het boekje van de VELT – GENK en OMSTREKEN
blaadje
1
.
Zaterdag 25 juni, 9u
VELTREIS Zoals ge van ons gewoon zijt staat ons reisschema weer netjes op punt. Hieronder nog even de min of meer chronologische volgorde zodat ge u psychologisch kunt voorbereiden.
We vertrekken op de parking van de mijn van Waterschei : plaats genoeg, en iedereen weet waar dat is. Ziet dat uw pedalen gesmeerd zijn, uw ketting aangespannen, de banden opgepompt en uw stuur uitgelijnd. Afhankelijk van de weersomstandigheden zal Willy ons een lange of een wat kortere tocht bezorgen richting Zwartberg. Niet te veel verkeer, geen gaten in de weg, den hele tijd bergaf of toch minstens wind in de rug, het gaat allemaal in orde zijn. In de voormiddag bezoeken we de privé-tuin van ons onovertrof- lid Claudio CAVALIERE, en aansluitend gaat Claudio ons rondlei-den in de nabijgelegen volkstuintjes, alwaar hij ook een flinke en vooral groene vinger in de pap heeft. Dat ligt daar allemaal bij mekaar in de buurt van de oude Zoo, dus dat is wel te doen. Het middagmaal genieten we in IL BARISTA aan de Koning Boudewijnlaan. Er is keuze tussen 3 menu‟s, die u na het huisgemaakte voorgerecht geserveerd worden : 1) Kalfslapje in citroensaus met patatjes in de oven en salade 2) Visschotel (scampi‟s en calamari), ook met idem 3) Huisgemaakte canneloni tomaat, ricotta, spinazie en mozarella Vooraf zijn er nog Italiaanse hapjes, we gaan daar prima verzorgd worden, ge moogt gerust zijn. Daarna trappen we het stalen ros via een nog aangenamere rit terug richting Waterschei, waar we om 15u een gegidste rondlei-ding krijgen in het mijnmuseum. Dat zou een tweetal uren in beslag moeten nemen. Daarna zal het wel weer tijd zijn om de grommende beer te sussen. We genieten ter plaatse van een broodmaaltijd, bestaande uit een mijnwerkersboterham met kaas, ene met spek en ei, appel enz. De clubkas gooit ook hier er nog een tourné tegenaan. Daarna is er nog tijd om rustig wat na te kaarten, waarna iedereen moe maar tevreden naar huis mag. In totaal gaan we ongeveer 25km fietsen, uiteraard vooral langs rustige wegen. De prijs hiervoor is vastgelegd op 20€ per persoon, voor de meerkosten zal de kas aangesproken worden. Ge moogt u ook nog verwachten aan een drankje van de club, voor de overige vloeibare innames moet ge uw portemonnee effekes aanspreken. Concreet : inschrijven voor 17 juni door overschrijving van het passende bedrag naar Velt-Genk op 000-1119539-62 met vermelding vlees, vis of vegetarisch. Na deze datum moogt ge Hubert ook effekes bellen op 089/ 38 36 65, hij tovert dan nog wel iets uit zijnen hoed. Wij kijken er alleszins alweer naar uit, we hopen van u hetzelfde ! blz.2 blz.3 blz.4 blz.4 blz.5
volgende activiteiten verslag bestuursvergadering 2 juni Aroma Limburgse Molendag verslag les KEUKENKRUIDEN
Twie Aantwaarpse blondjes zitte on den toeg in een cafeeken oep 't Kiel. Zei tie ien: "'k zeng zjust wer men raaiexoam gon doeng." "Allee", vroagt d'aander: "en, oe was't ?" "Nie goe, zenne", zee ze, "k zeng weer geboasd! Ik koom wer on da rongd pungt, en der stod em bord me daartig oep, dus 'k raaie kik daartig kier rongd da rongd pungt." "Ai", zee d'aander, " en verkierd geteld, of wa?" juni 2011
blaadje
2
het boekje van de VELT – GENK en OMSTREKEN .
