Het kan zonder overheidssubsidie

Nieuwsberichten voor klanten van de ASN Bank, september 2011

Willemijn Verloop, toezichthouder Natuur & Milieu:

‘Het kan zonder overheidssubsidie’

Wat u altijd al wilde weten over beleggen

ASN SERVICE ASN Bank Postbus 30502 2500 GM Den Haag telefoon 070-356 93 33 fax 070-361 79 48 www.asnbank.nl [email protected]

Foto: Hermien Lam

ASN Informatielijn (gratis) 0800 - 03 80 ASN Saldo- en overboeklijn (lokaal tarief) 0900 - 02 80

De ASN Bank wil de duurzaamheid van de samenleving bevorderen en laat zich in haar economische handelen daardoor leiden.

COLUMN

Beleid in beweging p 1 oktober is het tien jaar geleden dat ik begon als directeur van de ASN Bank. Die keuze maakte ik omdat ik, net als de bank, streef naar een rechtvaardige, duurzame wereld. Dat streven had de ASN Bank toen verwoord in haar missie en in de bijzondere beleggingscriteria. De afgelopen tien jaar hebben we het duurzaamheidsbeleid uitgebouwd met de ASN Bank Issuepapers. Daarbij realiseren we ons dat de wereld voortdurend verandert. Wat tien jaar geleden niet kon, is nu misschien mogelijk dankzij nieuwe technieken of maatschappelijke veranderingen. Dat volgen we op de voet. Mogelijke aanpassingen van ons duurzaamheidsbeleid bespreken we met onze raad van advies en onze klanten. Tegenwoordig betrekken we klanten via social media bij de discussies over ons duurzaamheidsbeleid. Zo konden zij deze zomer meepraten over onze issuepaper mensenrechten. Ook de aandeelhoudersvergaderingen zijn een goede gelegenheid om klanten te raadplegen. Zo hadden we tijdens de AVA van 2002 een verhit debat over aanpassing van ons beleid voor genetische modificatie. De aandeelhouders stemden de aanpassing weg. We hebben vervolgens ngo’s, klanten en wetenschappers geraadpleegd. Zo kwamen we tot een matrix die aangeeft waar we wel en niet in kunnen investeren. Dat vind ik het bijzondere van de ASN Bank: we maken keuzes. Je kunt het wel of niet eens zijn met zo’n keuze, maar we hebben erover nagedacht en bepaald wat wij wel of niet acceptabel vinden. Of het nu gaat om ons standpunt tegen kernenergie, onze mening over biodiversiteit of ons beleid tegen kinderarbeid.

O

Ewoud Goudswaard, algemeen directeur ASN Bank

COLOFON Spaarmotief is een uitgave voor de klanten van de ASN Bank en verschijnt vijf keer per jaar. Redactie ASN Bank: Marianne Bodenstaff en Lucy Alijk [email protected] www.asnbank.nl/spaarmotief Journalistieke productie: Maters & Hermsen Journalistiek, Leiden Ontwerp/opmaak: Katja Visser, Den Haag Foto cover: Josje Deekens, Den Haag Druk: SMG Groep, Hasselt (OV) September 2011 © 2011 ASN Bank

Materiaal: Cocoon

2

september 2011

AC T I E V I J F B E U R S G E N OT E E R D E A S N - F O N D S E N

VO O R N I E U W E E N H U I D I G E A S N - B E L E GG E R S

Een duurzame wereld met de ASN-beleggingsfondsen Tijdelijk geen 0,4% aankoopkosten Inspirerend, duurzaam cadeau bij € 1000 inleg eld wordt pas fout of goed door wat je er samen mee doet. Die zin uit onze tv-spot geldt bij uitstek voor ASN-beleggers. Zij vertrouwen hun geld toe aan de duurzame fondsen van de ASN Bank. En die beleggen het weer in duurzame ondernemingen en landen. Natuurlijk doen beleggers dat vanwege de kans op rendement op de langere termijn. Maar veel ASN-beleggers vinden het ook belangrijk dat zij via hun beleggingen de activiteiten van duurzame ondernemingen en landen mogelijk maken. En daardoor de duurzame wereld een stap dichterbij brengen. Van 12 september tot en met 30 november 2011 kunt u kosteloos inleggen in de vijf beursgenoteerde ASN-fondsen. U betaalt dan niet de gebruikelijke 0,4% aankoopkosten voor het ASN Duurzaam Aandelenfonds, ASN Duurzaam Obligatiefonds, ASN Duurzaam Mixfonds, ASN Milieu & Waterfonds en ASN Duurzaam Small & Midcapfonds. Maakt u

G

DE ACTIE IN HET KORT Actieperiode van 12 september tot en met 30 november 2011. Als u in deze periode participaties in de beursgenoteerde ASN-beleggingsfondsen koopt via ASN Optimaalbeleggen of de ASN Beleggingsrekening, betaalt u géén 0,4% aankoopkosten. Bij een inleg van € 1000 of meer ontvangt u gratis het boek Duurzaam Denken Doen, het inspiratieboek voor onze gezamenlijke toekomst; maximaal één boek per adres. De volgende fondsen doen mee: ASN Duurzaam Aandelenfonds, ASN Duurzaam Obligatiefonds, ASN Duurzaam Mixfonds, ASN Milieu & Waterfonds en ASN Duurzaam Small & Midcapfonds. Het ASN-Novib Microkredietfonds en ASN Groenprojectenfonds zijn uitgesloten van deze actie.

€ 1000 of meer over naar een van deze

fondsen, dan ontvangt u bovendien gratis het boek Duurzaam Denken Doen. Wilt u weten waarin u via onze duurzame fondsen belegt? Of hoe beleggen bij de ASN Bank werkt? Lees dan verder op pagina 14.

ASN Duurzaam Aandelenfonds, ASN Duurzaam Obligatiefonds, ASN Duurzaam Mixfonds, ASN Milieu & Waterfonds en ASN Duurzaam Small & Midcapfonds zijn subfondsen van ASN Beleggingsfondsen N.V. De beheerder van ASN Beleggingsfondsen is ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. (ABB). ABB is opgenomen in het register van de AFM.

INSPIRATIE VOOR ONZE GEZAMENLIJKE TOEKOMST Hoe ziet ons leven eruit in 2035? Gaan we onherroepelijk op weg naar een vervuilde wereld, waarin veel mensen in armoede leven? Dat hoeft niet. Want er is al veel gaande om dit negatieve tij te keren. We kijken steeds kritischer naar onze huidige levenswijze en zoeken duurzame alternatieven. Daaraan levert het boek Duurzaam Denken Doen een grote bijdrage. Het boek is het resultaat van het werk dat ruim vierhonderd vrijwilligers een jaar lang deden om de vraag te beantwoorden: hoe kunnen we de doorstart maken naar een duurzame toekomst? Dit toegankelijke boek geeft een visie op negentien actuele thema’s. Van economie tot spiritualiteit en van toerisme tot leren. Het biedt een schat aan ideeën voor iedereen die wil bijdragen aan een duurzame maatschappij.

september 2011

3

Conjunctuur beïnvloedt CO2-uitstoot ASN-fondsen inds 2007 meet de ASN Bank de CO2-uitstoot van het ASN Duurzaam Aandelenfonds, ASN Milieu & Waterfonds en ASN Duurzaam Small & Midcapfonds. Tot 31 december 2010 verminderde die uitstoot duidelijk. De eerste helft van 2011 is de CO2-uitstoot van de fondsen samen echter licht gestegen. Wat is hiervan de oorzaak? De fondsbeheerder verwachtte dat de economie het beter zou gaan doen. Daarom hield hij een overwogen belang aan in cyclische bedrijven. Die zijn gevoelig voor ontwikkelingen in de economische cyclus en profiteren daardoor als eerste als de economie aantrekt. Voorbeelden hiervan zijn Koninklijke DSM, Stora Enso en Umicore. Ze zijn actief in chemie, bosbouw en metaaltechnologie. Zulke activiteiten hebben echter een forse impact op het

S

klimaat. Toch ligt de CO2-uitstoot in tonnen per miljoen euro omzet van de ASN-fondsen nog altijd fors beneden die van de MSCI All World Index waarmee wij onze cijfers vergelijken. De gegevens van deze index zijn overigens niet per 30 juni jl. bekend.

Nieuw:

www.DuurzaamAandeel.nl

ilt u rechtstreeks beleggen in aandelen van grote Nederlandse bedrijven? Of zomaar eens kijken hoe duurzaam deze bedrijven zijn? Dan is er nu een website waar u deze informatie vindt: www.DuurzaamAandeel.nl. De site laat zien hoe 27 ondernemingen scoren op verschillende duurzame thema’s. Bijvoorbeeld biodiversiteit en milieu, bonusbeleid, arbeidsomstandigheden en mensenrechten, en klant en consumentenbelangen. U kunt zoeken op bedrijfsnaam, sector en duurzaam thema. DuurzaamAandeel.nl is een initiatief van de VBDO, de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling. Nog niet overtuigd van het nut van duurzaam beleggen? Onder de tab ‘Waarom?’ vindt u links naar artikelen, studies en publicaties die verband leggen tussen sociale en milieuprestaties en algemene bedrijfsprestaties.

W

ASN NIEUWS

ASN Bankrekening: minder kosten, meer service er 1 juli 2011 is de ASN Bankrekening nog aantrekkelijker geworden. De kosten zijn omlaag gegaan, terwijl we extra diensten aan de rekening hebben gekoppeld. Wat is er veranderd? De eerste rekeninghouder betaalt nog maar € 1,- per maand (was € 1,50). Een eventuele tweede rekeninghouder blijft € 1,- per maand betalen. De debetrente bij roodstand is verlaagd van 12% tot 10%. Terwijl de creditrente van 1%* over het positieve saldo ongewijzigd is gebleven. Daarmee is de ASN Bankrekening de voordeligste betaalrekening van Nederland.

P

4

september 2011

Ook de service is verbeterd. Tot nu toe moesten rekeninghouders die hun ASN Wereldpas (de bankpas) kwijt waren, kosten betalen voor een nieuwe pas. Deze kosten zijn vervallen. En u kunt nu ook gratis papieren rekeningafschriften ontvangen. Naar keuze per maand, per kwartaal of per jaar. * Variabele rente per 18 augustus 2011

LEES VERDER

Voor meer informatie of het openen van een rekening, zie www.asnbank.nl> Betalen.

Tevreden spaarklanten Voor het vierde jaar op rij heeft de ASN Bank een gedeelde eerste plaats behaald in het jaarlijkse onderzoek onder spaarders van Independer.nl. Het klanttevredenheidsonderzoek is uitgevoerd onder ruim 65.000 bezoekers die op Independer.nl een spaar- of depositorekening vergeleken. Zij gaven hun mening over klaarstaan voor klanten, snelheid van dienstverlening, beloften nakomen en prijskwaliteitverhouding. Klanten van grote banken bleken aanzienlijk minder tevreden te zijn dan die van kleinere banken. Volgens Independer valt ook op dat spaarklanten bij hun oordeel over de prijskwaliteitverhouding niet per se kijken naar de hoogste rente. Dat bewijzen de duurzame banken: zij scoren hoog, hoewel zij niet de hoogste rentes bieden. Wij zijn heel blij met de uitkomst van het onderzoek en bedanken graag alle klanten die eraan hebben meegedaan.

Steun aan Amnestyproject in Afrika egen wapenindustrie’ is een van de vier duurzame thema’s van de ASN Bank en haar klanten. Wij zijn blij dat Amnesty International Nederland bereid is daaraan mee te werken. Daardoor steunen ASN-klanten die kiezen voor dit thema, nu ook het Special Programme on Africa (SPA) van Amnesty. Afrika heeft sterk te lijden onder gewapende conflicten. Die gaan gepaard met veel geweld tegen de bevolking. En ze worden mogelijk gemaakt doordat alle partijen gemakkelijk toegang hebben tot wapens. Met SPA versterkt Amnesty nationale en lokale mensenrechtenorganisaties in Afrika. Bijvoorbeeld in Sierra Leone, Uganda, Burundi, Democratische Republiek Congo, Somalië en Nigeria. Dat zijn niet alleen huidige conflictgebieden, maar ook regio’s waar gewapende conflicten hebben plaatsgevonden. Wanneer de bevolking zich beter bewust wordt van haar mensenrechten, kan dat het uitbreken van conflicten in de toekomst helpen voorkomen. Wat SPA precies doet, leest u op www.asnbank.nl > Wat doen wij > Hoe In Burundi oefenen mensenrechtenwerkers hoe vullen we duurzaamze tussenbeide kunnen komen in een confrontatie heid in? > Steun aan tussen een groep vrouwen en de lokale politie. duurzame thema’s.

