Hoe augmented reality de beleving van vrouwentijdschriften kan versterken
Hogeschool Utrecht FCJ Communication and Media Design Specialisatie Concept Design NL Seminar ‘Dream Discover Do’ Docent Hanneke Ponten Eerste toetsgelegenheid Blok B, 8 januari 2014
Devon Verberkmoes Studentnummer 1564366
Inleiding Ken je dat gevoel, heerlijk door een tijdschrift bladeren op dat welverdiende rustmomentje onder het genot van een kop thee? Op je gemakje pagina voor pagina de artikelen, fotoreportages en interviews lezen: voor veel vrouwen is het even een momentje voor zichzelf. Toch klinkt dit een klein beetje ouderwets, aangezien de moderne vrouw tegenwoordig hoogstwaarschijnlijk in het bezit is van een smartphone of tablet waar ze ook dat tijdschrift op zou kunnen lezen. Tegenwoordig zijn bijna alle tijdschriften namelijk digitaal te verkrijgen. Critici denken dat door het digitale tijdperk papieren tijdschriften op den duur zullen verdwijnen.1 Zelf denk ik dat ze daar een punt hebben, maar misschien wordt de beleving van het ‘ouderwetse’ tijdschrift onderschat. Pagina’s bladeren geeft toch een heel ander gevoel dan swipen op een tablet. Maar ondanks dat ik een liefhebber van papieren tijdschriften ben, denk ik dat ze met het digitale tijdperk moeten meegaan om te kunnen voortbestaan. Sanoma, marktleider in Nederlandse media, heeft bijvoorbeeld niet voor niets 32 van hun 49 titels te koop gezet, waarvan een deel glossy vrouwentijdschriften.2 De resterende 17 titels zijn ‘kroonjuwelen’ volgens directeur van de tijdschriftentak Henk Scheenstra. “Het zijn
1
prachtige merken waarmee we onze positie in de tijdschriftenmarkt verder gaan versterken”. De tijdschriften waar afscheid van wordt genomen passen op de lange termijn niet meer binnen de strategie. Op basis van hun marktpositie, mogelijkheden om winst te maken en de digitale mogelijkheden heeft Sanoma de 17 kerntitels uitgekozen. “Wij denken dat de titels waarvan we afscheid nemen niet, of in veel mindere mate, aan deze criteria voldoen” legt Scheenstra uit.3 Tijdschriften moeten dus meegaan met het digitale tijdbeeld van tegenwoordig om te kunnen voortbestaan. Ze dalen in oplage4 en dit is grotendeels te wijten aan de digitalisering van onze wereld. Maar hoe kun je papieren tijdschriften combineren met digitaal? Door middel van augmented reality!
Toegevoegde realiteit Augmented reality is niet een begrip wat eenvoudig te omschrijven is. In de Nederlandse taal wordt het vertaald en noemt men het ‘toegevoegde realiteit’, maar ‘uitgebreide’ of ‘verhoogde werkelijkheid’ kan de lading van het begrip ook dekken. Daarnaast heeft het vele vormen. In dit essay zal ik voornamelijk de vorm van augmented reality beschrijven die relevant is voor papieren tijdschriften. Met augmented reality worden live-beelden
RTL Nieuws. (2013). ‘Over 10 jaar geen papieren tijdschriften meer’ [Persbericht]. Geraadpleegd op 5 december 2013: http://www.
rtlnieuws.nl/economie/home/over-10-jaar-geen-papieren-tijdschriften-meer. 2
Sanoma. (2013). Sanoma Media Netherlands kondigt aangescherpte strategie en reorganisatie aan [Persbericht]. Geraadpleegd
op 5 december 2013: http://www.sanoma.nl/pagina/persnieuws/sanoma-media-netherlands-kondigt-aangescherpte-strategie-enreorganisatie-aan/. 3
Parool. (2013). Sanoma schrapt 500fte, 17 titels blijven over [Persbericht]. Geraadpleegd op 5 december 2013: http://www.parool.
