Het verhaal gaat…………. over een ongeluk in 1940 door Nel van As “Michiel Sigmond bevond zich in 1940 in zijn schuur, die door de regering was gevorderd voor graanopslag, wat hij nooit had mogen toelaten, want het ding was wrak. Het stortte dan ook in elkaar. En dit ongeluk was fataal“, schrijft G.M. Couvée in zijn boek: De familie Sigmond en Werkendam. Dit berichtje was voor mij aanleiding om te speuren naar gegevens over dit ongeluk. Ad Paans bestuurslid van de Historische Vereniging wist iets meer van dit drama en gaf mij het telefoonnummer van mevrouw Kant-Visser. Ook dhr. C. van Krugten kon iets vertellen over wat er was gebeurd. Zijn ouders waren in 1940 buren van Michiel en Geertruida Sigmond-van de Pol. Hier volgt het verhaal van wat er gebeurde op die mooie zomerdag op 5 augustus 1940.
Bastiaan Visser heeft zijn werk op zijn boerderij gedaan en maakt zich klaar om naar het werk te gaan bij C.B. van der Straaten. Zijn vrouw Jaantje zegt: “nu hoop ik niet dat die Sigmond weer komt zeuren”. Hij komt wel en zegt dat de boel opgeruimd moet worden. Bastiaan gaat er heen en veegt het graan op, ondertussen is zijn zoon Piet ook aan komen lopen. Bastiaan Visser en zijn zoon Piet, Arie Slagmolen (zit op een drum), Fritske Stout, Michiel Sigmond en zijn zwager Chris van der Pol, praten nog wat na. Michiel wil dat de stutten in de schuur worden weggehaald. Hij zegt tegen Chris van der Pol: “haal die stutten weg”. Er zijn twee meningen: de éne is dat Chris van der Pol inderdaad de stutten weghaalde, de andere mening is dat Michiel dat zelf deed. Beiden zullen uiteraard de gevolgen niet hebben overzien. Arie Slagmolen, die op de drum zit, zit tot zijn middel in het graan en ziet opeens niemand meer, hij holt naar buiten om te kijken of de anderen uit de schuur zijn gehold. Maar hij ziet niemand………..vliegt naar binnen en ziet een hand boven het graan uitsteken. Hij gaat graven en haalt Piet er bewusteloos uit, maar hij leeft gelukkig nog. Aai maakt de mond van Piet schoon en rent weer naar binnen. Arie gaat verder graven en ziet de mouw van het overhemd van Bastiaan en haalt hem er onderuit. Alles zit onder het bloed, het blijkt dat Bastiaan een stut op zijn hoofd heeft gehad en gelijk dood geweest moet zijn. Michiel Sigmond is gestikt onder het graan. Ondertussen zagen Riek en Cees van Krugten een grote stofwolk en zij renden naar de schuur. Zij haalden Fritske Stout onder het graan vandaan, hij leefde nog, maar had na later bleek zijn heup gebroken, zijn hondje was gestikt. 1
Daarna……… Arie Slagmolen gaat naar Jaantje Visser-Bakker om het slechte nieuws te vertellen. Bastiaan wordt kort daarna begraven op 7 augustus 1940 op het kerkhof bij het kerkje aan Kerkeinde. Ds. Akkerhuis leidde de rouwdienst, deze predikant had in 1919 ook hun trouwdienst geleid. Het was een hete dag op 7 augustus. In Sleeuwijk was de verslagenheid groot. Bastiaan Visser was behalve boer ook melkboer, daardoor kenden velen hem. Door zijn houding was een gezien man in Sleeuwijk. Behalve het grote verdriet waren de financiële consequenties voor Jaantje VisserBakker en haar gezin erg groot, nu de kostwinner was weggevallen. Een schadevergoeding of financiële tegemoetkoming van de kant van de familie Sigmond is er niet geweest. Michiel wordt begraven op het kerkhof bij de Nederlandse Hervormde kerk in Werkendam. Jaren later zal ook zijn vrouw daar worden begraven. Jaantje heeft nog wel eens geprobeerd om contact te leggen met Truus Sigmond-van der Pol hadden beiden hun man onder tragische omstandigheden verloren. Maar zij wenste geen contact, aldus mevrouw Kant-Visser. “Truus Sigmond-van de Pol, de weduwe, kon gelukkig in het huis blijven wonen, al had ze, dunkt me, moeite de eindjes aan elkaar te knopen. Als haar schoonzuster A. kwam logeren, en dat deed ze nogal eens, betaalde deze haar kostgeld”, aldus G.M. Couvée blz. 49. Op de foto’s het hek waar vroeger Robijnenoord opstond, en later Geertruida.
foto’s ter beschikking gesteld door mevr. Ippel-Paans
2
Wie waren de slachteroffers in dit verhaal? • Bastiaan Visser geboren in Barendrecht circa 1893, overleden op 5 augustus 1940, zoon van Pieter Visser en Pleuntje van der Linden
De foto is gemaakt op hun huwelijksdag. Foto ter beschikking gesteld door mevr. Kant-Visser 3
Bastiaan Visser kwam tijdens de mobilisatie 1914-1918 naar Sleeuwijk en ontmoette zijn toekomstige vrouw. Zij trouwden in De Werken en Sleeuwijk op 22 mei 1919. Adriana Geerdina (Jaantje) Bakker geboren in De Werken en Sleeuwijk circa 1894, dochter van Marinus Bakker en Adriana Johanna van der Schuit. Jaantje is opgegroeid bij burgemeester van ’t Sant-van der Schuit, dat waren een oom en tante van Jaantje.