‘T

Prijsuitreiking fotowedstrijd National Geographic ational Geographic Magazine geeft een indringend beeld van de natuur en mensen van onze planeet. Via een jaarlijkse fotowedstrijd biedt het lezers de kans hún visie op de wereld te tonen. Deze wedstrijd heeft vanouds drie categorieën: Mens, Dier en Landschap. Op initiatief van de ASN Bank is er dit jaar een speciale, vierde categorie: Duurzame Wereld. De prijsuitreiking in alle categorieën vindt plaats op woensdagavond 25 oktober in het Koninklijk Instituut voor de Tropen te Amsterdam. Gastheer is cabaretier Dolf Jansen. Wilt u kans maken op twee kaarten voor dit evenement? Schrijf dan vóór zaterdag 1 oktober a.s. een e-mail naar [email protected]. Of een briefje aan de afdeling Marketing, Antwoordnummer 1188, 2501 WB Den Haag. Vergeet niet uw huisadres te vermelden! Wij verloten de kaarten onder de inzenders. Ontvangt u begin oktober geen bericht, dan heeft u geen kaarten geloot. De winnaars krijgen twee kaarten thuisgestuurd.

N

september 2011

5

Foto: Roel Burgler / Hollandse Hoogte

Duurzaam Dilemma:

Wie heeft mijn spijkerbroek gemaakt? inderen hebben het recht op onderwijs, bescherming tegen uitbuiting en misbruik, spelen en een veilige plek. Maar de 215 miljoen kinderen die wereldwijd werken, krijgen dat niet. Deze kinderen hebben geen kans onderwijs te volgen en zich te ontwikkelen. Daardoor blijven zij steken in de vicieuze cirkel van armoede. Iedereen is het er wel over eens: we moeten kinderarbeid op alle mogelijke manieren tegengaan. Maar hoe weet u of uw televisie, schoenen, spijkerbroek of weekendtas eerlijk gemaakt zijn? Keurmerken als het Max Havelaar-keurmerk of Utz Certified geven aan dat producenten een eerlijke prijs hebben gekregen. En dat zij er alles aan hebben gedaan om te zorgen dat er geen kinderen aan de productie te pas kwamen. Maar de meeste producten hebben geen keurmerk. Neem de schoenenindustrie in Oost-Europa. Daar komt veel kinderarbeid ‘achter de voordeur’ voor. Ouders produceren thuis schoenen. Ze krijgen echter zulke grote orders dat ze die alleen niet op tijd kunnen afkrijgen. Noodgedwongen moeten de kinderen dan hun vader of moeder helpen. Dat gebeurt vaak ’s avonds en ’s nachts. Zo kunnen

K

6

september 2011

de kinderen misschien wel naar school, maar ze zijn te moe om er iets van op te steken. Het is lastig voor organisaties die kinderarbeid tegengaan, om te achterhalen welke kinderen ’s nachts werken. Voor de meeste consumentengoederen is geen specifiek keurmerk. Daarom is het moeilijk te achterhalen of er gebruik is gemaakt van kinderarbeid. Maar bij wie ligt nu de verantwoordelijkheid om dat uit te zoeken? Bij de consument, de producent of de verkoper van het product? En hoever moet een bedrijf of consument daarin gaan?

Wat vindt RankaBrand.nl, een website die in kaart brengt hoe duurzaam merken bezig zijn? ‘Kinderarbeid staat nooit op zichzelf: ouders moeten voldoende verdienen om kinderen naar school te kunnen sturen. In Nederland bestaan arbeidswetten die een goed loon garanderen. Kinderarbeid komt hier niet meer voor. Die wetten gelden niet voor de containerladingen kleding, elektronica en cacao die dagelijks de havens binnenkomen. Daarom moeten de importerende bedrijven zelf goede arbeidsomstandigheden afdwingen bij leveranciers. Als consument kun je die bedrijven

VOOR DE WERELD VAN MORGEN

achter de broek zitten. Zo kun je via www.rankabrand.nl een e-mailoproep sturen aan je favoriete merken.’

Wat vindt Stop Kinderarbeid Campagne (Hivos)? ‘Iedereen – consumenten, overheden en bedrijven – heeft een verantwoordelijkheid in de strijd tegen kinderarbeid en kan deel uitmaken van de oplossing. Consumenten kunnen bijvoorbeeld vragen naar kinderarbeidvrije producten en druk uitoefenen op bedrijven om zonder kinderarbeid te produceren. Bedrijven moeten ervoor zorgen dat hun producten niet door kinderen worden gemaakt. Het is een taak van de overheid dit te stimuleren en zo nodig te verplichten. Max Havelaar en Utz Certified geven helaas geen volledige garantie dat een product zonder kinderarbeid is gemaakt. Keurmerken dekken (nog) niet altijd alles. Als je bijvoorbeeld een reep chocolade met het Max Havelaar-keurmerk koopt, weet je dat de producent er alles aan doet om kinderarbeid in de productie van chocola te bestrijden. Maar het keurmerk zegt niets over bijvoorbeeld de hazelnoten die in de reep verwerkt zijn. Er is geen keurmerk voor hazelnoten die zonder kinderarbeid geproduceerd zijn. Daar valt dus nog winst te behalen. Stop Kinderarbeid moedigt consumenten aan zoveel mogelijk producten met een keurmerk te kopen. Zo kunnen keurmerken zich samen met bedrijven blijven inzetten tegen kinderarbeid. Stop Kinderarbeid geeft concrete adviezen hoe bedrijven kinderarbeid en andere schendingen van arbeidsrechten kunnen uitbannen in de hele keten van hun producten. Die zijn te vinden in de Handleiding voor bedrijven om kinderarbeid te bestrijden. Zie www.stopchildlabour. eu/stopkinderarbeid/Nederlands/Wat-kun-jíj-doen/In-je-bedrijf.’

ASN Bank Wereldprijs: stem voor de publieksprijs … De strijd om de ASN Wereldprijs is in volle gang. De veertig projecten met de meeste stemmen strijden om de vier themaprijzen van de ASN Bank Wereldprijs, ter waarde van € 10.000 elk. Maar er is nog een belangrijke prijs: de publieksprijs. Vanaf 29 september kunt ook u stemmen op een van de veertig projecten. Helpt u mee beslissen naar welk project de publieksprijs van € 10.000 op 10 november gaat?

… en maak kans op de cd van Neema De ASN Bank en Africa Unsigned organiseerden in november 2010 de ‘New African Soul Battle’. Winnares was de Keniaanse zangeres Neema. Zij gaf in februari 2011 een concert in Den Haag en in juni verscheen haar cd ‘Dawn’. U kunt deze cd winnen als u stemt op de publieksprijs. Stuur een e-mail naar team@ voordewereldvanmorgen.nl met uw adresgegevens. De eerste vijftig inzenders krijgen het album thuisgestuurd.

Wat vindt de ASN Bank? ‘De ASN Bank is van mening dat kinderarbeid onacceptabel is. We hebben het dan vooral over kinderen in armere landen die moeten werken om te voorzien in hun eigen levensonderhoud of in dat van hun gezin. Kinderen moeten juist naar school gaan om later een goede baan te kunnen krijgen. Dat is niet alleen goed voor hun eigen toekomst, maar ook voor die van hun land. De regeringen van landen zijn dan ook als eerste verantwoordelijk om kinderarbeid uit te bannen. Zij moeten wetten tegen kinderarbeid maken en zorgen dat die worden nageleefd. Maar als landen dat niet goed geregeld hebben, valt de verantwoordelijkheid ook op bedrijven die er actief zijn. Producenten als Nike en verkopers als H&M moeten voorkomen dat zij producten op de markt brengen die gemaakt zijn door kinderen. Zij zijn er verantwoordelijk voor kinderarbeid in hun hele productieketen LEES VERDER te bestrijden en voorkomen. Het is heel goed als ook consumenten Voor de Wereld van Morgen erop letten of de producten die zij kopen, niet zijn gemaakt door is het platform van de kinderen. Dat kunnen zij echter alleen als er goede keurmerken zijn. ASN Bank voor duurzame doeners. Iedereen Maar zelfs als die er zijn, kun je van consumenten niet verwachten die in actie wil komen voor de wereld van dat zij elk product dat ze kopen, kunnen beoordelen op mogelijke morgen kan terecht op de site. U vindt er acties, kinderarbeid. Die verantwoordelijkheid ligt eerst bij de landen, blogs en projecten. De deelnemers discussiëren, vervolgens bij de producenten en verkopers, en dan pas bij de delen informatie en leggen contacten. consumenten. Samen werken we aan een duurzame, Wat vindt u? De discussie gaat verder op www.voordewereldbetrokken samenleving. Doet u mee? vanmorgen.nl/dilemma. Wij zijn benieuwd wat u ervan vindt. Kijk op www.voordewereldvanmorgen.nl.

september 2011

7

Willemijn Verloop, toezichthouder Natuur & Milieu:

‘Ik geloof in sociaal ondernemerschap’ Ze hielp met War Child honderdduizenden kinderen bij het verwerken van hun oorlogservaringen. Nu verbreedt Willemijn Verloop (41) haar duurzame focus. Sinds kort is ze ook toezichthouder bij Natuur & Milieu. ‘Het gaat ons er niet om duurzame energie voor te trekken. Maar wel om gelijke kansen ten opzichte van andere energievormen.’

A

ls directeur van War Child werd je bekend door je inzet voor oorlogskinderen. Bij Natuur & Milieu draait alles om duurzaamheid. Een andere wereld?

‘Onder duurzaamheid versta ik niet alleen respect voor de natuur, maar ook universele mensenrechten, economische rechtvaardigheid en een cultuur van vrede. Als je goed doet op één vlak, ben je niet gevrijwaard van inspanningen voor al die andere. Ook bij War Child probeerden we aan al die verschillende onderdelen een bijdrage te leveren. Door milieuvriendelijk te werken en diversiteit bij het personeel bijvoorbeeld. Ik was daar graag nog verder in gegaan, maar dat kon niet altijd.’

Waarom niet? ‘Alle kosten die we maakten, werden vergoed door sponsors. Dan is de meest duurzame papiersoort soms gewoon te duur. Ook bij het zoeken naar personeel gaven pragmatische argumenten zo nu en dan de doorslag. Zo moet je voor het specialistische werk in oorlogsgebieden mensen selecteren op inhoudelijke criteria.’

Hoe duurzaam ben je zelf? ‘Ik heb mezelf ooit een voldoende gegeven voor duurzaamheid. Ik ben geen voorloper, maar probeer wel met kleine stapjes mijn bijdrage te leveren. Natuurlijk scheid ik mijn afval, gebruik ik ledlampen en let ik op mijn waterverbruik. We eten minder vlees, ook al is dat niet altijd eenvoudig met drie jonge kinderen die daar dol op zijn. Verder slaap ik helemaal biologisch, want mijn man heeft een bedrijf in duurzaam, ecologisch en fairtrade bedding.’

8

september 2011

Heb jij bijvoorbeeld zonnepanelen op je dak, zoals Natuur & Milieu propageert? ‘We hebben onderzocht of het mogelijk is. We wonen in hartje Amsterdam in een monumentaal pand uit de zeventiende eeuw. Dat vormt op zichzelf al een uitdaging als het gaat om energiezuinige maatregelen, want de monumentenregeling is heel streng. Dubbel glas mag bijvoorbeeld niet. Het blijkt dat we te weinig dak hebben om voldoende zonnepanelen te plaatsen voor ons energieverbruik. Los daarvan was financiering met de huidige regeling niet haalbaar. We hopen dat door de actie van Natuur & Milieu de btw op zonnepanelen wordt verlaagd. Negentig procent van de Nederlanders heeft belangstelling voor zonnepanelen, als ze maar betaalbaar zijn. Er zijn dus veel meer mensen zoals wij, die wel graag willen maar op allerlei onnodige barrières stuiten.’

