het virus aan te tonen en Bulk laat zien hoe met behulp van deze testen het voorkomen van baarmoederhalskanker kan worden teruggedrongen. En het einde is nog niet in zicht. Na dit trio zijn er nog zeven promovendi bezig met hpv-gerelateerd onderzoek. Er is dan ook nog voldoende te onderzoeken. Zo is nog niet bekend waarom het menselijk lichaam er in de meeste gevallen in slaagt om het virus uit te schakelen en de infectie vanzelf over gaat. En ook praktische verbeteringen van de opsporing naar baarmoederhalskanker hebben de aandacht. Eerder al kreeg de afdeling bekendheid met de hpv thuistest, ontwikkeld voor vrouwen die niet deelnemen aan het bevolkingsonderzoek door mid-

del van cytologie. De ontwikkeling hiervan blijkt een groot succes. Dertig procent van deze vrouwen neemt met de thuistest alsnog deel aan het bevolkingsonderzoek. Deze hpvthuistest bestaat uit een spuit met vloeistof. Het afgenomen materiaal wordt per post naar het laboratorium gezonden en getest op de aanwezigheid van het virus. hpv-positieve vrouwen komen vervolgens in een follow-up traject om vast te stellen in hoeverre het (voorstadia van) baarmoederhalskanker betreft. Nieuwe verbeteringen zijn in aantocht.

Netwerk “Ik vind het wel efficiënt eigenlijk, drie promoties op één dag”, glimlacht Chris Meijer, samen met Peter Snijders promotores van het drietal en hoofd van de afdeling pathologie. Meijer is al bijna honderd maal als promotor opgetreden. “Dat heeft ons een goed netwerk opgeleverd. Een

deel van de promovendi van ons werkt nu op andere instituten en universiteiten, ook in het buitenland. Er zijn zelfs een paar hoogleraren die hier gepromoveerd zijn.” De dag na de triple promotie, op 16 januari, is een symposium georganiseerd, getiteld ‘Facing a new era of cervical cancer prevention’. Sinds kort is preventieve vaccinatie mogelijk voor vrouwen die nog niet met het virus in aanraking zijn gekomen, maar omdat vaccinatie slecht 70% van de kankers voorkomt, blijft screening noodzakelijk. Een zinvolle combinatie van preventieve vaccinatie en screening door middel van de hpvtest met aangepaste termijnen van het screeningsinterval lijkt mogelijk. Dat maakt dat nu het tijdstip is aangebroken waarop een afgewogen beslissing genomen kan worden over hoe preventie van baarmoederhalskanker in Nederland ingericht zou moeten worden.

Tracer – 4 j a n u a r i 2 0 0 8 – N i e u ws – O n d e r w i j s – O n d e r zo e k – Pat i ë nte n zo rg – O rg a n i s at i e – M e d e d e l i n gen – Vac atures –

Naast sprekers van VUmc komen ook verschillende buitenlandse onderzoekers aan het woord. “We willen een overzicht geven van de huidige situatie wat betreft de preventie van baarmoederhalskanker. Daarnaast zijn alle sprekers ook persoonlijk te benaderen in de ‘meet the expert’ sessies. Het is erg belangrijk dat iedereen goed geïnformeerd is over de vaccinatie en de hpv-test. Wij denken dat het toetsen op de aanwezigheid van het virus de toekomst heeft en huisartsen, gynaecologen en pathologen moeten daarom goed op de hoogte zijn van de stand van zaken.” Het symposium ‘Facing a new era of cervical cancer prevention’ vindt op 16 januari plaats in het auditorium van de Vrije Universiteit, aanvang 8.30 uur. Meer informatie: Tonia Borgmann, email [email protected].

Servicepagina’s Vacatures VU medisch centrum De volledige vacatures zijn te verkrijgen op intranet, startpagina onder ‘vacatures’ en bij het loopbaancentrum in de polikliniek. Door kerstsluiting in week 52 is het niet mogelijk om de nieuwe vacatures van week 1 te plaatsen in de Tracer. Daarom deze keer doorlopende vacatures. Nieuwe vacatures van week 1 zijn wel te bekijken op intranet. Verpleegkundigen voor de CCU opleiding D4.2007.00087 Afdeling/dienst cardiologie Werktijd 32-36 uur Salarisschaal 7 Inlichtingen mw. H. Ket, hoofd zorgeenheid, email [email protected], tst. 42073 Doktersassistente D2.2007.00044 Afdeling/dienst poliklinische zorgeenheid keel- neus- en oorheelkunde Werktijd 32 uur Salarisschaal 5 Inlichtingen mw. P.H. Veenvliet, email [email protected], tst. 40946, M.Q.N.G. Ruigrok, email [email protected], tst. 40975 Opleiding anesthesie medewerker 2008 D4.2007.00068 Afdeling/dienst dienst operatie kamers Werktijd 36 uur Salarisschaal vergoeding Inlichtingen A. Vermeulen, email [email protected], tst. 44444 Arts-assistenten cardio-thoracale chirurgie D4.2007.00091 Afdeling/dienst cardiochirurgie Werktijd Salarisschaal 11A Inlichtingen Dr. A.B.A. Vonk, cardiochiurg, tst. 44515

