Historische Commissie “De Ommoordse Polder” De geschiedenis van Ommoordseweg 262 Deel 1: Familie Kroon - de Vogel Aanleiding voor dit onderzoek is de nieuwjaarskaart die HVPA (Historische Vereniging Prins Alexander) in januari 2014 aan haar leden zond. De kaart toonde op de voorzijde een reproductie van een ansichtkaart die werd verstuurd ene Dirk. De ansichtkaart was verstuurd uit Kralingseveer en aldaar, en in Hillegersberg afgestempeld op 22 augustus 1904. De kaart was geadresseerd als volgt: “Aan Mij Juff Antje de Vogel p/a de erve G. Kroon Ommoordscheweg Prins Alkzander Polder Hillegersberg” Dirk schreef in onvervalst Rotterdams: “Antje ik komt Dinsdagavond naar u toe een nachje, Groeten van Dirk” We zijn in de geschiedenis gedoken en besloten een zo compleet mogelijk beeld te vormen van de geschiedenis van Antje, haar familie en die van Ommoordseweg 262, het huis waar Antje woonde.
Historische Commissie “De Ommoordse Polder” - De geschiedenis van Ommoordseweg 262
Na de droogmaking Op 24 juni 1874 werd in het Algemeen Verkooplokaal aan de Oostsingel te Rotterdam een “Openbare Verkoping Onroerend Goed” gehouden. Dit betrof een deel van de drooggevallen gronden in de Prins Alexanderpolder. De verkoop geschiedde door notaris Adiaan Kluit uit Moordrecht.1 Als verkopende partij traden op: 1e de heer Meester Jacob Adreas Vaillant, rechter der arrondissement rechtbank te Rotterdam, Dijkgraaf van Schieland, lid der Provinciale Staten van Zuid Holland, wonende te Rotterdam. 2e de heer Gerard Abraham van Houweninge Gerardszoon, grondeigenaar, Hoogheemraad van Schieland, lid der Provinciale Staten van Zuid Holland, wonende te Moordrecht. 3e de heer Jean Frédéric Augier, hoofdingenieur van den Waterstaat in Zuid Holland, wonende te Algemeen verkooplokaal aan de Kampen. Oostsingel, later Goudsesingel e 4 de heer Abraham van der Velde Aartszoon, Hoofd Commies bij het Departement van Binnenlandse Zaken, wonende in ’s-Gravenhage. Eerst genoemde als voorzitter, de tweede en derde als leden en de laatste als secretaris der 2 of 11
Historische Commissie “De Ommoordse Polder” - De geschiedenis van Ommoordseweg 262 Commissie van Beheer en Toezicht over de droogmaking der plassen in Schieland beoosten van Rotterdam en tezamen als zodanig gemachtigd tot het houden van een openbare verkoping. Het perceel waar later de boerderij Ommoordseweg 262 zou verrijzen werd aangeboden als kavel nummer 42 en in de akte als volgt beschreven: 2
D. Onder de Gemeente Hillegersberg ------------------------------------------Nommer twee en veertig -------------------------------------Een perceel drooggevallen grond gelegen in vijf kampen naast en ten westen van de Middeltocht en strekkende van den Ommoordschen tocht noordaf tot den Ommoordschen weg bekend op de polderkaart in Afdeling E, kavel 11 en bij het kadaster in Sectie B Nommer 1605, 1606 en 1608 tot en met 1610 te samen groot vijftig hektaren vier en veertig aren vijftig cetiaren. Dit perceel heeft na de droogmaking nog geene vruchten opgeleverd. Pieter Hoogerbrugge, vervener te Overschie had ingezet op dit perceel voor de som van ƒ 9.100,Als borgstellers tekenden mee Jacob Hoogerbrugge, grondeigenaar te Overschie en Leendert Karreman, opzichter te Kralingen.3 Op 4 juli 1874 vond op de zelfde locatie door dezelfde notaris bij afslag en