het klimaat is
Van in je straat tot in Cancún.
www.groen.be
inhoud 03 voorwoord
Het klimaat is overal
voorwoord
Het klimaat is overal
04 CANCÚN
In december vorig jaar was de wereld even in de ban van het klimaat. De
VN-klimaattop in Kopenhagen moest en zou een allesomvattend akkoord
Dé opdracht in Cancún
06 Interview
Kristof Calvo: ‘Een klimaatminister mét ambitie en beleid a.u.b.’
08 tien klimaatrealisaties In jouw buurt
opleveren. Maar het werd een flop. De teleurstelling en verontwaardiging waren dan ook groot. Gelukkig is er ook goed nieuws: tijdens de komende conferentie in Cancún hebben we de kans om beter te doen.
Brussel F ietsenverhuursysteem Villo
Met dit magazine vertellen we u wat meer over de inzet van Cancún en wat
Hove Een slimmewegenkaart
Groen! ervan verwacht. U komt ook te weten welke voordelen een internationaal
Zoersel Gratis energiescans
klimaatbeleid kan hebben. Internationale afspraken zijn echter niet voldoende.
Mechelen 1.000 nieuwe bomen in de Dijlestad Meise Meer met minder energie
Ook in eigen land moeten we een tandje bijsteken. De strijd tegen de klimaatverandering is een werk van lange adem en vereist actie op vele domeinen.
Antwerpen EcoHuis
België, Vlaanderen en onze steden en gemeenten, iedereen moet zijn steentje
Zwijndrecht E en groen bastion
bijdragen. Er gebeurt al heel wat, niet in het minst in die steden en gemeenten waar u
Mortsel Legt passiefplein aan
groene burgemeesters en schepenen aantreft. Daar leest u alles over in dit magazine.
Watermaal-Bosvoorde 3 0 procent minder energieverbruik
En wat we in Vlaanderen en België beter kunnen en moeten doen, krijgt u ook te lezen.
Hasselt Klimaatwijken
Van in je eigen straat tot op de grote conferenties. U zal het merken, het
22 europa Bart Staes: ‘Hoog tijd dat we als burgers het heft in eigen handen nemen.’
23 vlaanderen
klimaat is werkelijk overal. Tijd verliezen zou daarom jammer zijn, dus maken wij van Groen! er werk van. Want wij geloven in een goede afloop van deze klimaatconferentie. Omdat een ambitieus klimaatbeleid alleen maar voordelen heeft: ecologisch, sociaal én economisch. Alvast veel leesplezier!
Hermes Sanctorum: ‘Vlaanderen is aan zet.’
24 ABC
Het ABC van het klimaat
26 Klimaatbeleid
Tien punten voor een beter klimaat
colofon Dit magazine is een uitgave van Groen!. Gedrukt op Cyclus Offset, papier van 100 procent gerecycleerde vezels, zonder optische witmakers, en met vegetale inkten verantwoordelijke uitgever_ Kristof Calvo, Sergeant De Bruynestraat 78-82, 1070 Brussel Werkten mee_Ben Bleys, Els Sallets, Lien Vrijders, Jeremie Vaneeckhout | Fotografie: Sien Verstraeten, Memymom (Brussel), Wouter Van Vooren (Hasselt), iStockphoto, Dreamstime Druk_De Wrikker. November 2010
Wouter Van Besien Voorzitter Groen!
Kristof Calvo Federaal parlementslid Groen!
Perspectieven voor het Zuiden Cancún
Ontbossing stoppen landen
Elk jaar verdwijnen er miljoenen
dragen een grote verantwoorde-
hectaren bos in de wereld. Dat
De
geïndustrialiseerde
lijkheid voor de klimaatproblema-
zorgt
tiek. Hun aandeel in de globale
twintig procent van de globale CO2-
CO2-uitstoot is historisch erg groot.
uitstoot. Die ontbossing heeft ook
Boodschap is dus dat we voor eigen
andere catastrofale gevolgen zoals
President Obama stuit op grote weerstand in de VS, Europa aarzelt
deur vegen en de landen in het
een groot verlies aan biodiversiteit.
en China wijst vooral naar de industrielanden. Een allesomvattend
Zuiden helpen. In Cancún moet er
Cancún moet daarom een akkoord
daarom ook een concreet akkoord
opleveren om de ontbossing te
komen over financiële middelen op
stoppen en de landen in het Zuiden
korte en lange termijn en moeten
daarbij te ondersteunen.