Waarom zei je ‘ja’ tegen een bestuursfunctie bij Natuur & Milieu? ‘Zoals gezegd ligt het thema duurzaamheid me na aan het hart. Ook vind ik het interessant dat Natuur & Milieu sinds 2010 geen vaste overheidssubsidie meer krijgt. Dat vraagt om meer efficiëntie en marktgericht werken, slim campagne voeren, goed samenwerken met verschillende partners, en allianties met het bedrijfsleven. Allemaal zaken die ik bij War Child veel heb gedaan. Dat betekent overigens niet dat de overheid als partner voor Natuur & Milieu helemaal uit beeld is. Kijk maar naar onze campagne voor het ‘nieuwe werken’. In het Platform slim werken slim reizen zijn we daarvoor actief samen met onder meer Achmea, Microsoft, Vodafone én het ministerie van Infra>

‘Er zijn veel meer mensen zoals wij, die graag zonnepanelen willen maar op allerlei onnodige Foto’s: Josje Deekens

barrières stuiten’

september 2011

9

structuur en Milieu. Ook de overheid blijft een belangrijke knop om aan te draaien.’

Gezien de politieke constellatie een lastig te beïnvloeden partner? ‘Toch weet Natuur & Milieu nog steeds succes te boeken, bijvoorbeeld met de campagne tegen de achterstelling van flatbewoners bij zonnestroom. In tegenstelling tot eigenaren van rijtjeshuizen en villa’s moesten appartementsbewoners wél belasting betalen over zelf opgewekte stroom. Die ongelijkheid is nu weggenomen. De actie voor het nieuwe werken zorgde ervoor dat tweehonderdduizend mensen vaker thuis werken. Ook van de Green Deal verwacht ik veel. Daarbij kunnen bedrijven en de samenleving duurzame plannen indienen bij het kabinet. Bijvoorbeeld projecten om energiebesparing makkelijker en aantrekkelijker te maken voor iedereen.’

Als je één ding op het gebied van duurzaamheid in Nederland vandaag mocht veranderen, wat zou dat dan zijn? ‘Meer ruimte om duurzame energievormen te stimuleren. We lopen in Nederland ongelofelijk achter. Terwijl er relatief zo gemakkelijk winst te behalen is, vooral op energie uit zon en wind. België

WIE IS WILLEMIJN VERLOOP? Willemijn Verloop (1970) studeerde geschiedenis en internationale betrekkingen aan de Universiteit Leiden en de Universiteit van Amsterdam. Ze werkte voor projecten van de Verenigde Naties in New York en de Raad van Europa, en als vredesactiviste op de Balkan. In 1995 richtte zij War Child op, waarvan ze directeur werd. Sinds 2010 is zij vice-voorzitter van War Child en tevens commissaris bij Eureko Achmea Foundation, de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, Movies that Matter, Mundial Productions, Stichting Kindsoldaat en Natuur & Milieu. Daarnaast is zij actief als adviseur op het gebied van mensenrechten, duurzaamheid, cultuur en ontwikkeling, zowel voor maatschappelijke organisaties als voor het bedrijfsleven.

10

september 2011

en Duitsland doen het vijftig tot honderd keer beter dan wij. Met evenveel zon en wind. Er is bijvoorbeeld genoeg zon in Nederland om op termijn de helft van al onze stroom op te wekken. Het gaat er niet om duurzame energie onbeperkt voor te trekken, wel om gelijke kansen ten opzichte van andere energievormen.’

Je omschrijft jezelf in interviews als een doener. Is het lastig dat je nu vooral een adviserende rol hebt? ‘Ik heb in de zestien jaar bij War Child ondervonden hoe belangrijk goede toezichthouders zijn. Ze kijken op helikopterniveau hoe de organisatie het doet en of zij haar doelstellingen bereikt. En ze geven advies over belangrijke ontwikkelingen. Ik ben al meerdere jaren bij verschillende publieke organisaties als toezichthouder betrokken. Dat doe ik met bijzonder veel plezier. Voor mij biedt dit werk de mogelijkheid om wat ik heb geleerd aan anderen door te geven.’

Voor jou geen zwart gat na War Child? ‘Het was verleidelijk om meteen in de volgende directiestoel plaats te nemen, maar dat heb ik bewust niet gedaan. War Child was een rollercoaster, er was voortdurend meer ambitie en meer werk dan we aankonden. En ik was de laatste man op het doel, dus voor andere zaken was gewoonweg geen tijd. Daarom geniet ik er nu zo van dat mijn activiteiten zijn verbreed, dat ik me ook bezig kan houden met mijn andere duurzame ambities in heel verschillende sectoren, van onderwijs tot mensenrechten en milieu.

Hoe komt de doener in jou dan aan haar trekken? ‘Ik werk onder meer aan de oprichting van een nieuwe organisatie die sociaal ondernemerschap in Nederland gaat stimuleren. En dan bedoel ik niet alleen op het gebied van milieu, maar ook van sociale duurzaamheid. Ik geloof dat sociaal ondernemers van revolutionaire betekenis kunnen zijn omdat ze buiten de traditionele kaders van markt, overheid en goede doelen werken. Ze dragen duurzame oplossingen aan voor problemen waar de markt en overheid tot nog toe tekortschieten. Vooral in de Angelsaksische landen, maar ook in de rest van Europa neemt deze ontwikkeling een hoge vlucht. Nederland is minder voortvarend. Wij moeten wennen aan het idee dat goed doen en ondernemerschap elkaar niet hoeven uit te sluiten. Ondanks voorbeelden als Tony’s Chocolonely van Teun van der Keuken en Valid Express van Nicolette Mak, een koeriersbedrijf dat werkt met mensen die arbeidsongeschikt zijn. Ook Natuur & Milieu wordt nu steeds meer een sociale onderneming. Ik weet zeker dat het zonder overheidssubsidie kan. Dat gaan we bewijzen.’

TexelEnergie: voor én door Texelaars De omvang van TexelEnergie is bescheiden, het ambitieniveau zeker niet. Het energiebedrijf wil liefst heel Texel van duurzame energie voorzien, waar mogelijk lokaal opgewekt. De plaatsing van enkele honderden zonnepanelen – gefinancierd door het ASN Groenprojectenfonds – is een mooi begin.

Z

eemeeuwen maken zweefduiken op de windvlagen terwijl de veerpont de Texelse kustlijn nadert. Bezien vanaf het hoogste dek geeft het eiland steeds meer details prijs. Zoals de zonnepanelen die sinds kort het dak sieren van woningbouwcomplex de Potvis, gelegen op het meest zuidelijke puntje van Texel. Uiterst praktisch, gezien het grote aantal zonne-uren op het eiland. Maar ook een fraai visitekaartje voor Texels ambitie om op termijn uit te groeien tot een volledig zelfvoorzienend eiland. Zover is het nog lang niet. Maar TexelEnergie heeft wel een eerste serieuze stap gezet. In totaal liet de lokale energiemaatschappij 1200 vierkante meter aan Texelse daken bekleden met zonnecollectoren, goed voor 175 kilowattpiek aan duurzame stroom. Bij gemiddeld gebruik is dat ongeveer gelijk aan de jaarlijkse energiebehoefte van 45 gezinnen. En gerealiseerd dankzij een lening van het ASN Groenprojectenfonds. Dit laatste tot grote opluchting van Brendan de Graaf, die het project bijna zag mislukken door afhakende geldschieters.

KLANT: TexelEnergie www.texelenergie.nl

PROJECT: ‘Zonne-energie staat in Nederland nog in de Plaatsing van 1200 kinderschoenen’, verklaart de directeur van vierkante meter TexelEnergie. ‘Die onbekendheid maakt banken zonnepanelen op heel voorzichtig. We hebben op talloze hoofddaken van Texelse kantoren onze plannen mogen toelichten. Maar zodra het serieus werd, liep de deal stuk doordat we huizen en bedrijven. de meest onmogelijke garanties moesten afgeven. FINANCIERINGSOok met de ASN Bank hebben we stevige discussies BEDRAG: gevoerd over de randvoorwaarden van de lening. Ruim € 400.000 Maar ze toonden kennis en doortastendheid en we zijn er gelukkig uitgekomen.’ De plaatsing van de honderden zonnepanelen – genoeg om een zwembad van Olympisch formaat te betegelen – vormt een voorlopig kroontje op het succesverhaal van TexelEnergie. Dat begon in 2007 met een groepje idealistische Texelaars die naar een manier zochten om duurzaamheid te propageren en tegelijkertijd iets goeds te doen voor de eilandeconomie. ‘Texel geeft per jaar 28 miljoen euro uit aan energie. Dat geld gaat rechtstreeks naar energiemaatschappijen op het vasteland. Dan is een logische vraag: waarom beginnen we >

september 2011

11

Foto’s: Josje Deekens

Brendan de Graaf

‘Het opgeheven vingertje werkt alleen maar averechts bij Texelaars.’

12

september 2011

eigenlijk niet onze eigen energiemaatschappij? Als we zelfs maar een fractie van dat bedrag op het eiland kunnen houden, is dat al winst voor de lokale gemeenschap’, vertelt De Graaf, een van de betrokkenen van het eerste uur.

Pioniersdagen De initiatiefnemers gingen voortvarend aan de slag en besloten een ‘energiecoöperatie’ op te richten vanuit het idee: voor en door Texelaars. Concreet houdt deze coöperatievorm in dat iedereen die zich aansluit bij TexelEnergie, minimaal één aandeel koopt en daarmee mede-eigenaar van het bedrijf is. ‘Dat betekent ook inspraak in de bedrijfsvoering via de jaarlijkse ledenvergadering’, zegt De Graaf. En zo’n vergadering is beslist geen wassen neus, onderstreept de directeur: ‘Zo is tijdens de laatste bijeenkomst met een meerderheid van stemmen besloten om de mogelijkheden van windenergie op het eiland te onderzoeken. Dat is een gevoelig onderwerp. Daarom is draagvlak – via zo’n stemming – belangrijk.’ Dat TexelEnergie een gevoelige snaar raakte, bleek al snel na het eerste publiciteitsoffensief in de lokale media. ‘Op de eerste dag ontving ik 75 aanmeldingen. Ze pasten nauwelijks in mijn brievenbus’, roept De Graaf de pioniersdagen in herinnering. ‘De volgende dag idem dito. Voor ik het wist lag er een berg enveloppen op mijn keukentafel.’ Binnen enkele weken had TexelEnergie zo al enkele honderden leden. Voor de initiatiefnemers was duidelijk dat hun project alle kans van slagen had, mits het professioneel werd uitgevoerd. Zij installeerden een raad van commissarissen voor het broodnodige toezicht, stelden een directeur aan voor de dagelijkse bedrijfsvoering en TexelEnergie was in business. Al spoedig kwam zo de eerste duurzaam ingekochte energie via de stopcontacten en gasleidingen bij de aangesloten Texelse huishoudens binnen.

Proeftuin Maar TexelEnergie wilde meer zijn dan alleen een doorgeefluik voor elders opgewekte energie. Zo ontstond het idee om zonnepanelen te installeren. ‘Een logische stap, want dit is het zonnigste plekje van Nederland, zegt De Graaf. Toch is de realisatie van dit project nog maar het begin als het aan TexelEnergie ligt, met zo’n drieduizend leden inmiddels een serieuze speler op de lokale markt. Het bedrijf is van plan om nog veel meer zonnepanelen in gebruik te nemen, maar wil ook graag de andere potentiële Texelse energiebronnen op een duurzame manier aanwenden. Zoals vergisting van biologisch afval en verbranding van lokaal kaphout, dat nu nog naar België wordt

WAAROM DEZE FINANCIERING? Mark Roesink van de ASN Bank: ‘Zonne-energie is de energie van de duurzame toekomst. We financieren al verschillende projecten in het buitenland, maar door de versnippering van subsidies is de Nederlandse markt voor ons lastiger. Dit is een gebundeld project met verschillende daken op een zonnige locatie en gecommitteerde partijen. Daarbij kunnen we onze ervaringen gebruiken om ook hier installaties voor zonne-energie te financieren. Bovendien ondersteunen we een prachtig Texels initiatief.’

geëxporteerd. Daarnaast is TexelEnergie druk doende om, in samenwerking met Urgenda en het lokale bedrijfsleven, een elektrisch wagenpark in gebruik te nemen. De Graaf: ‘Texel, met zijn korte afstanden, is een ideale proeftuin voor elektrisch vervoer.’ Niet minder belangrijk is dat TexelEnergie zijn leden probeert aan te zetten tot energiezuiniger gedrag. ‘Dat is het voordeel van onze coöperatiestructuur: wij hebben geen winstoogmerk. We hebben er dus ook geen belang bij meer energie te verkopen, zoals grote energiemaatschappijen.’ Om energiebewustzijn op de kaart te zetten, organiseerde TexelEnergie afgelopen jaar een speelse competitie over dit thema. Tien teams uit de buitendorpen namen het daarbij op tegen evenzoveel teams uit Den Burg. ‘Een van de deelnemers deed al snel zijn vaatwasser de deur uit, omdat hij daardoor de wedstrijd dreigde te verliezen.’ Een spannend halfjaar later reikte oud-astronaut en duurzaamheidsambassadeur Wubbo Ockels de prijs – een gouden krent – uit aan de winnaars. Het doel was bereikt: veel positieve publiciteit voor energiebesparing. ‘Het opgeheven vingertje werkt alleen maar averechts bij Texelaars. Maar een beetje competitie, dat maakt het gewoon leuk.’

