Het Groei & Bloei
Ook voor liefhebbers Het Groei & Bloei 26-planten-plan is ontwikkeld voor mensen met niet al te veel plantenkennis en weinig tijd om te tuinieren. Maar de planten van het plan lenen zich natuurlijk ook uitstekend om in een tuin van een echte liefhebber te schitteren. Saskia Breebaart heeft een grote tuin en veel kennis van zaken, maar ook zij vindt het prettig om een onderhoudsvriendelijke border te hebben. Saskia nam de proef op de som en koos zestien soorten uit het plan voor een nieuwe border. 1
S
askia Breebaart is bestuurslid van een Groei & Bloei-afdeling in het westen van het land. Zo kwam zij al vroeg in aanraking met het 26-planten-plan. Omdat er een geschikte plek in haar tuin vrijkwam, besloot ze met de planten van deze lijst aan de slag te gaan. Saskia: ”In onze voortuin stond een vijftig jaar oude jeneverbes, en die nam veel te veel ruimte in. Ik besloot hem te rooien en daardoor ontstond er een open plek in de border van ongeveer 5 vierkante meter. Een ideale plek om te experimenteren met de soorten uit het 26-planten-plan.”
In de voortuin In de ruime voortuin voor de landelijke woning ligt een gazon met daarnaast een lange border. Grote bomen houden het zonlicht gedeeltelijk tegen. De grondsoort
Foto: Saskia Breebaart
3
4
2
Foto’s: Saskia Breebaart
5
78
26- planten-plan Vorig jaar gaf Groei & Bloei een plantenwaaier uit met een afgewogen mix van 26 mooie, sterke & gemakkelijke bomen, struiken en vaste planten. Regelmatig besteden we aandacht aan de toepassingsmogelijkheden van het plan. Deze maand presenteren we de border van een ervaren liefhebber, met planten uit het plan. De plantenwaaier is te bestellen: www.groei.nl/winkel/tijdschriften.
Foto: Saskia Breebaart
1 I De groei- en bloeikracht van Geranium ’Anne Thomson’ is groot. 2 I Drie maanden na de aanleg is de border al bijna helemaal dicht gegroeid. 3 I Zo klein waren de Geranium, Heuchera en aster bij aankoop. 4 I Schuiven met de planten voor de juiste plek en afstand. Voor nog ontbrekende planten plaatste Saskia een potje op zijn kop. 5 I Bij het bepalen van de aantallen hield Saskia de richtlijnen aan zoals vermeld op de plantenkaartjes Boven I De eerste zomer is er al volop kleur. Onder I Combinatie van Phlox ’Utopia’, Miscanthus sinensis ’Kleine Silberspinne’ en Helenium ’Moerheim Beauty’ in juli.
is veen, verbeterd met goede tuingrond. Saskia: ”Ik heb zestien soorten van de lijst uitgekozen, planten die geen volle zon nodig hebben. Omdat er vrij veel bomen en struiken staan, wilde ik maar één boom planten. En ik heb natuurlijk de planten gekozen die ik zelf mooi vind.” In april 2011 is de nieuwe border ingeplant, in de herfst van hetzelfde jaar was hij al behoorlijk vol gegroeid. De planten zijn in wat grotere groepen geplant voor een optimaal effect. Bij het bepalen van de aantallen heeft Saskia de richtlijnen op de plantenkaartjes aangehouden: ”Dat is heel goed gegaan. Ik merk echter wel dat de ene soort wat sneller groeit dan de andere. Neem Geranium ’Anne Thomson’. In het voorjaar lijkt het een heel bescheiden plant, maar eenmaal aan de groei dijt hij behoorlijk uit. Geen probleem hoor, ik knip uitgebloeide bloemstengels weg en dan blijft de plant redelijk compact. De herbloei is dan ook rijker. Alleen bij Carex zou ik zeggen: plant daar iets meer van, want het is een langzame
groeier. Het is wel een supermooie plant, ook in de winter.” Wat zijn nu de favoriete planten van Saskia? ”Mijn favoriet is toch wel Geranium ’Anne Thomson’. De bloemen zijn klein, maar de
felpaarse tint is heel opvallend. Ik ken geen andere ooievaarsbek die zo lang bloeit. Tot in november! Ook komen er heel veel insecten op af: hommeltjes, bijen en zweefvliegen. Je moet er wel wat stevigs 2
G R O E I & B L O E I – n o v e m ber / d e c e m ber – 2 0 1 2
79
1
2
1 I Zo mooi kan de tuin in de winter zijn. 2 I Zicht op de voortuin vanuit de boomgaard, de border ligt helemaal links. 3 I Voor de winter niets weghalen levert een mooi beeld, ook als er geen sneeuw ligt. 4 I De bloemen van sedum en aster ontluiken. De paarse ooievaarsbek bloeit onverstoorbaar door tot in november. 5 I Miscanthuis sinensis.