Dé opdracht in Cancún
internationaal klimaatakkoord ligt dus nog niet voor het grijpen. Net daarom is de conferentie in Cancún zo belangrijk. Om de opwarming tijdig te stoppen, moet zo’n globaal akkoord er komen. Dé opdracht
er afspraken gemaakt worden over
is dus: nu vooruitgang boeken. Zo effenen we het pad voor een finaal
technologieoverdracht.
voor
een
aandeel
van
akkoord op de conferentie van Johannesburg in 2011.
Op weg naar minder CO2
Met iedereen rond de tafel
Eigen doelstellingen verhogen
Het best mogelijke akkoord is
Cruciaal is dat geïndustrialiseerde
er een dat met respect voor alle
landen zich engageren om ambiti-
van
betrokken partijen tot stand komt.
euze reductiedoelstellingen te reali-
CO2-uitstoot, dat is wat we moeten
Gekonkelfoes onder nieuwe en oude
seren. Die ambitie zal hen trouwens
Een
radicale
vermindering
doen om de klimaatopwarming te
grootmachten zoals in Kopenhagen
geen windeieren leggen. Het leidt
beperken tot ‘slechts’ 2°C, en dat
kunnen we dus missen als kiespijn.
immers tot groene jobs en meer ener-
is wat door de wetenschap als het
Het is daarom belangrijk dat de
gieonafhankelijkheid. Daarom mag
maximum wordt beschouwd. Zo
klimaatonderhandelingen blijvend
de Europese Unie geen vrede nemen
snel mogelijk, want de tijd dringt.
gevoerd worden via het UNFCCC,
met twintig procent reductie in 2020,
Om dat mogelijk te maken, moeten
het klimaatkader van de Verenigde
een doelstelling die nu al bijna volle-
we in Cancún akkoorden sluiten
Naties. Cancún moet kleinere en
dig gerealiseerd is. De EU moet tegen
over
arme landen opnieuw vertrouwen
2020 mikken op minstens dertig pro-
meting,
rapportering
controle van reducties.
en
geven in zulke onderhandelingen.
cent minder uitstoot. Ook zonder een globaal akkoord.
interview
Een klimaatminister mét ambitie en beleid a.u.b.
Op weg naar een
klimaatwet
Kristof Calvo
Minister Joke Schauvliege kondigt nochtans aan dat we niet te veel moeten verwachten.
volgende regering moet er een zijn
Calvo: ‘Dat heb ik helaas ook gelezen,
klaar: een klimaatwet, een tweede
ja. Het zal niet eenvoudig zijn om een
windmolenzone in de Noordzee, een
akkoord te sluiten, maar dat moet
plan voor vergroening van de economie
de ambitie zijn en blijven. Anders
en investeringen bij de NMBS.’
met een klimaatminister die beleid voert. Groen! heeft het huiswerk
verkozen als Kamerlid, nu al trekt hij met enkele collegaparlementsleden naar de VN-klimaatconferentie in het Mexicaanse Cancún. Kersvers parlementslid Kristof Calvo vertegenwoordigt er ons land en verwacht er veel van. ‘Het is
voor een federale klimaatwet met jaarlijkse emissiebudgetten en een betere parlementaire controle. Dat vraagt ook de succesvolle Big Ask–campagne van Nic Balthazar. In het Verenigd Koninkrijk heeft men al
blijven we beter thuis. Opdracht is nu
Pas deze zomer werd hij
Groen! pleit al geruime tijd
zo’n wet.
tegen ontbossing. Zo ligt de weg naar
Is het wel verstandig om zo ambitieus te zijn terwijl we economisch moeilijke tijden beleven?
een allesomvattend akkoord in 2011
Calvo: ‘Klimaatinspanningen en
korte, middellange en lange
weer open.’
economie gaan samen. Als België leider
termijn
om enkele concrete deelakkoorden te sluiten, bijvoorbeeld over de financiering van het Zuiden en de strijd
wordt in klimaatbescherming, wordt
Wat kan de nieuwe federale regering zoal ondernemen?
raakte bekend dat het aantal jobs in
Calvo: ‘De vorige regering had qua
de sector van hernieuwbare energie in
klimaat één verdienste: ze had
Duitsland is opgelopen tot 340.000, een
het een economische winnaar. Recent
Een klimaatwet bevat: Ambitieuze doelstellingen op
Een verdeling van inspanningen tussen verschillende sectoren: industrie, landbouw, verkeer, gebouwen en huishoudens
hét moment om de kater van
met Paul Magnette voor het eerst
verdubbeling op vijf jaar. Dat toont aan
Duidelijke afspraken over
Kopenhagen weg te spoelen’,
een klimaatminister. Maar dat
dat economie en ecologie bondgenoten
rapportering en controle
verklaart hij.
is natuurlijk niet voldoende. De
kunnen zijn. Laten we daar werk van maken.’
brussel
Fietsverhuursysteem Villo! is overdonderend succes. Het Brusselse fietsverhuursysteem Villo! is een groot succes. Na anderhalf jaar telt het meer dan 20.000 abonnees, en er waren ook al 58.000 occasionele gebruikers. De fietsen werden al meer dan een 500.000 keer gebruikt. Dat komt neer op een besparing van bijna 500 ton CO2.