P-Nuts Award Goed voorbeeld doet goed volgen. Dat geldt zowel voor energiezuinig gedrag, als voor de aanpak van TexelEnergie. Inmiddels wordt de Graaf regelmatig gevraagd om te adviseren bij de start van kleinschalige energiecoöperaties elders in het land. Ook ontving TexelEnergie vorig jaar uit handen van Herman Wijffels de P-Nuts Award, een prijs voor voorlopers op het gebied van lokale, duurzame energieopwekking. Het bedrijf heeft zelfs klanten op het vasteland. Want ook die kunnen de ‘Texelse’ energie afnemen. De Graaf ziet de toekomst van TexelEnergie dan ook zonnig in. ‘Eigenlijk is energie een heel mooi, hoogwaardig product. Dat dringt vaak pas door als je het bij wijze van spreken in je achtertuin opwekt. Of dus op je eigen dak, via een zonnepaneel. Wij hebben er nog wel een paar klaarstaan.’

september 2011

13

B E L E GG I N G S F O N D S E N B I E D E N G E M A K

E N M E E R S P R E I D I N G DA N U Z E L F K U N T R E A L I S E R E N

Wat u altijd al wilde weten over beleggen Wat is beleggen eigenlijk? Wie belegt, besteedt geld aan iets waarvan hij hoopt dat het in waarde zal stijgen. In grote lijnen kunt u beleggen in aandelen en in obligaties. De aandelenbelegger koopt een stukje van een onderneming. In ruil daarvoor deelt hij mee in de winst: hij ontvangt dividend. Aandelen koop je op de effectenbeurs. De prijs van aandelen op de beurs is niet alleen afhankelijk van de prestaties van de betreffende onderneming. Maar ook van de economische ontwikkelingen en het vertrouwen van beleggers, het beurssentiment. Daardoor kunnen de beurskoersen – en dus de waarde van een aandelenportefeuille – flink schommelen. De obligatiebelegger leent een bedrag uit aan een overheid (staatsobligatie) of onderneming. Hij ontvangt daarvoor een vaste, jaarlijkse rente. Aan het einde van de looptijd van de obligatie ontvangt hij in principe zijn geld terug. Dat maakt obligaties tot een minder riskante belegging dan aandelen. Ook obligaties worden op de effectenbeurs verhandeld. De koersen van obligaties dalen als de rente stijgt, en vice versa.

Waar moet ik als belegger vooral op letten? Spreiding! Over verschillende beleggingsinstrumenten (zoals aandelen en obligaties), landen en ondernemingen, sectoren en regio’s. Door uw beleggingen te spreiden, spreidt u immers ook het risico van beleggen. Wilt u met een relatief beperkt bedrag beleggen, dan is het lastig een brede spreiding te realiseren. Beleggingsfondsen bieden dan uitkomst. Een fonds kan zijn beleggingen veel ruimer spreiden dan een parti-

14

september 2011

culiere belegger. Het heeft immers een veel grotere portefeuille. U bereikt nog meer spreiding door te beleggen in verschillende soorten fondsen.

Wat is een beleggingsfonds? In een beleggingsfonds brengen meerdere beleggers geld bijeen. De fondsbeheerder belegt dit geld op basis van het beleggingsbeleid van het fonds. Er bestaan allerlei beleggingsfondsen. Sommige fondsen beleggen wereldwijd, andere in bepaalde regio’s of sectoren. Fondsbeheerders hebben gespecialiseerde kennis van het aandachtsgebied van hun fonds. Daarvan

profiteert u als u in een beleggingsfonds participeert. Veel fondsen zijn beursgenoteerd. De beurs fungeert als de ‘winkel’ waar u fondsen van allerlei verschillende aanbieders kunt kopen. Elk fonds heeft een koers: de prijs van het fonds. Deze weerspiegelt de waarde van alle aandelen of obligaties in de fondsportefeuille. Zo stijgt de koers van een aandelenfonds als de koersen van de aandelen in de fondsportefeuille omhoog gaan – en vice versa.

Ik wil wel beleggen, maar me niet in de beurs verdiepen. Kan dat? Ook dat kan als u kiest voor beleggingsfondsen. De professionele beleggers die de fondsen beheren, volgen de financiële markten op de voet. Zij passen de fondsportefeuille aan als Illustratie: Louis Visser

Overweegt u te gaan beleggen, maar weet u niet goed hoe u moet beginnen? En waar u aan begint? Lees dan de antwoorden op veel gestelde vragen over beleggen.

dat nodig is. Een groter vermogen kunt u ook in beheer geven, bijvoorbeeld bij ASN Vermogensbeheer. Dan neemt de professionele vermogensbeheerder u de zorg voor uw portefeuille uit handen.

Hoe beleg ik in de duurzame ASN-fondsen? Voor beleggen in de ASN-fondsen hoeft u niet naar de beurs. U opent eenvoudig een rekening ASN Optimaalbeleggen. Deze heeft een spaardeel en een beleggingsdeel. U stort eerst geld op het spaardeel. Daarmee koopt u aandelen in de ASN-fondsen van uw keuze. U kunt uw aan- en verkoopopdrachten op verschillende manieren opgeven: via opdrachtformulieren die u op de post doet, via ASN Online Bankieren en telefonisch*. Als wij uw opdracht op een werkdag vóór 14.30 uur ontvangen, voeren wij deze uit tegen de koers (de prijs van de participaties) van de eerstvolgende werkdag. Geld dat u (tijdelijk) niet in fondsen belegt, staat op het spaardeel van ASN Optimaalbeleggen. Daarover ontvangt u 2,5% rente**. U kunt dit spaargeld zonder beperkingen inleggen en opnemen.

Krijg ik dividend op mijn ASN-fondsen? De ASN-fondsen keren het dividend dat zij van de ondernemingen in hun portefeuille ontvangen, elk jaar uit aan hun beleggers. Ondernemingen keren geen dividend uit als ze geen winst maken of hun winst herinvesteren. Dat laatste doen veel bedrijven in het ASN Milieu & Waterfonds. Daarom keert dit fonds meestal geen dividend uit. Beleggers in de ASN-fondsen ontvangen het uitgekeerde dividend (na aftrek van dividendbelasting) in de vorm van participaties in het betreffende fonds. Zij kunnen deze participaties desgewenst binnen een maand zonder kosten verkopen.

inkomstenbelasting uw participaties in deze fondsen niet op te geven in box 3 (tot een maximum van € 55.476 (2011) per persoon). Over deze beleggingen betaalt u dus niet de jaarlijkse vermogensrendementsheffing van 1,2%. Bovendien ontvangt u er een heffingskorting over. Die bedraagt in 2011 nog 1%, maar wordt jaarlijks afgebouwd tot 0% in 2014. Beleggers in het ASN Milieu & Waterfonds genieten geen fiscale vrijstelling. Dit fonds belegt wereldwijd in milieuondernemingen. Dat valt echter niet onder de Nederlandse Groenregeling die zorgt voor de fiscale vrijstelling van groene beleggingen.

LEES VERDER

Meer informatie, waaronder de financiële bijsluiters, de prospectussen van de ASN-fondsen en de actuele koersen, vindt u op www.asnbank.nl > Beleggen.

Wat kost beleggen in de ASN-fondsen?

Welke ASN-fondsen hebben een fiscale vrijstelling?

U betaalt 0,4% transactiekosten bij aankoop en bij verkoop van de ASN-fondsen. Als u van het ene ASN-fonds overstapt naar het andere, betaalt u maar één keer 0,4%. Daarnaast brengt de beheerder aan elk fonds kosten in rekening voor het beheer. Deze vindt u in het prospectus en de financiële bijsluiter van het fonds. Tijdens de actieperiode van 12 september tot en met 30 november 2011 kunt u zonder transactiekosten instappen in de beursgenoteerde ASN-fondsen (zie pagina 3).

Het ASN-Novib Microkredietfonds en het ASN Groenprojectenfonds vallen onder de regeling maatschappelijke beleggingen. U hoeft bij uw aangifte

Op de volgende pagina leest u meer over de beurgenoteerde ASN-fondsen.

* ASN Informatielijn: telefoonnummer 0800-0380 (gratis), bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur. ** Dit is een variabele rente per 18 augustus 2011; wijzigingen voorbehouden.

september 2011

15

V I J F B E U R S G E N OT E E R D E A S N - F O N D S E N

B E L E GG E N M E T R E S P E C T VO O R M E N S , M I L I E U E N K L I M A AT

Vijf fondsen met een eigen karakter Wilt u wereldwijd beleggen of dichter bij huis? Gespreid of in een bepaalde sector? In aandelen of obligaties? Dat kan allemaal met de beursgenoteerde fondsen van de ASN Bank. et ASN Duurzaam Aandelenfonds belegt wereldwijd in zo’n 120 grote, beursgenoteerde ondernemingen. Zulke bedrijven hebben vaak vestigingen en toeleveranciers wereldwijd. Ook in landen die het minder nauw nemen met mensenen arbeidsrechten en milieu. Wij beoordelen deze ondernemingen op hun duurzame beleid en praktijken. En we kijken of ze die doorvoeren in al hun vestigingen en verplicht stellen voor toeleveranciers.

H

Beleggen in staatsobligaties – en dus in overheden – past in een duurzaam beleid. Want overheden zorgen voor basisbehoeften als wonen, schoon water, gezondheidszorg en onderwijs. Het ASN Duurzaam Obligatiefonds belegt vooral in staatsobligaties van landen die euro-obligaties uitgeven. Daarbij zitten geen landen die mensenrechten schenden. Maar wel de landen die het beste scoren op diverse indicatoren voor mensenrechten en milieu.

Wilt u uw geld spreiden over aandelen en obligaties? Dat is eenvoudig met het ASN Duurzaam Mixfonds. U belegt dan in dezelfde ondernemingen en obligaties als het ASN Duurzaam Aandelenfonds en ASN Duurzaam Obligatiefonds. In principe is de verhouding: 45% aandelen en 55% obligaties. Maar de fondsbeheerder past deze verhouding binnen een bepaalde bandbreedte aan de actuele marktomstandigheden aan.

Het ASN Milieu & Waterfonds richt zich op drie sectoren die rechtstreeks verband houden met het milieu: waterbehandeling (50%), duurzame energie (30%) en recycling (20%). Het fonds belegt wereldwijd in circa zestig beursgenoteerde, vaak jonge bedrijven. Deze ontwikkelen, produceren en verkopen technologieën en systemen om milieuproblemen op te lossen en te voorkomen. En ze werken zelf ook met respect voor mens, natuur en klimaat.

Kleinere en middelgrote ondernemingen hebben soms een extra zetje nodig om helemaal duurzaam te gaan ondernemen. Dat zetje geven we met het ASN Duurzaam Small & Midcapfonds. De beheerder van dit fonds kent de circa dertig Europese bedrijven in zijn portefeuille goed. Hij overlegt met elk bedrijf hoe het zo duurzaam kan worden, dat het helemaal voldoet aan de beleggingscriteria van de ASN Bank.

LEES VERDER

Op www.asnbank.nl vindt u informatie over elk fonds, zoals de actuele rendementen en de risico’s. Of kijk op pagina 31 van dit nummer van Spaarmotief.