Personeelsactiviteiten Informatie over activiteiten ‘Tip van Boots’, ruimte -1 A 14.2, tst. 43799, website: www.tipvanboots.nl. U kunt de Tip van Boots ook bezoeken op intranet: homepage/direct naar/Tip van Boots. Activiteitenkalender 2008 In de tweede week van januari zal de nieuwe activiteitenkalender van de Tip van Boots in de informatierekken. Een voorproefje van wat u te wachten staat in het eerste helft van januari: 13 januari: De Egmondloop, 16 februari: Zaalvoetbal toernooi in Amsterdam, 24 februari: Blow karten op het strand van IJmuiden, 15 maart: Future bowling toernooi in Amstelveen, 24 mei: Golf clinic en golftoernooi met 18 holes in Purmerend, 7 juni: Zeevissen vanuit de haven van Den Helder en 28 juni: Traditionele Beach Volleybal toernooi in IJmuiden. Zaalvoetbal Zaterdag 16 februari is het weer tijd voor het jaarlijkse zaalvoetbaltoernooi dat gehouden zal worden in Sporthallen Zuid te Amsterdam. Start van het toernooi is om 11.00 uur en zal rond 18.00 uur eindigen. Het team mag bestaat uit acht spelers, waarvan er vijf in het veld staan. Voor meer informatie verwijs ik u naar de site van Tip van Boots. Sluitingsdatum is vrijdag 8 februari. Blowkarten Op zondag 24 februari zal de Boots Snertrace plaatsvinden, oftewel Strandzeilen in IJmuiden aan Zee. U wordt om 10 uur ontvangen in paviljoen Nova Zembla met koffie en

Tracer – 4 j a n u a r i 2 0 0 8

thee, waar u uitleg krijgt over techniek en veiligheid van het strandzeilen. Om 12.30 uur is de oefensessie op het strand met daaropvolgend de wedstrijd. Het programma eindigt rond 16.00 uur. Dit evenement kost 70 euro per persoon. Geef u snel op via de Tip van Boots. Sluitingsdatum is 15 februari. Pelikaan reizen wordt CheapTickets.nl Met ingang van 1 januari 2008 is de samenwerking met Thomas Cook Pelikaan reizen beëindigd en gaat Tip van Boots een samenwerkingsverband aan met CheapTickets.nl. Dit samenwerkingsverband levert grote voordelen voor al uw reizen. De nadere details hierover kunt u terugvinden op de intranetsite van Tip van Boots. Of www.tipvanboots.nl. egmondloop Alle deelnemers die zich hebben opgegeven via Tip van Boots kunnen hun startnummer en loopshirt komen halen.

Agenda de rubriek agenda staat ook op de startpagina van intranet. de eerste plaatsing in Tracer wordt gemarkeerd met een *. Promoties Maandag 7 januari - aula, 15.45 uur: M.F. Gosso, ‘Common genetic variants underlying cognitive ability’ promotoren: prof.dr. D.I. Boomsma en prof.dr. P. Heutink, copromotor: dr. D. Posthuma woensdag 9 januari - aula, 15.45 uur: M.J. Hooning, ‘Adverse effects of treatment in longterm survivors of breast cancer’ promotor: prof.dr.ir. F.E. van Leeuwen, copromotor : dr. B.M.P. Aleman donderdag 10 januari - aula, 15.45 uur: M. van der Esch, ‘Knee joint stability and functional ability in patients with osteoarthritis of the knee’ promotor: prof.dr. J. Dekker, copromotor: dr. M.P.M. Steultjens vrijdag 11 januari - aula, 13.45 uur: B.G. Molenkamp, ‘Diagnosing melanoma and immunomodulation of the melanoma sentinel lymph node’ promotoren: prof.dr. P.A.M. van Leeuwen, prof.dr. R.J. Scheper en prof.dr. S. Meijer, copromotor: dr. T.D. de Gruijl vrijdag 11 januari - aula, 15.45 uur: E.C.W. van Straaten, ‘MRI correlates of vascular cerebral lesions and cognitive impairment’ promotoren: prof.dr. F. Barkhof en prof.dr. Ph. Scheltens dinsdag 15 januari - aula, 10.45 uur: N.W.J. Bulkmans, ‘Primary hrHPV testing in cervical screening: the arguments’ promotoren: prof.dr. C.J.L.M. Meijer en prof.dr. P.J.F. Snijders, copromotoren: dr. L. Rozendaal en dr. J. Berkhof dinsdag 15 januari - aula, 13.45 uur: S. Bulk, ‘Prevention of cervical cancer in the Netherlands. Studies on cytology and HPV infections’ promotoren: prof.dr. C.J.L.M. Meijer en prof.dr. P.J.F. Snijders, copromotoren: dr. L. Rozendaal en dr. F.J. van Kemenade dinsdag 15 januari - aula, 15.45 uur: A.T. Hesselink, ‘High-risk human papillomavirus testing in cervical screening: which assay?’ promotoren: prof.dr. P.J.F. Snijders en prof.dr. C.J.L.M. Meijer, copromotor: dr. D.A.M. Heideman donderdag 17 januari - aula, 13.45 uur: A. Vrieling, ‘Lycopeen, isoflavonen en kankerpreventie’ promotor: prof.dr.ir. F.E. van Leeuwen, copromotoren: dr. L.J. van ‘t Veer en dr.ir. E. Kampman

Nieuwjaarsreceptie VUmc en Stichting Buitenamstel Geestgronden Op maandag 7 januari vindt de gezamenlijke nieuwjaarsreceptie van VUmc en SBG plaats. Vanaf 16.00 uur tot circa 18.00 uur bent u welkom in de foyer. Deze nieuwjaarsreceptie biedt u de gelegenheid om (aanstaande) collega’s te leren kennen en te toosten op onze gezamenlijke toekomst. De raden van bestuur VUmc en Stichting Buitenamstel Geestgronden zullen het jaar openen en zich voorstellen. De muziek wordt verzorgd door de Mal Evans Memorial Band, die Beatles klassiekers in het Nederlands ten gehore brengt. Wilt u uw medewerkers en collega’s attenderen op deze uitnodiging? We hopen u 7 januari te ontmoeten bij deze geanimeerde start van 2008. raad van bestuur VUmc raad van bestuur SBG

