Het normale elektrocardiogram
Zie voor nog uitgebreidere informatie
www.ecg-clopedia.nl !!!
11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
1
Het normale elektrocardiogram De depolarisatie van de boezems • De depolarisatie(vector) van de boezems veroorzaakt een P-top op het ECG
11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
2
Het normale elektrocardiogram De depolarisatie van de kamers • De depolarisatie(vector) van de kamers veroorzaakt een QRS-complex op het ECG
11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
3
Het normale elektrocardiogram De repolarisatie van de kamers en boezems • De repolarisatie van de kamers veroorzaakt een T-top op het ECG
• De repolarisatie van de boezems veroorzaakt een Tp of Ta. Deze valt samen met QRS-complex niet te zien op ECG
11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
4
Het normale elektrocardiogram
• De bipolaire extremiteitsafleidingen vlgs. Einthoven -afl. I: tussen re arm(-) en li arm(+) -afl. II: tussen re arm(-) en li been(+) -afl. III: tussen li arm(-) en li been(+)
11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
5
Het normale elektrocardiogram
• De unipolaire extremiteitsafleidingen vlgs. Goldberger -afl. avL: meet t.o.v. de li arm -afl. aVR: meet t.o.v. de re arm -afl. aVF: meet t.o.v. li been
11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
6
Het normale elektrocardiogram
• De unipolaire precordiale afleidingen vlgs. Wilson -V1: 4de IC re naast sternum -V2: 4de IC li naast sternum -V3: midden tussen V2 en V4 -V4: 5de IC midclaviculair li -V5: voorste axillairlijn li zelfde hoogte als V4 -V6: mid axillairlijn li zelfde hoogte als V4 11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
7
Het normale elektrocardiogram
• Enkele rechterwandafleidingen -V3R: midden tussen V1 en V4R re -V4R: 5de IC re midclaviculair -V5R: voorste axillairlijn re zelfde hoogte als V4R
11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
8
Het normale elektrocardiogram De normale depolarisatie •
Van endocardiaal naar epicardiaal. In rust geen potentiaal verschillen over de cellen(geen verschil tussen A en B van basislijn). Buiten cel +, binnen cel -
•
Vector in richting van electrode(kop=+, staart=-). De depolarisatie(QRS)begint op baisislijn(A). Buitenkant cel wordt -, binnenkant van cel +
•
Is de cel helemaal gedepolariseerd is er geen potentiaalverschil meer over de cel.(buiten -, binnen +)Het QRS eindigt op de basislijn(B) 11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
9
Het normale elektrocardiogram De normale repolarisatie •
Is de cel helemaal gedepolariseerd is er geen potentiaalverschil meer over de cel.(buiten -, binnen +)Het QRS eindigt op de basislijn(B)
•
Indien endocardiaal naar epicardiaal is de zin van de vector naar endocardiaal gericht(kop +, staart –). In dit geval – naar elektrode gerichtnegatieve uitslag=negatieve T
•
Repolarisatie loopt(door hoge druk endocardiaal)van epi naar endo. De zin van de vector is naar epicaridaal (kop +, staart -). In dit geval + naar elektrode gerichtpositieve uitslag=positieve T 11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
10
Het normale elektrocardiogram De meanvector • De meanvector is een gemiddelde stroomrichting tijdens de ontlading die bepaald wordt door: -meerdere vectoren in verschillende richtingen(vector A en B) -en de elektrische kracht van deze vectoren
11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
11
Het normale elektrocardiogram De meanvector • De meanvector voor de kamers loopt van rechts boven naar links beneden • De meanvector voor de boezems loopt eveneens van rechts boven naar links beneden maar is kleiner
11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
12
Het normale elektrocardiogram De meanvector • Loopt de vector naar een elektrode, dan krijgen we een positieve uitslag(C) • Loopt de vector loodrecht op een elektrode, dan krijgen we een bifasische uitslag(B) • Loopt de vector van een elektrode af, dan krijgen we een negatieve uitslag(A) 11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
13
Het normale elektrocardiogram Normaalwaarden van intervallen, toppen en complexen •
De P-top=
•
