2015-11-24
Links:
NBB.Stat
Algemene informatie
Maandelijkse conjunctuurenquête bij de bedrijven - november 2015
Het ondernemersvertrouwen stabiliseert in november Na de aanmerkelijke stijging in oktober, is de conjunctuurbarometer van de Nationale Bank van België in november gestabiliseerd. Het ondernemingsklimaat verbeterde voor de tweede opeenvolgende maand in de diensten aan bedrijven en, meer gematigd, in de bouwnijverheid. Het vertrouwen nam daarentegen af in de verwerkende nijverheid en, nog meer, in de handel. In de diensten aan bedrijven is de conjunctuurversteviging hoofdzakelijk toe te schrijven aan een sterke opwaartse herziening van de vooruitzichten betreffende de algemene marktvraag en aan een positievere beoordeling van het huidige activiteitsniveau van de bedrijven. In de bouwnijverheid beoordeelden de ondernemers hun totale orderpositie gunstiger. Ze verwachten overigens eveneens dat de vraag de komende drie maanden zal aantrekken. De lichte daling in de verwerkende nijverheid wordt uitsluitend verklaard door een minder goede beoordeling van de totale orderpositie. In de handel, tot slot, trof de verslechtering de drie componenten van de indicator. De algemene synthetische afgevlakte curve, die de onderliggende conjunctuurtrend weergeeft, is gestabiliseerd.
Conjunctuurindicatoren Synthetische afgevlakte 1 curve
Synthetische bruto curve oktober
november
verandering in
verandering in
2015
2015
punten
punten
-5,6
-6,3
-0,7
0,2
Dienstverlening aan de bedrijven
7,2
11,0
3,8
-0,4
Bouwnijverheid
-8,5
-7,3
1,2
1,1
Handel
-4,3
-8,0
-3,7
0,2
Algemene synthetische curve
-4,0
-3,9
0,1
0,0
Verwerkende nijverheid
1
De afgevlakte curve heeft een vertraging van 2 maanden voor de algemene synthetische curve en 4 maanden voor de afzonderlijke bedrijfstakken. Bron: NBB.
Communicatie Nationale Bank van België n.v.
de Berlaimontlaan 14 BE-1000 BRUSSEL
tel. + 32 2 221 46 28 www.nbb.be
Ondernemingsnummer: 0203.201.340 - RPR Brussel
2
NOVEMBER 2015 GRAFIEK 1 - SYNTHETISCHE CURVEN
ALGEMENE SYNTHETISCHE CURVE 20
NCS 10
0
-10
-20
-30 2010
2011
2012
2013
VERWERKENDE NIJVERHEID
2014
2015
DIENSTVERLENING AAN BEDRIJVEN 30
20
NS296
NS975
10
20
0
10
-10
0
-20
-10 -20
-30 2010
2011
2012
2013
2014
2010
2015
2011
BOUWNIJVERHEID
2012
2013
2014
2015
2014
2015
HANDEL 20
20 NS707
NS914
10
10
0
0
-10
-10
-20
-20 -30
-30 2010
2011
2012
2013
2014
2015
Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks
2010
2011
2012
2013
Seizoengezuiverde reeks
Bron: NBB
Communicatie Nationale Bank van België n.v.
de Berlaimontlaan 14 BE-1000 BRUSSEL
tel. + 32 2 221 46 28 www.nbb.be
Ondernemingsnummer: 0203.201.340 - RPR Brussel
3
SYNTHETISCHE CURVEN EN ONDERLIGGENDE COMPONENTEN TABEL 1
Seizoengezuiverde saldi van de antwoorden ''stijging'' of ''hoger dan normaal'' (+) en ''daling'' of ''lager dan normaal'' (-).
Bruto reeks 1980-2015 1 Min. Max. Avg.
Aug.