16

september 2011

VR AG E N O F T W I J F E LS ? B E L D E A S N I N F O R M AT I E L I J N ( G R AT I S ) O P 0 8 0 0 - 0 3 8 0

Bankier veilig, houd uw digitale voordeur dicht Log nooit in via een e-mail Geef uw inloggegevens nooit door Houd uw pc-beveiliging up-to-date et internet is een aantrekkelijk werkterrein voor criminelen die het hebben gemunt op bankklanten. Maar als u uw hoofd koel houdt, kunt u problemen voorkomen. Want de internetcrimineel moet eerst een digitale voet tussen de deur krijgen, voordat hij zijn plannen kan uitvoeren. En u kunt verschillende maatregelen treffen om uw voordeur dicht te houden.

H

Houd uw persoonlijke gegevens geheim Medewerkers van de ASN Bank vragen u nooit naar uw toegangsnaam, uw wachtwoord, saldo en/of de pincode van uw digipas. Ontvangt u een e-mail, zogenaamd namens de ASN Bank, waarin naar deze gegevens wordt gevraagd? Dan weet u zeker dat die afkomstig is van internetcriminelen. Hetzelfde geldt als u een brief of telefoontje krijgt, zogenaamd van de ASN Bank, waarin men om uw gegevens vraagt. U houdt uw digitale voordeur dicht door daar niet op in te gaan. Door nooit in te loggen via een e-mail die u ontvangt. En door nooit uw toegangsnaam, wachtwoord, saldo en/of de pincode van uw digipas aan anderen door te geven.

Check of u in de beveiligde ASNomgeving bankiert Natuurlijk kunt u bij de ASN Bank veilig internetbankieren. Wij kunnen echter niet checken of uw pc beveiligd is tegen internetcriminelen. Dat kunt u zelf wel controleren. U bankiert veilig online als u de volgende dingen ziet: De adresregel van uw browser begint met: https://www.asnbank.nl/

secure/bankieren/. De s achter http staat voor secure (veilig). (Een deel van) de balk waarin het internetadres staat, is groen. Dit werkt echter alleen als uw pc is voorzien van een actuele browser, dus minimaal Internet Explorer 8 of Firefox 4. U ziet het veiligheidsslotje in de adresbalk. Hoe dat eruit ziet, vindt u op www.asnbank.nl > Inloggen > Veilig Bankieren > Wat kunt u zelf doen?

Bescherm uw pc optimaal Bij veilig bankieren hoort ook dat u uw pc beschermt tegen virussen en ongewenste bezoekers. Hoe doet u dat? Maak altijd gebruik van een actueel antivirusprogramma en een personal firewall, die voorkomt dat anderen via het internet toegang hebben tot uw computer. Wij adviseren u die regelmatig bij te werken, of een automatische update te gebruiken.

Zorg ervoor dat uw pc voorzien is van de meeste recente update van het besturingssysteem dat u gebruikt. En van de actuele versie van uw internetbrowser.

Vragen of twijfels? Wij helpen u graag via de ASN Informatielijn 0800-0380 (gratis), bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur. Vanuit het buitenland +31 70 356 9333.

LEES VERDER

www.asnbank.nl > Inloggen. In de linkernavigatie en rechterbalk op het scherm vindt u uitgebreide informatie van de ASN Bank en de Nederlandse Vereniging van Banken.

september 2011

17

Vuilnis, mag het ietsje minder? Mr. en Mrs. Green worden ze in Engeland genoemd. Met recht, want in 2009 produceerden zij met hun huishouden slechts één vuilniszak afval. Het jaar erna zelfs geen één. Hoe doen die Greens dat? En wat kunnen wij van ze leren?

P

apier en glas wegbrengen, voedsel in de gft-bak, verf en batterijen bij het chemisch afval, dat doen we allemaal. Steeds meer huishoudens – maar het kan nog beter – zamelen plastic apart in. Dat alleen scheelt een gemiddeld gezin één tot twee vuilniszakken per week. Maar dan blijft er nog altijd eentje over. Bij de Greens niet. Alles wat het huis van dit Britse gezin binnenkomt, recyclen ze. Daardoor produceren ze vrijwel geen afval. Na hun eerste ‘zero waste’-jaar in 2009 hadden ze alleen wat kapot speelgoed over. Hun geheim? Rachel Strauss – zoals Mrs. Green echt heet – haalde de prullenbak weg. Ze vroeg zich vervolgens bij alles wat ze weggooide af: kan ik het opnieuw gebruiken of recyclen? En

belangrijker nog: ze stelde zich die vragen al in de winkel. De Greens gaan te werk volgens drie principes. Kan ik zonder? Kan ik het hergebruiken? Is het afbreekbaar of te recyclen? Vooral verpakkingsmateriaal, de bulk van ons afval, bekeken ze streng. Dat leverde honderden praktische, inspirerende, motiverende – en zeker niet belerende – tips op. U vindt ze op myzerowaste.com, de website van de Greens. Van je eigen composthoop tot een tweede leven voor je spijkerbroek. Met drie duurzame sleutelwoorden in het achterhoofd – reduce, reuse & recycle – kunt u snel meer resultaat boeken dan u denkt. We zetten de belangrijkste tips op een rij.

1. Kliekjesdag We gooien gemiddeld per jaar tien procent van ons eten weg. Doe je bewuster boodschappen, dan belandt er minder in de afvalbak. Het is dus slim altijd een lijstje te maken en u daaraan te houden. En: ga nooit met stevige trek boodschappen doen. De kans is groot dat u te veel koopt. Wilt u weten hoeveel voedsel u verspilt? Doe dan de online weggooitest van Milieu Centraal (ook als iPhone App te downloaden). Ook handig: zet de oudste etenswaren vooraan in de koelkast en maak die eerst op. Restjes weggooien hoeft niet als u doet als oma: één keer per week kliekjesdag. Altijd brood over? Stop het in de vriezer en haal het er per dag uit. Beter nog voor de afvalberg: zelf brood bakken. www.weggooitest.nl

18

september 2011

2. Speciaalzaken Koop zo veel mogelijk ‘los’ bij speciaalzaken. Groenten, fruit, kaas, brood, koffie, thee: het is allemaal zonder verpakking verkrijgbaar. Neem uw eigen schone bakjes mee en laat ze vullen met vlees of kaas. En daarna gaat het natuurlijk de eigen boodschappentas in. Toch naar de supermarkt en vergeten een tas mee te nemen? In sommige winkels staat sinds kort de ‘tassenbol’ waaruit u een gratis ‘tweedehands’ plastic zak kunt halen. Koop vooral verpakkingsvriendelijk, dus geen voorverpakte appels. Stop twee soorten fruit in een papieren zakje, met twee stickers erop. U kunt ook uw oude plastic zakjes hergebruiken. Maar de regel is: hoe minder (plastic) verpakkingsmateriaal, hoe beter. Want ook al recyclet u plastic, het blijft grotendeels onafbreekbaar afval. www.plasticheroes.nl www.tassenbol.nl

3. Composteren Verminder uw eigen afvalberg door zelf te composteren. U heeft dan meteen gratis mest voor in uw tuin. Het is een fabeltje dat een composthoop alleen in een grote tuin past. Er bestaan vaten in soorten en maten, gesloten of halfopen. Hoe u er zelf één van hout maakt, staat op de site van Landleven beschreven. Niet zo veel ruimte? Dan is een wormenbak ideaal. Het levert compostnat voor de kamerplanten. Composteren is wel gebonden aan wat regels. U kunt niet alles op een composthoop gooien wat in de gft-bak gaat. Schillen mogen wel, brood niet. Koffieprut wel, gekookte etensresten niet. Ook moet er lucht bij de hoop. Het duurt een paar maanden voor u opbrengst heeft. Op de site van Milieucentraal en Ecostyle vindt u beschrijvingen voor composteren. www.landleven.nl www.wormenbak.nl www.milieucentraal.nl www.ecostyle.nl

4. Tweede leven Denk net als

5.. Creatief met kurk Het hergebruiken van spullen is 5 ee e en creatieve uitdaging. Vroeger had iedereen een een ‘‘duurzame ‘d du lade’ met gebruikte stukken cadeaupapier, llinten li int nt en strikjes, knopen, stukjes stof, oude bretels, pa p ap papieren en plastic zakjes. Dat werd opnieuw gebruikt of err werd e w mee geknutseld. U kunt hierin zo ver gaan als u zzelf ze el wilt. Limonadepakken kunt u bijvoorbeeld prima he h er hergebruiken: omspoelen, platmaken en je hebt een sstevige st te envelop. Een melkpak wordt een portemonnee. E Ee en instructiefilmpje vindt u op de site Hoe moet dat Een da d an Voor de creatievelingen: maak een sfeervolle dan? kaarsenhouder van een oud kopje, een pennenbakje van afgedankte floppydisks, of een laptoptas van een oude spijkerbroek. Instructies vindt u op de doe-het-zelfwebsite Instructables. Niet zo creatief? Kijk dan eens voor verkoopadressen op de startpagina Hip Hergebruik of Duurzame Lifestyle. www.hoemoetdatdan.nl/portemonneemaken www.hip-hergebruik.uwstart.nl www.duurzamelifestyle.com www.instructables.com

Mrs. Green bij alles wat u weggooit: is dit het einde of zit er nog leven in? Oud speelgoed gaat naar de kringloopwinkel of een school in de buurt. Zijn spullen nog prima bruikbaar, maar heeft u ze niet meer nodig? Doe duurzaam en verkoop ze op Marktplaats of op Gratis Afhalen. Of geef ze nog meer leven door ze aan goede doelen te geven. Terre des Hommes verkoopt uw huiswaar, Gered Gereedschap knapt oud gereedschap op en stuurt het naar ontwikkelingslanden. Met oude brillen en gehoorapparaten weet Eyeclarify raad en Stichting AAP en Unicef krijgen geld voor uw oude telefoon. www.kringloopwinkel.startpagina.nl www.marktplaats.nl www.gratisafhalen.nl www.terredeshommes.nl www.unicef.nl www.aap.nl

september 2011

19

Geven maakt gelukkig Via de ASN Foundation schenkt de ASN Bank jaarlijks een deel van haar winst aan initiatieven die bijdragen aan een duurzame samenleving. Drie stichtingen vertellen hoe de gift terecht is gekomen.

Theater voor zieke kinderen Karel Boers, manager van de Stichting Theater in Kinderziekenhuizen (TIK), ontving € 1.000. Wie zijn jullie? ‘Stichting TIK bestaat uit een manager en twee spelers. Dorris Boelaart en Ed van Munster doen dit werk al 23 jaar. Ze zijn enorm creatief en muzikaal.’

Wat doet Stichting TIK? ‘We brengen theater naar kinderen in het ziekenhuis. Dorris en Ed bezoeken elk ziek kind aan het bed. Met hun poppenspel creëren ze avontuur ter plekke. Ze letten op de reacties en spelen daar naadloos op in.’

eventueel een overnachting, het materiaal, de voorbereidingstijd en personeelskosten. Elk jaar hebben we € 70.000 á 80.000 nodig om theater te kunnen blijven maken in het ziekenhuis.’

Wat hebben jullie met het geld gedaan? ‘Met de gift hebben we bijna één speeldag betaald, waarop we aan zo’n twintig ziekenhuisbedden hebben gespeeld. Dorris en Ed liepen over de ziekenhuisafdeling met een grote bas waarin allemaal laatjes zitten. In elk laatje zit een verhaal. Dat vinden de kinderen prachtig. Nu zijn we bezig met een verrijdbare poppenkast.’ www.stichtingtik.nl

Levende leningen Rian Fokker, directeur van ontwikkelingsorganisatie Heifer, ontving een driejarige bijdrage van € 7.500 per jaar. Wie zijn jullie? ‘Heifer is gespecialiseerd in veehouderij en geïntegreerde landbouwsystemen. We investeren in de voedselzekerheid en inkomens van ondernemende boeren in Afrika die onvoldoende toegang hebben tot markten, scholing en kredieten.’

Wat doet Heifer Nederland?

