Het model-Alcoholbestuursreglement voor Studentenverenigingen
Model-AlcoholBestuursreglement voor studentenverenigingen
Toelichting Alcoholbestuursreglement voor studentenverenigingen
Status van het Alcoholbestuursreglement
Het model-Alcoholbestuursreglement bevat regels
Het Nationaal Instituut voor Gezondheidsbevordering
waarmee veel studentenverenigingen reeds vertrouwd
en Ziektepreventie (NIGZ) heeft het Alcohol-
zijn. Verschillende wettelijke regels en de vrijwillige
bestuursreglement voor studentenverenigingen
huis- en gedragsregels zijn reeds in bestaande
ontworpen op basis van de wettelijke vereisten hier-
reglementen opgenomen zoals de statuten, het huis-
omtrent (Drank- en Horecawet) en op basis van de
houdelijk reglement e.a.. Ook bestaan er
resultaten van enkele proefprojecten met studenten-
ongeschreven regels die men beschreven terugvindt in
verenigingen. Deze projecten zijn uitgevoerd in
dit reglement. Het moge vanzelf spreken dat de
samenwerking met enkele regionale organisaties voor
statuten en het huishoudelijk reglement van een
alcoholvoorlichting en de Landelijke Kamer van
vereniging dienen te sporen met de regelgeving van
Verenigingen (LKvV) te Utrecht (zie bijlage 1).
het Alcoholbestuursreglement.
Het Alcoholbestuursreglement is, met het van kracht
Doel en voordelen van het
worden van de nieuwe Drank- en Horecawet op
Alcoholbestuursreglement
1 november 2000, voor alle niet-commerciële
Het Alcoholbestuursreglement heeft als doel om een
verenigingen die alcohol willen schenken een voor-
zo veilig en verantwoord mogelijk klimaat te scheppen
waarde voor het verkrijgen van een Drank- en
rondom de verstrekking van alcohol in een niet-
Horecavergunning. De gemeente toetst of het voor-
commerciële omgeving.
gelegde Alcoholbestuursreglement voldoet aan de wet
Concreet betekent dit: het bevorderen van
en aan de voorgeschreven eisen.
verantwoord gebruik van alcohol en het voorkomen van misbruik.
Verplichte wettelijke regels en aanbevolen
Helaas vormen incidenten meestal de aanleiding voor
huis- en gedragsregels
het bijstellen van regels en/of voor het intensiveren
Het model-Alcoholbestuursreglement is bedoeld als
van de naleving. Het hanteren van het Alcohol-
richtlijn voor verenigingen. Het model omvat wettelijk
bestuursreglement zal besturen in staat stellen zich
voorgeschreven regels en belangrijke aanvullende
preventief op te stellen waarmee nadelige gevolgen
huis- en gedragsregels (zie o.a. bijlage 2).
van alcoholgebruik zoveel mogelijk kunnen worden
De wettelijk voorgeschreven regels dienen in zijn
voorkomen.
geheel in elk bestuursreglement te worden opgenomen. De vermelding van de genoemde huis- en gedragsregels is niet verplicht maar wordt sterk aanbevolen door de betrokken partijen (het Ministerie van VWS, de inspectie, de VNG, de LKvV en het NIGZ).
2
Model-AlcoholBestuursreglement voor studentenverenigingen
Het Alcoholbestuursreglement biedt dan ook een
Fase 2 analyse van deze inventarisatie: welke regels
aantal concrete voordelen voor het bestuur en de leden
werken risicoverlagend en welke risico-
van een studentenvereniging zoals:
verhogend; welke regels werken consumptieverhogend en welke matigend? (zie bijlage 4)
• Het voldoen aan de eisen die voortvloeien uit de vernieuwde Drank- en Horecawet. • Het beschikken over een duidelijk en doelgericht alcoholbeleid dat zowel intern als extern goed kan worden gecommuniceerd (imago). • Het vroegtijdig kunnen signaleren, zonodig
Fase 3 vergelijken van het model-Alcoholbestuursreglement met de eigen inventarisatie en analyse Fase 4 het opstellen, bespreken en aanpassen van een eigen Alcoholbestuursreglement Fase 5 het indienen en (na vaststelling) het invoeren
corrigeren en sanctioneren van incidenten rond
van het Alcoholbestuursreglement vergezeld
alcoholgebruik.
van een communicatieplan
• Het leveren van een bijdrage aan het voorkomen
Fase 6 het na bepaalde tijd evalueren van het
van nadelige korte (letsel, ongevallen) en lange
functioneren van het reglement en het zo-
termijn (gezondheidsschade, verslaving) gevolgen
nodig aanpassen
van alcohol bij de leden van de vereniging. Studentenverenigingen die bij het doorlopen van dit Het opstellen en invoeren van het
traject externe deskundigen willen raadplegen kunnen
Alcoholbestuursreglement vereist een
contact opnemen met een regionaal steunpunt van het
beleidstraject
NIGZ (zie bijlage 5).
