Het feestgedruis van 5 jaar Beroepenhuis is pas verdwenen en de werking draait weer op volle toeren

0

Woord vooraf Het feestgedruis van 5 jaar Beroepenhuis is pas verdwenen en de werking draait weer op volle toeren. Hoofdopdracht blijft natuurlijk de begeleiding van jongeren uit de derde graad van het basisonderwijs en de eerste graad van het secundair onderwijs in de interactieve tentoonstelling. Ook de ateliers waarbij jongeren even echt in de huid kruipen van bijvoorbeeld een laborant, een metselaar of een teamleider worden verder afwisselend aangeboden. De permanente zorg voor de educatieve kwaliteit van deze ateliers is groot. Het tevredenheidonderzoek dat de medewerkers van Het Beroepenhuis stelselmatig doen bij leerlingen en leerkrachten leert ons dat de werking erg gesmaakt wordt. We krijgen stilaan een grote groep ‘vaste klanten’. Scholen reserveren na hun bezoek vaak al meteen voor het volgende schooljaar. Ook krijgen we indicaties over het effect van een halve dag Beroepenhuis. Zonder te beweren dat onze werking bepalend is in de studie- en beroepskeuze blijkt toch dat een (goed omkaderd) bezoek aan Het Beroepenhuis de horizon van jongeren verruimt en hen de ogen opent voor een meer bewuste studiekeuze, die ook richting technisch onderwijs gaat. In het vorige jaarverslag kondigden we al aan dat de beschikbare ruimte om nog nieuwe ontdekhoeken in te richten beperkt is. Het voorbije schooljaar kwam er dan ook maar één nieuwe ontdekhoek bij: de ontdekhoek Haven en Binnenvaart. Het werd een pareltje. Volgens de beproefde methode van een ruim partnerschap (VDAB, Havenbedrijf Gent, Promotie Binnenvaart Vlaanderen, Logos, POM Oost – Vlaanderen en Fonds voor Rijn – en Binnenvaart) werd de ontdekhoek uitgewerkt. Ons productiehuis Impressant+ gaf het geheel een prima vorm en in maart 2011 konden we weer feesten. Minister Crevits knipte het lintje en de bezoekers van Het Beroepenhuis kregen er weer enkele boeiende interacties bij. Ook de andere initiatieven, zoals de doedagen met de VDAB, de bedrijfsbezoeken op maat, onze deelname aan Ikanda of de medewerking aan Technologica werden enthousiast verder gezet. Er werden ook nieuwe educatieve methodes uitgewerkt. De beroepenrally, waarbij jongeren op een locatie kennismaken met een aantal beroepen uit een bedrijfssector, werd uitgewerkt voor de zorg. Het wordt een bijkomende aanpak om jongeren warm te maken voor technische beroepen. Het Beroepenhuis blijft creatief nadenken over de manier om jongeren én hun ouders aan te spreken over de wereld van de (technische) beroepen. Als het nodig is bouwen de medewerkers zelfs een heus beroependorp. Het blijft een wonder hoe we de werking met een kleine vaste kern, een aantal uitzendkrachten, stagiairs en vrijwilligers op een dergelijk hoog peil van kwaliteit kunnen tillen. Het kan alleen dankzij het ruime draagvlak in onze algemene vergadering en raad 1

van bestuur, de onverdroten inzet van het dagelijks bestuur, maar vooral dankzij de gedrevenheid van de medewerkers. Met 7.000 leerlingen op bezoek in klasverband en nog eens evenveel jongeren bij de andere initiatieven bereikt Het Beroepenhuis stilaan de grens van zijn kunnen. Er doken het voorbije jaar weer geregeld geruchten op dat er een tweede Beroepenhuis zou bijkomen in Vlaanderen. Het Beroepenhuis is daar niet tegen, integendeel we zijn bereid onze know how ter beschikking te stellen. Toch blijkt het geen sinecure om een dergelijk initiatief van de grond te krijgen. Tot het zover is blijven de deuren van Het Beroepenhuis, een uniek initiatief in Vlaanderen, open staan voor alle jongeren tussen 10 en 14 jaar, hun leerkrachten en hun ouders uit heel Vlaanderen. We zien jullie graag terug, in Het Beroepenhuis tijdens de schooluren, op onze open zondagen of op de vele andere activiteiten buitenshuis waar we aan meewerken!

Mil Kooyman Voorzitter

2

Inhoudstafel Woord vooraf 1. Het Aanbod 1.1 De interactieve tentoonstelling 1.2 Vernieuwingen in de interactieve tentoonstelling 1.2.1 Nieuwe interactie in de ontdekhoek metaal en technologie 1.2.2 10de sector voor beroepen uit haven en binnenvaart 1.2.3 Voorbereidingen voor de 11de ontdekhoek 1.3 De beroepenateliers 1.4 Educatieve omkadering 1.5 Open zondagen 1.5.1 Doelstellingen 1.5.2 Onze aanpak 1.5.3 De promotie 1.5.4 De toekomst

p. 1 p. 5 p. 5 p. 10 p. 11 p. 11 p. 13 p. 14 p. 18 p. 19 p. 19 p. 19 p. 22 p. 23

2. Resultaten Bezoekers 2.1 Werkingsjaar 2010 - 2011. Resultaten 2.1.1 Schooljaar 2010 – 2011. Aantal groepen, leerlingen en leerkrachten. Vergelijking met voorgaande schooljaren. Aandeel scholen dat terugkomt 2.1.2 Schooljaar 2010–2011. Verdeling leerlingen Basisonderwijs en Secundair Onderwijs en leerjaren. Vergelijking met voorgaande schooljaren 2.1.3 Schooljaar 2010–2011. Verdeling leerlingen over leerjaren. Vergelijking met voorgaande schooljaren 2.1.4 Schooljaar 2010–2011. Verdeling groepen over netten. Vergelijking met voorgaande schooljaren 2.1.5 Schooljaar 2010–2011. Verdeling groepen over provincies. Vergelijking met voorgaande schooljaren 2.1.6 Schooljaar 2010-2011. Deelname aan de beroepenateliers 2.1.7 Schooljaar 2010–2011. Annuleringen 2.1.8 Schooljaar 2010–2011. Vrije bezoekers. Overzicht 2.1.9 Schooljaar 2010–2011. Bezoekers op zondag 2.2 Werkingsjaar 2010-2011. Evaluaties van de bezoekers 2.2.1 Evaluatie van de leerkracht. Het bezoek zelf 2.2.1.1 De inleiding aan de hand van het beroepenfilmpje 2.2.1.2 De interactieve tentoonstelling (met zoektocht) 2.2.1.3 De beroepenateliers 2.2.1.4 Effecten van een bezoek aan het beroepenhuis 2.2.1.5 Algemene evaluatie 2.2.2 De omkadering in de klas. Voorbereiding en opvolging van het bezoek aan Het Beroepenhuis 2.2.3 Evaluatie van de leerlingen 2.2.3.1 Vragen over het bezoek aan Het Beroepenhuis 2.2.3.2 Enkele stellingen 2.2.4 Conclusie 2.2.5 Onderzoek van Nele Van den Bulcke

p. 24 p. 24

3

p. 24 p. 27 p. 29 p. 33 p. p. p. p. p. p. p. p. p. p. p. p.

35 37 40 41 42 45 46 46 47 49 53 55

p. p. p. p. p. p.

56 57 57 61 64 66

3. Projecten, Activiteiten en Promotie 3.1 ESF zwaartepunt 5: project ‘Helden van elke dag’ 3.2 ESF zwaartepunt 6: project ‘BEROEPEN(t)HUIS in de klas’ 3.3 Nieuwe lesmaterialen 3.4 Studiedag met materialenbeurs 3.5 Samenwerking met Stad Geraardsbergen 3.6 Opening ontdekhoek haven en binnenvaart 3.7 Bedrijfsbezoeken 3.8 Doedagen 3.9 Waw – Wijs! aan ’t werk: arbeidsmarkteducatie voor de 3de graad SO 3.9.1 Ontstaan van het project 3.9.2 Doelen 3.9.3 Verloop 3.9.4 Toekomst 3.10 IKANDA Kindercongres 3.11 Technologica 3.12 Het Beroepenhuis en ACV 3.13 Samenwerking met sectorfondsen van metaal en technologie bedienden 3.14 Beurzen en nascholingen 3.15 Bereik van ouders (exclusief zondagen) 3.16 Promotie van Het Beroepenhuis. Het Beroepenhuis in de pers.

p. p. p. p. p. p. p. p. p. p. p. p. p. p. p. p. p.

69 69 69 71 72 77 78 81 87 94 94 95 95 96 96 97 102

p. p. p. p.

103 104 105 106

4. Bereik van Het Beroepenhuis

p. 111

5. 5.1 5.2

p. 113 p. 113 p. 113

Personeel, Partners en Financiering Personeel Partners en financiering

6. Besluit

p. 116

4

1. Het Aanbod Scholen die Het Beroepenhuis bezoeken krijgen een 3 uur durend programma. Na een korte inleiding met een filmpje bezoeken de leerlingen gedurende anderhalf uur de interactieve tentoonstelling. Daarnaast nemen de leerlingen gedurende anderhalf uur deel aan 2 beroepenateliers. Beide onderdelen – op een leuke manier informatie opdoen over beroepen in de interactieve tentoonstelling en zelf ondervinden wat beroepen inhouden in de beroepenateliers – versterken elkaar en zorgen voor een geslaagd concept. 1.1 De interactieve tentoonstelling Tijdens het schooljaar 2010 – 2011 werd dezelfde begeleidingsmethode als voorheen aangehouden en nog verder verfijnd. De methode is aangepast aan de doelgroep. Het Beroepenhuis richt zich tot de leerlingen van de 3de graad basisonderwijs (5de en 6de leerjaar) en de leerlingen van de 1ste graad van het secundair onderwijs (1ste en 2de jaar, a– en b-stroom). Ook onthaalklassen en leerlingen uit het buitengewoon basis- en secundair onderwijs kunnen in Het Beroepenhuis terecht. Het bezoek begint met het bekijken van een beroepenfilmpje. De 10 sectoren worden hierin getoond aan de hand van een aantal beelden van technische beroepen. Daarbij is er een evenwichtige verhouding van mannen en vrouwen die in beeld komen. In het filmpje lezen de leerlingen ook uitspraken van mensen die vertellen waarom zij gaan werken. Arbeid en beroep worden zo omschreven als middel tot zelfrealisatie en als zinvolle bijdrage aan de samenleving.

Het filmpje vormt de basis voor een inleidend gesprek. De voorkennis van de leerlingen wordt hier aangesproken. Welke redenen kennen zij waarom mensen gaan werken? Welke beroepen kennen zij al? Door de structuur van beroepssectoren en beroepen aan te brengen, begrijpen de leerlingen de opbouw van de tentoonstelling beter. Voor minder taalvaardige groepen en voor het buitengewoon basis- en secundair onderwijs, wordt er na het filmpje gewerkt met prenten van beroepen die op een magneetbord in de juiste sector worden ondergebracht. 5

Aan het einde van de inleiding wordt er uitgelegd welke beroepenateliers er precies zullen doorgaan die dag en worden de groepen gevormd. Maximum 2 groepen kunnen starten met de beroepenateliers en 2 andere groepen kunnen starten in de interactieve tentoonstelling ‘Helden van elke dag’.

Doorheen de tentoonstelling leggen de leerlingen een individueel traject af op zoek naar beroepen uit 10 bedrijfssectoren: metaal en technologie, metaal en technologie bedienden, chemie en kunststoffen, bouw, transport en logistiek, voedingsindustrie, horeca, social profit, grafische industrie én de meest recente ontdekhoek met beroepen uit de haven en binnenvaart. Elke sector draagt ook de mascotte van Het Beroepenhuis op één van de ontdekhoeken. Hieronder staan de mascottes van de 10 sectoren.

Per groep van maximum 15 leerlingen gaat er één begeleider van Het Beroepenhuis mee in de tentoonstelling. Hij/zij legt de opbouw van de ontdekhoeken uit en (bege)leidt de zoektocht. De zoektocht bestaat uit vragen (lees– en doeopdrachten) die de leerlingen in groepjes van twee of drie moeten oplossen door in de tentoonstelling de antwoorden te zoeken.

6

Als ze het juiste antwoord gevonden hebben (de begeleider controleert mondeling), komen ze naar een afspraakplaats waar ze nieuwe vragen meekrijgen.

7

De begeleider houdt bij in welke sectorhoek de leerlingen op ontdekking zijn gegaan. Hij/zij zorgt ervoor dat de leerlingen in elke sector een kijkje gaan nemen. Na de zoektocht kunnen de leerlingen nog even vrij rondlopen.

8

Er zijn verschillende niveaus van vraagjes, afgestemd op het niveau van de leerlingen. Ook tijdens de begeleiding kan het niveau van de vraagjes nog verfijnder afgestemd worden op de doelgroep.

De begeleiders hebben een groot individueel contact met de leerlingen zodat ze optimaal kunnen begeleiden.

9

Na de zoektocht heeft de begeleider een kringgesprek met de leerlingen over welke beroepen ze leuk vonden, over wat ze later willen worden en over wat ze bijgeleerd hebben. Dit moment wordt ook aangegrepen om eventuele vooroordelen over beroepen te weerleggen. Leerlingen krijgen hier ook de kans om vragen over onderwijsvormen of over beroepen te stellen.

Het bezoek aan de tentoonstelling met voorbereiding en kringgesprek duurt anderhalf uur. Dit wordt aangevuld met concrete doe-activiteiten in de beroepenateliers, waarvoor eveneens anderhalf uur gerekend wordt. De beroepenateliers komen uitgebreid aan bod onder 1.3 De Beroepenateliers. 1.2 Vernieuwingen in de interactieve tentoonstelling Tijdens het schooljaar 2010 – 2011 zijn er twee vernieuwingen gebeurd in de interactieve tentoonstelling van Het Beroepenhuis: enerzijds is er een nieuwe interactie geplaatst bij het beroep productieoperator in de ontdekhoek metaal en technologie en anderzijds zijn er 5 nieuwe modules geplaatst voor de 10de sectorhoek: haven en binnenvaart. Bovendien zijn er ook reeds plannen voor de komst van een 11 de ontdekhoek, die geplaatst zal worden in het schooljaar 2011 - 2012, voor de beroepen kapper en schoonheidsspecialist. 10

1.2.1 Nieuwe interactie in de ontdekhoek metaal en technologie Voor het beroep productieoperator in de metaalnijverheid besliste Tofam OostVlaanderen om een nieuwe interactie te plaatsen in de bestaande module. Het idee achter de interactie is dat de leerlingen net als een productieoperator af en toe een handeling moeten doen om de plc - gestuurde machine draaiende te houden. In dit geval is de machine een systeem om een metalen balletje een parcours te laten volgen. De leerlingen drukken op start en zorgen er voor dat de bal het einde van het hindernissenparcours kan halen door enkele hindernissen weg te werken.

1.2.2 10de sector voor beroepen uit haven en binnenvaart In de eerste weken van 2011 werd de 10de ontdekhoek in Het Beroepenhuis opgebouwd door het productiehuis Impressantplus. De hoek toont beroepen uit de haven en binnenvaart en is er gekomen dankzij een samenwerking tussen de VDAB, het Havenbedrijf Gent, het Fonds voor de Rijn- en Binnenscheepvaart, Promotie Binnenvaart Vlaanderen, de POM Oost-Vlaanderen en LOGOS. De ontdekhoek werd feestelijk geopend op 4 maart 2011.

De ontdekhoek bestaat uit 5 nieuwe modules. Daarvan zijn er 4 modules die beroepen voorstellen: binnenvaartkapitein, expeditiebediende, elektromecanicien en havenluitenant en één overzichtsmodule met een interactieve kaart waarop de waterwegen en sluizen van Vlaanderen worden weergegeven. 11

Voor het beroep binnenvaartkapitein stap je als het ware in een stuurhut. Zoals bij alle beroepen uit de tentoonstelling vind je er de beroepenfiche met de informatie over het beroep. De interactieve opdracht voor de leerlingen bestaat hier uit een computerspelletje. De leerlingen besturen een schip met een joystick. Zo varen ze door een sluis en moet het schip aangemeerd worden.

Voor het beroep expeditiebediende zoeken de leerlingen op een wandmodule naar de juiste rederij, het correcte schip en de boorddocumenten om auto’s van Gent naar Istanbul te verschepen.

12

Als interactie voor het beroep elektromecanicien onderzoeken de leerlingen welke stappen ze moeten ondernemen om de kraan te herstellen. Veiligheid boven alles natuurlijk! Wanneer ze de juiste stappen doorlopen hebben, begint de kraan te werken en vinden ze het antwoord op de vraag.

Bij het beroep havenluitenant kunnen de leerlingen twee interacties uitvoeren. Een verbindingsoefening met lichtjes toont hen wat de verschillende taken zijn van een havenluitenant. Daarnaast kunnen ze ook gebruik maken van een speciaal communicatiesysteem. Eén leerling van het duo gaat op zoek naar de spreekpaal in het gebouw en geeft dan de juiste ligplaats van een schip door aan de havenluitenant in de kapiteinskamer.

1.2.3 Voorbereidingen voor de 11de ontdekhoek Tijdens het schooljaar 2010-2011 werden de voorbereidingen getroffen om in opdracht van UBK/UCB vzw-asbl en BESKO vzw een 11de ontdekhoek te ontwikkelen voor de beroepen kapper en schoonheidsspecialist. Tijdens de zomervakantie van 2011 worden hiervoor de modules in het atelier van Impressantplus gebouwd en wordt er gestart met de illustraties. Er wordt gepland om de nieuwe modules op te bouwen in de herfstvakantie van 2011.

13

Eens deze 11de sector is toegevoegd aan de interactieve tentoonstelling van Het Beroepenhuis, zal alle tentoonstellingsruimte in beslag genomen zijn

1.3 De beroepenateliers De bezoekers gaan aan de slag in 2 beroepenateliers. In groepjes van maximum 15 leerlingen worden de handen uit de mouwen gestoken. Gedurende twee keer 40 minuten kruipen de leerlingen in de huid van een bepaalde beroepsbeoefenaar en leren ze de verschillende talenten kennen waarover je moet beschikken om het beroep goed uit te oefenen. Een beroepenatelier bestaat steeds uit een inleiding, een doe-activiteit en een evaluatie. In de inleiding wordt aan de leerlingen gevraagd wat ze nog hebben onthouden uit de tentoonstelling over een bepaalde sector of een bepaald beroep. Daarna wordt hen het atelier uitgelegd en doen ze een oefening waardoor ze de verschillende talenten en competenties - nodig voor het uitoefenen van een bepaald beroep - leren kennen. In de evaluatie wordt er aan de leerlingen gevraagd om alle competenties en talenten op te sommen. Het Beroepenhuis plant welke 2 beroepenateliers iedere groep zal uitvoeren, maar scholen kunnen een voorkeur voor bepaalde ateliers doorgeven. Tijdens het schooljaar 2010 – 2011 werden er 9 beroepenateliers uitgevoerd. Tegenover het vorige schooljaar zijn er 8 ateliers gelijk gebleven. Het beroepenatelier voor de sector haven en binnenvaart werd toegevoegd.

14

Hieronder volgt een overzicht van de 9 beroepenateliers:

In het beroepenatelier transport en logistiek zijn de leerlingen de expediteurs en magazijnmedewerkers van een fictief speelgoedbedrijf en leren ze bestellingen klaarzetten en leveren met een transpallet. 2 Teams strijden om de eer van het beste team.

Voor de sector metaal en technologie worden de 2 sectoren uit de tentoonstelling, metaal en technologie en metaal en technologie bedienden, gecombineerd. Het atelier bestaat uit 2 activiteiten. Enerzijds maken de leerlingen als productieoperator aan de hand van een buttonapparaat zelf een badge. Anderzijds wordt er voor het basisonderwijs gewerkt met een reuzenpuzzel van een technische tekening van een fiets voor het beroep industrieel tekenaar. De leerlingen uit het secundair onderwijs vullen een grote denkpuzzel in, een logigram. Zo ontdekken de leerlingen de talenten van een teamleader.

15

Voor de sector horeca leren de leerlingen hoe het is om als barpersoneel een alcoholvrije cocktail te shaken en om als kelner met een dienblad klanten te bedienen. In het schooljaar 2010 - 2011 werd er met nieuwe professionele en kleurrijke materialen gewerkt om dit beroepenatelier nog meer uitstraling te geven.

Voor de sector chemie en kunststoffen maken de leerlingen als laboranten hun eigen tube tandpasta.

In het beroepenatelier voor de sector bouw leren de leerlingen hoe je een muurtje kan metselen en hoe je als sloper een muurtje veilig kan afbreken. 16

In het atelier voor de sector voedingsindustrie doen de leerlingen 4 verschillende opdrachten als kwaliteitsverantwoordelijke, productieoperator en inpakker.

Voor social profit worden 4 doe-activiteiten uitgevoerd die telkens gekoppeld worden aan een beroep uit de sector. Zo worden de beroepen ergotherapeut, logistiek assistent, verpleegkundige en maatschappelijk werker ontdekt.

In het beroepenatelier van de grafische industrie maken de leerlingen kennis met de beroepen drukwerkvoorbereider, drukker en drukwerkafwerker. De leerlingen maken zelf een boekje en kunnen nadien allerlei technieken uit de sector toepassen zoals uitkappen, zeefdrukken, schrijven met onzichtbare inkt, pregen en kleuren mengen. 17

In februari 2011 was ook het gloednieuwe beroepenatelier voor de sector haven en binnenvaart klaar. De leerlingen maken hier kennis met twee beroepen: matroos en binnenvaartkapitein. Voor beide beroepen zijn er 2 activiteiten, dus 4 activiteiten in totaal waarover de leerlingen roteren in kleine groepjes. Als matroos leren de leerlingen om een meertouw over een meerpaal of bolder te werpen. Daarnaast leren ze met een fijner touw de ‘zoetelievekes’ te leggen. Dit is een knoop waarmee je een armbandje maakt. Dit kunnen de leerlingen dan meenemen naar huis. Als binnenvaartkapitein leren de leerlingen alles over scheepsmeting. Dit is de techniek om te bepalen hoe zwaar een schip geladen is. Enerzijds gaan de leerlingen op 6 plaatsen ‘meten hoe diep het schip ligt’ om zo de lading te berekenen. Anderzijds kunnen de leerlingen een ponton dat in een bak met water ligt volladen met materialen tot het schip voldoende gezakt is om onder de brug te kunnen doorvaren.

