HET MUSEUM ALS MEESTERWERK
Beeld: John Lewis Marshall
Musea vormen vanouds de rentmeesters van ons collectieve erfgoed. Zij verzamelen, beheren en exposeren unieke collecties en verbinden deze aan huidige en toekomstige generaties. Daarmee voorzien ze de samenleving van een relevante cultuurhistorische context. In de dynamiek van de 21e eeuw wordt van een museumbestuur steeds meer cultureel ondernemerschap gevraagd. Ondernemerschap dat zich ook uit in de omgang met uw museale vastgoed. Huisvesting is immers een strategisch bedrijfsmiddel dat belangrijk kan bijdragen aan de kwaliteitsverbetering van uw primaire proces en een gezonde exploitatie.
1
royal haskoningdhv | Het museum als meesterwerk
Zoals de bedreigde zwaan haar eieren beschermt, zo beschermen wij uw kunst.
Actieve en integrale regierol
Sturen op meerwaarde
Royal HaskoningDHV heeft wereldwijd ervaring met het
betere exploitatie. Zo zijn er grote besparingen te realiseren
optimaliseren van de gebruikswaarde van musea, theaters
op uw operationele huisvestingskosten (20% is vaak haalbaar),
en andere cultuurcentra. Het zijn instellingen die specifieke
denk aan energie, maar ook beveiliging, schoonmaak en bij
gebouwprestaties vereisen op het gebied van binnenklimaat,
(dagelijks) onderhoud de juiste dingen doen.
beveiliging, verlichting en/of akoestiek. Met onze uitgebreide
Ook kan uw museum extra inkomsten opleveren door alter-
technische expertise en internationale ervaring stellen we u
natieve gebruiksmogelijkheden te benutten. Daarnaast kunt
in staat om de juiste integrale afwegingen te maken tussen
u inzetten op hogere gebouwprestaties waardoor de verblijfs-
kosten, kwaliteit en risico’s. Door een actieve regie te voeren
kwaliteit voor uw bezoekers en medewerkers verbetert. Dat
over uw gebouw(en) en gebouwgebonden installaties, kunt u
uit zich vervolgens in een hogere belevingswaarde en een
verrassend meer uit uw huisvesting halen.
aangenamer verblijf. Het grote voordeel van een goede
Uw vastgoed kan op verschillende manieren bijdragen aan een
vastgoedstrategie is dat er meer geld vrijkomt voor de inhoud.
2
royal haskoningdhv | Het museum als meesterwerk
Gecertificeerde aanpak Gebouwen en installaties kennen een beperkte levensduur. Bovendien kunnen veranderingen in gebruik of nieuwe wettelijke eisen tot de nodige aanpassingen leiden. De juiste ingrepen op het juiste moment waarborgen de continuïteit van uw gebouwprestaties en voorkomen onnodige kosten. Bij Royal HaskoningDHV werken we met een gecertificeerde procesaanpak om de prestaties, kosten en risico’s van uw vastgoed gedurende de levenscyclus optimaal te managen. Zo kunt u afgewogen en kostenbesparende beslissingen nemen die inspelen op huidige en toekomstige ontwikkelingen.
Innovatieve technieken Op het gebied van veiligheid, akoestiek en binnenklimaat, geniet Royal HaskoningDHV internationale bekendheid. Voor musea hanteren we een geoctrooieerde, energiebesparende techniek die de klimaatomstandigheden voor kunstobjecten optimaliseert met behoud van een comfortabel binnenklimaat voor bezoekers.
Verduurzaming loont Cultureel en verantwoord ondernemerschap gaan tot slot heel goed samen. Zo verhoogt een duurzaam gebouw de waarde van uw vastgoed in termen van exploitatie, imago én maatschappelijk nut. Zelfs eeuwenoude panden kunnen we met innovatieve technieken verduurzamen. Daarbij kunt u kiezen voor stapsgewijze verduurzaming tijdens regulier onderhoud of via incidentele investeringen. Als toonaangevende partij op het gebied van duurzaamheid bieden we u inzicht in mogelijke maatregelen, inclusief de bijbehorende meerkosten, besparingen en terugverdientijden.
