Het vak informatica op de NSG Algemeen Volgens Wikipedia (online encyclopedie) wordt informatica omschreven als de wetenschap die zich bezighoudt met de beheersing van complexiteit, o.a. op het vlak van informatie en gegevens, communicatie, softwarebouw en technisch-wetenschappelijk rekenen. Binnen de informatica zijn er verschillende vakgebieden te onderscheiden. De voornaamste zijn:
• • • • • • •
Fundamentele informatica (datastructuren, algoritmes, formele talen, berekenbaarheid, complexiteitstheorie, grafentheorie, ...) Informatie- en gegevensbeheer (databanken, data mining, ...) Technisch-wetenschappelijk rekenen (computer graphics, wetenschappelijk programmeren, computeraritmetiek, ...) Kunstmatige intelligentie (toegepaste logica, optimalisatietechnieken, neurale netwerken, kennisrepresentatie, robotica, …) Software constructie (software ontwikkeling, software metrieken, ICT project management, formele specificatietechnieken, software re-engineering, verificatie van programmacorrectheid, ...) Computernetwerken Mens-computerinteractie Toepassingen van informatica in de maatschappij zijn er vele. Denk daarbij o.a. aan:
• • • • • • • • • •
technische automatisering in fabrieken, telecommunicatie, cybernetica, simulering van scheikundige processen, automatische raketsturing, spraaktechnologie, biometrie, optimalisering van bedrijfsprocessen, internettechnologie, etc.
Informatica is een bijzonder boeiend vak. Het is veelzijdig, want het wordt overal toegepast. Verder is informatica een onderdeel bij alle studies in HBO en op universiteiten. Basiskennis en concepten van informatica heb je daar hard nodig. Meisjes blijken op veel terreinen van informatica minstens zo goed of zelfs beter dan jongens te zijn. Ze richten zich vaak niet op de techniek, maar op de vraag: wat kun je ermee? En dat is eigenlijk de belangrijkste vraag bij dit vak. Informatica is in elk geval wel heel praktisch. Je leert veel met en over computers. In de figuur hieronder zie je de vier pijlers van het vak.
Techniek
Toepassingen
Informatica Wiskunde, Logica
Bedrijfskunde, Management
Figuur 1: de pijlers van de informatica
Uit het voorgaande blijkt dat het vak informatica zeer breed is. Misschien zeggen een hoop van die onderdelen je helemaal niets. Dat is niet erg. Op de middelbare school wordt niet aan alle onderdelen aandacht besteed en bovendien wordt er rekening gehouden met het niveau. Alle leerlingen van havo- en vwo bovenbouw moeten het vak kunnen volgen.
1
Onderwerpen op middelbare school Hieronder staan onderwerpen die op de middelbare school bij informatica worden gegeven. Pak een pen en streep voor jezelf maar eens aan welke van de volgende dingen je interesseren.
Wat is informatie en wanneer kan een computer informatie verwerken?
Wat zijn informatiesystemen en hoe werken ze?
Hoe zet je met een groep mensen een informatiesysteem in elkaar?
Wat is belangrijk voor de gebruikers van een nieuw informatiesysteem?
Hoe maken bedrijven en andere organisaties gebruik van informatiesystemen?
Op welke manier kunnen computers informatie verwerken?
Hoe communiceren mensen met computers en omgekeerd?
Wat gebeurt er in de computer als je werkt met hardware en software?
Wat voor soorten hard- en software zijn er?
Wat is de geschiedenis van computers?
Wat komt erbij kijken als computers in netwerken verbonden zijn?
Hoe werkt Internet?
Hoe maak je (dynamische) webpagina’s?
Wat zijn de minder leuke kanten van het werken met computers?
Hoe zet je een systeem op dat informatie kan verwerken?
Hoe zijn gegevens in databases opgeslagen en hoe werken databases?
Hoe verloopt een automatiseringsproject?
Hoe ontwikkel je een systeem voor een organisatie?
Welke methoden en technieken voor systeemontwikkeling zijn er?
Op welke manieren is informatica in vervolgstudies te vinden?
Welke informaticastudies zijn er in het hoger beroepsonderwijs (HBO) en op universiteiten?