Tp of Ta(repolarisatie atria)verborgen in QRS=meestal tegengesteld aan P-top
•
PR-interval=PQ-tijd= gestrekt, isoelektrisch, 0,12-0,20 sec
11-2-2011
afl. II: 0,08-0,12 sec breed, 2,5mm, positief in II negatief in aVR V1=difasisch: Pi(initi(initiële P)=positief, <2mm Pt(terminale P)=negatief, <1mm(Pt
Jean-Pierre Geuskens
J-punt
14
Het normale elektrocardiogram •
Het QRS-complex I
QRS
II
III
aVR
aVL
aVF
+
V1
V2
rS, RS, QS
R/S ratio
V3
V4
V5
V6
rS(r=3 mm), RS
qRS, qRs
qRS, qRs
qRS, qRs
>1
>2
ja
ja
<1
Septum q bij horizontale stand(<0,04 sec en <1/4 van R-top)
ja
Septum q bij vereticale stand(<0,03 sec en <1/4 van R-top)
ja
ja
ja
ja
Septum q in V-afl
nee
nee
Ja/nee
Ja/nee
RV6< RV5
Toename R-golf Afname S-golf Min. tot. ampl. QRS in mm Max amp. R of S in mm
11-2-2011
R<15
R<23
R<12
R<20
>5
>8
R<7 S<20
S<25
Jean-Pierre Geuskens
>8
>10
>10
>5
R<28
R<25
15
Het normale elektrocardiogram •
Het QRS-complex
-QRS=0,07-0,10 sec, breedte Q <0,04 sec, diepte Q <1/4 van R-top, tussen -30° en +110°in frontale vlak -Lewis-index: (R in I+S in III)-(S in I+R in III)=-14 tot +17 -R in I+S in III <25mm -Sokolow-index: S in V1 + R in V5(of V6 indien R in V6>R in V5)=>35 mm bij mensen >35-40 jaar(=LVH)
11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
16
Het normale elektrocardiogram Normaalwaarden van intervallen, toppen en complexen • •
T-top=asymmetrisch, hoogte 1-5 mm en in V1
•
QT < 0,41 sec. Afh. van freq., sexe en leeftijd. Meestal <½ van RR -Bij tachycardie QT<0,40 sec -Bij bradycardie QT>0,40 sec QTc=gecorrigeerd QT
=gemeten QT-interval/RR-interval in sec. 11-2-2011
•
ST-segment=iso-elektrisch, begint bij Jpunt, duur 0,24-0,32 sec. Depressie=0,5 mm, horizontaal ST-seg of aflopend STseg. Elevatie=>1 mm in I, II, III, aVL, aVF, V3 t/m V6, >2 mm in V1 en V2
U-golf < dan T-top, altijd positief behalve in aVR en V1(het duidelijkst in II en V3-V4)
Jean-Pierre Geuskens
17
Het normale elektrocardiogram Het ecgpapier: tijden en frequentie
QRS: 0,07-0,10 P
Papiersnelheid 25 mm/sec
T
ST
PQ-tijd: 0,12-0,20
0,20
0,04
10 sec.
1 cm=1 mV
12 complexen x 6=72sl/min.
300 150 100 75 60 50 42 37 33 30
11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
18
Het normale elektrocardiogram Het ecgpapier: tijden en frequentie Hele ijk:1 mV=1 cm
300 150100 75 60 50
Papiersnelheid 25 mm/sec
1 cm=1mv 0,04 sec 0,20 sec 1 mm
3sec
Papiersnelheid: 25 mm/sec 1 mm horizontaal=0,04 sec, 5 mm=0,20 sec of 200 msec 1 mm verticaal=0,1 mV, 10 mm=1 mV= hele ijk Frequentie: tel 15 grote hokjes=3 sec. Tel aantal P-toppen of QRS-complexen tijdens deze 15 hokjes, vermenigvuldig deze met 20. Dit is het aantal slagen per minuut 11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
19
Het normale elektrocardiogram Het ecgpapier : tijden en frequentie Hele ijk:1 mV=1 cm
300 150 100 75 60 50
Papiersnelheid 25 mm/sec
1 cm=1mv 0,04 sec
0,20 sec 1 mm
3sec
Opmerking: bereken frequentie: zoek een QRS of P op een dikke lijn, vanaf deze lijn tot de volgende dikke lijn komt overeen met 300/min, tot de 2de dikke lijn 150, de 3de dikke lijn 100, de 4de dikke lijn 75, de 5de dikke lijn 60 /min enz. Een heel ECG duurt 10 sec. Tel het aan P-toppen of QRS-complexen. Vermenigvuldig nu het aantal x 6=slagen per minuut
11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
20
Het normale elektrocardiogram De P-top in de verschillende afleidingen •
De vector van de boezem loopt parallel aan de II, richting positieve elektrode. De P-top is hier het grootst en positief
•
De vector loopt in I naar de + maar loopt hier niet parallel: de P < dan in II, maar positief
•
In III loopt de vector ook naar de +, echter dit gebeurt bijna loodrecht op de afleidingsas. De P=vlak positief
11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
21
Het normale elektrocardiogram De P-top in de verschillende afleidingen •
De vector van de boezem loopt parallel aan de aVR. Hij loopt echter van de aVR af. De P-top is hier het grootst, maar negatief
•
De vector loopt naar de aVF toe, maar loopt hier niet parallel: de P < dan in aVR, maar wel positief
•
De vector loopt naar aVL toe, echter dit gebeurt bijna loodrecht op de afleidingsas. De P=vlak, klein positief
11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
22