In Brussel kiezen we resoluut voor duurzame mobiliteit: het openbaar vervoer, fietsers en voetgangers komen op de eerste plaats. Bruno De Lille Staatssecretaris voor Mobiliteit in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Brussels Staatssecretaris voor Mobiliteit Bruno De Lille: ‘Onlangs werd het IRIS 2-plan goedgekeurd, het strategische mobiliteitsplan voor het Brussels Gewest. Dat bepaalt dat de autodruk met twintig procent naar beneden moet en het openbaar vervoer, fietsers en voetgangers op de eerste plaats komen.’
Villo!: duurzame Mobiliteit op maat van de Brusselaar Villo! is een netwerk van huurfietsen. Momenteel vind je in elf gemeenten 180 stations en 2.500 huurfietsen. Het ideale vervoers-
‘Dat is ook nodig om de leefkwaliteit en economische slagkracht van het Gewest te garanderen. Villo! kadert perfect binnen deze duurzame visie: de fietsen
middel om korte afstanden in de hoofdstad af te leggen. Brusselaars en bezoekers bewegen zich zo op
zijn goedkoop, snel, milieuvriendelijk
een goedkope, snelle, gezonde en
en toegankelijk. Voordelen die ook de
milieuvriendelijke manier.
Brusselaars overtuigd hebben.’
hove
zoersel
Een slimmewegenkaart
Gratis energiescans
De centra van Hove, Edegem en Mortsel liggen op minder dan drie
Iedereen die energie wil besparen, kan een gratis energiescan
kilometer van elkaar. De drie besturen kwamen daarom, onder impuls
aanvragen in Zoersel. ‘Ondertussen zijn er meer dan 200 woningen
van de Fietsersbond, op het idee om samen iets te ondernemen rond een
gescand, waarvan ruim een kwart bij mensen die het moeilijk hebben’,
goed fietsbeleid. Zo maken ze samen werk van duurzame mobiliteit.
zegt schepen van Leefmilieu Bob Peeters.
Het resultaat is de slimmewegenkaart.
Hilde Van Driessche uit Hove. ‘Naast de
‘Alle toestellen, installaties en materia-
het OCMW aankloppen voor een ener-
De kaart geeft doorgaande fietswegen,
doorgaande fietsroutes, die je het snelst
len worden geïnventariseerd. We vragen
gietoelage. ‘Voor de uitvoering doen wij
alternatieve fietsroutes en handige bin-
van wijk tot wijk brengen, bevat ze
naar de bewoners hun gedrag. Op basis
beroep op energiesnoeiers uit de soci-
nenwegen weer. Maar de gebruiker
ook alle alternatieve fietsroutes.’ Het is
daarvan maken we een rapport met tips’,
ale economie’, vervolgt schepen Peeters.
krijgt ook info over autodelen, carpoolen
vooral haar bedoeling de inwoners aan
verklaart schepen Peeters. Daarnaast
‘Zo wordt werk verschaft aan mensen die
en het aanbod van De Lijn en de NMBS.
te zetten een slimme keuze te maken bij
voert de energieadviseur een aantal
anders moeilijk hun weg vinden op de
‘De kaart is hét instrument voor de func-
elke verplaatsing.
kleine maatregelen uit, zoals het vervan-
gewone arbeidsmarkt.’
tionele fietser’, zegt groene schepen
gen van gloeilampen door spaarlampen.
Bij elke verplaatsing een slimme keuze voor het juiste vervoermiddel, daar draait het om.
Zowel bij de keuze van de gezinnen als bij de keuze voor de uitvoerders ervan, primeert het sociaal aspect.