Als de helft of meer van deze onderdelen je aanpreekt, dan is informatica wellicht een geschikt vak voor jou. Je kunt op verschillende niveaus bezig zijn met informatica en ICT. Hieronder staat een indeling waarin wordt aangegeven op welke manier je met ICT en informatica bezig kunt zijn.
Groep 1: iedereen die ICT gebruikt Groep 2: mensen die ICT in een bepaalde branche gebruiken
Groep 3: bouwers van applicaties, ontwikkelen van gereedschappen Groep 4: informatici, bedenkers van nieuwe mogelijkheden
Figuur 2:Informatica op havo en vwo: groep 3 en groep 4
In het schema hierboven kun je zien waar je je bij informatica in havo en vwo op oriënteert: groep 3 en 4. Het is een boeiend en veelzijdig vak. Je zit regelmatig achter de computer, maar je werkt ook veel in groepjes aan allerlei opdrachten, waarbij je de fundamenten van de informatica bestudeert, nieuwe dingen bedenkt en maakt.
2
Een aantal informaticaonderwerpen in beeld:
informatie en communicatie
kunstmatige intelligentie
autoroute plannen
biometrie
samenwerken
legorobot
FIREWALL
wat zit er in de computer?
computernetwerken
beveiliging
programmeren
computer vision
dynamische websites
databases en sql
strokendiagram van een database
informatie verwerken
organisatiestructuur
games ontwerpen
ICT-matrix
3
De inhoud van het vak informatica op de NSG In onze samenleving is het gebruik van computersystemen niet meer weg te denken. Daarbij moet je niet alleen denken aan de PC’s maar ook aan al die grotere of kleinere computersystemen die gebruikt worden om ons leven een stuk aangenamer te maken. Denk daarbij aan de mobiele telefoon, magnetron, wasmachine, auto, vliegtuig, enz. Voor het bedenken en onderhouden van al deze systemen zijn mensen nodig. Informatici spelen hierbij een grote rol. Hieronder vind je informatie over het vak informatica op de NSG. In de vernieuwde tweede fase geldt voor het vak informatica in het algemeen het volgende: • Het is een keuzevak in de vrije ruimte voor leerlingen uit alle profielen. • Er bestaat de mogelijkheid om bij N&T informatica als profielkeuzevak te kiezen. • Voor HAVO is de studielast 320 SLU in twee jaar (160, 160). • Voor VWO is de studielast 440 SLU in drie jaar (160, 160, 120). • Het heeft alleen een Schoolexamen en geen Centraal Examen. Voor informatica op de NSG betekent dit: • Zowel HAVO-4 als HAVO-5 heeft 3 uur in de week. • Zowel VWO-4, VWO-5 als VWO-6 heeft 3 uur in de week. • Je kunt het kiezen in alle profielen als vrij keuzevak, maar de mogelijkheid om het als profielkeuzevak te kiezen bij N&T is bij ons niet mogelijk vanwege complexe clustering. We maken met ingang van komend schooljaar gebruik van de lesmethode: ENIGMA genaamd. Deze zal grotendeels online verschijnen en modulair van opbouw zijn, dat wil zeggen, bestaan uit afgeronde eenheden die naast elkaar en grotendeels in verschillende volgorde kunnen worden afgewerkt. Bij informatica op school krijg je te maken met een breed scala aan onderwerpen. Het vak zal voornamelijk bestaan uit praktijkwerk met veel groepswerk, maar er is ook aandacht voor de theorie achter het geheel. De onderdelen zijn:
•
Digitale communicatie: o Communicatie tussen computers o Datacommunicatie o Telematica o Websites bouwen met (X)HTML en CSS o Userinterfaces o E-marketing
•
Digitale informatieverwerking: o Technieken voor tekst-, beeld- en geluidsbewerking o Datacompressie o Webpublishing o Versleutelen van gegevens
•
Hardware, inclusief netwerken + besturingssystemen o Hoe zitten technisch gesproken computers in elkaar? o Hoe werken de verschillende onderdelen? o Hoe bouw je een computernetwerk? o Wat is de rol van besturingssystemen? o Hoe installeer je een besturingssysteem? DOS/Windows/Linux o Hoe regel je beveiliging van computers?