Overzicht van de volgende activiteiten
Zondag 7 augustus, Heempark, 14-17u
zomerse zondag ‘weet wat ge eet’ Opnieuw is de organisatie van deze zondag in handen van Velt, en we gaan er zoals elk jaar weer een fijne namiddag van maken. Het thema spreekt voor zichzelf, en daarbij gaan we ook aandacht besteden aan het project „ de tuin van een vierkante meter‟, waarover we u al eerder bericht hebben. Ook de serre wordt plechtig ingehuldigd : we hebben iets horen waaien van champagneflessen die tegen de wand kapot gaan gegooid worden, maar hoe ze dat precies gaan regelen is nog niet helemaal duidelijk. De juiste taakverdeling moeten we nog uitvogelen, ge leest er meer over in ons boekje van juli. Zaterdag 24 september, Bokrijk, 14-17u
geleide wandeling Arboretum Het Arboretum is misschien wel het minst gekende en vermoedelijk ook wel het minst gewaardeerde groene plekje van onze provincie. Het is er werkelijk schitterend, alle tijden van het jaar. Degenen die het kennen zijn er razend enthousiast over. Wij gaan er een stapje zetten samen met een gids, zodat we ook min of meer weten wat we zien. We gaan vermoedelijk ook meer zien als we zelf weten, heel boeiend en interessant dus. Al terugwandelend komen we als vanzelf voorbij de tuintjes van Velt, daarbij die Molen. Kunnen we ineens zien wat ze daar allemaal uitsteken ! Afsluiten doen we gewoontegetrouw met een traktatie, waarvoor Hubert speciaal de clubkas zal meebrengen. Zaterdag 22 oktober, zaal St-Jozef Sledderlo, 18u
Velfeest Dat is ondertussen wel genoegzaam bekend. Fijne zaal, goeie sfeer, gemoedelijke en lieve gasten, wat moet ne mens nog meer hebben ? Iets lekkers te bikken misschien ? Ook dat komt als vanouds weer dik in orde. De zomer is wel nog niet tegoei begonnen, waardoor ook de fijnafstelling van dit evenement nog niet op punt staat. Maar komen doet dat zeker, dus maak al maar een notitie in uwen agenda ! juni 2011
het boekje van de VELT – GENK en OMSTREKEN
blaadje
3
.
Op 25 mei werd de merci-cadeau aan Robert overhandigd door Yvonne, Luc en Julien.
Verslag bestuursvergadering Donderdag 2 juni
Keihard zijn ze. Ge merkt dat precies niet zo als ge ze bezig hoort, maar uw bestuursleden doen echt alles voor uw vereniging.
Zelfs als ze met een camion producten van Herteleer waren komen aandragen was het nog niet in verhouding geweest tot wat Robert voor onze vereniging al gedaan heeft. Maar goed, zo ne berg was niet haalbaar, en dat verwachtte Robert ook niet. Nogmaals dank voor de bewezen diensten Robert, en hopelijk zien we u binnenkort eens op een vergadering. Misschien zaterdag al ?
Of toch bijna alles. Vergaderen op een feestdag, dat is niks te veel. Daarom dat we op deze vrije dag weer min of meer allemaal samen zaten in de gezellige living van Julien. Er zater er een paar met hun knieën onder de communietafel, maar de rest was netjes present. Het programma van de Veltreis kent ge En kon zo vreugdevol vernemen dat onze intussen al min of meer vanbuiten. We vereniging intussen 119 leden telt. Fijn moesten u van Willy nog eens in om te vernemen dat ge u met zovelen herinnering brengen dat ge geen koerseen beetje thuis voelt in ons clubke, want fietsen of mountainbikes nodig gaat dat is uiteindelijk toch de bedoeling. hebben. Altijd bergaf en wind in de rug, Samenkomen onder vrienden, met een dus ook een hulpmotorke gaat niet echt min of meer gelijkaardige kijk op de nodig zijn. We rijden rustig en min of wereld en een eensgezinde aanpak om meer allemaal samen, dat is het dat zo ecologisch en natuurlijk mogelijk te gezelligst. doen, ieder binnen de grenzen wat voor In extremis is nog beslist om