Het Nuon Warmtepompsysteem. Comfortabel, modern, milieuvriendelijk.
Bewaar deze informatiemap bij de meterset.
Storing?
Bel 0800 0513
Welkom in uw nieuwe woning.
Welkom in uw nieuwe woning. Uw woning is aangesloten op het moderne en milieuvriendelijke warmtepompsysteem van Nuon. Met dit bijzondere klimaatsysteem kunt u in de koude wintermaanden genieten van een comfortabele warme woning en in de warme zomermaanden van een aangename koele woning. Ook heeft u direct en altijd voldoende warm kraanwater tot uw beschikking. Een cv-ketel of boiler is niet nodig. Daar heeft u dus ook geen omkijken naar. In deze informatiemap leggen wij u uit hoe u omgaat met het warmtepompsysteem. Wij adviseren u deze map te bewaren bij de meterset en bij verhuizing achter te laten in de woning. Heeft u nog vragen, dan staan we bij Nuon voor u klaar. Onze klantenservice is bereikbaar op 0900 0808 (€ 0,10 per minuut). Is er iets mis met de meterset? Onze storingsdienst kunt u dag en nacht bereiken op 0800 0513 (gratis).
Praktische informatie bij het betrekken van deze woning.
Registratie van uw verbruik
Nog geen klant van Nuon?
Voor het registreren en factureren van
Voor een goede en zorgeloze levering
het warmteverbruik en warm
en een correcte facturatie hebben wij
kraanwaterverbruik hebben wij een
uw gegevens nodig. Bent u nog geen
meetinrichting geplaatst in uw woning.
klant van Nuon? Meld u dan aan via
De meetinrichting is uitgerust met een
onze website www.nuon.nl of
digitale meter die uw verbruik
telefonisch via onze klantenservice.
automatisch naar Nuon stuurt. In deze informatiemap vindt u een uitgebreide
Tarieven
gebruiksaanwijzing (3.9).
Voor de levering van warmte, koude en warm kraanwater betaalt u bij Nuon volgens het niet-meer-dan-andersprincipe. In deze informatiemap vindt u uitleg over wat ‘niet-meer-dananders’ precies betekent, hoe de tarieven zijn opgebouwd en hoe de hoogte van de tarieven tot stand is gekomen. De tarieven bestaan uit vaste kosten (vastrecht) en verbruikskosten. U betaalt vastrecht voor warmte, warm kraanwater en koude.
Betalingen
in het eerste jaar vaak hoger omdat uw
De vaste kosten en de (geschatte)
woning nog bouwvocht bevat. Nuon kan
verbruikskosten worden maandelijks
daarom niet verantwoordelijk worden
aan u in rekening gebracht via een
gesteld voor bovenstaande inschatting
termijnfactuur. Eén keer per jaar
en mogelijke mee- of tegenvallers bij uw
ontvangt u een jaarafrekening met de
jaarafrekening.
werkelijk gemaakte verbruikskosten en de vaste kosten volgens de tarieven
Termijnbedrag wijzigen
geldig voor die betreffende periode.
Het termijnbedrag dat Nuon in rekening
Afhankelijk van het bedrag dat u al via
brengt is een voorstel. Als u verwacht
de maandelijkse termijnfacturen heeft
meer energie te gaan verbruiken, is het
betaald krijgt u ofwel geld terug of
handig om uw termijnbedrag te
moet u bijbetalen.
verhogen. Zo kunt u voorkomen dat u bij uw jaarafrekening veel moet
Inschatting van uw verbruik
bijbetalen. Denkt u minder energie te
Het warmteverbruik en het warm kraan
verbruiken, dan is het mogelijk om uw
waterverbruik is van veel verschillende
termijnbedrag te verlagen. U kunt uw
factoren afhankelijk. Het maken van
termijnbedrag wijzigen via onze
een goede inschatting is, zeker voor het
website www.nuon.nl of telefonisch via
eerste jaar, vrijwel niet mogelijk. Naast
onze klantenservice.
persoonlijke factoren (bijvoorbeeld uw voorkeuren en uw gezinssamenstelling) heeft elke woning ook zijn eigen kenmerken. Ook is het warmteverbruik
Betaalwijze
onze klantenservice. Uw verhuizing
U kunt betalen via acceptgiro of via
wordt binnen drie weken verwerkt.
automatische incasso. Automatische
Voor uw oude adres ontvangt u een
incasso biedt een aantal voordelen.
eindafrekening. Voor uw eventuele
Zo heeft u geen omkijken naar uw
nieuwe adres ontvangt u een contract-
betalingen; u betaalt altijd op tijd.
bevestiging. Deze informatiemap kunt u
Daarbij houdt u altijd zelf de controle
achterlaten in de woning.
over uw geld: u kiest zelf een vast betaalmoment in de maand (1e t/m 27e dag van de maand) en u kunt een in uw ogen onjuiste afboeking via uw bank terugdraaien. Bovendien is automatische incasso goedkoper; het scheelt u € 1,19 per termijnfactuur op uw jaarafrekening.
Meer informatie In deze informatiemap leest u
U kunt uw betaalmethode omzetten via
alles over het warmtepomp
onze website www.nuon.nl of telefonisch
systeem. Heeft u nog vragen,
via onze klantenservice.
belt u dan gerust met onze klantenservice. Wij zijn bereik
Gaat u verhuizen?
baar op 0900 0808 (€ 0,10 per
Geef uw verhuizing minimaal één dag
minuut). U kunt ook een e-mail
maar maximaal drie maanden voor de
sturen naar
[email protected].
datum van de sleuteloverdracht door. U
Nuon wenst u veel geluk toe in
kunt uw verhuizing doorgeven via onze
uw nieuwe huis.
website www.nuon.nl of telefonisch via
Inhoud Tab 1. Warmtepomp Warmte, Koude en Warm tapwater Een zorgeloos comfortabel klimaatsysteem 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8
Voorwoord Warmte, Koude en Warm tapwater in uw woning Vloerverwarming en vloerkoeling Levering Warm tapwater Duurzaam systeem Modern koken, dus elektrisch Veiligheid voor alles Wij laten u niet in de kou staan
Tab 2. Bij Nuon betaalt u voor Warmtepompwarmte Niet Meer Dan Anders 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10
Comfortabel én milieuvriendelijk Hoe komt de prijs tot stand? Een vaste leverancier Niet–Meer–Dan–Anders Hoe wordt de prijs bepaald? Het vastrecht Het verbruikstarief Koude Regelmatige vaststelling van de tarieven De hoogte van uw energierekening Discussie Niet-Meer-Dan-Anders Warmtewet
Tab 3. Handleiding voor uw Warmtepomp Warmte, Koude en Warm tapwater aansluiting 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9
In uw woning De levering Warmte Koude Warm tapwater De Warmte- en Warm tapwatermeter De meterkast of opstelruimte Ventilatie in de meterkast Houdt de installatie bereikbaar Nauwelijks onderhoud nodig Calamiteiten, storingen en de meest gestelde vragen over de werking van het warmtepompsysteem en verwarmingsinstallatie Uw binneninstallatie wijzigen, uitbreiden of vervangen? Tips voor nóg meer profijt van uw comfortabele klimaatsysteem Bijlage 1 : De meetinrichting in uw woning Bijlage 2 : Uitlezing van de warmtemeter
Tab 4. Handleiding Warmwaterinstallaties 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5
Verantwoordelijkheden Waarom deze gebruiksinstructie Hoe houdt u kwaliteitsveranderingen van het drinkwater beperkt? Doe-het-zelf Tuinslang
Tab 5. Algemene Voorwaarden -
Algemene voorwaarden Warmte of Warmte en Warm tapwater aan huishoudelijke gebruikers Algemene voorwaarden Koude aan huishoudelijke gebruikers Specificatie van levercondities en installatieparameters Aansluitvoorwaarden Warmte of Warmte en Warm tapwater
2 Handboek Warmtepompen
Warmte, Koude en Warm tapwater in uw woning een zorgeloos comfortabel klimaatsysteem
Warmtepompruimte (Bovengrondse variant)
Meetinrichting Leidingennet
1.1 Voorwoord Uw woning is aangesloten op het moderne en milieuvriendelijke Warmtepompsysteem van Nuon. Er is geen cv-ketel of geiser geïnstalleerd. Het warme water dat u nodig heeft voor het verwarmen van uw huis en het koude water voor het koelen van uw huis, stroomt door de distributieleidingen van het warmtepompsysteem naar alle vloerleidingen in uw woning. Via de meetinrichting die in de woning geïnstalleerd is wordt tevens warm tapwater geleverd aan de warm tapwaterleidingen. Dit klimaatsysteem is naast comfortabel ook duurzaam. Uw wijk levert een bijdrage aan de milieudoelstelling om CO2 uitstoot te reduceren.