Hilde Van Driessche Schepen van Mobiliteit in Hove
Bob Peeters Schepen van Leefmilieu in Zoersel
Er wordt met de energiescans vooral gemikt op zij die het moeilijk hebben: klanten bij sociale leveranciers, mensen met een budgetmeter of inwoners die bij
mechelen
1.000
nieuwe bomen in de Dijlestad
Mechelen ondergaat een ware metamorfose. Naast een grondige heraanleg van de Mechelse straten en pleinen plant de Dijlestad ook een grootscha-
Onze stad ondergaat een ware metamorfose. De 21ste eeuw zal groen zijn, ook in Mechelen. Marina De Bie Schepen van Leefmilieu in Mechelen
lige vergroening. ‘De volgende twee jaar komen er een duizendtal bomen bij’, zegt schepen van Leefmilieu Marina De
Bie van Groen!. ‘De vergroening van de
bomen worden vervangen waar nodig.
stad is een voortdurende uitdaging. Als
Aan te planten soorten zijn ondermeer
ik door de stad fiets, zie ik telkens weer
lindes, essen, zilveresdoorns en tamme
nieuwe mogelijkheden.’
kastanjes.
Op de stadsvesten komen er bomen bij: op
In de lente van 2011 komt er meer groen
de middenbermen, kruispunten en straat-
in de Mechelse wijken en dorpen. Ook
hoeken. Geen eenjarige boompjes, maar
de bloem- en boombakken zullen dan
bomen van tien jaar oud met een omtrek
volgens een nieuw spreidingsplan neer-
van minstens 25 centimeter. Ook zieke
gepoot worden overal in de stad.
meise
antwerpen
Meer met minder energie Ook in Meise staat energiebesparing hoog op de agenda. De gemeente en de inwoners doen het nodige om minder energie te verbruiken. ‘Met tal van acties en subsidies voor onze inwoners en door zelf het goede voorbeeld te geven als gemeente’, zegt schepen van Leefmilieu MarieJeanne Thaelemans.
We organiseren acties en geven subsidies, maar we geven als gemeente ook zelf het voorbeeld. Marie-Jeanne Thaelemans Schepen van Leefmilieu in Meise
Zo werden de afgelopen drie jaar 250 energiescans bij inwoners uitgevoerd. De gemeente zelf verleent subsidies voor hernieuwbare energietoepassingen, fotovoltaïsche en thermische zonnepanelen. Ook voor dakisolatie doet ze een duit in het zakje, net als voor groendaken. Inwoners worden ondersteund via infoavonden, brochures en advies op maat.
EcoHuis Is het een tentoonstelling, demonstratiewoning of café? Feit is dat het Antwerps Ecohuis een huis is met vele kamers. Niet zomaar een verzamelpunt voor overtuigde groene jongens, maar een plaats waar iedereen aan informatie kan geraken.
Milieubewust leven hoeft niet saai, duur of ingewikkeld te zijn. Het Ecohuis toont dat.
Borgerhout. Wat vandaag een moeilijke
Erwin Pairon Voormalig schepen van Leefmilieu in Antwerpen
malig Groen!-schepen Erwin Pairon. Er
buurt heet, was vroeger de ‘place to be’ voor iedereen die zijn huis inrichtte. Vandaag is het Ecohuis een begrip, ondermeer dankzij de steun van vooris het Ideum, een tentoonstelling rond duurzaamheid en milieu. Met vragen
In 1995 werd Ecologica georganiseerd,
rond duurzaam wonen en consumeren
een tentoonstelling met groene tips voor
kan je dan terecht in de Mediatheek.
acties zoals Nacht van de Duisternis, Earth
huis, tuin en keuken. Het werd zo’n succes
Je vindt er ook de EcOriginal shop, een
Hour, Ik Kyoto en Met Belgerinkel naar de
dat de vraag kwam naar een permanent
demonstratiewoning en het Ecocafé.
Winkel. Sinds 2009 maakt de gemeente
project. Als locatie werd niet toeval-
Groen! vindt het spijtig dat de huidige
gebruik van 100 procent groene stroom,
lig gekozen voor de Turnhoutsebaan in
meerderheid dit initiatief afbouwt.
Verder doet de gemeente ook mee aan
ook voor openbare verlichting.
zwijndrecht
Groen! is in Zwijndrecht een vaste waarde. De inwoners steunen de groene keuzes van het bestuur. Willy Minnebo Burgemeester in Zwijndrecht
Een groen bastion In Zwijndrecht is burgemeester Willy Minnebo aan zijn derde ambtstermijn bezig. ‘Sinds 1995 sta ik aan het hoofd van een coalitie met Groen! als belangrijkste schakel. In onze gemeente is dat duidelijk merkbaar’, aldus de groene burgemeester. De gemeente heeft maar liefst vijf-
ook kleinere energieleveranciers mee-
tien gebouwen in haar bezit. Hun elek-
dingen. Uiteindelijk heeft Wase Wind de
triciteitsverbruik ligt jaarlijks om en bij
opdracht gekregen, een lokale producent
750.000 kWh. Samen met bijvoorbeeld
van windenergie’, legt Minnebo uit.
