Hoe exotisch zijn“exotische parasieten”?
‘Exotische’ parasieten bij paarden • Bloedvatenstelsel ‣ Babesia caballi ‣ Theileria equi
piroplasmose, babesiose
• Zenuwstelsel
‣ Sarcocystis neurona (EPM)
• Huid
‣ Parafilaria multipapillosa
Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
Piroplasmose: inleiding • Babesia caballi ‣ de “grote” Babesia ‣ parasieten van de RBC ‣ peervormig tot rond (2 - 5 µm) ‣ meestal 2 parasieten per RBC
Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
Piroplasmose: inleiding • Theileria (Babesia) equi ‣ de “kleine” Babesia ‣ parasieten van de WBC en RBC ‣ rond (≤ 2 µm) ‣ soms gegroepeerd met 4 parasieten per RBC (“Malta kruis”) Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
Piroplasmose: transmissie door teken • Babesia caballi: transovariële transmissie • Theileria equi: transstadiële transmissie nymfe adult
Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
Piroplasmose: verspreiding • overgedragen door teken ‣ niet door Ixodes spp. ‣ Dermacentor spp. ‣ Rhipicephalus spp.– warme streken ‣ Hyalomma spp.– warme streken
Dermacentor reticulatus Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
Dermacentor reticulatus in Europa
Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
www.maladie-a-tiques.com
Dermacentor reticulatus in onze buurlanden
Frankrijk Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
www.fleatickrisk.com
Dermacentor reticulatus in onze buurlanden
Nederland
Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
Dermacentor reticulatus in België 2010 • • • •
Beveren-Waas (O-VL) Moen (W-VL) Mons (Henegouwen) Martilly (Luxemburg)
Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
Piroplasmose: verspreiding • In België komt enkel B. caballi voor, infecties met T. equi zijn importgevallen • T. equi komt in Z-Europa het meest voor (warmere streken)
Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
Piroplasmose: ziektebeeld • Vermenigvuldiging in de RBC vernietiging van RBC • Acute vorm - incubatieperiode 7 - 12 dagen - bleke slijmvliezen, koffiekleurige urine - koorts, suf - (koliek) - sterfte
• Chronische vorm
- bleke slijmvliezen, vermoeidheid, vermageren, (oedeem)
• Atypische vorm - digestieve, renale, nerveuse, respiratoire symptomen Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
Piroplasmose: diagnose • Voorgeschiedenis + symptomen • Aantonen van parasieten in RBC ‣ bloeduitstrijkje ‣ in acute fase ‣ lage gevoeligheid
• Aantonen van antilichamen in serum ‣ Complement-bindingsreactie ‣ IFT (CODA) Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
Piroplasmose: behandeling en preventie • Behandeling: imidocarb IM
‣ niet geregistreerd in België ‣ neveneffecten mogelijk (ezel, muilezel, muildier) ‣ werkt minder goed tegen Theileria equi
• Preventie
‣ imidocarb inj.: 3-6 weken bescherming ‣ teken bestrijden
Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
‘Exotische’ parasieten bij paarden • Bloedvatenstelsel ‣ Babesia caballi ‣ Theileria equi
piroplasmose, babesiose
• Zenuwstelsel
‣ Sarcocystis neurona (EPM)
• Huid
‣ Parafilaria multipapillosa
Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
Sarcocystis neurona: inleiding • Equine protozoaire myeloencephalitis • Cyclus niet volledig gekend ‣
eindgastheer: opossum (buidelrat) ‧ buideldier ‧ omnivoor
‣ natuurlijke tussengastheren onbekend ‣ paard toevallige tussengastheer
Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
Sarcocystis neurona: levenscyclus
Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
Sarcocystis neurona: epidemiologie • Inheems in Noord- en Zuid-Amerika ‣ 30-50% van de paarden seropositief
• In Europa importziekte ‣ paarden afkomstig uit Amerika ‣ paarden die in Amerika verbleven hebben
Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
Equine protozoaire myeloencephalopathie • • • •
De meeste seropositieve paarden ontwikkelen geen EPM EPM is vooral een probleem bij sportpaarden (stress ?) Letsels te zien vanaf drie weken na besmetting S. neurona kan in alle delen van het centraal zenuwstelsel voorkomen ‣ voorkeurslokalisatie: ruggenmerg
Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
Equine protozoaire myeloencephalopathie
Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
EPM: symptomen • afhankelijk van de localisatie van de letsels • bewegingsstoornissen • ataxie • paralyse • spieratrofie
Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
EPM: diagnose en behandeling • Diagnose:
moeilijk
‣ Voorgeschiedenis (Amerika) & symptomen ‣ Immunoblots: aantonen van antilichamen ‧ ‧
serum cerebrospinaal vocht
• Behandeling
‣ zo snel mogelijk ‣ langdurige behandeling ‧ ‧
gepotentialiseerde sulfonamiden toltrazuril, diclazuril
Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
‘Exotische’ parasieten bij paarden • Bloedvatenstelsel ‣ Babesia caballi ‣ Theileria equi
piroplasmose, babesiose
• Zenuwstelsel
‣ Sarcocystis neurona (EPM)
• Huid
‣ Parafilaria multipapillosa
Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
Parafilaria multipapillosa: inleiding • in België en Nederland: importziekte • endemisch in N-Afrika, Z-Amerika, Azië Zuid- en Oost-Europa
Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
Parafilaria multipapillosa: levenscyclus • Wormen in onderhuids bindweefsel (3-7 cm, leven tot 6 jaar) • Vrouwelijke wormen kruipen onderhuids leggen geëmbryoneerde eieren in met bloed en exsudaat gevulde knobbels • Knobbels barsten open in de zomer microfilariën (L1) komen vrij met exsudaat • L1 opgenomen door vliegen ontwikkelen tot infectieuze larven (L3) • L3 door vliegen gedeponeerd op wondjes of rond de ogen Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
Parafilaria: ziektebeeld • knobbels breken open in de zomer: “zomerbloeden” ‣ hals, borst, flanken
• letsels genezen vrij snel ‣ kleine pigmentloze vlekken
• hervallen volgende jaren mogelijk Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
Parafilaria: ziektebeeld
Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
Parafilaria: ziektebeeld
Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
Parafilaria: diagnose en behandeling • Diagnose ‣ symptomen + seizoen + voorgeschiedenis (Z- of O- Europa) ‣ aantonen van microfilariën in exsudaat (lage gevoeligheid)
• Behandeling ‣ ivermectine SC ‣ fenbendazole 5 dagen p.o.
Forum Fokkerij van de Vlaamse Confederatie van het Paard