Bodemopslagsysteem
1.2 Warmte en Koude en Warm tapwater in uw woning *) Het Nuon Warmtepompsysteem bestaat in hoofdlijnen uit een bodemopslagsysteem, een technische installatieruimte, een leidingennet en een meetinrichting in de woningen zoals weergegeven in bovenstaande afbeelding.
*) Warmte en Koude zijn Nuon productnamen
Handboek Warmtepompen
3
Basisprincipe In de zomer wordt koud grondwater gebruikt voor het verkoelen van uw woning. Dit water stroomt door de vloerleidingen en geeft koeling af in uw woning en neemt daarbij de warmte uit uw woning op. Het water dat opgewarmd retour komt, wordt opgeslagen in de bodem (bodemopslagsysteem). In de winterperiode werkt het systeem andersom en wordt het warme grondwater door de leidingen van uw vloeren gepompt om uw woning te verwarmen. Warm tapwater In de technische installatieruimte is een wateraansluiting van het drinkwaterbedrijf aangesloten op het warmtepompsysteem. Het water (geen grondwater) wordt door de installatie opgewarmd en stroomt door aparte leidingen naar al de tappunten in uw woning. 4 Handboek Warmtepompen
Meetinrichting In uw woning is een Nuon meetinrichting geplaatst met een warmtemeter voor de registratie van het verbruik van de ruimteverwarming en een volumemeter voor de registratie van het verbruik van het warm tapwater. Ook de gecombineerde vloerverwarming en vloerkoeling en de warm tapwaterleidingen in uw woning zijn op de Nuon meetinrichting aangesloten. 1.3 Vloerverwarming en vloerkoeling In alle vertrekken in uw woning liggen leidingen in de vloer waardoor water wordt gepompt. Vloerverwarming maakt gebruik van stralingswarmte en verwarmt uw hele vloer egaal waardoor u een aangename warmte zal ervaren bij een lagere luchttemperatuur. De stralingswarmte van vloerverwarming heeft een gunstig effect op de relatieve vochtigheid van de ruimte
waardoor de ruimte veel behaaglijker aanvoelt dan bijvoorbeeld bij radiator- of luchtverwarming. Doordat uw woning veel gelijkmatiger wordt verwarmd en al comfortabel warm aanvoelt bij een lagere luchttemperatuur, kunt u ook nog eens op de stookkosten besparen. Tocht via de vloer behoort tot het verleden of beter gezegd: een warm hoofd en koude voeten komt bij vloerverwarming niet voor. Vloerverwarming en vloerkoeling wordt door sommige mensen ook wel eens een “traag systeem” genoemd. Wanneer u de kamerthermostaat enkele graden hoger zet, duurt het enkele uren voordat u het merkt. Het is daarom beter om vloerverwarming en –koeling te gebruiken als een continu systeem. Het lijkt tegenstrijdig, maar een warmtepomp werkt het beste wanneer de instellingen zo weinig mogelijk veranderen. Als de ingestelde temperatuur regelmatig wordt verhoogd of verlaagd leidt dit tot vermindering in comfort en hogere stookkosten. Ons advies is om de temperatuur éénmalig in te stellen om vervolgens zorgeloos te genieten van uw comfortabele klimaatsysteem. Een warmtepompsysteem is een klimaat systeem met een eigen gebruiksaanwijzing.
Omdat het systeem continu werkt is het niet goed om de temperatuur te wijzigen. Het toepassen van “nachtverlaging” (ingestelde temperatuur met meer dan 3 oC verlagen)wordt sterk afgeraden in het Nuon Warmtepompconcept en bij vloerverwarming en vloerkoeling. Het zal ertoe leiden dat u meer vermogen nodig heeft dan er beschikbaar is om uw woning weer binnen een normale tijdsduur op een comfortabele temperatuur te verkrijgen. Daarbij zal nachtverlaging resulteren in hogere stookkosten. Dit klinkt erg onwaarschijnlijk maar komt omdat het meer energie kost om een afgekoelde vloer op te warmen dan om een vloer op een constante temperatuur te houden. Ook het tijdelijk met meer dan 2oC verhogen van de temperatuur, bijvoorbeeld omdat u het ’s avonds net niet warm genoeg heeft, zal resulteren in een onrustig en oncomfortabel klimaatsysteem (verhoging bijvoorbeeld pas merkbaar als u naar bed wilt en dan wellicht een lagere temperatuur wenst). Het is beter om de standaard ingestelde temperatuur af te stemmen op dit soort momenten!
Handboek Warmtepompen
5
In het Nuon Warmtepompsysteem wordt de temperatuur van het geleverde water (Warmte) automatisch aangepast aan de buitentemperatuur: hoe kouder het buiten wordt, des te warmer wordt het water dat wordt geleverd en door het vloerverwarmingssysteem wordt gepompt. Op een extreme winterse dag heeft dit aanvoerwater een temperatuur van maximaal 45 oC. De temperatuur van de vloeren worden dan ook niet zo warm als radiatoren (die vaak rond de 70 oC worden). De contacttemperatuur van de vloer zal enkele graden lager liggen dan de aanvoertemperatuur. ’s Zomers wordt er koud water (koude) geleverd met een temperatuur van ongeveer 18 oC die door de vloeren stroomt. Bij koeling is de contacttemperatuur van de vloer enkele graden hoger dan de temperatuur van het geleverde koel water. Het koude water dat door de vloer stroomt, neemt de warmte uit de woning op en voorkomt
6 Handboek Warmtepompen
verdere opwarming van de woning door bijvoorbeeld zoninstraling. Zo blijven alle ruimtes ook tijdens warme zomerdagen op een aangename temperatuur. Als u wilt weten bij welke buiten temperatuur er Warmte en/of Koude wordt geleverd en met welke temperatuur deze Warmte en/of Koude wordt geleverd kunt u dit lezen in de bijlagen van deze informatiemap. Vloerverwarming en vloerkoeling heeft een groot aantal voordelen: · De hele woning heeft een gelijkmatige temperatuur. Dit komt omdat de binnenlucht langzaam wordt opgewarmd of afgekoeld door de leidingen in het hele vloeroppervlak. Door dit systeem ontstaan er nauwelijks luchtstromen in de woning waardoor het klimaat overal zeer comfortabel is. · Minder luchtbeweging betekent ook minder beweging van stofdeeltjes in de
woning. Dat is gunstig, vooral voor mensen met Cara, allergische en/of astmatische klachten. · U kunt de totale ruimte van uw woning optimaal benutten omdat er geen radiatoren aanwezig zijn. · Geen stofnesten en geen stofschroei door het ontbreken van deze radiatoren. · Het geruisloos kunnen verwarmen of koelen van uw woning met de vloer. 1.4 Levering Warm tapwater Het Nuon Warmtepompsysteem zorgt ook voor warm tapwater in uw woning. De hoeveelheid warm water is aangegeven met CW-klasse. CW betekent ‘Comfort Warm water’. CW-klasse is een soort keurmerk van Gaskeur en wordt gehanteerd door vrijwel alle fabrikanten en energiebedrijven. De meeste woningen met warmtepompwarmte hebben CWklasse 3 of 4. Deze klassen zijn prima geschikt voor douchen, baden en warm water in de keuken. Wie nog meer comfort wil, kan kiezen voor een hogere CW-klasse. Let u er wel op dat uw binneninstallatie geschikt is voor een hogere CW-klasse. Voor een hogere CWklasse betaald u een hoger vastrecht.