inschrijving de definitieve toewijzing plaats van de stukken grond.4 Er werden combinaties gemaakt van een aantal kavels waarop kon worden ingeschreven. Vervolgens werden de afzonderlijke kavels bij afslag geveild. De bedragen lopen daarbij terug tot dat iemand “mijn” heeft geroepen. Degene die heeft “gemijnd”, betaald het bedrag van de inzet plus de som waarop gemijnd is. Als echter de inschrijving op de combinatie hoger is dan de som van de afzonderlijke kavels, dan gaat de combinatie naar de inschrijver daarvan. Op de combinaties waaronder kavel 42 viel was geen inschrijving gekomen. Wel werd er op gemijnd, en wel door Pieter Molenaar, bouwman te Waddinxveen. Hij had gemijnd op ƒ 950,De inzet op de kavel bedroeg ƒ 9.100,- waardoor Pieter uiteindelijk ƒ 10.050,- gulden moest betalen. Als borgstellers tekenden mee Jacob Oudshoorn, bouwman te Woubrugge en Abraham Kroon Jnz, bouwman te Woubrugge.5
Voorlopige toewijzing aan Pieter Hoogerbrugge
3 of 11
Historische Commissie “De Ommoordse Polder” - De geschiedenis van Ommoordseweg 262
Deel van de kaart behorende bij de catalogus van de veiling (kavel 42 gemarkeerd)6
Pieter Molenaar Pieter werd op 31 juli 1845 te Moordrecht geboren7 uit Aris Molenaar en Cornelia Baren. Hij huwde op 16 juni 1870 te Bergambacht Hilligje Verduijn8
Definitieve toewijzing van kavel 42 aan Pieter Molenaar
4 of 11
Historische Commissie “De Ommoordse Polder” - De geschiedenis van Ommoordseweg 262 Nadat Pieter in 1874 de kavel had gekocht, liet hij er een boerenwoning op bouwen. Hij is er niet zelf gaan wonen. Hij verhuurde in 1875 woning en landerijen aan zijn zuster Aagje Molenaar en haar man. Aagje werd geboren op 13 februari 1851 te Moordrecht9, trouwt op 27 november 1874 te Moordrecht met Johannes Kroon, zoon van Abraham Kroon (een van de borgstellers bij de veiling) en Hermina Prosman. Johannes en Aagje komen er op 25 juli 1875 vanuit Moordrecht wonen.10
Abraham Kroon.
Handtekeningen van Pieter Molenaar en Abraham Kroon Jnz onder de koopakte
Op 30 oktober 1877 verkoopt Pieter Molenaar voor ƒ 17.000,- woning en landerijen aan Abraham Kroon9, de vader van huurder Johannes Kroon. De kadastrale aanduiding is dan gewijzigd in Sectie B nrs 1605, 1606, 1609, 1610, 1893 en 1849. Blijkbaar was nummer 1608 gesplitst in 1893 en 1849 (de totale grootte was nog steeds 15 hectare, 44 are en 50 centiare). Aannemelijk is dat op nummer 1608 de opstallen zijn gebouwd.
Abraham Kroon werd op 15 februari 1827 in Woubrugge geboren uit Johannes Kroon, Watermolenaar te Woubrugge en Antje de Bruin. Abraham had als beroepen: 1849 Arbeider, 1853 Watermolenaar en 1876 Landbouwer. Hij trouwde op 8 juni 1849 te Aarlanderveen9 met Hermina (Mina) Prosman geboren op 14 april 1830 te Aarlanderveen10, dochter van Gerrit Prosman (Rietdekker te Aarlanderveen) en Trijntje Rood. Abraham overleed op 21 maart 1886 te Woubrugge.11 Na zijn overlijden ging het onroerend goed over op zijn erfgenamen: Zijn vrouw en zijn kinderen Trijntje, Johannes , Gerardus (Gerrit), Antje, Geertje en Jan Albert. Op 16 maart 1895 besloten (om nog onduidelijke reden) de kinderen van Abraham zijn erfenis te verwerpen.12 De erfenis gaat daarop over op zijn vrouw Hermina Prosman en de kinderen van zijn dochter Trijntje, te weten Zeger en Antje de Vogel. (Antje is de vrouw die later de ansichtkaart kreeg).