1.4 Educatieve omkadering Een bezoek aan Het Beroepenhuis wordt best omkaderd door lessen op school. Voorbereiding en verwerking achteraf in de klas zijn belangrijk om de leerlingen bewust te laten omgaan met de inhoud van het bezoek, namelijk beroeps- en studiekeuze en talentenverkenning. Lesmateriaal hiervoor werd ontwikkeld in het kader van het ESF zwaartepunt 5–project ‘Helden van elke dag’ en het ESF zwaartepunt 6–project ‘BEROEPEN(t)HUIS in de klas’. Op de website www.beroepenthuisindeklas.be vinden leerkrachten deze lesmaterialen terug, naast korte lesideeën, praktijkvoorbeelden van andere scholen, een databank met lesmaterialen van sectoren en CLB’s en nog veel meer. De website wordt in de loop van het schooljaar aangevuld met nieuwsberichten en nieuwe lesmaterialen. De website www.beroepenthuisindeklas.be is een subsite van de website van Gent, stad in werking www.gsiw.be. Sinds 4 januari 2010 heeft Gent, stad in werking een systeem waardoor het website bezoek geteld wordt. Uit deze cijfers blijkt dat de website druk bezocht wordt. Gedurende het schooljaar 2010-2011 waren er 3923 bezoekers. Daarvan zijn er 2049 nieuwe bezoekers en 1874 terugkomende bezoekers. Uit de statistieken blijkt ook dat de bezoekersaantallen stijgen in 2 periodes: in het begin van het schooljaar, eind augustus en september, en vooral bij het begin van het voorjaar, de tweede helft van 18

januari en februari. Dit is vermoedelijk te wijten aan het feit dat leerkrachten vooral in die periodes hun schooluitstappen en lessen inplannen voor het komende semester.

Als scholen een bezoek reserveren, krijgen ze vooraf eveneens een handleiding en een document met praktische informatie toegestuurd. Hierin worden de thema’s en de beroepen die in Het Beroepenhuis aan bod komen toegelicht. 1.5 Open zondagen 1.5.1 Doelstellingen Zoals elk jaar begonnen we ook nu weer vol ambitie aan onze ouderwerking, en dit met een uitstekend resultaat. Niet minder dan 850 bezoekers gingen aan de slag in onze tentoonstelling, en dat cijfer valt ruim binnen de verwachtingen. Zowel op inhoudelijk als op praktisch vlak veranderde er dit jaar weinig aan het al sterk beproefde concept: een leuke en actieve kennismaking met beroepen uit de technische sfeer; een duidelijke boodschap over het belang van een studiekeuze in functie van (breed gedefinieerde) talenten en interesses; een gezamenlijke activiteit voor het hele gezin; een lage drempel dankzij goedkope bezoeken zonder reservaties en het aanreiken aan ouders van concrete methodieken om hun kind te ondersteunen bij een doordachte keuze. 1.5.2 Onze aanpak De data van de 8 open zondagen planden we dit jaar allemaal in het voorjaar: 23 januari, 13 februari, 6 en 20 maart, 3 april, 8 en 22 mei en 12 juni 2011. De concrete aanpak bleef grotendeels dezelfde als in 2009-2010. Wel een verandering tegenover het verleden is de inkomprijs. Deze werd opgetrokken van 3 Euro naar 5 Euro. Dit heeft gelukkig geen invloed gehad op de bezoekersaantallen.

19

Gezinnen werden steeds gastvrij onthaald, ouders kregen een brief over de mogelijkheden van hun bezoek en de kinderen wat uitleg over het gebruik van de werkbundel die hen doorheen de tentoonstelling zou gidsen. Nadien werden ze uitgenodigd om het filmpje te bekijken, met aansluitend een korte bedenking naar aanleiding van de zinnetjes die daarin te zien zijn: dat ze in dit gebouw de kans zouden krijgen om leuk en praktisch werk te maken van de denkoefening rond hun studiekeuze. Daarna kregen ze een inleiding in de tentoonstellingsruimte, waarbij de concrete werkwijze hen precies werd uitgelegd. Gezinnen werkten doorgaans gedurende een tweetal uren alleen, maar konden op elk moment een begeleider aanspreken voor extra tips of ondersteuning. Na afloop van de zoektocht ontvingen we hen nog even aan het onthaal voor een korte evaluatie.

Opnieuw varieerden de reacties in de meeste gevallen van tevreden tot ronduit enthousiast. Mensen waren blij dat ze hier geweest waren, blij dat iets dergelijks er voor hun kinderen is, vonden de methodiek niet alleen leerrijk maar ook leuk en verrassend en heel doordacht. Kinderen meldden trots dat ze “een beroep gevonden hadden”. Net zoals voorheen was zowat iedereen zeer geïnteresseerd in onze extra werkbundel voor thuis ‘Je Studiekeuze Stap Voor Stap’. Enkele citaten van jongeren: “Fantastisch en superleuk! Ik wil graag nog eens komen.” Emma “Een toffe ervaring met veel info.” Stefaan 20

“Leuk, maar de sociale sector mocht wel wat meer! Bijv. kapper, …” (sic) Lotte “Vet cool!” Anoniem “Een interessante ervaring om een keuze te maken. Het zijn ook geen stomme opdrachten, maar een leuke methode om te kiezen in een leuke omgeving.” Laura

En de ouders deden er nog een schepje bovenop: “Leerrijk voor groot en klein.” “Jullie pakken dat hier echt fantastisch aan. Ik werk binnen een groot bedrijf rond talentmanagement dus ik weet waarover het gaat. Bij ons merken we dat we met de huidige generatie volwassenen vaak echt van nul moeten beginnen, dat die mensen geen idee hebben van hun eigen talenten en wat ze ermee kunnen doen. En hier doen jullie het al met lagereschoolkinderen precies zoals het moet. Echt goed.”

In april kwam bovendien een medewerker van Eandis langs voor een controle in Het Beroepenhuis, en hoewel het lang geleden was dat hij hier met zijn zoon op een zondag was geweest, kon hij ons toch nog één van de mooiste reacties geven: “Ik ben hier vorig jaar geweest met mijn zoon, op één van die Open Zondagen. Het is eigenlijk pas hier dat we ontdekt hebben dat hij erg veel interesse had in alles wat met Horeca te maken had. Dit kwam een beetje als een verrassing voor ons, we hadden het nooit eerder als een optie gezien aangezien iedereen in de familie eerder met techniek bezig is. Maar hier was het meteen duidelijk. Ondertussen zijn we met hem naar een opendeurdag van Hotelschool De Groene Poort gegaan, en daar is zijn enthousiasme alleen gegroeid. We hebben hem ingeschreven en hij ziet het helemaal zitten. Bedankt, want we dachten dat het erg moeilijk ging worden voor hem om iets te vinden.” 21

Daarnaast had een zeer kleine minderheid enkele kritische bedenkingen: het ging vooral om ouders van jongeren met leerbeperkingen als dyslexie en zeer uitgesproken ADHD. Zij wezen ons erop dat de zoektocht langsheen onze tientallen beroepen eigenlijk best veel leeswerk en geduld vraagt, hetgeen voor hun kinderen, ondanks hulp een drempel betekende. Daaruit onthouden we dat we in de toekomst op zoek zouden kunnen gaan naar oplossingen die onze open zondagen toegankelijker maken voor deze speciale doelgroepen. Ook omdat er in de loop van het volgende schooljaar nóg een sector bijkomt. Na de inspanningen die we eerder voor de educatieve omkadering leverden met onder andere ‘Je Studiekeuze Stap Voor Stap’, en na de positieve reacties daarop, vinden we het absoluut zinvol om de mogelijkheden verder te onderzoeken. 1.5.3 De promotie Vooral dankzij een – op basis van de opgedane ervaring – zorgvuldig getimede promotie ging het aantal bezoekers opnieuw omhoog. Het moet gezegd dat dit lukte ondanks ongunstige omstandigheden: zo leden onze cijfers op de vijf laatste open zondagen telkens duidelijk onder het mooie weer en waren we vanwege praktische beperkingen gedwongen te wedijveren met Moeder- én Vaderdag. In dat licht kunnen we veronderstellen dat onze aanpak van de promotie in 2010–2011 de goede was.

22

Om te beginnen vroegen we opnieuw aan het intussen behoorlijk uitgebreide netwerk van leerkrachten, directieleden en CLB-medewerkers om bijna 4.000 folders voor ons te verspreiden – een grotere oplage dan in 2009-2010. Het hoeft niet te verwonderen dat deze gerichte aanpak opnieuw zijn vruchten afwierp: volgens onderzoek nemen jongeren en ouders hun adviezen wat betreft studiekeuze vaak heel serieus. Niemand is dus beter geplaatst dan leerkrachten, directieleden en CLB-medewerkers om de aandacht te vestigen op ons aanbod. Wél enigszins verrassend bleken de mogelijkheden van het internet, die we voorheen slechts beperkt gebruikten. Voor het eerst prijkten onze zondagen echt op alle grote online evenementenkalenders en op enkele grote websites met een specifiek aanbod voor onze doelgroep. Deze relatief beperkte inspanning leverde meteen 23% van onze bezoekers op. Verder hadden we ook dit jaar weer heel wat bezoekers te danken aan een artikel in Visie. Andere bladen zoals Klasse voor Ouders en De Bond deden de rest – op een hele reeks kleinere kanalen na. 1.5.4 De toekomst De vele positieve of zelfs dankbare reacties en de uitstekende bezoekersaantallen spreken eigenlijk boekdelen. Het hoeft geen verder betoog dat onze inspanningen voor de ouderwerking absoluut de moeite waard blijven. Om ook volgend jaar een groot aantal ouders en kinderen op dezelfde manier te kunnen ondersteunen bij de soms moeilijke studiekeuze, zullen we enerzijds verder investeren in de promotie, en anderzijds kritisch blijven zoeken naar mogelijkheden om onze educatieve omkadering sterk én toegankelijk te maken voor een zo divers mogelijk publiek.

23

2. Resultaten Bezoekers 2.1 Werkingsjaar 2010 - 2011. Resultaten. 2.1.1 Schooljaar 2010 – 2011. Aantal groepen, leerlingen en leerkrachten. Vergelijking met voorgaande schooljaren. Aandeel scholen dat terugkomt. Schooljaar 2010-2011. Aantal groepen en leerlingen.

n schooldagen

n schoolgroepen

september

21

4

oktober

21

15

november

16

23

december

18

20

januari

16

29

februari

20

38

maart

18

41

april

10

25

mei

22

43

juni

20

18

182

256

TOTAAL

24

Vergelijking met voorgaande schooljaren

n schoolgroepen

n leerkrachten

n leerlingen

2005-'06

80

2.446

2006-'07

213

5.586

2007-'08

220

5.966

2008-'09

223

6.451

2009-'10

242

6.745

645

2010-'11

256

7.276

680

TOTAAL

1234

34.470

1.325

25

Tijdens het schooljaar 2010–2011 ontvingen we 256 groepen (een groep krijgt een volledig programma van 3 uren) met in totaal 7.276 leerlingen. Zij werden begeleid door 680 leerkrachten. De meeste bezoekers kwamen in mei. Tegenover het schooljaar 2009-2010 steeg het leerlingenaantal met 7,9 %. Scholen die terugkomen

2005-2006

2006-2007

2007-2008

2008-2009

20092010

20102011

n scholengroepen

80

213

220

223

242

256

uit n scholen

66

180

193

199

209

226

2005-2006

2006-2007

2007-2008

2008-2009

20092010

n scholen per jaar

66

180

193

199

209

n scholen dat terugkomt het schooljaar nadien

27

69

77

96

115

40,91

38,33

39,90

48,24

55,02

percentage scholen dat terugkomt

26

Tijdens het voorgaande schooljaar 2009–2010 ontvingen we 242 schoolgroepen uit 209 scholen. Van deze 209 scholen kwamen er 115 terug (55%). Sommige scholen konden evenwel geen bezoek meer reserveren omdat Het Beroepenhuis reeds volgeboekt was of de resterende vrije data niet meer in het schoolprogramma pasten. Er wordt enkel gekeken naar de scholen die terugkomen het jaar nadien. Met scholen die bvb. met 5 en 6 samenkomen en om de 2 jaar reserveren, werd geen rekening gehouden. 2.1.2 Schooljaar 2010–2011. Verdeling leerlingen Basisonderwijs en Secundair Onderwijs en leerjaren. Vergelijking met voorgaande schooljaren. Schooljaar 2010-2011. Verdeling leerlingen over Basisonderwijs en Secundair Onderwijs n leerlingen

n schoolgroepen

basis

4906

170

secundair

2370

86

TOTAAL

7276

256

27

Vergelijking met voorgaande schooljaren

n leerlingen

basis

basis in %

secundair

secundair in %

2005-2006

1266

1180

52

48

2006-2007

4112

1474

74

26

2007-2008

4573

1393

77

23

2008-2009

4557

1894

71

29

2009-2010

4462

2283

66

34

2010-2011

4906

2370

67

33

23876

10594

TOTAAL

n schoolgroepen

basis

secundair

2005-2006

43

37

2006-2007

153

60

2007-2008

161

59

2008-2008

152

71

2009-2010

159

83

2010-2011

170

86

TOTAAL

838

396

28

Van de 256 groepen die Het Beroepenhuis bezochten, kwamen er 170 uit het basisonderwijs en 86 uit het secundair onderwijs. Het gaat hier om 4906 leerlingen uit het basisonderwijs (67%) en 2370 leerlingen uit het secundair onderwijs (33%). De trend waarbij ongeveer 30% van de bezoekers uit het secundair onderwijs en de overige 70% uit het basisonderwijs komen, zette zich ook tijdens dit schooljaar door.

2.1.3 Schooljaar 2010–2011. Verdeling leerlingen over leerjaren. Vergelijking met voorgaande schooljaren.

Schooljaar 2010-2011. Verdeling leerlingen over leerjaren

Leerjaren

n leerlingen

4de 5de 6de

41

5de 6de

1218

5de

195

6de

3166

bubao

286

1a

263

1b

544

1a 1b

64 29

1a 2a

0

1b 2b

74

1a 1b 2a

0

2a

595

2b

316

2a 2b

73

Buso

94

Okan

347

Andere

0

TOTAAL

7276

30

Wat het basisonderwijs betreft, kwam 64% van de leerlingen, namelijk 3166, uit het 6de leerjaar, 1218 leerlingen of 25% kwamen uit gemengde klassen van het 5de en het 6de leerjaar en 195 (4%) enkel met het 5de leerjaar. 286 leerlingen (6%) kwamen uit het buitengewoon basisonderwijs type 1 en/of type 8 en heel af en toe enkele leerlingen type 3. 1% (41 leerlingen) van de groepen uit het basisonderwijs hadden ook leerlingen van het 4e leerjaar mee. Wat het secundair onderwijs betreft, kwamen de meeste leerlingen uit het 2de jaar a-stroom (595 of 25%), gevolgd door de leerlingen uit het 1ste jaar b-stroom (544 of 23%). Daarna kwamen de leerlingen uit de onthaalklassen voor anderstalige nieuwkomers (347 of 15%). Op de vierde plaats staan de leerlingen het 2de jaar b-stroom (316 of 13%), gevolgd door de leerlingen uit het 1ste jaar a–stroom (263 of 11%). Hierna kwam de groep leerlingen uit het buitengewoon secundair onderwijs (94 of 4%). Tenslotte waren er 74 leerlingen (3%) met een gemengde groep uit het 1ste en 2de jaar b–stroom, uit het 2de jaar a- en b– stroom (73 of 3%) en uit het 1ste jaar a– en b-stroom (64 of 3%). Vergelijking met voorgaande schooljaren Leerjaren 4de 5de 6de

2005-'06

2006-'07

2007-'08

2008-'09 2009-'10

2010-'11

0

31

0

0

0

41

357

799

443

845

815

1218

5de

0

163

320

198

174

195

6de

732

2917

3502

3241

3045

3166

bubao

177

202

308

267

428

286

5de 6de

Leerjaren

2005-'06

2006-'07

2007-'08

2008-'09 2009-'10

2010-'11

1a

113

130

281

119

149

263

1b

161

192

274

529

547

544

1a 1b

161

92

26

86

414

64

1a 2a

164

129

64

91

61

0

1b 2b

86

132

87

89

16

74

0

27

0

26

0

0

2a

177

273

243

292

188

595

2b

221

203

176

268

192

316

2a 2b

21

153

79

88

374

73

Buso

29

26

24

32

83

94

Okan

47

85

138

274

248

347

0

32

1

6

11

0

2446

5586

5966

6451

6745

7276

1a 1b 2a

Andere TOTAAL

31

Wat de verdeling tussen de leerlingen van het basisonderwijs betreft, gelden dezelfde verhoudingen als tijdens het schooljaar 2009-2010. Er is een noemenswaardige stijging vast te stellen bij de leerlingen het 5de en 6de leerjaar samen (met 49% tegenover het schooljaar 2009-2010). Daartegenover staat het dalende aandeel bij de leerlingen uit het buitengewoon basisonderwijs (met 33% tegenover het schooljaar 2009-2010). Voor het secundair onderwijs kunnen we vaststellen dat de groep met leerlingen uit het 1ste jaar b-stroom (23% van de leerlingen) naar de tweede plaats verdreven werd door de groep leerlingen uit het 2e jaar a-stroom (25% van de leerlingen), waarvan het aantal leerlingen tegenover vorig schooljaar maar liefst meer dan verdubbeld is (van 188 naar 595 32

leerlingen). Op plaatsen 3, 4 en 5 staan respectievelijk de Okan – leerlingen (15% van de leerlingen), de leerlingen uit het 2e jaar b-stroom (13% van de leerlingen) en de leerlingen uit het 1ste jaar a-stroom (11% van de leerlingen). Ook deze groepen kenden een aanzienlijke stijging van het aantal leerlingen; met 40% wat de Okan – leerlingen betreft, met 65% wat de groep uit 2b betreft en met maar liefst 77% wat de groep uit 1a betreft. Op de 6e plaats vinden we de buso – leerlingen (4% van de leerlingen), ook deze groep kende een weliswaar lichte stijging tegenover vorig schooljaar (met 13%). Op plaatsen 7, 8 en 9 staan de gemende groepen leerlingen uit respectievelijk het 1 ste en 2e jaar b-stroom, het 2e jaar a- en b-stroom en het 1ste jaar a- en b-stroom, met telkens 3% van de leerlingen uit het secundair. De groep met leerlingen uit het 1 ste en 2e jaar b – stroom kende een meer dan verviervoudiging tegenover het schooljaar 2009-2010 (van 16 naar 74 leerlingen). Het aandeel leerlingen uit het 2e jaar a- en b-stroom nam wel af met maar liefst 80% tegenover vorig schooljaar, voor de leerlingen uit het 1 ste jaar a- en b-stroom is dat een daling van 85%. Tenslotte waren er geen leerlingen meer uit het 1 ste en 2e jaar a-stroom die samen een bezoek brachten. 2.1.4 Schooljaar 2010–2011. Verdeling groepen over netten. Vergelijking met voorgaande schooljaren.

Schooljaar 2010-2011. Verdeling schoolgroepen over netten.

aantal groepen vrij onderwijs

in % 134

52

gemeenschapsonderwijs

55

21

gemeentelijk/stedelijk onderwijs

56

22

provinciaal onderwijs

2

1

Andere (Jeugdwerking, Stadsklassen,…)

9

4

256

100

TOTAAL

33

Vergelijking met voorgaande schooljaren

2005-'06

2006-'07

2007-'08

2008-'09 2009-'10

2010-'11

vrij onderwijs

33

128

127

121

126

134

gemeenschapsonderwijs

21

36

30

41

56

55

gemeentelijk/stedelijk onderwijs

18

40

54

56

49

56

provinciaal onderwijs

7

5

5

3

3

2

Andere (Jeugdwerking, Stadsklassen,…)

1

4

4

2

8

9

80

213

220

223

242

256

TOTAAL

34

Wat de verdeling over de netten betreft, kwamen de meeste groepen uit het vrije net (52%). Daarna komen de schoolgroepen uit het stedelijk net (22%), het gemeenschapsonderwijs (21%) en het provinciaal onderwijs (1%). 4% van de schoolgroepen kwamen via andere kanalen zoals stadsklassen. 2.1.5 Schooljaar 2010–2011. Verdeling groepen over provincies. Vergelijking met voorgaande schooljaren.

Schooljaar 2010-2011. Verdeling groepen over provincies. aantal groepen Oost - Vlaanderen

in % 146

57

Antwerpen

31

12

Vlaams - Brabant

23

9

West - Vlaanderen

53

21

Limburg

0

0

Brussels Hoofdstedelijk Gewest

3

1

256

100

TOTAAL

35

Vergelijking met voorgaande schooljaren

2005-'06

2006-'07

2007-'08

2008-'09 2009-'10

2010-'11

Oost - Vlaanderen

56

111

115

115

129

146

Antwerpen

13

26

22

26

31

31

Vlaams - Brabant

6

35

30

24

28

23

West - Vlaanderen

5

35

47

54

47

53

Limburg

0

0

1

1

2

0

Brussels Hoofdstedelijk Gewest

0

6

5

3

5

3

80

213

220

223

242

256

TOTAAL

36

Wat de verdeling over de provincies betreft, kwamen de meeste groepen uit Oost– Vlaanderen (57%). Daarna komt de provincie West–Vlaanderen (21%) en de provincie Antwerpen (12%). 9% van de groepen kwam uit de provincie Vlaams - Brabant en 1% uit het Brussels Hoofdstedelijk gewest. De provincie Limburg werd niet bereikt. 2.1.6 Schooljaar 2010-2011. Deelname aan de beroepenateliers Het Beroepenhuis tracht om elk atelier ongeveer even vaak te laten doorgaan. Dit is echter niet altijd mogelijk. Verschillende factoren hebben hierop een invloed: (1) ateliers die in dezelfde ruimte doorgaan kunnen niet gelijktijdig ingepland worden, (2) sommige ateliers zijn moeilijk te organiseren als er 120 bezoekers zijn op één dag, (3) sommige ateliers zijn minder geschikt voor leerlingen uit bijzonder onderwijs, voor anderstalige nieuwkomers of voor groepen die een leerling in een rolstoel mee hebben. Daarnaast (4) proberen we om niet te vaak van ateliers te wisselen binnen de stageperiode van een stagiair. Ook (5) geven leerkrachten voorkeuren door van ateliers die het beste binnen hun project passen. Tenslotte (6) trachten we om scholen die voor de 3 de of 4de keer op bezoek komen iets anders aan te bieden dan bij hun vorige bezoek. In het onderstaande schema wordt weergegeven hoe vaak elk beroepenatelier werd ingepland en hoeveel leerlingen het atelier hebben uitgevoerd tijdens het schooljaar 20102011. Telkens wordt ook weergegeven welk percentage van het totaal aantal scholengroepen of het totaal aantal leerlingen het beroepenatelier heeft uitgevoerd.

