Hepatologie; naar een volwaardige discipline Jeoffrey Schouten
3
Inleiding •
1978: • Stevie Wonder en Fleetwood Mac winnen de music awards • Eerste aflevering van Dallas op de Amerikaanse TV • Première van Grease • Garfield komt voor de eerste keer op TV • Première van Evita in London • Ontslag van de Belgische regering (2x) • Spanje wordt een democratie na 40jaar dictatuur. • Eerste test-buis baby wordt geboren • Isolatie van de Legionella bacterie
Inleiding •
1882: • De eerste CD-speler wordt op de markt gebracht • De Falklandenoorlog • De eerste laptop wordt geproduceerd • De Nederlandse groep het Goede Doel zingt over België • Michael Jackson brengt Thriller uit • Het eerste computervirus infecteert Apple2 via floppy disks • Het eerste monoclonale antilichaam wordt geproduceerd
! ! ! •
1978: • Dokter Van Gysegem begint in Maria-Middelares
! •
1982: • Dokter Nachtegaele begint in AZ Temse
Er komt een man bij de dokter in 1978 • •
Dokter ik zie geel. Diagnostisch plan: • Wat deden Dr Van Gysegem en Nachtegaele • In de begin jaren 80 versus op het einde van hun carrière
De geschiedenis van het bilirubine •
1806: eerste beschrijving van neonatale icterus • Retentie van meconium
! •
1840: moedermelk verminderd icterus
! •
1875: aantonen van geel pigment in de hersenen van een kind met kernicterus
! •
1904: de term kernicterus wordt ingevoerd na analyse van 24 patienten
Schmorl 1904
De geschiedenis van het bilirubine 1916: biochemische bepaling bilirubine en onderverdeling in 2 verschillende fracties • Direct en indirect bilirubine • Hymans Van den Bergh (Gentse Nobelprijs voor de geneeskunde) • 1953: chromatografisch onderscheid tussen direct en indirect bilirubine •
Er komt een vrouw bij de dokter in 1978
Er komt een vrouw bij de dokter in 1976 •
Echografie in de jaren 70
First real time scanning at the end of the 70s
Early 80s ultrasound
Ultrasound 2014
Echo van de galwegen in 2014
The ultrasound machine in the 70s
Ultrasoundmachine 2014
CT scan 70s versus 2014
MRI scan/MRCP
Er komt een vrouw bij de dokter in 1978
Virale hepatitis •
Hepatitis A • Geïsoleerd als virus sinds 1973 • Eerste serologische testen in 1980
! •
Hepatitis B virus • 1970 geïsoleerd • 1976 HBsAg geisoleerd
! •
Hepatitis C nog niet gekend (nonA/nonB hepatitis) • 1990 isolatie van het virus
Autoimmune leverziekten • PBC • 1965 ontdekking Anti-mitochondriale antilichamen • Beschikbaar in kliniek eind jaren 70 ! • Auto-immune hepatitis • Serologische testen ook pas beschikbaar eind jaren 70
Diagnose van leverziekten over de voorbije 30 jaar ! • Grote vooruitgang in diagnose van leverziekten • Biochemisch • Radiologisch • Pathologisch • Betere classificatie
Vooruitgang in de pathogenese van leverziekten
Verandering in behandeling van leverziekten?
Behandeling van autoimmune hepatitis
Epidemiologie alcoholgebruik
Symptomen van alcoholische hepatitis
Behandeling alcoholische hepatitis
Ursocholzuur in de behandeling van leverziekten • • •
Galzuur afkomstig uit berengal 1970-1980: behandeling voor het oplossen van galstenen 1980-1985: behandeling van chronische virale hepatitis
•
1987: behandeling van PBC
Behandeling Primaire biliaire cirrose
Prevalentie HBV infectie
Vaccinatie voor hepatitis B • Sinds 1982 vaccin ter beschikking
Tijdslijn behandeling hepatitis B •
1970-1985: corticosteroïden, echter verhoogde mortaliteit
Behandeling hepatitis B: response
Behandeling hepatitis B
Hepatitis C – risk groups • • • • • •
Injecting drug use (IDU) Blood/blood product transfusion (Before 1992) Needle accident Tattoo’s Vertical transmission (~4%) Sexual transmission (< 1%)
Tijdslijn hepatitis C
Behandelingsopties hepatitis C
Economische prijs van het genezen van een virus. • • • • •
Beurskoersen van Gilead gestegen met 500%; BMS 200% en Janssen-cilag 200% Totaal bedrag voor 12 weken behandeling: 48.000 euro • Prijs voor 1 pil= prijs iPhone Totaal bedrag voor hepC cirrose: 200.000 euro Momenteel in België waarschijnlijk 600pt fibrose stadium 2; 200pt met fibrose stadium 3 en 800pt met cirrose. Totale kostprijs indien alle hepC behandelingen=80 miljoen euro
Current sofosbuvir costs for universal treatment and country budgets
No. of HCV+ adults
UK
US
216,000
3.2 million
Current cost for universal treatment *
Proportion of annual health costs
£ 7.5 billion
7.5% of total NHS budget (75% of current drug budget)
$ 270 billion
25% of annual US federal health budget
Risicofactoren •Overgewicht •Dyslipidemie •Hypertensie •DM Normale lever
Leververvetting
51
NAFLD in de algemene populatie 18%
1%
13%
68%
Geen steatose
30% Normale lever 30% 30%
Leververvetting
Leverontsteking
Levercirrose
Behandeling van leverziekten over de
voorbije 30 jaar •
Anno 2014: • PBC indien vroege diagnose goede prognose • Auto-immune hepatitis goed te behandelen • Alcoholische hepatitis: corticoiden hebben de prognose aanzienlijk verbeterd • Hepatitis B onderdrukbaar • Hepatitis C geneesbaar
! •
MAAR nieuwe uitdagingen • Efficientie van de medicatie heeft kostprijs!!! • Wie wel en wie niet