Het normale elektrocardiogram De P-top in de verschillende afleidingen •
De linker- en rechterboezem worden na elkaar onladen. De vector van de rechterboezem wijst naar V1 toe, de vector van de linkerboezem loopt van V1 af
•
De de re boezem ontlading laat een positieve P-top in V1 zien
•
Re boezem
1
De li boezem ontlading laat in V1 een tweede negatieve Ptop zien
11-2-2011
2 Li boezem
Jean-Pierre Geuskens
23
Het normale elektrocardiogram De P-top in de verschillende afleidingen
• De depolarisatie van de boezems veroorzaakt in V3 t/m V6 een positieve P-top
11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
24
Het normale elektrocardiogram Het QRS-complex in de verschillende afleidingen •
Na de depolarisatie van de boezems wordt vervolgens het septum ontladen. Dit gebeurt van links naar rechts
•
In II en I zien we een niet pathologische q, <0,04 sec niet dieper dan 1/4 van de R(vector loopt naar negatieve elektrode)
•
In III zien we een zeer kleine q of geheel geen q(vector loopt bijna loodrecht op afleidingsas)
11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
25
Het normale elektrocardiogram Het QRS-complex in de verschillende afleidingen •
Na de depolarisatie van de boezems wordt vervolgens het septum ontladen. Dit gebeurt van links naar rechts
•
In aVL zien we een niet pathologische q, <0,04 sec niet dieper dan 1/4 van de R(vector loopt van aVL af)
•
In aVF zien we een zeer kleine q of geheel geen q(vector loopt bijna loodrecht op afleidingsas
•
In aVR zien we geen kleine q maar een kleine r omdat de vector naar de aVR toe loopt 11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
26
Het normale elektrocardiogram Het QRS-complex in de verschillende afleidingen
• Na de depolarisatie van de boezems wordt vervolgens het septum ontladen. Dit gebeurt van links naar rechts • In V1 zien we een r-top(1). De vector loopt naar V1. Het septum is klein qua spiermasssa • In V6 zien we een kleine q(1) of De vector loopt van V6 af 11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
27
Het normale elektrocardiogram Het QRS-complex in de verschillende afleidingen • •
Na de depolarisatie van het septum worden vervolgens de kamer ontladen. Dit gebeurt van links-boven naar rechts-beneden(li kamer heeft meer spiermassa dan re kamer) De vector van de kamers loopt parallel aan de II, richting positieve elektrode. De QRS is hier het grootst en positief
•
De vector loopt in I naar de + maar loopt hier niet parallel: het QRS < dan in II, maar positief
•
In III loopt de vector ook naar de +, echter dit gebeurt bijna loodrecht op de afleidingsas. Het QRS= vaak bifasisch
11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
28
Het normale elektrocardiogram Het QRS-complex in de verschillende afleidingen • •
Na de depolarisatie van het septum worden vervolgens de kamer ontladen. Dit gebeurt van links-boven naar rechts-beneden(li kamer heeft meer spiermassa dan re kamer) De vector van de kamers loopt parallel aan aVR, echter van aVR af. Het QRS is hier het grootst en maar negatief
•
De vector loopt naar aVL maar loopt bijna loodrecht op de afleidingsas: het QRS is klein of bifasisch
•
De vector loopt ook naar de aVF, echter niet parallel aan afleidingsas. Het QRS= < dan in aVR, maar wel positief
11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
29
Het normale elektrocardiogram Het QRS-complex in de verschillende afleidingen • •
•
Na de depolarisatie van het septum worden vervolgens de kamer ontladen. Dit gebeurt van links-boven naar rechts-beneden(li kamer heeft meer spiermassa dan re kamer) De vector van de kamers loopt van V1 af, we zien een S-top en loopt naar V6 toe, we zien een R1 top.
2
In de overige precordiale(V2 t/m V5)afleidingen wordt de R-top naar V5 toe groter (R in V6 < V5) en neemt de S-top af. In V3 of V4 is de R net zo hoog als de S diep is(transient zone of overgangszone) 11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
30
Het normale elektrocardiogram Het normale elektrocardiogram: het volledige 12 afleidingen ECG
11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
31
Het normale elektrocardiogram Nomenclatuur van de verschillende uitslagen van het QRS-complex
11-2-2011
Jean-Pierre Geuskens
32