Het opstellen van het formele Alcoholbestuursreglement biedt studentenverenigingen een goede gelegenheid om de bestaande regelgeving rondom het schenken en het drinken van alcohol kritisch onder de loep te nemen. Het modelreglement wil besturen daarbij een handje helpen. Het verdient aanbeveling om het opstellen en invoeren van het reglement inhoudelijk in fasen in te delen:
Fase 1
inventarisatie van de bestaande beschreven en onbeschreven regelgeving en gewoonten die betrekking hebben op het schenken en drinken van alcohol (zie bijlage 3)
3
Model-AlcoholBestuursreglement voor studentenverenigingen
Model-Alcoholbestuursreglement voor studentenverenigingen Paragraaf 1: Algemene bepalingen Artikel 1
Grondslag
In de praktijk van een horecaonderneming gaat het
Dit reglement dient als waarborg voor de verantwoor-
daarbij in concrete zin om kennis van en inzicht in de
de verstrekking van alcoholhoudende drank door
invloed van alcoholgebruik (en misbruik) en over de
studentenverenigingen vanuit het oogpunt van Sociale
wijze waarop verantwoord alcoholgebruik kan worden
Hygiëne. Het is een reglement zoals bedoeld in artikel
bevorderd. Het examen dat t.b.v. van het behalen van
9 van de Drank- en Horecawet.
de Verklaring Sociale Hygiëne wordt afgenomen door de Stichting Vakopleiding Horeca (SVH) toetst de
Artikel 2
Begripsbepalingen
kennis van de Drank- en Horecawet en verwante
a) Horacabedrijf
regelgeving, enige kennis van alcohol, drugs en
De studentenvereniging met een Drank- en
gokken en van enkele noodzakelijke voorzieningen
Horecavergunning wordt in de wet beschouwd als een
van de inrichting.
horecabedrijf. Dit houdt in dat er bedrijfsmatig of tegen betaling alcoholhoudende dranken verstrekt
c) Leidinggevenden
worden voor gebruik ter plaatse. Alcoholhoudende
Binnen elke vereniging zullen tenminste twee
dranken zijn dranken die 0,5% of meer alcohol
personen aangewezen moeten worden als leiding-
bevatten. De wet onderscheidt: zwakalcoholhoudende
gevenden en staan als zodanig vermeld op de
dranken, deze bevatten tot 15% alcohol en sterke
vergunning van de vereniging. Zij zijn tenminste 21
dranken, deze bevatten 15% of meer alcohol.
jaar oud, in het bezit van de Verklaring Sociale
Voor het houden van een horeca-inrichting en het
Hygiëne en voldoen aan de eisen van zedelijkheid. Zij
verkopen van alcoholhoudende dranken zijn
geven namens het bestuur de onmiddellijke leiding
vergunningen nodig van de betreffende gemeente.
aan de uitoefening van de horecawerkzaamheden
Deze vergunningen gelden voor de verkoop van zowel
binnen de studentenvereniging.
zwakalcoholhoudende als sterke dranken, tenzij er door de gemeente nadere beperkingen zijn opgelegd.
d) Barvrijwilliger Een vrijwilliger die barwerkzaamheden op de
b) Sociale Hygiëne
studentenvereniging uitvoert op tijden dat er alcohol
Elke horecaonderneming dient te beschikken over
wordt verstrekt en/of diegene die directe leiding heeft
twee zogenaamde leidinggevenden die beschikken
over de personen die alcohol verstrekken. Een bar-
over de Verklaring Sociale Hygiëne (populair: het
vrijwilliger heeft een verplichte instructie over
Horecadiploma).
verantwoord alcoholgebruik gevolgd (als model geldt
Met het begrip sociale hygiëne wordt bedoeld dat
de IVA: Instructie Verantwoord Alcoholgebruik) en
mensen op een verantwoorde wijze met elkaar
staat als zodanig geregistreerd bij de vereniging. De
omgaan en rekening houden met ieders waarden en
kwalificatienormen voor barvrijwilligers zijn vast-
normen.
gelegd in artikel 6 van dit Alcoholbestuursreglement.