Hermina Prosman Nadat haar zoon Johannes met zijn vrouw naar Rotterdam waren vertrokken, kwam Hermina, in 1888, samen met haar kinderen Trijntje, Gerardus, Geertje en Jan Albert op de Ommoordseweg 262 wonen. Hermina is op 19 maart 1904 te Hillegersberg overleden. Kinderen en kleinkinderen die in de periode van 1888 tot 1908 op Ommoordseweg 262 woonden:
Trijntje Kroon, geboren op 6 februari 1850 te Woubrugge,13 is op 18 mei 1876 in Woubrugge14 getrouwd met Gerrit de Vogel, geboren 1846 te Alphen aan de Rijn (weduwnaar van Hendrika Smit, zoon van Zeger de Vogel en Antje Munnik). Het huwelijk heeft niet lang mogen duren: Scheepmaker Gerrit de Vogel overleed op 9 april 1879 te Alphen aan de Rijn15 op 33 jarige leeftijd en liet twee kinderen na: Antje, geboren op 4 maart 1877 en Zeger, geboren op 20 augustus 1878. Op 13 juni 1907 hertrouwde Trijntje te Hillegersberg met Arie van der Hek en vertrok naar Schoonhoven. 5 of 11
Historische Commissie “De Ommoordse Polder” - De geschiedenis van Ommoordseweg 262
Ommoordsweweg 262 ca. 1908.
Kinderen van Trijntje: -- Antje de Vogel, geboren op 4 maart 1877 Alphen aan de Rijn19 was degene die in 1904 de ansichtkaart kreeg van Dirk. Dirk’s volledige naam was Dirk Adrianus van den Oever, geboren 23 augustus 1881 te Bergambacht20, (zoon van Pieter van den Oever en Klazina Tempelman). Dirk was metselaar van beroep. Het kan het zo zijn dat hij heeft meegewerkt aan de verbouwing van de boerderij in 1901 en dat toen de vonk met Antje oversloeg. We weten ook waarom Dirk op die dinsdag langs kwam: hij kwam bij zijn vriendin zijn drieëntwintigste verjaardag vieren. Antje en Dirk trouwden twee jaar later, op 5 april 1906 in Hillegersberg21. Antje en Dirk verhuisden na hun huwelijk naar Schoonhoven. Ze kregen twee kinderen: * Klazina Trijntje den Oever (11 januari 1908, Schoonhoven22) * Trijntje Antje den Oever (8 augustus 1911, Schoonhoven23) Antje overleed 16 mei 1923 in Rotterdam24 op 46-jarige leeftijd. Dirk hertrouwd hertrouwt in het jaar daarop met de veertigjarige Ida Maria Piket en overlijdt op 24 augustus 1948 in Renkum25, één dag na zijn achtenzestigste verjaardag. -- Zeger de Vogel, geboren op 20 augustus 1878 te Alphen aan de Rijn,26. Hij trouwde op 29 maart 1906 te Hillegersberg,27 met Hendrika Wentink. Hendrika zal hij wellicht hebben leren kennen in Capelle Schenkel waar haar vader een kruidenierswinkel had aan de Schenkel maar ook in landbouwgereedschappen handelde. Zeger - bleef na zijn huwelijk met Hendrika Wentink - op de boerderij Ommoordseweg 262 wonen met nog even inwoning van moeder Trijntje. Vermoedelijk rond of in 1908 verhuisde Zeger met vrouw en inmiddels twee kinderen (Mien en Jan Willem) naar Schoonhoven. Zeger oefende daar het beroep van vleeshouwer uit en 6 of 11
Historische Commissie “De Ommoordse Polder” - De geschiedenis van Ommoordseweg 262 werd ook wel koopman en winkelier genoemd. Op 3 september 1910 ruilde Zeger zijn winkel en woning met pakhuis, erf en open grond aan de oostzijde van de Nieuwehaven in Schoonhoven met de winkel, schuur, erf en open grond van zijn schoonvader Jan Willem Wentink aan de Nieuwe Schinkel (Kanaalweg) in Capelle aan den IJssel. Hij leende daarvoor 2500 gulden bij Arie van Hek, de tweede man van zijn moeder Trijntje met wie zij op 13 juni 1907 in het huwelijk was getreden. Als onderpand diende het nieuwe bezit, de ex-winkel van zijn schoonvader dus, aan de Nieuwe Schenkel, tegenwoordig Kanaalweg. Op een gegeven moment zijn de schoonouders van Zeger vertrokken naar Apeldoorn om daar te gaan rentenieren. Jan Willem Wentink, de schoonvader van Zeger had de winkel in manufacturen en koloniale waren aan de Nieuwe Schinkel in 1891 gekocht van ene Arie Koolmees. Zeger breidde het assortiment uit met land- en