Algemene synthetische curve
- 31,8
+ 9,2
- 7,7
- 5,1
- 6,8
Curve verwerkende nijverheid
- 34,3
+ 6,0
- 10,7
- 8,0
Beoordeling gezamenlijke orderpositie
- 56,0
+ 10,0
- 22,1
Beoordeling peil van de voorraden ² Vooruitzichten werkgelegenheid
- 12,9
+ 25,0
+ 6,3
- 36,0
+ 8,0
Vooruitzichten van de vraag
- 37,0
+ 15,0
- 41,7
Nov.
Juni
2015 Juli Aug.
- 4,0
- 3,9
- 4,3
- 4,3
- 4,8
- 4,8
- 8,7
- 5,6
- 6,3
- 6,4
- 6,2
.
.
- 13,0
- 15,7
- 13,4
- 17,8
- 16,2
- 15,4
.
.
+ 6,5
+ 13,0
+ 4,2
+ 3,3
+ 1,9
+ 2,8
.
.
- 9,0
- 9,3
- 7,5
- 3,8
- 3,3
- 6,7
- 7,0
.
.
- 5,4
- 3,1
+ 1,4
- 1,0
- 0,8
- 1,3
- 0,5
.
.
+ 34,0 + 10,5 + 11,8
+ 3,3
+ 7,2
+ 11,0
+ 9,0
+ 8,6
.
.
- 54,4 - 32,0 - 43,0
+ 20,0 - 5,2 - 4,3 + 51,7 + 23,3 + 31,0 + 45,0 + 14,8 + 8,8
- 0,6 + 8,6 + 2,0
- 4,5 - 0,2 - 2,1 - 2,7 + 19,7 + 20,5 + 19,6 + 20,3 + 6,3 + 12,9 + 10,9 + 10,3
. . .
. . .
- 39,0
+ 24,3
Verloop orderbestand Verloop ingeschakeld materieel
- 52,0 - 19,4
Beoordeling orderbestand Vooruitzichten van de vraag
Curve dienstverlening aan bedrijven Beoordeling uitgeoefende activiteit Vooruitzichten activiteit Vooruitzichten van de marktvraag
Curve bouw
2015 Sept. Okt.
Afgevlakte reeks Sept.
- 7,8
- 8,3
- 9,0
- 8,5
- 7,3
- 11,5
- 10,4
.
.
+ 40,0
- 5,1
- 3,4
- 10,1
- 5,3
- 7,6
- 11,9
- 9,7
.
.
+ 24,0
+ 2,0
- 4,9
- 3,7
- 5,8
- 7,7
- 8,0
- 7,3
.
.
- 74,0
+ 30,0
- 24,5
- 22,8
- 19,8
- 20,8
- 16,3
- 21,4
- 20,8
.
.
- 39,0
+ 21,0
- 3,5
- 2,2
- 2,2
- 2,1
+ 2,3
- 7,3
- 5,5
.
.
- 28,6
+ 16,0
- 1,9
- 8,0
- 6,5
- 4,3
- 8,0
- 7,2
- 7,0
.
.
Vooruitzichten werkgelegenheid
- 18,4
+ 18,0
+ 2,1
- 9,0
- 8,7
- 5,7
- 8,1
- 6,3
- 6,8
.
.
Vooruitzichten van de vraag
- 40,0
+ 29,0
+ 0,4
+ 1,9
+ 2,1
+ 3,0
- 0,1
- 2,2
- 0,0
.
.
Vooruitzichten bestellingen bij leveranciers
- 39,0
+ 15,0
- 7,0
- 17,0
- 12,9
- 10,1
- 15,8
- 12,2
- 12,5
.
.
Curve handel
1
Minimum, maximum en gemiddelde waarde van iedere indicator (bruto reeks) sinds januari 1980.
2
Een positief, respectievelijk negatief saldo, betekent dat de voorraden volgens het oordeel van de bedrijfsleiders respectievelijk hoger, lager dan normaal voor het seizoen beoordeeld worden. Bij de berekening van de synthetische curven wordt het teken van deze indicator daarom geïnverteerd.