4
Model-AlcoholBestuursreglement voor studentenverenigingen
Artikel 3
Wettelijke bepalingen
• Alcoholhoudende drank mag evenmin verstrekt
Artikel 3.1 Eindverantwoordelijkheid bestuur (artikel 9
worden aan ouderen terwijl deze kennelijk bedoeld
Drank- en Horecawet)
is voor consumenten die nog niet de genoemde
• Het bestuur van de vereniging ziet toe dat tijdens
leeftijden hebben bereikt.
de verstrekking van alcoholhoudende drank ten allen tijde een gekwalificeerd persoon aanwezig is.
Artikel 3.3 Schenkverbod en lokaalverbod voor bepaalde
Onder gekwalificeerde personen rekent de wet
personen (o.a. artikel 20 Drank- en Horecawet en wetboek
personen die als leidinggevenden op de vergunning
van strafrecht, artikel 252)
staan vermeld en bovendien in het bezit zijn van de
• Het is verboden om alcoholhoudende drank te vers-
Verklaring Sociale Hygiëne en barvrijwilligers die
trekken aan personen die in kennelijke staat van
een instructie over verantwoord alcoholgebruik
dronkenschap verkeren.
hebben gevolgd. • De leidinggevenden en/of de barvrijwilligers zien namens het bestuur toe dat de verstrekking van alcoholhoudende drank gedurende de openings-
• Het is niet toegestaan het gebruik van alcohol al of niet onder dreiging met geweld of anderszins af te dwingen. • Het is verboden alcoholhoudende drank te verstrek-
tijden uit oogpunt van Sociale Hygiëne op
ken aan personen, waarbij daartoe een redelijk
verantwoorde wijze gebeurt.
vermoeden bestaat dat dit leidt tot de verstoring van
• Het bestuur van de vereniging garandeert de kwalificatienormen voor genoemde gekwalificeerde
de openbare orde, veiligheid of zedelijkheid. • Het is verboden personen toe te laten die zichtbaar
personen. De normen staan in het reglement
te veel hebben gedronken alsmede personen die
vermeld (artikel 6).
onder invloed van drugs en andere psychotrope
• Het bestuur maakt afspraken omtrent de wijze
stoffen zijn.
waarop wordt toegezien op de naleving van het bestuursreglement.
Artikel 3.4 Vastleggen openingstijden en schenktijden De tijden waarop de vereniging open is en de tijden
Artikel 3.2 Handhaving leeftijdsgrenzen (artikel 20
waarop alcohol wordt geschonken dienen in dit
Drank- en Horecawet)
reglement te worden vastgelegd.
• In de vereniging mogen zwakalcoholhoudende
Voor de betreffende vereniging zijn deze tijden:
dranken slechts worden verkocht of verstrekt aan
1 De openingstijden van de vereniging zijn:
personen waarvan is vastgesteld dat zij 16 jaar of
.......zelf invullen....... (invullen conform Drank- en
ouder zijn. Sterke drank mag slechts worden
Horecavergunning)
verkocht of verstrekt aan personen waarvan is vastgesteld dat zij 18 jaar of ouder zijn.
2 Op de volgende tijdstippen wordt alcohol geschonken: .......zelf invullen....... (invullen conform Drank- en Horecavergunning)
5
Model-AlcoholBestuursreglement voor studentenverenigingen
Paragraaf 2: Sociaal Hygiënische bepalingen
Bij de vergunningsaanvraag moet het bestuur ver-
• Leidinggevenden en barvrijwilligers gebruiken op
melden op welke dagdelen en tijdstippen de kantine
momenten dat zij de verantwoordelijkheid dragen
open is en op welke dagdelen en tijdstippen er alcohol
voor het barbeheer geen of matig alcohol. Er is
wordt geschonken. De gemeente toetst de aanvraag.
altijd een verantwoordelijke aanwezig die nuchter
De schenktijden worden door middel van een bord of
blijft.