Behalve het vastrecht betaalt u ook voor uw verbruik. Als u meer water warm water gebruikt, heeft u ook hogere kosten. Als u een hogere capaciteit wenst, neem dan contact op met onze klantenservice en vraag naar de mogelijkheden en voorwaarden. Het warme tapwater wordt met een temperatuur > 60 oC en een capaciteit van ca. 7,5 liter per minuut aan u geleverd. Een capaciteit van 7,5 liter per minuut komt overeen met CW-klasse 4 wat gebruikelijk is voor woningen met een hoog comfort. De aanvoertemperatuur van het warm tapwater ligt boven de 60 oC om legionella vorming te voorkomen. Omdat de tapwaterleidingen in de (beton)vloeren van uw woning zijn opgenomen kan het koude drinkwater (niet door Nuon geleverd) langzaam opgewarmd worden tot een temperatuur > 25 oC bij geen of niet regelmatig gebruik. Ook kan het warme tapwater bij geen of niet regelmatig gebruik in de warm tapwaterleiding in uw woning langzaam afkoelen tot een vergelijkbare temperatuur. In het algemeen is het aan te bevelen om na een langere afwezigheid, bijvoorbeeld een vakantie, alle kranen (warm en koud) een minuut door te laten stromen (zonder waterverneveling). U kunt de douchekop het beste onderdompelen in een emmer water of het sproeistuk eraf draaien. Ventileer of verlaat voor de zekerheid de ruimte. Hierna kan er met zekerheid veilig worden gedoucht en fris water worden gedronken.
Handboek Warmtepompen
7
1.5 Duurzaam systeem Het Nuon Warmtepompconcept maakt milieuambities haalbaar en betaalbaar en speelt bovendien in op de nieuwe wet- en regelgeving. Ten opzicht van een gewone HR gasketel betekent dit dat uw wijk, welke is aangesloten op het Nuon Warmtepompsysteem, gezamenlijk een bijdrage levert op een aanzienlijke besparing van de CO2 uitstoot. 1.6 Modern koken, dus elektrisch Met het warmtepompsysteem is het alleen mogelijk om elektrisch te koken. De technologie is inmiddels echter al zo ver, denk bijvoorbeeld aan de keramische of inductie kookplaat, dat ook steeds meer bewoners van huizen met gas kiezen voor een modern elektrisch kooktoestel. 1.7 Veiligheid voor alles De kans op ongelukken is met warmtepompen minimaal. Het is een verwarmingssysteem met lage temperaturen en voorkomt mogelijke
8 Handboek Warmtepompen
verbrandingen. Omdat u geen gasinstallatie heeft, hoeft u zich ook geen zorgen te maken over rookgasafvoer, gas lekkages, open vuur, explosiegevaar of koolmonoxide. Leest u ook het advies vermeld bij “Levering Warm tapwater” in het kader van veiligheid. 1.9 Wij laten u niet in de kou staan Wij installeren en beheren de leidingnetten en installaties die nodig zijn om de Warmte tot in gebouwen te laten stromen. Onze installaties voldoen aan de hoogste eisen en worden 24 uur per dag bewaakt. Nuon heeft ruime ervaring met het aanleggen, onderhouden en exploiteren van infrastructuren en energievoorzieningen. Bovendien werkt Nuon met vaste partners, uitvoerig geteste onderdelen, worden systemen meervoudig uitgevoerd en continu op afstand gecontroleerd om u een maximale betrouwbaarheid te bieden.
Bij Nuon betaalt u voor Warmtepomp Warmte ‘niet-meer-dan-anders’ Uw woning is aangesloten op het Nuon Warmtepompsysteem. Via het warmtepompsysteem ontvangt u warm water (Warmte) welke nodig is voor het verwarmen van uw woning. Dit warmtepompsysteem heeft z'n voordelen. U kunt bijvoorbeeld zonder cv-ketel, boiler of geiser en u profiteert van een aangenaam binnenklimaat. Dat scheelt geluid, ruimte, én u krijgt niet te maken met onverwachte uitgaven voor onderhoud, reparatie of vervanging. 2.1 Comfortabel én milieuvriendelijk Voor de verwarming van uw woning met het warmtepompsysteem hoeft u geen gas te verbranden. Dit beperkt de uitstoot van broeikasgassen zoals C02. Daarom is het warmtepompsysteem niet alleen heel comfortabel, maar ook heel milieuvriendelijk. Ondanks deze voordelen betaalt u niet meer dan wanneer u een gas aansluiting zou hebben gehad. 2.2 Hoe komt de prijs tot stand? De energierekening is voor vrijwel iedereen een belangrijk onderdeel van de maandelijkse lasten. Dat geldt voor stroom en gas maar ook voor Warmte van het warmtepompsysteem. Wij geven u in het kort uitleg over hoe de prijs van Warmte met het warmtepompsysteem tot stand komt.
Net als bij water, telefonie en gas betaalt u voor Warmte niet alleen een vastrecht of abonnement, maar ook het verbruik. Hierna leest u hoe het vastrecht en het verbruikstarief voor Warmte is samengesteld.
2.3 Een vaste leverancier Er bestaat in Nederland een vrije markt voor gas en stroom. U kunt zelf kiezen bij wie u de energie koopt. Bij Warmte van het warmtepompsysteem kan dat technisch niet. Er is slechts één vaste producent en leverancier die de Warmte aan u levert. In uw geval Nuon. Dat betekent dat er geen prijsconcurrentie is. Er is één prijs die elk half jaar opnieuw wordt vastgesteld. Het is belangrijk dat die prijs zorgvuldig tot stand komt. Hoe zorgen wij ervoor dat de prijs eerlijk is en dat mensen niet te veel betalen voor hun Warmte? Daar is door de energiebedrijven, in nauw overleg met de overheid, een oplossing voor gevonden.
2.4 Niet–meer–dan–anders Voor het vaststellen van een eerlijke prijs voor Warmte hebben de overheid en de energiebedrijven een belangrijk principe afgesproken: 'niet-meer-dananders'. Deze methode is uitgewerkt door EnergieNed, de federatie van energiebedrijven in Nederland. De 'nietmeer-dan-anders' methode omschrijft uit welke onderdelen de totale energiekosten bij gas en bij Warmte bestaan. Daarnaast geeft de methode aan hoe met die kostenonderdelen de tarieven voor Warmte berekend moeten worden. Deze wijze van berekenen zit zo in elkaar, dat de totale jaarlijkse kosten bij Warmte gelijk worden gesteld aan die bij gas*}. Totale jaarlijkse energiekosten bij Warmtepomp Warmte = totale jaarlijkse energiekosten bij gas
Dat houdt in dat u als bewoner van een woning met Warmte van het warmtepompsysteem niet meer betaald dan wanneer u gewoon gas zou hebben gehad en een cv-ketel. Immers, meestal heeft u niet zelf voor het warmtepompsysteem gekozen. Die keuze is gemaakt bij de aanleg van uw woonwijk door de gemeente en/of de bouwers en het energiebedrijf. De prijs van Warmte (Gigajoules) is gekoppeld aan de gasprijs en de koud drinkwaterprijs*). Nuon wil bewoners van woningen met Warmte van het warmtepompsysteem de zekerheid geven dat zij geen hogere energiekosten hebben dan bewoners van woningen met een gasaansluiting. Daarom berekent Nuon de tarieven voor
2 Handboek Warmtepompen
Warmte volgens de 'niet-meer-dananders'-methode. *) De prijs voor het koude drinkwater verschilt per regio
2.5 Hoe wordt de prijs bepaald? Om de warmteprijs te bepalen wordt elke twee jaar een gebruikersonderzoek gehouden onder twee grote groepen huishoudens, een groep met aardgas en een groep met Warmte. Dat onderzoek wordt gehouden in opdracht van de energiebedrijven en streng gecontroleerd door de overheid. Op basis van de door EnergieNed gehouden marktonderzoeken bij gezinshuishoudingen worden de gemiddelde energie verbruiken vastgesteld voor Warmte en identieke gasverbruikers. Voor beide groepen wordt het werkelijke energieverbruik gemeten: het aantal kubieke meters (m3) aardgas bij de woningen met gas en het aantal Gigajoules (GJ) Warmte bij de warmtewoningen. Daarna wordt het elektriciteitsgebruik vastgesteld. Want ook daar zijn verschillen: met het warmtepompsysteem is het bijvoorbeeld alleen mogelijk om elektrisch te koken en in een woning met gas staat een cv-ketel die stroom gebruikt
De verschillen worden ‘rechtgetrokken’. We weten zo hoeveel energie er gemiddeld wordt gebruikt in woningen met gas en hoeveel in warmtewoningen. En die twee worden aan elkaar gelijk gesteld op grond van het 'niet-meer-dananders’ principe.