nl/parool/nl/30/ECONOMIE/article/detail/3536439/2013/10/31/Sanoma-schrapt-500fte-17-titels-blijven-over.dhtml. 4
HOI, Instituut voor Media Auditing. (2013). Nieuw HOI 2.0 opvraagmodule. Geraadpleegd op 6 december 2013: http://www.hoi-
online.nl/798/Gratis-opvraagmodule.html. NB: gezocht op Magazines > Categorie > Vrouwenbladen > Alle informatie
aangevuld met digitale, door de computer gegenereerde informatie, die door middel van een gedeeltelijk transparante laag over de livebeelden gelegd worden.5 Deze informatie, oftewel toegevoegde content, kan statische objecten tot leven brengen, waardoor er een extra beleving en interactie met het object wordt toegevoegd. Deze digitale beelden verrijken het beeld van de werkelijkheid: de realiteit wordt dus gecombineerd met de digitale wereld. Er is een aantal apps ontwikkeld die augmented reality mogelijk maken. Internationaal voorloper hiervan is de Nederlandse Layar.6 De app is gratis te downloaden in de appstore voor iOS en Android. Het werkt als volgt: wanneer je een Layar logo tegenkomt op een pagina van een papieren tijdschrift, betekent dit dat de pagina voorzien is van digitale extra’s. Wanneer je de app opent, vervolgens op de pagina richt en daarna op het scherm klikt, verschijnen de digitale extra’s. Enkele voorbeelden van deze digitale extra’s zijn video’s, extra foto’s, audiobestanden of een weblink. Andere voorbeelden van AR-apps zijn Blippar en String.
Verschuiving van papier naar digitaal De technologie ontwikkelt zich steeds sneller en dit is binnen het dagelijks leven duidelijk te zien. Waar een aantal jaar geleden een enkeling in het bezit
was van een mobieltje, lopen tienjarige kinderen tegenwoordig al rond met hun eigen smartphone. Naast dat het aantal apparaten vermeerderd is, is ook de ontwikkeling van het apparaat zelf snel vooruit gegaan. Een mobieltje dient al lang niet meer om alleen te bellen; onder andere een internetverbinding, een camera en agenda zijn standaard functionaliteiten en gemiddeld zijn er 26 apps geïnstalleerd.7 Bijna 72% van de Nederlanders is in het bezit van een smartphone8 en in 45% van de Nederlandse huishoudens met internetverbinding is een tablet aanwezig.9 Door de technologische ontwikkeling worden steeds meer producten en diensten online aangeboden. Zo ook tijdschriften en kranten. Via Kiosk apps en sites als tijdschrift.nl zijn tijdschriften digitaal te koop om te lezen op een tablet. Daarnaast is de consument gewend geraakt content op elk moment van de dag te kunnen bekijken. Het nieuws wordt steeds vaker à la minute op bijvoorbeeld NU.nl gelezen, dan in de ‘ouderwetse’ krant die pas een dag later in de brievenbus valt. De consument leest dus steeds vaker content online, in plaats van in de gebruikelijke papieren media. Content wordt online namelijk sneller aangeboden of is makkelijk te verkrijgen omdat de consument in het bezit is van een smartphone of tablet met internetverbinding.
5
K. Merckx, (2011), Augmented reality, Academic Service, blz 9.
6
S. Grip, ‘Scan mij’, C vakblad van Logeion, (2013:3), blz 2.
7
E. Rosendaal, Apparata. (2013). Gemiddeld hebben we 26 apps op onze smartphone staan. [Persbericht]. Geraadpleegd op 11
december 2013: http://www.apparata.nl/nieuws/gemiddeld-hebben-we-26-apps-op-onze-smartphone-staan-3164. 8
D. Oosterveer, Marketingfacts. (2013). Bijna driekwart van de Nederlanders bezit smartphone. Geraadpleegd op 11 december
2013: http://www.marketingfacts.nl/berichten/bijna-driekwart-van-de-nederlanders-bezit-smartphone. 9
CBS. (2013). Steeds vaker laptop, smartphone en tablet in huis. Geraadpleegd op 11 december 2013: http://www.cbs.nl/nl-NL/
menu/themas/vrije-tijd-cultuur/publicaties/artikelen/archief/2013/2013-3926-wm.htm.