sticker, dat duidelijk zichtbaar is voor alle bezoekers,
• De leidinggevenden en de barvrijwilligers zijn er verantwoordelijk voor dat voor leden die zichtbaar
aangegeven.
te veel hebben gedronken en voor wie het onArtikel 4
Huis- en gedragsregels
verantwoord wordt geacht dat zij alleen vertrekken,
• Alcoholhoudende dranken worden in standaardgla-
vervoer en/of begeleiding wordt geregeld.
zen geschonken; er wordt geen sterke drank per
• Het bestuur stelt vast op welke tijdstippen er
fles verkocht. Een standaardglas bier bevat 250 cc
tijdens de introductietijd van nieuwe leden geen
bier (5% alcohol), een standaardglas wijn bevat
alcohol wordt gedronken en draagt de leiding-
100 cc wijn (12% alcohol), een standaardglas sterke
gevenden en barvrijwilligers op toe te zien op de
drank bevat 35 cc sterke drank (35% alcohol).
handhaving van deze regels.
• Er is altijd een voldoende gevarieerd aanbod aan
• Ieder bestuur stelt jaarlijks vast welke bijzondere
alcoholvrije dranken beschikbaar; de prijzen van
regels er gelden voor het drinken van alcohol bij
alcoholvrije dranken zijn als regel niet hoger, bij
gelegenheden zoals bestuurs- en commissie-
voorkeur lager dan de prijzen van alcoholhoudende
vergaderingen, bijeenkomsten van disputen en jaar-
dranken.
clubs etc.. Deze regels hebben betrekking op het al
• Er worden geen kortingen aangeboden op de aan-
of niet schenken van sterke drank (als dit al is toe-
koop van bepaalde hoeveelheden alcoholhoudende
gestaan door de gemeente), op de hoeveelheid
drank.
drank die wordt gedronken en op de aanwezigheid
• De betaalwijze van alcoholhoudende dranken is zodanig dat de consument direct inzicht behoudt in
van alcoholvrije alternatieven. • Het bestuur stelt tevens regels op met betrekking
de hoeveelheid alcohol die hij/zij heeft gedronken.
tot het al of niet drinken van alcohol tijdens externe
Als regel geldt dat er direct betaald wordt;
bezoeken namens de vereniging.
uitzonderingen op deze regel worden door het bestuur vastgesteld. • Op de vereniging worden geen spelletjes gespeeld waarbij het drinken van grote hoeveelheden alcohol
• Ieder bestuur stelt sancties op passend bij de cultuur van de vereniging op overtreding van huisen gedragsregels variërend van berisping, tijdelijke drooglegging, schorsing tot royering.
impliciet wordt aangemoedigd.
6
Model-AlcoholBestuursreglement voor studentenverenigingen
Artikel 5
Vaststellen en wijzigen van het
Alcoholbestuursreglement Het bestuur van de vereniging stelt het Alcohol-
Artikel 6
Kwalificatienormen en Instructie
Verantwoord Alcoholgebruik voor barvrijwilligers
bestuursreglement op. Het concept-Alcohol-
Voor de barvrijwilligers zijn de volgende kwalificatie-
bestuursreglement wordt aan de leden in de
normen vastgesteld: barvrijwilligers
Algemene Leden Vergadering (ALV) of aan een
• zijn tenminste 18 jaar oud
daarmee vergelijkbaar orgaan voorgelegd. Op grond
• hebben een instructie over verantwoord alcohol-
hiervan wordt het reglement zonodig bijgesteld en in
gebruik gevolgd die gepresenteerd is door een ter
stemming gebracht.
zake deskundige; aanbevolen wordt de Instructie
Wijzigingen van het bestuursreglement komen op
Verantwoord Alcoholgebruik (IVA)
dezelfde wijze tot stand.