vrijdag 18 januari - aula, 10.45 uur: K.M.J. Marques, ‘Combined flow and pressure measurements in coronary artery disease’ promotoren: prof.dr. N. Westerhof en prof.dr. F.C. Visser woensdag 30 januari - auditorium, 13.45 uur: A.O.H. Nygren, ‘Multiplex ligation-dependent probe amplification as a universal tool for quantitative genetic analysis’ promotor: prof.dr. H. Meijers-Heijboer, copromotor: dr. G. Pals * vrijdag 15 februari - aula, 13.45 uur: I.E.M. Bultink, ‘Complications of systemic Lupus erythematosus’ promotor: prof.dr. B.A.C. Dijkmans, copromotor dr. A.E. Voskuyl * woensdag 27 februari - auditorium, 13.45 uur: H.A. Weeber, ‘Mechanics of human accommodation and presbyopia’ promotor: prof.dr. R.M. Heethaar, copromotor dr. G.L. van der Heijde * donderdag 28 februari - aula, 13.45 uur: M. Hadithi, ‘On diagnostic tools in coeliac disease and its complicated forms’ promotoren: prof.dr. C.J.J. Mulder, prof.dr. A.S. Peña, prof.dr. C.D.A. Stehouwer Oratie vrijdag 25 januari - aula, 15.45 uur: prof.dr. H. Meijers-Heijboer, ‘Over geneeskunde, genetica, genen en ons genoom’ Symposia en congressen dinsdag 8 januari - minisymposium:

Schildwachtklierprocedure bij het kleine mondholtecarcinoom Van 13.00 tot 17.00 uur in de bibliotheek 1D 113, afdeling KNOheelkunden/hoofdhalschirurgie Inlichtingen: mevr. G. Buijs, mevr. P. Elswijk, tst. 43689,email: [email protected] 11-12 januari - symposium: ‘Tussen volksverzekering en vrije markt Inlichtingen: PAOG cursus- en congresorganisatie, mw. H.Oudakker, tst. 48444 17 januari - Heilig VU-UUR: ‘Het belang van bodylanguage in je dagelijks werk’ Vanaf 12.00 uur, Amstelzaal 29 januari - minisymposium stafconvent: ‘Patiëntenzorg en onderzoek, Interuniversitaire en interfacultaire research’ an 15.00 tot 17.15 uur, Amstelzaal 8 februari - Wetenschapsdag Van 12.00 tot 17.15 uur, auditorium, VU Hoofdgebouw. Registreren voor 25 januari [email protected] PAOG 10-11 januari - Teach the teacher Inlichtingen: PAOG cursus- en congresorganisatie, mw. L. Ligtvoet, tst. 48444 11-12 januari - Symposium Tussen Volksverzekering en vrije markt Inlichtingen: PAOG cursus- en congresorganisatie, mw. H. Oudakker, tst. 48444 17-18 januari - Teach the teacher Inlichtingen: PAOG cursus- en congresorganisatie, mw. L. Ligtvoet, tst. 48444 24-25 januari - Teach the teacher Inlichtingen: PAOG cursus- en congresorganisatie, mw. L. Ligtvoet, tst. 48444 28 januari-8 februari - Cursus Advanced immunology Inlichtingen: PAOG cursus- en congresorganisatie, mw. J. Reddingius, tst. 48444 7-8 februari - Teach the teacher Inlichtingen: PAOG cursus- en congresorganisatie, mw. L. Ligtvoet, tst. 48444 15, 19, 22, 26, 29 februari en 4 maart Basiscursus Biostatistiek en klinische epidemiologie Inlichtingen: PAOG cursus- en congresorganisatie, mw. J. Reddingius, tst. 48444 21-22 februari - Teach the teacher Inlichtingen: PAOG cursus- en congresorganisatie, mw. L. Ligtvoet, tst. 48444 11 maart - Cursus Foetale echocardiografie Inlichtingen: PAOG cursus- en congresorganisatie, mw. I. van de Vegte, tst. 48444 13 maart - Symposium Dementie update 08 Inlichtingen: PAOG cursus- en congresorganisatie, mw. I. van de Vegte, tst. 48444 17-18 maart - Basiscursus Echoscopie in de obstetrie & gynaecologie Inlichtingen: PAOG cursus- en congresorganisatie, mw. J. Reddingius, tst. 48444 27-28 maart - Teach the teacher Inlichtingen: PAOG cursus- en congresorganisatie, mw. L. Ligtvoet, tst. 48444 31 maart - 10e nascholingsdag Kinderverpleegkunde & 5e voorjaarsconferentie Obstetrie & Gynaecologie Inlichtingen: PAOG cursus- en congresorganisatie, mw. H. Oudakker, tst. 48444

Menu Informatie over het Menu vindt u ook op intranet onder de rubriek ‘service’