37

Ateliers

aantal scholengroepen

% van totaal aantal groepen

aantal leerlingen

% van totaal aantal lln

Chemie en kunststoffen

68

27

1.904

26

Horeca

64

25

1.919

26

Transport en logistiek

52

20

1.493

21

Metaal en technologie

46

18

1.324

18

Voedingsindustrie

62

24

1.802

25

Social profit

62

24

1.845

25

Bouw

68

27

1.823

25

Grafische industrie

70

27

1.854

25

Haven en binnenvaart

20

8

588

8

512

200

14.552

200

Totaal

Omdat de leerlingen telkens 2 ateliers uitvoeren krijg je bij het totaal aantal scholengroepen een totaal van 512 groepen, met een totaal aantal leerlingen van 14.552. Wanneer deze cijfers gedeeld worden door 2, krijg je het werkelijke totaal aantal groepen (256) en leerlingen (7.276) die Het Beroepenhuis bezocht hebben tijdens het schooljaar 2010-2011. Bij wijze van voorbeeld lees je deze tabel dus als volgt: Het beroepenatelier voor de sector chemie en kunststoffen werd door 68 (van de 256) bezoekende groepen uitgevoerd, dus 27% van de bezoekende scholen deed dit beroepenatelier. Dat betekent dat 1.904 leerlingen (van de 7.276) dit atelier hebben uitgevoerd, dus 26% van het totaal aantal bezoekende leerlingen. Om de verhoudingen tussen de frequentie van de beroepenateliers van de verschillende sectoren ten opzichte van elkaar zichtbaar te maken, werden de percentages naar 100% teruggebracht. Deze worden enkel getoond om de verhoudingen zichtbaar te maken. Het zou dus een foute interpretatie zijn om bijvoorbeeld te zeggen dat 13% van de bezoekers het atelier voor chemie en kunststoffen heeft uitgevoerd. Voor die percentages raadpleeg je de bovenstaande tabel.

38

Ateliers

% groepen

% leerlingen

Chemie en kunststoffen

13

13

Horeca

13

13

Transport en logistiek

10

10

Metaal en technologie

9

9

Voedingsindustrie

12

12

Social profit

12

13

Bouw

13

13

Grafische industrie

14

13

4

4

Haven en binnenvaart

Bij een ideale verdeling tussen de 9 verschillende beroepenateliers, zou elk beroepenatelier 56 keer moeten worden ingepland (11%). In de praktijk is het onmogelijk om deze verdeling te waarborgen. Hieronder zie je de verhoudingen tussen de beroepenateliers van de verschillende sectoren in het schooljaar 2010-2011. verdeling scholengroepen

4% 14%

C&K

13%

Horeca 13%

13%

T&L M&T Voedingsind.

10% 12%

9% 12%

Social profit Bouw Grafische ind. H&B

Wanneer we dan kijken hoeveel leerlingen er telkens in die scholengroepen zaten, wijzigen de verhoudingen nog lichtjes.

39

verdeling leerlingen

4% 13%

C&K

13%

Horeca T&L 13%

13%

M&T Voedingsind. Social profit

10% 13%

Bouw Grafische ind.

12%

9%

H&B

De meeste beroepenateliers komen ongeveer even vaak aan bod. De enige beroepenateliers die wat minder vaak aan bod komen zijn metaal en technologie (9%) en haven en binnenvaart (4%). Voor het atelier van metaal en technologie is dat te wijten aan de frequente afwezigheid van het buttonapparaat in de drukste periode voor Het Beroepenhuis, namelijk het voorjaar en in het bijzonder de maanden maart, april en mei. Het apparaat werd toen namelijk vaak door de sector zelf gebruikt voor opendeurdagen van scholen of voor beurzen, waardoor het zelden op maandagen of op vrijdagen in huis gebruikt kon worden. Het atelier van de haven en binnenvaart was dit schooljaar gloednieuw. Het werd pas voor het eerst gelanceerd in de maand februari 2011 en is nadien enkele keren door kinderziektes opnieuw uit de planning gehaald. Daardoor is het atelier dus minder vaak aan bod gekomen. Vanaf het volgende schooljaar wordt er uiteraard naar gestreefd om het even vaak in te plannen als de andere beroepenateliers. 2.1.7 Schooljaar 2010–2011. Annuleringen. Er waren 7 annuleringen tijdens het schooljaar 2010-2011 waarvan er 5 toe te schrijven waren aan onvoorziene omstandigheden. Eén schoolgroep vond een andere activiteit in de buurt waardoor de transportkosten konden gedrukt worden. Een andere schoolgroep kwam niet opdagen.

40

2.1.8 Schooljaar 2010–2011. Vrije bezoekers. Overzicht. Schooljaar 2010-2011. Vrije bezoekers. datum bezoek

organisatie

Reden van bezoek

1

25/08/2010

Technoplus

Kennismaking

7

2

26/08/2010

CM Kazou

Kennismaking

1

Magelaan

Samenwerking ikv. bedrijfsbezoeken

1

3

1/09/2010

aantal bezoekers

4

3/09/2010

OTC OCMW

Bezoek ikv. traject naar werk

5

16/09/2010

Stad Ronse

Kennismaking

6

10/11/2010

OTC OCMW

Bezoek ikv. traject naar werk

11

7

24/11/2010

ACV Gent - Eenklo

Kennismaking

10

8

13/12/2010

VTI Roeselare

Kennismaking

2

9

14/12/2010

Hogent

Technologica

1

10

15/12/2010

Open Bedrijvendag

Samenwerking ikv. bedrijfsbezoeken

1

11

7/01/2011

Tallin Centre fot Extracurricular

Kennismaking

2

12

10/02/2011

APNA Building - Curaçao

Kennismaking

2

13

3/02/2011

FVB Vlaams-Brabant en Limburg

Kennismaking

4

14

2/03/2011

Techno Trailer

Kennismaking

1

15

17/03/2011

Haven Gent

Kennismaking

8

16

18/03/2011

Resoc Kempen

Kennismaking

2

17

4/04/2011

Hogent

Kennismaking

9

18

9/05/2011

FSIB

Kennismaking

1

19

20/05/2011

Fegim

Kennismaking

2

20

26/05/2011

Unizo

Kennismaking

2

21

17/06/2011

Open VLD

Kennismaking

7

2

27 1

22

20/06/2011

BESKO beroepsvereniging voor bioesthetiek en cosmetologie

Nieuwe ontdekhoek kapper en schoonheidsspecialist

23

13/07/2011

uitgeverij Pelckmans

Kennismaking

3

24

23/08/2011

Bio based Europe

Kennismaking

2

41

25

23/08/2011

ABVV

Kennismaking Totaal

1 110

Er werden gedurende het schooljaar ook 25 rondleidingen gegeven op aanvraag. Vanuit verschillende organisaties konden 110 bezoekers kennismaken met Het Beroepenhuis. 2.1.9 Schooljaar 2010–2011. Bezoekers op zondag. In het schooljaar 2010-2011 ontvingen we op de open zondagen 850 bezoekers. Dat is een stijging van 70 bezoekers of een ruime 13% tegenover de vorige reeks, en dus opnieuw een succes.

In de grafiek met de cijfers per editie zien we deze keer een enigszins andere curve terug: het is opvallend druk in het vroegere voorjaar, en meteen een stuk rustiger vanaf de komst van het mooie weer.

42

Ouderdag van …

# 10-14

# jonger

# ouder dan 14

# volwassenen

Totaal

% per dag

23 januari 2011

54

12

3

62

131

15,4

13 februari 2011

70

15

1

82

168

19,8

6 maart 2011

71

17

3

84

175

20,6

20 maart 2011

42

10

0

51

103

12,1

3 april 2011

32

9

0

39

80

9,4

8 mei 2011

19

2

1

22

44

5,2

22 mei 2011

32

8

2

44

86

10,1

12 juni 2011

25

5

0

33

63

7,4

345

78

10

417

850

43

10

1

52

106

Totaal Gemiddeld per dag

Uit de cijfers hierboven blijken verder weinig verrassingen ten opzichte van de vorige jaren. We halen een goed gemiddelde van 106 bezoekers per zondag. Ook wat betreft de verhouding tussen jongeren en volwassenen boeken we nog steeds dezelfde bevredigende resultaten: zoals blijkt uit het onderstaande diagram benaderden we ook in 2010-2011 heel sterk een fifty-fifty verdeling. En daarmee is precies ons doelpubliek van de ouderwerking bereikt.

43

De open zondagen blijken opnieuw aantrekkelijk voor gezinnen uit heel Vlaanderen: ook dit jaar hebben we mensen uit elke provincie over de vloer gekregen. Meer nog, er was zelfs één familie uit Zeeland.

Om ook in de toekomst op een efficiënte manier een groot aantal ouders en jongeren te kunnen bereiken met dit aanbod, hebben we opnieuw in kaart gebracht welke promotiekanalen het sterkste effect hadden.

Uit dit taartdiagram blijkt in de eerste plaats opnieuw dat het loont om werk te maken van een netwerk van leerkrachten en CLB-medewerkers die ons helpen bij de verspreiding van een groot aantal flyers. Daarnaast speelde het gebruik van het internet, en in het 44

bijzonder de online evenementenkalenders, voor het eerst een zeer belangrijke rol. Verder hebben we nog steeds heel wat te danken aan een artikel in het maandblad Visie. Ook het magazine Klasse voor Ouders en het blad De Bond van de Bond voor Grote en Jonge Gezinnen, doen een mooie duit in het zakje. We nemen ons dan ook voor om deze kanalen ook in de toekomst zo goed mogelijk te benutten, en tegelijk verder te blijven experimenteren met nieuwe ideeën. 2.2 Werkingsjaar 2010-2011. Evaluaties van de bezoekers. Met de evaluatieformulieren peilen wij naar de evaluatie van een bezoek aan Het Beroepenhuis bij de bezoekers. Dit zowel vanuit het standpunt van de leerlingen, als van de leerkrachten/begeleiders. Het laat ons toe om verbeteringen aan te brengen en van een bezoek aan Het Beroepenhuis een geslaagde ervaring te maken. Daarnaast willen we ook onderzoeken welke effecten een bezoek aan Het Beroepenhuis heeft op de beeldvorming van jongeren over technische beroepen. Tenslotte willen we ook nagaan welke projecten, lesmaterialen en activiteiten er gebruikt worden om de thema’s beroepsen studiekeuze in de klas te brengen. Dit schooljaar werd het evaluatieformulier aangepast en ingekort. Enerzijds omdat het invullen van dit document voor teveel werklast zorgde bij de leerkrachten en anderzijds omdat we nog meer zicht wilden krijgen op de mening van de leerlingen wat betreft de effecten van het bezoek. Vooral het deel van de evaluatie dat rechtstreeks naar de mening van de leerlingen polst, werd aangepast. In de plaats van elke leerling een formulier te laten invullen, zoals in het verleden gebeurde, werd er nu voor geopteerd om de leerlingen te bevragen aan de hand van een kringgesprek. Dit heeft als extra voordeel dat het verwerken van de gegevens iets vlotter verloopt en de werklast voor Het Beroepenhuis ook vermindert. Het nieuwe evaluatieformulier bestaat uit twee delen; -

-

Het eerste deel is bedoeld voor de leerkracht/begeleider. Het bevat vragen over de inhoud van de interactieve tentoonstelling, de beroepenateliers en de begeleiding ervan. In dit deel worden ook de voorbereiding en opvolging van het bezoek bevraagd, alsook de algemene evaluatie. Het tweede deel is bedoeld voor de leerlingen. De leerkracht evalueert en reflecteert met de leerlingen aan de hand van een kringgesprek.

Van de 256 scholengroepen die Het Beroepenhuis bezochten, werden er 86 evaluatieformulieren ontvangen. 33,6% van de scholengroepen heeft zijn evaluatieformulier dus terugbezorgd. Dit is een lichte stijging in vergelijking met vorig schooljaar.

45

2.2.1 Evaluatie van de leerkracht. Het bezoek zelf. 2.2.1.1 De inleiding aan de hand van het beroepenfilmpje Ik vond de inhoud van het filmpje (= beroepen, sectoren, uitspraken ‘waarom werken?’) goed. Eens Eerder eens Eerder oneens Oneens Geen mening

76% 22% 0% 0% 2%

Ik vond de toelichting en het vraaggesprek bij het filmpje door de beroepenhuis – begeleider goed. Eens Eerder eens Eerder oneens Oneens Geen mening

84% 14% 1% 0% 1%

46

Opmerkingen bij het filmpje 76% van de leerkrachten vindt het filmpje als inleiding een goede start van een bezoek aan Het Beroepenhuis. De leerlingen zijn erg enthousiast, worden onmiddellijk betrokken en zijn meteen geboeid. De leerkrachten vinden de inleiding duidelijk, kort en bondig, zeer doelgericht en concreet. De begeleiding is op niveau van de leerlingen en wordt als rustig en vriendelijk ervaren. Dat de inleiding voor de leerlingen van het buitengewoon onderwijs ondersteund wordt door prenten, wordt erg positief onthaald. De begeleiders van leerlingen uit het buitengewoon onderwijs en de begeleiders van leerlingen uit onthaalklassen vinden echter dat het filmpje iets te vlug gaat. Luisteren en lezen aan zo’n hoog tempo is voor deze leerlingen niet evident. Een andere opmerking gaat over de grootte van de groepen en het combineren van verschillende scholen tijdens de inleiding. Dit zorgt er soms voor dat de inleiding iets te chaotisch verloopt. 2.2.1.2 De interactieve tentoonstelling (met zoektocht) Ik vond de inhoud van de interactieve tentoonstelling (beroepenfiches, goed om weten, uitspraken, interacties, …) goed. Eens Eerder eens Eerder oneens Oneens Geen mening

87% 12% 1% 0% 0%

47

Ik vond de methodiek (gestuurde zoektocht per twee met doe- en leesopdrachten) goed. Eens Eerder eens Eerder oneens Oneens Geen mening

93% 7% 0% 0% 0%

Ik vond de begeleiding (tijdens zoektocht, bij de nabespreking met leerlingen,…) goed. Eens Eerder eens Eerder oneens Oneens Geen mening

87% 10% 0% 1% 2% 48

Opmerkingen bij de interactieve tentoonstelling 87% van de leerkrachten beschouwt de tentoonstelling als erg leuk en aangenaam. Zij vinden de tentoonstelling mooi opgebouwd, goed gestructureerd en erg kindgericht. De opdrachten zijn gevarieerd en de vragen zijn erg duidelijk opgesteld. Vooral het feit dat alle leerlingen actief en betrokken zijn, wordt als een pluspunt gezien. De leerlingen zijn enthousiast, leren bij al spelend en denken na over hun beroepskeuze. Daarnaast is ook 87% tevreden over de begeleiding. De leerkrachten omschrijven de begeleiding als goed en zij vinden dat de begeleiding een duidelijk inzicht geeft in de capaciteiten en interesses van de leerlingen. Dat de leerlingen bij naam worden aangesproken, vinden ze erg positief. Sommige leerkrachten geven aan dat de teksten niet altijd begrijpbaar zijn voor de leerlingen omdat er veel nieuwe termen aan bod komen en omdat er erg veel informatie wordt voorzien. Anderen vinden dat de leerlingen nog meer verplicht moeten worden om te lezen. Er wordt ook gesuggereerd om extra vragen te voorzien voor snelle leerlingen. 2.2.1.3 De beroepenateliers Ik vond de methodiek van de beroepenateliers (een beroep zelf ervaren en de talenten nadien in een gesprek expliciet maken, …) goed. Eens Eerder eens Eerder oneens Oneens Geen mening

83% 14% 2% 0% 1%

49

Ik vond de begeleiding van de beroepenateliers goed. Eens Eerder eens Eerder oneens Oneens Geen mening

88% 11% 0% 0% 1%

Opmerkingen bij de methodiek en begeleiding van de beroepenateliers De methodiek van de beroepenateliers wordt door 83% van de leerkrachten als heel goed ervaren. Bij de verschillende ateliers worden vooral de duidelijk, korte instructies en de toelichting, alsook de nabespreking als sterke punten aangehaald. Daarnaast benoemen de leerkrachten ook dat de leerlingen het leuk vinden als ze iets meekrijgen naar huis. 2% van de leerkrachten is het ‘eerder oneens’ met de methodiek. Deze leerkrachten geven echter geen verdere informatie. De begeleiding wordt opnieuw als zeer goed ervaren. 88% van de 50

leerkrachten vindt de begeleiding goed. Dit schooljaar merken de leerkrachten opnieuw op dat er meer ateliers mogen voorzien worden tijdens één bezoek. Daarnaast vinden de leerkrachten het ook belangrijk om hun voorkeur door te geven van ateliers waaraan zij willen deelnemen. Anderen vinden dat alles iets te snel moet gaan en sommigen vinden dat er nog iets te veel uitleg wordt gegeven tijdens de ateliers. Ik vond de inhoud van de beroepenateliers (kennisoverdracht) goed. Om onderstaande cijfers goed te kunnen lezen, is het belangrijk om te weten dat de leerkrachten telkens slechts twee ateliers beoordelen. Omdat de ene leerkracht strenger quoteert dan de andere, kunnen de ateliers moeilijk onderling vergeleken worden.

Bouw

Eens Eerder eens Eerder oneens Oneens Geen mening

87% 13% 0% 0% 0%

Metaal en technologie

Eens Eerder eens Eerder oneens Oneens Geen mening

55% 27% 18% 0% 0%

Transport en logistiek

Eens Eerder eens Eerder oneens Oneens Geen mening

100% 0% 0% 0% 0%

Horeca

Eens Eerder eens Eerder oneens Oneens Geen mening

60% 25% 5% 0% 10%

Eens Eerder eens Social profit Eerder oneens Oneens Geen mening

55% 40% 5% 0% 0%

Eens Eerder eens Chemie en Eerder oneens kunststoffen Oneens Geen mening

95% 5% 0% 0% 0% 51

Grafische industrie

Eens Eerder eens Eerder oneens Oneens Geen mening

57% 32% 7% 0% 4%

Voedings industrie

Eens Eerder eens Eerder oneens Oneens Geen mening

89% 11% 0% 0% 0%

Haven en binnenvaart

Eens Eerder eens Eerder oneens Oneens Geen mening

100% 0% 0% 0% 0%

Opmerkingen bij de inhoud van de beroepenateliers De meerderheid van de leerkrachten is het eens met de inhoud van de verschillende ateliers. Dat het atelier van Transport en logistiek dit schooljaar herwerkt is, wordt door de leerkrachten als erg positief ervaren. Zij vinden dat de leerlingen nu meer intensief bezig zijn tijdens het atelier. Ook het nieuwe atelier van Haven en Binnenvaart wordt positief onthaald. Bij het atelier van Metaal en Technologie antwoordt 18% van de leerkrachten dat zij het ‘eerder oneens’ zijn met de inhoud van het atelier. De leerkrachten merken hierbij op dat de opdracht voor het beroep teamleader, nl. het logigram, te moeilijk is voor de leerlingen van het eerste jaar b. Bij de ateliers van Horeca en Social profit is 5% van de leerkrachten het ‘eerder oneens’. Sommige leerkrachten vinden het atelier van Social profit iets te speels en te weinig uitdagend. Bij Horeca geeft één leerkracht de opmerking dat ook het omgaan met geld belangrijk is in deze sector. Een andere leerkracht geeft aan dat ook de keuken een belangrijke rol speelt. Ten slotte duidt 7% van de leerkrachten aan dat zij het ‘eerder oneens’ zijn met het atelier van de Grafische industrie. Eén leerkracht vindt dat er meer tijd moet zijn om de leerlingen te laten experimenteren, anderen geven aan dat dit atelier ook te realiseren is in de klas en één school geeft de opmerking dat de link atelier – beroepen niet echt duidelijk was voor hen.

52

2.2.1.4 Effecten van een bezoek aan het beroepenhuis Wat zijn volgens u de effecten van een bezoek aan Het Beroepenhuis in het kader van studie – en beroepskeuze? Verruiming van de kennis over de wereld van arbeid en beroepen in het algemeen (‘waarom werken’, bestaan van bedrijfssectoren,…) Bijdrage aan mentaliteitswijziging ten aanzien van praktisch uitvoerende en technische beroepen Bijdrage aan het verwerven van zelfkennis van de leerlingen wat betreft eigen talenten en interesses (zelfconceptverheldering) Beïnvloeding van beroeps- of studiekeuze

66% 28% 38% 23%

Toelichting bij de effecten 66% van de leerkrachten vindt dat een bezoek aan Het Beroepenhuis ‘bijdraagt tot de verruiming van de kennis over de wereld van arbeid en beroepen in het algemeen’. De leerlingen ontdekken nieuwe beroepen, maken kennis met minder gekende beroepen, komen meer te weten over werkgelegenheid en zij leren inzien dat er meer mogelijkheden zijn dan deze die op school worden aangeboden. Het effect ‘bijdrage aan mentaliteitswijziging ten aanzien van praktisch uitvoerende en technische beroepen’ wordt door 28% van de leerkrachten aangeduid. De leerkrachten geven aan dat deze mentaliteitswijziging vooral moet gebeuren bij de ouders. 38% van de leerkrachten gaat akkoord met de stelling dat een bezoek aan Het Beroepenhuis ‘bijdraagt aan het verwerven van zelfkennis van de leerlingen wat betreft eigen talenten en interesses.’ Door de activiteiten zelf uit te voeren, beseffen de leerlingen hoe leuk of hoe boeiend zij iets vinden. Het zelf beleven werkt motiverend en verruimend en het zorgt ervoor dat de leerlingen al doende de voor – en nadelen kunnen ondervinden. 23% van de leerkrachten vindt dat het bezoek ‘de beroeps – of studiekeuze beïnvloedt’. De leerkrachten geven aan dat dit moeilijk meetbaar is en dat het voor de leerlingen erg moeilijk is om op jonge leeftijd zo’n keuze zelf te maken. Enkele uitspraken van leerkrachten die dit illustreren: “De leerlingen merken dat technische beroepen niet synoniem staan voor handenarbeid en dat er veel kennis nodig is voor dergelijke beroepen.” Leerkracht Vrije basisschool Wonderwijs, Oost – Vlaanderen “Schoolbezoeken beïnvloeden zeker 90% van de leerlingen.” Leerkracht GBS Melle, Oost – Vlaanderen “Leerlingen leren gerichter kiezen in functie van talenten.” Leerkracht TBI – Okan, Oost – Vlaanderen

53

“Kinderen weten dikwijls niet wat ze goed kunnen. Beroepen uittesten kan hierbij helpen. Ligt het me of niet?” Leerkracht Macharius – Oost – Vlaanderen “Het enge denken van de leerlingen is veranderd in interesse in wat er kan en niet kan in BSO.” Leerkracht Sint – Norbertusinstituut – Antwerpen Denkt u Het Beroepenhuis volgend schooljaar terug te bezoeken? Ja Nee

78% 22%

Wat zijn de redenen om Het beroepenhuis volgend schooljaar al dan niet te bezoeken? 78% van de leerkrachten denkt eraan om volgend schooljaar opnieuw een bezoek te brengen aan Het Beroepenhuis. De meest voorkomende reden om opnieuw op bezoek te komen, is het feit dat het bezoek past binnen de projecten rond de studiekeuze van de leerlingen en dat het aansluit bij het leerplan. Veel leerkrachten geven aan dat het niet haalbaar is voor hen om de leerlingen anders op zo’n korte tijd zo veel informatie te bezorgen. De leerkrachten vinden de uitstap een ‘eye opener’ en zij vinden dat het keuzespectrum van de leerlingen verbreedt. Een bezoek aan Het Beroepenhuis wordt als een ‘leuke’, ‘actieve’ en ‘rijke’ activiteit bestempeld. De reacties en het enthousiasme van de leerlingen bevestigen voor de leerkrachten alleen maar de meerwaarde van het bezoek. De manier van werken waarbij de leerlingen spelenderwijs verschillende zaken ontdekken, wordt ook positief onthaald. Een minderheid van de scholen denkt niet terug te komen volgend schooljaar. De belangrijkste reden hiervoor blijft dat het bezoek door sommige scholen slechts om de twee jaar wordt gepland in het kader van een bezoek aan de stad Gent of omdat zij Het Beroepenhuis bezoeken met hun 5 e en 6e leerjaar samen. Voor andere scholen is het bezoeken van Het Beroepenhuis financieel niet elk jaar mogelijk. Eén enkele school denkt niet terug te komen omdat het bezoek dit schooljaar kaderde in een eenmalige projectweek over beroepen binnen heel de school.

