Het gebruik van de zoekfunctie op Leraar24
Het gebruik van de zoekfunctie op Leraar24
Jos Claessen Henk Vinken
Leraar24 rapportenreeks, nummer 12 november 2010 Heerlen, Ruud de Moor Centrum, Open Universiteit
In de Leraar24 rapportenreeks zijn eerder verschenen: 1. Evaluatieplan Leraar24 (april 2010) 2. Leraar24 in 2009. Gebruikersonderzoeken met de panels van SBL (april 2010) 3. Leraar24 in 2009. Bezoekcijfers in het licht van de contentontwikkeling (april 2010) 4. Leraar24 in 2009. Leraar24 langs de kwaliteitsindex van Kennisnet (april 2010) 5. Motivatie in Leraar24. Ontwerp van een conceptueel kader (april 2010) 6. Nascholingsbehoeften van leraren en aanbod in Leraar24 (juni 2010) 7. Leraar24 in de eerste vier maanden van 2010. Bezoekcijfers in het licht van aanbod en publiciteit (juni 2010) 8. Opinies van gebruikers over Leraar24. SBL-lerarenpanel januari - februari 2010 (juli 2010) 9. Leraren over Leraar24. Bijeenkomsten SBL-lerarenpanel maart - april 2010 (juli 2010) 10. Bekendheid, gebruik en waardering van Leraar24. Een meetexperiment bij leraren en directeuren primair onderwijs (september 2010) 11. Leraar24 van mei tot en met augustus 2010. Bezoek nader belicht
Bibliografische gegevens Jos Claessen— Henk Vinken— Het gebruik van de zoekfunctie op Leraar24/Jos Claessen en Henk Vinken ; Leraar24 rapportenreeks, nummer 12 Druk: Ruud de Moor Centrum, Open Universiteit, Heerlen Copyright © 2010, Ruud de Moor Centrum, Open Universiteit, Heerlen, Nederland Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enigerlei vorm of op enigerlei wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande, schriftelijke toestemming van de uitgever. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, or otherwise, without the prior written permission of the publisher.
Inhoud Voorwoord ............................................................................................................. iii Samenvatting .......................................................................................................... v Het gebruik van de zoekfunctie op Leraar24..................................................... 1 Inleiding................................................................................................................... 1 Mate van gebruik van de zoekfunctie................................................................. 1 Gebruik met of zonder concrete zoekterm ................................................................ 3 De top-50 aan onderwerpen ................................................................................. 4 De top-50 onderwerpen door de maanden heen............................................... 7 Conclusie ................................................................................................................. 9 Bijlage. Top-50 zoektermen permaand april - oktober 2010
Voorwoord Voor u ligt een onderzoeksrapport uit de Leraar24 rapportenreeks. Deze reeks is eind 2009 opgezet om de opbrengsten, conclusies en resultaten uit het aan de Leraar24 gekoppelde onderzoek op een systematische en inhoudelijk onafhankelijke wijze naar buiten te brengen. Deze rapportenreeks wordt uitgebracht onder auspiciën van het Ruud de Moor Centrum, maar met nadruk moet erop gewezen worden dat hierin onderzoek wordt gepresenteerd dat weliswaar vaak onder projectleiding van het Ruud de Moor Centrum valt, maar dat zeker ook bij één van de andere partijen die participeren in Leraar24, belegd kan zijn. Het gaat hierbij om verschillende organisaties in een samenwerkingsverband, namelijk Kennisnet, Ruud de Moor Centrum, SBL en NTR (voorheenTeleac). Leraar24 is een internetplatform van, voor en door leraren. Het doel van Leraar24 is leraren te ondersteunen bij hun eigen professionalisering. Leraar24 richt zich op leraren in het PO, VO en de MBO sector. Leraar24 richt zich daarbij nadrukkelijk op álle leraren, beginners en meer ervaren leraren, vernieuwers en meer behoudende leraren. Leraar24 is een audiovisueel internet platform. Het bevat thematisch gerangschikte filmpjes en themadossiers met achtergrondinformatie, verdieping en verhalen uit de praktijk, samengesteld door groepen leraren en experts Het onderzoeken van de effecten van het materiaal dat in Leraar24 ontwikkeld is en dat wordt aangeboden via de website Leraar24.nl, op de professionalisering van leraren is bepaald niet eenvoudig. De centrale probleemstelling van dit onderzoek is of en hoe Leraar24 een bijdrage kan leveren aan de breed gesignaleerde, grote noodzaak tot professionalisering bij docenten. Zelfs het interpreteren van tamelijk voor de hand liggende gegevens zoals de gebruikersstatistieken blijkt vaak al een bron van misverstanden en verwarring te zijn. De belangrijkste functie van deze rapportenreeks is daarom op een systematische wijze verzamelde kennis en inzichten naar buiten te brengen, voorzien van een "leeswijzer" waarin zo duidelijk en beknopt mogelijk wordt uitgelegd hoe de resultaten het beste geïnterpreteerd kunnen worden en wat ze betekenen voor Leraar24. Steeds wordt daarbij nagegaan hoe de beschreven resultaten passen in het Leraar24 onderzoeksprogramma. In dat programma wordt gedetailleerd beschreven wat mogelijke effecten kunnen zijn van Leraar24 en hoe deze onderzocht worden. Daarbij wordt ervan uitgegaan dat er verschillende voorwaardelijkheden zijn. Deze hebben we omschreven als een dominostenen-effect. We vatten dat heel kort samen hier: Wil Leraar24 een beklijvend effect hebben op de professionalisering van Nederlandse onderwijsgevenden, dan is een eerste voorwaarde dat de