Communicatie Nationale Bank van België n.v.
de Berlaimontlaan 14 BE-1000 BRUSSEL
tel. + 32 2 221 46 28 www.nbb.be
Ondernemingsnummer: 0203.201.340 - RPR Brussel
4
OVERIGE INDICATOREN VAN HET CONJUNCTUURONDERZOEK TABEL 2
Seizoengezuiverde saldi van de antwoorden ''stijging'' of ''hoger dan normaal'' (+) en ''daling'' of ''lager dan normaal'' (-).
Bruto reeks 1980-2015 1 Min. Max. Avg.
Aug.
2015 Sept. Okt.
Afgevlakte reeks
Nov.
Juni
2015 Juli Aug.
Sept.
Verwerkende nijverheid Verloop productietempo
- 33,0
+ 20,0
- 0,9
+ 0,5
- 0,8
- 4,3
- 2,5
- 1,2
- 0,8
.
.
Verloop binnenlandse bestellingen
- 35,0
+ 16,0
- 7,9
- 8,8
- 5,5
- 4,9
- 16,3
- 6,6
- 6,3
.
.
Verloop buitenlandse bestellingen
- 44,0
+ 30,0
- 2,9
- 11,1
- 9,4
- 6,4
- 10,9
+ 3,1
- 1,3
.
.
Beoordeling buitenlandse orderpositie
- 61,0
+ 10,0
- 23,7
- 11,7
- 21,6
- 13,7
- 16,7
- 15,4
- 14,4
.
.
Verloop van de prijzen
- 21,0
+ 24,0
+ 0,9
- 2,5
- 3,2
- 8,7
- 11,5
- 3,2
- 2,9
.
.
Vooruitzichten van de prijzen
- 24,0
+ 43,0
+ 6,9
- 4,0
- 3,5
- 2,1
- 1,0
+ 3,3
+ 1,9
.
.
70,1
84,6
78,9
-
-
78,7
-
+ 4,3 + 3,6
- 5,0 - 1,4
- 2,0 - 1,1
+ 2,2 + 6,3
+ 0,9 + 6,6
. .
. .
+ 23,1 + 23,6 + 23,5 - 0,9 + 0,8 + 0,9 + 7,2 + 5,1 + 5,7
. . .
. . .
Bezettingsgraad productievermogen (in procenten van het totale productievermogen)
Bron: driemaandelijkse enquête naar het productievermogen
Dienstverlening aan bedrijven Verloop van de activiteit Verloop van de werkgelegenheid Vooruitzichten werkgelegenheid Verloop van de prijzen Vooruitzichten van de prijzen
- 38,0 - 49,4
+ 37,0 + 10,0 - 0,4 + 34,0 + 6,5 + 10,8
- 35,0 - 15,8 - 13,0
+ 48,0 + 17,1 + 19,6 + 17,7 + 12,0 + 1,6 + 0,5 + 2,7 + 30,0 + 6,1 + 4,7 + 5,8
+ 23,3 + 0,8 + 7,1
- 44,0
+ 34,7
- 5,1
- 7,7
- 8,5
+ 0,3
- 0,1
- 9,2
- 9,3
.
.
- 38,0
+ 22,0
- 5,5
- 12,5
- 12,0
- 5,2
- 7,6
- 11,9
- 12,2
.
.
- 50,0
+ 30,0
- 5,8
- 10,4
- 6,9
- 9,1
- 7,8
- 13,1
- 12,1
.
.
- 27,1
+ 32,0
- 2,2
- 18,6
- 12,1
- 12,7
- 9,3
- 20,8
- 19,4
.
.
- 20,6
+ 46,0
+ 5,3
- 9,3
- 7,1
- 5,6
- 4,6
- 14,2
- 12,3
.
.
- 46,0
+ 43,0
+ 0,8
+ 14,5
- 24,2
+ 11,5
+ 2,7
+ 1,4
+ 5,5
.
.
- 41,0
+ 28,0
- 8,3
+ 11,6
- 11,6
- 5,9
- 15,9
- 10,1
- 8,4
.
.