54

2.2.1.5 Algemene evaluatie In de algemene evaluatie worden er uitsluitend positieve reacties gegeven door de verschillende scholengroepen. Leerkrachten noemen het bezoek “een zeer geslaagde formule”, “een zeer geslaagd concept” en “een knap initiatief”. Daarnaast vinden de leerkrachten het bezoek “interessant”, “nuttig” , “leerrijk” en “een fijne ervaring voor de leerlingen”. Zowel de ontvangst, de activiteiten als de begeleiding worden erg positief ervaren. De gevarieerde werkvormen en de aangename, correcte, persoonlijke omgang met de leerlingen zorgen er volgens de leerkrachten voor dat de interesse, motivatie en het enthousiasme van de leerlingen erg groot is. De leerkrachten zijn ook erg tevreden met het ruime aanbod aan beroepen en met de “interessante” vernieuwingen. Enkele uitspraken van leerkrachten die dit illustreren: “Kinderen die vaak minder geïnteresseerd zijn, hebben de dag van hun leven!” Leerkracht GVGB Beke, Oost – Vlaanderen “Een meerwaarde in ons leeraanbod!.” Leerkracht GVBLO Emmaus, Antwerpen “Een volledige doorbreking van het rollenpatroon en het verruimt de kijk op de beroepenwereld enorm”” Leerkracht Sint - Lucia instituut – West – Vlaanderen.

“Uitstekende aanvulling bij wat we in de lessen rond studie – en beroepskeuze zien.” Leerkracht Sint-Jozef – Vlaams – Brabant “Leerlingen konden op een interactieve manier hun eigen talenten en interesses ontdekken” Leerkracht GBS De Windwijzer – Oost – Vlaanderen “We komen er graag helemaal voor naar Gent” Leerkracht Jongelinckshof – Antwerpen

55

2.2.2 De omkadering in de klas. Voorbereiding en opvolging van het bezoek aan Het Beroepenhuis. Heeft u de leerlingen voorbereid op een bezoek aan Het Beroepenhuis? Ja Nee

80% 20%

Hoe heeft u de leerlingen voorbereid op een bezoek aan Het Beroepenhuis? Materiaal van Het Beroepenhuis: Beroepen(t)huis in de klas Materiaal van Het Beroepenhuis: Helden van elke dag Materiaal van het CLB Handboek, werkboek of methode Andere materialen (bv. zelf ontwikkeld, elders gevonden,…) Andere activiteiten (bv. doedag, bedrijfsbezoek, bezoek aan andere scholen,…)

30% 26% 34% 10% 31% 33%

Heeft u een naverwerking voorzien van het bezoek aan Het Beroepenhuis? Ja Nee

85% 15%

Hoe gebeurt de naverwerking van het bezoek aan Het Beroepenhuis? Materiaal van Het Beroepenhuis: Beroepen(t)huis in de klas Materiaal van Het Beroepenhuis: Helden van elke dag Materiaal van het CLB Handboek, werkboek of methode Andere materialen (bv. zelf ontwikkeld, elders gevonden,…) Andere activiteiten (bv. doedag, bedrijfsbezoek, bezoek aan andere scholen,…) Het gebruikte materiaal: Op stap naar het secundair onderwijs Interview met mensen uit het beroepsleven Interview met leerkrachten van de middelbare scholen VDAB beroepenfilmpjes Beroepenkwartet Kringgesprek met de leerlingen Spreekbeurt Artikel/verslag voor de schoolwebsite Beroepenspel grafische industrie

56

43% 38% 28% 13% 24% 22%

Andere activiteiten: Toneelvoorstelling Multiple Choice Bezoek aan een secundaire school Bedrijfsbezoek Doedag Deelname aan ‘Ikanda’ 2.2.3 Evaluatie van de leerlingen 2.2.3.1 Vragen over het bezoek aan Het Beroepenhuis Wat hebben jullie geleerd uit het bezoek? De leerlingen geven aan dat ze hebben geleerd dat er veel verschillende soorten beroepen zijn, dat er verschillende sectoren zijn en dat er verschillende redenen zijn waarom mensen gaan werken. Ze hebben ook geleerd dat er veel leuke beroepen zijn, wat ze moeten kunnen om bepaalde beroepen uit te oefenen en dat alle beroepen even belangrijk zijn. Daarnaast onthouden ze uit het bezoek dat kiezen voor een beroep belangrijk is en dat je een beroep kiest dat je interesseert en waar je talent voor hebt. De leerlingen vinden dat ze hebben kunnen ervaren wat bepaalde beroepen inhouden en sommige leerlingen weten nu beter welke beroepen goed bij hen passen. Enkele uitspraken van leerlingen die dit illustreren: “Ik weet nu welke beroepen beter bij mij passen.” Leerling Sint – Lucia instituut – West – Vlaanderen “Je kiest een beroep waarvoor je talent hebt.” Leerling BSGO De Plantaan - West – Vlaanderen “De richtingen ASO, TSO en BSO zijn evenwaardig.” Leerling BS Driesprong - Oost – Vlaanderen

“Je moet een beroep doen dat je interesseert.” Leerling VTI Lokeren – Oost - Vlaanderen “Ik zie de inhoud van de beroepen nu helemaal anders.” Leerling BS de Reigers - Oost – Vlaanderen 57

“Bij iedereen past er wel een beroep.” Leerling VBS Heist Centrum – Antwerpen Vonden jullie het bezoek boeiend, aangenaam, leuk? Ja Geen mening Nee

88% 7% 5%

Enkele uitspraken van leerlingen die dit illustreren: “Ik heb ontdekt wat ik later wil doen.” Leerling Sint - Catharinacollege – Oost Vlaanderen “Een leuke manier om beroepen te leren kennen.” Leerling KA Erasmus – Oost Vlaanderen “ We mochten alle materialen gebruiken!” Leerling Levenslust – Vlaams - Brabant “Het was niet saai en langdradig zoals in een museum.” Leerling GBS Kallo – Oost – Vlaanderen “Het heeft iets van een ‘pretpark’ of ‘speelplein’ met verrassende hoekjes.” Leerling ‘t Nieuwland – West - Vlaanderen “We mochten zelf experimenteren en dingen doen.” Leerling VTI Sint – Laurentius – Oost Vlaanderen “Hele leuke opdrachten en workshops.” Leerling VBS De Watermolen – West – Vlaanderen

58

Hebben jullie dankzij het bezoek aan Het Beroepenhuis kunnen ontdekken wat je goed en minder goed kan? Ja Geen mening Nee

44% 24% 32%

Enkele uitspraken van leerlingen die dit illustreren: Ja, ik heb kunnen ontdekken wat ik goed en minder goed kan: “Ik heb wel mijn interesses leren kennen.” Leerling GBS De Windwijzer Vlaanderen

- Oost -

“Ik wist niet dat ik zo goed en gemakkelijk smaken kon herkennen.” Leerling Sint – Jozef – Vlaams - Brabant “Ik heb ontdekt dat ik technisch inzicht heb.” Leerling GBS Kallo – Oost - Vlaanderen “Ik wil nu zeker metselaar worden.” Leerling Buso Zaveldal – Vlaams - Brabant “Het bezoek heeft me doen inzien wat ik goed kan en niet goed kan.” Leerling BS Driesprong – Oost - Vlaanderen “Door ons bezoek aan Het Beroepenhuis ontdekte ik dat de bouwsector me niet ligt maar dat beroepen zoals in de horeca me wel aanspreken.” Leerling Vikingschool – West – Vlaanderen Nee, ik heb niet kunnen ontdekken wat ik goed en minder goed kan: “Ik wist al wat ik kan en niet kan.” Leerling GBS De Windwijzer - Oost – Vlaanderen “Er was geen informatie over het beroep dat ik wil worden.” Leerling Don Bosco - Oost – Vlaanderen 59

“Het bezoek duurde daar niet lang genoeg voor.” Leerling VBS OLHV - West – Vlaanderen Weten jullie dankzij het bezoek aan Het Beroepenhuis beter welke beroepen wel of niet bij jullie passen? Ja Geen mening Nee

45% 23% 32%

Enkele uitspraken van leerlingen die dit illustreren: Ja, ik weet beter welke beroepen nu bij mij passen of niet: “Ik durf nu ook aan andere beroepen denken die misschien minder gekend zijn.” Leerling VBS OLVH – West - Vlaanderen “Het is duidelijker geworden.” Leerling VBS Heist Centrum - Antwerpen “Mijn mening is veranderd t.o.v. voor het bezoek.” Leerling VBS Heist Centrum Antwerpen “Ik weet zeker dat ik architect ga worden dankzij Het Beroepenhuis.” Walfergem – Vlaams - Brabant

Leerling GBS

“Chemie past wel bij mij, dat wist ik niet.” Leerling Droomschip – Oost - Vlaanderen “Ik wil iets met techniek doen.” Leerling Sint – Catharinacollege – Oost – Vlaanderen Nee, ik weet niet beter welke beroepen nu bij mij passen of niet: “Ik heb nu nog meer keuzemogelijkheden.” Leerling ’t Nieuwland – West - Vlaanderen “Ik wist het al!” Leerling Macharius – Oost - Vlaanderen 60

“Ik heb niet echt een beroep gevonden dat bij me past.” Leerling GBS De Windwijzer – Oost - Vlaanderen “Daar moet ik nog langer over nadenken.” Leerling GBS Maatjes – Antwerpen “Daarvoor ken ik mijzelf nog niet goed genoeg.” Leerling GBS Walfergem – Vlaams – Brabant 2.2.3.2

Enkele stellingen

Alle beroepen zijn belangrijk en waardevol in onze samenleving. Ja Geen mening Nee

84% 8% 8%

Enkele uitspraken van leerlingen die dit illustreren: “Elk beroep heeft nut anders zouden ze niet bestaan.” Sint – Jozef – Basisschool – West Vlaanderen “Ik heb veel respect voor mensen die bijvoorbeeld het vuilnis ophalen.” Leerling Vrije basisschool Wonderwijs – Oost - Vlaanderen “Het één volgt het ander op, elke schakel is belangrijk.” GBS Melle – Oost - Vlaanderen “De verschillende beroepen hebben elkaar nodig.” VBS OLVH – West - Vlaanderen “Iedereen doet waar hij goed in is.” BUSO Zaveldal – Vlaams - Brabant

61

Alle beroepen kunnen uitgevoerd worden door zowel mannen als vrouwen. Ja Geen mening Nee

74% 8% 18%

Enkele uitspraken van leerlingen die dit illustreren: “Gemengde groepen is ideaal want vrouwen hebben andere kwaliteiten dan mannen.” ’t Nieuwland – West - Vlaanderen “Alles kan uitgevoerd worden door beide geslachten.” BS Driesprong – Oost - Vlaanderen “Mannen en vrouwen hebben dezelfde talenten. Ze zijn gelijk en kunnen alles uitvoeren.” Leerling GBS De Windwijzer – Oost - Vlaanderen “Het is niet omdat een bepaald beroep vooral door mannen of vrouwen wordt uitgevoerd dat mannen of vrouwen dat beroep niet zouden kunnen.” Leerling GBS Zoersel Antwerpen “Je moet je niet laten tegenhouden door je geslacht.” Leerling Atheneum Willebroek – Antwerpen Jongeren die nu al talent hebben voor techniek (handig, zorgzaam, veilig, communicatief, planmatig,…), die kiezen het best voor een technische opleiding (TSO of BSO) of een technisch beroep. Ja Geen mening Nee

40% 32% 28%

62

Enkele uitspraken van leerlingen die dit illustreren: Ja, jongeren die nu al talent hebben voor techniek, die kiezen het best voor een technische opleiding of een technisch beroep: “Als ze het echt willen en kunnen.” Leerling GBS Walfergem – Vlaams - Brabant “Talenten moet je benutten.” GBS De Windwijzer – Oost - Vlaanderen “Dan kan je je talenten verder ontwikkelen.” Leerling Vikingschool – West - Vlaanderen “Je kunt het goed dus je vindt het ook leuk.” Leerling GBS Maatjes – Antwerpen “Hoe vroeger ze eraan beginnen, hoe beter ze het later kunnen.” Leerling VBS OLVH – West - Vlaanderen Nee, jongeren die nu al talent hebben voor techniek, die kiezen het best voor een technische opleiding of een technisch beroep: “Het is niet omdat je het goed kan dat je het ook leuk vindt.” Leerling Middenschool 2 – Oost - Vlaanderen “Je keuze kan nog veranderen.” Leerling Pius X – Oost - Vlaanderen “Ik zou liever kiezen op een latere leeftijd.” Leerling Middenschool Vijverbeek – Vlaams Brabant “Je bent misschien ook nog ergens anders goed in.” Leerlingen GBS De Droomwolk – Oost Vlaanderen “Je kan je keuze uitstellen tot je zeker bent.” Leerling VBS OLVH – West - Vlaanderen “Je blijft technisch aangelegd ook al volg je ASO. Je kan dan later nog kiezen voor een technische specialisatie.” Leerling Sint – Jozef – Vlaams - Brabant 63

2.2.4 Conclusie De inhoud van de inleiding, de interactieve tentoonstelling en de beroepenateliers wordt door gemiddeld 80% van de leerkrachten helemaal goed bevonden. 17% is het ‘eerder eens’ met de inhoud. 2% is het ‘eerder oneens’. 0,5% is het oneens en 0,5% formuleert er geen mening over. De ervaringsgerichte aanpak van tentoonstelling en beroepenateliers wordt gemiddeld door 88% goed bevonden. 10,5% is het ‘eerder eens’ met de aanpak. 1% is het ‘eerder oneens’ en niemand is het oneens. 0,50% formuleert er geen mening over. Tenslotte vindt gemiddeld 86% de begeleiding van de activiteiten goed, 12% is het daarmee ‘eerder eens’. 0,5% is het ‘eerder oneens’ of ‘oneens’. 1,5% formuleert er geen mening over. De antwoorden van de leerkrachten zijn nog beter dan de antwoorden die zij formuleerden in de evaluatie van vorig schooljaar. Zowel op vlak van de inhoud, methodiek als begeleiding kunnen we afleiden dat de leerkrachten zeer tevreden zijn en dat Het Beroepenhuis dus op dezelfde weg kan verder gaan. De negatieve opmerkingen en tips worden meegenomen naar volgend schooljaar en er wordt gezocht naar oplossingen. Met de opmerking dat het combineren van verschillende scholen tijdens de inleiding voor een chaotisch verloop zorgt, kunnen we moeilijk rekening houden aangezien we zo veel mogelijk scholen willen bedienen. Op het moment dat de scholen reserveren, wordt dit duidelijk vermeld. Tijdens de activiteiten worden de leerlingen van de verschillende scholen overigens niet gemengd. Met de opmerking dat het filmpje iets te snel zou gaan, werd reeds rekening gehouden bij het vernieuwen van het filmpje. Enkel voor leerlingen uit het buitengewoon onderwijs en leerlingen uit de onthaalklassen blijft dit nog steeds iets te snel. Hopelijk biedt de begeleiding met prenten hier soelaas. Ook de tentoonstelling wordt in zijn geheel even positief geëvalueerd als vorig schooljaar. Ook hier wordt er rekening gehouden met de negatieve opmerkingen. Dat de teksten niet altijd begrijpbaar zijn voor de leerlingen door de veelheid aan informatie en de vele nieuwe termen, is niet nieuw. De vraagjes worden jaarlijks geëvalueerd en aangepast zodat de informatie toegankelijker wordt voor de leerlingen. De tip om extra vragen te voorzien voor leerlingen die erg snel zijn, wordt reeds toegepast. Er zijn voldoende vragen om ook deze leerlingen uit te dagen in de tentoonstelling. Wat de beroepenateliers betreft, zet de positieve trend zich verder. Zowel de inhoud als de methodiek zijn nog positiever in de evaluatie van de leerkrachten. Toch vinden we het belangrijk om de nuttige suggesties met betrekking tot de verscheidene ateliers (ook al gaat het om detailgerichte tips) van leerkrachten mee te nemen naar volgend schooljaar. Net zoals vorig schooljaar willen sommige leerkrachten meer beroepenateliers tijdens één bezoek maar dit blijft onhaalbaar. Het bezoek nog langer maken is niet wenselijk, noch voor de aandacht van de leerlingen, noch wat betreft de praktische organisatie voor Het Beroepenhuis én de scholen. Daarnaast zouden de leerkrachten graag kiezen aan welke ateliers hun leerlingen deelnemen maar ook dit is praktisch niet haalbaar. De leerkrachten mogen sinds dit schooljaar wel voorkeur doorgeven waar er in de mate van het mogelijke rekening mee wordt gehouden. 64

Wat betreft de effecten van een bezoek in het kader van studie- en beroepskeuze, blijven de cijfers gelijklopend aan vorig jaar. 66% van de leerkrachten duidt aan dat de leerlingen een grotere kennis hebben over de wereld van arbeid en beroepen in het algemeen. 28% van de leerkrachten vindt dat een bezoek aan Het Beroepenhuis bijdraagt tot een mentaliteitswijziging t.a.v. technische beroepen en 38% duidt aan dat een bezoek bijdraagt tot het verwerven van zelfkennis van de leerlingen wat betreft eigen talenten en interesses. Opvallend is dat maar liefst 23% van de leerkrachten vindt dat de studie – en beroepskeuze van de leerlingen door een bezoek aan Het Beroepenhuis rechtstreeks beïnvloed werd. Wat de voorbereiding van een bezoek aan Het Beroepenhuis betreft, duidt 80% van de leerkrachten aan dat zij het bezoek kaderen in een ruimer traject rond studiekeuze. De manieren waarop het bezoek wordt voorbereid, verschilt. 56% maakt in de voorbereiding gebruik van het materiaal dat door Het Beroepenhuis zelf ter beschikking wordt gesteld. 85% van de leerkrachten geeft aan een naverwerking te voorzien. 81% van de leerkrachten gebruikt hiervoor het materiaal van Het Beroepenhuis. Dit schooljaar werd de evaluatie die rechtstreeks naar de mening van de leerlingen polst, aangepast. Om een beter zicht te krijgen op de mening van de leerlingen werd er geopteerd om de leerlingen te bevragen aan de hand van een kringgesprek. Tijdens dit kringgesprek beantwoorden de leerlingen enkele vragen en stellingen. Uit de antwoorden van de leerlingen kunnen we afleiden dat zij erg enthousiast zijn over het bezoek aan Het Beroepenhuis. Op de vraag of zij het bezoek leuk vonden, antwoordt 88% van de leerlingen positief. 7% antwoordt hierover geen mening te hebben en 5% van de leerlingen vindt het bezoek niet leuk. Door de ervaringsgerichte manier van werken, heeft 44% van de leerlingen kunnen ontdekken wat zij goed of minder goed kunnen. Dit zorgt voor heel wat fierheid bij de kinderen. 24% van de leerlingen formuleert geen mening over deze vraag en 32% van de kinderen antwoordt nee. Maar liefst 45% van de leerlingen antwoordt positief op de vraag of zij, dankzij het bezoek, beter weten welke beroepen bij hen passen. 23% van de leerlingen duidt aan hier geen mening over te hebben en 32% vindt niet dat ze dit niet beter weten na het bezoek. Daarnaast geven de antwoorden op de stellingen aan dat het bezoek een erg positief effect teweegbrengt ten aanzien van de waardering van de voorgestelde (technische) beroepen. 84% van de kinderen vindt dat ‘alle beroepen belangrijk en waardevol zijn in onze samenleving’, 8% van de kinderen heeft hierover geen mening en 8% gaat niet akkoord. Daarnaast is 74% akkoord met de stelling dat ‘alle beroepen kunnen uitgevoerd worden door zowel mannen als vrouwen’, 8% duidt aan geen mening te hebben en 18% van de jongeren gaat niet akkoord. Op de laatste stelling ‘jongeren die nu al talent hebben voor techniek kiezen het best voor een technische opleiding of een technisch beroep’ antwoordt 40% positief, 32% antwoordt ‘geen mening’ en 28% gaat niet akkoord met deze stelling. Ze vinden dat de andere factoren ook een rol spelen. 65

De meerderheid van zowel de leerkrachten als de leerlingen is dus erg enthousiast over het bezoek aan Het Beroepenhuis. De horizonverruiming over de beroepenwereld, de herwaardering van technische beroepen en de zelfconceptverheldering blijken erg concreet uit de effecten die de leerkrachten aangeven maar ook uit de antwoorden van de leerlingen. We stellen alleszins vast dat 78% van de leerkrachten aangeeft Het Beroepenhuis opnieuw te zullen bezoeken het volgende schooljaar. Voor veel scholen blijft een bezoek aan Het Beroepenhuis dus een vaste waarde. 2.2.5 Onderzoek van Nele Van den Bulcke In het najaar van 2010 werd een onderzoek gevoerd naar de effecten van een bezoek aan Het Beroepenhuis op de beeldvorming omtrent studie- en beroepskeuze door Nele Van den Bulcke, student Pedagogische Wetenschappen aan de Universiteit Gent.