iv naamsbekendheid van Leraar24 zodanig is dat ook een behoorlijk percentage van Nederlandse onderwijsgevenden weet dat zij gebruik kunnen maken van de multimediale database. De volgende logische stap (of dominosteen) is dan logischerwijs of naamsbekendheid ook leidt tot waardering en tot bezoek van de website Leraar24.nl. Vervolgens kan onderzocht worden welke delen het meest bekeken worden of welke dossiers het meest worden opgevraagd. Ook kan worden nagegaan wat de professionaliseringseffecten zijn van het gebruik van het materiaal in Leraar24. Omdat dit materiaal zeer divers is, is het echter lastig om te zeggen dat Leraar24 tot een bepaald percentage toename van professionalisering leidt. Het gaat altijd erom om bij specifieke delen te kijken wat de effecten zijn. Het bepalen van het effect op professionalisering is ook niet eenvoudig. Wanneer docenten bepaald beeldmateriaal gebruiken en/of erover discussiëren, verwachten wij dat dit met name een invloed zal hebben op hun professionaliseringsintentie. Met andere woorden: het gebruik van Leraar24 uur zal aanzetten tot professionaliseringsgedrag. Ook deze effecten worden onderzocht waarbij met name vanuit een motivatietheoretisch perspectief gekeken wordt. Tot slot zal ook op beperkte schaal geëxperimenteerd worden met het beeldmateriaal uit de Leraar24, in die zin dat in specifieke contexten gekeken wordt wat het effect van het materiaal is op professionaliseringsgedrag van docenten. Dit alles maakt dat het onderzoek rondom Leraar24 complex is. Dat is onvermijdelijk. Maar dat maakt het ook interessant. Deze rapportenreeks probeert dit te laten zien en zal ook steeds mogelijke conclusies aangeven van het geschetste onderzoek. Die conclusies kunnen consequenties hebben voor de verdere ontwikkeling van Leraar24 en ze kunnen worden gebruikt om een algemeen beeld te krijgen van de effecten van dit interessante initiatief. Rob Martens, programmaleider Onderzoek Leraar24.
Samenvatting In de opmaak van Leraar24 is een zoekfunctie voorzien. Onderzocht is in welke mate deze zoekfunctie wordt gebruikt en welke zoektermen er worden gehanteerd. De zoekfunctie blijkt een veel gebruikte tool te zijn. Het aantal keren dat de zoekfunctie per maand wordt aangeklikt ligt in dezelfde orde van grootte als bijvoorbeeld het aantal unieke bezoekers per maand. Het aanklikken van de zoekfunctie betekent lang niet altijd dat men ook een concrete zoekterm invoert. De zoektermen die door de “aanklikkers” van de zoekfunctie worden ingevoerd laten een zeer grote inhoudelijke spreiding zien. Het lijkt erop dat behalve incidentele trekkers, zoals de Leraar-van-het-Jaarverkiezingen, onderwerpen als rekenen en moeilijk gedrag veel gezocht worden op Leraar24.
Het gebruik van de zoekfunctie op Leraar24 Inleiding Leraar24 kent een zoekfunctie waarbij de bezoekers zelf hun eigen trefwoord kunnen invoeren. Vervolgens geeft Leraar24 aan of er zo ja welke content er te vinden is. In januari 2010 is er een nieuwe applicatie geïnstalleerd waarbij per maand geregistreerd wordt of bezoekers van Leraar24 gebruik maken van de zoekfunctie op de website en welke zoekterm ze dan in concreto invoeren. Vanaf 15 januari is bekend hoeveel keren de zoekfunctie wordt aangeklikt en vanaf april is ook bekend welke zoektermen gehanteerd worden. Voor het functioneren van de site en het optimaliseren van de zoekfunctie is dat belangrijke informatie. Minstens zo belangrijk is dat kennis van het zoekgedrag van de bezoekers inzage geeft in hun inhoudelijke wensen en de mate van homogeniteit die ze daarbij ter tafel leggen. Deze inzichten kunnen bijdragen aan het verder toespitsen van de video’s en dossiers. Er kan worden bezien of deze voldoen aan de wensen van de bezoekers van Leraar24. Er wordt niet alleen zicht geboden op de onderwerpen waar bezoekers (wellicht preciezer: zoekers) behoefte aan hebben, ook wordt duidelijk welke onderwerpen actueel zijn. Dat kan van nut zijn voor de keuze voor video’s en dossiers die in de spotlights worden gezet of in publiciteit bij voorbeeld via nieuwsbrieven kunnen worden opgenomen. Dit vergt uiteraard een actueel inzicht en hieronder komen we ook met een zeer recent beeld, namelijk een beeld dat qua onderwerpenkeuze loopt van april 2010 tot en met oktober 2010.