naast planten, want de lange ranken groeien gemakkelijk over andere planten heen. Ook moet je ze 50 centimeter uit elkaar zetten. In het begin lijkt het niets, maar dezelfde zomer is de ruimte al opgevuld.” Naast de ooievaarsbek is het fraai getekende blad van Brunnera macrophylla ’Jack Frost’ te zien. Een combinatie die van het voorjaar tot in de herfst mooi is. Saskia: ”De Brunnera is mijn tweede favoriet. Het blad is echt prachtig, en in het voorjaar is de plant overdekt met blauwe vergeet-mijnietjes. Zelfs in de nazomer verschijnen er nog een paar bloemen. Deze kaukasische vergeet-mij-niet groeit goed uit en bedekt de bodem prima.”
Combineren Voor iedereen die aan de slag gaat met het 26-planten-plan, is het een uitdaging de mooiste combinaties te verzinnen. Dat geldt zeker ook voor Saskia. Zij is een ervaren tuinier, maar kende niet alle planten van de lijst. ”Het bedenken van de combinaties was zeker leuk, met de plaatjes erbij heb ik gekeken wat mooi bij elkaar zou passen. Voor de zomer ben ik heel enthousiast over de combinatie van de duizendknoop en de roos Schneewittchen. Dat wit met het donkere rood is zo fris. Ik ben 80
geen rozenmens, maar deze struik mag blijven. Tot in augustus zijn er bloemen te bewonderen. In de nazomer vallen de groepjes herfstaster, herfstanemoon en duizendknoop erg op. Die laatste, Persicaria amplexicaulis ’JS Caliente’, is een heerlijke plant. Een mooie, rode aanwinst! Ook Aster ageratoides ’Stardust’ bevalt heel goed, de plant blijft vrij laag en dan die mooi zachtlila bloemkleur. Op deze herfstaster komen in het najaar ook veel insecten af, tot aan november toe. In het voorjaar vind ik de bodembedekkende maagdenpalm langs de rand van de border ook erg leuk. Het duurt even voordat de plant aanslaat, maar nu gaat het goed. Ik plant er kleine voorjaarsbolletjes tussen, zo is hier vanaf maart al van alles te beleven.” Het krentenboompje, Amelanchier lamarckii, zorgt voor hoogte achter in de border. askia: ”Zodra de vruchtjes rijp worden, komen de duiven en merels eropaf. Ik wil zelf ook wel eens een krentje proeven, maar tot nu toe krijg ik daar geen kans voor!” Zijn er ook planten in de border die minder goed presteren? ”Er is natuurlijk ook iets wat een beetje tegenvalt in mijn nieuwe border. Phlox ’Utopia’ vind ik erg mooi, maar hier gaan de stengels nogal hangen. Ook vind ik
G R O E I & B L O E I – n o v e m ber / d e c e m ber – 2 0 1 2
8
5
6
Foto: Saskia Breebaart
3
Foto: Saskia Breebaart
7
Foto: Saskia Breebaart
4
6 I Een deel van de herfstanemoon, Anemone x hydrida ’Honorine Jobert’ is niet goed geleverd, de bloemen zijn roze terwijl ze spierwit zouden moeten zijn. 7 I Het purperklokje, Heuchera ’Mocha’. 8 I Kardinaalshoed, Euonymus alatus ’Compactus’. 9 I De bessen van het krentenboompje beginnen te kleuren; de vogels zijn er gek op.
