Het opknappen van gebrekkige modellen

Het opknappen van gebrekkige modellen

S I M

ISBN 978 90 72446 20 6

© 2010 Uitgeverij Het Glazen Oog

Het Glazen Oog Consultancy

Over de uitgave van dit document

Deze uitgave Deze uitgave is een digitale versie van een hoofdstuk uit Structured Information Modelling ISBN 90 72446 06 2

S I M

een wetenschappelijke methodologie met een interdisciplinair stelsel van varianten, voor het ontwikkelen van consistente modellen.

2

Het SIC-Raamwerk Structured Information Modelling maakt deel uit van: Structured Information Controlling, een integraal methodologisch raamwerk ten behoeve van de beheersing van de ontwikkelingsgang van bedrijfsveranderingen. S I C ISBN 90 72446 07 0 Tot dit raamwerk behoren eveneens: Structured Information Planning,

Dr. Willem F. Roest, oktober 2010 ISBN 978 90 72446 20 6 NUR 982 Uitgeverij Het Glazen Oog, Vinkeveen [email protected]

S I P

een stelselmatige methode voor het bepalen van de prioriteit van informatiseringszaken, als onderdeel van bedrijfsveranderingen. ISBN 978 90 72446 14 5

Structured Information Reviewing,

S I R

een stelselmatige aanpak voor het meten en toetsen van de kwaliteit van informatiseringszaken. ISBN 978 90 72446 15 2

Structured Information Economics,

€ S I E

©

S I M

Uitgeverij Het Glazen Oog 2002, 2010

een stelselmatige toepassing van de economische discipline op de informatievoorziening ISBN 978 90 72446 21 3

Bovenstaande uitgaven zijn getoetst en verrijkt in de praktijk. Zie voor hun wetenschappelijke basis de dissertatie "Grondslagen van het ontwikkelen van informatiesystemen". ISBN Digitaal: 978 90 72446 12 1 Boek: 90 72446 01 1


S I M

Inhoud

1.

Titelblad: Het Opknappen van Gebrekkige Modellen

2.

Over de uitgave van dit document

3.

Inhoud

4.

Positionering van SIM

5.

Waarom een Business Model beter maken ?

6.

Oorzaken van zwakke plekken in een Business Model

7.

How to get started?

8.

Stap voor stap het model beter maken

9.

Mengfouten en hun Effect

10.

Mengfouten : 1e, 2e en 3e categorie

11.

Mengfouten 1e categorie : Business Professional View en System Design View

12.

Effect van mengfouten 1e categorie

13.

Mengfouten 2e Categorie : Processen, Organisatie en Productiemiddelen

14.

Effect van mengfouten 2e categorie

15.

Mengfouten categorie 3.1 : Proces, Besturing en Object

16.

Mengfouten categorie 3.2 : Differentiëren en Specialiseren

17.

Mengfouten categorie 3.3 : Nevenschikken en Onderschikken

18.

Mengfouten categorie 3.4 : Causale, Analogische en Teleologische kenmerken

19.

Mengfouten categorie 3.5 : verschillende Analogische aspecten

20.

SIM-Proces-Architectuur voor hiërarchische Proces-Modellen

21.

SIM-Proces-Architectuur voor hiërarchische Object-Modellen

22.

Voorbeeld: Business Architectuur van een Kernproces

3

Locatie / Werkplekken

Positionering van SIM

Human Resource / Kenniswerkers

Bedrijfs-werkstroom-modellen Bedrijfs- ProcesProces- OmgevingsModellen Model

BedrijfsObjectenModel

InformatieVoorzieningsApplicatie-Architectuur Overzicht samenhang IV-systeem-componenten IV-systeem-proces-model IV-systeem-data-model IV-systeem-procesomgevingsmodellen IV-systeem-workflowmodellen

(Her)Ontwerp Implementatie-Arch.

Conceptuele Business Architectuur

(Her)Ontwerp Applicatie-Arch.