Mate van gebruik van de zoekfunctie Zoals gezegd weten we de mate van het gebruik van de zoekfunctie vanaf janari 2010. Tabel 1 geeft die mate van gebruik weer en ook is te zien hoe dit zich verhoudt tot het aantal bezoekers en bezoeken in de periode vanaf januari 2010. De zoekfunctie voldoet klaarblijkelijk aan een grote behoefte. Eerder is geconstateerd dat een heldere zoekstructuur op Leraar24, zeker met de groeiende hoeveelheid video’s (inmiddels meer dan 1000) en dossiers, hard nodig is. De zoekfunctie komt deels aan deze breed gevoelde behoefte tegemoet. De zoekfunctie wordt eenvoudigweg gezegd vaak gebruikt. De zoekfunctie, zo kunnen we nu al concluderen, is belangrijk.
2 Tabel 1: Aantallen per maand in 2010 Aantallen per Gebruik zoekfunctie maand in 2010
Unieke bezoekers
Bezoeken
Janauri
10.925
29.553
36.732
Februari
23.159
29.416
36.690
Maart
38.079
40.213
50.085
April
34.351
35.273
43.006
Mei
31.014
30.001
37.095
Juni
30.954
35.426
43.581
Juli
19.168
15.615
19.496
Augustus
24.139
21.950
27.034
September
57.098
49.228
61.623
Oktober
62.651
47.046
58.496
Bezien op het aantal unieke bezoekers valt op dat het gebruik van de zoekfunctie na een aarzelende start snel oploopt. In de periode maart-juni 2010 ligt het aantal keren dat de zoekfunctie gebruikt wordt in dezelfde orde van grootte als het aantal unieke bezoekers per maand. Vanaf de maand juli 2010 is het aantal keren dat de zoekfunctie wordt aangeklikt zelfs groter dan het aantal unieke bezoekers. De verhouding tussen het gebruik van de zoekfunctie en het aantal bezoeken aan Leraar24 is anders en wel stabiel op ongeveer 80% en dat al vanaf het begin in januari 2010. Het aantal keren dat de zoekfunctie wordt benut volgt in grote lijnen het aantal bezoekers casu quo het aantal bezoeken. Meer bezoekers leidt tot meer gebruik van de zoekfunctie. In de vakantiemaanden juli en augustus daalt het aantal bezoekers en daarmee ook het aantal gebruikers van de zoekfunctie. Met figuur 1 vatten we het verloop van het aantal zoekopdrachten nog eens grafisch samen.
Figuur 1: Aantal gebruikte zoektermen per maand in 2010
3 Met het sterk toegenomen aantal bezoekers en bezoeken in september en oktober 2010 neemt ook het aantal zoekopdrachten fors toe. We weten nu nog niet zeker waarom het aantal bezoekers en bezoeken zo sterk is toegenomen. Wellicht heeft dit met de promotiecampagnes te maken en met de grote media-aandacht in die maanden, bijvoorbeeld rondom de dag van de leraar (en de bijbehorende verkiezing van de leraar van het jaar) of bij de in die periode ook uitgereikte Jos van Kemenade Award, de prijs van Het Ruud de Moor Centrum voor excellerende scholen op het terrein van professionalisering van leraren. Het valt op het niveau van onderwerpen die gezocht worden (zie hieronder voor meer) ook op dat er in die maanden bijna het dubbele aantal mensen op bepaalde onderwerpen zoekt dan in de maanden ervoor.
Gebruik met of zonder concrete zoekterm Het gebruiken van de zoekfunctie bestaat uit twee stappen: het al dan niet invoeren van een trefwoord in het betreffende venster en vervolgens het aanklikken van de zoekfunctie als zodanig. Men kan ook de eerste stap achterwege laten. In dat geval vult iemand geen trefwoord in maar klikt wel op de zoekfunctie. Het resultaat op Leraar24 is dan dat men alle video’s en dossiers op Leraar24 voorgeschoteld krijgt en wel gegroepeerd in afzonderlijk door te bladeren pagina’s. Dit geeft wellicht meer het gevoel overzicht te krijgen van wat er te zien is op Leraar24 dan als men begint op de startpagina. Op die pagina is alleen te zien dat die week in de schijnwerpers staat. We zouden kunnen zeggen dat we hier met slimme en misschien zelfs ervaren gebruikers van doen hebben. Immers met het gebruiken van de zoekfunctie zonder invoer van een zoekterm krijgt men direct toegang tot een overzicht van alle video’s en dossiers. Vervolgens kan men overigens deze video’s met een druk op de knop sorteren naar ‘meest relevant’, meest bekeken’, meest gewaardeerd’ en dergelijke. Tabel 2 laat zien dat het aantal zogenaamde ‘blanco klikkers’ hoog is. Kennisnet heeft de gegevens over het zoekgedrag beschikbaar gesteld voor de maanden vanaf april 2010. Het aantal ‘lege zoekopdrachten’ (het gebruik van de zoekfunctie zonder een concrete zoekterm in te vullen) varieert enigszins door de tijd: van rond de 9.000 tot meer dan 19.000 per maand. Relateren we dat aan het aantal keren dat de zoekfunctie gebruikt is dan varieert het percentage ‘lege zoekopdrachten’ van 30% (september 2010 en ook oktober 2010) tot bijna 50% (juli 2010). Gemiddeld genomen klikt ruim een derde van de gebruikers van de zoekfunctie op de zoekbutton zonder iets in te vullen.