ook nog de openbare verlichting is er een totaalverbruik van meer dan één mil-
‘Groen! is in Zwijndrecht een vaste
joen kWh per jaar. Spaarzaam met ener-
waarde’, besluit Minnebo. De inwoners
gie omgaan is dus de eerste boodschap.
van Zwijndrecht volgen de groene keuzes van het bestuur. Inwoners beschou-
Maar ook de aankoop van zuivere ener-
wen Willy als ‘hun burgemeester’. ‘Een
gie was voor het gemeentebestuur een
echte burgemeester moet bezig zijn
prioriteit. Toen het vorige contract eind
met problemen van gemeentelijke aard,
2008 afliep wilden ook het OCMW en de
maar hij moet ook een burgervader zijn.
politie overschakelen naar hernieuwbare
Zeg maar een seculiere biechtvader, een
energie. ‘Omdat de hoeveelheid te leve-
vertrouwensman met levenservaring.’
ren stroom relatief beperkt bleef, konden
watermaal-bosvoorde
mortsel
30 procent minder energieverbruik Watermaal-Bosvoorde bewijst dat minder CO2 uitstoten niet per se moeilijk en duur is. ‘Door gebouwen te isoleren, zonnepanelen te installeren en het zwembadwater een graadje lager te zetten’, zegt schepen van Leefmilieu Annemie Vermeylen.
© abscis architecten
Het passiefplein is goed voor het klimaat en het zal nieuwe impulsen geven aan de winkels.
Mortsel legt passiefplein aan
Ingrid Pira Burgemeester in Mortsel
Mortsel krijgt een nieuw stadsplein en het is een zogeheten passiefplein. Volgens groene burgemeester Ingrid Pira zal het sfeervolle nieuwe plein een boost geven aan het winkelcentrum. ‘De plannen zijn klaar, het contract met de aannemer is getekend. In 2012 heeft Mortsel zijn passiefplein’, kondigt ze fier aan. Het plan is op vele vlakken goed voor
Ook de materialen zijn duurzaam: wa-
het klimaat. Een grote glazen luifel van
terdoorlatende kiezelstroken zullen het
noord naar zuid wordt voorzien van foto-
plein sieren en de houten zitmeubels
voltaïsche cellen. Goed voor de energie
dragen het FSC-label (hout afkomstig van
van veertig procent van de verlichting
duurzaam bosbeheer). Het plein wordt
op het plein en de ondergrondse par-
omzoomd met platanen omdat deze bo-
king. Er zijn minder verlichtingsarma-
men het meeste stikstof uit de lucht ha-
turen nodig door de lichtweerkaatsing
len. Als kers op de taart krijgt het plein
onder de luifel.
een multifunctioneel passiefgebouw op-
Na een energie-audit in al haar gebou-
‘Twee soorten ingrepen bleken nodig’,
wen kon de gemeente met een relatief
zegt schepen Vermeylen. ‘Eenmalige
kleine investering dertig procent ener-
investeringen zoals de isolatie van de
gie, kosten én CO2-uitstoot besparen.
gebouwen of de vervanging van stook-
Met een jaarlijkse factuur van om en bij
ketels door hoogrendementsketels. En
900.000 euro voor 35 gemeentegebou-
natuurlijk ook structurele maatregelen
wen niet alleen ecologisch, maar ook
zoals de regeling van de verwarmings-
economisch interessant.
installaties en het sensibiliseren van het personeel.’ Zo investeert de gemeente
Minder energie vermijdt de uitstoot van tonnen broeikasgas én bespaart honderdduizenden euro’s.
binnenkort in een warmtekrachtkoppelingsinstallatie (WKK) voor het zwembad, de grootste verbruiker.