3
royal haskoningdhv | Het museum als meesterwerk
Verduurzaming van Museum Valkhof Nijmegen
Effectieve monitoring Archief Amsterdam
Beeld: Museum Valkhof
Museum het Valkhof is toe aan een herinrichting. De benodigde
Het Stadsarchief van Amsterdam zag in hun forse energie-
verbouwing brengt het museum meer ruimte voor exposities,
rekening een uitdaging om te verbeteren. Het verlagen van de
meer openheid, meer comfort voor de bezoekers en een betere
energiekosten kon gepaard gaan met een verbetering van het
verbinding met de stad Nijmegen. De uitdaging is om deze
binnenklimaat. Royal HaskoningDHV heeft het functioneren
verbouwing te combineren met het verduurzamen van het
van de installaties nauwlettend gevolgd (monitoring). Naast
museum. Het Valkhof streeft naar het behalen van het duur-
verbetering van het binnenklimaat en energiebesparing zorgt
zaamheidscertificaat BREEAM-NL In-Use Musea, met het ‘very
monitoring voor effectieve sturing op de prestaties van de
good’ oordeel. Royal HaskoningDHV helpt het museum die
onderhoudspartij. Het stadsarchief Amsterdam heeft nu een
doelstelling te behalen.
beter binnenklimaat tegen lagere kosten.
Zo gaat het museum een beter energielabel behalen door
Ook de gemeente Nijmegen helpen we hierbij, maar dan op een
het verbeteren van de huidige installaties en het verlagen
grotere schaal. Als ‘managing agent’ van de totale gemeentelijke
van het energiegebruik. Ook het beheer en gebruik van het
vastgoedportefeuille (ruim 650 panden) helpen wij de gemeente
museum zal op een duurzamere wijze worden uitgevoerd.
met het totale beheer en onderhoud, inclusief het behalen van
De renovatie van Museum Het Valkhof is een van de eerste
de ambities op duurzaamheid.
projecten in Nederland waarin het nieuwe schema BREEAM-NL In-Use Musea wordt toegepast. De start van de verbouwing staat gepland voor begin 2015.
4
royal haskoningdhv | Het museum als meesterwerk
Beeldbepalende uitbreiding Stedelijk museum Ruimtegebrek bracht het Stedelijk Museum ertoe een ingrijpende uitbreiding van het bestaande pand te realiseren. Het in 1895 door architect A.W. Weissman ontworpen hoofdgebouw, met de status van Rijksmonument, voldeed ook niet meer aan de eisen van de moderne tijd. Royal HaskoningDHV was betrokken bij het ontwikkelen van de plannen en droeg in de uitvoeringfase verantwoordelijkheid voor directievoering en toezicht. Het Stedelijk Museum is met de nieuwe vleugel, ‘de badkuip’, een eyecatcher geworden voor heel Amsterdam en kon binnen anderhalf jaar na opening de miljoenste bezoeker verwelkomen.