(Her)Ontwerp Bedrijfs-Architectuur

Informatievoorzieningssystemen / Werkstations InformatieVoorzieningsImplementatie-Architectuur Handmatig

Geautomatiseerd

Administratief Technisch overzicht systeemoverzicht Procedures

Programma's

Dossiers

Bestanden

Formulieren

Berichten

Schema's

Menu / Workflows

Realiseer Fysieke Bedrijfsinfrastructuur SWOT CSF KPI .....

Definieer - Doelen - Plannen

Analyseer BedrijfsToestand S I C

Fysiek Bedrijf

Conceptueel bedrijf

Fysieke Bedrijfsinfrastructuur

IV-structuur Mensen Financiën Locaties

Applicaties Data Bases ICT netwerk System Software ICT platforms

Bedrijfsorganisatie Bevoegdheid / Verantwoordelijkheid Allocatie / Assignatie

(Her)Ontwerp / Invoeren Bedrijfsorganisatie


Waarom een Business Model beter maken?

Uw huidige model bevat te weinig Business Inhoud U wilt het model toegankelijk en begrijpelijk maken voor Business Professionals U wilt het model uitbreiden U wilt het integreren met complementaire modellen U wilt het huidige model meer stabiel maken : - geen invloed van veranderingen qua ICT - geen invloed van veranderingen in de Organisatie U wilt het model bruikbaar maken als grondslag voor : - SWOT-analyse van de bedrijfsvoering en van bedrijfsmiddelen - Prioriteitstelling en Informatieplanning - Positioneren en Evalueren van kant-en-klare pakketten - .......

S I M

5


Oorzaken van zwakke plekken in een Business Model

Geen betrokkenheid van Business Professionals bij modelontwikkeling Dominantie van traditionele systeemontwerp-cultuur Een Case Tool is bepalend voor de Inhoud van het Bedrijfsmodel Geen expliciete modelleer-regels, anders dan consensus Te snel springen naar tool-georiënteerde "oplossingen" Tijdsdruk om resultaten te laten zien De wens een "herkenbaar" model (qua Organisatie) te hebben

S I M

6


How to get started ?

Verwerf steun en budget van een project sponsor

Verkrijg overeenstemming over doelstellingen en randvoorwaarden

Formeer een competent modelleerteam

Formeer een competent review team

Verkrijg geschikte modelleer- en review-faciliteiten

Plan modelleer- en review-sessies

S I M

7


S I M

Stap voor stap het model beter maken

1.

Haal eerst de zwaarste mengfouten uit het model, laat de minder ernstige fouten nog even zitten

2.

Begrijp eerst de bedoelde betekenis, zoek daarna een goede term

3.

Gebruik heldere zakelijke taal, maar goed is goed genoeg

4.

Zet het model in een simpel presentatie-tool voor reviews

5.

Zet vakjargon in een aparte appendix

6.

Review het model met deskundigen (max. een dagdeel per sessie) : - Business Professionals voor de Business Inhoud - Modelling Professionals voor de Modeltechnische Kwaliteit

8


Mengfouten en hun Effect

Mengfout

Appels en peren op één lijn of nog vreemdere zaken

Foutcategorie 1, 2 of 3 : Betrokken modelcomponenten en aantal modelniveaus

S I M

9

Effect Afbreuk aan het model qua - Begrijpbaarheid - Bruikbaarheid - Stabiliteit - Onderhoudbaarheid

Omvang van het Effect Inspanning om het model op te knappen


Mengfouten : 1e, 2e en 3e Categorie

1 Mengen van Business Professional View en System Design View

2

Mengen van Productiemiddelen, Processen en Organisatie

3

Mengen van modelleer-technische regels 3.1 Mengen van Proces, Besturing en Object 3.2 Mengen van Differentiëren en Specialiseren 3.3 Mengen van Nevenschikking en Onderschikking 3.4 Mengen van Teleologische, Analogische en Causale kenmerken 3.5 Mengen van verschillende Analogische Aspecten

S I M

10


Mengfouten 1e Categorie : Business Professional View en System Design View

Business Professional View

System Design View

Technical Design View

De Procesmodel-component geeft de Business volgens de Business Professional View. Het Objectmodel is echter een beschrijving van Gegevens volgens System Design View voor de ICT-resource, met behulp van bijv. ER-diagrammen en DFD-schema's Het Procesmodel heeft indelingen en onderverdelingen volgens Functiescheidingsregels en Controle-Leer uit de Administratieve Organisatie (AO) : de System Design View voor de Human Resource.