Het vastrecht Op uw rekening vindt u twee verschillende onderdelen: vastrecht en het verbruik. Het 'niet-meer-dan-anders' principe geldt voor beide onderdelen en stelt dat de vaste kosten bij Warmte gelijk moeten zijn aan die bij gas. Tot de vaste kosten bij een gasaansluiting behoren het vastrecht, maar ook de kosten die verband houden met de cvketel, zoals onderhoud, reparatie en vervanging. In uw woning met Warmte van het warmtepompsysteem is geen cv-ketel nodig. In plaats daarvan onderhoudt en vernieuwt Nuon het hele warmtepompsysteem tot en met de meetinrichting in uw woning. Het geheel is in de regel eigendom van Nuon. Die kosten zitten in het vastrecht. Jaarlijkse vaste kosten bij Warmtepomp Warmte = jaarlijkse vaste kosten bij gas
Het vastrecht voor Warmte bestaat zodoende uit het in uw regio**) geldende vastrecht voor gas, plus een opslag. Deze opslag zorgt dat u evenveel kosten hebt als wanneer u een cv-ketel zou hebben gehad. De opslag **) De prijs voor gas (netbeheerdersdeel) verschilt per regio wordt berekend met gegevens uit het onderzoek van EnergieNed.
Het verbruikstarief De 'niet-meer-dan-anders' methode stelt ook de energie verbruikskosten voor Warmte gelijk aan die bij gas. In deze kosten zit ook het verbruik van elektriciteit. Enerzijds omdat in woningen met Warmte gewoonlijk alleen elektrisch koken mogelijk is. Anderzijds omdat in woningen met gas, de cv-ketel ook elektriciteit verbruikt (pomp, ventilator, elektronica). Kosten verbruik bij Warmtepomp Warmte + elektriciteit = kosten verbruik gas + elektriciteit
De energie verbruikskosten in woningen met gas bestaan dus uit de verbruikskosten voor gas plus die voor elektriciteit. In woningen met warmtepomp Warmte gaat het om de verbruikskosten voor Warmte en voor elektriciteit. 2.6 Regelmatige vaststelling van de tarieven De energiebedrijven bepalen in principe elk half jaar de tarieven voor gas en elektriciteit. Maar Nuon gaat verder. Sinds 2004 is de markt voor levering van gas in Nederland vrij. Dat betekent dat er verschillen ontstaan in de prijzen die de klanten voor gas moeten betalen. En dat klanten eventueel kunnen overstappen naar een goedkopere leverancier. U als warmtepompklant kunt dat niet. Nuon heeft gezocht naar een mogelijkheid voor haar warmtepompklanten om toch mee te profiteren van de vrije energiemarkt. We hebben daar, als enige energiebedrijf in Nederland, het volgende op gevonden: wij gaan zelf
Handboek Warmtepompen
3
voor u op zoek naar de laagste gasprijs in Nederland! Die gasprijs gebruiken we om uw prijs voor warmtepomp Warmte te berekenen. Nuon stelt het verbruikstarief voor Warmte elk half jaar vast. Het vastrecht wordt elk heel jaar bepaald. 2.7 De hoogte van uw energierekening De 'niet-meer-dan-anders' methode is de basis voor de tarieven Warmte die u betaalt. De hoogte van uw energierekening is daarnaast vooral afhankelijk van uw energieverbruik. Onderzoek heeft aangetoond dat het energieverbruik van vergelijkbare huishoudens sterk kan verschillen. Zelfs gezinnen met dezelfde samenstelling , die in dezelfde rij huizen wonen en die beide een cv-ketel of die beide Warmte hebben, kunnen onderling grote verschillen in verbruik laten zien. Dat komt door het ‘stookgedrag’ en het warm tapwatergebruik van de bewoners. Daarom beschikt elke warmtepompaansluiting over een warmtemeter en een tapwatermeter die het verbruik in de woning precies registreert. Wie op energiekosten wil besparen adviseren we zuinig om te gaan met energie en energiebesparende maatregelen te nemen. 2.8 Discussie Niet–Meer–Dan–Anders Het 'niet-meer-dan-anders' principe is een rekenmethode om de prijs van warmtepomp Warmte te bepalen en heeft zoals elke methode, plussen en minnen. Er ontstaat soms discussie over. Sommigen vinden het een nadeel dat de
4 Handboek Warmtepompen
Voor de berekening van de tarieven Warmte gebruikt Nuon bedragen die de kosten weergeven zoals ze in de praktijk zijn. Deze bedragen blijken uit onafhankelijk onderzoek dat EnergieNed laat uitvoeren. Dit onderzoek vindt plaats bij een groep warmtehuishoudens en bij een identieke groep huishoudens met een cv-ketel. Meer dan 90% van deze ketels zijn tegenwoordig hoog rendementketels. Dit zijn moderne ketels met een hoog verbrandingsrendement. Deze ketels produceren meer warmte per kubieke meter gas en zijn dus zuiniger dan de eerder ontwikkelde ketels. Dit betekent dus lagere kosten door minder gasverbruik. Ons verbruikstarief voor warmte, volgens de 'nietmeer-dan-anders' methode berekend, komt daardoor ook lager uit. Als warmte afnemer profiteert u dus van deze technische ontwikkeling, zonder dat u daarvoor zélf nieuwe, kostbare apparatuur hoeft aan te schaffen.
prijs is gebaseerd op het gemiddelde gebruik van een grote groep andere mensen. In het gebruikersprofiel zitten allerlei verschillende huishoudens, van heel zuinige tot ‘energieverslinders’. Die worden allemaal meegewogen in de berekeningen, om tot één warmtepomp Warmteprijs te komen. Er zijn ook mensen die het niet goed vinden dat de energiebedrijven zelf het gebruikersonderzoek doen. Ze willen dat de overheid dat overneemt. Nuon is het met deze kritiek eens, ook al wordt het huidige onderzoek streng gecontroleerd door
de overheid. Wij steunen de plannen voor een warmtewet, waarin dat geregeld gaat worden.
Het onderzoek hiervoor wordt dan niet meer gedaan door de energiebedrijven maar door de overheid zelf.
2.9 Warmtewet In de tweede kamer wordt gewerkt aan een wet, waarin allerlei zaken rond Warmte van bijvoorbeeld warmtepompen geregeld moet zijn, zoals de leveringszekerheid en de prijs. Juist omdat gebruikers gebonden zijn aan de Warmte van warmtepompen en niet vrij van leverancier kunnen wisselen, vinden velen het nodig dat de positie van gebruikers extra wordt beschermd. Nuon is het daar van harte mee eens en ondersteunt deze plannen. Alles wijst erop, dat de prijs voor warmtepomp Warmte ook in de toekomst wordt vastgesteld door het ‘niet – meer – dan – ander’ principe.
