uitgave in het kader van ‘ElkeDagBeter.nu’
Tips voor de toekomstbestendige mkb-ondernemer
137tips mkb’ers 21topcoaches 3 En verder Lodewijk Asscher, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Hans Biesheuvel, voorzitter MKB-Nederland Jochem Uytdehaage, voormalig schaatskampioen Jacqueline Zuidweg, ondernemer van het jaar 2012
privé = werk
24 7
Ondernemer ben je...
Winnaar ElkeDagBeter Award:
henny
de haas
hoppenbrouwers elektrotechniek B.V.
INHOUD 3 ruggengraat van uw bedrijf
Voorwoord: Lodewijk Asscher
4 ElkeDagBeter Award
De Awardwinnaar en jury
6 Zelfsturing geeft vleugels
Genomineerd: Bosch Scharnieren en Metaal B.V.
8 Toekomstgericht ondernemen in het mkb
Dagelijkse groei van medewerkers
11 investeren in een vitale arbeidsmarkt
Column: Hans Biesheuvel
12 Betrokkenheid maakt trots
Genomineerd: Bakkerij Verba
14 elke dag beter begint bij jezelf
Tips van Jochem Uytdehaage, Mario Bierkens en Huub van Zwieten
Colofon Succes! is een uitgave van MKB-Nederland in het kader van de campagne ElkeDagBeter.nu. Het magazine Succes! bevat belangrijke lessen uit de campagne: een overzicht van hóe je als mkb-ondernemer duurzame inzetbaarheid van medewerkers bereikt. Succes! wordt in beperkte oplage verspreid onder de ondernemers die deelnamen aan ElkeDagBeter.nu en andere belangstellenden. ElkeDagBeter.nu is een initiatief van MKB-Nederland en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Coördinatie en realisatie LVB Networks (Amersfoort): Günther Robben www.lvbnetworks.nl
Redactie LVB Networks: Coen Huibers, Sjoerd Jansen, Aart Lensink, Günther Robben, Patrick Severein
Vormgeving LVB Networks: Ryanne Keja, Geurt Kreijns
Fotografie LVB Networks: Erik van der Horst
Drukwerk Tuijtel BV
Uitgever
16 vrijheid maakt creatief
Genomineerd: Hoppenbrouwers Elektrotechniek B.V.
18 ‘Ga de discussie aan’
Tips & tricks van 18 mkb’ers
MKB-Nederland Bezuidenhoutseweg 12 2594 AV Den Haag Postbus 93002 2509 AA Den Haag Telefoon: 015 219 1212 Fax: 015 219 1414 E-mail:
[email protected]
Websites www.mkb.nl www.elkedagbeter.nu www.duurzameinzetbaarheid.nl
2
Voorwoord
Ruggengraat van uw bedrijf Met de campagne ‘ElkeDagBeter.nu’ voor ondernemers in het midden- en kleinbedrijf richt MKB-Nederland de blik naar voren, voorbij de huidige crisis. ‘ElkeDagBeter.nu’ staat voor de duurzame inzetbaarheid van werknemers. En die hebben we hard nodig. Nu al, maar nog meer als onze economie straks weer aantrekt, de werkloosheid afneemt en bedrijven weer gaan groeien.
lodewijk asscher [38] Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Ik steun dit initiatief dan ook van harte. Want de arbeidsmarkt moet worden voorbereid op de toekomst. Een toekomst waarin iedereen die kan werken ook daadwerkelijk aan de slag gaat. En dat is ook in uw belang.
‘
ondernemers. in het mkb zijn. de hele dag bezig. met hun zaak.