• staan als zodanig bij de vereniging geregistreerd
Het bestuur stelt nadere richtlijnen vast ten behoeve
• zijn betrokken bij de vereniging als lid.
van een zorgvuldige procedure omtrent de totstandkoming van het Alcoholbestuursreglement. Deze
De Instructie Verantwoord Alcoholgebruik voor bar-
richtlijnen betreffen o.a. het ter inzage leggen van het
vrijwilligers is ontwikkeld door het NIGZ en het
conceptreglement, de mogelijkheid tot amendering
NOC*NSF . Deze instructie wordt gegeven door een
door de leden, het moment van inwerkingtreding etc..
medewerker van een regionale organisatie voor alcoholvoorlichting. Diegenen die de IVA hebben
Het Alcoholbestuursreglement moet worden inge-
gevolgd ontvangen daartoe het IVA-certificaat.
diend bij de gemeente bij de aanvraag van een nieuwe
Iedere instructie bestaat minimaal uit een voor-
drank- en horecavergunning. De gemeente toetst het
lichtingsprogramma van 2 uur.
bestuursreglement aan de Drank- en Horecawet. Het bestuursreglement treedt op hetzelfde moment in werking als de ingangsdatum van de af te geven drank- en horecavergunning. De gemeente kan eveneens verzoeken tot het indienen van het Alcoholbestuursreglement als onderdeel van een bestaande drank- en horecavergunning. De vereniging kan eveneens besluiten tot het indienen van het Alcoholbestuursreglement zonder dat er een noodzaak is van een aanvraag voor een nieuwe vergunning.
Wijzigingen van het Alcoholbestuursreglement worden op gelijke wijze getoetst door de gemeente.
7
Model-AlcoholBestuursreglement voor studentenverenigingen
Artikel 7
Handhaving, klachtenprocedure
en sancties Conform het gestelde in artikel 45 van de Drank- en Horecawet zijn het bestuur van de vereniging en de leidinggevenden belast met de algemene leiding over de studentenvereniging. Zij zijn derhalve beiden verantwoordelijk voor de naleving van de wet en dus van dit reglement.
Gegronde klachten over de toepassing van de artikelen van dit reglement moeten worden voorgelegd aan het bestuur van de studentenvereniging.
Uit hoofde van zijn verantwoordelijkheid voor de naleving zal het bestuur bij overtreding van (één van) de regels uit dit reglement ten opzichte van betrokkene(n), zijnde de consument dan wel de verstrekker (leidinggevende of de barvrijwilliger) gebruik maken van zijn sanctiebevoegdheden op grond van de statuten en het huishoudelijk reglement.
Een ieder kan gegronde klachten over de overtreding(en) van de Drank- en Horecawet indienen bij de gemeente of de Keuringsdienst van Waren.
8
Model-AlcoholBestuursreglement voor studentenverenigingen
Bijlage
1 Verantwoording totstandkoming model-Alcoholbestuursreglement 2 Suggesties voor uitbreiding huis- en gedragsregels 3 Checklist inventarisatie bestaande regelgeving m.b.t. alcoholgebruik 4 Samenvatting onderzoek naar het alcoholgebruik onder studenten en het alcoholbeleid van verenigingen
9
Model-AlcoholBestuursreglement voor studentenverenigingen
1 Verantwoording totstandkoming model-Alcoholbestuursreglement
2 Suggesties voor uitbreiding huis- en gedragsregels
In 2000 hebben 9 studentenverenigingen op basis
In de proefprojecten over de voorbereidingen van het
van een concept bestuursreglement van het NIGZ een
Alcoholbestuursreglement zijn door een aantal
eigen Alcoholbestuursreglement opgesteld. Accent lag
studentenverenigingen voorbeelden genoemd van
daarbij zowel op het proces van de totstandkoming
mogelijke aanvullende regelgeving. Elke vereniging
ervan als op de inhoud van de reglementen. De
kan besluiten tot het toevoegen van één of meer van
verenigingen zijn:
deze regels aan artikel 4 van het
• Rotterdams Studentengezelschap (RSG) en het
Alcoholbestuursreglement.
Rotterdamsch Studenten Corps (RSC) in Rotterdam • S.V. Circumflex, S.V. Koko en M.S.V. Tragos in Maastricht • Utrechtsch Studenten Corps (USC) en S.S.R.- N.U. in Utrecht • N.S.V. Ovum Novum en N.S.R.V. Phocas (Roeivereniging) in Nijmegen.
Suggesties: • Opening van de bar niet voor 16.00, 17.00 of 18.00, afgezien van uitzonderingen • Geen of gereguleerd alcoholgebruik tijdens vergaderingen • Lagere prijzen van alcoholvrije consumpties • Een verbod op het optreden van promotieteams
De studentenverenigingen zijn bij het opstellen van
voor bepaalde alcoholhoudende dranken binnen de
het reglement begeleid door 4 regionale steunpunten
vereniging
van het NIGZ te weten: • Het Boumanhuis in Rotterdam • Het CAD Limburg Instituut voor Verslavingszorg in Maastricht • Het Centrum Maliebaan in Utrecht • De Grift in Arnhem.