4 Tabel 2: Gebruik zoekfunctie per maand 2010
Aantal keren zoekfunctie gebruikt
Waarvan zonder concrete zoekterm in te vullen
Waarvan met een concrete zoekterm
Totaal aantal verschillende concrete zoektermen
Januari
10.925
-
-
-
Februari
23.159
-
-
-
Maart
38.079
-
-
-
April
34.351
11.241
23.110
5.699
Mei
31.014
11.651
19.363
4.809
Juni
30.954
11.700
19.254
5.192
Juli
19.168
9.357
9.811
2.763
Augustus
24.139
9.263
14.873
3.615
September
57.098
16.963
40.135
7.900
Oktober
62.651
19.310
43.341
8.455
De top-50 aan onderwerpen Voor de periode april tot en met oktober 2010 weten we dus ook welke zoektermen er gebruikt zijn en kunnen we een lijstje van hoogst-scorendeonderwerpen maken. We gaan uit van de top-50 waarbij de eerste plaats bezet wordt door de categorie ‘lege zoekopdracht’. Over de gehele periode is er 97.429 keer geklikt op de zoekfunctie zonder iets concreets in te vullen. Het nummer twee onderwerp in het lijstje haalt met een score van bijna 9.000 keer nog geen 10% van deze ‘lege zoekopdracht’. De nummer twee is ‘leraar van het jaar 2010’. Zoals we nog zullen zien is de hoge score vooral behaald in de maanden september en oktober 2010, de maanden die toewerken naar de leraar-van-het-jaarverkiezingen op 2 oktober 2010. Gebruikt men deze zoekterm dan komen er 13 video’s terug op het scherm (geen dossiers). Ook de zoekterm ‘leraar van het jaar’ scoort redelijk en wel op plaats vijf (met een responsie van 25 video’s en 3 dossiers). Met ‘lerarenwissel’ op plaats vier staat de leraar zelf als onderwerp stevig in de top-5. Lerarenwissel is het programma waarbij twee leraren een dag van klas ruilen om te leren van elkaars lessituatie. Van deze serie zijn inmiddels acht video’s gemaakt die klaarblijkelijk een flink (vermoedelijk locaal) kijkerspubliek trekken. Ook de zoekopdracht ‘vacatures’ hoort in het rijtje leraaronderwerpen en is een wat vreemde eend in de bijt: bezoeker denken waarschijnlijk dat Leraar24 ook een overzicht van openstaande vacatures geeft (hetgeen niet het geval is). Een belangrijke aantekening is dat een bezoeker die de zoekfunctie gebruikt in het zoekschermpje suggesties krijgt tijdens het intypen van zijn of haar zoektekst. Dit kan betekenen dat zoekwoorden die de zoekfunctie zelf
5 suggereert een grote kans hebben om ook daadwerkelijk gezocht en gevonden te worden. Tabel 3: Top 50 zoekopdrachten zoekterm
aantal
1
97.429
2
leraar van het jaar 2010
8.739
3
rekenen
4.324
4
lerarenwissel
2.541
5
leraar van het jaar
2.150
6
orde
2.081
7
moeilijk gedrag
1.973
8
downsyndroom
1.822
9
onderwijsagenda
1.808
10
hoogbegaafd
1.690
11
vacatures
1.685
12
oudergesprek
1.525
13
speciaal onderwijs
1.497
14
dyslexie
1.455
15
ict
1.377
16
engels
1.234
17
taal
1.120
18
orde in de klas
1.098
19
digibord
1.073
20
lezen
1.042
21
mediawijsheid
1.017
22
taal in blokjes
900
23
passend onderwijs
891
24
kleuters
877
25
autisme
868
26
vacature
841
27
pesten
816
28
salaris
811
29
competenties
802
30
wiskunde
797
31
hoogbegaafdheid
779
32
goochelen met aandacht
764
33
de vrije ruimte
735
34
instructie
726
35
ouders
717
36
cooperatief leren
701
37
nederlands
680
38
digiborden
668
39
geschiedenis