een voorgehem of haar mogelijk is. En zo hoort het rechtje bij het middagmaal te voegen, én ook te zijn. een extra toerné géneral. Schol. Dat de vorige bijeenkomst een succes Als ge u op dit moment nog wilt was hebt ge met 35 zelf kunnen ervaren. inschrijven kunt ge best een belletje naar Er was weer volop animo, er is weer veel Hubert doen : hij luistert meestal naar zijn van opgestoken én er zijn nieuwe ideeën vrouw, en dan naar 089 38 36 65. ontsproten voor volgende vergaderingen. Voor de Zomerse Zondagen zijn we al Zo kwam van Pieter het lumineuze idee goed opgeschoten, de laatste afspraken om eens een les te spenderen aan het worden gemaakt tijdens de bestuursverzelf maken van kruidenthee. gadering van 5 juli. Fantastisch gedacht van onze bestuur- Tijd voor de taart en de wijn van Pieter. lijke hersenspierbundel. Wat kunt ge zelf Aja, ook de nieuwste bestuursleden makkelijk kweken in uwen hof, hoe maakt komen aan de beurt voor een culinaire ge daar een lekker drankske van, en tractatie. Waarna de vergadering weer waarvoor kan het dienen ? Echt uitliep tot dik na elven. We hebben het toepassen wat we geleerd hebben dus. thuis weer vies moeten uitleggen ! Doen we zeker in 2012. juni 2011
blaadje
4
het boekje van de VELT – GENK en OMSTREKEN .
AROMA Haja, Aroma ! Dat waren we vorige maand helemaal vergeten. Excuses ! Sinds oktober 2005 verschijnt Aroma, het goedgevulde stedelijk informatieblad voor de socioculturele verenigingen en vrijwilligers in Genk. Dit tijdschrift heeft als doel een forum te bieden aan alle Genkse socioculturele verenigingen. Aroma wil een soepele en hartelijke ontmoetingsplek vormen, met aandacht voor nieuwigheden, voor In Genk opent de SLAGMOLEN de betrokkenheid en openheid. deuren voor het grote publiek. Van 10 tot Aroma verschijnt tweemaandelijks, vijf 18u kunt ge in de Slagmolen terecht voor keer per jaar. De verspreiding gebeurt aan de Genkse socioculturele vereni- - doorlopend gegidste rondleidingen in gingen en aan iedereen die interesse de molen. Molenaar Renaat toont u hoe betoont en zich gratis op het tijdschrift tarwe tot meel gemalen wordt - tentoonstellingen : er zijn er 2. “De abonneert… Aroma blikt vooruit en terug op tal van slagmolen vroeger en nu” ism Heeminitiatieven, van ramadanvieringen tot kring Heidebloemke, en “Van graan tot cultuuruitstappen, van ruilbeurzen tot brood” ism het Heempark oldtimerbijeenkomsten, van feestvergaderingen tot Sloveense druivenfeesten, van wijnmakers tot kookclubs, van vlaggengroepen tot lessenreeksen. Kortom, het verenigingsleven bloeit, en dit wordt hierin kenbaar gemaakt ! Geïnteresseerd ?
- geleide wandelingen, ism Natuurpunt Genk, met als thema “Welke invloed heeft de Slagmolen op de natuur ?”. Deze wandeling is 4km lang en duurt ongeveer anderhalf uur. Ze vertrekken om 10.30u en om 14u. Voorafgaand aan deze wandeling kunt ge om 10u en om 13.30u een rondleiding volgen door de molen.
Stuur een briefje naar Dienst Cultuur Stad Genk, Stadsplein 1, of een meelke Tevens zijn er volkspelen, en natuurlijk naar
[email protected] kunt ge op het terras genieten van boekweitkoeken met spek. Bellen kan ook : 089 65 38 11 De toegang voor heel dat spel is gratis. Nog de gegevens : De Slagmolen, Slagmolenweg 76 in GENK. Meer info bij En we ontvingen ook een meelke van de dienst de Dienst Cultuur, 089 653 812 en Cultuur, waar ze ons attent maakten op het feit dat zondag de 26ste juni de Limburgse Molendag
[email protected].
LIMBURGSE MOLENDAG
wordt georganiseerd. juni 2011
het boekje van de VELT – GENK en OMSTREKEN
blaadje
KEUKENKRUIDEN Weer een fijn leske van Gaby LORMANS, op dinsdag 24 mei.