S I M

11


Effect van Mengfouten 1e Categorie

Business Professional View

System Design View

Technical Design View

De Business van een bedrijf of instelling, ziet er steeds verschillend uit in de System Design View - door de bril van een ICT-specialist, - door de andere bril van een Human Resource-deskundige, - door de weer andere bril van een Gebouw-deskundige Gemengde Visies belemmeren de vrije blik op mogelijke indelingen en onderverdelingen van het Business Domein : Voorzie een doelgroep of maatschappelijke groep van een product of dienst, privaat of publiek, onder extern gegeven of intern bepaalde randvoorwaarden S I M

12


Mengfouten 2e Categorie : Processen, Organisatie en Productiemiddelen

Bedrijfs-Concept

Bedrijfs-Organisatie

13

Fysiek Bedrijf

De organisatiestructuur is ingebouwd in het procesmodel Geografische locaties zijn bepalend voor de modelstructuur ICT-resources en hun bedoeling worden verward Formulieren of schermlayouts worden gezien als hun inhoud Activiteiten worden vereenzelvigd met personen die ze uitvoeren Workflows in een workflowtool worden niet onderscheiden van de implementatievrije werkstroom 1-dimensionale tijdsvolgorde vastgelegd in werkstromen, terwijl parallelle verwerking mogelijk is

S I M


Effect van Mengfouten 2e Categorie

Bedrijfs-Concept

Bedrijfs-Organisatie

14

Fysiek Bedrijf

Een dergelijk Business Model is door zijn mengfouten ongeschikt als grondslag voor herinrichting en reorganisatie : de bestaande bedrijfsmiddelen en bedrijfsorganisatie zitten namelijk in het business model Daardoor maakt elke wijziging van : - Organisatiestructuur, - ICT-resources, - Leidende functionarissen, - Geografische locaties enz., het gebrekkige Business Model nog meer achterhaald

S I M

Mengfouten Categorie 3.1 : Proces, Besturing en Object


Proces

Besturing

15

Object

Het proces bevat impliciete besturing / beslissing "Managen" is besturing van een proces, niet dat proces zelf Proces = 1 overgankelijk werkwoord + 1 zelfstandig naamwoord - Ontbrekend werkwoord : het proces is in feite een object - Ontbrekend naamwoord : het proces heeft geen verband - Twee werkwoorden of twee naamwoorden : gecombineerde mengfout Modeltermen eindigend op "ing" of op "'atie" zijn dubbelzinnig Bijv. "verzending", "installatie" : kunnen een ding zijn of een handeling Het proces is geen transformatie van een eigenschap van een object - het werkwoord is niet overgankelijk of te vaag, - het zelfstandig naamwoord vertegenwoordigt niet een telbaar object - de te transformeren eigenschap is niet meetbaar of waardeerbaar S I M

Mengfouten Categorie 3.2 : Differentiëren en Specialiseren


Differentiëren

Specialiseren

De verbijzondering van een proces of object is op een bepaald niveau zowel gespecialiseerd als gedifferentieerd - Verkrijg orders, verkrijg onderdelen, assembleer product, lever product - Financiële gegevens, personele gegevens, verkoopgegevens Geen onderscheid tussen : - stroomgegevens tussen processen - onderhanden gegevens van verbijzonderde processen - statusgegevens van het hoofdproces

S I M

16


Mengfouten Categorie 3.3 : Nevenschikken en Onderschikken

Nevenschikken

Onderschikken

Producten en één of meer onderdelen naast elkaar Racefietsen, bakfietsen, handremmen, terugtrapremmen Berichten en één of meer onderdelen naast elkaar Aanvraag offerte, ontvangstbevestiging, firmanaam, e-mailadres Processen en één of meer onderdelen naast elkaar Verzamel doelgroepgegevens, selecteer adressen, verzend aanbieding per brief, verzend aanbieding per e-mail