Annemie Vermeylen Schepen van Leefmilieu in Watermaal-Bosvoorde
getrokken in duurzame materialen.
hasselt
Elk jaar zijn er nieuwe Hasselaren die hun CO2-uitstoot willen verminderen en dat is goed nieuws. Toon Hermans Schepen van Welzijn in Hasselt
Klimaatwijken Hoe breng je CO2-uitstoot in beeld? Niet eenvoudig, maar in Hasselt werkt men eraan. ‘Om mensen bewust te maken van het probleem en mogelijke oplossingen, doen we mee met de campagnes van klimaatwijken’, zegt Groen!-schepen Toon Hermans. ‘Op die manier proberen we onze burgers te betrekken en samen onze CO2-uitstoot te verminderen.’ ‘Een klimaatwijk is een groep van onge-
enthousiast op zoek naar energievreters
veer vijftien gezinnen die de uitdaging
in huis. Mensen zijn zelfs bereid hun
aangaat om gedurende zes maanden
gewoontes enigszins aan te passen. Het
acht procent energie te besparen in huis.
resultaat kan tellen: er werd tot der-
Deze gezinnen wonen in dezelfde wijk
tig procent minder energie verbruikt.
of straat of kennen elkaar via een vereniging, een school of werk. Zo kunnen ze
Energie is trouwens een thema dat hoog
ook hun energieverbruik vergelijken met
op de agenda staat in Hasselt. Voor-
anderen en tips en ervaringen uitwisse-
beelden zijn de aankoop van honderd
len. Ze worden daarbij geholpen door
procent groene stroom voor stadsdien-
een energiemeester.
sten en openbare verlichting en de
En de aanpak werkt, want ieder jaar
via windmolens en zonnepanelen.
lokale productie van duurzame energie opnieuw
gingen
nieuwe
Hasselaren
europa
vlaandereN
‘Hoog tijd dat we als burgers het heft in eigen handen nemen’
‘Vlaanderen is aan zet’ Vlaanderen is de trein van de schone technologie volop aan het missen,
De Europese Unie verliest de leidersrol als het gaat om klimaatbeleid.
waarschuwt Vlaams volksvertegenwoordiger Hermes Sanctorum.
Tijd dat Europese burgers die rol opeisen, vindt Europees Parlementslid
Angst voor verandering, vermoedt de groene parlementair. ‘Onze
Bart Staes. ‘We kunnen op allerhande manieren de druk opvoeren: door
minister durft niet voluit te gaan. Maar nog opmerkelijker is dat
te letten op wat we eten, hoe we reizen, hoe we omgaan met energie. Zo
veel Vlaamse bedrijven wel al tot dat inzicht gekomen zijn.’
kunnen we een écht verschil maken.’ Vlaanderen telt heel wat energie-inten-
Eind oktober, op de Europese Top, kwamen Europese regerings leiders toch tot één standpunt?
eten, hoe we reizen, isoleren, onderzoeken
sieve bedrijven en wil nog altijd de logis-
hoe lokale gemeenschappen energie kun-
tieke draaischijf zijn van Europa. ‘Als je
nen opwekken. Dat gebeurt allemaal ook
bijvoorbeeld de plannen ziet om de Ring
Staes: ‘Ja, alleen blijft de EU helaas bij de
steeds meer. En dat is goed nieuws.’
Dus je kan als burger écht een verschil maken?
de Vlaamse regering gewoonweg foute
eel dertig procent als andere landen ook zo’n inspanning doen. Een meerderheid
Staes: ‘Natuurlijk. Een mooi voorbeeld
met een ambitieus klimaatbeleid’.
van het Europees Parlement riep de EU
is wat de milieubeweging in Nederland
cent minder CO2 uit te stoten en eventu-
keuzes. Keuzes die niet verzoenbaar zijn Vlaams Parlementslid Hermes Sanctorum
nochtans op om ambitieuzer te zijn. Zo
en Zweden doet. Ze kopen collectief CO2-
Minister Schauvliege volgt gewoon de
De overheid stimuleert wel energiebe-
zouden we de internationale klimaat-
emmissierechten. Een ton CO2 gaat nu
middenstroom,
sparende maatregelen via subsidies en
onderhandelingen een krachtige impuls
voor de lage prijs van 15 euro over de
vroeg haar bijvoorbeeld om voluit te
fiscale aftrek, maar armere gezinnen bij-
geven. Maar de Europese politieke lei-
toonbank. Die prijs moet omhoog om
gaan voor 30 tot 40 procent CO2-reductie
voorbeeld hebben hier weinig aan.’
ders lijken niet te luisteren naar weten-
bedrijven te stimuleren om vervuilende
tegen 2020. Ook als andere industrielan-
schap en burgers.’
technologie door schonere te vervan-
den niet zouden meedoen. Tal van stu-
‘De beste manier om de Vlaamse wonin-
gen. Burgers kunnen die
dies wijzen immers op de voordelen, niet
gen grootschalig te isoleren is het invoe-
rechten via de milieu-
alleen op vlak van klimaat, maar ook eco-
ren van een derdebetalerssysteem. Dat
beweging opkopen en
nomie en gezondheid. Maar de minister
betekent dat de isolatiewerken door de
meteen
hield de boot af.’
overheid, een energiebedrijf of een bank worden afbetaald door de vermindering
De wetenschap komt pas in 2014 met een nieuw klimaatrapport. Wat kunnen we ondertussen doen?
vernietigen.
vindt
Sanctorum.