- 12,9
+ 32,0 + 12,2
+ 6,9
+ 14,2
+ 9,9
+ 9,4
+ 10,2
+ 9,7
.
.
- 20,0
+ 50,0
+ 5,1
- 0,2
+ 4,2
+ 3,0
- 1,2
+ 1,1
.
.
- 11,0
+ 66,2 + 11,7 + 12,4
+ 8,1
+ 13,7
+ 7,2
+ 7,7
+ 8,5
.
.
Bouw Verloop van de activiteit Verloop van de werkgelegenheid Vooruitzichten werkgelegenheid Verloop van de prijzen Vooruitzichten van de prijzen
Handel Verloop van de omzet Beoordeling omzetverloop Beoordeling peil van de voorraden ² Verloop van de prijzen Vooruitzichten van de prijzen
+ 1,9
1
Minimum, maximum en gemiddelde waarde van iedere indicator (bruto reeks) sinds januari 1980.
2
Een positief, respectievelijk negatief saldo, betekent dat de voorraden volgens het oordeel van de bedrijfsleiders respectievelijk hoger, lager dan normaal voor het seizoen beoordeeld worden.
Communicatie Nationale Bank van België n.v.
de Berlaimontlaan 14 BE-1000 BRUSSEL
tel. + 32 2 221 46 28 www.nbb.be
Ondernemingsnummer: 0203.201.340 - RPR Brussel
5
Trimestriële enquête bij de ondernemingen naar de kredietvoorwaarden - oktober 2015 Methodologie inzake de “perceptie van de kredietbelemmering” door de ondernemingen Sedert februari 2014 publiceert de Nationale Bank van België (NBB) een nieuwe indicator in het kader van de driemaandelijkse enquête naar de kredietvoorwaarden die ze houdt bij de ondernemingen. Deze nieuwe indicator inzake de “perceptie van de kredietbelemmering” geeft het percentage ongunstige interpretaties van de huidige kredietvoorwaarden door de ondernemingen weer. Wat zijn statistische eigenschappen betreft, blijkt deze indicator interessanter dan een indicator die het percentage gunstige interpretaties of het saldo tussen gunstige en ongunstige beoordelingen zou weergeven. De nieuwe indicator is bovendien gemakkelijk te interpreteren, want een stijging ervan impliceert dat de ondernemingen oordelen dat de kredietvoorwaarden zijn verstrakt, en omgekeerd. Tot slot volgt de indicator dezelfde benadering als die van de “credit constraint indicator” die maandelijks door het Duitse instituut voor economisch onderzoek IFO wordt gepubliceerd sinds 2003. De indicator inzake de perceptie van de kredietbelemmering opgesteld door de NBB is, op driemaandelijkse basis, beschikbaar sinds januari 20091.
De perceptie van de kredietbelemmering is in oktober verder afgenomen Uit de in oktober 2015 gehouden kwartaalenquête naar de beoordeling van de kredietvoorwaarden door de ondernemingen blijkt dat de algemene voorwaarden voor de toegang tot bankkrediet verder zijn versoepeld. De gezamenlijke indicator betreffende de perceptie van kredietbelemmering is aldus gedaald van 11,8 % in juli tot 9,8 % in oktober. Uit de resultaten naar bedrijfstak blijkt dat de kredietvoorwaarden tegenover de vorige enquête enkel als minder belemmerend werden beschouwd in de diensten aan bedrijven (12,4 %). In de verwerkende nijverheid stabiliseerde de beoordeling zich op een historisch laag niveau (6,5 %). In de bouwnijverheid, daarentegen, meldden de ondernemers een verkrapping van de kredietvoorwaarden (13,0 %), die de positievere ontwikkeling van het voorgaande kwartaal grotendeels ongedaan maakte. Beschouwd uit het oogpunt van de ondernemingsgrootte, vonden de grote ondernemingen (250 tot 499 werknemers) voor het tweede kwartaal op rij dat de kredietvoorwaarden waren verstrakt. In alle andere ondernemingscategorieën werden de kredietvoorwaarden in toegenomen mate als minder beperkend gepercipieerd.