Zolang de warmtewet er nog niet is, handelt Nuon zoveel mogelijk in de geest van die wet. Dat doen we op de manier die we eerder hierboven hebben toegelicht. Dat doen we ook door hard te werken aan service en aan de kwaliteit van het product dat u van ons afneemt: Warmte van het warmtepompsysteem. Meer informatie Heeft u vragen of opmerkingen over uw warmteverbruik, over de samenstelling of hoogte van uw energierekening, of wilt u meer informatie over Warmte of Nuon? Neem gerust contact op met onze serviceafdeling.
Handboek Warmtepompen
5
Handleiding voor uw Warmtepomp Warmte, Koude en Warm tapwater aansluiting 3.1 In uw woning In uw woning bevindt zich een meetinrichting van Nuon (zie tab 3 bijlage 1). Er zijn diverse aanvoer- en retourbuizen op aangesloten die voorzien zijn van afsluiters (rode en blauwe kranen). Ook zit er een digitale Warmte- en warm tapwatermeter in de meetinrichting. Via het Nuon Warmtepompsysteem levert de meetinrichting Warmte aan de verwarmingsleidingen, Koude aan dezelfde verwarmingsleidingen (die dan dienst doen als koelleidingen) en warm tapwater aan de warmwaterleiding in uw woning. De meetinrichting *) is eigendom van Nuon en is verzegeld. Het is niet toegestaan om de meetinrichting, net zoals andere onderdelen van het Nuon warmtepompsysteem, te openen, te
*) buitenzijde van de meetinrichting
verplaatsen of te schermen of op enige manier het functioneren te belemmeren of te beperken. Mocht de meetinrichting geplaatst in uw woning en of overige onderdelen behorende tot het Nuon Warmtepompsysteem om welke reden dan ook beschadigd raken of de verzegeling van de meetinrichting of overige onderdelen verbroken worden, meldt u dit dan per omgaande aan Nuon zodat Nuon kan beoordelen wat er dient te gebeuren. Nuon doet er alles aan om u een zorgeloos comfortabel klimaatsysteem te bieden en een goede installatie is hiervoor noodzakelijk. Let op: Alles achter de afsluiters (binneninstallatie) is eigendom van de eigenaar van de woning. 3.2 De Levering Warmte Warmte wordt aan u geleverd in de vorm van warm water tot en met een buitentemperatuur van 22° C. Boven een buitentemperatuur van 22° C zal er in het algemeen geen warmtebehoefte meer zijn en wordt er geen warmte meer geleverd. Het aangeleverde warme water, aanvoerwater verwarming, wordt via de Nuon meetinrichting door de vloerverwarming in uw woning gepompt.
Dit warme water verwarmt uw woning en het hierdoor afgekoelde water, retourwater verwarming, verlaat uw woning weer via de meetinrichting. De temperatuur van het aanvoerwater verwarming volgt een “ stooklijn”. Dit betekent dat de temperatuur van het aanvoerwater voor de verwarming afhankelijk is van de buiten temperatuur. Hoe kouder het buiten is hoe warmer het aanvoerwater verwarming is. Om het aanvoerwater voor de verwarming door de vloerverwarming in uw woning te kunnen pompen hoeft er geen pomp in de woning geplaatst te worden. Nuon levert namelijk dit aanvoerwater voor de verwarming met een dusdanige overdruk dat een pomp in de woning niet meer nodig is. Het verschil in temperatuur tussen aanvoerwater voor de verwarming en retourwater van de verwarming is de temperatuur die in uw woning wordt afgestaan. Voor het goed functioneren van uw vloerverwarming is het belangrijk dat deze goed is ingeregeld. Een goed ingeregelde vloerverwarming zal ervoor zorgen dat er voldoende warmte door uw woning kan worden opgenomen en daarmee het retourwater van de verwarming voldoende is afgekoeld. Een niet goed ingeregelde vloerverwarming brengt
2 Handboek Warmtepompen
minder comfort en hogere stookkosten met zich mee. De temperatuur van het aanvoerwater voor de verwarming is afhankelijk van de buitentemperatuur. Deze informatie, net zoals de door Nuon geleverde overdruk en de gewenste temperatuur retourwater verwarming in relatie met de temperatuur aanvoerwater voor de verwarming, is weergegeven in de specificatie van levercondities en installatieparameters zoals opgenomen in deze documentatiemap (zie tap 3, bijlage 5). Koude Koude wordt aan u geleverd in de vorm van koud water vanaf een buitentemperatuur van 15° C. Onder een buitentemperatuur van 15° C zal er in het algemeen geen koudebehoefte meer zijn en wordt daarom geen koud water meer geleverd. Het aangeleverde koude water, aanvoerwater voor de koeling, wordt via de meetinrichting door de vloerkoeling in uw woning gepompt. Dit koude water koelt uw woning en het hierdoor opgewarmde water, retourwater koeling, verlaat uw woning weer via de Nuon meetinrichting. In de specificatie van leveringscondities en installatieparameters (zie tab 5, Algemene Voorwaarden) staat beschreven welke temperatuur
aanvoerwater koeling er bij welke buitentemperatuur geleverd wordt en de door Nuon geleverde overdruk en de gewenste temperatuur retourwater koeling in relatie met de temperatuur aanvoerwater koeling. Warm tapwater Er wordt continu warm tapwater geleverd met een temperatuur >60° C volgens gaskeur CW klasse 4 (7,5 liter per minuut). Wenst u een hogere warm tapwater capaciteit neem dan contact op met Nuon en vraag naar de mogelijkheden en voorwaarden. Raadpleeg uw binnenhuisinstallateur met betrekking tot het verantwoord regelen van uw binneninstallatie. 3.3 De Warmte- en Warm tapwatermeter Voor het registreren van de Warmte en het warme tapwater die u in uw woning verbruikt is in de meetinrichting een digitale meter gebouwd. De meter meet de hoeveelheid aanvoerwater verwarming die door de meetinrichting in uw woning stroomt. Ook de temperatuur van het aanvoerwater verwarming en de temperatuur van het retourwater verwarming wordt gemeten. Met deze gegevens berekent de meter het warmteverbruik dat wordt weergegeven in Gigajoules (afgekort: GJ). Standaard geeft de meter het totaal aantal GJ weer (met drie cijfers achter de komma wat tot op dat moment aan de woning is geleverd). Tevens meet de meter de aangevoerde hoeveelheid warme tapwater dat via de meetinrichting in uw woning stroomt (warm tapwater verbruik). Het warm tapwater verbruik wordt weergegeven in kubieke meter (afgekort m3).
Het is mogelijk om naast de standaard zichtbare GJ-stand het aantal kubieke meters (m3) warm tapwater verbruik en andere gegevens zichtbaar te maken op de meter, zoals het aantal bedrijfsuren van de meter, de actuele temperatuur van het aangevoerde of het afgevoerde water, enzovoort. Hoe u deze gegevens zichtbaar kunt maken op de meter staat vermeld in deze handleiding (bijlage 2: Uitlezing van de warmtemeter). De digitale meter die in uw woning is geplaatst, is voorzien van een radiografische module. De meterstanden worden hiermee automatisch uitgelezen. Een handmatige meteropname behoort dus tot het verleden. Tevens is Nuon op deze wijze in staat om uw verbruik, en het goed functioneren van de meter, regelmatig te controleren.
