Ir.L.François
HOE GELD VERDIENEN MET ENERGIE UIT EIGEN BODEM? ONDIEPE GEOTHERMIE: DE DUURZAME ENERGIE-OPLOSSING 4 NOVEMBER 2014 ZWIJNAARDE
Programma •
• • • • • • • •
17u00 Smart Geotherm-project: Potentieel, EPB-verloop, Vlaremevolutie, te verwachten resultaten Luc François, WTCB 17u25 Demo screeningstool Gust Van Lysebetten, WTCB 17u35 Getuigenis: Energiepalen: opstart/overstap naar geothermie Joeri Ameloot, Wigpalen 17u55 Welke toepassingen/gebouwen zijn interessant? GEOTABS Wim Boydens, Studiebureau Boydens 18u15 Gebouwcase: Evolution Bjorn Van Tomme, ACO bouwteam 18u35 Innovatiemogelijkheden: capteren en opslaan van thermische energie. Johan Desmedt, VITO 18u45 De weg naar innovatiesubsidies Jan Nachtergaele, Innovatiecentrum Oost-Vlaanderen 18u55 Vragen 19u00 Netwerking (met broodjes)
Download presentaties • http://www.smartgeotherm.be/studiedagen/ • Paswoord: zwijnaarde
Inhoud • Geothermie als deel van de oplossing. • Wat is geothermie? • Smart Geothermproject
Geothermie als deel van de oplossing
Europese klimaatdoelstellingen 2020
2030
Reductie broeikasgassen tov 1990
20%
40 %
Hernieuwbare energie
20%
27%
Energie-efficientie verhogen
20%
27%
Bijna-energieneutrale gebouwen Artikel 9 van de richtlijn 2010/31/EU Vanaf 31/12/2018 alle nieuwe gebouwen voor overheidsinstanties Vanaf 31/12/2020 alle nieuwe gebouwen Lidstaten stellen plannen op om renovatie tot BEN-gebouwen te stimuleren.
Duurzame energie
Minimum aandeel hernieuwbare energie vanaf 1/1/2014
warmtepomp 1 kW
3 kW
4 kW
COP =
4 kW thermische energie = 4 1 kW elektrische energie
SPF =
rekening met wisselende ΔT en verliezen
2,74 %
3,67 %
4,08 %
5,03 %
4,67 %
+50 %
Geothermie
natuurlijk verval van radioactieve materialen
99% van de aarde is warmer dan 1.000°C 99% van de rest is warmer dan 100°C
Diepe geothermie
• Hoge-enthalpie systemen - T > 200 °C elektriciteitsproductie • Lage-enthalpie systemen - T < 100 °C warmte
Ondiepe geothermie
Als bron
bodemtemperatuur
– Om energie te onttrekken rekenen op natuurlijk regeneratie
tijd
bodemtemperatuur
Als buffer • Cyclus – onttrekken - opslaan…. • Door het gebouw te koelen en/of thermische (zonne-)energie toe te voegen.
tijd
verwarming
koeling
koude directe, passief koeling
warmte
koude
warmte
warmte
koude
koude
warmte
koeling
Koeling via warmtepomp chiller
Hoe energie met de bodem uitwisselen ?
horizontale warmtewisselaars Voordelen: • Eenvoudige installatie • Ruim toepasbaar • Lage investering • Geen boorvergunningen Nadelen: • Grote oppervlakte nodig • Uitputting bodem • Kleinere vermogens
http://www.waermepumpe.de/waermepumpe/waermequellen/erdwaerme.html, Bron: bundesverband wärmepumpe
Verticale warmtewisselaars • Voordelen – – – –
Vrijwel overal toepasbaar Weinig tot geen oppervlaktegebruik Verwarming én koeling Energie-opslag hogere rendementen
• Nadelen – (Vergunning/meldingsplichtig) – Hogere investeringkost
BEO- boorgatenergieopslag
Verticale warmtewisselaars • Voordelen – – – –
Vrijwel overal toepasbaar Weinig tot geen oppervlaktegebruik Verwarming én koeling Energie-opslag hogere rendementen
• Nadelen – (Vergunning/meldingsplichtig) – Hogere investeringkost
BEO- boorgatenergieopslag
Grondwater • Voordelen – Water hoge specifieke capaciteit – Per boorgat, meer energieonttrekking
• Nadelen – Beschikbaarheid van goede watervoerende lagen – Vergunningen – Minder geschikt voor kleine vermogens KWO- koude-warmteopslag
Grondwater • Voordelen – Water hoge specifieke capaciteit – Per boorgat, meer energieonttrekking
• Nadelen – Beschikbaarheid van goede watervoerende lagen – Vergunningen – Minder geschikt voor kleine vermogens KWO- koude-warmteopslag
Smart geotherm Doel en aanpak van het project
Doel van het project • Het stimuleren van het gebruik van tijdelijke thermisch energie-opslagsystemen voor de korte en lange termijn in – de bodem (KWO, BEO) – de structurele massa (betonkernactivering) – flexibele opslagsystemen (water, PCM, TCM)
• Voor de intelligente verwarming en koeling van grote en middelgrote gebouwen
Doel van het project smart geotherm Road map inherent
Doel van het project smart geotherm Road map inherent
Doel van het project smart geotherm Road map inherent
Doel van het project Bestaande kennis vergaren
Nieuwe kennis ontwikkelen
Kennis documenteren
Kennis toegankelijk maken
Kennis verspreiden
Innovatie stimuleren
Kennis documenteren
Ontwerp en uitvoering van boorveld met vertikale U-vormige warmtewisselaars
•
http://www.energiesparen.be/groene-energie-en-wkk/warmtepomp
www.smartgeotherm.be
Kennis toegankelijk maken
Nieuwe kennis ontwikkelen
subsidies
• http://www.energiesparen.be/subsidies/particulieren
• http://www.energiesparen.be/subsidies/bedrijven
Wetgeving Vlarem • Vergunningsprocedure soepeler • Erkenning van boorfirma’s – https://dov.vlaanderen.be/dovweb/html/pdf/13.Studiedag_Wetgeving _erkenning_boorbedrijven_Ywan_De_Jonghe.pdf
• Uitvoering- en exploitatie strenger
vulmateriaal • Dubbele functie
– Energie-uitwisseling met bodem λ – Milieutechnische redenen permeabiliteit < 10-8 m/s
Scope bereik ondernemingen
Ontwerper
Boorders
Installateurs
Fabrikanten
Innovatie stimuleren
Regelfirma’s
partners
[email protected]
BEDANKT VOOR UW AANDACHT !