• Het verplichten van het volgen van de Instructie Verantwoord Alcoholgebruik voor alle vrijwilligers • Nauwkeurig omschrijven van de regels m.b.t. het alcoholgebruik van de leidinggevenden en de barvrijwilligers tijdens hun taakuitoefening • Het verplichten van het behalen van een EHBOdiploma door leidinggevenden en/of de barvrijwilligers • Deelname aan alcoholvoorlichting voor alle eerstejaars • Jaarlijkse deelname aan de landelijke Alcoholvoorlichtingscampagne “Ik ben zat... en wie ben jij?” van het NIGZ en haar regionale partners.
10
Model-AlcoholBestuursreglement voor studentenverenigingen
3 Checklist inventarisatie bestaande regelgeving m.b.t. alcoholgebruik
Spelletjes
I Risicoverhogende factoren: Aanbiedingen Voorbeelden: O drankje van de week/maand
Voorbeelden: O drankschaken: elk stuk is een ander drankje dat gedronken moet worden indien geslagen
O gratis biertje bij het eten
O bierestafette: wedstrijdje met bier drinken in ploegen
O speciale prijzen voor dranken die niet zo goed lopen
O adjescup (met gratis bier): wedstrijd waarbij het bier in één keer achterover geslagen moet worden
O ...
O ... Kortingen bij grotere hoeveelheden Themafeesten
Voorbeelden: O meterkorting (11 voor de prijs van 10, 12 voor de prijs van 11) O dispuutkorting O bierplank
Voorbeelden: O restjesavond: feest met bier voor lage prijzen (en elk uur andere aanbiedingen voor mixen) O exotische avond: feest waarbij het drankaanbod gedurende de avond verandert
O ...
O meteravonden (alleen in meters bestellen) Mores
O ...
Voorbeelden: Uitjes en gelegenheden
O op rekening drinken van dispuut, jaarclub of bestuur O betalen met strippenkaarten, bonnen of drankkaarten O veel gratis drank (regelmatig donatie van een fustje, borrel of rondje door leden, ploegen, commissies,
Voorbeelden: O assortiment proefavond O lezing met gesponsorde borrel O lustrumfeest O ...
disputen, jaarclubs, besturen, etc.) II Risicoverlagende factoren:
O ...
Huidige regels rond alcohol, al dan niet op papier staand
Piekuren Voorbeelden:
Voorbeelden:
O tank je rot uur (twee halen één betalen)
O (gedeeltelijk) alcoholverbod voor nieuwkomers
O goedkoop bier aan het begin van de avond om
O verbod op verplicht drinken
mensen binnen te halen O na 2.00 uur bier voor 1 gulden O ...
O alcoholbeperkende maatregelen voor stafleden tijdens introductieperiode O verbod op verkoop sterke drank per fles O ...
11
Model-AlcoholBestuursreglement voor studentenverenigingen
4 Samenvatting onderzoek naar het alcoholgebruik onder studenten en het alcoholbeleid van verenigingen Het NIGZ heeft het Centrum voor Verslavings-
N. Maalsté (2000). Ad Fundum! Een blik in de
onderzoek (CVO) te Utrecht in 1999 opdracht
gevarieerde drinkcultuur van het Nederlandse
gegeven om een onderzoek naar het drinkgedrag van
studentenleven. Utrecht: Centrum voor Verslavings-
studenten uit te voeren. Het doel van het onderzoek
onderzoek. Verkrijgbaar o.a. via het NIGZ.
was inzicht te krijgen in de aard en omvang van het Aanmoedigende factoren
drinkgedrag om aan de hand daarvan de voorlichting aan studenten en het geven van advies aan
Volgens Maalsté zijn er aanmoedigende factoren voor
verenigingen beter te kunnen uitvoeren. Het onder-
het drinken van alcohol bij studenten die lid zijn van
zoek was zowel explorerend als toetsend van aard.