In de kast waar de meetinrichting geplaatst is kan een routerkastje hangen (zie foto) om uw verbruikte meterstanden op afstand uit te kunnen lezen Handboek Warmtepompen
3
Voor het radiografisch uitlezen van de meters is het mogelijk dat er in uw woning een router en/of externe antenne is geplaatst. Deze is evenals de digitale meter een eigendom van Nuon en mag niet worden verplaatst, geopend, of afgeschermd worden. Mochten de onderdelen in uw woning of overige onderdelen om welke reden dan ook toch beschadigd raken en is de verzegeling verbroken worden, meldt dit dan per omgaande aan Nuon zodat Nuon kan beoordelen wat er dient te gebeuren. 3.4 De meterkast of opstelruimte Ventilatie bij plaatsing in de meterkast Voor een goede werking van de meetinrichting en eventuele andere apparatuur in de meterkast is voldoende ventilatie belangrijk. Daarom zitten er in de meterkast vaak twee ventilatieopeningen: één aan de bovenzijde en één aan de onderzijde. Zorgt u ervoor dat deze openingen open blijven, zodat er lucht doorheen kan stromen. Gebeurt dit niet, dan leidt dat tot ongewenste opwarming van het koude tapwater en versnelde slijtage aan de apparatuur in de meterkast. Gebruik de meterkast daarom niet als opbergruimte voor schappen, kleding, paraplu’s en overige zaken. Houdt de installatie bereikbaar Een andere reden om de meterkast niet als opbergruimte te gebruiken is dat de meetinrichting, leidingen en onderdelen, zoals kranen, snel en goed bereikbaar moeten blijven. Dat kan bijvoorbeeld nodig zijn in geval van calamiteiten, storingen of voor inspectie of reparatie door Nuon. 4 Handboek Warmtepompen
Dit geldt ook voor de onderdelen van het Nuon Warmtepompsysteem die zich in de kruipruimte onder uw woning of in open te maken schacht kunnen bevinden. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om hoofdleidingen of hoofdkranen. Zorg dus dat de kruipruimte of schacht snel en gemakkelijk te openen zijn.
De lucht in de meterkast moet vrij kunnen circuleren. Houdt daarom de ventilatie openingen boven en onderaan de meterkast vrij en gebruik de meterkast niet als opbergruimte.
Nauwelijks onderhoud nodig Warmtepomp Warmte, Koude en warm tapwater zijn comfortabel en milieuvriendelijk. Bovendien is het veilig, ruimtebesparend en heeft het nauwelijks onderhoud nodig. Zeker doordat u geen c.v. ketel of airconditioner in uw woning gebruikt.
3.5 Calamiteiten, storingen en de meest gestelde vragen over de werking van het warmtepompsysteem en verwarmingsinstallaties Het is raadzaam dat u en uw medebewoners deze informatie en handleiding zorgvuldig door nemen. Hierdoor weet u wat u te doen staat bij mogelijke calamiteiten of storingen en kunt u veilig en zorgeloos genieten van het comfort dat het milieuvriendelijke Nuon Warmtepompsysteem u biedt. Controleer bij calamiteiten en storingen eerst onderstaande omschrijvingen of uw vraag en antwoord niet al beschreven staan vóór u ons servicenummer belt. 1. Er is een behoorlijke lekkage. Binnen enkele minuten is er een plas water. Het water spuit uit een leiding, vloer of wand. * Sluit direct alle afsluiters onder de meetinrichting (zie blz. 8 fig. 1) Is de lekkage met het afsluiten van de afsluiters verholpen en was de lekkage na de afsluiters vòòr de binneninstallatie? (zie bijlage 1) Dan is het mogelijk dat uw binneninstallatie deze lekkage veroorzaakt. Neem contact op met uw binneninstallateur. * Stopt de lekkage niet en is er een lekkage in of voor de meetinrichting (Nuon leidingen), bel dan zo spoedig mogelijk het Nuon servicenummer. Onze technici komen u zo spoedig mogelijk helpen. * Stopt de lekkage niet en bevindt de lekkage zich niet in de buurt van de meetinrichting, dan gaat het waarschijnlijk om een lekkage in het
koude drinkwater. Sluit de hoofdafsluiter koud drinkwater (meestal geplaatst in de meterkast van uw woning ). Neem contact op met uw binneninstallateur. Is de lekkage na het afsluiten van de hoofdafsluiter koud drinkwater nog steeds niet gestopt bel dan voor de zekerheid zo spoedig mogelijk het Nuon servicenummer. Het betreft hier een urgente storing en onze technici komen u zo spoedig mogelijk helpen. 2. De meetinrichting lekt. Er ontstaan druppels die gemakkelijk met een bakje opgevangen kunnen worden). Bel bij een kleine lekkage vóór de afsluiters van de binneninstallatie het Nuon servicenummer. Het gaat hier niet om een urgente storing. Onze technici maken met u een afspraak om het probleem te komen verhelpen. In de zomermaanden is het mogelijk dat er condensvorming plaatsvindt in de meetinrichting bij koudelevering. Dit ontstaat doordat de temperatuur in de meetinrichting hoger is dan de omgevingstemperatuur in uw woning. Meestal verdampt het water weer en zal het niet leiden tot problemen. Vertrouwt u het niet, bel dan het Nuon servicenummer. Het gaat hier een niet urgente storing. Onze technici bespreken de mogelijkheden en maken met u een afspraak om het probleem te komen verhelpen. 3. Een verwarmingsleiding of waterleiding lekt (binneninstallatie). Neem contact op met uw binneninstallateur. Zet de betreffende afsluiters onder de meetinrichting (zie bijlage 1) dicht als er waterschade dreigt. Handboek Warmtepompen
5
4. De meetinrichting maakt een (extreem) geluid. Dat de meetinrichting een sissend geluid maakt (doorstroming van water) is gebruikelijk. Als het geluid ineens veel harder wordt bel dan het Nuon servicenummer . Het gaat hier om een niet urgente storing. Onze technici maken met u een afspraak om het probleem te komen verhelpen. Is het geluid zo luid dat het overlast veroorzaakt voor u en uw omgeving dan is het een urgente storing en komen onze technici u zo spoedig mogelijk helpen. 5. Het wordt niet warm en/of niet koel in mijn gehele woning. Controleer of alle afsluiters onder de meetinrichting geopend zijn. Indien dit niet de oorzaak is en uw buren hebben geen probleem, dan is er waarschijnlijk een probleem in de binneninstallatie. Neem contact op met uw binneninstallateur. U kunt ook controleren of de door Nuon aangeleverde Warmte correct is, door de aanvoerwater temperatuur op de meter zichtbaar te maken. 4) Aanvoerwater temperatuur verwarming
U leest de 4e Uitlezing op de meter door 3x op de bedieningsknop te drukken
De aanvoertemperatuur moet overeenkomen met de temperatuur zoals vermeld in de specificaties van levercondities en installatieparameters zoals opgenomen onder het hoofdstuk
6 Handboek Warmtepompen
“Voorwaarden” van deze informatiemap. Afhankelijk van de afstand van uw woning tot de Nuon technische ruimte kan de aanvoertemperatuur 3° C afwijken. 6. Het is buiten erg koud en niet alle vertrekken worden warm of worden alleen plaatselijk warm. Er is waarschijnlijk een probleem in de binneninstallatie. Neem contact op met uw binneninstallateur. 7. Er komt geen Warm tapwater. Controleer of de afsluiters van de warm tapwaterleiding onder de meetinrichting wel openstaan. Is dit niet de oorzaak bel dan het Nuon servicenummer. Het betreft hier een urgente storing. Onze technici komen u zo spoedig mogelijk helpen. 8. We hebben een thermosstatische bad- of douchekraan maar het water wordt niet warm genoeg en in een gewone warmwaterkraan is er wel Warm tapwater. Er is waarschijnlijk een probleem in de binneninstallatie. Neem contact op met uw binneninstallateur. 9. Als ik een warmwaterkraan dicht doe, dan klinkt er een klap of bonk. Dit heeft betrekking op de binneninstallatie. Neem contact op met uw binneninstallateur. Is de woning uw eigendom dan is Nuon in staat om al uw problemen met betrekking tot uw energievoorziening te verhelpen, voor gewenste wijzigingen en/of uitbreidingen zorg te dragen en u van advies te voorzien. Heeft bovenstaande echter betrekking op de
binneninstallatie, dan zullen wij hiervoor kosten aan u in rekening moeten brengen. Wij adviseren u om voor de binneninstallatie gedurende de garantieperiode de binneninstallateur te raadplegen. Na deze garantieperiode maakt het niet meer uit welke installateur u raadpleegt en staat Nuon graag voor u klaar op het Nuon servicenummer. Is de woning niet uw eigendom vraag dan voor zaken met betrekking tot de binneninstallatie altijd de verhuurder (of eigenaar). 3.6 Uw binneninstallatie wijzigen, uitbreiden of vervangen? In een huis met een aansluiting op het Nuon warmtepompsysteem werkt het installeren, uitbreiden of wijzigen van de (vloer)verwarming of een (kamer) thermostaat net iets anders dan gebruikelijk. Alle wijzigingen of aanvullingen moeten namelijk voldoen aan de Nuon Aansluitvoorwaarden. Veranderingen aan de binneninstallatie gaan meestal gepaard met het aftappen van water uit de leidingen omdat u niet als enige op het Nuon Warmtepompsysteem bent aangesloten, verzoeken wij u om uw plannen aan ons te melden vóórdat u iets verandert. Dan weten we dat er geen lekkage is in het warmtepompsysteem en kunnen we een mogelijk probleem bij andere gebruikers (uw buren) voorkomen. Bel in deze situatie het Nuon servicenummer. Nuon zal u adviseren en de Nuon Aansluitvoorwaarden verstrekken.