tuinbouwgereedschappen, bestrijdingsmiddelen, teer en carboleum. Na het overlijden van Zeger, 13 januari 1930 te Rotterdam,28 nam zoon Jan Willem de verkoop van landbouwgereedschappen over. Hendrika met haar dochter Mien gingen na de dood van Zeger door met kruidenierswaren, waarna er al snel volledig op de verkoop van sigaren, sigaretten en rokersartikelen werd overgegaan. In 1937 werd de sigarenzaak verplaatst van Kanaalweg 39 naar Kanaalweg 47. In 1955 werd de zaak verbouwd en nadat de weduwe De Vogel in 1962 overleed ging Mien alleen verder. Mien stond bekend als een sterke vrouw. Iedereen kende haar en haar speciaalzaak met een groot assortiment aan rokerswaren, zij was een begrip in Capelle-Schenkel en omstreken. Ook konden patiënten van dokter Boonstra bij Mien de voorgeschreven medicijnen afhalen en laten weten als zij de dokter nodig hadden. Samen met benzinepompexploitant Arie Ton liet Mien in 1964 op de plaats van een oud pand van Ton en haar sigarenwinkel een nieuw dubbelpand met twee bovenwoningen bouwen. In het linker en grootste deel, kwam de autostalling van Arie Ton, in het rechterdeel kwam het Sigarenmagazijn 'De Schenkel' van Mien de Vogel, welke op 19 decembar 1964 werd geopend. Eind 1972 hield ze het, 66 jaar oud, voor gezien en verkocht haar pand aan buurman en woninginrichter A. Lagerwaard die er een slaapotheek inrichtte29 .
Gerardus (Gerrit) Kroon werd geboren op 21 maart 1854 te Leiderdorp30 en overleed op 05 november 1907 te Schoonhoven.31
Geertje Kroon, geboren op 26 februari 1859 in Woubrugge trouwde op 18 juli 1892 in Hillegersberg32 met Jacobus van Vliet en overleed 18 januari 1896 te Hillegersberg33 op 36 jarige leeftijd. Zij liet een dochter na, Maartje van Vliet, geboren op 12 oktober 1893 in Hillegersberg34 en woonde ook korte tijd op Ommoordseweg 262.
Jan Albert Kroon, geboren 1863 te Woubrugge is op 06 oktober 1888 te Hillegersberg35 overleden.
Antje Kroon Hermina Prosman en haar twee kleinkinderen Zeger en Antje de Vogel waren dus in 1895 eigenaar geworden van de boerenwoning en landerijen. Op 19 augustus 1901 echter werd voor een bedrag van ƒ 22.500,-- het onroerend goed verkocht aan haar dochter Antje Kroon36. In dat jaar wordt ook de boerderij verbouwd: er werd een achterhuis aangebouwd en een schuur geplaatst37.
7 of 11
Historische Commissie “De Ommoordse Polder” - De geschiedenis van Ommoordseweg 262 Op 10 december 1901 werd de koopakte herzien: Er was bij het opstellen van de eerdere koopakte namelijk vergeten dat er na het overlijden van Abraham Kroon in 1886 nog een kind was, namelijk Jan Albert, die daarna in 1888 overleed. De resterende kinderen hadden pas in 1895 de erfenis van hun vader afgewezen. Jan Albert erfde destijds dus wel en omdat Jan Albert's moeder, broers en zusters van hem erfden moest toch de opbrengst van de verkoop anders worden verdeeld en ging alsnog een deel naar de andere kinderen.38 Antje Kroon ging niet zelf op Ommoordseweg 262 wonen. (Ze verbleef er wel in de eerste helft van 1890 een paar maanden). Ze werd geboren 11-12-1856 te Leiderdorp,39 Ze trouwde op 30 oktober 1896 te Hillegersberg met Dirk Leeuwenhoek , geboren in 1863 te Woubrugge (zoon van Willem Leeuwenhoek en Antje Hoogendoorn). Dirk overleed op 2 januari 1900 te Woubrugge.40 Antje hertrouwde op 7 november 1901 te Rotterdam41 met Pieter van Meggelen, geboren op 28 februari 1873 te Nieuwenhoorn.42 (zoon van Willem van Meggelen en Dina Lensveld). Op 30 maart 1908 verkocht Antje voor ƒ 28.100,-- grond en opstallen aan de Ommoordseweg 262 aan Maarten Dijkshoorn43. Daarna vertrokken de laatsten van de Kroon-familie van de boerderij naar elders. Antje Kroon overleed op 20 juni 1941 te Rotterdam.44 (Deel 2 beschrijft de verdere geschiedenis van Ommoordseweg 262 met familie Dijkshoorn.)