donderdag 3 januari – kip saté, gebakken vis, omelet naturel, remouladesaus, satésaus, bloemkool-kaasburger, spinazie, aardappelpuree, bami, veg. bami, atjar + kroepoek, geb. champignonsoep, geb. tomatensoep, held. chinese kippensoep, veg. geb. champignonsoep, veg. geb. tomatensoep, veg. held. chinese soep vrijdag 4 januari – gebakken vis, remouladesaus, plakje citroen, chili con carne, chili sin carne, worteltjes, tava, gebakken krieltjes, geb. kippensoep, geb. aspergesoep, held. groentesoep, veg. geb. crèmesoep, veg. geb. aspergesoep, veg. held. groentesoep zaterdag 5 januari – karbonade, varkensschnitzel, omelet champignon, groente-kaasmedaillon, jus, veg. jus, haricots verts, koninginnemelange, gebakken aardappelen, aardappelkroketjes, geb. tomatensoep, geb. kip-kerriesoep, held. tomaat-vermicellisoep, veg. geb. tomatensoep, veg. geb. kerriesoep, veg. held. tomaatvermicellisoep zondag 6 januari – kip cordon bleu, cordon bleu, groenteloempia, canneloni, jus, veg. jus, snijbonen, bloemkool met bechamelsaus, duchesse aardappelen, gekookte aardappelen, geb. aspergesoep, geb. goulashsoep, held. vermicellisoep, veg. geb. groentesoep, veg. geb. paprikasoep, veg. held. vermicellisoep maandag 7 januari – gepaneerde kipfilet, omelet champignons, champignonsaus, spitskool, gekookte aardappelen, geb. tomatensoep, held. kippensoep, geb. veg. tomatensoep, held.veg. groentesoep. dinsdag 8 januari – kerrieragout, veg. kerrieragout, doperwten, witte rijst, geb. linzensoep, held. mulligatawnysoep, geb. veg. linzensoep, held.veg. kerriesoep. woensdag 9 januari – kippenbout ‘grande mère’, omelet ‘grande mère’, grande mère garnituur, pommes carrée, geb. champignonsoep, held. madrileense soep, geb. veg. champignonsoep, held. veg. madrileense soep. donderdag 10 januari – gebakken vis, bloemkool-kaasburger, remouladesaus, wintersalade, frites, geb. kippensoep, held. aspergesoep, geb. veg. crèmesoep, held. veg. aspergesoep vrijdag 11 januari – bockwurst met zwiebelen/schinken, veg. worst met uien, jus + veg. jus, tuinbonen, gekookte aardappelen, geb. tomatensoep, held. chinese kippensoep, geb. veg. tomatensoep, held. veg. chinese soep zaterdag 12 januari – kip marrakech, quorn marrakech, ratatouille, couscous, geb. aspergesoep, held. groentesoep, geb. veg. aspergesoep, held. veg. groentesoep zondag 13 januari – lamsburger, veg. gevulde aubergine, honing/tijmsaus, sperziebonen, gekookte aardappelen, geb. kip-kerriesoep, held. tomaat-vermicellisoep, geb. veg. kerriesoep, held. veg. tomaat-vermicellisoep maandag 14 januari – gepaneerde kipfilet, kibbeling, omelet champignons, coctailsaus, champignonsaus, gegarneerde ijsbergsalade, spitskool, krinkel frites, gekookte aardappelen, geb. tomatensoep, held. kippensoep, geb. veg. tomatensoep, held. veg. groentesoep dinsdag 15 januari – kerrieragout, picata ‘romana’, veg. kerrieragout, milanese saus, doperwten, komkommersalade, witte rijst, spaghetti, geb. linzensoep, held. mulligatawnysoep, geb. veg. linzensoep, held.nveg. kerriesoep woensdag 16 januari – kippenbout ‘grande mère’, varkensfricandeau, omelet ‘grande mère’, groene pepersaus, grande mère garnituur, bloemkool, pommes carrée, gekookte aardappelen, geb. champignonsoep, held. madrileense soep, geb. veg. champignonsoep, held. veg. madrileense soep donderdag 17 januari – gebakken vis, slavink, remouladesaus, jus, wintersalade, witlof à la crème, frites, gekookte aardappelen, geb. kippensoep, held. aspergesoep, geb. veg. crèmesoep, held. veg. aspergesoep Wijzigingen voorbehouden. Maaltijden zijn verkrijgbaar van 11.30 uur tot 14.30 uur en van 16.30 uur tot 19.00uur. In weekenden en op feestdagen van 16.30 uur tot 19.00 uur.

Tracer – 4 januar i 200 8

Oproepen en advertenties In de rubriek ‘oproepen en advertenties’ kunnen medewerkers en vrijwilligers van VU medisch centrum gratis een advertentie plaatsen. de tekst mag niet meer dan 25 woorden bevatten en moet voorzien zijn van een achternaam en toestelnummer. de prijs van de te koop aangeboden goederen mag niet meer dan 2250 euro bedragen. Advertenties bij voorkeur aanleveren via email: [email protected]

Afscheid Op donderdag 17 januari neemt Melanie Stallen hoofd zorgeenheid 8 B VGYN, afscheid van VUmc. U wordt van harte uitgenodigd om haar vanaf 16:30 uur in de koffie corner van het personeelsrestaurant ‘Het Plein’ de hand te schudden.

Na een dienstverband van 26 jaar neemt Martha Voet afscheid van de SEH van VUmc. Zij heeft een nieuwe werkplek gevonden bij de OR van VUmc. Ter gelegenheid van haar afscheid wordt een afscheidsreceptie aangeboden op donderdag 10 januari, van 16.00 tot 18.00 uur in de lounge van Het Plein (ZH 0A86). U wordt van harte uitgenodigd om hierbij aanwezig te zijn. opleidingsmarkt VU medisch centrum Op 16 januari organiseert VUmc een opleidingsmarkt, waar belangstellenden informatie krijgen over de opleidingen op zowel HBO- als MBO niveau. HBO-niveau Verpleegkunde (samen met hogescho-

len in de regio) Operatie assistent Anesthesie medewerker Radiodiagnostische laborant Analist duale opleiding, HLO Radiotherapeutisch laborant Medisch nucleair werker MBO-niveau Verpleegkunde (samen met ROC ASA) Analist, MLO (samen met de ROC’s in de regio) Medewerker zorgadministratie De opleidingsmarkt vindt plaats op 16 januari, van 17.00 tot 20.00 uur in de Amstelzaal. Meer informatie: Meta Ponsen, tst. 43444, email [email protected]. jaarvergadering stafconvent Ook dit jaar wil het stafconvent haar jaarvergadering de vorm geven van een voor ieder personeelslid van VUmc vrij toegankelijk minisymposium. Wij hopen u allen te kunnen verwelkomen op dinsdag 29 januari van 15.00 tot 17.15 uur in de Amstelzaal. Het thema is: ‘Patiëntenzorg en onderzoek’. Een viertal sprekers zullen diverse aspecten van het interuniversitaire en interfacultaire onderzoek belichten.