Het gaat er daarbij niet alleen om dat mensen aan het werk gaan en tot hun pensioen blijven doorwerken. Het gaat er ook om dat zij ruimte krijgen. Ruimte om hun talenten in te zetten en ruimte om hun vaardigheden op peil te houden. En het gaat er tevens om, en daar ligt vooral ook uw belang, dat u als ondernemer genoeg, gezonde, geschoolde en gemotiveerde werknemers houdt. Werknemers die zich blijven ontplooien, die met plezier naar hun werk gaan en die de ziel en ruggengraat van uw bedrijf vormen. Duurzaam inzetbare werknemers. Dat vergt – van werkgevers én werknemers – een andere manier van denken. Een manier van denken waarbij het oog nog meer op de toekomst gericht moet zijn. De overheid ondersteunt u daarbij met de campagne ‘Duurzame Inzetbaarheid’. Een initiatief waar MKB-Nederland op zijn beurt met de campagne ‘ElkeDagBeter.nu’ uitstekend bij aansluit. De meeste ondernemers in het mkb zijn de hele dag bezig met hun zaak. In deze tijden van crisis is dat waarschijnlijk nog meer dan anders het geval. Werknemers stimuleren om bijvoorbeeld gezonder te leven, een opleiding te volgen of hun vaardigheden bij te spijkeren, kan er dan soms bij inschieten. Terwijl u zich hier wel verantwoordelijk voor voelt. De tips van de campagne ‘ElkeDagBeter.nu’ kunnen u helpen om snel en efficiënt aan de slag te gaan met de duurzame inzetbaarheid van uw werknemers. Ik wens u daarbij veel succes!
3
‘
Van 5.000 naar dé toekomstbestendige ondernemer
ElkeDagBeter Award
De missie van Hoppenbrouwers Elektrotechniek B.V. is de beste partner te zijn voor: medewerkers op nummer een, klanten op nummer twee en scholen op nummer drie. Hoppenbrouwers Elektrotechniek B.V. gelooft dat menselijk kapitaal leidt tot winst. En daarom is plezier op het werk net zo belangrijk als klanttevredenheid. Henny de Haas vindt dat je er als werkgever voor moet zorgen dat medewerkers zich met plezier en trots met hun vak kunnen bezighouden.
4
5.000 2.000 21 3 1Winnaar
gesprekken scans kanshebbers genomineerden
de jury
De winnaar van de ElkeDagBeter Award is bekend! Van de 5.000 mkb’ers die met MKB-Nederland het onderwerp ‘duurzame inzetbaarheid’ bespraken, vulden er 2.000 een scan in op ElkeDagBeter.nu. Daarvan selecteerde een vakkundige jury er 21; ondernemers die aantonen dat een duurzame inzetbaarheid hand in hand gaat met uitstekende bedrijfsresultaten. Er bleven 3 genomineerden over voor de ElkeDagBeter Award: BOSCH Metaal en Scharnieren B.V., Bakkerij Verba en Hoppenbrouwers Elektrotechniek B.V. Jury en publiek bleken uiteindelijk het meest onder de indruk van Hoppenbrouwers Elektrotechniek B.V. Ondernemer Henny de Haas won met twee stemmen verschil.
Koen Gonnissen
Mirjam Bink
Koen Gonnissen heeft als coach jarenlang ervaring opgedaan bij het coachen van toptennissers. Zo coachte hij tussen 1998 en 1999 het Belgisch Davis Cup-team naar de halve finale en kwartfinale van de wereldgroep.
Mirjam Bink is ondernemer achter I-recruiting, dat zich bezighoudt met internet recruitment. Daarnaast is ze voorzitter van MKB-Nederland in Gelderland, algemeen bestuurslid KvK Centraal Gelderland en bestuurslid van SER Gelderland.
Bedrijfscoach
Ondernemer
ward
Johannes de geus
carmen de jong
Rob Slagmolen
Johannes de Geus is director Learning & Development bij Schouten en Nelissen. Daarnaast is hij internationaal spreker en publiceert hij over thema’s als duurzame inzetbaarheid, blended leren, het nieuwe werken en communicatie.
Carmen de Jonge is algemeen directeur van Wissenraet Van Spaendonck en lid van de algemene directie van de Van Spaendonckgroep. Ook is ze actief in diverse verenigingsnetwerken en raden van advies.