een studentenvereniging. Een aantal voorbeelden: de
Voor beantwoording van deze vragen is er gebruik
relatief lage prijs van alcohol, kortingen bij het
gemaakt van een enquÍte onder studenten van drie
bestellen van grote hoeveelheden drank, het voor-
universiteiten in Enschede, Rotterdam en Utrecht die
komen van zogenaamde afgekochte activiteiten van de
via internet ingevuld en verstuurd kon worden. En er
vereniging waarbij iedereen, nadat de entreeprijs is
zijn acht groepsinterviews gehouden bij 50 studenten
betaald, onbeperkt kan drinken. Ook hoeft men de
uit Utrecht uit verschillende subculturen.
drank meestal niet cash af te rekenen, men betaalt via
Als laatste is er gebruik gemaakt van een literatuur-
gezamenlijke rekeningen of met bonnen. Als laatste
studie van vergelijkbare recente alcoholonderzoeken
zijn er tal van rituelen, competitieve spelletjes en
bij jongeren. Hieruit bleek dat studenten vaker en
andere aanleidingen waarbij gedronken dient te
meer alcohol per week drinken dan andere jongeren
worden.
van dezelfde leeftijd. De meeste jongeren drinken voornamelijk in het weekend als ze uitgaan, terwijl studenten ook doordeweeks drinken. Mannelijke en vrouwelijke studenten drinken even vaak, maar ze drinken niet even veel. Mannen drinken aanmerkelijk meer alcohol per week dan vrouwen. Er is een opvallend verschil in drinkgedrag tussen verenigingsleden en studenten die geen lid zijn van een studentenvereniging. Verenigingsleden drinken vaker en meer alcohol per week. Zij drinken vijf dagen in de week en drinken ook bijna tweemaal zoveel alcohol per week als niet-leden. Bij vrouwen is het verschil tussen leden en niet-leden relatief het grootst. Voor concrete gegevens verwijzen we naar het onderzoek:
12
Model-AlcoholBestuursreglement voor studentenverenigingen
Ontmoedigende factoren
Uit het onderzoek is ook gebleken dat studenten
Alcoholbeperkende maatregelen vanuit de vereniging
preventieve activiteiten om het alcoholgebruik te
kunnen volgens studenten risicoverlagend werken.
beperken zinvol vinden. Het is dan ook belangrijk
Deze maatregelen worden vooral getroffen tijdens de
voor verenigingen om na te gaan welke risico-
introductie. Verplicht drinken wordt als ongewenst
verlagende maatregelen niet alleen tijdens de
beschouwd en lijkt steeds meer tot de verleden tijd te
introductietijd, maar ook t.b.v. de rest van het jaar
behoren. Met uitzondering van de maatregelen in de
getroffen kunnen worden. Het invoeren van alcohol-
introductietijd kennen de meeste studenten-
beperkende maatregelen is echter alleen haalbaar als
verenigingen geen duidelijk omschreven alcohol-
het verenigingsleven zo min mogelijk wordt aangetast.
beleid. Vaak is er wel een reglement, maar dat is meer
De beperkende maatregelen voor alcoholgebruik
bedoeld voor gedragingen die buitensporig zijn. Dat
tijdens de introductietijd worden door veel studenten
die ongewenste gedragingen vaak voortkomen uit
als prettig en beschermend ervaren. Het is niet
alcoholgebruik is een bijzaak. Verenigingen hanteren
ondenkbaar dat een duidelijker alcoholbeleid in de
uiteenlopende, vaak ongeschreven, regels voor het
rest van het jaar een zelfde uitwerking zal hebben.
drankgebruik van leden in functie. Soms mag het bar-
Op basis van het onderzoek kan worden
personeel helemaal niet drinken of geen sterke drank
geconcludeerd dat het huidige schenkbeleid van veel
drinken of er moet één persoon nuchter blijven. Een
studentenverenigingen samenhangt met het relatief
maatregel die recentelijk is ingevoerd is dat bij een
hoge alcoholgebruik van haar leden.
aantal verenigingen sterke drank niet meer per fles wordt verkocht. Wanneer studenten door alcohol in de problemen komen, kunnen ze erop rekenen dat hun maatjes ervoor zorgen dat ze goed thuiskomen. Het sociale vangnet werkt beschermend en vangt veel negatieve gevolgen van overmatig alcoholgebruik op. Het vangnet is groot zo lang studenten zich aan de heersende norm houden en zich binnen de eigen subcultuur ophouden.