ZH -1 F 027, tst. 43161 (algemeen), tst. 42687 (leidinggevende), email: [email protected]. Lokettijden: 10.30-12.00 en 13.00-15.30. Patiëntendag retinoblastoom Het retinoblastoomteam van oogheelkunde organiseert een patiëntendag. Ouders en patiënten krijgen op die dag antwoord op de vragen die in een begin vorig jaar gehouden enquête zijn gesteld. Retinoblastoom is een vorm van kanker in het netvlies, die op heel jonge leeftijd (voor het vijfde jaar) ontstaat. De patiëntendag Retinoblastoom wordt gehouden op 19 januari in de Amstelzaal van 10.00 tot 13.00 uur. Medewerkers van VU medisch centrum zijn ook welkom op deze dag. De kosten van deelname bedragen 5 euro. Meer informatie: Gerda Buurmans, tst. 41084, email [email protected] of Annelies Frankfoorder, email [email protected]. Graag aanmelden vóór 10 januari.

Programma 14.45 Zaal open 15.00 Opening door prof.dr. C.H. Polman, voorzitter stafconvent 15.10 ‘De uitdaging van het Parelsnoer-initiatief’, prof.dr. D.A. Legemate, scientific director 15.40 ‘Interfacultaire research: bundeling van krachten’, prof. dr.A.B. Brussaard, Center for Neurogenomics and Cognitive Research, (CNCR) en prof.dr. Ph. Scheltens, Alzheimercentrum VUmc 16.20 ‘Kennisexploitatie, wat heeft TTO tot stand gebracht?’, dr.ir. E.W.J. Mosmuller, directeur Technology Transfer Office, (TTO) 16.50 Discussie met de zaal 17.15 Afsluiting door prof.dr. C.H. Polman Borrel Post Service Centrum Per 15 januari heeft het Post Service Centrum een nieuwe locatie, namelijk:

Amstel Academie Het aanbod bedrijfsopleidingen najaar 2007-voorjaar 2008 van de Amstel Academie staat op internet www.amstelacademie.nl link Bedrijfsopleidingen.

6 februari Creëer meer ruimte voor uzelf: door duidelijk op te komen voor uw eigen mening en uw wensen en behoeften kenbaar te maken

De Amstel Academie biedt trainingen en workshops aan, die u ondersteunen bij het optimaal benutten van uw kwaliteiten. Weet u nog niet welke training u wilt volgen?! Kijk snel hieronder en schrijf nu in!

Functionele effectiviteit Adviseren op 17, 18 januari en 1 februari Na de training beschikt u over (zelf )kennis en vaardigheden om vanuit uw specialisme effectieve adviesgesprekken te kunnen voeren en flexibel om te kunnen gaan met verschillende adviesmodellen en uiteenlopende typen adviesvragers.

Persoonlijke effectiviteit Assertief optreden op 23, 30 januari en

Persoonlijke effectiviteit - Workshops voor medewerkers: “Persoonlijk leiderschap” Elke workshop is een intensieve verdieping van de competentie en bevat oefeningen en opdrachten gericht op bewustwording, vaardigheden en verdere ontwikkeling in de praktijk. De workshops duren één ochtend en worden afgesloten met een gezamenlijke lunch. Er zijn nog plaatsen beschikbaar! Luisteren Empathie Helend vermogen Commitment aan groei van medewerkers Bouwen aan gemeenschap Bewustzijn Overtuigingskracht Conceptualiseren Vooruitzien Rentmeesterschap

7 februari , 6 juni 25 februari, 20 mei 14 maart, 10 juni 19 februari, 26 mei 5 maart, 19 juni 5 februari, 14 mei 21 februari, 17 juni 7 maart, 13 juni 28 februari, 22 mei 12 maart, 20 juni

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Shabnam Ramsaroep, Wisia Schaefer en Marjolein van Nieuwenhoven. Zij staan u graag te woord. Telefoon: (020) 444 5354, e-mail: [email protected]

Computertrainingen - Office 2003:instellingen op 19 februari U kunt wel met de verschillende programma’s binnen Office overweg, maar u kunt ze niet helemaal naar uw hand zetten. Waarom wordt steeds een opsommingsteken gegeven terwijl u daar niet om vraagt, of staat aan het begin van iedere zin een hoofdletter? En wordt VUmc steeds Vumc! - Excel 2003 basis op 7 februari U wilt kunnen “lezen en schrijven”met Excel. U wilt bijvoorbeeld overzichten maken en berekeningen uitvoeren. Taal- en schrijftrainingen: - Kort en bondig, op 21 februari iedereen die beroepsmatig teksten op papier moet zetten, zoals brieven, verslagen en adviezen - Notuleren, op 26 februari U notuleert regelmatig een vergadering of overleg, of u gaat dat binnenkort doen - Beleidsplannen maken en schrijven op 7 februari U bent net begonnen met het schrijven van een beleidsplan of u moet daar binnenkort aan beginnen? Na deze training bent u in staat een kort, helder en bruikbaar beleidsplan te schrijven. open aanbod VUmc In goed overleg met de unit human resource management van de stafdienst P&O is een aantal trainingen ontwikkeld dat direct aansluit bij het beleid van

Amstel Academie De Boelelaan 1109, 1081 HV Amsterdam telefoon (020) 444 4229 Bedrijfsopleidingen Shabnam Ramsaroep telefoon (020) 444 4253 Bij- en nascholingen Shabnam Ramsaroep telefoon (020) 444 4253 Verpleegkundige vervolgopleidingen telefoon (020) 444 4229 Paramedische opleidingen telefoon (020) 444 4569 www.VUmc.nl/amstelacademie