S I M

17


Mengfouten Categorie 3.4 : Causale, Analogische en Teleologische kenmerken

Causaal

Analogisch

Teleologisch

- Race-fietsen, - Import-fietsen, - Kunststof-fietsen

- Verkoop fietsen door vertegenwoordiger, - Verkoop fietsen via vakbeurzen, - Verkoop fietsen aan gepensioneerden

S I M

18


Mengfouten categorie 3.5 : verschillende Analogische Aspecten

Identiteit

Hoedanigheid

19

Tijd

Apert onvolledige opsomming - Fysieke en psychologische eigenschappen van fietsen - Repareer fiets, lever gerepareerde fiets af Overlappende opsomming - verkoop fietsen telefonisch - verkoop fietsen in persoonlijk contact - verkoop fietsen agressief Dubbelzinnige opsomming met een negatief ("non") kenmerk - IJsberen, bruine beren, niet-beren (kan een fiets zijn) - Food, non-food artikelen - Lever bulk order, lever niet-bulk order S I M


Proces-Architectuur voor hiërarchische Proces-Modellen

20

S I M

Firma X verkoopt winstgevend fietsen

factor-technische dimensie

organisatorische dimensie

functionele dimensie verkoopt winstgevend fietsen

Firma X

één overgankelijk werkwoord

+

één zelfstandig naamwoord

differentiëren verkoopt winstgevend

overgankelijk werkwoord

causaal

fietsen

onderschikkend

nevenschikkend

onderdelen van verkopen

soort verkopen

hoe?

aan wie?

analogisch teleologisch

object

specialiseren

nevenschikkend

door wie?

transformatie

instroom proces? causaal

toestands uitstroom proces? proces?

onderschikkend

soorten fietsen

'from what?'

analogisch teleologisch causaal

'like what?'

zelfstandig naamwoord

onderdelen van fietsen

'what for?'

'from what?'

'like what?'

'what for?'

analogisch teleologisch causaal analogisch teleologisch


Proces-Architectuur voor hiërarchische Object-Modellen

21

S I M

Objecten inzake het winstgevend verkopen van fietsen door firma X

factor-technische dimensie

organisatorische dimensie

functionele dimensie - inhoud - betekenis - concept

- fysieke vorm - containing unit - medium

werkwoordelijk: gedrag inzake het object en / of naamwoordelijk: het object en zijn toestand

differentiëren over verkopen

nevenschikkend

specialiseren

causaal

hoe?

aan wie?

analogisch teleologisch

nevenschikkend

onderschikkend

over onderdelen van verkopen

over soorten verkoop-objecten

over onderdelen van verkoop-objecten

instroom gedrag? causaal

gegevens over toestand naamwoordelijk

onderschikkend

over soorten van verkopen

door wie?

over verkoopobjecten

gegevens over verkoopgedrag werkwoordelijk

toestands uitstroom gedrag? gedrag?

'from what?'

analogisch teleologisch causaal

'like what?'

'what for?'

'from what?'

'like what?'

'what for?'

analogisch teleologisch causaal analogisch teleologisch

Voorbeeld: Business Architectuur van een Kernproces

S I M

22

Werkstroombesturing Verkrijg valide instroomobjecten Verkrijgproces

Actief verkrijgen

Vervaardig Proces VV0

Valideerproces VD0

Proces VV1

Valideerproces VD1

Onderhanden gegevens

Actief verstrekken


Proces VV2 Valideerproces VD2 Verkregen Instroomobjecten


Verstrekproces



Proces VV3 Valideerproces VD3 Passief verkrijgen

Onderhanden gegevens Valideerproces VD4 Onderhanden gegevens


Passief verstrekken

Beheer statusgegevens Partijen

Resources

Producten


Het opknappen van gebrekkige modellen

Recommend Documents