‘Ik
Staes: ‘We kunnen op alle mogelijke
Daardoor zou de
manieren de politiek onder druk blijven
totale hoeveelheid
Op vlak van energiebesparing bestaat
zetten en onze stem laten horen. Tegelijk
rechten afnemen en
nochtans een gigantisch potentieel in
op de energiefactuur. Daar wordt ieder-
kunnen we door ons consumptiegedrag
de prijs stijgen.’
Vlaanderen. ‘Onze huizen zijn gemiddeld
een financieel beter van en het is ook
slechter geïsoleerd dan in Zuid-Europa.
goed voor het klimaat.’
wel degelijk zelf iets doen: letten op wat we
rond Brussel te verbreden of de luchthavenregio uit te breiden, dan maakt
doelstelling om tegen 2020 twintig pro-
Europees Parlementslid Bart Staes
worden geprefinancierd en vervolgens
ABC van het klimaat Adaptatie
Ecologische voetafdruk
Kyoto-protocol
We kunnen het klimaatprobleem aanpakken door de oorzaken te bestrijden (mitigatie), maar we moeten ons ook aanpassen (adaptatie). De klimaatopwarming is immers al bezig. We moeten ons dus ook voorbereiden op de mogelijke gevolgen zoals een stijging van de zeespiegel, extreme neerslag of droogte, overstromingen en stormen.
Het totale oppervlak aan grond en water dat een individu jaarlijks gebruikt. Volgens het laatste Living Planet Report van WWF is de ecologische voetafdruk van de gemiddelde Belg 8 hectare. Als we de totale aardoppervlakte verdelen onder alle aardbewoners, is het eerlijk aarde aandeel 1,7 hectare.
Het protocol is een afspraak onder het klimaatverdrag van de Verenigde Naties, opgesteld in de Japanse stad Kyoto in 1997. Industrielanden besloten hun uitstoot van broeikasgassen in de periode 2008-2012 onder een bepaald plafond te houden. Voor de Europese Unie betekent dit een emissiereductie van 8 procent ten opzichte van het niveau van 1990.
Broeikaseffect In de luchtlaag rond de aarde zitten bepaalde gassen. Ze laten zonnestraling door en houden de terugkerende straling (warmte) tegen. Zonder de broeikasgassen zou de gemiddelde temperatuur op aarde -18°C zijn. Nu is dat +15°C. Sinds de industriële revolutie voegt de mens echter grote hoeveelheden broeikasgassen toe aan de atmosfeer. Hierdoor wordt het natuurlijke evenwicht verstoord en warmt de aarde op.
COP16 Tijdens de 16de United Nations Conference of Parties (COP) in Cancùn komen alle wereldleiders samen om een nieuwe internationaal klimaatverdrag af te sluiten. De bijeenkomst vorig jaar in Kopenhagen (COP15) was geen groot succes.
Emissiehandel Voor elke ton CO2 dat een bedrijf uitstoot moet zij emissierechten kunnen voorleggen. Wanneer de hoeveelheid emissierechten te laag is, kan het bedrijf extra rechten aankopen. Werd er minder CO2 uitgestoten, dan kunnen de overige rechten worden verkocht.
IPCC Het Intergovernmental Panel on Climate Change is een organisatie van de Verenigde Naties, opgericht in 1988, om de risico’s van klimaatverandering te evalueren. Het panel bestaat uit honderden experts uit de hele wereld: van universiteiten, onderzoekscentra, ondernemingen en milieuorganisaties. Het panel voorziet de internationale politiek van wetenschappelijke informatie over klimaatverandering. Elke vijf jaar publiceert het een rapport.
Ontbossing Door het verdwijnen van bos wordt er minder CO2 uit de lucht opgenomen. Bovendien belandt gemiddeld slechts 5 procent van het gekapte hout in langdurige toepassingen zoals balken in woningen of meubelen. Het overige deel komt na verbranding of ontbinding als CO2 in de atmosfeer terecht. Maar liefst 20 procent van de menselijke CO2uitstoot wordt veroorzaakt door ontbossing.