VUmc, vanuit de visie dat de werkgever faciliterend is in de ontwikkeling van goed medewerkerschap en goed leiderschap. Deze trainingen worden door P&O betaald. leiderschapsontwikkeling: - Coachen op competentieontwikkeling op 24 januari (plus 3 intervisiebijeenkomsten van 2 uur verspreid over 6 maanden) Leidinggevenden die op hun afdeling gestart zijn met de implementatie van Werken met Competenties en die de coachingsvaardigheden die zij daarbij nodig hebben, willen ontwikkelen. - Jaar- en beoordelingsgesprekken voeren op 28 en 29 januari Leidinggevenden die de kwaliteit van hun jaar- en beoordelingsgesprekken willen verbeteren

Doorbraak in onderzoek tuberculose leidt tot publicatie in Nature

VUmc-ers in het nieuws

‘De kosten-batenanalyse van de selectieprocedure is nog onduidelijk. Er loopt op dit moment een onderzoek naar de effecten van selectie bij geneeskunde en de eerste resultaten lijken positief.’ Albert de Voogd, manager onderwijs- en studentzaken, over de decentrale selectie voor geneeskunde. Het Parool, 5 december.

VUmc bereikte het afgelopen jaar een doorbraak in het onderzoek naar tuberculose. daarover publiceerde Nature Microbiology in november een artikel van de vakgroep medische microbiologie en infectiepreventie, MMI. op de voorpagina stond een foto met de illustere titel ‘lucky Seven’. dat Nature het artikel mét de naam voor het nieuwe type overnam, betekent dat Type VII voor altijd met VUmc verbonden zal blijven. Het moeilijke met mycobacteriën, zegt Wilbert Bitter, is dat ze qua uiterlijk op andere bacteriën lijken, maar in hoe ze werken een buitenbeentje zijn. Om een vergelijking te maken, vertelt Bitter dat mensen en schimmels meer op elkaar lijken, dan bacteriën en mycobacteriën.

Buitenbeentje “Koch ontdekte in 1882 dat een mycobacterie de oorzaak was van tubercu-

C O M V U : R I E C H E L L E VA N D E R VA L K

■ Ellen Kleverlaan

‘Juist omdat VUmc een combinatie is van wetenschap en patiëntenzorg was het bouwen van een gemeenschappelijke visie noodzakelijk. Het is een lange weg, waarin het belangrijk is de topposities te vullen met mensen met empathie en gevoel voor leiderschap en vervolgens in kleine groepjes je visie uitdragen.’ Elmer Mulder, voorzitter raad van bestuur, over dienend leiderschap. Het Financieele Dagblad, 5 december.

‘Jaarlijks overlijden er wereldwijd twee miljoen mensen aan tuberculose’, aldus Willem Bitter

lose. Sindsdien is onze kennis over de mycobacterie, in vergelijking tot andere ziekteverwekkers maar nauwelijks toegenomen. We weten dat toxines en eiwitten de virulentie van bacteriën bepalen, maar van mycobacteriën weten we tot op heden niet wat precies de ziekte veroorzaakt.” Het onderzoek naar mycobacteriën is moeilijk, stelt Bitter. Want het is gevaarlijk om mee te werken en de bacterie groeit heel langzaam; ze

De afdeling medische microbiologie en infectiepreventie ontdekte ‘Lucky Seven’, een tot dusver onbekend secretiesysteem van mycobacteriën

delen zich maar eens in de twaalf uur. Dat maakt het onderzoek kostbaar en daarom vereist het veel geduld. Toch zijn er op VUmc de laatste vier jaar de nodige doorbraken geweest. “We weten dat niet toxine maar een heleboel andere eiwitten de virulentiefactoren bepalen. Het lijkt erop dat zij samen het immuunsysteem manipuleren.”

Verwoestende werk Omdat die eiwitten moeilijk te vinden zijn, besloot de onderzoeksgroep van Bitter een stap terug te doen en te kijken naar hóe die eiwitten hun weg uit de bacterie vinden, waarna ze hun verwoestende werk doen. “We zijn gaan onderzoeken hoe het secretiesysteem van de mycobacterie in elkaar steekt. Het bleek te gaan om een verzameling van secretiesystemen, die in niets lijken op de al bekend zijnde systemen Typen i tot en met vi. Wij besloten deze verzameling Type vii te noemen.” Nadat de vakgroep mmi eerst in Moleculair Microbiology publiceerde, realiseerden zij zich dat de ontdekking van Type vii te spectaculair was om binnen het eigen vakgebied te houden. “Een editor van Nature Microbiology was enthousiast. Hij zei ons buitenlanders te zoeken die het

onderzoek wilden ondersteunen. Met de Zuid-Afrikanen die ons artikel ondertekenden lagen al verbanden en de Amerikanen kenden we van congressen.”

Maatschappelijke relevantie Het mooie van dit onderzoek is dat de ontdekking van secretiesysteem Type vii het werk niet afrond, maar juist een heleboel ontsluit, legt Bitter uit. “We zijn met vier nieuwe onderzoeken gestart. Onder meer naar de mogelijkheden om de uitscheiding te blokkeren.” Voor Bitter was de maatschappelijke relevantie van onderzoek naar tuberculose de reden om in 2001 zijn pijlen op de mycobacterie te richten. “Ik zie binnen VUmc nog weleens opgetrokken wenkbrauwen vanwege het geringe aantal patiënten in Nederland met tbc. Maar wereldwijd overlijden ieder jaar twee miljoen mensen aan deze ziekte.” Als het onderzoek naar de blokkering van de uitscheiding succesvol is, dan zouden daarmee vele mensenlevens kunnen worden gered. Zover is het echter nog lang niet, haast Bitter zich te zeggen. “De oplossing kan nog verder in de toekomst liggen, maar dat Type vii aan die oplossing gaat meewerken, dat is evident.”