Rob Slagmolen is secretaris arbeidsmarkt bij MKB-Nederland en VNO-NCW. Zijn werk bestaat uit het ontwikkelen van de arbeidsmarkt in de volle breedte. Als juryvoorzitter van ElkeDagBeter.nu wil hij duurzame inzetbaarheid in het mkb bevorderen.
Director
Algemeen directeur
Secretaris
5
Genomineerd ElkeDagBeter Award:
zelfsturing geeft vleugels ‘
medewerkers. geven hun ideeën. zélf gestalte.
Als tweeledig bedrijf houdt BOSCH Scharnieren en Metaal B.V. zich niet alleen bezig met de productie van klantspecifieke scharnieren, maar ook met klantspecifieke buis- en plaatconstructies voor interieurbouw. En dan vooral voor het winkelsegment. Uniek aan het bedrijf is dat het al zijn vijfduizend productieorders per jaar dwars door elkaar produceert.
godfried kaanen [56] Directie Locatie: Doetinchem Jaaromzet: 3,5 miljoen euro Medewerkers: 30
Bekijk de video op succesondernemers.nl
6
‘
BOSCH Scharnieren en Metaal B.V.
Het geheim ‘We hebben in vijf jaar tijd een bedrijfsmodel ontwikkeld waarin onze mensen kunnen excelleren en duurzame inzetbaarheid een kernelement is. Ons hele bedrijf, kantoor en productie, is niet gebaseerd op afdelingen maar op werkcellen: clusters van bij elkaar horende werkzaamheden en mensen. Het is een model waarbij medewerkers van junior naar senior kunnen doorgroeien. Op één cel of op meerdere cellen. We bieden hen zelfstandigheid en stellen het vakmanschap centraal. Ze krijgen de mogelijkheid hun eigen ideeën zélf gestalte te geven. Dat geeft hen vleugels. Het implementeren van zo’n model vergt veel finetuning - de resultaten vielen aanvankelijk tegen - maar nu merken we elk jaar een verbeterd bedrijfsresultaat. En het ziekteverzuim is drastisch afgenomen.’
3x Elke Dag Beter
Tips van een toekomstbestendige mkb-ondernemer
1
Geef medewerkers vrijheid. Een team van zelfsturende medewerkers stuwt een bedrijf naar voren. Mensen bloeien op en zijn daardoor lang en duurzaam inzetbaar.
2
Overleg. Wij vinden werkoverleg – en dan bedoelen we evalueren – erg belangrijk. Continu kijken hoe het beter kan. En dan vervolgens de mensen zelf de opdracht geven het uit te voeren.
3
Durf risico’s te nemen. Ondernemen is een visie hebben én het lef die uit te voeren. Zo hebben wij ons bedrijfsmodel volledig aangepast. De verandering was nodig om de medewerkerstevredenheid te verhogen en beter te voldoen aan de wensen van de klant.
7
Toekomstgericht ondernemen in het mkb
Dagelijkse groei van medewerkers Een toenemende vergrijzing, hogere pensioenleeftijden. De mkb-ondernemer moet toekomstgericht denken. Zijn werknemers moeten langer doorwerken. Maar kunnen ze dit wel en gaat dit niet ten koste van de geleverde kwaliteit? Het sleutelwoord: duurzame inzetbaarheid.
Het lijkt misschien iets van de verre toekomst, de vergrijzingsproblematiek. Op dit moment heerst er nog een economische crisis. Ondernemers kampen met consumenten die minder besteden, banken die terughoudend zijn in het uitgeven van leningen en zelf kampen ze met een toenemende druk op het werkkapitaal. Ze hebben al genoeg aan het hoofd. Bovendien is voor het merendeel op dit moment zeker geen sprake van een krapte op de arbeidsmarkt. Maandelijkse peilingen tonen aan dat het aanbod de vraag ruim overstijgt. Maar wat als de economie straks aantrekt en bedrijven weer aan groei
8
denken? Zijn er dan voldoende gezonde, goed opgeleide en gemotiveerde werkkrachten voor handen? Kunnen ondernemingen de concurrentiestrijd nog aan?