5
.
mogelijk in de lente. Deze tijd van het jaar is alweer te laat : te taai, te sterk van smaak, en bezorgt oprispingen. Dus ook niet in de diepvries proberen te bewaren, alleen de jonge scheutjes zijn echt bruikbaar. Later deze zomer kunt ge wel de zaadjes weer gebruiken, die kunnen dienen voor de winter : in de soep, in een stoofschotel, door de vijzel en dan in een salade enz.
35 aanwezigen die Gaby gepassioneerd hoorden spreken over haar kruiden. In een eerste gedeelte gingen we samen naar buiten, om „de visu’ de kruiden in de grond en meestal in vol ornaat te aanschouwen. Het was nog mooi weer, dus tot den donkere konden we kijken en Oogsten van de zaden doet ge best door proeven van wat Gaby zo bezig houdt. een papieren zak over de zaadschermen Om te beginnen een hele geruststellende te trekken, dan kunt ge ze zo meenemen. mededeling : om kruiden te houden en te LAURIER kweken hebt ge niet veel nodig. Weinig water en al helemaal geen meststoffen. Deze struik is niet wintervast. Het drogen Alleen zon, dat appreciëren de meeste van de blaadjes gaat goed, de plant durft kruiden wel. Hoe armer met andere wel eens last hebben van schildluis. woorden dat ge die beestjes opkweekt, Moeilijk te bestrijden, maar knoflook mixen in wat water en dat er op spuiten hoe beter en sterker ze zijn ! durft wel helpen, en ook met netelsap zijn Er zijn grofweg drie soorten kruiden te er goede resultaten te boeken. onderscheiden : keukenkruiden, industriële kruiden (zonnebloemen, verfplan- Ook als ge knoflook en/of bieslook tussen ten) en geneeskrachtige kruiden (waar- de struiken zet hebt ge minder last van van sommigen slechts 1 keer eetbaar bladluizen. Met lavendel spuiten gaat ook, maar dan moet ge uw sapke wel zijn). heel sterk maken. In het Heempark hebben wij die dinsdag enkel naar de keukenkruiden gekeken. FRANSE DRAGON In de mate dat we nog aan ons geschrift Drogen van deze plant gaat niet. Vers aan uit konden volgt hieronder een gebruiken dus : bij kip, vis, rijst, tomaat, onvolledige lijst van kruiden die er staan broccoli, champignons. en die besproken zijn. CURRY PLANT Het is oppervlakkig en snel, dus als ge van „t een of „t ander wat meer informatie Idem : gebruiken als het er is, drogen wilt weten laat ons dan een bericht. We gaat niet want dan wordt het bitter. Kan nemen dan contact met Gaby die zeker in een stoofschotel en zo. De blaadjes zal helpen met een uitgebreid artikel over wel uit het gerecht halen, anders wordt uw stoelgang te fel gestimuleerd. uw vraag. KORIANDER LAVAS
Dit is een echte voorjaarsplant. Ge moet Past prima in oorsterse gerechten. Nu die zo vers mogelijk gebruiken, zo vroeg zijn de blaadjes ideaal om in een salade te doen, bij tomaten passen ze perfect. juni 2011
blaadje
6
het boekje van de VELT – GENK en OMSTREKEN .
Als ze groter worden moet ge ze niet plant vraagt niks van de grond, ge meer gebruiken, de zaadjes kunnen later geraakt hem dus ook nooit meer kwijt als beter dienstig zijn. ge hem een keer geplant hebt. Koriander laat zich in de tuin goed ROZEMARIJN combineren met radijsjes en spinazie, Heeft dit jaar op vele plaatsen last gehad aardbeien, koolsoorten en rode biet. van die late vorstopstoot : planten zijn de WINTERPOSTELEIN eerste 5 jaren niet vorstbestendig. Kunt Groeit in onze streken in het wild in de ge zetten bij bonen, broccoli, bloemkool, bossen, van september tot nu. Wisselt spruitjes, wortelen en tomaten. perfect af met zomerpostelein, ge kunt ge Samen met salie en tijm te gebruiken bij achtereenvolgens gebruiken. De zaadjes vette vleessoorten voor de vertering. zijn niet bruikbaar. BONENKRUID. Dat groeit, net als de naam zegt, goed tussen bonen, uien en ook aardappelen (tegen de bonenluis).