In het algemeen adviseren wij u veranderingen aan uw verwarmingsinstallatie te laten uitvoeren door Nuon of door een erkend installateur. Die kan namelijk ook de afstelling van uw gehele verwarmingsinstallatie aanpassen aan de verandering. Dit is voor uw comfort belangrijk. 3.7 Tips voor nóg meer profijt van uw comfortabele klimaatsysteem * Ventileer uw woning goed. * Houd de ventilatieopeningen in de meterkast open. Gebruik de meterkast niet als opbergruimte. * Houd de meterkast en kruipruimte of open te maken schacht (indien aanwezig) altijd snel en makkelijk toegankelijk. Houd de vochtigheid in de kruipruimte (indien aanwezig) in de gaten. Hoewel het leidingwerk van het warmtepompsysteem bestand is tegen vocht, is het niet de bedoeling dat het langdurig onder water staat. Noteer regelmatig uw energieverbruik. Zo leert u uw normale verbruik kennen en ontdekt u eventuele afwijkingen sneller.
Handboek Warmtepompen
7
* De normale, goede werking van een kamerthermostaat, en/of radiatorkranen wordt verstoord door ze achter decoratieve schermen e.d. te verbergen of door er een warmtebron (zoals bijvoorbeeld een lamp, televisie of computer) in de buurt te zetten. Uw keuze voor de vloerafwerking (bijvoorbeeld tapijt, laminaat of parket) en/of het toepassen van aanvullende vloerkleden of overige heeft invloed op de warmte- en koudeafgifte. Raadpleeg uw vloerbedekkingfabrikant. * Een beperkte mate van verwarmen kan in de herfst en de lente helpen voorkomen dat het in uw woning vochtig wordt. Stop niet te snel met verwarmen als de buitentemperatuur in die tijd wat stijgt. * Gelijktijdig gebruik van meerdere warmwaterkranen leidt tot comfortverlies. Water kiest namelijk de weg van de minste weerstand: het water uit de ene kraan zal dan warmer zijn dan uit de andere. Let dus op of er iemand onder de douche staat. Levert dit vaak ongemak op dan kunt u overwegen meer warm watercapaciteit aan te vragen (via het Nuon servicenummer vermeld op de meetinrichting). Dit gaat wel gepaard met een hoger vastrecht. * Tijdens langdurige afwezigheid door vakantie in de zomer: zet de afsluiters voor verwarming en warm afsluiters voor verwarming en Warm Kraanwater dicht (zie bijlage 1). LET OP, zet de afsluiters voor koeling NIET dicht.
8 Handboek Warmtepompen
U betaalt niets voor de geleverde koude en een constante ruimte temperatuur is beter voor uw woning en woninginrichting. * Bent u in de winter langere tijd niet thuis, bijvoorbeeld door vakantie? Voorkom bevriezing en controleren of uw binneninstallatie goed functioneert (evt. ook garage, berging of kelder als daar vloerleidingen liggen). Zet de afsluiters (rode/blauwe kranen) van de meetinrichting bij vorst nooit langdurig dicht. Er kan bevriezingsschade ontstaan aan uw verwarmingsinstallatie of aan de installatie van Nuon. * Bent u een tijdje met vakantie of afwezig geweest? Zorg voor fris water en spoel zowel warm als koud goed door. U minimaliseert hiermee de kans op legionella besmetting. Lees het hoofdstuk “Handleiding Warmwater installaties” (tab 4).1
3.8 Bijlage 1 De meetinrichting in uw woning Fig. 1 Buitenzijde van uw Meetinrichting Verbruiksmeter - Warmte - Warm tapwater Gebruikersinformatie en handleiding Servicenummer
1
2
3
4
5
Leverpunt Nuon - Warmte - Warm tapwater - Koude
Afsluiters van de meetinrichting Afsluiter 1, Warm tapwater (rode afsluiter) Afsluiter 2, Retourwater verwarming (blauwe afsluiter) Afsluiter 3, Aanvoerwater verwarming (rode afsluiter) Afsluiter 4, Aanvoerwater koeling (rode afsluiter) Afsluiter 5, Retourwater koeling (blauwe afsluiter)
Fig. 2 Afuiten en openen van de afsluiters DICHT: de hendel van de af-sluiter staat haaks op de leiding, de afsluiter is gesloten en er kan géén water doorheen stromen (zoals de blauwe kraan). OPEN: de hendel van de afsluiter staat parallel aan de leiding, de afsluiter is geopend en er kan water doorheen stromen (zoals de rode kraan). Calamiteiten: Sluit bij ernstige lekkage eerst alle afsluiters en raadpleeg uw Nuon informatiemap. Sluit en open de afsluiters een paar keer zodat u weet hoe dit werkt voor het geval zich een calamiteit voordoet
3.9 Bijlage 2 Uitlezing van de warmtemeter Het display op de meter in de meetinrichting vertoont standaard het totale aantal GJ (GigaJoules) aan Warmte dat tot op dat moment aan de woning is geleverd. Het naar beneden wijzende pijltje onderin het display staat dan boven het meest linkse ovale pictogram. Met de bedieningsdrukknop kunt u stap voor stap naar de informatie die hier onder staat beschreven. De digitale meter op de Meetinrichting
Jaartal van de batterij
Bedieningsdrukknop Als u deze ongeveer één seconde indrukt, verschijnt een navolgende uitlezing op de display. Enkele minuten na de laatste bediening zal de standaard weergave weer in het display te zien zijn Aanduiding uitlezen Het pijltje in het leesvenster geeft aan welke uitlezing actief is Informatiecode De uitlezingen van de meter staan op de volgende pagi Verschijnt links in het display de letter E, bel dan meteen het Nuon Service nummer dat op uw meetinrichting vermeld staat
10 Handboek Warmtepompen
Display uitlezingen (als u op de bedieningsknop plaatjes)
drukt ziet u achtereen volgens de onderstaande
1) Afgenomen hoeveelheid warmte
10) Piek van water doorstroming verwarming
2) Afgenomen hoeveelheid verwarmingswater LET OP! Dit is niet het verbruik warm tapwater
11) Informatiecode
3) Bedrijfsuren / klokuren
Voor onderstaande display uitlezing dient u de bedieningsknop ongeveer 3 seconden ingedrukt te houden
4) Aanvoerwater temperatuur verwarming
12) Afgenomen hoeveelheid Warm tapwater
5) Retourwater temperatuur verwarming
13) Afgenomen hoeveelheid Koud tapwater (als er een tweede meter aanwezig is)
6) Verschil tussen aanvoer en retourwatertemperatuur verwarming 7) Actueel afgenomen vermogen verwarming
14) Meternummer
8) Piekvermogen verwarming
15) Weergave software versie
9) Actuele water doorstroming verwarming
16) Display test
Handboek Warmtepompen
11
Handleiding Warmwaterinstallaties De leidingwaterinstallatie in uw woning is met zorg aangelegd volgens Nederlandse normen en richtlijnen. Het hoofddoel van de leidingwaterinstallatie is om drinkwater te bezorgen op de verschillende tappunten in uw woning. Ten behoeve van warmwatergebruik wordt verwarmd water aangeleverd via een apart collectief leidingnet. 4.1 Verantwoordelijkheden Het Waterleidingbedrijf is verantwoordelijk voor de kwaliteit van het drinkwater tot op het leveringspunt van uw woning. Meestal wordt de watermeter beschouwd als het leveringspunt. U kunt er op vertrouwen dat het drinkwater geleverd door het waterleidingbedrijf voldoet aan alle wettelijke eisen en dat de leidingwaterinstallatie in de woning is ontworpen en aangelegd volgens de hiervoor geldende normen. Dit geldt eveneens voor het door Nuon verzorgde collectieve warmwaternet. De waterkwaliteit wordt hierdoor zoveel mogelijk gewaarborgd. Na het leveringspunt wordt de kwaliteit echter mede bepaald door de gebruiksomstandigheden; hierdoor wordt de bewoner medeverantwoordelijk voor de waterkwaliteit.