de plant wat iel, je moet er toch wel veel bij elkaar zetten om een beetje effect te krijgen. Misschien helpt het als ik de plant volgend jaar wat terug knip. Er is schade aan het blad: de slakken lusten deze flox wel! En ook al is Helenium ’Moerheim Beauty’ heel mooi, het is een plant die zich lastig laat combineren. Dat oranje, en soms wat geel, past niet zo mooi bij de Persicaria. Maar dat is natuurlijk heel persoonlijk. Het is ook de enige plant die ik moet steunen, hij valt anders echt om. Ik ga de Phlox en Helenium verplaatsen naar een betere plek.”
9
Weinig onderhoud
Foto: Saskia Breebaart
Hoe gaat het met het onderhoud, zijn er ook planten die lastig zijn? ”Vrouwenmantel zaait zich wel een beetje uit, maar dat is te overzien. De groengele bloemen zijn voor mij onmisbaar in een tuinboeket. Ook Sedum ’Matrona’ pluk ik graag voor in de vaas. Dit jaar heb ik helaas wel heel veel last gehad van slakken: ze hebben de sedum bijna helemaal opgegeten! Carex is heel erg gemakkelijk, daar hoef je niets aan te doen. De roos moet je natuurlijk in het voorjaar wel terugsnoeien.” Is de nieuwe border uiteindelijk een succes gebleken? Saskia: ”Ik ben heel 2
G R O E I & B L O E I – n o v e m ber / d e c e m ber – 2 0 1 2
81
enthousiast over de beplanting. De soorten die ik heb gekozen doen het hier prima. Het zijn makkelijke en mooie planten, waar ik niet te veel werk aan heb. Ook trekken ze veel insecten aan. Al heel snel was er een fraai resultaat en in de tweede zomer is alles helemaal dichtgegroeid. Ik geniet enorm van mijn nieuwe border, waarin van april tot ver in de herfst altijd wel iets in bloei staat.” ] Tekst: Modeste Herwig Beeld: Modeste Herwig e.a.
de gebruikte Planten uit het 26-planten-plan • Alchemilla mollis, vrouwenmantel • Rosa ’Schneewittchen’, trosroos • Carex morrowii ’Variegata’, zegge • Helenium ’Moerheim Beauty’, zonnekruid • Miscanthus sinensis ’Kleine Silberspinne’, prachtriet • Sedum ’Matrona’, vetkruid • Anemone x hydrida ’Honorine Jobert’, herfstanemoon • Persicaria amplexicaulis ’JS Caliente’,
3
Foto: Saskia Breebaart
1
duizendknoop • Aster ageratoides ’Stardust’, herfstaster’ • Heuchera ’Mocha’, purperklokje • Vinca minor ’Alba’, kleine maagdenpalm • Amelanchier lamarckii, krentenboom • Helleborus orientalis, kerstroos • Geranium ’Anne Thomson’, ooievaarsbek • Phlox ’Utopia’, vlambloem • Brunnera macrophylla ’Jack Frost’, kaukasische vergeet-mij-niet
2
Foto: Saskia Breebaart
4
1 I De border is al snel helemaal dichtgegroeid. 2 I Het donkere blad en de kleine witte bloemen van Heuchera ’Mocha’ gaan mooi samen met Sedum ‘Matrona’ en het zonnekruid. 3 I Op de voorgrond Geranium ’Anne Thomson’, daarachter Persicaria amplexicaulis ’JS Caliente’ en oranje Helenium ’Moerheim Beauty’. 4 I Met de Miscanthus en Persicaria is Saskia heel blij. Over de combinatie met de oranje bloemen van Helenium is ze minder tevreden. G R O E I & B L O E I – n o v e m ber / d e c e m ber – 2 0 1 2
83