13
Model-AlcoholBestuursreglement voor studentenverenigingen
Regionale organisaties voor alcoholvoorlichting
Alkmaar, Haarlem onder voorbehoud:
Delft, Den Haag onder voorbehoud:
Brijder Stichting
Parnassia, psycho-medisch centrum
Yvonne Spit
Marije van den Bos
Postbus 414
Bazarstraat 1
1800 AK Alkmaar
2518 AE Den Haag
072-5272803
070-3917840
Amsterdam, Diemen:
Den Bosch onder voorbehoud, Eindhoven:
Jellinek Preventie & Consultancy
Novadic, Netwerk voor verslavingszorg
Roel Kerssemakers
Jos Wijdeven
1e Weteringplantsoen 8
Bram van den Berghstraat 135
1017 SK Amsterdam
5348 JZ Oss
020-5702355
0412-696150
Assen, Emmen, Meppel:
Deventer:
CAD Drenthe
Tactus, Instelling voor Verslavingszorg
Jacky van der Ende
Peter Verzijl
Postbus 513
Postbus 154
9400 AM Assen
7400 AD Deventer
0592-312434
0570-611036
Breda, Tilburg:
Driebergen en Utrecht:
Kentron, Verslavingszorg West- en Midden-Brabant
Centrum Maliebaan
Marcel Wilderom
Marco Looyé/Ewout Nonhebel
Korte Raamstraat 3
Wittevrouwensingel 76
4818 CJ Breda
3572 CD Utrecht
076-5236300
030-2758758
Enschede, Hengelo: Tactus, Instelling voor Verslavingszorg Marianne Modderkolk Postbus 417 7500 AK Enschede 053-4331414
14
Model-AlcoholBestuursreglement voor studentenverenigingen
Groningen:
Nijmegen, Wageningen, Arnhem, Doetinchem, Ede:
Ambulante Verslavingszorg Groningen
De Grift, Gelders centrum voor verslavingszorg
Ellen Gouvernante
Irmgard Poelmans (Arnhem, Nijmegen)
Postbus 1024
Annette Lambers (Arnhem, Doetinchem, Ede,
9701 BA Groningen
Wageningen)
050-5887679
Postbus 351 6800 AJ Arnhem
Heerlen, Maastricht, Roermond, Sittard, Venlo:
026-3551416
CAD Limburg, Instituut voor Verslavingszorg Wilma Noteborn
Rotterdam:
Wilhelminasingel 68a
Boumanhuis Rotterdam
6221 BK Maastricht
Annemarie Rijk
043-3254081
Molenbaan 2 2908 LM Capelle a/d IJssel
Leiden onder voorbehoud:
010-2723380
Parnassia, psycho-medisch centrum Bert Paardenkoper
Vlissingen:
Lange Mare 45
ZCAD
2313 GP Leiden
Martijn Planken
071-5143641
Vlissingsesingel 85 Postbus 85
Leeuwarden:
4330 AB Middelburg
Dr. Kuno van Dijk Stichting
0118-625113/637640
Essy Groot Bramel Zuiderhogeweg 80
Zwolle:
9203 SZ Drachten
Stichting CAD
0512-510036/532111
Alex Govers Postbus 509 8000 AM Zwolle 038-4560760
15
Model-AlcoholBestuursreglement voor studentenverenigingen
Colofon
Het model-Alcoholbestuursreglement voor
© NIGZ, Woerden, 2001. Niets uit deze uitgave mag
studentenverenigingen
worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke
Uitgave
wijze dan ook, zonder de voorafgaande schriftelijke
Nationaal Instituut voor Gezondheidsbevordering en
toestemming van de uitgever.
Ziektepreventie (NIGZ), 2001 in samenwerking met de Landelijke Kamer van Verenigingen (LKvV) te Utrecht
Bestelwijze Een exemplaar van dit reglement (incl. diskette) is gratis en o.v.v. de bestelcode AV01709 te bestellen bij het:
NIGZ Postbus 500 3440 AM Woerden
Telefoon
(0348) 437 606 Alcohol Infolijn 0900 - 500 20 21 (22 cent / 0,10 euro p.m.)
Fax
(0348) 437 666
E-mail
[email protected]
Internet
www.alcoholvoorlichting.nl www.benjijsterkerdandrank.nl
of bij:
LKvV Postbus 19128 3501 DC Utrecht
Telefoon
030-230 4298
Fax
030-231 9705
16