Waarvoor hebben jullie een bijdrage van ASN Foundation ontvangen? ‘Jaarlijks hebben we zo’n zestig voorstellingsdagen. De kosten bedragen € 1.250 per speeldag. Dat bedrag dekt de reiskosten naar het ziekenhuis,

20

september 2011

‘Wij leiden boeren op en geven ze vee. Deze ‘levende lening’ vormt de basis voor een bedrijfje. De lening kunnen ze aflossen door de eerste vrouwelijke nakomeling door te geven aan iemand anders uit de gemeenschap. Melk, vlees en eieren leveren een bijdrage aan gezonde voeding; mest verhoogt de bodemvruchtbaarheid, waardoor de opbrengsten van akker- en tuinbouw stijgen. Ook trainen we boeren op het gebied van duurzame landbouw, veehouderij, diergezondheid, bedrijfs-

DE ASN FOUNDATION Sinds haar oprichting schenkt de ASN Bank geld aan projecten en organisaties die zich inzetten voor onder meer mensenrechten, natuur en biodiversiteit. Om het giftenbeleid van de ASN Bank te formaliseren en effectiever te maken, richtte zij in 2004 de Stichting ASN Foundation op. De ASN Foundation steunt duurzame initiatieven uit de hele wereld, maar de organisatie die een gift aanvraagt, moet wel in Nederland gevestigd zijn. Jaarlijks heeft de ASN Foundation € 300.000 tot haar beschikking om culturele, sociale, educatieve en charitatieve activiteiten te ondersteunen. Dit bedrag wordt gevormd uit jaarlijkse bijdragen van de ASN Bank en uit donaties en schenkingen van relaties van de bank. Ook medewerkers van de ASN Bank voelen zich betrokken en doneren soms aan de stichting. In 2010 heeft de foundation 128 projecten ondersteund voor een totaalbedrag van € 330.725. Donaties lopen uiteen van € 250 tot € 25.000. In 2011 focust de ASN Foundation vooral op initiatieven die zich richten op eerlijke handel. De jaarrekening van de ASN Foundation vindt u op www.asnbank. nl > Wie zijn wij > Nieuws, pers en publicaties > Jaarverslagen.

Wat doet stichting Wemos? ‘Met steun van Nederlandse zorgverleners doen we wereldwijd een beroep op politici en beleidsmakers: zorg moet toegankelijk zijn voor iedereen. Overigens moeten niet alleen overheden het recht op gezondheid naleven. We houden ook in de gaten of bedrijven over de schreef gaan.’

Voor welk project hebben jullie een gift van de ASN Foundation gekregen? ‘Vrouwengroepen in de dichtstbevolkte, armste provincie van Kameroen willen door vee te houden hun voedsel- en inkomenszekerheid verbeteren. Elk groepslid krijgt varkens, schapen of ezels en constructiemateriaal voor een stal, na intensieve training.’

Wat hebben jullie met het geld gedaan? ‘Al 549 families in dit project hadden hun voeding en inkomen verbeterd. Met de gift van ASN Foundation heeft ook de laatste groep van 180 families trainingen gevolgd en landbouwwerktuigen en zaden ontvangen. De schapen ontvingen zij via de levende lening.’ www.heifer.nl

Babysterfte voorkomen Anke Tijtsma, directeur van ontwikkelingsorganisatie Wemos, ontving € 19.500.

Voor welk project hebben jullie een gift van de ASN Foundation gekregen? ‘In Vietnam willen we achterhalen welke bedrijven de internationale gedragscode over zuigelingenvoeding schenden. Volgens die code mag je geen reclame maken voor vervangers van borstvoeding. Voedingsmiddelenfabrikanten brengen babylevens in gevaar, want in Vietnam overlijden veel baby’s doordat de flesvoeding moet worden aangelengd met water, dat vaak van slechte kwaliteit is.’

Wat hebben jullie met het geld gedaan? ‘Samen met Unicef zijn we bewijs aan het verzamelen. Daarna kijken we hoe we de schendingen het beste aan de kaak kunnen stellen. Wemos is een onafhankelijke organisatie. Voor ons is het makkelijker om bedrijven aan te spreken op hun gedrag dan voor de overheid van Vietnam.’ www.wemos.nl Foto: Roel Burgler

voering en het opzetten en besturen van organisaties.’

Wie zijn jullie? ‘Wemos komt op voor het recht op gezondheid van mensen in ontwikkelingslanden die dagelijks onnodige gezondheidsrisico’s lopen en geen beroep kunnen doen op goede zorg als ze ziek zijn.’

september 2011

21

DE THEMA’S VAN ASN IDEA ALSPAREN: EERLIJKE HANDEL DUURZAME ENERGIE TEGEN KINDERARBEID T E G E N WA P E N I N D U S T R I E

Zon zoekt dak Veel Nederlanders willen best overstappen op zonne-energie, als het maar beter betaalbaar is. Aan beide zaken werkt Natuur & Milieu met een actie die wordt ondersteund door de ASN Bank. oe krijg je meer zonnepanelen op de daken? Door de prijs te drukken en de overstap op zonneenergie zo voor meer mensen aantrekkelijk te maken. Dat probeert Natuur & Milieu te realiseren via twee acties. Een handtekeningenactie voor verlaging van de btw op zonnepanelen en de installatie daarvan, van 19% tot 6%. En een actie voor collectieve inkoop van zonnepanelen, om de kostprijs drastisch te verlagen. Belangrijkste aanleiding voor de handtekeningenactie is de afschaffing van de subsidie op zonnepanelen. Dat deed het huidige kabinet vanuit de gedachte dat de markt bereid is meer te betalen voor duurzame energie. Maar dat is slechts ten dele zo volgens Ron Wit, hoofd afdeling Klimaat bij Natuur & Milieu. ‘Het is wel degelijk een klap voor de markt. De terugverdientijd van zonnepanelen gaat van tien naar zestien jaar. Alleen voor heel groene burgers en mensen met een flink beurs is dat geen probleem. De minister heeft de subsidie gestopt en wil de aanschaf van zonnepanelen aan de vrije markt overlaten. Maar geef deze ontwikkeling dan wel een eerlijke kans door die hoge belastingen erop te verlagen.’

H

Essentieel voor een duurzame samenleving is dat er duurzame energie beschikbaar is. Dat is energie die wordt opgewekt uit bronnen die niet kunnen opraken, zoals zon en wind. De productie van energie uit deze bronnen belast het milieu veel minder dan energie uit niet-duurzame, fossiele bronnen. De ASN Bank wil bijdragen aan het oplossen van het klimaatprobleem. Daarom investeren wij in echt duurzame energie, zoals projecten voor zonne- en windenergie en kleine waterkrachtcentrales. Ook beoordelen we de bedrijven en landen waarin we investeren, op hun CO2-uitstoot.

LEES VERDER

Meer informatie over de duurzame thema’s vindt u op www.asnbank.nl > Wat doen wij > Hoe vullen we duurzaamheid in?

22

september 2011

Collectief Eerst wat cijfers. Een gemiddeld gezin verbruikt 3500 kilowattuur (kWh) per jaar aan elektriciteit. Wie dat zelf wil opwekken, moet een groot dak hebben: je hebt er zo’n 25 vierkante meter zonnepanelen voor nodig. Aanschafkosten: ongeveer € 10.000. Plaatsingskosten: afhankelijk van de situatie zo’n € 1000. Je verdient

er circa € 800 per jaar aan elektriciteitskosten mee terug. Als de btw omlaag zou gaan, scheelt dat 13%. In deze rekensom is dat € 1500 op de aanschafprijs, inclusief installatie. Daarmee verdienen de panelen zich twee jaar sneller terug. Dat geldt ook voor mensen met kleinere daken. Zes panelen wekken een derde van het gezinsverbruik op. Daarvan liggen de aanschafkosten rond de € 3500. Belastingverlaging kan dan voor een grote groep mensen net het zetje in de rug zijn om op zonne-energie over te stappen. Uit onderzoek blijkt namelijk dat 90% van de Nederlander best zonnepanelen wil aanschaffen. Dat is een belangrijk signaal voor de politiek, vindt Ron. Momenteel bestaat er wereldwijd een overproductie aan zonnecellen uit China en India. De prijs voor een wattpiek (de eenheid vermogen van een zonnepaneel) is in twee jaar gehalveerd van 4 tot 2 cent. Dat leidde tot het idee om de krachten te bundelen om de prijs verder te drukken. Doel daarvan is dat bedrijven zonnepanelen van vergelijkbare kwaliteit zo goedkoop mogelijk aanbieden aan een grote groep particuliere afnemers.

Hekkensluiter Zonne-energie heeft de toekomst, meent Ron. Het is goed voor het klimaat en het is de schoonste vorm van energie. Ook belangrijk is dat TEKEN VOOR ZON Hoe meer mensen de petitie tekenen, hoe groter de kans op btwverlaging. Natuur & Milieu rekent op vijftigduizend handtekeningen om de minister te imponeren. Teken de kaart in het hart van Spaarmotief of op www.zonzoektdak.nl.

OOK OP MIJN DAK?

Foto: Fred Hoogervorst / Hollandse Hoogte

Bijna ieder plat of hellend dak is geschikt voor zonnepanelen. De meest gunstige dakligging is zuid-zuid-west. Zonnepanelen gaan altijd samen met een meter en een omvormer: van zonnepaneel naar stopcontact. Een zonneboiler en zonnepanelen gaan goed samen. Een zonneboiler (circa € 2000) levert zowel douche- als verwarmingswater. Zonnepanelen zijn onderhoudsvrij en gaan tot 25 jaar mee. Zes zonnepanelen in Nederland leveren zo’n 1410 Wp of 1200 kWh per jaar – een derde van het gemiddelde gezinsverbruik. Installatiekosten variëren van € 500 tot € 1500, afhankelijk van het dak, het aantal panelen en de afstand tussen dak en meterkast. De energieleverancier koopt zonne-energie die u teveel heeft opgewekt, terug.

mensen die (deels) in hun eigen energie voorzien, bewustere, duurzamere verbruikers worden. Ron: ‘Zij kijken vaker op hun energiemeter en raken meer betrokken bij hun energieverbruik. Al snel wordt het een sport om dat te beïnvloeden.’ Zo’n impuls is hard nodig, want Nederland is de hekkensluiter van Europa bij het opwekken van duurzame energie. Met slechts 3,8% doet ons land het nauwelijks beter dan Malta en Cyprus. Onze Duitse buren zitten op 12%. In 2020 moet Nederland volgens

Europese afspraken op 14% uitkomen. De handtekeningactie voor een lager btw-tarief en de collectieve inkoop krijgen steun van de ASN Bank: minstens € 75.000 namens klanten met een rekening ASN Ideaalsparen. Hiermee betaalt Natuur & Milieu onder meer organisatiekosten van de campagne. Komt die belastingverlaging er? Ron: ‘De minister heeft zelf gezegd: een lagere belasting is iets anders dan een subsidie. Daar gaan we hem aan houden.’

september 2011

23

ba ASN Jeugdam

ssadeu

an Cord v t c je o r p t k e r bezo

aid Memisa

k e o b g a d a i n a z n a T Ella’s

ordaid ezocht met C b ) 6 (1 r ve er ld ze een aV aren 2011 Ell nia. Voor Spaarmotief hie en is het de sp d g u Je N S A w za r u n Ambassadeu geboorteklinieken in Ta ét weeën. Voor deze vro m le s ke m en so , a is en p em lo M bij. ‘Drie uur (foto)dagboek n veilige bevalling.’ p ee enige kans o dvrouwen. een paar vroe et m e w n Daarom ke spre rgpersoneel. e eerste dag t tekort aan zo oo . Zij gr n en ee uw t vroedvro Tanzania heef pensioneerde ge volking. et be m a de is n Mem rtrouwen va ve t e kt Cordaid he wer en et ch personeel.’ varing en geni ing van medis b en veel er id ebb le he heb op de k isa regelt oo Cordaid Mem

‘D

r we te kliniek waa ‘In de de eers met en w veel vrou komen zitten ntrole co op en wacht hun kindjes te ak kost het de of inenting. Va dat ze paar uur voor vrouwen een de n zijn. Doel va bij de kliniek elijk og t zoveel m klinieken is da rschap ge an veilige zw vrouwen een r ze aa M . en ak doorm en bevalling er orlichting ov geven ook vo rking pe be te or bo ge bijvoorbeeld .’ men van aids en het voorko

la Ve Fotografie: El

rver en Mariek

e van der Heijd

en/FC Klap

s and (Private Nurse r van Prinmat eu men ct sa re di kt er de w sa is d Memisa ‘Keziah Kape ania). Cordai is, nz ee Ta m k on ti oo e ia oc moeder, di ijn m Midwifes Ass at D e. ti d. eem le organisa in Tanzania vr met deze loka eft, vinden ze he n als de en de er or w nd u ki zo r “maar” twee veel kleine e ft er st pozen.’ er en nd ns op ki otere tuss Terwijl de ka en en met gr eg kr en er nd n minder ki en vrouwe