Het succesvolle mediakoppel Derk Sauer en Ellen Verbeek voorspelden in mei 2013 in een interview de ondergang van de meeste tijdschriften. “Over vijf jaar zullen er geen tijdschriften meer zijn, op een paar uitzonderingen na”, vertelde Verbeek.10 Volgens haar zullen over vijf jaar praktisch alle tijdschriften alleen nog online te lezen zijn en alle papieren versies niet meer bestaan. Slechts een enkeling zou offline kunnen overleven, maar het grootste deel van de tijdschriften zal online verder gaan. Maar wat Verbeek denk ik eigenlijk bedoelt is dat papieren tijdschriften, zoals we die nu kennen, er over vijf jaar nog nauwelijks zullen zijn. Ze noemt LINDA. als voorbeeld van een tijdschrift wat het goed doet. Op LINDA.nieuwsblog is een selectie uit het wereldnieuws te zien, voor zover dat past binnen de interesses van de LINDA.-lezeressen. De website is geen kopie van het tijdschrift, maar een aanvulling erop en een platform waar lezeressen op inhoud kunnen reageren en interessante inhoud kunnen delen. LINDA. heeft dus een goede balans gevonden tussen online en offline, waarmee ze haar lezeressen blijft boeien en motiveren om het papieren tijdschrift te blijven kopen. LINDA. is een sterk merk en dat zie je in de cijfers, want LINDA. is een van de weinige vrouwenbladen die een stijging heeft in de oplagecijfers.4 Maar Verbeek blijft sceptisch: “Een blad als LINDA. doet het goed, maar over een aantal jaar zullen mensen alleen nog de website bezoeken. Het is raar dat het zo snel is gegaan, maar ik ben ervan overtuigd dat er over vijf jaar geen bladen meer zijn, op een paar uitzonderingen na.”
10
Meerwaarde voor vrouwentijdschriften Als je een vrouwentijdschrift openslaat, zijn de eerste 6 tot 10 pagina’s advertenties en reclame voor merken. Verderop in het tijdschrift kom je er ook nog genoeg tegen. Dit is gelijk het eerste argument waarom augmented reality interessant kan zijn voor papieren tijdschriften: het bevat veel mogelijkheden waar augmented reality gebruikt kan worden, zoals advertenties. Zelf sla ik deze advertenties redelijk snel over en blader ik verder naar, in mijn mening, interessantere stukken. Maar wat nu als deze advertenties tot leven zouden kunnen komen, waardoor daar de leesbare inhoud van het tijdschrift al begint? Om augmented reality te gebruiken bij advertenties zijn er een aantal mogelijkheden. Allereerst zou door middel van augmented reality de advertentie niet alleen de gekozen foto kunnen laten zien, maar door de pagina te scannen ook de bijbehorende televisiecommercial. Daarnaast is het mogelijk om bijvoorbeeld een backstage video van de fotoshoot of de commercial te laten zien. Ook kan de gebruiker doorgestuurd worden naar de website van het merk of een webshop waar het product te koop is. Door middel van deze voorbeelden zou een merk zijn investering door te adverteren lucratiever kunnen maken, omdat de gebruiker meer en of langer bezig is met het merk, wat extra merkbekendheid genereert. Na de advertenties is er de inhoudsopgave en de editorial van de hoofdredacteur te lezen in het tijdschrift. In de editorial wordt vaak het thema van de editie, de totstandkoming van de content in het blad en of een verhaal van wat de hoofdredacteur heeft meegemaakt besproken.
H. van Oorschot en A. Brummerhop, Frankwatching. (2013). Waarom er over 5 jaar nog tijdschriften zullen zijn. Geraadpleegd op
18 december 2013: http://www.frankwatching.com/archive/2013/08/21/waarom-er-over-vijf-jaar-nog-tijdschriften-zullen-zijn/.