REDD+ Een oplossing voor de wereldwijde ontbossing komt er pas als een levende boom meer geld in het laatje brengt dan een dode. Daarom werd het REDD-programma (Reducing Emissions from Deforestations and Degradation in Developing Countries) in het leven geroepen. Intussen gaan de besprekingen al over REDD+, een uitbreiding van het concept. Ook
duurzaam bosbeheer krijgt dan financiële compensatie.
Tuvalu De laaggelegen eilandengroep Tuvalu in de Stille Oceaan ondervindt vandaag reeds de gevolgen van de klimaatopwarming. Veel bewoonde gebieden liggen onder de zeespiegel en worden door eb en vloed overstroomd. Door de specifieke ligging van de eilandengroep zijn er weinig oplossingen mogelijk. De regering van Tuvalu hoopt alvast milieuasiel te krijgen van Australië of Nieuw-Zeeland.
Windenergie Windenergie is de elektrische energie die een windturbine uit wind kan maken. De windinslag op de wieken van een turbine doet een rotor draaien. Die rotor drijft op zijn beurt een dynamo aan, die elektriciteit produceert. De opgewekte stroom kan rechtstreeks gebruikt worden en het teveel kan aan het net geleverd worden.
Zonne-energie De energie die mensen zelf met hun technologie opwekken direct vanuit hun zonnestraling. In België gebeurt dit op vooral op twee manieren: via thermische zonneenergie waarbij zonlicht wordt omgezet in warmte of via zonnepanelen die licht onmiddellijk omzetten in elektriciteit.
10 punten
voor een beter klimaat
Als we in Cancún een internationaal akkoord bereiken, is het werk nog
Groene fiscaliteit Minder lasten op arbeid, meer op vervuiling (kerosinetaks, slimme kilometerheffing en heffing op afgeschreven kerncentrales).
niet af. De volgende vraag is immers: hoe realiseren we dat akkoord in eigen land? Want laten we eerlijk zijn: het klimaatbeleid in eigen land is
Energiearmoede aanpakken
niet ambitieus genoeg. Zo missen we in Vlaanderen en België al te vaak
Creatie van één sociaal energiefonds voor de voorfinanciering van energiebesparende maatregelen bij mensen met een laag inkomen.
kansen: kansen op een stabiel klimaat, op een gezonder leefmilieu en op duizenden groene jobs. Groen! schuift daarom tien punten naar voor.
Hernieuwbare energie Een tweede windmolenzone in de Noordzee, voorrang aan hernieuwbare energie op het net en een zonnedakenplan.
Energiezuinige overheidsgebouwen Renovatie van bestaande gebouwen en nieuwe overheidsgebouwen steeds passief.
Koolstofarme economie
Beter openbaar vervoer
Een nationaal plan van de federale overheid en de gewesten voor groene jobs en voor vergroening van de economie.
Investeren in extra trams en light rails met De Lijn, betere verbindingen en stiptere treinen afdwingen via de beheersovereenkomst NMBS.
Onderzoek en ontwikkeling
Nationale klimaatwet
Groene innovatie stimuleren via een overheidsbank, openbare onderzoekscentra en een duurzaam aankoopbeleid van de overheid.
We stemmen een nationale klimaatwet: bindende en afdwingbare doelstellingen op korte en lange termijn.
Energiezuinige huizen
Klimaatresponsabilisering
Een traject naar passiefhuistandaard en nulenergiewoningen bij nieuwbouw en een ambitieus Vlaams renovatie- en isolatieplan.
Gewesten die het goed doen worden beloond, regio’s die de klimaatdoelstellingen niet halen worden financieel bestraft.
De federale en de Vlaamse regering zijn op zoek naar een
klimaatminister (M ⁄ v ) Je functie Je hebt een hart voor de Aarde en wil er zorg voor dragen? Klimaat is je passie en je popelt om politieke keuzes te maken? Dan ben jij misschien die gedroomde klimaatminister, waar België en Vlaanderen zo nood aan hebben. De federale regering zoekt er binnenkort een nieuwe en Vlaanderen legt alvast een wervingsreserve aan. Hun leefmilieuminister lijkt immers niet te overtuigen. Je profiel • Angst om te veranderen is je vreemd. Ervaring als change manager is een troef. Problemen zijn er om opgelost te worden. De klimaatsverandering zie je als een serieuze bedreiging, maar ook als een grote kans. • Je bent stressbestendig en kan onderhandelen als de besten. Ook de top van Electrabel kan je de baas. Je zet niet zomaar je handtekening. Een kat in een zak koop je niet. Beleid wil je maken via wetten en niet via deals.
Stel je kandidaat via www.groen.be