664
40
onderzoek
654
41
klassenmanagement
648
42
techniek
646
43
burgerschap
641
44
gedrag
636
45
zelfstandig werken
628
46
coaching
599
47
kleuteronderwijs
588
48
cluster 2
583
49
verhalend ontwerpen
582
50
school
571
aantal top-50
62.064
aantal verschillende total
33.876
6 Ook belangrijk te melden is dat er wordt gemeten over zoektermen en niet over losse woorden. Als een gebruiker zoekt op “passend onderwijs” telt dit als 1 ingevoerde zoekterm. Tevens komt deze alleen bij “passend onderwijs” terug, niet bij “onderwijs” en niet bij “passend”. Ook een goed scorend onderwerp is ‘rekenen’, het enige vak in de top10 en een vakonderwerp dat met 4.324 zoekopdrachten bijna drie tot vier keer vaker gezocht is op Leraar24 dan het volgende vak ‘Engels’ op plaats 16, ‘taal’ op plaats 17 en ‘lezen’ op plaats 20. Rekenen is ook in termen van beschikbare content een echte topper: 55 video’s en 22 dossiers, hoewel ook Engels goed scoort (35 video’s en 5 dossiers) en zeker ook taal in het algemeen (87 en 36 respectievelijk) en lezen (46 en 25). Onder de iets meer dan 20 flink scorende onderwerpen (van 1.000 keer gezocht of vaker) komt verrassend vaak een scala van niet-reguliere leerlingproblemen voor: ‘moeilijk gedrag’, ‘Downsyndroom’, ‘hoogbegaafd’ en ‘dyslexie’ zijn alle ongeveer 1.500 keer tot 2.000 keer gezocht op Leraar24. De resultaten van de zoekopdrachten zijn ook niet mals: 13 video’s en 3 dossiers voor moeilijk gedrag, respectievelijk 4 en 2 voor Downsyndroom, 14 en 3 voor hoogbegaafd en maar liefst respectievelijk 21 en 3 voor dyslexie. Ook de omgang met problemen lijkt goed te scoren: ‘orde’, ‘orde in de klas’, ‘speciaal onderwijs’. ‘Passend onderwijs’ valt overigens net buiten de top-20 met bijna 900 zoekopdrachten. Het aantal video’s en dossiers op deze onderwerpen is respectievelijk 35 en 12 voor orde, 18 en 1 voor orde in de klas, 53 en 9 voor speciaal onderwijs en 21 en 11 voor passend onderwijs. Zaken als ‘ict’, ‘digibord’, ‘mediawijsheid’ scoren ook redelijk goed met rond de 1.000-1.300 zoekopdrachten. Niet geheel verrassend voor een digitaal professionaliseringsplatform als Leraar24 geeft de treffer ict maar liefst 86 video’s en 22 dossiers terug. Voor digibord is dat respectievelijk 14 en 2 en voor mediawijsheid 35 en 9. De omgang met collega’s of de buitenwereld komt haast niet voor in de top-50. Slechts het ‘oudergesprek’ haalt de top-20 met een aantal zoekopdrachten van rond de 1.500. Het oudergesprek scoort wel goed in termen van video’s en dossiers: respectievelijk 32 en 1. Tot slot het goedscorende onderwerp ‘onderwijsagenda op plaats 9 met ruim 1.800 hits. Onderwijsagenda bestaat uit een omvangrijk dossier (wat zijn de grote problemen in het onderwijs?) en een zestal video’s. Dit dossier en de bijbehorende video’s hebben lange tijd met het predicaat “nieuw” prominent op de site gestaan. Na de eerste 20 komt het grote peloton van andere zoektermen in een lang gerekt en bijna eindeloos lint. Bijna eindeloos, want we hebben een score van maar liefst bijna 34.000 verschillende trefwoorden waarop de bezoekers van Leraar24 in de periode april-oktober 2010 gezocht hebben.