In tegenstelling tot voorbije onderzoeken met hetzelfde onderwerp werd er dit keer voor het eerst gewerkt met een voor- en een na- vragenlijst. Zo kon er aan de hand van enkele stellingen gemeten worden of de mening van de leerlingen verandert na een bezoek aan Het Beroepenhuis. Zo werd er bijvoorbeeld nagegaan of de leerlingen na een bezoek beter weten wat ze later willen gaan studeren en ook of ze de onderwijsvormen ASO, KSO, TSO en BSO meer als gelijkwaardig beschouwen. In de beperkte tijd van haar stage kon Nele slechts 26 klassen bevragen, waardoor haar resultaten niet veralgemeend kunnen worden naar de hele bezoekende populatie van Het Beroepenhuis. De resultaten die naar voor kwamen uit de totaalscores (dit zijn de scores waarin alle klassen opgenomen zijn, ook wanneer er tijdens de afname voor en na het bezoek een verschillend aantal leerlingen aanwezig waren), gaven wel de mogelijkheid om een aantal besluiten te formuleren. 1) Uit het onderzoek blijkt dat 7% meer jongeren na het bezoek zeker zijn van wat ze willen studeren (van 41% naar 48%). 5% meer leerlingen weet ook welk beroep ze later willen uitoefenen (van 38% naar 43%). 2) Met betrekking tot de stelling ‘Technische beroepen zijn gemakkelijk’ gaan 5% minder leerlingen akkoord (van 8% naar 3%).

66

3) Met de tweede stelling ‘ASO, BSO, KSO en TSO zijn allemaal evenwaardig’ gaan 9% meer leerlingen akkoord na het bezoek (van 41% naar 50%). 4) Leerlingen zien de beroepswereld na een bezoek ook meer gender-neutraal. Het aantal leerlingen dat akkoord gaat met de stelling ‘Alle beroepen kunnen uitgevoerd worden door zowel mannen als vrouwen’ stijgt van 65% naar 82%. 5) Daarnaast stijgt het aantal leerlingen dat akkoord gaat met de stelling ‘Beroepen waarvoor je een technische opleiding moet volgen, daarbij heb je veel kans op werk’ met 11% (van 38% naar 49%). 6) Met betrekking tot de stelling ‘Beroepen waarbij je veel met je handen moet werken, daar verdien je weinig geld mee’ gaan 4% meer leerlingen niet akkoord (van 70% naar 74%). De laatste twee stellingen behalen op het eerste zicht minder goede resultaten. 7) Met de stelling ‘Om een beroep te kunnen kiezen, moet ik eerst zoveel mogelijk beroepen leren kennen’ gaan na het bezoek 9% meer leerlingen niet akkoord, hoewel de meerderheid wel nog akkoord gaat (67%). Uit argumenten van leerlingen wordt duidelijk waardoor die stijging veroorzaakt werd. Door veel verschillende beroepen te leren kennen, ga je volgens sommige leerlingen net meer twijfelen. Het maakt het kiezen van een beroep voor hen dus moeilijker. 8) De meningen over de stelling ‘Jongeren die nu al talent hebben voor techniek, die kiezen het best voor een technische opleiding of een technisch beroep’ blijven ongeveer gelijk. 2% minder leerlingen gaan ermee akkoord (daling van 48% naar 46%). Deze daling kan te wijten zijn aan de nadruk die er tijdens het bezoek gelegd wordt op het belang om je studie- en beroepskeuze te baseren op wat je graag doet, en niet enkel op wat je goed kan.

Algemeen kan gesteld worden dat een bezoek aan Het Beroepenhuis zeker positieve effecten heeft op de beeldvorming bij leerlingen met betrekking tot studie- en beroepskeuze. De leerlingen beschouwen alle beroepen meer als gelijkwaardig, vinden meer dat mannen en vrouwen gelijkwaardig zijn en worden aangespoord om na te denken op basis waarvan ze een gefundeerde studiekeuze kunnen maken. Het spreekt dan ook 67

voor zich dat het waardevol kan zijn om dit onderzoek te evalueren en verder te zetten doorheen het hele schooljaar. Omdat Het Beroepenhuis-team zelf de waarde inziet van deze informatie, werd besloten de vragenlijst en het onderzoek te evalueren en aan te passen en het formulier het hele jaar door beschikbaar te stellen voor leerkrachten. Op deze manier wil men blijvend nagaan of Het Beroepenhuis zijn doelstellingen bereikt en bijdraagt tot een mentaliteitswijziging bij de leerlingen. Deze mentaliteitswijziging is broodnodig om leerlingen aan te sporen tot een positieve studiekeuze voor technische opleidingen en beroepen.

68

3. Projecten, Activiteiten en Promotie 3.1 ESF zwaartepunt 5: project ‘Helden van elke dag’ Dit project (looptijd september 2004 – augustus 2006) was een samenwerking tussen Het Beroepenhuis vzw, tevens promotor, en de Arteveldehogeschool. Het project heeft als doel om ertoe bij te dragen dat een leerling op basis van zijn talenten, een brede kijk op het beroepenveld en in overleg met zijn omgeving, tot een goede studiekeuze kan komen. Een gevarieerde en genderneutrale studiekeuze wordt ondersteund door de interactieve tentoonstelling, de beroepenateliers in Het Beroepenhuis en het uitgebreid didactisch pakket voor de 3de graad van het basisonderwijs: ‘Helden van elke dag’. Het didactisch pakket bestaat uit: - een talentenzoektocht met portfolio die een beeld geeft van de talenten waarover kinderen beschikken - een informatiepakket over sectoren en beroepen te gebruiken binnen het vak wereldoriëntatie - Het toekomstspel, een gezelschapsspel voor de hele klas - een reeks Checklists in verband met gendergevoeligheid Aansluitend kunnen de leerlingen de interactieve tentoonstelling van Het Beroepenhuis bezoeken die in het kader van dit project genderneutraal werd uitgewerkt. Zo werden een aantal interacties en opdrachten opgenomen die het thema gender behandelen en is gender een voortdurend aandachtspunt bij de begeleiding. Alle gedrukte exemplaren van het didactisch pakket alsook de exemplaren van de ‘light’ – versie werden tijdens de voorbije schooljaren reeds uitgedeeld. De website www.heldenvanelkedag.be blijft ter beschikking om al het materiaal te downloaden.

3.2 ESF zwaartepunt 6: project ‘BEROEPEN(t)HUIS in de klas’

Het project ‘BEROEPEN(t)HUIS in de klas’ ging van start in augustus 2005 en liep af eind juli 2007. 69

In het kader van dit project werden didactische producten en werkvormen ontwikkeld die direct bruikbaar zijn in de klas. Zo wil ‘BEROEPEN(t)HUIS in de klas’ leerkrachten ondersteunen om de thema’s beroeps- en studiekeuze in de klas te brengen. Alle producten kunnen gebruikt worden als voorbereiding of verwerking bij een bezoek aan Het Beroepenhuis, maar kunnen ook los daarvan in de klas gebruikt worden. De producten zijn geschikt voor de 3de graad basisonderwijs en de 1ste graad secundair onderwijs. Het project is gestart met een onderzoek naar de bestaande lesmaterialen over beroepsen studiekeuze en een bevraging van de noden van leerkrachten. Vervolgens werden er lesvoorbereidingen uitgewerkt in de vorm van beroepenateliers voor in de klas. Deze werden op de website geplaatst en ook uitgegeven in een didactische map. Ook korte, speelse of creatieve lesideeën werden ontwikkeld. Er werd gezocht naar goede voorbeelden van de aanpak van leerkrachten om rond beroeps- en studiekeuze te werken in de klas, klas(se)praktijken genoemd. Die voorbeelden worden als inspiratie voor andere leerkrachten voorgesteld op de website. Om nog meer goede klas(se)praktijken te ontdekken en om leerkrachten aan te moedigen, werd de scholenwedstrijd ‘BEROEPEN(t)HUIS in de klas’ georganiseerd, met een feestelijke prijsuitreiking. Daarnaast werd er gestart met het organiseren van bedrijfsbezoeken met jongeren. Hiervoor werd een algemene omkadering ontwikkeld en werden er draaiboeken per bedrijf uitgewerkt. In een databank met lesmaterialen kunnen leerkrachten een informatiefiche vinden van bestaande lesmaterialen van CLB’s, bedrijfssectoren en andere organisaties. Verschillende nascholingen en lerarendagen werden georganiseerd ter disseminatie van de producten van het project.

Vanaf het schooljaar 2007 - 2008 werden een aantal initiatieven uit het project ‘BEROEPEN(t)HUIS in de klas’ opgenomen in de reguliere werking van Het Beroepenhuis vzw. Deze evenementen worden voortaan dus als aparte rubrieken opgenomen in dit jaarverslag. Het gaat over: de studiedag met materialenbeurs en de bedrijfsbezoeken. Ook de website www.beroepenthuisindeklas.be blijft beschikbaar en wordt aangevuld. Zo kan deze website beschouwd worden als een tweede website van Het Beroepenhuis vzw, waar alle lesmaterialen en educatieve initiatieven verzameld worden.

De map met beroepenateliers voor de 3de graad basisonderwijs is al sinds het schooljaar 2007-2008 uitgeput. Ook de voorraad van de map voor de 1ste graad secundair onderwijs is 70

sinds dit schooljaar volledig uitgeput. De map werd meegegeven aan bezoekende scholen uit het secundair onderwijs, maar ook aan nieuwe bezoekende scholen uit het basisonderwijs. De lessen voor basis- en voor secundair onderwijs zijn namelijk behalve de eindtermen die erbij vermeld worden gelijk aan elkaar, waardoor ook de leerkrachten uit basisscholen interesse toonden. In totaal werden er dit schooljaar 172 mappen verspreid. Natuurlijk blijven de beroepenateliers ook beschikbaar via de website.

3.3 Nieuwe lesmaterialen Tijdens het schooljaar 2010 - 2011 heeft Het Beroepenhuis opnieuw ingezet op het maken van nieuwe lesmaterialen als omkadering van de activiteiten. Zo werd er een nieuwe les ontwikkeld voor de 3de graad basisonderwijs als omkadering van de doedagen. Voorheen kregen de leerkrachten die met hun klas deelnamen ook steeds een overzicht aan lesideeën, lesmaterialen en meer algemene tips en links. Nu werd hier een concrete les aan toegevoegd: gesneden brood dat de leerkrachten slechts 1 lesuur kost voor én 1 lesuur na het bezoek, bestaande uit een handleiding voor de leerkracht en werkbladen voor de leerlingen. De thema’s beroepen en sectoren, talentverkenning en gender komen aan bod en elke les wordt specifiek toegespitst op het VDAB Competentiecentrum dat de jongeren zullen bezoeken. Uit de reacties van leerkrachten na de doedag bleek alvast dat de les gretig gebruikt was. Ook voor de bedrijfsbezoeken werd een dergelijke nieuwe les ontworpen, dit keer zowel voor de 3de graad basisonderwijs als voor de 1ste graad secundair onderwijs. Opnieuw werd er rekening gehouden met een beperkte lestijd. Dankzij deze beknopte voorbereiding worden leerlingen nog directer dan voorheen gewezen op het doel van het bedrijfsbezoek. Talenten staan centraal, maar er is ook aandacht voor het feit dat alle beroepen samen werken en voor gender met betrekking tot beroepskeuze. Als extra activiteit wordt er steeds een opdracht toegevoegd over het bedrijf dat ze zullen bezoeken. Op de website www.beroepenthuisindeklas.be vinden leerkrachten al sinds 2005 een brede waaier aan lesmaterialen en er worden steeds allerlei lesmaterialen aan toegevoegd. Toch vond Het Beroepenhuis het nuttig om zelf 2 nieuwe initiatieven hieraan toe te voegen. Ten eerste wordt het steeds meer duidelijk dat heel wat leerkrachten de tijd niet vinden om het aanbod te bekijken en daaruit de lessen te kiezen die zij willen gebruiken als omkadering van een bezoek. Eerder werden er al enkele lessen als concrete suggesties naar voor geschoven, maar nu wilden we nog een stapje verder gaan. In de loop van het 71

schooljaar werd een nieuwe les ontwikkeld als voorbereiding van het bezoek én een nieuwe les als naverwerking van het bezoek. De volgende thema’s komen hierin aan bod: waarom werken?, alle beroepen werken samen, beroepen en sectoren, talenten en de invloed van gender bij studie- en beroepskeuze. Deze nieuwe lessen zullen vanaf het schooljaar 2011 - 2012 volop gepromoot worden. Ten tweede merken we dat weinig leerkrachten de tijd nemen om voor elke sector uit Het Beroepenhuis apart een ‘beroepenatelier voor in de klas’ uit te voeren, telkens 1 tot 2 lesuren. Vaak hebben ze hiervoor onvoldoende lesuren ter beschikking. Zo is het idee ontstaan om een les ‘hoekenwerk’ te ontwikkelen. In een dergelijke les zouden alle sectoren uit Het Beroepenhuis via een korte doe-opdracht, telkens in een ‘hoek’ van de klas, aan bod komen in 1 concept van maximum 2 lesuren. De start is genomen om deze les te realiseren. 3.4 Studiedag met materialenbeurs Op 27 oktober 2010 vond de 5de editie van de studiedag met materialenbeurs voor het schooljaar 2010 - 2011 plaats. Het programma zag er als volgt uit:

13u tot 17u: - Beurs met materialen over beroeps – en studiekeuze - Vrij bezoek aan de interactieve tentoonstelling - Koffiebar 13u30 tot 14u15: - Rondleiding en kennismaking met de tentoonstelling, beroepenateliers en de projecten van Het Beroepenhuis vzw 14u30 tot 15u15: - Rondleiding en kennismaking met de tentoonstelling, beroepenateliers en de projecten van Het Beroepenhuis vzw 15u30 tot 16u30: - Good practices: Workshop met voorbeelden van goede klaspraktijken over de thema’s beroeps- en studiekeuze en talentverkenning.

72

Er waren 113 aanwezigen waarvan 80 leerkrachten, leerkrachten in opleiding of CLB medwewerkers, en 33 standhouders. Heel wat mensen volgden een rondleiding die bestond uit een bezoek aan de interactieve tentoonstelling, een bezoek aan een speciaal uitgestalde expo van de beroepenateliers en een korte presentatie om andere projecten van Het Beroepenhuis te belichten. De meeste mensen bleven na de rondleiding nog even om op eigen houtje de tentoonstelling nog verder te bekijken en de beurs met lesmaterialen te bezoeken.

Ook de workshop ‘good practices’ kon op heel wat interesse rekenen. Eerst werden de meest succesvolle lesmaterialen van de websites www.heldenvanelkedag.be en van www.beroepenthuisindeklas.be toegelicht. Vervolgens kwam de directeur van de basisschool De Regenboog uit Zingem aan bod, Jacques Dhondt. Hij bracht het praktijkverhaal van het TOS-21 project over de klusmachine op zijn school. Tot slot kwam Els Deloddere (VCLB) aan het woord over de prioritaire nascholing over onderwijsloopbaanbegeleiding met de naam ‘voor elk talent een passend leertraject’.

73

De 22 standhouders: Organisatie

Materiaal

Scholengids Tewerkstellings - en opleidingsfonds Arbeiders Metaal Oost-Vlaanderen (TOFAM)

Beroepengids Website verrassend metaal Folders metaal

Fonds voor Vakopleiding in CD-rom Verboden de werf te betreden de Bouwnijverheid (FVB) Bordspel gastvriendelijkheid/ HACCP Vlaams Centrum voor Vorming en Vervolmaking in CD-rom Tot uw dienst de Horecasector Affiches 'toffe jobs', website, overzicht hotelscholen Lessenpakket Alle hens aan dek Fonds voor de Rijn- en Binnenscheepvaart

Poster van binnenvaartcockpit Folders over de binnenvaart Infofolder Binnenvaartschool

COBOT, Vormingscentrum van de textielsector

Educatieve on-line game 'wordt textielexpert' DVD 'Hoe wordt een krant gemaakt' Brochure 'Ontdek de drukwereld'

Grafoc vzw, Grafisch Opleidingscentrum

Onderwijsbrochure voor Secundair Grafisch onderwijs Grafoc Docentenmap

74

Educatief spel 'een job met een hart', met CD-rom Vlaams Instituut voor Vorming en Opleiding in de Social profit (VIVO) Lesmateriaal rond beroepenfiches Social profit

Sociaal Fonds Transport en Logistiek (SFTL)

Lessenpakket Vrachtwagenavonturen voor de 1ste graad secundair onderwijs Lessenpakket vrachtwagen voor de 3de graad basisonderwijs Hier brandt de lamp!

VORMELEK vzw Elektrotechnische sector

Op zoek naar de stroombron Elektroclub Doeboek "Elektokick"

Opleidingscentrum Hout

Lespaketten leerkrachten en leerlingen "hout vasthouden" GaragastenEncyclopedie

EDUCAM vzw

Magazine Turbostart Didactische posters

Sociaal Economische Raad Vlaanderen (SERV)

Website 'Wie wordt wat, werk voor durvers'

Provinciale ontwikkelingsmaatschappij Oost-Vlaanderen

Brochure 'Move your world'

CLB's Gemeenschapsonderwijs

Infobrochures en presentaties voor ouders en leerlingen

VCLB

Op stap - reeks Website De Stap Website Stapper

De Stap

Overzichtsbladen voor tweede en derde graad en de specialisatiejaren PowerPoint - Presentaties over secundair onderwijs Brochure De grote stap Algemene informatie over de Pedagogische begeleidingsdienst

Pedagogische Begeleidingsdienst Gent (PBD)

Aandacht voor wetenschap en techniek (informatie over initiatieven)

75

Beroepenfilmpjes VDAB Brochures

UNIZO Stichting Onderwijs en Ondernemen

Ondernemerskoffer Informatie over Stichting Onderwijs en Ondernemen Brochure onderwijsvakmansroute

Uitgeverij Plantyn

Talent en techniek Explora

B/rouge vzw

Multiple Choice: podiumproductie en aansluitend educatief pakket

De Schoolbrug

Talentenzoektocht voor leerkrachten Promotie ouderbijeenkomsten

Na afloop van de materialenbeurs hadden verschillende sectoren hun overschotten aan lesmaterialen doelbewust achtergelaten. We hebben daarvan pakketjes gemaakt om aan de scholen die na 27 oktober langskwamen mee te geven. Zo zijn er een 40-tal pakketjes verspreid tot de voorraad op was. Sommige pakketjes telden alle overgebleven materialen en naarmate de voorraad slonk zat er steeds minder materiaal samen. In zijn meest uitgebreide versie zaten volgende materialen in het pakket: -

Bordspel Horeca CD Horeca ‘tot uw dienst’ CD Bouw ‘Werk voor durvers’ + infoblad Folder Plantyn Folder Startruck Folder Grafoc Folder POM Stickers Startruck

Leerkrachten waren telkens heel verheugd met dit cadeautje bij hun bezoek. 76

3.5 Samenwerking met Stad Geraardsbergen In het voorjaar van 2010 kreeg Het Beroepenhuis bezoek van schepen Erwin Franceus uit Geraardsbergen, onder meer bevoegd voor onderwijs en tewerkstelling. Hij was heel enthousiast over onze werking. Op 2 juni 2010 werd Het Beroepenhuis vervolgens uitgenodigd om een nascholing aan leerkrachten uit Geraardsbergen te geven. Deze nascholing vormde het startschot van een campagne van het stadsbestuur van Geraardsbergen ter promotie van technisch- en beroepsonderwijs waarbij de scholen uit Geraardsbergen onder andere aangemoedigd werden om naar Het Beroepenhuis te komen. Zowel de busreis als de kostprijs van het bezoek werd door de stad voorzien. Tijdens het schooljaar 2010 - 2011 kon Het Beroepenhuis in totaal 469 leerlingen ontvangen uit Geraardsbergen. 77

3.6 Opening ontdekhoek haven en binnenvaart

Op 4 maart 2011 vond de officiële opening plaats van de 10 de ontdekhoek in Het Beroepenhuis voor beroepen uit de haven en de binnenvaart. Een uitgebreide beschrijving van de nieuwe ontdekhoek staat in het eerste hoofdstuk van dit jaarverslag onder 1.2.2.

78

De nieuwe ontdekhoek, het nieuwe beroepenatelier en de feestelijke opening hiervan werden mogelijk gemaakt door de VDAB, het Havenbedrijf Gent, het Fonds Rijn en Binnenvaart, Promotie Binnenvaart Vlaanderen, de POM Oost-Vlaanderen en Logos.

Het programma van de dag zag er als volgt uit: 15:30 Ontvangst 16:00 Verwelkoming door Dhr. Fons Leroy, gedelegeerd bestuurder van de VDAB en door Dhr. Christophe Peeters, schepen van Haven voor de Stad Gent 16:20 Dhr. Mil Kooyman, voorzitter van Het Beroepenhuis vzw, in gesprek met de partners van de stuurgroep Haven en Binnenvaart: Fons Leroy (VDAB), Daan Schalck (Havenbedrijf Gent), Petra De Somere (Promotie Binnenvaart Vlaanderen), Greet Adriaenssen (Logos)en Johan Declerck (POM Oost-Vlaanderen). 16:50 Plechtige opening van de ontdekhoek Haven en Binnenvaart en rondleiding doorheen Het Beroepenhuis

79

17:35 Toespraken door Dhr. Eddy Cocquyt, gedeputeerde voor welzijn & jeugd, toerisme en ontwikkelingssamenwerking voor de Provincie Oost – Vlaanderen en door Mevr. Hilde Crevits, Vlaams Minister van Mobiliteit en Openbare Werken 18:05 Receptie

Op de feestelijke opening konden we maar liefst 88 gasten verwelkomen. Alle aanwezigen namen deel aan de rondleiding waarbij de hoek haven en binnenvaart officieel werd ingehuldigd en waarbij iedereen de nieuwe interacties kon uitproberen.

Ook het bijhorende beroepenatelier over de beroepen matroos en binnenvaartkapitein werd door de aanwezigen uitgeprobeerd. Het Beroepenhuis kreeg nadien de vraag van de partners om ook deel te nemen aan het initiatief van de Vlaamse Havendag op zaterdag 25 juni 2011. Daar gingen we graag op in. In de namiddag was het huis doorlopend open voor bezoekers aan de Vlaamse Havendag.

80

3.7 Bedrijfsbezoeken In het kader van het ESF-project ‘BEROEPEN(t)HUIS in de klas’ werden in het schooljaar 2006 - 2007 voor het eerst bedrijfsbezoeken met jongeren georganiseerd in de provincie Oost - Vlaanderen.

De schooljaren nadien werden er steeds meer bedrijfsbezoeken georganiseerd, verspreid over de verschillende provincies. Een bedrijfsbezoek met Het Beroepenhuis is intussen een vast concept geworden. Daarbij zijn de rode draden van elk bedrijfsbezoek de beroepen en het productieproces. De jongeren roteren telkens in kleine groepjes over een aantal beroepen die in het bedrijf voorkomen. Daarbij wordt meteen ook het productieproces van het bedrijf geïllustreerd. Daarnaast heeft het concept 2 peilers: (1) de leerlingen ondervinden wat het beroep inhoudt aan de hand van een actieve doe opdracht en (2) er is een direct contact tussen de jongeren en de medewerker van het bedrijf die zijn/haar eigen beroep toont.