5
royal haskoningdhv | Het museum als meesterwerk
Beeld: John Lewis Marshall Beeld: Radboud Universiteit Nijmegen
Innovatief energie besparen bij Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen Het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen vroeg om het zeer hoogwaardig klimatiseren van de kunstwerken, zodat de collectie nog eeuwen bewaard blijft en kan worden getoond. Royal HaskoningDHV ontwikkelde hiervoor een innovatief ventilatieconcept dat tegelijk een aanzienlijke energiebesparing oplevert. Het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen is gehuisvest in een gebouw dat dateert van 1890 en was dringend aan een omvangrijke renovatie toe. Een nieuwe methode van klimaatbeheersing, genaamd ‘object klimatisering’, is een duurzame en milieuvriendelijke oplossing voor het creëren van een nauwkeurig geklimatiseerd ‘gordijn’. Deze nieuwe techniek van klimaatbeheersing zorgt ervoor dat kostbare kunstwerken behouden blijven en tegelijkertijd het energieverbruik fors omlaag gaat omdat niet het hele museumgebouw hoeft te worden geklimatiseerd. En zeker niet onbelangrijk: ook voor de bezoekers is het klimaat aangenaam. Beeld: Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen
Extra flexibele gebruiksruimte Gemeentemuseum Den Haag De binnentuin omtoveren tot een centrale ontmoetingsplek met allure. Een wens van het Gemeentemuseum Den Haag die begin 2014 is gerealiseerd. Met een glazen overkapping van de binnentuin is deze het gehele jaar toegankelijk en is de service van het museum uitgebreid. Royal HaskoningDHV was verantwoordelijk voor de akoestiek, constructietechniek en installatietechniek in deze renovatie. Met een relatief geringe ingreep heeft het Gemeentemuseum een forse flexibele gebruiksruimte aan het museum kunnen toevoegen. Om in de hoge met glas overkapte ruimte het klimaat stabiel, tochtvrij en homogeen te houden, is in de binnentuin het innovatieve ‘BaOpt-principe’ toegepast. Zonder storende luchtroosters en luchtkanalen biedt het de mogelijkheid om warmte terug te winnen en de ventilatie af te stemmen op het aantal bezoekers in de ruimte. Of de ruimte nu gevuld is met een groot publiek of een enkele bezoeker, de beleving zal altijd prettig zijn, zowel voor wat Beeld: Octatube
6
betreft de akoestiek als het binnenklimaat.
royal haskoningdhv | Het museum als meesterwerk
Modern depot voor Boijmans van Beuningen Even geen plek in het museum? Maar de kunst wel tentoon willen stellen aan het publiek? Dan biedt een modern en interactief depot uitkomst. Royal HaskoningDHV denkt mee over de inrichting en veiligheid van het nieuw te bouwen hypermoderne Collectiegebouw. Zo komt er geen donkere opslag waar restauraties worden verricht en kunst wordt opgeslagen, maar wordt het depot een hypermoderne plek waar het publiek een kijkje in de keuken krijgt en de kunst kan bewonderen. Interactief. De bezoeker van het museum moet met enkele handelingen een goed beeld krijgen van wat er zich in het depot bevindt en afspeelt. Beveiliging speelt een cruciale rol, maar is zo onzichtbaar mogelijk bouwkundig verwerkt. Zo vormt het depot een wezenlijk onderdeel van het ‘open’ Boijmans van Beuningen museum.
7
royal haskoningdhv | Het museum als meesterwerk
Beeld: MVRDV architects, www.mvrdv.com
Klimaatbeheersing en beveiliging Rijksmuseum is meesterwerk
Beeld: John Lewis Marshall
Na een ingrijpende verbouwing ziet het Rijksmuseum in
inval van natuurlijk daglicht geoptimaliseerd met behulp van
Amsterdam er geweldig uit én is het voorzien van de
computergestuurde blindering en kunstlicht. Alle maatregelen
modernste technieken op het gebied van klimaatbeheersing,
zijn onopvallend, maar zeer effectief: in een zogenaamde
verlichting, veiligheid, duurzaamheid.
Met de expertise van
energiering onder het pand wordt warme en koude lucht
Royal HaskoningDHV is het Rijksmuseum klaar voor excellent
opgeslagen die weer duurzaam hergebruikt wordt. En van
museumbeheer gedurende de komende decennia.
de moderne beveiligingsmaatregelen merkt de bezoeker
Alle aangebrachte systemen staan volledig in het teken van
–op camera’s na– helemaal niets.
veiligheid en comfort van de waardevolle kunstcollectie en de bezoekers. Zo is voor de verlichting van de kunstwerken de
8
royal haskoningdhv | Het museum als meesterwerk
Als onafhankelijk expert helpt Royal HaskoningDHV u meer uit uw huisvesting te halen zodat deze optimaal en kosteneffectief blijft aansluiten op de dynamiek van uw culturele doelstellingen en ambities. Royal HaskoningDHV
Teun van Schijndel Business Development Manager Arts & Culture
[email protected] +31 6 10 42 69 83 www.royalhaskoningdhv.com
royal haskoningdhv | Het museum als meesterwerk