4.2 Waarom deze gebruiksinstructie? Deze is nodig omdat het water in de leidingwaterinstallatie, net als het pak melk uit de supermarkt, slechts een beperkte houdbaarheid heeft. Langdurige stilstand van water in de installatie in combinatie met een relatief hoge temperatuur - boven 25°C kan de kwaliteit van leidingwater negatief beïnvloeden. Dat kunt u soms merken door veranderingen in geur, kleur en smaak van het water, maar soms merkt u er ook helemaal niets van.
Voorbeeld 1: Als u een koperen leiding heeft in uw woning moet u er rekening mee houden dat bij langdurige stilstand van water er een klein deel van het koper op gaat lossen in het water. Het water krijgt hierdoor een beetje een "metaalsmaak". Alhoewel waterleidingbedrijven er door de behandeling van het drinkwater alles aan doen om dit proces zoveel mogelijk te beperken, kan bij te langdurige stilstand (> 1 week) de concentratie koper toch te hoog oplopen. Te hoge kopergehaltes zijn schadelijk voor de volksgezondheid.
Voorbeeld 2: Langdurige stilstand van water (> 1 week) in combinatie met een temperatuur boven de 25 °C vergroot de kans op groei van Legionellabacteriën in een leidingwaterinstallatie. De aanwezigheid van deze bacterie , en dat geldt overigens voor de meeste bacteriën, is over het algemeen niet merkbaar. De Legionellabacterie is de veroorzaker van de veteranenziekte, die in lichte vorm alleen maar griepverschijnselen geeft maar in de zware vorm een longontsteking kan veroorzaken. Besmetting met deze bacterie heeft plaats via de longen door inademing van zeer kleine waterdruppeltjes die worden verspreid in de lucht (waternevel). De bacterie groeit in water bij een temperatuur tussen 25 en 55 °C met een optimum tussen 30 en 40 °C. Onder 25 °C vindt vrijwel geen groei plaats en boven 55 °C wordt de bacterie gedood. 4.3 Hoe houdt u kwaliteitsveranderingen van het drinkwater beperkt? Met een aantal algemene aandachtspunten voor u als gebruiker van de leidingwaterinstallatie, kunt u de kans op een kwaliteitsverslechtering van het water minimaliseren. Weinig gebruikte tapkranen: In elke woning zijn tapkranen te vinden die maar zelden worden gebruikt. Dit leidt tot langdurige stilstand van het water in het leidingdeel naar die tapkraan. Gaat u voor uzelf eens na welke tapkranen minder dan eens per
2 Handboek Warmtepompen
week worden gebruikt? Wellicht de kraan bij de handwasbak op het toilet, de kraan bij de wastafel op de logeerkamer, de bidetmengkraan, de badmengkraan etc. Het is verstandig deze tapkranen regelmatig, bijvoorbeeld wekelijks bij het schoonmaken, door te spoelen. Dat geldt dan zowel voor de koud- als warmwaterkranen. Als u de kraan gewoon opendraait is een halve minuut over het algemeen voldoende. Bij verder weggelegen tapkranen (schuur, garage, zolder) kunt u de spoeltijd verlengen tot één minuut. Bij mengkranen kiest u de middelste stand zodat zowel de koud- als warm waterleidingen worden gespoeld. Bij thermostatische mengkranen laat u de temperatuurinstelling ongewijzigd op ca. 38 °C. Vakantie: Bent u langer dan een week niet thuis geweest? Dan is het verstandig om op een aantal tapkranen het koude en warme water een minuut lang te laten stromen. Het gaat dan met name om die tapkranen waarvan u het water, bewust of onbewust, kunt binnenkrijgen door verneveling. Denkt u daarbij vooral aan de keukenkraan, de wastafelkraan, de douche, het bad, de whirlpool en, als u bij thuiskomst de tuin wilt gaan sproeien, beslist ook de gevelkraan. Laat het water rustig stromen en voorkóm dat u daarbij het water vernevelt. U kunt daartoe de douchekop
onder water in een emmer houden of het sproeistuk er af halen. Ook bij de tuinslang op de gevelkraan is het van belang eventuele sproeistukken te verwijderen. Als u het water opvangt in een gieter kunt u het gerust gebruiken voor de planten. Warmwatervoorziening: De kwaliteit van het warmwater is gewaarborgd mits de warmwaterleidingen regelmatig een temperatuur bereiken van minimaal 55 °C. Spoel deze leidingen zonodig zoals hierboven is aangegeven. Volg eventuele aanwijzingen van uw Nuon op om de waterkwaliteit te handhaven. 4.4 Doe-het-zelf Een aantal tips voor doe-het-zelvers: - Gebruik alleen materialen met KiwaKeur die toegestaan zijn voor toepassing in leidingwaterinstallaties, dus bijvoorbeeld geen tuinslang. - Dop nooit leidingen zomaar af, maar probeer de gehele leiding te verwijderen door deze af te doppen zo dicht mogelijk bij de hoofdleiding. - Een afgedopte leiding bevat stilstaand water waarin bacteriën kunnen gaan groeien. Dit kan mogelijk nadelige gevolgen hebben voor de rest van de installatie. - Voorkom bij het aansluiten van een kleine elektrische keukenboiler dat de oude warmwaterleiding ter plaatse wordt afgedopt. Laat de warmwaterleiding eventueel in z’n geheel verwijderen door een erkend installateur.
Daarnaast kunt u een hot-fill keukenboiler overwegen (zie www.milieucentraal.nl). - Laat u adviseren over de benodigde terugstroombeveiliging bij het aansluiten van apparaten. - Leg whirlpools en luxe badvoorzieningen bij voorkeur zodanig aan dat ze volledig leeg kunnen lopen en er geen water in blijft staan. Raadpleeg de gebruiksen onderhoudsinstructies van de leverancier. 4.5 Tuinslang Een tuinslang die in de volle zon hangt kan flink opwarmen. Bij langdurige stilstand kunnen er zich onder invloed van de relatief hoge temperatuur bacteriën gaan ontwikkelen. Blootstelling aan dit water via kinderbadjes en tijdens het sproeien van de tuin is ongewenst. Om die reden wordt geadviseerd om in de zomerperiode een tuinslang - die niet dagelijks wordt gebruikt - eerst te spoelen. Hiertoe hangt u de slang zonder sproeistuk in een gieter en laat het water gedurende 1 minuut stromen. Dit water kunt u zonder problemen gebruiken voor de planten. Voor zover dat mogelijk is, kunt u natuurlijk ook na elk gebruik de tuinslang leeg laten lopen.