GRAFIEK 2 - PERCEPTIE VAN DE KREDIETBELEMMERING1 - GEZAMENLIJKE INDICATOR 50 40 30 20 10
2008
2007
2006
2005
0
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Bron: NBB - trimestriële enquête naar de kredietvoorwaarden. 1
Percentage bedrijven dat de huidige kredietvoorwaarden als belemmerend percipieert.
___________________________ 1 De resultaten van de driemaandelijkse enquête naar de kredietvoorwaarden, uitgevoerd bij ondernemingen, worden tevens
opgenomen en becommentarieerd in het driemaandelijkse communiqué van het Observatorium voor krediet aan niet-financiële vennootschappen en dit samen met de Belgische resultaten van de ESCB-Bank Lending Survey. (http://www.nbb.be/doc/DQ/BLS/NL/BLS_home.htm).
Communicatie Nationale Bank van Belgïe n.v.
de Berlaimontlaan 14 BE-1000 BRUSSEL
tel. + 32 2 221 46.28 www.nbb.be
Ondernemingsnummer: 0203.201.340 - RPR Brussel
6 GRAFIEK 3 - PERCEPTIE VAN DE KREDIETBELEMMERING1 - OPSPLITSING NAAR BEDRIJFSTAK 60 50 40 30 20 10
2009
2008
2007
2006
2005
0
2010
2011
2012
Dienstverlening aan ondernemingen
Verwerkende nijverheid
2014
2013
2015
Bouw
Bron: NBB - trimestriële enquête naar de kredietvoorwaarden. 1
Percentage bedrijven dat de huidige kredietvoorwaarden als belemmerend percipieert.
1
2
GRAFIEK 4 - PERCEPTIE VAN DE KREDIETBELEMMERING - OPSPLITSING NAAR ONDERNEMINGSGROOTTE 60 50 40 30 20 10
2008
2007
2006
2005
0
2009
Klein
2010
2011
Middelgroot
2012
Groot
2013
2014
2015
Zeer groot
Bron: NBB - trimestriële enquête naar de kredietvoorwaarden. 1
Percentage bedrijven dat de huidige kredietvoorwaarden als belemmerend percipieert.
2
Klein = 1-49 werknemers; middelgroot = 50-249 werknemers; groot = 250-499 werknemers; zeer groot = 500 werknemers of meer.
TABEL 3
INDICATOR INZAKE DE PERCEPTIE VAN DE KREDIETBELEMMERING
1
10-2014
01-2015
04-2015
07-2015
10-2015
Gezamenlijke indicator ²
13,6
13,0
12,5
11,8
9,8
Naar bedrijfstak Verwerkende nijverheid Diensten aan bedrijven Bouwnijverheid
8,9 17,9 14,0
9,3 16,2 14,5
8,4 16,0 14,5
6,5 17,7 7,6
6,5 12,4 13,0
13,2 11,3 8,6 6,8
15,2 7,9 3,5 9,7
13,8 9,2 1,3 8,0
12,1 6,6 3,5 3,9
11,5 5,7 8,5 2,4
Naar ondernemingsgrootte ³ Klein Middelgroot Groot Zeer groot 1
Percentage bedrijven dat de huidige kredietvoorwaarden als belemmerend percipieert. Gewogen gemiddelde van de verwerkende nijverheid, de diensten aan bedrijven en de bouwnijverheid (criterium voor weging: uitstaande schulden bij kredietinstellingen). Binnen de bedrijfstakken worden de antwoorden van de bedrijven evenwel ongewogen berekend. 3 Klein: 1-49 werknemers; middelgroot: 50-249 werknemers; groot: 250-499 werknemers; zeer groot: 500 werknemers of meer. 2
Communicatie Nationale Bank van Belgïe n.v.
de Berlaimontlaan 14 BE-1000 BRUSSEL
tel. + 32 2 221 46.28 www.nbb.be
Ondernemingsnummer: 0203.201.340 - RPR Brussel