24

egen, maar op sen heel verl en m jn zi k aa ‘V leuk gesprek g heb ik een t de tweede da jzonder is da e vrouwen. Bi l aa rt de met twee jong oe nm ken, naast hu zij Engels spre ijgen de kans kr es sj ei m veel g Swahili. Niet lleen als je er A . ing te doen id le op n , ee om kervrouw nt, zoals de lin intelligent be ’ g. in id aat je ople betaalt de st

september 2011

‘We maken een lange reis in de jeep naar een kliniek op het platteland. De meesten vrouwen kunnen niet met een auto, bus of (brom)fiets naar de kliniek komen. Dus moeten ze, terwijl ze mogelijk al weeën hebben, soms wel drie uur lopen op slechte wegen. Toch weten steeds meer vrouwen de weg naar de kliniek te vinden.’

of groente. Je vraagt je af of ze ‘Overal zie je mensen met kraampjes fruit mensen wel een mobieltje daarvan kunnen leven. Opvallend is dat veel es. Beide hebben een ouder meisj hebben. Vandaag ontmoette ik ook twee ren meehelpen om de kost kinde en moet verloren. Als de moeder wegvalt, school. Vrouwen doen alles in dit te verdienen en kunnen ze niet meer naar de kinderen.’ land. Ze verdienen het geld en zorgen voor

eidsziekenhuis in de ‘De laatste dag bezoeken we het enige overh het platteland op regio, in Dar es Salaam. Als vroedvrouwen dit ziekenhuis. naar door ze complicaties verwachten, verwijzen eg ontsluigeno ze tot n buite en Vrouwen wachten op de gang naast rijen in n ligge Ze n. krijge te ting hebben om een bed en per dag. vrouw ntig nege tot zestig wel hier llen elkaar. Zo beva ze met waar rustruimte Na afloop mogen ze nog één uur naar een n.’ ligge bed een in ’s meerdere vrouwen en hun pasgeboren baby

heeft mijn motivatie om ‘Het was een indrukwekkende reis. En het en dan wij, alleen iets te doen voor mensen die het minder hebb ga ik blogs schrijven, maar groter gemaakt. De komende maanden ervaringen in mijn interviews geven en langs scholen om over n voor vrage acht aand Tanzania te vertellen. Hiermee wil ik hebben.’ nodig ze die hulp de en kinderen in ontwikkelingslanden

rg Cordaid Memisa verbetert de gezondheidszo skwet de voor l in ontwikkelingslanden, voora werk baarste groepen: moeders en kinderen. Dat spaar Jeugd ASN ns name Bank steunt de ASN Jeugd ASN ing reken e nieuw elke ders. Voor ndien sparen doneren wij € 10 aan Cordaid. Bove elen midd doneren we jaarlijks uit onze eigen van een bedrag dat afhankelijk is van het saldo we n kieze jaar Elk ders. alle ASN Jeugdspaar een ambassadeur ASN Jeugdsparen om de activiteiten van Cordaid die de ASN Bank steunt, onder de aandacht te brengen. Meer lezen? De blogs en foto’s van Ella staan / www.voordewereldvanmorgen.nl/project sneur-a assad -amb ella-naar-tanzania-als jeugdsparen. Of volg Ella op twitter: www.twitter.com/ambassadeurasn

september 2011

25

Een eerlijke prijs voor Thaise boeren Dankzij een gift van € 25.000 van de ASN Bank aan Fair Trade Original kan een groep Thaise boeren straks soja, suiker en pepertjes verbouwen volgens de richtlijnen van het Max Havelaar-keurmerk. Deze ingrediënten worden – gekocht tegen een eerlijke prijs – verwerkt in een lijn Aziatische kookproducten van Fair Trade Original. ‘Zo krijgen deze boeren de kans hun bedrijf verder te ontwikkelen.’

N

a een bezoek aan Thailand ging er een lichtje branden bij Martin Boon, bedrijfsconsulent levensmiddelen van Fair Trade Original. Op een Thaise beurs had hij wat kookproducten op de kop getikt die perfect leken voor de Aziatische fairtradekooklijn, zoals woksauzen, curry’s en ketjap. Daarmee had hij voor zichzelf een aardige uitdaging gecreëerd. Want voordat producten het Max Havelaar-keurmerk mogen dragen, moeten ze aan strikte voorwaarden voldoen. ‘De ingrediënten moeten eerst op een fairtrademanier worden verbouwd. Daar gaat een heel proces aan vooraf.’

26

september 2011

Soja, suiker, pepertjes Dus ging Martin op zoek naar Thaise productiebedrijven die met Fair Trade Original wilden samenwerken. ‘Zij moeten ingredienten inkopen bij de boeren die wij met ontwikkelingshandel willen helpen. Belangrijk is ook dat de producten van goede kwaliteit zijn én dat de productiebedrijven zelf verantwoord omgaan met hun personeel.’ Twee bedrijven kwamen in aanmerking: de ketjapproducent Northern Food Complex in het noorden van Thailand, en KRS Spicy Food in Bangkok, dat oosterse culinaire producten maakt. Martin: ‘In totaal ging het om zes nieuwe producten die geschikt bleken voor onze kooklijn. Zij bevatten

STEUN AAN DUURZAME PROJECTEN Net als Fair Trade Original

soja, suiker en pepertjes. Die ingrediënten komen in aanmerking voor fairtradecertificering. Dus moesten we op zoek naar boeren die deze producten op een verantwoorde wijze kunnen verbouwen.’ Na een lange zoektocht in Thailand vond Martin boeren die geïnteresseerd waren in het fairtradeconcept. Voordat zij het benodigde certificaat krijgen, moeten ze aan verschillende eisen voldoen. ‘De boeren organiseren zich in een fairtradegroep. Vervolgens moeten zij zich aanmelden bij de fairtrade-inspectie om gecertificeerd te worden. Als voorbereiding daarop krijgen zij een cursus hoe ze een goede administratie kunnen bijhouden. Ze moeten laten zien wat ze produceren en hoe ze dit doen. Ze formuleren doelen en verbinden daar acties aan. Ten slotte moeten de boeren een milieuplan opstellen. Hierin staat bijvoorbeeld welke meststoffen ze gebruiken en hoe ze die opslaan. Stap voor stap worden ze zo voorbereid op de inspectie.’

Ontwikkelingspremie Tot nu toe werken zo’n twintig boeren per ingrediënt mee. ‘Dat lijkt weinig’, zegt Martin, ‘maar voor deze Aziatische lijn is het een goede start. We moeten met een kleine groep gemotiveerde boeren beginnen. Zij moeten er wat voor doen en daar moet straks wel iets tegenover staan. Als de markt voor onze productlijn groter wordt, kan het aantal boeren straks ook groeien.’ De voorbereidingen kosten de boeren veel tijd en energie, maar zijn zeker niet onhaalbaar. Martin: ‘Een goede training is vereist. Die verzorgt een lokale consulent.’ Zowel de trainingen als de inspecties worden betaald met de gift van de ASN Bank. Meteen bij de introductie van de nieuwe kooklijn ontvangen de boeren al een eerlijke prijs voor de ingrediënten. Ook krijgen zij als groep een ‘ontwikkelingspremie’, ook in de periode dat zij nog geen fairtradecertificaat hebben. ‘De ontwikkelingspremie is voor de boeren een stimulans voor een betere

maken de ASN Bank en haar klanten zich sterk voor eerlijke handel. Daarom ontving Fair Trade Original een gift van € 25.000 van de ASN Bank om het certificeringstraject van Thaise boeren te ondersteunen. Fabrice Albronda van de ASN Bank: ‘Om de juiste papieren te krijgen, moeten de boeren flink investeren. Daar is geld voor nodig. Met onze gift helpen we de boeren in Thailand verder. Ze krijgen een eerlijke prijs voor hun producten en kunnen hun bedrijf verder ontwikkelen.’ In het verlengde hiervan voeren beide organisaties een actie. Voor elke koper van Fair Trade Original-hagelslag die via de actie een rekening opent bij de ASN Bank, doneert deze € 10 extra aan Fair Trade Original voor de Thaise boeren. Op de hagelslagverpakking van Fair Trade Original vindt u meer informatie.

bedrijfsvoering en organisatie. De boeren beslissen zelf waaraan ze de premie willen besteden. Ook hiervoor moeten ze een plan opstellen, dat de inspectie controleert.’

Max Havelaar-keurmerk Binnenkort brengt Fair Trade Original de zes nieuwe producten in de Aziatische kooklijn op de markt. Het gaat om de woksauzen Teriyaki en Zoet-Zuur, Groene en Rode Curry Kruidenpasta, Sweet Chili Saus en Ketjap Manis. Martin: ‘We introduceren de woksauzen, curry’s en ketjap als Fair Trade Original-producten. Maar nog zonder keurmerk, omdat de boeren nog niet zijn gecertificeerd. Het Fair Trade Original-merk staat voor handel die ontwikkelt. De consument die de producten koopt, helpt dus mee aan het certificeringstraject van de boeren.’ Het keurmerk voor Fairtrade – in Nederland beter bekend als ‘Max Havelaar’ – is bekend in meer dan twintig landen over de hele wereld. ‘Dit biedt veel voordelen voor de Thaise producenten en boeren. Zij kunnen hiermee een grotere markt betreden en zich onderscheiden.’ Martin verwacht veel van de nieuwe productlijn. ‘Er is steeds meer vraag naar Aziatische producten. Ook de vraag naar duurzaam voedsel stijgt. Dat is voor de Thaise boeren dus goed nieuws.’ Lees verder www.fairtrade.nl

EEN JAAR LANG GRATIS PRODUCTEN VAN FAIR TRADE ORIGINAL! In het hart van Spaarmotief staan vier geurige recepten met de nieuwe Aziatische kookproducten van Fair Trade Original. De producten kunnen op verschillende manieren worden bereid: gemakkelijk en snel als wokgerecht of uitgebreid in een rijsttafel. Varieer, maak uw eigen recept of laat ons weten welk product u nog aan het assortiment toe zou willen voegen. De meest originele inzendingen worden beloond met een jaar lang gratis Fair Trade Original producten* of een van de 40 pakketten met Aziatische kookproducten. Ga nu naar www.fairtrade.nl/asnbank voor de actievoorwaarden, vul het formulier in en win! * Hoofdprijs t.w.v. € 250, tweede prijs t.w.v. € 125

september 2011

27

Eerlijk uit eten

LEES VERDER

PUUR KOKEN? Een

Een gerecht met een verhaal smaakt beter. Een puur verhaal wel te verstaan. Tijdens de Puur Restaurant Week van 14 tot en met 20 november, gesponsord door de ASN Bank, zetten restaurants biologisch, fair trade en duurzame vis op het menu.

‘puur menu’ rust op drie pijlers: biologisch, fair trade en duurzame vis. Vlees mag, mits biologisch. Op de website staan verwijzingen naar de keurmerken en de voorwaarden. Wilt u dat uw favoriete restaurant meedoet? Stuur het inspiratiefilmpje op de website door en vraag het restaurant mee te doen! Aanmelden kan via de website www.puurrestaurantweek.nl/aanmelden.

ie geeft om mens, dier en milieu eet daar ook naar. Dat doe je tegenwoordig gemakkelijker als consument. Want niet alleen de speciaalzaken, maar ook de grote supermarktketens spelen steeds meer in op de vraag naar biologische en fairtradeproducten. Ook bij de afdeling vis kom je al stickers met ‘duurzame vangst’ tegen. Maar helaas doet nog niet iedereen zo bewust zijn boodschappen. Voor restaurants geldt dat zeker. Vaak is de wil er wel, maar het aanbod niet. Dat moet beter, vond Jeannette van Mullem, initiatiefneemster van de Puur Restaurant Week. Het begon eigenlijk al zes jaar geleden, toen Jeannette de website www.puuruiteten.nl startte. Daarna volgde haar eerste Puur! uit eten-gids met een overzicht van restaurants in het hele land waar je biologisch kunt eten. Het idee ontstond door een combinatie van factoren. Jeanette deed de hotelschool en een studie communicatie, ze hield van uit eten gaan en at zelf omwille van het dierenwelzijn alleen biologisch vlees. ‘Je hebt invloed op je dagelijkse boodschappen, maar ook op waar je gaat eten’, aldus Jeanette. Zo begon haar missie om de restaurantsector duurzamer te maken. De Puur Restaurant Week wil zo veel mogelijk restaurants en bezoekers laten kennismaken met ‘h’eerlijk eten’, eten met een goed verhaal. Het is net als met groenten die beter smaken als ze uit je eigen moestuin komen.