De bedrijfsbezoeken tijdens het schooljaar 2010 - 2011 waren opnieuw een succes. We bereikten een record van 13 deelnemende bedrijven die samen 20 bezoeken organiseerden. Bovendien werden er dit schooljaar opnieuw een aantal nieuwe bedrijven gevonden: Thermote & Vanhalst, Eco Print Center, Ottevaere & co N.V., Potiron en HTMS. In het volgende schema zie je een overzicht van de deelnemende bedrijven, hun activiteit, hun provincie en de bezoekdata.

81

Bedrijf

Activiteit

Provincie

Datum/data bezoek

NV Groep Masureel Veredeling

verven van garen

West - Vlaanderen

16/03/2011

Picanol Group

productie van weefmachines

West - Vlaanderen

23/03/2011

Wienerberger NV Pottelberg

productie van dakpannen

West - Vlaanderen

16/03/2011 18/03/2011

Thermote & Vanhalst

distributie van heftruckonderdelen

West – Vlaanderen

21/03/2011

PMVO

productie van mechanische onderdelen

Oost - Vlaanderen

15/03/2011

14/03/2011

13/05/2011 Rio Tinto Minerals

productie van talkpoeder

Oost - Vlaanderen

13/05/2011

RPC Packaging

productie verpakkingsmateriaal uit kunststof

Oost - Vlaanderen

24/03/2011

De Cuyper

drukkerij

Oost - Vlaanderen

25/03/2011 18/03/2011

Eco Print Center

drukkerij van De Persgroep

Oost – Vlaanderen

18/03/2011

Ottevaere & Co N.V.

Betoncentrale

Oost - Vlaanderen

17/03/2011 15/03/2011 17/03/2011 22/03/2011

Improvisio

Brasserie

Vlaams - Brabant

23/03/2011

HTMS

productie van metalen afdichtingen

Antwerpen

1/04/2011

Potiron

brasserie

Antwerpen

22/03/2011

Sommige bedrijven kiezen voor heel kleine groepjes van leerlingen, andere bedrijven kunnen dan weer grotere groepen aan. Ook kiezen sommige bedrijven voor één enkel bezoek, terwijl andere bedrijven op meerdere momenten de deuren open zetten. In het onderstaande schema krijg je een overzicht van het aantal bezoeken die ze organiseerden, het aantal scholen dat zo bereikt werden en het aantal leerlingen. Bovendien wordt in dit schema de verdeling tussen leerlingen uit het basisonderwijs en uit het secundair onderwijs weergegeven. 82

Bedrijfsbezoeken Aantal Aantal leerlingen Aantal Aantal Aantal Aantal leerlingen secundair bezoeken scholen leerkrachten leerlingen basisonderwijs onderwijs NV Groep Masureel 1 Veredeling

1

1

2

10

0

10

2 Picanol Group

1

1

3

20

20

0

Wienerberger NV 3 Pottelberg

2

2

3

27

27

0

4 Thermote & Vanhalst

2

1

6

34

0

34

5 PMVO

1

1

1

11

11

0

6 Rio Tinto Minerals

2

1

8

60

0

60

7 RPC Packaging

1

1

2

20

20

0

8 De Cuyper

1

1

2

15

0

15

9 Eco Print Center

2

2

5

44

0

44

10 Ottevaere & co N.V.

1

1

2

13

13

0

11 Improvisio

4

2

6

42

24

18

12 HTMS

1

1

4

18

18

0

13 Potiron

1

1

1

9

9

0

20

16

45

323

142

181

TOTAAL

83

De bedrijfsbezoeken werden zowel door de bedrijven als door de leerlingen en leerkrachten overwegend positief geëvalueerd. De leerkrachten wijzen in hun evaluatie vooral op het enthousiasme van de leerlingen. De leerlingen zijn onder de indruk, krijgen een duidelijk beeld van de beroepen en ze leren omgaan met eigen interesses en talenten.

Ook de gastvrije en vriendelijke begeleiding door de medewerkers van het bedrijf, met hun duidelijke uitleg op het niveau van de leerlingen wordt meerdere keren vernoemd. Verder vinden ze dat het bezoek veel afwisseling biedt en ze prijzen het interactief karakter waarbij de leerlingen zelf iets mogen doen.

84

63% van de leerkrachten duidt aan dat de effecten van de deelname aan de bedrijfsbezoeken in het kader van studie – en beroepskeuze, zich zowel bevinden op het vlak van de horizonverruiming als op het vlak van mentaliteitswijziging, het verwerven van inzichten over de eigen interesses en talenten als rechtstreekse beïnvloeding van de studiekeuze.

Ook uit de reacties van de leerlingen kunnen we afleiden dat de bedrijfsbezoeken hun doel bereikt hebben. 90% van de leerlingen vindt het bedrijfsbezoek leuk, boeiend en aangenaam. 97% heeft door het bezoek een beter beeld van wat bepaalde beroepen inhouden. Bij de vorige editie van de bedrijfsbezoeken reageerden de bedrijven af en toe ontgoocheld omdat de leerkrachten het bedrijfsbezoek onvoldoende hadden voorbereid in de klas. Om hieraan tegemoet te komen, hebben de leerkrachten een nieuwe en aangepast lesvoorbereiding ontvangen. Vroeger bood Het Beroepenhuis reeds een waaier aan lesideeën en tips, maar nu is er dus een speciaal voor de bedrijfsbezoeken en op elk bedrijf aangepaste lesvoorbereiding. 100% van de leerkrachten heeft het bedrijfsbezoek voorbereid aan de hand van de lesvoorbereiding. Dit cijfer ligt dus beduidend hoger dan vorige edities. In de evaluaties van de bedrijven kunnen wij lezen dat zij het meestal erg aangenaam vinden om leerlingen te ontvangen. De bedrijven zijn erg tevreden over de interesse van de leerlingen. De leerlingen waren beleefd, aandachtig en aangenaam in de omgang. De bedrijven vinden het belangrijk dat de jongeren kennismaken met de beroepen en de sectoren, maar daarnaast willen ze ook dat de leerlingen zich een juist beeld vormen van de bedrijfswereld. Natuurlijk hopen de bedrijven dat het bezoek ook eventuele interesse opwekt om aan de slag te gaan in één van de voorgestelde beroepen. Toch klonken hier en daar ook minder enthousiaste reacties. Sommige bedrijven geven aan dat het organiseren van zo’n bedrijfsbezoek een extra inspanning vraagt en een invloed kan hebben op de productie en de werkbelasting van de werknemers. Dit zorgt ervoor dat de meeste bedrijven kiezen om in de toekomst slechts één bezoek te organiseren.

85

Twee bedrijven geven aan dat zij de voorkeur geven aan leerlingen die een richting studeren die aansluit bij de werking van hun bedrijf. Zij denken dat dit de interesse en de betrokkenheid van de leerlingen zou verhogen. Eén van beide bedrijven werd namelijk geconfronteerd met leerlingen die de afspraken tijdens het bezoek niet helemaal naleefden en dus ook geen interesse toonden in het bedrijf. Ook Het Beroepenhuis ervaart dat er bij de bedrijfsbezoeken een aantal scholen zijn die de afspraken in het bedrijf te weinig respecteren. De afspraken worden niet nageleefd door de leerlingen, leerkrachten bieden in deze gevallen te weinig ondersteuning en de medewerkers van het bedrijf durven niet altijd het initiatief te nemen om te reageren. Bij de volgende organisatie van de bedrijfsbezoeken zullen er een aantal voorwaarden gesteld worden bij de inschrijving. Zowel wat betreft de voorbereiding, de ondersteuning als bij de evaluatie van het bezoek zal er meer betrokkenheid en engagement verwacht worden van de leerkrachten. Volgende citaten die door de leerlingen, leerkrachten en bedrijven naar Het Beroepenhuis werden gestuurd, illustreren het enthousiasme: Enkele reacties van de leerkrachten:

“De leerlingen krijgen een duidelijk beeld van het beroep dat hun het meeste aansprak.” “De leerlingen waren zeer enthousiast en onder de indruk. Er was veel afwisseling, het was interactief en het sluit goed aan bij hun opleiding.” “De leerlingen leren omgaan met eigen interesses en talenten.” “De chef vertelde zeer boeiend en rustig op het niveau van de leerlingen. Hij wist de leerlingen goed te betrekken door veel te vertellen, te laten zien, te proeven,…” “Wij zijn zeer enthousiast. Ze vonden het leuk dat ze zelf iets mochten doen met een mooi resultaat.” “Interessant voor leerlingen die vanuit het 5e leerjaar rechtstreeks naar 1B gaan.”

86

Enkele reacties van de leerlingen:

“We deden nieuwe dingen en we hebben veel uitleg gekregen.” “We vonden het fijn omdat we zelf dingen mochten doen.” “Er kunnen ook dames werken.” “We hebben veel bijgeleerd.” “De kennismaking was leuk.” Enkele reacties van de bedrijven: “De leeftijd van de leerlingen was ideaal. Ze waren benieuwd en vonden het spannend en het bezoek was verrassend voor hen.” “We vinden het zowel voor de sector als voor de leerlingen belangrijk. Velen hebben geen idee hoe het in zijn werk gaat en het geeft een duidelijk beeld.” “Zo kunnen wij als firma aan de buitenwereld tonen wat onze activiteiten zijn en zo kunnen de leerlingen zien waarom ze voor deze opleiding kunnen kiezen.” “De leerlingen waren tijdens de voorstelling zeer geïnteresseerd, aandachtig en stelden zelf de nodige vragen wat een leuke interactie teweegbracht.” 3.8 Doedagen Het uitgangspunt van de doedagen is om leerlingen uit het 6de leerjaar in contact te brengen met verschillende beroepen en de bijhorende technieken. Dit gebeurt aan de hand van doe-activiteiten in de verschillende VDAB-competentiecentra. Verschillende sectoren komen hierbij aan bod. Er wordt gewerkt met realistische en concrete materialen. Instructeurs en cursisten in de centra staan zelf in voor de begeleiding van de activiteiten. Het Beroepenhuis vzw zorgt voor de organisatie, voor het bereiken van de scholen en voor de pedagogische omkadering. De VDAB stelt de opleidingscentra en het nodige materiaal ter beschikking.

87

De voordelen voor de jongeren zijn de concrete ervaring met de realiteit van een opleidingscentrum, het leren kennen van technieken en beroepen, het leren respecteren en waarderen van deze technieken en de mensen erachter. Daarnaast ondervinden ze dat techniek en technologie in functie van de mensen staan en ook door mensen gemaakt worden. Tenslotte kunnen ze dankzij de doe-activiteiten eigen talenten ontdekken. Door het voorzien van een concrete omkadering (voorbereiding en verwerking) worden techniek en technische beroepen meer in de klas gebracht en kan er op een innovatieve manier rond worden gewerkt.

In het schooljaar 2010 - 2011 werd de doedag opnieuw georganiseerd in alle Vlaamse provincies. Op 28 oktober 2010 ging de doedag door in de provincies Oost – Vlaanderen (6 competentiecentra), West – Vlaanderen (7 competentiecentra) en Vlaams – Brabant (2 competentiecentra). Op 7 april 2011 vond de doedag plaats in de provincies Antwerpen (7 competentiecentra) en Limburg (6 competentiecentra).

88

In totaal werden 73 scholen met 1909 leerlingen verwelkomd. Doedagen Oost Vlaanderen leerlingen leerkrachten TOTAAL

Limburg

TOTAAL

Antwerpen

444

344

258

410

453

1909

31

29

17

28

33

138

475

373

275

438

486

2047

Oost Vlaanderen scholen

West Vlaams Vlaanderen Brabant

19

West Vlaams Vlaanderen Brabant 17

Limburg 10

Antwerpen 12

15

TOTAAL 73

In alle provincies maken de leerlingen kennis met beroepen uit de sectoren transport en logistiek, metaal en technologie en bouw. De leerlingen metselen muurtjes, lassen, monteren buizen, schilderen op de muur, rijden mee met de vrachtwagen, stapelen dozen op een pallet,…

Daarnaast komen in bijna alle provincies de sectoren horeca, hout, elektriciteit, industriële automatisering, confectie en textielverzorging, schoonmaak en bedienden aan bod. Een gsm-zakje stikken, het bereiden van de lunch, een lichtschakeling maken, een vogelkastje timmeren, een technische tekening maken,… zijn slechts enkele voorbeelden van de vele activiteiten waaraan de leerlingen kunnen deelnemen. Beroepen zoals drukker, drukwerkvoorbereider en drukwerkafwerker uit de sector grafische industrie worden uitgeoefend in de competentiecentra van Turnhout (Antwerpen) en Heverlee (Vlaams-Brabant). In Heverlee komt ook de sector social profit aan bod.

89

In Antwerpen krijgen de leerlingen de kans om kennis te maken met de diamantsector. Zij leren het beroep diamantslijper kennen. Het beroep verkoper wordt enkel voorgesteld in het centrum in Oudenaarde (Oost-Vlaanderen) en in het centrum Somerstraat in Antwerpen.

In de provincie West – Vlaanderen nemen de leerlingen deel aan een activiteit uit de sector tuinaanleg en onderhoud. Al doende maken ze kennis met het beroep hovenier. Ook voor deze doedag ontving Het Beroepenhuis enkel positieve reacties van zowel de VDAB Competentiecentra als van leerlingen en leerkrachten. De leerkrachten wijzen hierbij op het enthousiasme en de hoge betrokkenheid van de leerlingen. Ze ervaren de doedag als kindvriendelijk door het actieve en afwisselende karakter van deze dag. Leerkrachten vinden het ook een echte meerwaarde om de kinderen ‘echt’ te laten kennis maken met technische beroepen. Het is voor hen een praktische aanvulling op de lessen over studie – en beroepskeuze en dat is iets wat ze in de klas niet kunnen aanbieden. Er wordt vaak gewezen op het belang van dergelijke initiatieven om ook technische beroepen te leren kennen en om een realistisch beeld te krijgen van deze beroepen. Verder spreken de leerkrachten van een knappe organisatie met prachtige opdrachten en een goede begeleiding. Wat volgens de leerkrachten de effecten zijn van een deelname aan de doedag in het kader van studie – en beroepskeuze, vind je in onderstaand schema 28/10/2010 07/04/2011 Verruiming van de kennis over beroepen 100% 93% Bijdrage aan mentaliteitswijziging ten aanzien van 87% 93% praktisch uitvoerende en technische beroepen Bijdrage aan het verwerven van zelfkennis van de 83% 93% leerlingen wat betreft eigen talenten en interesses Beïnvloeding van beroeps – of studiekeuze 48% 27% Dit zijn erg goede scores! Als 48% en 27% van de kinderen daadwerkelijk beïnvloed wordt na een halve dag doedag, dan zijn dit hoge cijfers! In april ligt dit cijfer van beïnvloeding beduidend lager. Dit kan te wijten zijn aan het feit dat deze doedag op het einde van het schooljaar plaatsvindt en vele kinderen reeds een studiekeuze gemaakt hebben. 90

Ook uit de reacties van de leerlingen kunnen we afleiden dat de doedag zijn doel bereikt heeft. De reacties over de doedag in oktober en april zijn gelijklopend met hier en daar een klein verschil. 98% van de leerlingen vond de doedag boeiend, aangenaam en leuk. Op de vraag of ze dankzij de doedag hebben kunnen ontdekken wat ze goed of minder goed kunnen, antwoordt 67% (oktober) en 71% (april) van de leerlingen positief. Op de vraag of ze beter weten welke beroepen wel of niet bij hun passen, antwoordt 59% van de leerlingen ja. Respectievelijk 89% (oktober) en 93% (april) vindt dat alle beroepen belangrijk en waardevol zijn in onze samenleving. Op de stelling: ‘Jongeren die nu al talent hebben voor techniek (handig, zorgzaam, veilig, communicatief, planmatig,…) die kiezen best voor een technische opleiding of een technisch beroep’, antwoordt 45% (oktober) en 36% (april) positief.

Uit de opmerkingen op deze laatste stelling kunnen we afleiden dat de leerlingen akkoord gaan maar zij vinden dat ook andere factoren, zoals bijvoorbeeld iets graag doen, een rol spelen. Vandaar dat de meerderheid van de leerlingen geen mening heeft of zelfs niet akkoord gaat. Voor hen is deze stelling niet volledig als het gaat om kiezen voor een technische opleiding of een technisch beroep, want je kiest er voor als je talent én interesse hebt.

Uit de evaluaties van de VDAB competentiecentra blijkt dat de doedag opnieuw een succes was! Zij vinden het erg aangenaam om deze doedag te organiseren en de leerlingen en 91

leerkrachten te ontvangen. Ook de samenwerking met Het Beroepenhuis wordt zeer positief ervaren. Het centrum in Bilzen in de provincie Limburg nam dit schooljaar voor het eerst deel aan de doedag. Ook hier waren alleen maar lachende kinderen en tevreden leerkrachten te zien. Toch klonken hier en daar ook minder enthousiaste reacties. Elk jaar geven de centra de opmerking dat een aantal scholen veel te laat toekomen. Dit zorgt voor heel wat problemen in de organisatie. In de communicatie naar de scholen wordt nochtans duidelijk vermeld dat zij stipt op het aanvangsuur aanwezig moeten zijn. Uit sommige evaluaties kunnen we afleiden dat de centra het belangrijk vinden dat een medewerker van Het Beroepenhuis aanwezig is tijdens de doedag. Omdat het voor Het Beroepenhuis niet mogelijk is om in elk centrum een kijkje te nemen, zullen we in de toekomst ook aan de leden van de raad van bestuur vragen om enkele centra te bezoeken zodat zoveel mogelijk centra bezocht kunnen worden.

Ook Het Beroepenhuis ervaart dat er bij de deelname aan de doedag een aantal scholen zijn die de gemaakte afspraken niet nakomen. Dit schooljaar hebben 4 scholen hun deelname geannuleerd vlak voor de doedag zou plaatsvinden. Om dit in de toekomst te voorkomen zullen er bij de volgende organisatie van de doedag een aantal voorwaarden gesteld worden.

92

Het Beroepenhuis ondervindt dat Het Beroepenhuis vzw onvoldoende zichtbaar is als partner van de doedag naast de VDAB, ook al trekt Het Beroepenhuis dit project. Dit heeft soms tot gevolg dat enkel de VDAB vernoemd wordt in de pers of dat scholen de doedag meer linken aan de VDAB dan aan Het Beroepenhuis. Naar de volgende editie toe zal er dus gewerkt worden aan de verhoogde zichtbaarheid van Het Beroepenhuis als partner. Bovendien blijkt Het Beroepenhuis niet altijd gekend te zijn door de medewerkers van de VDAB competentiecentra die aan de doedag deelnemen. Voor de volgende editie zal er een VDAB teamdag georganiseerd worden in Het Beroepenhuis. Dit geeft de VDAB medewerkers de kans om Het Beroepenhuis te leren kennen en om de concrete afspraken te maken over de doedagen. Volgende citaten die door de leerlingen en leerkrachten naar Het Beroepenhuis werden gestuurd, illustreren de goede evaluaties:

Enkele reacties van de leerkrachten: “Achteraf hoorde ik heel wat leerlingen zeggen: Ik wil naar het technische!” “9 leerlingen beslisten al, op basis van de doedag, wat ze willen worden. Zelfs meisjes krijgen een andere kijk op “mannenberoepen.” “Leerlingen die het in de klas moeilijker hebben met theorie, bloeien open en merken dat er andere dingen zijn waar ze erg goed in zijn.” “Kinderen ontdekken talenten en interesses die ze niet bij zichzelf verwacht hadden.” “De leerlingen krijgen de kans om andere talenten, die niet altijd evenveel in de klas worden aangeboden, aan te wenden en ontdekken zo of deze werkwijze hen ligt.” “De leerlingen kwamen achteraf met een ander beeld van technische beroepen. Zij kozen andere beroepen.” 93

Enkele reacties van de leerlingen:

“Tofste uitstap van de hele lagere schooltijd!” “We kunnen beter kiezen welke richting we willen doen.” “Technische beroepen zijn leuker dan ik dacht.” “Ik dacht dat je alleen je handen nodig had, maar je moet nog goed nadenken ook.” “Je kan beter iets volgen waar je goed in bent om later goed je geld te verdienen.” “Als je ergens goed in bent dan kies je daar ook voor want dan blink je er in uit!” 3.9 Waw – Wijs! aan ’t werk: arbeidsmarkteducatie voor de 3de graad SO 3.9.1 Ontstaan van het project Jonge schoolverlaters blijken onvoldoende op de hoogte te zijn van het leven na het secundair onderwijs. Ze zijn weinig vertrouwd met de arbeidsmarkt, het bestaan van sectoren, werk zoeken, solliciteren en erkende instanties zoals VDAB, vakbonden, ziekenfondsen, … Er is dus nood aan arbeidsmarkteducatie. De aanleiding voor dit project was het Strategisch ActiePlan (SAP) voor werk 2008 - 2010 van ‘Gent, Stad In Werking’. In dit plan werd de strategische doelstelling ‘De overgang van school naar werk vloeiend overbruggen’ opgenomen en operationeel gemaakt als het ‘Ontwikkelen van een instrumentarium voor leerlingen en leerkrachten van het secundair onderwijs om de instroom naar de arbeidsmarkt en/of het hoger onderwijs te verbeteren’. In de beleidsgroep van GSIW van 6 oktober 2010 werden de actielijnen voorgesteld binnen de actiegroep ‘Aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt’. Vervolgens werden subsidies toegekend door Stad Gent voor een project van 1 jaar, te realiseren door Het Beroepenhuis.