Win-winsituatie Stuk voor stuk belangrijke vragen, ook volgens de overheid. Niet voor niets is het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) het project ‘Duurzame Inzetbaarheid’ gestart, waar honderd ondernemers ervaringen deelden over hoe zij hun medewerkers duurzaam inzetten. Samen met minister Kamp stelden zij een manifest
leidinggevende is voorbeeld Tevreden en gemotiveerde werknemers willen zich elke dag verder ontwikkelen. Dat klinkt ondernemers niet vreemd in de oren, maar ze onderschatten hun eigen rol in de medewerkerstevredenheid nog wel eens. Niet collega’s, opdrachten of beloning hebben de grootste invloed op het werkplezier, maar de ondernemer! Zo blijkt uit onderzoek van Intomart GfK. Van de 500 ondervraagde werknemers gaf 58 procent aan dat de leidinggevende zich moeilijk in zijn personeel kan inleven: hij weet niet wat zijn medewerkers belangrijk vinden. 51 procent van de medewerkers voelt zich te weinig gewaardeerd na het leveren van een goede prestatie. Bovendien vervult de leidinggevende volgens 52 procent niet altijd een voorbeeldfunctie. Dat ondernemers zelf niet altijd het goede voorbeeld geven als het om gezondheid gaat, blijkt uit een enquête van MKB-Nederland onder tweeduizend ondernemers. De helft van hen kampt regelmatig met slaapproblemen. Ruim een kwart drinkt 6 tot 10 koppen koffie per dag en 5 procent zelfs meer. Louis Peters van MKB-Nederland: ‘Scholing, mobiliteit, maar ook gezondheid zijn belangrijk. Wie bijvoorbeeld 10 werknemers helpt te stoppen met roken, verdient al 1 fte. Door bijvoorbeeld een lager ziekteverzuim en efficiënter werken.’
met tips op, een leidraad voor werkgevers. Volgens de ondernemers ontstaat er door een duurzame inzetbaarheid van personeel een win-winsituatie. Ondernemingen gaan er bedrijfsmatig en maatschappelijk op vooruit: gezonde en gemotiveerde medewerkers, die zich blijvend willen ontwikkelen, zorgen voor een hogere winstgevendheid. En andersom.
Sterker dan de concurrent Dat niet alleen de overheid zich zorgen maakt, blijkt uit de initiatieven die de ondernemersbranch met steun van SZW zelf neemt om duurzame inzetbaarheid te
promoten en stimuleren. MKB-Nederland organiseert door heel het land inspiratiesessies en workshops. Als onderdeel van de campagne ElkeDagBeter.nu van MKB-Nederland. En via de gelijknamige Award kunnen ondernemers testen hoe duurzaam hun bedrijf met medewerkers omgaat en krijgen ze do’s aangereikt hoe zij de duurzaamheid kunnen verhogen. Bovendien maken ze kans op een prijs: advies van een topcoach. Veel initiatieven, maar ze zijn nodig volgens Hans Biesheuvel, voorzitter MKB-Nederland. Hij benadrukt dat ondernemers het thema duurzame inzetbaarheid hoog op de
5 tips
Voor vitale medewerkers
1
Sport samen. Doe met je onderneming en medewerkers mee aan een sponsorloop of wielerwedstrijd. Goed voor de gezondheid én voor het teamgevoel.
2
Bied gezonde alternatieven voor ongezonde gewoontes. Bijvoorbeeld: fruit in plaats van snacks.
3
Bied flexibele werktijden. Je medewerkers hoeven niet na een lange werkdag lang te wachten voor een fitnessapparaat, maar kunnen de sportschool in wanneer het hen uitkomt. En dit gaat niet ten koste van hun productiviteit: werk kunnen ze op een ander moment inhalen.
4
Bied korting op sportactiviteiten. Zoek samenwerkingsverbanden met lokale sportscholen. Je bezorgt hen klanten en jouw medewerkers kunnen met korting sporten.
5
Informeer bij experts. Zorgverzekeraars, brancheorganisaties en Arbodienst kunnen je helpen jouw medewerkers gezonder te krijgen. Experts kunnen bijvoorbeeld binnen jouw bedrijf (individuele) trainingen of presentaties geven.