7
De top-50 onderwerpen door de maanden heen De variatie aan onderwerpen waarop gezocht wordt, is ook per maand overweldigend. Door nu te vergelijken over de afzonderlijke maanden kunnen we zien hoe de populariteit verloopt van onderwerpen. Zoals al gesuggereerd komt het onderwerp ‘leraar van het jaar’ met stip binnen in de top50 in de maand september terwijl het in de maanden daarvoor niet in de top-50 voorkomt. Andersom zijn er onderwerpen die in het voorjaar hoog in de belangstelling staan van de zoekers op Leraar24, maar die na de zomer van het netvlies verdwenen lijken te zijn. We hebben voor elke maand van april tot en met oktober 2010 een top-50 laten maken. Eigenlijk gaat het dus weer om een top-49 want de eerste positie wordt steevast ingenomen door de ‘lege zoekopdracht. We verwijzen naar de bijlage voor de top-50cijfers per maand. Hier bespreken we verschillende toppen per maand en kijken voorts naar hoe het de eerste 10 onderwerpen uit de top-50 van de totale periode (de eerste 10 in de tabel 3 vermeld) door de tijd heen is vergaan. Tabel 4: Plaats in maandelijkse top-50 van de top-10 onderwerpen april-oktober 2010 april mei juni juli ausepgustemtus ber 1. 2. leraar van het jaar 2010 3. rekenen 4. lerarenwissel 5. leraar van het jaar 6. orde 7. moeilijk gedrag 8. downsyndroom 9. onderwijsagenda 10. hoogbegaafd
1 3 2 5 4 6 33
1 4 2 8 11 6 19
1 2 5 15 3 8 4 13
1 4 6 45 5 3 22
1 7 10 9 3 8 21
1 2 6 24 3 7 4 11 36 5
oktober
1 2 3 35 5 7 5 23 12
De positie van de onderwerpen kan uiteraard om verschillende redenen dalen, stijgen of gelijk blijven. In de publiciteit, in algemene of vakmedia, kan het onderwerp centraler of juist minder centraal op de agenda staan, naar voren worden geschoven of bedolven worden onder de aandacht voor andere presserende zaken. Ook kan het zijn dat in nieuwsbrieven van Leraar24 of meewerkende onderwijsorganisaties bepaalde onderwerpen aan de orde komen die vervolgens weer belangstelling op de site genereren. Dan is het ook zo dat in het kader van Leraar24 workshops en panelsessies met en voor leraren in het land worden gehouden, die zich soms bij wijze van voorbeeld toeleggen op specifieke onderwerpen. Daarnaast is er nog de autonome levenscyclus van onderwerpen: soms leeft het in eigen kring, in het team, op school, of misschien zelf wel in breder ver-
8 band om bezig te zijn met een bepaald onderwerp, zoals bij voorbeeld bij het onderwerp ‘de onderwijsagenda’. Na een tijd is de kennisname verzadigd en valt het onderwerp uit de gratie. In de bovenstaande tabel zien we een aantal van dit type verschijnselen terug. Tot slot moet niet uitgesloten worden dat er in bepaalde maanden heel andere groepen bezoekers op de site komen die naar geheel eigen onderwerpen zoeken en dus de top-50 ernstig ‘verstoren’. Mogelijk dat de enorme toename in de maanden september en oktober zoiets laat zien, maanden dat de leraar-van-hetjaarverkiezingen sterk speelden en die wellicht dus extra maar geheel nieuwe bezoekers trokken. Zoiets kan ook gebeuren als velen met vakantie zijn en er in de vakantiemaanden nog een geheel eigensoortige groep bezoekers op de website achterblijft. Laten we de gang van de top-10 onderwerpen uit de periode april-oktober 2010 eens nader bekijken. Let wel: voor echt stevige conclusies over het wel en wee van onderwerpen zouden meer tijdreeksen nodig zijn. Zoals al aangekondigd zijn de onderwerpen ‘leraar van het jaar 2010’ en ‘leraar van het jaar’ er alleen maar in de maanden september en oktober 2010. Ervoor halen ze de top-50 niet. De lerarenwissel daalt gestaag in populariteit na de eerste maanden stevig bovenaan te hebben gestaan. Ook de onderwijsagenda is geen voortdurende grote aandacht beschoren. Na de vakantiemaanden is het onderwerp uit de top-50 verdwenen. Er lijkt zich een vakantie-effect voor te doen met het onderwerp ‘moeilijk gedrag’. Het scoort heel hoog in de maand juni en in september en oktober. Voor juni en in de vakantiemaanden is het onderwerp compleet uit beeld. Mogelijk dat leraren in de vakantieperiode geen problemen met dit type gedrag ervaren en vooral andere zaken zoeken op Leraar24. Of mogelijk dat de achterblijvers op Leraar24 in die vakantieperiode geen preferentie hebben voor dit onderwerp. Het onderwerp ‘orde’ zakt tot aan de vakantie sterk weg en dan is het ineens weer volop in de aandacht. Na een aanvankelijk relatief bescheiden positie in de top-50 is ‘hoogbegaafd’ sinds september juist sterk gestegen in populariteit. Het enige onderwerp dat stevig in de top blijft meedraaien is ‘rekenen’ en in iets mindere mate ‘Downsyndroom’. Het zegt iets over de stabiele aandacht voor dit type onderwerpen binnen en buiten Leraar24. Los van de incidentele onderwerpen zoals de ‘leraar van het jaar’ is rekenen het onderwerp dat op Leraar24 het populairst lijkt. Het Downsyndroom krijgt ook veel aandacht maar zakt vrij fors weg in de maand oktober. Het aantal zoekopdrachten naar dit onderwerp is niet echt sterk veranderd door de maanden heen, alleen andere onderwerpen worden in de oktobermaand meer gezocht worden en dus daalt het onderwerp in de toplijst. Dat bete-