Behandeling obese patiënt vraagt om aanpassingen ■ Mariet Buddingh’

Patiënten die worden gewogen bij goederenontvangst, omdat een gewone weegschaal het onder hun zwaarlijvigheid begeeft, intramusculaire injecties die de gewenste spier door de dikke vetlaag niet kunnen bereiken en hangtoiletten die door overbelasting van de muur vallen. elly Kroes, beleidsmedewerker divisie I, inventariseert de gevolgen van obesitas voor de zorg. Verbaasde Elly Kroese zich een aantal jaar geleden nog toen ze een Amerikaanse documentaire zag over mensen die zo dik waren dat ze niet meer kunnen lopen, zij weet dat het probleem van adipositas (overgewicht) nu ook in Nederland groter wordt. “In een grafiek uitgezet neemt het aantal mensen die obese of morbide obese zijn, grofweg toe in een lijn van 45 graden. Ook in VU medisch centrum worden steeds vaker patiënten behandeld met een fors overgewicht. Ik spreek dan over mensen die tussen de 180 en zelfs 280 kilo wegen.” In opdracht van de zorgmanagers inventariseert zij de problemen die

thekers gaan nu aan de slag om de juiste informatie voor ons op papier te zetten. Ook zijn we bij het voedingsteam en de afdeling diëtetiek en voedingswetenschappen geweest en gaan we bijvoorbeeld naar de afdeling anesthesiologie.” Oud-verpleegkundige Kroes vertelt dat het opereren van patiënten boven een bepaald gewicht technisch gezien problematisch is. Over de precieze achtergronden van dit probleem laat ze zich binnenkort bijpraten door een anesthesioloog, maar, zo legt ze alvast uit, heel dikke mensen kunnen niet helemaal platliggen omdat hun longen dan in de verdrukking komen. En dát zorgt voor problemen op de ok en bijvoorbeeld de ic.

de behandeling van extreem dikke patiënten onveilig maakt. Onveilig voor de patiënt, maar ook voor de medewerkers die deze groep verzorgen en behandelen, ze heeft zitting in een werkgroep, samen met teamleider Ann van Putten, ZE kort verblijf en verpleegkundige en ergocoach Angelique van Dam, ZE neurologie.

Praktische problemen De zorgmanagers vingen steeds vaker signalen op van professionals die tegen praktische problemen aanliepen tijdens de behandeling van zwaarlijvige patiënten. Patiënten, voor alle duidelijkheid, die voor andere gezondheidsklachten dan hun obesitas worden behandeld. Kroes en haar twee werkgroepcollega’s kregen de opdracht te inventariseren welke knelpunten het onmogelijk maken patiënten veilig te behandelen en te verzorgen en medewerkers veilig te laten werken. Kroes: “Ik stel me voor dat we uiteindelijk met een soort checklist komen waarin alle praktische informatie is weergegeven. Maar voor hetzelfde geld blijkt het praktischer of efficiënter te zijn een speciale zorgeenheid voor deze mensen op te tuigen, met alle aanpassingen die nodig zijn.”

Informatie Kroes en haar twee collega’s proberen zo veel mogelijk verschillende zorgverleners te spreken. “Zo zijn we bij de apotheek geweest om uit te zoeken hoe het zit met doseringen die per kilo lichaamsgewicht worden voorgeschreven. We vroegen ons af of dezelfde rekenmodule ook bij obese patiënten gehandhaafd blijft. De apo-

In het voorjaar van 2008 hoopt de werkgroep de inventarisatiefase te hebben afgerond. Kroes heeft de indruk dat, naast de werkgroep, veel medewerkers op diverse plekken in VU medisch centrum druk zijn met de ‘nieuwe’ problematiek. Ze roept iedereen op knelpunten in de verzorging en behandeling van obese patiënten bij haar of een van de andere werkgroepleden te melden, via [email protected].

Tracer – 4 j a n u a r i 2 0 0 8 – N i e u ws – O n d e r w i j s – O n d e r zo e k – Pat i ë nte n zo rg – O rg a n i s at i e – M e d e d e l i n g e n – Vac atures –

‘Zulk onderzoek, naar de gevolgen van roken wel gedaan, bestaat nu nog niet voor overgewicht bij kinderen.’ Remy Hira Sing, hoogleraar jeugdgezondheidszorg, over de uitkomsten van een studie waaruit blijkt dat kinderen met overgewicht als volwassenen meer kans hebben op een hartaanval. nrc handelsblad, 6 december. ‘Overgewicht bij bouwvakkers is groter dan onder de gewone Nederlandse beroepsbevolking en dat veroorzaakt weer een hoog ziekteverzuim.’ Hoogleraar sociale geneeskunde Willem van Mechelen over recent onderzoek waaruit blijkt dat veel bouwvakkers te dik zijn. nos journaal, 8 december. ‘Ik denk wel dat er heel veel kansen blijven liggen op jonge leeftijd. We kunnen die ogenschijnlijk onafwendbare gang richting gevangenis afbuigen.’ Theo Doreleijers, hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie, over antisociale persoonlijkheidsstoornissen en de mogelijke behandeling. nrc handelsblad, 8 december. ‘Er zijn drie stoornissen die, als ze gecombineerd voorkomen, een sterke indicatie zijn voor Parkinson. Het gaat dan om reukstoornissen, slaapstoornissen en vegetatieve stoornissen.’ Erik Wolters, hoogleraar en president van het World Parkinson Congress, over de vroege opsporing van Parkinson. De Volkskrant, 15 december. ‘Er moet een infrastructuur in het land worden gecreëerd, die ervoor zorgt dat mensen meer bewegen. Langzame liften ter ontmoediging, bredere trappen ter aanmoediging en nog meer mensen op de fiets.’ Bijzonder hoogleraar diabetologie Rob Heine legt zijn visie neer hoe de toename van het aantal diabetespatiënten bedwongen kan worden. De Telegraaf, 11 december. ‘De officier van justitie moet wel heel goede redenen hebben een individu opeens zo heftig aan te pakken. Ik weet niet of dat fair is.’ Hoogleraar medische ethiek Henk Jochemsen over de arrestatie van een vrouw die abortus zou hebben gepleegd bij een zwangerschap na 27 weken. nrc next, 13 december. ‘Vooralsnog spelen bij wiegendood veel factoren en is er niet een duidelijke oorzaak.’ Esther Edelenbos, kinderarts, over gepubliceerd onderzoek in The Lancet dat twintig procent van de wiegendood voorkwam bij kinderen in care (crèche of babysitters). Het Parool, 21 december. 7

schaatsen Aan de muur – Wat hebben VUmc medewerkers op hun werkplek aan de muur hangen? Waarom hebben zij voor dat schilderij of die foto gekozen? en heeft het een speciale betekenis?