•
Informatiemodellering: o Ontwerp en gebruik van databases o Dynamische websites met PHP en MySQL
•
Programmeren: o Basis algoritmiek o Programmeren in Java o Gebruik maken van grafische programmeeromgeving
•
Projectopdracht o Werken aan een (educatief) softwareproject
4
Werkwijze bij informatica • • • • • • •
De meeste tijd wordt er achter de PC gewerkt, maar ... Een klein deel van de tijd is het gewoon aan theorie werken zonder PC. Ieder stuk theorie wordt gevolgd door verwerkings- en verdiepingsopdrachten. Je krijgt regelmatig praktische opdrachten, die je meestal in samenwerking met anderen moet maken. De elektronische leeromgeving Moodle is de centrale plaats van de lessen. Er gaat geen les voorbij zonder gebruik te maken van Moodle. Iedere informaticaleerling krijgt een eigen werkplek op Internet, vooral bedoeld om je eigen webpagina's te kunnen opslaan en via Internet bereikbaar te maken. Er wordt vanuit gegaan, dat je thuis de beschikking hebt over een pc, want je zult thuis af en toe ook programma's moeten installeren en gebruiken, op Internet gegevens kunnen opzoeken, Moodle kunnen gebruiken en op je eigen Internetwerkplek kunnen werken.
Het schoolexamen Zoals gezegd is er geen Centraal Schriftelijk Examen voor informatica. Dat betekent dat de onderdelen van het Schoolexamen (SE) het uiteindelijke eindcijfer voor informatica bepalen. De verdeling van de SE-onderdelen (praktijkopdrachten (PO) en theorie) ziet er als volgt uit:
PO theorie
H4 3 2
H5 2 1
V4 2 2
V5 2 2
V6 2 0
Figuur 3: verdeling theorie en praktijk bij SE.
Eindcijfer wordt bepaald door de verhouding 60% praktijk en 40% theorie.
Waarom informatica kiezen? 10 goede redenen om informatica kiezen? • Je bekijkt problemen vaak vanuit meerdere invalshoeken. • Je zoekt altijd naar creatieve oplossingen voor bepaalde problemen. • Je werkt nauwkeurig en gestructureerd. • Je hebt weinig moeite om modellen en theorieën te begrijpen. • Je bent goed in logisch redeneren. • Je bent geïnteresseerd in hoe computers en software in elkaar zitten en werken. • Je wilt meer weten over het gebruik of misbruik van informatie- en communicatietechnologie in de samenleving. • Je wilt weten hoe bedrijven, overheden en instellingen gebruikmaken van computersystemen. • Je wilt in je vervolgopleiding een vak gaan studeren waarin informatie, communicatie, ICT of informatica belangrijk is. • Je wilt een bijdrage leveren aan de toekomstige ontwikkeling van de informatiemaatschappij. 10 slechte redenen om informatica te kiezen? • Je speelt graag computerspelletjes en wint ook vaak. • Je wilt alleen maar aan de PC zitten. • Je wilt alleen leren werken met nieuwe software, bijvoorbeeld het Officepakket. • Je wilt alleen maar graag leren hacken of programmeren. • Je wilt alleen maar flitsende webpagina's maken. • Je bent een echte 'nerd', 'freak' of 'whizzkid'. • Je hebt gehoord dat in de IT veel geld te verdienen valt. • Je moet de resterende uren in de vrije ruimte nog vullen met een of ander vak. • Jij of je ouders vinden dat je in deze maatschappij niet meer zonder informatica kunt. • Je beste vriend(in) heeft het vak ook gekozen.
Minilessen: Natuurlijk zijn we verheugd als jij het vak informatica ziet zitten en het als keuzevak in je studie gaat opnemen. Maar kijk eens op de informaticawebsite onder het tabblad H3/V3 voor 6 minilessen. Die geven een goede indruk wat je allemaal zoal bij informatica te wachten staat. Neem voor meer informatie geheel vrijblijvend contact op met Piet Geelen, de docent informatica op de NSG. Dat kun je doen door naar lokaal 101 te gaan en een praatje met hem te maken, maar je kunt ook e-mailen:
[email protected] . PS: je kunt deze info ook op www.groenewoud.nl/subsites/informatica/voorlichting.pdf bekijken met als voordeel dat alle links op de pagina beschikbaar worden voor meer achtergrondinformatie. Verder kun je kijken op www.informaticavo.nl/scripts/voorlichting.php , dat als bron voor de algemene informatie is gebruikt. 5