De soort die ge moet hebben is de Rozemarinus officinalis. Er zijn nog wel meerdere soorten, allemaal mooi, maar deze is de goeie : dus met het meeste smaak- en weinig bitterstoffen.
Het gebruik van dit kruid zorgt voor minder broekhoest bij scheetbevorderende gerechten. Als voorzorg kunt ge een takje mee in het zakske steken als ge bonen in de diepvries bewaart. Zo kookt ge het ten gepasten tijde mee. MIERIKSWORTEL Deze plant is nu niet bruikbaar, ge moet wachten tot ie volledig afgestorven is, tot letterlijk alle kracht in de wortel zit. De
Even gesnuffeld op internet : carsonoïnezuur blijkt zich te binden aan Keap-1-cysteïne residuen. Daardoor activeert het de LKeap1/Nrf2 transcriptie pathway. Klinkt als iets te specialistische abracadabra, maar waar het om gaat : dit is een pathway die een beschermende werking op neuronen uitoefent als ze worden blootgesteld aan oxidatieve stress door vrije radicalen en toxische stoffen. Dit kan het brein bijvoorbeeld beschermen bij een (tijdelijk) zuurstoftekort, en mogelijk een rol spelen bij de ziekte van Alzheimer of Parkinson. Carsonoïnezuur is een stof welke veel voorkomt in het kruid rozemarijn. Voor het onderzoek is carsoïnezuur ook uit dit kruid ('Rosmarinus Officinalis') geëxtraheerd. Het onderzoeksteam richt zich nu op de ontwik-
juni 2011
het boekje van de VELT – GENK en OMSTREKEN
blaadje
keling van medicatie met carsonoïnezuur als ingrediënt. (J Neurochem '07 Nov)
PETERSELIE Ook best alleen vers gebruiken, gedroogd verliest het alle kracht en is het enkel goed om tussen uw tanden te blijven zitten na de maaltijd. Invriezen gaat dan weer wel, ideaal zijn de vakjes om ijsblokskes in te maken. MARJOLEIN Nu oogsten, en best in de diepvries bewaren (de blaadjes !). Drogen geeft alleen maar een hooismaak, en dat is niet de bedoeling. Planten bij bonen, broccoli, kool, wortel en aardappelen. De blaadjes kunt ge spoelen onder water, de bloemen absoluut niet, want met het stuifmeel spoelt ge ook de etherische oliën mee weg. HYSOP Van de blaadjes kunt ge een thee maken tegen de hoest. Er zitten ook stoffen in die de bloedvaten doen samentrekken, waardoor blauwe plekken sneller weg gaan.
VIOOLTJES TROCOLORE Kunt ge in azijn gooien of likeur van maken, maar niet drogen, ge moet het gebruiken als het er is.
7
.
over Roomse kervel, Brave Hendrik, Venkel, Bernagie, Komijn, Bieslook, Lievevrouwebedstro, Kleine pimpernel, Citroenverbena (dat meer naar citroen smaakt als citroen zelf !), Goudsbloem, Kamille, IJzerhart, Citroenmelisse, Bosaardbei, Oostindische kers, Rimpel- en Hondsroos, Lavendel, Pepermunt, Dropplant, Appelmunt, Wijnruit en tenslotte Kraaienlook, dat een in het wild voorkomende soort is. Samen met daslook bruikbaar in gerechten waar ze beide wel de looksmaak inbrengen, maar niet de vervelende lookgeur nadien veroorzaken. Het was een zeer geanimeerde rondgang, met veel vragen en opmerkingen, lachen, terechtwijzingen, adviezen en bijkomende uitleg. Een té enthousiaste en eigenlijk best wel behulpzame wieder moest alles weer terugplanten, want er bestaat helemaal geen onkruid ! Gaby weet van elk plantje de naam, ze weet waarvoor het dient, hoe het smaakt, bij welk gerecht het te gebruiken is of welke plant erdoor beschermd of gestimuleerd wordt. Met al die uitleg was het al laat, donker en vooral koud geworden in de tuin van het Heempark. Blij om binnen te zitten lieten we ons de tractatie welgevallen. Niet zo simpel voor de niet meer zo jonge diensters als de gasten niet op hun plaatsen blijven zitten of zelfs van gedacht veranderen. Uiteindelijk geraakte toch alles op, en konden we aan deel 2 beginnen.