Koffiepauze, een overleg, een afscheidsborrel of een verjaardagsfeestje. er zijn veel momenten om als collega’s ff bij elkaar te komen. Tracer legt ze vast.

Wat hangt er aan de muur bij Francine eskens, medisch maatschappelijk werker? • Glaskunst van Peter de Haan ■ Ursula Wopereis

F O TO : R R . O T S E N , M E D I S C H F O TO G R A A F PAT H O LO G I E

Wie pk5x bezoekt kan er nauwelijks omheen: de hele gang wordt opgevrolijkt door zo’n dertig kleurrijke glaskunstwerken van Peter de Haan. Windows of the Soul heet de expositie. De Haan beschouwt glas als venster van de ziel en vangt deze in drie technieken: zeefdrukken, glas-in-lood en fusion. “Ik ben erg op dit werk gesteld, al komen de diepte en het kleurgebruik beter tot hun recht met een andere belichting. Maar ik heb me nog nooit zo thuis gevoeld op mijn werk”, lacht Francine Eskens, organisator van de tentoonstelling. “Fusion is een procédé waarbij glasplaten laag voor laag worden beschilderd en in de glasoven worden verhit, waardoor uiteindelijk een kleurrijk kunstwerk in reliëf ontstaat. Het is

datum en tijdstip foto 20 december, 17.00 uur afdeling pathologie waar Jaap Edenbaan adres Radioweg 64, Amsterdam pluspunt locatie goed bereikbaar minpunt locatie ijs is hard uitzicht prachtig gelegen buitenbaan

De afdeling pathologie heeft het jaar afgesloten met een sportief evenement. Met zo’n 125 man gingen ze naar de Jaap Eden Baan, waar zeker honderd medewerkers de schaatsen onder bonden. Voor een aantal was het de eerste keer dat zij schaatsten, dus het was niet meer dan logisch dat niet iedereen op z’n benen kon blijven staan. Het kerstuitje, georganiseerd door Roelien van Felius en Wil Dekker, werd voortgezet met een feestelijke maaltijd, waar ook de

minder sportieve collega’s aanschoven. Na vele liters warme chocolademelk met slagroom én een borrel met bittergarnituur volgde een stamppotbuffet met hutspot, boerenkool, zuurkool, hachee, gehaktballetjes, spekjes, speklappen, ananas en augurken. Ter afsluiting bood de dansvloer de mogelijkheid om vele kilo’s af te vallen. Een DJ draaide heerlijke muziek en zo’n veertig medewerkers verbleven daar de verdere avond. ■ MK

In de aanloop naar de verkiezingen geven OR-leden aan wat de ondernemingsraad voor VUmc betekent.

De bijdrage van OR-lid Onno Bank

COMVU: Y VONNE COMPIER

“Ik werk als verpleegkundige op de afdeling hematologie en daarnaast zit ik nu bijna twee jaar bij de ondernemingsraad. Wat ik erg aantrekkelijk vind, is dat je je elk jaar weer verder persoonlijk kunt ontwikkelen. Als je bij de or zit kun je namelijk cursussen volgen, zoals ‘vergadertechnieken’ of ‘kritische vragen leren stellen’. De opgedane kennis kun je meteen in de praktijk brengen, bijvoorbeeld tijdens een vergadering met de raad van bestuur. Hoe meer leden, hoe meer kritische vragen. Je kunt er op die manier voor zorgen dat het bestuur niet te veel ‘uit de bocht vliegt’ met al zijn plannen. De uren die je thuis besteed aan de or krijg je trouwens allemaal vergoed. En elke week een middag vergaderen is een goede afwisseling met op de afdeling werken!” ■ MK

C O M V U : R I E C H E L L E VA N D E R VA L K

‘We voorkomen dat het bestuur uit de bocht vliegt’

altijd weer spannend hoe het uitpakt. Maar ook het glas-in-lood vind ik zondermeer origineel. Elk object is een op zichzelf staand kunstwerk.”

Lorenzo

De Haan geeft zijn werk sprekende titels mee: The Caveman Spaceman, Garden of Eden, Château Miro, The Big Bang, Knieval voor Koning Nicotine. “Het is soms onnavolgbaar hoe die titels ontstaan, maar Peter heeft altijd een heel verhaal voor hij met een nieuw werk begint. Muziek, de natuur, een andere kunstenaar of gewoon een voorval in het dagelijks leven vormt vaak het uitgangspunt. Soms is een titel duidelijk te herleiden. De Ode aan Jack the Ripper verwijst bijvoorbeeld naar kunstenaar Jackson Pollock, alias Jack the Dripper. Maar je bent totaal vrij om je eigen associaties te volgen, het wordt je niet opgelegd. Elk werk is uniek en iedereen ziet overal weer wat anders in, dat maakt het ook zo leuk.” Windows of the Soul is te zien tot half februari. Alle tentoongestelde werken zijn te koop. Neem voor meer informatie contact op met Francine Eskens, tst. 40204.

8

Tracer – 4 jan u a r i 2 0 0 8 – N i e u ws – O n d e r w i j s – O n d e r zo e k – Pat i ë nte n zo rg – O rg a n i s at i e – M e d e d e l i n g en – Vac atures –