94

3.9.2 Doelen Het eerste punt op de planning was een onderzoek naar de opportuniteit van een arbeidsmarkteducatief pakket voor leerlingen. Daaruit moest bovendien blijken hoe een product tot stand kan komen dat wél gebruikt wordt door leerkrachten, in tegenstelling tot een deel van het bestaande aanbod. Ten tweede wou Het Beroepenhuis dat pakket ook effectief ontwikkelen, bestaande uit een goestingsmethodiek rond allerlei basiskennis, die leerlingen en leerkrachten ook warm kan maken voor het gebruik van een toegankelijke productenmand van bestaande methodieken en initiatieven. Het geheel kreeg de naam ‘Wijs! aan’t werk’. Opmerkelijk is natuurlijk dat Het Beroepenhuis zich hiermee voor de allereerste keer richt tot leerlingen uit de finaliteitsjaren van het secundair onderwijs, de 3 de graad. Dit feit op zich maakt er voor ons al een boeiende uitdaging van, maar dankzij onze knowhow en de ervaring van de medewerkers zeker realistisch. 3.9.3 Verloop Voor het onderzoek, gepland tijdens de eerste helft van de projecttijd werd een nieuwe medewerker aangeworven met een halftijds contract van bepaalde duur: Jasmien De Smet. Ook stelden we een stuurgroep samen met daarin vertegenwoordigers van Het Beroepenhuis zelf, vzw Jong, ACV Gent - Eeklo, JES vzw, ABVV Oost-Vlaanderen, VDAB, RTC Oost-Vlaanderen, het kabinet van de Gentse schepen van onderwijs en opvoeding, het kabinet van de Gentse schepen van innovatie en werk, FVB, UNIZO, TOFAM OostVlaanderen, Vooruitzenden, VCLB Gent, de Pedagogische Begeleidingsdienst en het Departement Werk en Economie van Stad Gent. Daarnaast is er nog een klankbordgroep bestaande uit Wonderwijs en VOKA. Voor de onderzoeksgroep konden we rekenen op de vrijwillige medewerking van een beperkt maar divers aantal scholen uit Gent. Onmiddellijk werkten we in twee sporen. Aan de ene kant begonnen we aan een inventaris van bestaande methodieken en initiatieven die een plaats verdienen in onze productenmand. Mede dankzij de hulp van onze partners uit de stuurgroep werd al heel wat verzameld. Het vervolledigen van de lijst en het ontwikkelen van een toegankelijk portaal hiervoor staat op de planning voor de periode van juli tot december 2011. Aan de andere kant onderzochten we wat op het vlak van arbeidsmarkteducatie de noden zijn van leerlingen en leerkrachten. Een dubbele enquête leverde een aantal interessante conclusies op. Beide partijen gaven aan sterk geïnteresseerd te zijn in abeidsmarkeducatie op school, hoewel jongeren hopen op een ondersteunend aanbod, en zeker niet op extra leerstof. Ook is iedereen het er over eens dat een pakket als dat van ‘Wijs! aan ’t werk’ best wordt aangeboden in de finaliteitsjaren van het secundair onderwijs. Lesgevers geloven vooral in een vakoverschrijdende aanpak. Verder ontdekten we bijvoorbeeld dat leerlingen de interim - kantoren beter kennen dan de VDAB. Uit dit alles besluiten we dat de onderzoeksgroep onze projectmedewerker groen licht geeft om het pakket te ontwikkelen. Natuurlijk blijven er ook vragen over. Wat betreft de vorm van het pakket is het onderzoek niet sluitend, hoewel we een voorkeur vaststellen van beide groepen voor 95

herkenbare methodieken: een klassiek lessenpakket scoorde het best, als tweede kwam een computergame. Tot slot is het nog niet duidelijk wie deze lessen in de toekomst effectief moet gaan geven: leerlingen hebben alle vertrouwen in hun leerkrachten, maar die zorgen met hun antwoorden voor enige verwarring. Enerzijds zien leerkrachten zichzelf in die rol, anderzijds uiten ze de behoefte aan externe lesgevers voor arbeidsmarkteducatie, of nemen ze nauwelijks een standpunt in over hun bekwaamheid voor dit thema. Het zal aan de stuurgroep zijn om hierin knopen door te hakken. 3.9.4 Toekomst De onderzoeksfase werd eind juni 2011 succesvol afgesloten. Het Beroepenhuis put hieruit een grote motivatie en inspiratie voor de periode van juli tot december 2011, waarin de methodiek wordt ontwikkeld. Vertrekkend vanuit de richtlijnen van de stuurgroep en de verzamelde kennis en ideeën werken we in de richting van een toegankelijk lespakket met een dubbel doel: dat jongeren leren waar ze na het secundair aan toe zijn en dat hen goesting zal geven om ook andere bestaande werkvormen en initiatieven over de arbeidsmarkt te gebruiken, die voor hen gebundeld worden in een laagdrempelige productenmand. Om ervoor te zorgen dat ‘Wijs! aan ’t werk’ effectief ingang vindt in de Gentse scholen en echt relevant wordt voor leerlingen en leerkrachten, zullen we deze ook verder betrekken bij het ontwikkelen ervan. Concreet worden zij uitgenodigd voor een klankbordgroep, die om te beginnen kan instaan voor feedback, maar misschien ook een testpubliek kan opleveren, of een aantal goede praktijkvoorbeelden, … 3.10 IKANDA Kindercongres

Op 19 oktober 2010 ging de tweede editie door van IKANDA. In november 2009 organiseerde Flanders DC de eerste editie van dit kindercongres in de Brabanthal in Leuven, dit ter afsluiting van het jaar 2009 als Europees Jaar van Creativiteit en Innovatie. Er werden toen 1500 leerlingen uit het 6de leerjaar uit heel Vlaanderen uitgenodigd. De centrale thema’s waren talent, wetenschap, creativiteit en ondernemerschap. Wegens het grote succes van de eerste editie werd er een tweede IKANDA georganiseerd, dit keer in Hangar 29 in Antwerpen. De thema’s bleven hetzelfde, maar er werden nog meer leerlingen uit het 6de leerjaar bereikt: 2500. Zeker 800 van deze leerlingen passeerden de Beroepenhuisstands.

96

Opnieuw was het programma van dit kindercongres vergelijkbaar met een congres voor volwassenen. De dag bestond uit plenaire sessies in de voor- en namiddag. Hiervoor werden telkens bekende Vlamingen uitgenodigd die kwamen vertellen over hun talent, creativiteit en ondernemerschap. De sprekers waren Herman Verbruggen, Tia Hellebaut, Tom Waes, Marc De Bel, Sil Janssen, Frank De Winne en Fatty K. Het geheel werd gepresenteerd door de Ketnet-wrapper Kobe Van Herwegen en presentatrice Sofie Van Moll. Net zoals bij de eerste editie van dit kindercongres bestond de middagpauze uit workshops. De kinderen kregen een lunchzakje en konden nadien gedurende 2 uur een tweede zaal betreden waarin allerlei activiteiten konden uitgevoerd worden in en rond 3 grote thema’s. Voor het thema wetenschap was Technopolis verantwoordelijk, voor het thema creativiteit werden verschillende dans- en kunstenorganisaties aangesproken en voor het thema ondernemen werd aan Het Beroepenhuis gevraagd om activiteiten uit te werken.

Het Beroepenhuis had bij de eerste IKANDA al het concept bedacht met 6 miniberoepenateliers. Doordat er bij de tweede editie veel meer leerlingen werden verwacht, werd dit concept uitgebreid. Zo konden de leerlingen deelnemen aan 16 verschillende mini-ateliers waarbij ze telkens een beroep leerden kennen. Als hefrtruckchauffeur rijden met een transpallet, een cupcake versieren als kok, een lampje maken als onderhoudstechnicus, als verpleegkundige een verband aanleggen, het was allemaal mogelijk. Twee sectoren kwamen zelf een handje toesteken om hun sector-atelier mee te begeleiden. Zo kon er haargel gemaakt worden als laborant en werden de beroepen schipper en matroos samen met sectorconsulenten uitgeprobeerd. De deelnemende leerlingen beleefden er de dag van hun leven! Meer info over IKANDA vind je op: http://www.ond.vlaanderen.be/ikanda2009/ www.ikanda2010.be.

of

3.11 Technologica Op 26 mei 2011 organiseerde het Regionaal Technologisch Centrum (RTC) van OostVlaanderen samen met de Provincie Oost-Vlaanderen, TOFAM Oost-Vlaanderen en Gent, stad in werking (Gsiw) Technologica. Op deze wedstrijd in de vorm van een beurs tonen de 97

laatstejaars van het BSO en TSO uit de studierichtingen mechanica – elektriciteit, auto en koeling-warmte van Oost-Vlaanderen hun Geïntegreerde Proef of GiP. Dit pronk-moment van het BSO en TSO biedt de ideale gelegenheid om ook de 1ste graad van het ASO warm te maken voor techniek. Aan Het Beroepenhuis werd gevraagd om een programma te voorzien voor deze doelgroep. Ook de twee voorgaande schooljaren had Het Beroepenhuis deze opdracht al gekregen. Er kon dus verder verfijnd worden op het bestaande concept.

Het Beroepenhuis werkte lesmateriaal uit om de bezoekende scholen voor te bereiden op het bezoek en om het bezoek nadien in de klas te verwerken. Op de dag zelf ontving Het Beroepenhuis 507 jongeren en 34 leerkrachten uit de 1ste graad ASO uit 6 verschillende scholen uit Oost-Vlaanderen, verdeeld over de voor- en de namiddag. Deze jongeren werden in groepjes van maximum 11 leerlingen verdeeld. Elk groepje werd begeleid door een begeleider die Het Beroepenhuis vooraf had opgeleid. De begeleiders bestonden uit interim-krachten en studenten van de lerarenopleiding.

De groepjes kwamen eerst samen voor een korte gezamenlijke inleiding. Vervolgens vertrok elk groepje naar de 1ste post. Via een doorschuifsysteem konden alle leerlingen alle activiteiten doorlopen. Aan het einde kwamen de groepjes weer samen voor een eindquiz. De winnende groep werd beloond met cinematickets. De activiteiten bestonden uit enerzijds een zoekspel op de beursgrond met GiPs en anderzijds uit 4 korte doe-opdrachten. Het lesmateriaal en de activiteiten van de hele 98

voormiddag werden opgebouwd rond de 4 verschillende stappen die je moet zetten bij het maken van een GiP: een idee bedenken, een materiaalkeuze maken, de uitwerking en de toepassing.

In vergelijking met de voorgaande jaren waren er 3 opvallende nieuwigheden in de aanpak. Ten eerste werd er voor het eerst ook een lesvoorbereiding voorzien voor de gippers. Deze les werd gemaakt voor de lessen Nederlands van de 3 de graads leerlingen en bestond onder meer uit rollenspelen om een Gip te leren uitleggen aan zowel een jurylid of leerkracht op school als aan de jongere leerlingen zonder technische voorkennis uit de 1ste graad. Algemeen werd ervaren dat de gippers er goed in slaagden om hun Gip over te brengen aan het publiek. Een tweede aanpassing was de samenwerking met KAHO Sint-Lieven voor 1 van de 4 doeopdrachten. Er werd tijdens de voorbereiding zowel aan KAHO Sint-Lieven als aan Hogeschool Gent gevraagd om een opdracht uit te werken. Enkel KAHO Sint-Lieven is op deze vraag ingegaan.

Voor de opdracht rond het talent ‘technisch inzicht’ maakten ze met de leerlingen een pop-pop-bootje. Dit is een bootje uit kunststof dat aan de hand van een spiraalvormige holle metalen buis en een theelichtje echt kan varen en zelfs een motorgeluid voortbrengt. De opdracht had een groot succes bij de jongeren en bij hun begeleidende leerkrachten. Ook de docenten van KAHO Sint-Lieven waren tevreden over het resultaat. 99

Tot slot was dit het eerste jaar waarbij het jonge publiek actief werd betrokken bij de Gip-wedstrijd. Elk groepje leerlingen kon namelijk een top 3 doorgeven van meest favoriete Gip’s. Deze resultaten werden opgeteld om zo een publieksprijs toe te kennen aan de meest populaire Gip bij de prijsuitreiking op het einde van de dag.

In onze evaluatieformulieren vroegen we nadien wat volgens de leerkrachten de effecten waren van hun bezoek aan Technologica met leerlingen. Van de 6 scholen konden we 5 evaluatieformulieren ontvangen. De volgende effecten werden aangevinkt: -

aanwakkeren van interesse voor techniek verruiming van de kennis over studierichtingen bijdrage aan mentaliteitswijziging ten aanzien van TSO en BSO beïnvloeding van beroeps- of studiekeuze

Erg opvallend is dat op alle ontvangen evaluatieformulieren de leerkrachten aangeven dat ze volgend schooljaar opnieuw zouden willen deelnemen aan Technologica. Ook aan de leerlingen werd gevraagd om het bezoek aan Technologica te evalueren. Deze evaluatie werd uitgevoerd aan de hand van 6 stellingen. Jammer genoeg vonden maar weinig leerkrachten de tijd om de evaluatie met de leerlingen in te vullen. Uiteindelijk is er een responsgraad van ongeveer 33%.

100

82% van de leerlingen vond het bezoek aan Technologica leuk. Op de vraag of ze het bezoek aan de beurs leuk vonden, antwoordt 43% positief. De doe – opdrachten worden door 83% van de leerlingen als leuk bevonden. 51% van de leerlingen vindt dat ze door het bezoek ontdekt hebben dat techniek tof is. Op de vraag of ze door het bezoek meer weten over TSO en BSO antwoordt 80% van de leerlingen ja. 98% vindt dat ze door het bezoek hebben stilgestaan bij het feit dat techniek overal in ons leven aanwezig is.

Deze scores zijn erg positief! Uit de cijfers kunnen we afleiden dat de meeste leerlingen het bezoek aan Technologica positief ervaren hebben. Het bezoek aan de beurs wordt iets minder positief ervaren. De redenen die daarvoor opgegeven worden zijn uiteenlopend. Sommige leerlingen hadden graag meer tijd gekregen om nog meer gips te kunnen bekijken, andere leerlingen vonden de eindwerken iets te moeilijk en nog andere leerlingen vonden het jammer dat ze alleen mochten kijken en luisteren. Enkele reacties van leerkrachten en leerlingen: Leerkracht: “De leerlingen worden geconfronteerd met andere studie – richtingen, wat zorgt voor een beter besef van wat die richtingen inhouden.” Leerkracht: “Dit is voor mij de ideale studie-uitstap om met mijn leerlingen te doen. Op deze manier kan ik ze blijven motiveren om in hun gekozen studierichting mechanica/elektriciteit verder te studeren. Dit geeft hen een totaal andere kijk op hun 101

gekozen richting. Supergoeie organisatie en echt boeiend. Volledig afgestemd op de leerlingen van het 2e jaar mechanica/elektriciteit.” Leerkracht: “Het is belangrijk dat de leerlingen ook naast de theorie de praktische toepassingen van techniek zien en ondervinden.” Leerling: “Je kon zelf iets doen: creatief, verkleden, dingen doen met je handen, leuk.” Leerling: “Ik stond versteld dat sommige GiP’s door BSO leerlingen gemaakt werden.”

3.12 Het Beroepenhuis en ACV Tijdens het schooljaar 2010 - 2011 kon Het Beroepenhuis 2 activiteiten organiseren op vraag van het ACV. Zo vond op 25 november 2010 het Vlaams Regionaal Comité (VRC) van het ACV plaats in Het Beroepenhuis. Zo’n half jaar later, op 21 mei 2011, zorgde Het Beroepenhuis voor een beroependorp op de Grote Markt van Sint-Niklaas ter gelegenheid van de 125ste verjaardag van het ACV.

Voor het VRC van het ACV in Het Beroepenhuis werd het voormiddagprogramma ingevuld door het ACV zelf. Na een lunch zorgde Het Beroepenhuis dan voor een exclusief programma op maat van de 80 aanwezige ACV-medewerkers. Zo werd de werking van Het Beroepenhuis voorgesteld tijdens een inleidende presentatie. Vervolgens werd de groep in 2 gesplitst. De ene helft nam deel aan een rondleiding doorheen de tentoonstelling en de beroepenateliers van Het Beroepenhuis. De andere helft speelde het interactieve 102

Beroepenhuisspel. Na een half uurtje konden de groepen wisselen van activiteit. Tot slot kon men nog wat napraten bij een drankje. Op zaterdag 21 mei organiseerde het ACV heel wat feestelijke activiteiten om hun 125 ste verjaardag te vieren. In Sint-Niklaas werd de Grote Markt ingenomen door een feesttent en een hele reeks infostanden. Ook Het Beroepenhuis was gevraagd om hier een activiteit te verzorgen. Speciaal voor deze gelegenheid bouwde Het Beroepenhuis een beroependorp. Hier konden kinderen van alle leeftijden en hun ouders 6 beroepen uittesten dankzij een doe-opdracht. Zo konden de jongeren tegels leggen als vloerder, een kruisverband aanleggen als verpleegkundige en een meertouw werpen als matroos. Het Beroependorp kon op heel veel belangstelling rekenen: 101 kinderen, 64 ouders en daarnaast nog eens 107 volwassenen bezochten het dorp. 3.13 Samenwerking met sectorfondsen van metaal en technologie bedienden Tijdens het schooljaar 2010-2011 werkte Het Beroepenhuis samen met LIMOB, VIBAM en OBMB, de sectorfondsen van metaal en technologie bedienden respectievelijk voor de provincies Limburg, Antwerpen en Vlaams – Brabant, aan verschillende projecten. De contacten werden gelegd dankzij het Oost-Vlaamse sectorfonds Vormetal. Het Beroepenhuis ondersteunde LIMOB concreet voor de organisatie van hun jaarlijkse Dag van de technologie, gekoppeld aan de Peter Heller prijs, dit jaar op 26 mei 2011. Voor het eerst wilden LIMOB, LIMTEC en FTML, samen met RTC Limburg op deze Gip-beurs met wedstrijd ook de leerlingen uit het 6de leerjaar bereiken. Zo zouden die jongere leerlingen kunnen kennismaken met de hoogtechnologische projecten van afstudeerders van technische studierichtingen in het secundair onderwijs. Dit onderdeel van de Dag van de Technologie werd KIDS TECHNO genoemd. Omdat Het Beroepenhuis de ervaring van Technologica heeft, werd het advies enorm gewaardeerd. Zo’n 100 leerlingen waren aanwezig op de KIDS TECHNO. De leerlingen bezochten de Gips en deden daarnaast enkele doe-opdrachten om hun techniek-talenten te testen. Het Beroepenhuis had meegewerkt aan een voorbereidende les voor in de klas.

LIMOB was na afloop heel enthousiast over deze eerste test die inhoudelijk goed in elkaar zat en over de hele lijn geslaagd was. Volgend jaar wil LIMOB verder bouwen op deze eerste ervaring. 103

Het sectorfonds voor metaal en technologie bedienden voor de provincie Antwerpen, VIBAM, wilde dan weer graag op een andere manier samen werken. Er werden twee concrete acties op touw gezet. Ten eerste werd er een gerichte mailing gedaan naar bedrijven uit de sector met een dubbele boodschap. Enerzijds werden de bedrijven uitgenodigd om met de hulp van Het Beroepenhuis een bedrijfsbezoek voor jongeren te organiseren hetzij gekoppeld aan de Open Bedrijvendag, hetzij tijdens het schooljaar samen met andere door Het Beroepenhuis georganiseerde bedrijfsbezoeken. Anderzijds was de mail tevens een uitnodiging voor de open zondagen van Het Beroepenhuis. Ten tweede werden er flyers van Het Beroepenhuis uitgedeeld aan de leerkrachten die met hun leerlingen meekwamen naar ‘Gips 4 Vips’. Dit is de Antwerpse versie van Technologica (Oost-Vlaanderen) of Dag van de Technologie (Limburg). De eerste actie heeft alvast geleid tot 1 bedrijfsbezoek, bij het Mechelse bedrijf HTMS op 1 april 2011 met 18 leerlingen uit het basisonderwijs. De samenwerking zal aangehouden worden om in de toekomst nog meer concrete resultaten te boeken. 3.14 Beurzen en nascholingen Tijdens het schooljaar 2009-2010 was Het Beroepenhuis vzw vertegenwoordigd op 2 nascholingen. Op 12 en 14 oktober 2010 vond een prioritaire nascholing plaats in Gent met de naam “Voor elk talent een passend leertraject” van VCLB Gent en Arteveldehogeschool. Deze dagen vormden de tweede samenkomst in een reeks van nascholingssessies om scholen te begeleiden bij het opstellen van een eigen onderwijsloopbaanbegeleiding (OLB) op school. Het Beroepenhuis werd op 12 oktober voor het basisonderwijs en 14 oktober voor het secundair onderwijs uitgenodigd als gastdocent om leerkrachten te laten kennismaken met lesmaterialen, methodieken en een visie op OLB. Daarnaast was Het Beroepenhuis actief aanwezig op 4 erg uiteenlopende beurzen. (1) en (2): Voor het 6de jaar op rij namen we deel aan de TOP-dag in Technopolis, Mechelen, op 22 en 24 november 2010. Deze beurs en studiedag wordt al 6 jaar ingericht voor leerkrachten uit het secundair onderwijs en sinds vorig jaar is er ook een dag voor basisonderwijs. Op de beurs worden alle uitgeverijen en ontwikkelaars van didactische materialen die werken rond het thema techniek gebundeld. Het Beroepenhuis stalde behalve de informatie over de eigen werking ook de lesmaterialen uit die door sectoren en andere organisaties werden ontwikkeld. (3) Op 1 december 2010 organiseerde de Provincie Vlaams-Brabant een inspiratiedag “Kiezen voor talent” voor leerkrachten uit het basis en het secundair onderwijs met tijdens de middagpauze een methodiekenbeurs waarop ook Het Beroepenhuis aanwezig was met een uitgebreide stand. (4) Op 1, 2 en 3 maart 2011 had Het Beroepenhuis een interactieve stand op de Kieswijs – beurs in het ICC in Gent. Op dit initiatief van het GO!, het Provinciaal Onderwijs, Stad 104

Gent en Instituut van Gent werden de leerlingen van het 6de leerjaar en van de 1ste graad secundair onderwijs uitgenodigd om kennis te maken met de secundaire scholen en hun studierichtingen van de organiserende partners in en rond Gent. De bezoekende leerlingen kregen elk een boekje waar alle stands van de beurs werden in opgenomen, telkens met een invuloefening. Aan de stand van Het Beroepenhuis konden de leerlingen voorwerpen voelen in de voelbox. Deze voorwerpen konden ze dan dankzij een verbindoefening in hun boekje verbinden aan het bijhorende beroep en de juiste studierichting. Aan deze beurs was ook een avond opening verbonden voor ouders. (Meer hierover in 3.15) Deelnemers beurzen en nascholingen 2010-2011 aanwezigen info beroepenop beurs huis mee doelpubliek Prioritaire Nascholing 12/10 vvkso basis

45

Prioritaire Nascholing 14/10 vvkso secundair

60

TOPdag 22/11 basis

215

TOPdag 24/11 secundair

550

Beurs provincie Vlaams- Brabant 1/12

9 leerkrachten basis

10 leerkrachten secundair 85 leerkrachten basis 160 leerkrachten secundair

80

Leerkrachten basis en secundair, 22 2 ouders

Kieswijs - beurs 1 tot 3/3

2237

leerlingen 6e leerjaar en 1e graad 2237 secundair en hun leerkrachten

TOTAAL

3187

2523

3.15 Bereik van ouders (exclusief zondagen) Naast onze open zondagen waren er opnieuw nog enkele andere evenementen waarop we ouders konden bereiken om hen kennis te laten maken met ons aanbod. Aanwezige ouders

Organisator 25 november 2010 VCLB Gent

Aanwezige jongeren 55

3

13 januari 2011 Het Beroepenhuis vzw

12

0

18 januari 2011 Interstedelijk CLB Stad Gent

36

8

1 maart 2011 Kieswijsbeurs

11

8

28 april 2011 VCLB Gent

42

19

105

Totaal:

156

38

80%

20%

Om te beginnen maakten zowel het VCLB Gent als het Interstedelijke CLB Stad Gent gebruik van ons gebouw voor drie infoavonden. Voor die gelegenheden nodigden zij ouders uit van wie de kinderen in de laatste graad van het basisonderwijs en in de eerste graad van het secundair zaten, ons doelpubliek dus. Telkens stelde één van onze medewerkers Het Beroepenhuis kort voor, waarbij natuurlijk duidelijk geschetst werd wat wij voor hen kunnen betekenen. Ook kregen de bezoekers bij de eerste twee van die avonden een korte rondleiding door het hele gebouw, en dat wakkerde de interesse steevast aan. Op 28 april, een avond voor gezinnen met kinderen van 14 of 15 jaar die mogelijks geheroriënteerd zouden worden richting TSO of KSO, was er tijdens een presentatie voor de ouders bovendien een speciaal bezoek aan onze tentoonstelling gepland voor de jongeren. De bedoeling was hen een beeld te geven van het grote aantal interessante opties binnen de beroepen uit de technische sfeer. Dit deden we op verzoek van het VCLB Gent, en wordt dankzij de goede reacties ongetwijfeld vervolgd. Zelf willen we hier nog een sterkere educatieve omkadering voor ontwikkelen. Verder organiseerde Het Beroepenhuis op 13 januari ook zelf een avond voor ouders en hun kinderen, mensen uit het onderwijs en CLB-medewerkers. Omdat het aantal bezoekers hiervoor jaarlijks blijkt te dalen, nemen we ons voor dit volgend jaar alvast niet meer te herhalen. Tot slot kregen we ook op de Kieswijsbeurs de kans mensen uit te nodigen voor een bezoek aan Het Beroepenhuis op zondag. 3.16 Promotie van Het Beroepenhuis. Het Beroepenhuis in de pers. Voor de aankondiging van de projecten en de evenementen werd gedurende het schooljaar via verschillende kanalen promotie gevoerd.