9 kent weer dat het ook een onderwerp is dat kan rekenen op een redelijk stabiele aanhang. Om meer te kunnen zeggen over de variatie in de aantallen zoekopdrachten kijken we nog eens maar nu op een andere manier (tabel 5) naar dezelfde tabel. Tabel 5: Aantal zoekopdrachten naar de top-10 onderwerpen april-oktober 2010 augustus
septemb er
oktober
9.357
9.263
16.963
19.310
-
-
-
3.804
4.921
323
392
175
179
724
1.075
549
675
212
143
132
157
152
-
-
-
-
-
985
759
304
209
105
31
147
422
389
7. moeilijk gedrag
-
-
312
-
-
898
596
8. downsyndroom
332
158
175
161
219
258
182
9. onderwijsagenda
232
217
224
179
152
127
-
80
100
118
59
80
728
273
april
mei
juni
juli
11.241
11.651
11.700
-
-
3. rekenen
419
4. lerarenwissel
1. 2. leraar van het jaar 2010
5. leraar van het jaar 6. orde
10. hoogbegaafd
Het valt op dat de meeste zoekopdrachten behalve leraar van het jaar 2010 nauwelijks een grote aanhang hebben. Het aantal zoekers naar bijna alle onderwerpen is zeker in de maanden april-augustus 2010 bescheiden te noemen, tussen de 59 minimaal bij ‘hoogbegaafd’ en 675 bij lerarenwissel. Dit laatste onderwerp heeft twee maanden de aandacht en is dan feitelijk uit beeld. In september en oktober 2010 zijn ook het onderwerp rekenen en moeilijk gedrag de enige relatief goedscorende naast ‘leraar van het jaar 2010’ en ‘leraar van het jaar’.
Conclusie De zoekfunctie van Leraar24 wordt sinds de start in januari 2010 en zeker sinds september 2010 goed gebruikt. Het overgrote deel, ruim een derde van de zoekers, gebruikt de zoekfunctie om zonder een zoekterm in te voeren naar het totaaloverzicht van de video’s en dossiers op Leraar24 te komen. Dat is veelzeggend: het is de gemakkelijkste en enige manier om gelijk een compleet overzicht te krijgen van het aanbod op Leraar24. Als men wel een zoekterm invoert is het aantal verschillende zoektermen overweldigend. De hoogscorende onderwerpen zijn op de eerste plaats die zaken die incidenteel plaatsvinden, zoals de verkiezingen van de leraar van het jaar. Het valt op hoe hoog de onderwerpen scoren die met de leraar zelf te maken hebben, zoals ook de lerarenwissel of vacatures. Ook een stevige positie hebben onderwerpen als rekenen en moeilijk gedrag. Zeker voor rekenen zijn er ook veel video’s en dossiers op Leraar24 en blijkbaar trekt dat gege-
ven bezoekers of liever zoekers, aan. Deze conclusies staan als voorlopig. Voor echt stevige conclusies over trends in zoekgedrag zijn meer maanden met gegevens nodig.
Bijlage Top-50 zoektermen per maand april - oktober 2010
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
6.165 aantal top-50 5.699 aantal verschillende totaal
aantal top-50 aantal verschillende totaal
lerarenwissel goochelen met aandacht rekenen de vrije ruimte onderwijsagenda vacatures orde oudergesprek ict downsyndroom orde in de klas mediawijsheid verhalend ontwerpen kleuteronderwijs coaching autisme lezen hoogbegaafd taal in blokjes leren ouders engels digiborden geschiedenis gedrag goochelen salaris kleuters gesprekken met kinderen debat taal vrijeschool wiskunde competentie techniek vacature speciaal onderwijs burgerschap ergerniskaartje muziek frans kunst dyslexie cooperatief leren passend onderwijs adhd klassenmanagement agressie digibord
11.241 549 419 332 304 232 209 157 154 148 142 140 139 133 116 112 110 110 109 108 106 106 104 100 97 97 95 92 91 90 85 81 80 79 79 78 78 78 76 76 75 73 72 71 68 65 64 63 63 60
mei aantal zoekterm
lerarenwissel rekenen downsyndroom orde onderwijsagenda vacatures oudergesprek ouders engels goochelen met aandacht dyslexie goochelen taal ict passend onderwijs digibord lezen salaris pesten freinet burgerschap hoogbegaafdheid vacature autisme tom gesprekken met kinderen meervoudige intelligentie nederlands cooperatief leren dalton kleuters hoogbegaafd gedrag vrijeschool mediawijsheid geschiedenis ergerniskaartje gesprek competenties pecs oudercontact orde in de klas wiskunde communicatie multicultureel biologie samenwerkend leren leesstimulering rouwverwerking