De mogelijkheden van augmented reality zijn hierin achtergrondinformatie te verschaffen, bijpassende of aanvullende video’s te laten zien of een vooruitblik op de volgende editie. Verderop in het tijdschrift zijn er nog meer mogelijkheden voor augmented reality. Enkele vaak voorkomende thema’s binnen vrouwentijdschriften zijn bijvoorbeeld mode, lifestyle, beauty, celebrity’s, food en health. Voor elk van deze thema’s kan augmented reality een meerwaarde bieden. De mogelijkheden voor mode zijn ongeveer hetzelfde als die van advertenties zoals backstage video van de fotoshoot, verwijzing naar de website van het merk, webshop waar de producten te koop zijn, maar ook extra foto’s van de fotoshoot of achtergrondinformatie van het betreffende model. Binnen het thema lifestyle zijn de mogelijkheden voor augmented reality om achtergrondof aanvullende informatie betreffende het onderwerp beschikbaar te stellen, extra tips bij een behulpzaam artikel te verschaffen of te verwijzen naar een boek wat interessant is betreffende het onderwerp. Voor het thema beauty kunnen er tutorialvideo’s worden laten zien waarin wordt uitgelegd hoe bijvoorbeeld de make-up het beste kan worden opgebracht, of hoe je het haar in model moet brengen. Zo kunnen bijvoorbeeld makeupartiesten of kappers hun kennis overbrengen op de gebruiker, waardoor de beleving wordt vergroot. Ook kunnen producten worden gekocht via links naar webshops. Binnen het thema celebrity’s worden vaak de laatste nieuwtjes verteld met bijbehorende foto’s. Augmented reality kan extra foto’s, de
11
biografie over de betreffende persoon, of content betreffende het vakgebied van de celebrity laten zien. Zo kan bij een artikel over een actrice gelinkt worden naar de trailer van haar laatste film of bij een zanger naar een audiobestand van zijn laatste hit en een link naar waar je het album kunt kopen en downloaden. Daarnaast kan augmented reality kookvideo’s en handige trucjes betreffende koken laten zien binnen het thema food. Ook kunnen recepten en verkooppunten met bijvoorbeeld biologische producten worden weergegeven. Als laatste kan augmented reality voor het thema health soortgelijke artikelen, bijbehorende boeken of video’s van experts betreffende het onderwerp laten zien. Kortom: binnen elk thema van een vrouwentijdschrift zijn er mogelijkheden om met behulp van augmented reality de gebruiker te voorzien van extra content die de beleving rondom de inhoud vergroot. Naast extra content, op welke manier dan ook zoals hierboven aangegeven, kan augmented reality nog iets bijzonders bijdragen aan de beleving van de gebruiker. Het wordt namelijk allemaal nog levensechter als de gebruiker er zelf aan mee kan doen, zoals de nieuwste kledingcollectie van haar favoriete merk of winkel thuis passen door middel van augmented reality.11 Door het product in het tijdschrift te scannen, kun je het in 3D vanuit 360 graden perspectief bekijken en op je eigen lichaam passen door middel van een digitale paspop, waar je je eigen maten en bouw van je lichaam kunt toepassen. Door middel van augmented reality is de gebruiker dus in elk aspect van het onderwerp betrokken en
U. Schuurmans en R. Schuurmans. (2011), Augmented reality, van Duuren Media, blz 107.
geïnformeerd: alle informatie, op welke manier dan ook, wordt beschikbaar. Zo verandert het papieren tijdschrift in een digitaal aangevuld tijdschrift, waarin er vele mogelijkheden zijn.
Voordelen augmented reality Het is voor de consument belangrijk om iets te kunnen beleven: hij moet geprikkeld worden en verleid worden om mee te doen. Augmented reality maakt dit mogelijk en kan de beleving van het lezen van papieren vrouwentijdschriften verhogen. Het kan pagina’s tot leven laten komen, interactief zijn en er gaat een wereld van informatiemogelijkheden open.12 Waar een papieren tijdschrift een vast aantal pagina’s heeft en dus beperkte ruimte voor artikelen, kan het door middel van augmented reality extra informatie over een artikel verschaffen. Naast dat het goed inspeelt op de beleving, heeft augmented reality ook een groot bereik. Veel consumenten hebben een smartphone of tablet waar ze gratis augmented reality-apps kunnen downloaden, waardoor augmented reality voor veel consumenten mogelijk is.