9
privé is óók werk Privé is privé? Of is het ook zaak van de ondernemer? Roken, alcohol en ongezond eten kunnen immers van invloed zijn op de werkprestatie. Drie op de vijf mkb’ers vindt dat hij zich daarom met de ongezonde levensstijl van een werknemer mag bemoeien, zo bleek tijdens een serie OndernemersCongressen over dit onderwerp. Maar hoe ver kun je gaan? Wat jij misschien ervaart als deel van jouw verantwoordelijkheid, komt op je personeel over als bemoeizucht. Natuurlijk verschilt de aanpak per medewerker. Maar in het algemeen is het verstandig een ongezonde leefgewoonte voorzichtig en informeel aan te snijden. Ga bijvoorbeeld het gesprek aan tijdens de jaarwisseling wanneer de goede voornemens ter sprake komen. Voorkom in ieder geval een aanvallende en beschuldigende toon. En houd er rekening mee dat goed bedoelde adviezen verkeerd over kunnen komen, helemaal wanneer je niet zelf het goede voorbeeld geeft. Stel je dan eerder kwetsbaar op en geef aan dat het jou ook moeite kost altijd gezond te leven. Medewerkers met privéproblemen zoeken niet naar een baas, maar naar iemand die hen steunt. Soms hebben ze meer behoefte aan een luisterend oor. Weten je medewerkers dat ze met hun privéproblemen bij jou terecht kunnen, dan kloppen ze vanzelf bij je aan.
agenda moeten zetten: ‘Om verzekerd te zijn en te blijven van gekwalificeerde werknemers, moeten werkgevers hun medewerkers stimuleren en helpen langer, gezonder door te werken. Dat is niet alleen van belang om de vergijzing tegen te gaan, maar ook om de concurrentie voor te blijven.’
Het verschil Duurzame inzetbaarheid is namelijk geen toekomstmuziek, maar een continu proces. Een ondernemer die investeert in opleiding van zijn personeel, kan mee met de laatste (technologische) trends. En een ondernemer
10
die investeert in vitale en betrokken medewerkers, krijgt dit terugbetaald: werknemers willen net dat ene stapje extra zetten, melden zich minder vaak ziek en verhogen daardoor de productiviteit van hun bedrijf. Kortom, duurzame inzetbaarheid kan nét het verschil maken in een hevige concurrentiestrijd ten tijde van crisis. Nu én in de toekomst.
Meer weten? Kijk op elkedagbeter.nu
Column
Investeren in een vitale arbeidsmarkt De meeste mkb-ondernemers zijn momenteel vooral bezig met de vraag: Hoe houd ik mijn mensen morgen aan het werk? Toch hoort bij ondernemerschap ook dat een ondernemer zich de vraag stelt: Hoe houd ik mijn mensen over langere tijd gemotiveerd, betrokken en gezond aan het werk?
Hans Biesheuvel [48] Voorzitter MKB-Nederland
‘
investeren. in de kracht van. medewerkers. kan resulteren. in uitstekende. resultaten.
Want het aanbod van arbeidskrachten daalt de komende jaren sterk. Het vergt het uiterste van de economie om de arbeidsproductiviteit op peil te houden. Maar belangrijker nog is dat we moeten investeren in een vitale arbeidsmarkt, met energieke, goed opgeleide en gemotiveerde medewerkers. Daarom zijn wij samen met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid het project ElkeDagBeter. nu gestart. Het afgelopen jaar hebben wij ruim vijfduizend ondernemers over dit thema gesproken. Dit heeft er onder meer in geresulteerd dat tweeduizend mkb’ers een scan hebben ingevuld waaruit duidelijk werd hoe het stond met de Duurzame Inzetbaarheid binnen hun onderneming. Hieruit hebben we ruim twintig mooie midden- en kleinbedrijven geselecteerd die hebben aangetoond dat investeren in de kracht van medewerkers kan resulteren in uitstekende resultaten. In dit magazine kunt u zich laten inspireren door hun verhalen. Duurzaam ondernemerschap vraagt om een ElkeDagBeter-mentaliteit.