april zoekterm
Top 50 zoektermen rapportage per maand april-oktober 2010
rekenen moeilijk gedrag onderwijsagenda lerarenwissel taal in blokjes oudergesprek downsyndroom ict vacatures dyslexie lezen hoogbegaafd salaris orde mediawijsheid frans man voor de klas de vrije ruimte snoezelen burgerschap speciaal onderwijs debat kleuteronderwijs taal kleuters goochelen met aandacht vacature klassenmanagement autisme digibord coaching sms gedrag competenties engels leefstijl orde in de klas passend onderwijs competentie zelfstandig werken digiborden media oudercontact nederlands muziek meervoudige intelligentie ouders geschiedenis adhd
5.890 aantal top-50 4.809 aantal verschillende totaal
11.651 675 340 323 242 217 216 209 205 172 158 151 143 125 118 110 107 107 100 93 92 91 89 86 85 83 80 79 78 76 73 71 70 70 70 68 64 63 62 61 60 60 60 60 59 57 56 55 51 50
juni aantal zoekterm wikiwijs onderwijsagenda rekenen downsyndroom lerarenwissel vacatures taal in blokjes mediawijsheid cloud oudergesprek man voor de klas digiborden gesprek de vrije ruimte salaris autisme digitaal schoolbord dyslexie de onderwijsagenda tekenen hoogbegaafd ict engels geschiedenis kleuters leraar van het jaar onderzoek verhalend ontwerpen klassenmanagement nederlands orde in de klas burgerschap vacature ouder wiskunde competentie speciaal onderwijs oudercontact dalton sms groep 3 lezen woordenschat orde sociale veiligheid vier in balans ouderbetrokkenheid goochelen met aandacht studio24
5.078 aantal top-50 5.192 aantal verschillende totaal
11.700 392 312 224 212 211 195 175 168 168 149 131 118 106 105 101 101 101 96 96 90 89 86 84 83 82 79 78 72 70 68 66 64 63 61 60 58 57 56 54 54 53 51 51 50 49 49 49 47 44
juli aantal zoekterm cluster 2 downsyndroom vacatures leraar van het jaar taal in blokjes rekenen onderwijsagenda orde lerarenwissel ict dyslexie salaris orde in de klas vacature biologie studio24 de vrije ruimte natuurkunde eigentijds onderwijs hoogbegaafd taal taize digibord digiborden onderzoek zoek digitaal schoolbord oudergesprek video autisme engels speciaal onderwijs wiskunde cloud instructie mbo verhalend ontwerpen lezen kleuteronderwijs frans agenda passend onderwijs gesprekken met kinderen economie kleuters nederlands mediawijsheid techniek rug
augustus zoekterm
3.223 aantal top-50 2.763 aantal verschillende totaal
9.357 204 179 175 161 143 118 98 98 92 88 86 86 84 76 70 68 65 65 64 61 59 57 55 54 51 50 46 43 42 42 40 39 39 38 36 36 36 35 34 34 32 32 31 31 30 30 30 30 30
aantal leraar van het jaar 2010 leraar van het jaar moeilijk gedrag hoogbegaafd rekenen orde school dyslexie oudergesprek downsyndroom werkplekleren engels ict competenties orde in de klas taal gedrag instructie wsns leraarportret kleuters lezen lerarenwissel passend onderwijs directe instructie taal in blokjes cluster 2 zelfstandig werken vacatures onderzoek wiskunde kleuteronderwijs de vrije ruimte eigentijds onderwijs onderwijsagenda klassenmanagement pesten autisme economie vmbo schrijfdans ouders coaching eva lipke biologie geschiedenis digibord leren taalontwikkeling 4.423 aantal top-50 3.615 aantal verschillende totaal
9.263 292 219 209 205 183 179 152 147 132 130 116 111 111 97 95 92 85 84 82 80 78 78 66 64 64 63 63 63 61 61 59 58 58 57 53 52 51 51 50 50 50 49 49 49 47 47 44 44 43
september aantal zoekterm leraar van het jaar 2010 rekenen speciaal onderwijs leraar van het jaar moeilijk gedrag orde oudergesprek digibord dyslexie orde in de klas hoogbegaafd woordenschat ict wiskunde hoogbegaafdheid mediawijsheid lezen prentenboek pesten taal onderzoek downsyndroom passend onderwijs mindmappen tekenen engels klassenmanagement autisme vacatures zelfstandig werken nederlands instructie taal in blokjes lerarenwissel time out op school eigentijds onderwijs coaching competenties kleuters bewegingsonderwijs geschiedenis techniek gedrag motivatie douwe kerkstra digitaal schoolbord gesprekken met kinderen samenwerkend leren mindmap
oktober zoekterm
14.438 aantal top-50 7.900 aantal verschillende totaal
16.963 3.804 985 898 728 724 422 308 272 262 258 250 236 235 230 224 196 180 178 168 165 160 158 157 156 150 150 150 141 139 136 135 135 131 130 127 125 125 122 118 118 116 116 107 106 105 103 100 100 99
aantal
16.442 8.455
19.310 4.921 1.075 835 759 596 389 352 350 341 304 273 262 236 233 227 224 220 211 209 200 197 182 181 179 179 174 171 170 165 163 160 157 153 152 152 145 141 138 137 124 121 116 116 113 109 109 108 107 106
aantal