W

GRATIS APERITIEF Met de speciale actiekaart in het hart van Spaarmotief ontvangt u tijdens de Puur Restaurant Week van 14 tot en met 20 november een gratis aperitief bij een Puur Menu.

ASN ONDERSTEUNT

Groothandels Het concept werkt aanstekelijk, volgens Jeannette. ‘Als restaurants eenmaal om zijn, zie je dat ze het een sport vinden daar steeds verder in te gaan.’ Zoals restaurant Iets Anders in Noordwijk, dat vorig jaar de Puur Restaurant Week aangreep om voortaan alleen nog ‘puur’ op het menu te zetten. Kleine stappen helpen. En wanneer de grote spelers duurzame stappen zetten, heeft dat nog meer effect. Er zijn al groothandels met een flink biologisch en fairtradeaanbod. Restauranteigenaars weten dat niet altijd. Daarom organiseert Jeannette ook workshops om die kennis te delen. ‘Ik wil niet met de vinger wijzen. Liever laat ik zien wat de mogelijkheden zijn.’ De campagne is bewust laagdrempelig. Restaurants hoeven alleen maar een ‘puur menu’ op de kaart te zetten. Op de website is daarvoor veel inspiratie te vinden. Deelname en promotiemateriaal is gratis. Het doel is om honderden restaurants mee te laten doen. Het is namelijk een misverstand dat puur eten alleen in dure restaurants kan, zegt Jeannette. ‘Ik eet hier in Arnhem soms voor een tientje een heerlijke biologische maaltijd. Het is bedoeld voor elke beurs en elk restaurant.’

28

september 2011

ASN BELEGGINGSUNIVERSUM Het ASN Duurzaam Aandelenfonds belegt wereldwijd in grote, beursgenoteerde ondernemingen. Ook in opkomende markten, zoals India. En in markten waar mensenrechten en milieu vaak minder aandacht krijgen, zoals de Verenigde Staten. Ook daar dringt steeds meer het besef door van de noodzaak om duurzaam te ondernemen. Goedgekeurd: New York Times Activiteiten Het Amerikaanse mediabedrijf New York Times geeft kranten uit als The New York Times en International Herald Tribune. Ook heeft het belangrijke internetactiviteiten. De 7400 medewerkers zijn vooral actief in de Verenigde Staten. Transparantie New York Times rapporteert uitgebreid over zijn sociale en milieubeleid. En over de maatregelen, initiatieven en resultaten op deze gebieden. Het meldt bijvoorbeeld het percentage vakbondsleden en rapporteert over donaties aan goede doelen.

Mensenrechten Bij New York Times draait alles om het vergaren, creëren en verspreiden van hoogwaardig nieuws en amusement. Daarbij houdt het bedrijf de journalistieke integriteit en vrijheden hoog in het vaandel. Dat blijkt onder meer uit de gedragscodes en beleidsdocumenten op dit gebied. New York Times neemt duidelijk stelling tegen bedreigingen van de rechten en vrijheden van lezers en journalisten, lokale gemeenschappen en de maatschappij in het algemeen. Ketenverantwoordelijkheid Voor uitgevers is een duurzaam inkoopbeleid belangrijk. New York Times vult dit op verantwoorde, ambitieuze wijze in.

Goedgekeurd: Tata Consultancy Services Activiteiten Tata Consultancy Services (TCS) is een Indiaas it-bedrijf dat zakelijke dienstverlening, systeemintegratie en uitbestedingsdiensten biedt aan klanten over de hele wereld. Er werken bijna 200.000 mensen bij TCS, verspreid over 42 landen. Mensen- en arbeidsrechten TCS onderschrijft het Global Compact van de VN. Dit initiatief van de Verenigde Naties stimuleert ondernemingen om tien principes op het gebied van mensenrechten, arbeid, milieu en corruptie in hun beleid op te nemen en uit te voeren. TCS spreekt zich expliciet uit tegen kinderarbeid en gedwongen arbeid. Het heeft als eerste Indiase bedrijf officieel verklaard geen seksuele intimidatie te accepteren. Tevens bevordert TCS de gezondheid en veiligheid van werknemers. Het streeft naar OHSAS 18001-certificatie op groepsniveau. Dit is een certificering op het gebied van gezondheid en veiligheid van werknemers. Ketenverantwoordelijkheid Leveranciers moeten zich houden aan de bedrijfsregels van TCS. Ook controleert TCS elk kwartaal of zij zich houden aan de wetten en regels voor arbeidsrechten. Milieu TCS heeft een sterk milieubeleid. Veel vestigingen hebben een certificatie volgens de milieustandaard ISO 14001. De onderneming werkt actief aan het opzetten van een groene infrastructuur en vermindering van het gebruik van energie en water.

LEES VERDER

U vindt het universum per ASN-beleggingsfonds op www.asnbank.nl > Wat doen wij > Waar kiezen we voor? > Duurzaamheid in de praktijk. Of via de link naast de foto op de webpagina van elk fonds (Beleggen > Beleggingsfondsen).

september 2011

29

Foto: Josje Deekens

MIJN KEUZE

‘Ik neem wat meer risico voor een beter milieu’ Vanaf de start in 2001 belegt Hedwig Alijk in het ASN Milieu & Waterfonds. Niet zozeer om het rendement, maar omdat ze wil investeren in milieuoplossingen. inds de energiecrisis in de jaren ’70 ben ik me bewust van de bedreigingen voor het milieu en klimaat. Daar trek ik voor mijzelf de consequenties uit. Frans en ik hebben bijvoorbeeld geen auto. Zelfs toen onze twee zoons klein waren, lukte het altijd prima op de fiets en met het OV. Omdat ik graag materiaal hergebruik, haak ik kleden en tassen van oude T-shirts en plastic zakjes. Het is hoog tijd dat mensen hun verantwoordelijkheid voor het milieu nemen, en niet afwachten tot een ander het doet. Nu is “de economie” zaligmakend. Maar wat voor boodschap heb ik aan de economie als er geen natuur meer is? Economie is een door mensen bedacht begrip. Daar hecht ik pas waarde aan als ook de natuur en het geluk van mensen erin meetellen. Wij sparen vanaf eind jaren tachtig bij de ASN Bank. Dankzij onze spaarpot hebben we straks iets extra’s naast de AOW en ons

‘S

30

september 2011

pensioen. Dat is in de huidige tijd een geruststellend idee. Maar met een deel van het geld kan ik best wat meer risico nemen. En dat wil ik ook, als ik daarmee bijdraag aan een beter milieu. Daarom beleg ik in het ASN Duurzaam Aandelenfonds en het ASN Milieu & Waterfonds. Niet echt vanwege het rendement, want dat is onzekerder dan de spaarrente. Maar wel omdat ik het als belegger mogelijk maak dat bedrijven investeren in een duurzame bedrijfsvoering. Dat geldt zeker voor het ASN Milieu & Waterfonds. Door daarin te beleggen stel ik bedrijven in staat duurzame oplossingen te ontwikkelen op het gebied van milieu, water en afval. Daarom zit ik nog steeds in dit fonds, ook al deed het ’t in de begintijd nog niet zo goed. Uiteindelijk heb ik dat geld de komende jaren nog niet nodig. Het is mooi als het in de tussentijd bijdraagt aan een duurzame wereld.’

ASN RENTETARIEVEN Met ingang van 18 augustus 2011 (wijzigingen voorbehouden).

ASN Ideaalsparen

2,50%

Sparen zonder beperkende voorwaarden Sparen zonder minimuminleg en verplichte stortingen. Op ieder moment kunt u uw spaargeld opnemen.

ASN Jeugdsparen

3,00%

Sparen voor uw kind of kleinkind Sparen voor kinderen tot 18 jaar. Tussentijds opnemen van spaargeld is niet mogelijk, behalve voor studiekosten vanaf het voortgezet onderwijs. Met steun aan straatkinderprojecten

ASN Spaarloonrekening

2,50%

Sparen met belastingvoordeel Sparen via uw werkgever. Jaarlijks mag u maximaal € 613 sparen. Na vier jaar kunt u uw spaargeld belastingvrij opnemen.

ASN Levenslooprekening

3,00%

Sparen voor verlof of eerder stoppen met werken Sparen via uw werkgever. U kunt sparen voor verschillende soorten verlof, zoals ouderschapsverlof, studieverlof, sabbatical of eerder stoppen met werken.

ASN Depositosparen

Sparen met een vaste looptijd en vaste rente

Jaarrente, looptijd 1 jaar Jaarrente, looptijd 2 jaar Jaarrente, looptijd 3 jaar Jaarrente, looptijd 4 jaar Jaarrente, looptijd 5 jaar Jaarrente, looptijd 6 jaar Jaarrente, looptijd 7 jaar Jaarrente, looptijd 8 jaar Jaarrente, looptijd 9 jaar Jaarrente, looptijd 10 jaar

2,00% 2,30% 2,50% 2,90% 3,20% 3,50% 3,70% 3,80% 3,90% 4,10%

ASN Optimaalbeleggen

2,50%

Looptijd naar keuze van 1 tot 10 jaar. Al mogelijk vanaf € 500,-. Als u uw spaargeld wilt opnemen voor het einde van de looptijd betaalt u opnamekosten. De rente wordt jaarlijks bijgeschreven. Ontvangt u de rente liever per maand? Kijk voor meer informatie en mogelijkheden op www.asnbank.nl.

Beleggen in de ASN Beleggingsfondsen Beleggen in alle ASN Beleggingsfondsen via één rekening. Over het geld dat u niet belegt ontvangt u rente.

ASN Sparen Zakelijk

2,50%

Sparen voor uw organisatie Sparen zonder minimuminleg en verplichte stortingen. Op ieder moment kunt u uw spaargeld opnemen.

ASN Bankrekening

1,00%

Betaalrekening met rente en lage kosten Online betaalrekening voor rekeninghouders van 18 jaar en ouder. Met iDEAL en ASN Wereldpas.

ASN Jongerenrekening

1,00%

Gratis betaalrekening met rente Gratis online betaalrekening voor jongeren van 12 tot 25 jaar. Met iDEAL en ASN Wereldpas. Rood staan is niet mogelijk.

Dit overzicht bevat alleen de rekeningen die momenteel geopend kunnen worden. Meer informatie over de voorwaarden en rentetarieven van alle producten op www.asnbank.nl.

ASN RENDEMENTEN Naam fonds

Jaar van oprichting

Koers in euro’s op

Gemiddeld Gemiddeld rendement laatste rendement laatste 3 maanden 12 maanden

Gemiddeld jaarrendement laatste 36 maanden

Gemiddeld jaarrendement laatste 60 maanden

0,63%

01-01-2011

31-07-2011

ASN Duurzaam Aandelenfonds

1993

58,91

55,70

-2,42%

5,92%

3,58%

ASN Duurzaam Obligatiefonds

2001

27,09

26,46

0,75%

-2,37%

4,08%

2,89%

ASN Duurzaam Mixfonds

1990

63,43

60,67

-1,27%

1,41%

4,37%

2,30%

ASN Duurzaam Small & Midcapfonds

2006

27,48

23,58

-12,05%

6,89%

5,40%

2,64%

ASN Milieu & Waterfonds

2001

17,90

16,78

-1,87%

6,34%

3,15%

2,92%

ASN Groenprojectenfonds*

1995

25,85

25,27

1,08%

-2,23%

1,92%

1,63%

ASN-Novib Microkredietfonds*

1999

54,84

54,16

2,09%

5,07%

5,48%

4,49%

De rendementscijfers zijn per 31 juli 2011 berekend, inclusief het herbelegd dividend. *Rendementen exclusief fiscaal voordeel

De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. De ASN Beleggingsfondsen zijn in het bezit van een vergunning van de Autoriteit Financiële Markten op grond van de Wet op het financieel toezicht (Wft). Een prospectus van elk fonds is kosteloos op aanvraag verkrijgbaar bij de ASN Bank in Den Haag. Voor de ASN Beleggingsfondsen zijn financiële bijsluiters opgesteld met informatie over het product, de kosten en de risico’s. U vindt de financiële bijsluiters op www.asnbank.nl. Lees de bijsluiter voordat u een beleggingsrekening opent.

september 2011

31