Uit het huwelijk van Bastiaan en Jaantje werden zes kinderen geboren, de oudste zoon was in 1938 naar Nederlands-Indiё gegaan, hij was niet thuis toen zijn vader verongelukte, de jongste 6 jaar. Mevr. Kant-Visser, informante, was 12 jaar op de dag van het ongeluk. Bastiaan en Jaantje hadden een boerderij aan de straatweg in Sleeuwijk en verkochten melk aan de inwoners van Sleeuwijk. Bastiaan werkte ook bij de graanhandel van C.B. van der Straaten. Deze graanhandelaar had een schuur gehuurd van Michiel Sigmond voor de opslag van graan. Dat graan was opgeslagen op de zolder van die schuur, maar kwam door de kieren en viel dan op de grond. De zolder werd ondersteund door stutten. Als er weer veel graan op de grond lag gaf Michiel Sigmond opdracht dat het graan opgeruimd moest worden. Overigens was het geen wrakke schuur, zoals werd beschreven door G.M. Couvée. •
Michiel Sigmond geboren in De Werken op 5 september 1880, overleden op 5 augustus 1940, zoon van Gijsbert Michiel Sigmond en Adriana de Voogd Trouwde in Werkendam op 11 mei 1916 Geertruida Gerardina van der Pol geboren (1846-1962), dochter van Gerrit Jan van der Pol, (dominee) en Geertruida Aleida Westerink
Wie zien hen op de foto uit 1928.
foto ter beschikking gesteld door mevr. H.W.S. van der Linden-Couvée “Michiel was fruitkweker, in zijn boomgaard heeft hij een muur staan waartegen hij bijzondere soorten fruit kweekt. Kunnen we nagaan hoe hij tot zijn beroep is gekomen? Het is kennelijk niet in overeenstemming geweest met de plannen van zijn vader, die 4
hem de HBS in Dordt (bij zijn oom wonend) laat bezoeken en hem dan naar Delft stuurt, waar hij student is als zijn vader in 1902 sterft. Die studie met natuurlijk als doel een hoge plaats in de zich moderniserende aannemerswereld, werd niet voltooid. Waarom niet? Wie zal het nu nog zeggen? Maar al gaf hij de studie op, de aannemerij bleef een rol spelen. Waarschijnlijk met behulp van zijn vader’s vrienden werd hij in één der volgende jaren uitgezonden naar Argentinië, waar hij als en soort opzichter optreedt bij baggerwerken. In 1910 wordt hij beschreven als ‘aannemer te Ensenade (arg.)’ en ook in oktober 1912 blijkt hij daar te zijn. Hoe lang hij is weggeweest (waarschijnlijk twee keer) weet ik niet. Erg naar zijn zin zal hij het er niet gehad hebben. Ongeveer 1914 wordt hij min of meer feestelijk van de boot gehaald in Amsterdam. Zijn Argentijnse hondje brengt hij mee. In 1916 gaat hij trouwen met de domineesdochter Truus van de Pol en vestigde hij zich als fruitkweker in het huis dat hij van Jan Bakker heeft gekocht en dat van ‘Robijnsoord’ ‘Geertruida’ gaat heten. Het huwelijk wordt voltrokken door zijn broer Arie en ingezegend door zijn schoonvader. “Een grote dag voor zijn moeder”, aldus G.M. Couvée. Toen Michiel terug kwam kocht hij een huis aan de Sleeuwijksedijk, een groot huis met een uitzicht op de rivier. Dit huis was gebouwd door Hermanus Eliza Verschoor, burgemeester van De Werken Sleeuwijk. Zou hij die prachtige beukenboom hebben gepoot? In de tuin stond ook een prieeltje, dat kon met de zon meedraaien.
Foto ter beschikking gesteld door dhr P.C. Sigmond “Toen Koningin Beatrix werd geboren, liet Michiel beschuiten met muisjes klaarmaken. Hij deelde die, door het open raam, uit aan de voorbijgangers om daarmee zijn vreugde te tonen over de geboorte van een prinsesje. De jeugd uit de buurt was zoiets lekkers niet gewend en probeerde meerdere keren langs het raam te lopen. Maar dat had Michiel snel door en joeg de jeugd weg,” aldus C. van Krugten. Het raam grensde aan de dijk, later is de dijk verlegd, zodat voor het huis nu verder van de dijk af staat. Na de dood van Michiel bleef zijn vrouw in het huis wonen. Arie Pieter van Elzelingen werkte in de boomgaard en Annie van der Stelt-van Krugten was dienstbode bij haar. Bronvermelding: 5
• • • • • • • • •
Mevr. Beijerman G.M. Couvée: De familie Sigmond en Werkendam, bewerkte uitg. van de Historische Vereniging van Werkendam en De Werken c.a. 2006 H.W. van Elzelingen: Begraafplaats ’t Laantje, Dhr en mevr. Ippel-Paans P. A. J. Kant-Visser Dhr en mevr. van Krugten H.W.S. van der Linden-Couvée Ad Paans P. C. Sigmond
6