106

In de eerste plaats verstuurt Het Beroepenhuis zelf mailings. Afhankelijk van het project worden specifieke doelgroepen aangeschreven. Voor activiteiten gericht naar leerkrachten werkt Het Beroepenhuis ook samen met Klasse. Via het tijdschrift ‘Klasse voor ouders’ en de nieuwsbrieven van klasse worden lerarendagen aangekondigd, zoals onze jaarlijkse studiedag met materialenbeurs. Dit is bijzonder handig omdat de dienst ‘lerarenkaart’ van Klasse meteen de inschrijvingen organiseert voor de studiedag.

Het Beroepenhuis heeft ook folders om zichzelf kenbaar te maken op beurzen, fora, bij bedrijfsbezoeken, enz. Er werden 3 folders ontwikkeld: (1) een algemene folder over ‘Het Beroepenhuis’, (2) een folder ‘BEROEPEN(t)HUIS in de klas’ ter promotie van lesmaterialen en projecten en (3) een flyer voor ouders over de open zondagen.

Bij alle evenementen van Het Beroepenhuis wordt telkens een persmailing georganiseerd. Daarnaast werden er dit schooljaar heel wat inspanningen gedaan om de zondagen bekend te maken. Tijdens het schooljaar 2010-2011 kregen de initiatieven van Het Beroepenhuis opnieuw heel wat persaandacht. In de tabel hieronder worden ze opgelijst.

107

Artikels /Reportages / Aankondigingen

Bedrijfsbezoeken met Het Beroepenhuis

En … Actie! Inspiratie voor klasprojecten - jaargids 20102011 Competento

aug 2010

Het Beroepenhuis (voor jongeren en ouders)

En … Actie! Inspiratie voor klasprojecten - jaargids 20102011 Competento

aug 2010

Het Beroepenhuis (voor scholen)

En … Actie! Inspiratie voor klasprojecten - jaargids 20102011 Competento

aug 2010

Het Beroepenhuis - Later word ik …?

Gent, wijze stad - een schooluitstap naar Gent 20102011

sep 2010

Stop met jammeren over Vlaamse economie ) interview Caroline Copers, secretaris Vlaams ABVV

De Standaard

24/09/2010

Studiedag voor leerkrachten in het Beroepenhuis

Nieuwsbrief De Stap

30/09/2010

Ontdek je talent - infodag op 27 oktober

Klasse voor leerkrachten

okt 2010

Bezoekersaantal Beroepenhuis blijft stijgen

Streekkrant

okt 2010

Het Beroepenhuis vzw

Nieuwsbrief KOOGO

okt 2010

Ontdek je talent - infodag op 27 oktober

Nieuwsbrief lerarenkaart - Klasse 04/10/2010

Ontdek het talent van je leerlingen in Het Beroepenhuis (studiedag op 27 oktober)

Nieuwsbrief GO! Klikkrant

19/10/2010

Kennis maken met technische beroepen in het Beroepenhuis in Gent

Website ABVV Textiel-KledingDiamant

29/10/2010

Bezoekersaantal Beroepenhuis neemt hoge vlucht

Website Gent.be

29/10/2010

Kort: foto's doedag

Karrewiet - Ketnet

29/10/2011

Het Beroepenhuis vzw

Website visitgent.be

nov 2010

Bezoek Het Beroepenhuis met je zoon of dochter!

Website visitgent.be

nov 2010

De 'Open zondagen' van het Beroepenhuis

Nieuwsbrief flankerend onderwijsbeleid

nov 2010

108

Kwart meer bezoekers voor Beroepenhuis

Het Laatste Nieuws

5/11/2010

Bezoek Het Beroepenhuis met je zoon of dochter

De Nieuwe Werker

26/11/2010

Uittip: Beroepenhuis

Klasse voor ouders

1/12/2010

Bezoek het Beroepenhuis!

Nieuwsbrief De Stap

4/12/2010

Bezoek het Beroepenhuis met je zoon of dochter

Visie

17/12/2010

Maak de juiste studiekeuze

Nieuwsbrief Klasse voor ouders

21/12/2010

Bezoek het Beroepenhuis!

Nieuwsbrief De Stap

24/12/2010

Het Beroepenhuis: een klasbezoek waard

De Krasse Klaskrant - 't Nieuwland

jan 2010

Meer info nodig ? (in verband met gender red.)

De eerste lijn - thema: meisjes/jongens - Klasse

jan 2010

Ontdek spelend 40 technische beroepen

Weekup

Bezoek Het Beroepenhuis!

website FVB-FFC Constructive

14/01/2010

Bezoek het Beroepenhuis

website Vlaams ABVV

21/01/2011

Ontdek spelend 40 technische beroepen

Weekup

23/01/2011

Open Zondag voor ouders en kinderen

website Uitmetvlieg

25/01/2011

Open Zondag voor ouders en kinderen

website Uit in Vlaanderen

25/01/2011

Bezoek Het Beroepenhuis met je zoon of dochter

De Nieuwe Werker

28/01/2011

Bezoek met je zoon of dochter Het Beroepenhuis!

website RTC Oost-Vlaanderen

9/01/2011

2/02/2011

nieuwsbrief RTC OostBezoek Het Beroepenhuis op zondag Vlaanderen

9/02/2011

Ontdek spelend 40 technische beroepen

Weekup

6/02/2011

Beroepenhuis al bezocht ?

de bond

18/02/2011

Ontdek spelend 40 technische beroepen

Weekup

20/02/2011

Reportage Het Beroepenhuis

Karrewiet - Ketnet

21/02/2011

109

Studiekeuze

website Ketnet

Beroepenhuis

KITS

1/03/2011

Ontdek spelend 40 technische beroepen

Weekup

5/03/2011

Ondek de haven in het Beroepenhuis

Het Nieuwsblad

5/03/2011

Leerlingen op bezoek bij Improvisio

Het Nieuwsblad - regio Leuven

Leerlingen snuiven techniek op bij HTMS

Het Nieuwsblad - regio Mechelen

2/04/2011

Reportage: Leerlingen maken kennis met knelpuntberoepen (doedag red.)

ATV

7/04/2011

Het Beroependorp … een bezoekje waard!

Visie Waas en Dender

8/04/2011

Ontdek spelend 40 technische beroepen

Weekup

9/04/2011

Beroepenhuis heeft nu ook een havenhoek

Nieuwsbrief POM OostVlaanderen

11/04/2011

Ontdek spelend 40 technische beroepen

Weekup

23/04/2011

125 jaar ACV in Waas en Dender

Flyer ACV - verstuurd naar alle scholen uit de streek Waas en Dender

1/05/2011

De juiste studiekeuze

Nieuwsbrief Klasse voor ouders

12/05/2011

Technologica op 26 mei 2011

Nieuwsbrief RTC OostVlaanderen

12/05/2011

Ontdek spelend 40 technische beroepen

Weekup

21/05/2011

Beroepenhuis Gent bezocht.

Twitter Karel Van Eetvelt

26/05/2011

Ontdek je toekomst in Het Beroepenhuis!

Nieuwsbrief RESOC-SERR regio Brugge

24/06/2011

Karel Van Eetvelt op bezoek in Gents beroepenhuis Z.O.magazine - UNIZO Het Beroepnhuis: 'Wijs aan 't werk' en laatste ontdekhoek Nieuwsbrief Gsiw

110

25/02/2011

23/03/2011

8/07/211

13/07/2011

4. Bereik van Het Beroepenhuis Het totale bereik van Het Beroepenhuis bedraagt 16.114 personen waarvan 9.544 bij activiteiten in Het Beroepenhuis zelf en 6.570 buitenshuis. In totaal bereikten we 13.547 leerlingen en 2.567 anderen. Er waren 7.747 leerlingen aanwezig op de activiteiten in huis en 5.800 op de activiteiten buitenshuis. Tegenover het bereik van het schooljaar 20092010 (15.807) is er een lichte stijging met 2% wat betreft het totaalbereik. Er is een stijging met 5% wat betreft het bereik in huis, er is een lichte daling met 2% van het bereik buitenshuis. Bereik van Het Beroepenhuis schooljaar 2010-2011 in huis Bezoekers tijdens de schooluren

buitenshuis 7956

Vrije bezoekers

110

Open op zondag

850

Bereik Ouders exclusief open zondagen

175

Mappen Beroepen(t)huis in de klas

172

Studiedag met materialenbeurs

113

Ikanda Kindercongres

19

800

ACV - dag in Het Beroepenhuis

80

Doedagen

2047

Opening ontdekhoek Haven en Binnenvaart

88

Bedrijfsbezoeken

368

125 jaar ACV beroependorp

272

Technologica

541

Beurzen en nascholingen

2523 9.544

TOTAAL

16.114

111

6.570

Leerlingen Bezoekers tijdens de schooluren

7276

Vrije bezoekers

Niet - leerlingen 680 110

Open op zondag Bereik Ouders exclusief open zondagen

433

417

38

156

Mappen Beroepen(t)huis in de klas

172

Studiedag met materialenbeurs

113

Ikanda Kindercongres

800

ACV - dag in Het Beroepenhuis

80

Doedagen

1909

Opening ontdekhoek Haven en Binnenvaart

138 88

Bedrijfsbezoeken

323

45

125 jaar ACV beroependorp

101

171

Technologica

507

34

2160

363

13.547

2.567

Beurzen en nascholingen

TOTAAL

16.114

112

5. Personeel, Partners en Financiering 5.1 Personeel Het personeel in dienst van Het Beroepenhuis vzw bestond tijdens het schooljaar 20102011 uit de coördinator (1 vte), de verantwoordelijke educatieve projecten (1 vte), twee educatieve medewerkers (2 vte) en de logistiek medewerker (0,5 vte). Voor de begeleiding in de tentoonstelling en het meewerken aan de educatieve omkadering werd tevens beroep gedaan op 9 stagiairs van de Hogeschool Gent, de Artveldehogeschool en de Pedagogische wetenschappen van de Universiteit Gent. Daarnaast waren er een negental interimkrachten (waaronder enkele werkstudenten) die instonden voor de begeleiding van de leerlingen. Het onderhoud van het gebouw werd door een pwa–werknemer gedaan. Voor het project ‘Wijs aan ’t werk’ werd gedurende een half jaar een bijkomende educatieve medewerker op deeltijdse basis aangeworven (0,25 vte).

5.2 Partners en financiering Tijdens het schooljaar 2010–2011 zetelden volgende organisaties in de raad van bestuur en/of algemene vergadering van Het Beroepenhuis vzw: ABVV, ACV Gent–Eeklo, Bouwunie Oost-Vlaanderen, Fonds voor vakopleiding in de bouwnijverheid Oost-Vlaanderen, Tofam Oost-Vlaanderen, Vormetal Oost– en West–Vlaanderen, Transport en Logistiek Vlaanderen, VIVO Social profit, Sociaal Fonds Transport en Logistiek, COBOT, Vlaams centrum voor vorming en vervolmaking in de Horecasector, Chemische nijverheid Gewest Gent, IPV, Grafoc, de Gentse havengemeenschap, Resoc Serr GRG, VAO Syntra Vlaanderen, Syntra Midden-Vlaanderen gewest Gent, UNIZO Oost–Vlaanderen, de CLB’s van het gemeenschapsonderwijs, stedelijk net en vrije net, Jeugd en Stad, VDAB, de provincie Oost–Vlaanderen (onderwijs) en de Stad Gent (economie en onderwijs).

113

Een bezoek aan Het Beroepenhuis kost 5 euro per leerling. Begeleiders bij de schoolbezoeken komen gratis mee. De inkomgelden zijn echter niet voldoende om de personeels– en werkingskosten te financieren. Daarom wordt beroep gedaan op allerhande instanties om de werking te garanderen. Door de Vlaamse Overheid (het Departement Onderwijs en Vorming), Stad Gent, Provincie Oost–Vlaanderen, verschillende sectorfondsen alsook door de sponsoring van enkele bedrijven werd de werking tijdens het schooljaar 2010-2011 ondersteund. De onderhoudskosten werden solidair gedragen door alle deelnemende sectoren. Tenslotte werkte Het Beroepenhuis vzw tegen betaling meerdere projecten uit in opdracht van andere organisaties. De volledige financiële verslaggeving gebeurt in de resultatenrekeningen van 2010 en 2011.

114

115

6. Besluit Als we terugblikken op het voorbije schooljaar kunnen we vaststellen dat het weer een erg druk jaar is geworden met een bereik van maar liefst 16.114 mensen (waaronder 13.547 leerlingen), een stijging van 2% tegenover het voorgaande schooljaar. Het was het schooljaar waarin we de kaap van 7.000 leerlingen op bezoek tijdens de schooluren hebben overschreden. 256 schoolgroepen boekten een bezoek aan Het Beroepenhuis met in totaal exact 7.276 leerlingen, een stijging van 7,9%. Zij werden begeleid door 680 leerkrachten. Voor het tweede schooljaar op rij kenden we bovendien opnieuw een stijging van het aantal schoolgroepen uit het secundair onderwijs, terwijl er een dalende trend was de jaren daarvoor. 67% van de leerlingen kwam uit het basisonderwijs, 33% uit het secundair onderwijs. Het was het schooljaar waarin we meer dan 1000 ouders en kinderen bereikten op onze open zondagen of op evenementen op initiatief van partnerorganisaties. De vele positieve of zelfs dankbare reacties van ouders maken deze initiatieven erg bijzonder. In huis telden we daarbovenop nog eens meer dan 200 bezoekers tijdens rondleidingen op vraag van diverse organisaties of op onze jaarlijkse materialenbeurs. Steeds meer studenten vinden hierbij de weg naar Het Beroepenhuis. Deze trend deed ons inmiddels besluiten om het aanbod meer af te stemmen op de laatstejaarsstudenten uit de lerarenopleidingen. Het was ook het schooljaar waarin we onze 10de ontdekhoek mochten openen: Haven en Binnenvaart. Op 4 maart 2011 werd deze feestelijk geopend. Er werd ook een gloednieuw beroepenatelier voor de sector Haven en Binnenvaart operationeel. Verder werden vernieuwingen doorgevoerd in de ontdekhoek Metaal en Technologie en werden de plannen voor de komst van een 11de ontdekhoek concreet voor de beroepen Kapper en Schoonheidsspecialist. Tot slot werd een volledige vernieuwing van de ontdekhoek Chemie en Kunststoffen in gang gezet. Meer hierover in het jaarverslag van schooljaar 2011-2012. Tijdens het schooljaar 2010-2011 werden opnieuw heel wat externe activiteiten georganiseerd. De bedrijfsbezoeken waren een succes. We bereikten een record van 13 deelnemende bedrijven die samen 20 bezoeken organiseerden voor meer dan 300 leerlingen. Bovendien werden er dit schooljaar maar liefst 6 nieuwe bedrijven gevonden. Op 28 oktober 2010 en op 7 april 2011 organiseerden we samen met de VDAB doedagen in 28 VDAB-competentiecentra in gans Vlaanderen. In totaal werden maar liefst 1909 leerlingen uit 73 scholen verwelkomd. Verder werkten we in opdracht van Flanders DC een middagprogramma uit op de tweede editie van IKANDA, het kindercongres rond talenten. We organiseerden voor de 3 e keer een programma voor jongeren en leerkrachten uit de 1ste graad ASO op Technologica, op vraag van het RTC Oost – Vlaanderen. We werden gevraagd als gastdocent voor de prioritaire nascholing “Voor elk talent een passend leertraject” door het VCLB Gent in samenwerking met de Arteveldehogeschool. Het ACV schakelde Het Beroepenhuis in om een beroependorp te organiseren op de Grote Markt van Sint-Niklaas en dit ter gelegenheid van 116

de 125ste verjaardag van het ACV. Tenslotte waren we actief aanwezig op verschillende beurzen rond techniek en talent. Wat betreft de effecten van een bezoek in het kader van studie- en beroepskeuze, blijven de cijfers gelijklopend aan vorig jaar. De meerderheid van zowel de leerkrachten als de leerlingen blijft erg enthousiast over het bezoek aan Het Beroepenhuis. De horizonverruiming over de beroepenwereld, de herwaardering van technische beroepen en de zelfconceptverheldering blijken erg concreet. De inhoud, ervaringsgerichte aanpak en begeleiding van het interne aanbod naar scholen (met het inleidende filmpje, de interactieve tentoonstelling en de beroepenateliers) wordt door maar liefst 85% van de leerkrachten helemaal goed bevonden. 66% van de leerkrachten duidt aan dat de leerlingen een grotere kennis hebben over de wereld van arbeid en beroepen. 28% van de leerkrachten vindt dat een bezoek aan Het Beroepenhuis bijdraagt tot een mentaliteitswijziging t.a.v. technische beroepen en 38% duidt aan dat een bezoek bijdraagt tot het verwerven van zelfkennis van de leerlingen wat betreft eigen talenten en interesses. Opvallend is dat 23% van de leerkrachten vindt dat de studie – en beroepskeuze van de leerlingen door een bezoek aan Het Beroepenhuis rechtstreeks beïnvloed werd. 78% van de leerkrachten geeft aan Het Beroepenhuis opnieuw te zullen bezoeken het volgende schooljaar. Uit de vernieuwde evaluaties van de leerlingen blijkt dat 88% van de leerlingen het bezoek erg leuk vond, 44% van de leerlingen geeft aan dat te hebben ontdekt waar zijn/haar talenten liggen en maar liefst 45% van de leerlingen antwoordde positief op de vraag of zij, dankzij het bezoek, beter weten welke beroepen bij hen passen. Daarnaast geven de antwoorden op de stellingen aan dat het bezoek een erg positief effect teweegbrengt ten aanzien van de waardering van de voorgestelde (technische) beroepen. 84% van de kinderen vindt dat ‘alle beroepen belangrijk en waardevol zijn in onze samenleving’, 74% gaat akkoord met de stelling dat ‘alle beroepen kunnen uitgevoerd worden door zowel mannen als vrouwen’. Wat de voorbereiding van een bezoek aan Het Beroepenhuis betreft, duidt 80% van de leerkrachten aan dat zij het bezoek kaderen in een ruimer traject rond studiekeuze. 81% van die leerkrachten maakte hiervoor gebruik van het materiaal van Het Beroepenhuis. Tijdens het schooljaar 2010-2011 heeft Het Beroepenhuis dan ook opnieuw volop ingezet op het maken van nieuwe lesmaterialen als omkadering van de activiteiten. Zo werd er een nieuwe les ontwikkeld voor de 3de graad basisonderwijs als omkadering van de doedagen en voor de bedrijfsbezoeken werd een dergelijke nieuwe les ontworpen, dit keer zowel voor de 3de graad basisonderwijs als voor de 1ste graad secundair onderwijs. Op de website www.beroepenthuisindeklas.be vinden leerkrachten al enkele jaren een brede waaier aan lesmaterialen. Nieuwe lessen werden nu ontwikkeld als voorbereiding én naverwerking van een bezoek en deze zullen vanaf het schooljaar 2011-2012 volop gepromoot worden. Verder is de start genomen om een nieuwe les ‘Hoekenwerk’ te ontwikkelen waarin alle sectoren samen via een korte doeopdracht, telkens in een ‘hoek’ van de klas, aan bod komen in 1 concept van maximum 2 lesuren. De start is genomen om deze les te realiseren. 117

We verlieten dit schooljaar ook voor de eerste keer onze vertrouwde doelgroep en werkten aan het project ‘Wijs aan ’t Werk’ voor leerlingen uit de 3e graad secundair. Dit initiatief, ontstaan vanuit het partnerschap van Gent, stad in werking, wil jonge schoolverlaters meer vertrouwd maken met de arbeidsmarkt door middel van een ‘goestingsmethodiek’ en een productenmand. De eerste fase van het project (1e helft 2011) bestond uit een onderzoek dat eind juni 2011 succesvol werd afgesloten. Het Beroepenhuis put hieruit de nodige inspiratie voor de periode van juli tot december 2011, waarin de methodiek zal worden ontwikkeld. De doelstellingen van Het Beroepenhuis blijven sterk geënt op de huidige maatschappelijke realiteit. De lijst van knelpuntberoepen van de VDAB illustreert hoe de kloof tussen onderwijs en arbeidsmarkt er niet kleiner op wordt. Opnieuw blijkt er in de eerste plaats nog steeds een hoge nood te zijn aan mensen met een technische opleiding maar desondanks blijven deze studierichtingen kampen met sterke vooroordelen. Uit diverse onderzoeken blijkt glashelder dat deze negatieve perceptie veel mensen ervan weerhoudt een positieve, gemotiveerde keuze te maken voor een technische opleiding. Concreet is er daarom nog steeds nood aan horizonverruiming: een grotere bekendheid en een sterkere waardering van opleidingen en beroepen in de technische sfeer bij leerlingen, hun ouders en leerkrachten. Anderzijds moet deze brede doelgroep blijvend warm worden gemaakt voor een positieve studiekeuze die in de eerste plaats gebaseerd is op de persoonlijke competenties. De permanente werking en opgebouwde ervaring in Het Beroepenhuis maken een kwaliteitsvolle educatieve omkadering mogelijk, die de effectiviteit alleen ten goede kan komen. Voor de medewerkers is dit al sinds het begin een absolute prioriteit, en dankzij hen en de steun van onze partners en financierders, konden we onze ambities dan ook voor het 6e schooljaar op rij waarmaken. Nadia Hoedemaekers Coördinator

118

119