BEWAREN VAN KRUIDEN
Azijn en olie zijn beide goede manieren Hoe later op de avond, hoe slechter de op kruiden te bewaren. Altijd goed nota‟s : Gaby heeft het ook nog gehad opletten dat uw kruiden zo droog mogelijk juni 2011
blaadje
8
het boekje van de VELT – GENK en OMSTREKEN .
zijn en dat er niks boven de vloeistof uitsteekt. Ook tijdens het gebruik moet ge daar erg op letten, want anders kan het zijn dat ge schimmels in uw flessen aan het kweken zijt.
Van munt en citroenmelisse kunt ge ook direct ijsblokskes maken. En tot slot nog even wat informatie pikken uit de papieren die we van Gaby gekregen hebben.
Azijn voor dragon, dille, basilicum en Hoe kruiden oogsten ? citroenmelisse. Olie is dan weer meer geschikt voor marjolein, tijm en salie, alle De bovengrondse delen en de bladeren best net voor de bloei oogsten. De grote zachte kruiden eigenlijk. bladeren afzonderlijk houden, de kleintjes Drogen in de oven gaat ook heel goed, mogen aan de stengels blijven zitten. maar altijd bij temperaturen lager dan 35° omdat ge anders te veel verlies van Bloemen oogsten we best als de plant in etherische oliën hebt. Enkel en alleen de volle bloei staat, en nadat de ochtendblaadjes want de takjes zijn toch niet dauw is verdampt. De bloemen van de meer te gebruiken in gerechten, na het stengel snijden, van sommige bloemen drogen zijn dat in feite stokjes geworden. worden enkel de bloemblaadjes gebruikt en niet het hart. Dat proces kan wel 4 tot 5u in beslag nemen alvorens alles goed droog is. Zaden en bessen kunnen we vergaren in Daarna kunt ge bijvoorbeeld deze kruiden de herfst als de zaden bijna rijp zijn. heel goed in olie bewaren want ze bevat- Ondersteboven hangend zijn de zaden ten dan veel minder water. Niet te lang prima op te vangen. Bessen kunt ge het drogen want anders geven ze niks meer best op een plateau leggen, deze in een af. Zoals steeds moet ge zelf proberen afkoelende oven leggen en regelmatig de bessen draaien voor een gelijkmatige en ervaren wat het beste werkt. droging. Gedroogde kruiden kunt ge ook goed bewaren in potjes met een deftig sluitend Schors en wortels ook oogsten in de deksel, en best op een koele en vooral herfst. donkere plaats. De keukenvensterbank Excuses voor de rommelige weergave is dus niet zo een goed idee. der feiten, „t is te hopen dat het allemaal Bewaren op zout gaat ook goed. Neem min of meer correct is. 3 delen zout en 1 deel kruiden (basilicum, Aan de gezelligheid der babbels tijdens tijm, salie, rozemarijn, bieslook). Gooi en na deze vergadering te merken weer alles goed dooreen geschept op een een prima bijeenkomst. Nogmaals onze bakplaat en laat in de oven drogen (<35°) dank aan Gaby voor deze fijne avond ! Fijnmaken in een vijzel en ge hebt het Op een rustige zomeravond staat een man te lekkerste kruidenzout-met-een-smaakje. zeveren met zijn buurman. Daarna gaat hij naar Invriezen tenslotte doet ge het best met tere kruiden zoals basilicum, dille, venkel en kervel. Plukken en vers in de zakjes steken en zo de diepvries in.
binnen en zegt tegen zijn vrouw : „Zeg, die van hierlangs is toch ook nogal ne stoeffer zunne ! Hij zegt dat hij alle vrouwen van heel de straat al gehad heeft, op eentje na !‟ „Tja‟, antwoord zijn wederhelft, „dat kan alleen die preutse trut van hier tegenover zijn‟
juni 2011