8 of 11
Historische Commissie “De Ommoordse Polder” - De geschiedenis van Ommoordseweg 262
9 of 11
Historische Commissie “De Ommoordse Polder” - De geschiedenis van Ommoordseweg 262
Pandkaart Ommoordseweg 262.
Abusievelijk vermeldt de kaart als stichtingsjaar 1901
Historische Commissie “De Ommoordse Polder” Hans Hamakers V2.0 18-03-2014 V2.1 19-05-2014
10 of 11
Historische Commissie “De Ommoordse Polder” - De geschiedenis van Ommoordseweg 262
Bronnen: 1
GHA Gouda Notaris Adiaan Kluit, Moordrecht, Akte 18
2
GHA Gouda Notaris Adiaan Kluit, Moordrecht, Akte 18 pagina 10
3
GHA Gouda Notaris Adiaan Kluit, Moordrecht, Akte 18 pagina 41
4
GHA Gouda Notaris Adiaan Kluit, Moordrecht, Akte 21
5
GHA Gouda Notaris Adiaan Kluit, Moordrecht, Akte 21, pagina 13
6
HHvS Catalogus veiling Drooggevallengronden Prins Alexanderpolder
7
Internet www.uijtterlinde.eu
8
Bergambacht – Huwelijksakte 1870-14
9
Rotterdam - Bevolkingsregister
10
Rotterdam - Bevolkingsregister 707-89k
9
Notaris Gerardus Johannes Spruijt, Ouderkerk aan de Ijssel, Akte 4573
9
Aarlanderveen - Huwelijksakte, 1849-8.
10
Aarlanderveen - Geboorteakte, 1830-31
11
Woubrugge - Overlijdensakte, 1886-18
12
Verklaring Arrondissement Rechtbank van Den Haag
13
Rotterdam - Bevolkingsregister.
14
Woubrugge - Huwelijksakte, 1876-5.
15
Alphen - Overlijdensakte, 1879-24.
19
Alphen - Geboorteakte, 1877-23.
20
Informatie Paul Weyling
21
Hillegersberg – Huwelijksakte, 1906-08
22
Schoonhoven – Geboorteakte, 1908-3
23
Schoonhoven – Geboorteakte, 1911-85
24
Rotterdam – Overlijdensakte, 1923-c010-2141
25
Renkum – Overlijdensakte, 1949-215
26
Alphen - Geboorteakte, 1878-94.
27
Hillegersberg - Huwelijksakte, 1906-.
28
Rotterdam – Overlijdensakte 1930-a020-223.
29
Informatie over Hermina en Mien in Capelle komt van Paul Weyling, HVC
30
Hillegersberg - Bevolkingsregister.
31
Schoonhoven - Overlijdensakte, 1907-70.
32
Hillegersberg - Huwelijksakte, 1892-21.
33
Hillegersberg - Overlijdensakte, 1896-9.
34
Hillegersberg - Geboorteakte, 1893-181.
35
Hillegersberg - Overlijdensakte, 1888-78.
36
Akte Notaris Antony Paulus Adrianus Vink, Hillegersberg
37
Pandkaarten stadsarchief Rotterdam
38
Akte Notaris Antony Paulus Adrianus Vink, Hillegersberg
39
Leiderdorp - Geboorteakte, 1856-68.
40
Woubrugge - Overlijdensakte, 1900-5.
41
Rotterdam - Huwelijksakte, 1901-L72v.
42
Nieuwenhoorn - Geboorteakte, 1873-15.
43
Akte Notaris Johannes Michiel Slinkert, Rotterdam
44
Rotterdam – Overlijdensakte 1941-D73.
11 of 11
inventaris nr 3020