Conclusie Papieren tijdschriften zijn de laatste jaren erg in oplage gedaald. Dit is te wijten aan de digitalisering waardoor tijdschriften nu ook gemakkelijk op een tablet te lezen zijn. Augmented reality kan de papieren tijdschriften helpen om extra content weer te geven en zo een link tussen online en offline te maken. De beleving van de consument wordt hierdoor vergroot, terwijl ook de beleving van het lezen van een papieren tijdschrift blijft. Toch vraag ik me af hoelang papieren tijdschriften
12
Schuurmans en Schuurmans, Augmented reality, blz 106.
het nog gaan volhouden. Met een sterk merk en een combinatie van online en offline content kom je een eind, maar de vraag is of het rendabel blijft om papieren tijdschriften te blijven maken. Augmented reality is een digitale techniek die papieren tijdschriften aanvult, maar in principe heeft een digitaal tijdschrift al dat voordeel wat augmented reality nu alleen maar toevoegt aan een papieren tijdschrift. Bij een digitaal tijdschrift wordt de video of het audiobestand automatisch afgespeeld, terwijl je bij augmented reality in een papieren tijdschrift daar extra moeite voor moet doen. Ik denk dat het een kwestie van tijd is dat de papieren tijdschriften zullen verdwijnen, hoe jammer ik dat ook vind. Want de beleving van een papieren tijdschrift vasthouden en bladeren is totaal anders dan swipen op je tablet. Het is indirect aan de consument om te bepalen of papieren tijdschriften zullen voortbestaan, of dat de tijdschriftenbranche voortaan totaal digitaal zal worden.
Literatuurlijst CBS. (2013). Steeds vaker laptop, smartphone en tablet in huis. Geraadpleegd op 11 december 2013: http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/ themas/vrije-tijd-cultuur/publicaties/artikelen/ archief/2013/2013-3926-wm.htm. Grip, S, ‘Scan mij’, C vakblad van Logeion, (2013:3). HOI, Instituut voor Media Auditing. (2013). Nieuw HOI 2.0 opvraagmodule. Geraadpleegd op 6 december 2013: http://www.hoi-online.nl/798/ Gratis-opvraagmodule.html. NB: gezocht op Magazines > Categorie > Vrouwenbladen > Alle informatie Merckx, K, (2011), Augmented reality, Academic Service. Oorschot, H. van, en Brummerhop, A, Frankwatching. (2013). Waarom er over 5 jaar nog tijdschriften zullen zijn. Geraadpleegd op 18 december 2013: http://www.frankwatching.com/ archive/2013/08/21/waarom-er-over-vijf-jaarnog-tijdschriften-zullen-zijn/. Oosterveer, D, Marketingfacts. (2013). Bijna driekwart van de Nederlanders bezit smartphone. Geraadpleegd op 11 december 2013: http://www. marketingfacts.nl/berichten/bijna-driekwart-vande-nederlanders-bezit-smartphone. Parool. (2013). Sanoma schrapt 500fte, 17 titels blijven over [Persbericht]. Geraadpleegd
op 5 december 2013: http://www.parool. nl/parool/nl/30/ECONOMIE/article/ detail/3536439/2013/10/31/Sanoma-schrapt500fte-17-titels-blijven-over.dhtml. Rosendaal, E, Apparata. (2013). Gemiddeld hebben we 26 apps op onze smartphone staan. [Persbericht]. Geraadpleegd op 11 december 2013: http://www.apparata.nl/nieuws/ gemiddeld-hebben-we-26-apps-op-onzesmartphone-staan-3164. RTL Nieuws. (2013). ‘Over 10 jaar geen papieren tijdschriften meer’ [Persbericht]. Geraadpleegd op 5 december 2013: http://www.rtlnieuws.nl/ economie/home/over-10-jaar-geen-papierentijdschriften-meer. Sanoma. (2013). Sanoma Media Netherlands kondigt aangescherpte strategie en reorganisatie aan [Persbericht]. Geraadpleegd op 5 december 2013: http://www.sanoma.nl/pagina/ persnieuws/sanoma-media-netherlandskondigt-aangescherpte-strategie-enreorganisatie-aan/. Schuurmans, U, en Schuurmans, R, (2011), Augmented reality, van Duuren Media.