11
‘
Genomineerd ElkeDagBeter Award:
Betrokkenheid maakt trots ‘
evenaren en zelfs. overtreffen.
Een moderne bakkerij én drie winkels in Brakel, Rijswijk en Sleeuwijk. Bakkerij Verba (Verenigde Bakkers) is in ruim veertig jaar uitgegroeid tot moderne bakker. Klanten kunnen er terecht voor al hun broden, taarten, chocola en koeken. En natuurlijk voor de lokale specialiteit: de Brakelse krakeling.
christiaan van de vegt [36] Directie Locatie: Brakel, Rijswijk, Sleeuwijk Jaaromzet: 1 miljoen euro Medewerkers: 20
Bekijk de video op succesondernemers.nl
12
‘
bakkerij verba
Het geheim ‘We proberen een cultuur te kweken waarin alle collega’s elkaar aansteken beter te werken. Sociaal betrokken medewerkers zijn gemotiveerd en willen zichzelf én hun bedrijf continu verbeteren. Daar werken we dan ook graag naartoe. Twee keer per jaar komen we met alle medewerkers samen op een teamavond. Daar volgen we samen trainingen en bespreken we samen de bedrijfsresultaten. Ook organiseren we jaarlijks voor medewerkers en partners een spetterend personeelsfeest. Want teambuilding en onderlinge betrokkenheid zijn erg belangrijk. We bakken samen de mooiste producten en bieden in de winkel de beste service. Als een van de collega’s een vakwedstrijd wint, zijn we allemaal trots. En onze klanten ook.’
3x Elke Dag Beter
Tips van een toekomstbestendige mkb-ondernemer
1
Geef iedereen zijn verantwoordelijkheid. Maakt een leerling bijvoorbeeld een fout, dan is het niet zijn schuld. De verantwoordelijkheid ligt bij zijn coach. We schuiven schuld niet af op collega’s.
2
Stimuleer competitie. Tijdens de twee jaarlijkse teamavonden laten we van elke winkel cijfers en resultaten zien. Daarbij stimuleren we elke locatie de goede prestatie van een andere te evenaren of zelfs te overtreffen. Lukt dat, dan belonen we dat.
3
Bied opleidingen op maat. Bij ons werken veel parttimers, die soms geen zin en tijd hebben om in hun eigen tijd opleidingen te volgen. Daarom laten we tijdens de teamavonden een externe trainer een training verzorgen. Bijvoorbeeld op het gebied van hygiëne of verkoopvaardigheid.
13
Tips van topcoaches
elke dag beter begint bij jezelf Als mkb-ondernemer ben je elke dag bezig om je bedrijf en jouw mensen beter te maken. Duurzame inzetbaarheid van je medewerkers draagt bij aan een succesvolle toekomst. Maar haal je er echt alles uit wat erin zit? Of kun je misschien advies gebruiken? Drie topcoaches tonen aan de hand van een praktijkcase wat zij voor jou kunnen betekenen.
Jeroens herenmodezaak Jeroen (45) heeft tien jaar geleden de herenmodezaak van zijn ouders overgenomen. Terwijl het aantal modezaken in zijn omgeving gestaag is afgenomen, sloot Jeroen 2012 weer met een kleine winst af. Door hard te werken, op de kleintjes te letten en genoegen te nemen met minder marge, bleef zijn omzet stabiel. Toch maakt Jeroen zich zorgen over de toekomst. De gemiddelde leeftijd van zijn acht werknemers is 47 jaar. Twee van zijn mensen hebben flink overgewicht, roken en Jeroen krijgt de indruk dat ze regelmatig te veel drinken. Echter, op de werkprestatie is niets aan te merken. Bij een aantal andere werknemers heeft Jeroen het gevoel dat ze hun ‘tijd uitzitten’. Ze tonen geen initiatief, stappen niet op klanten af en staan vaak met elkaar te kletsen. Jeroen lost dit op door er altijd te zijn, zoveel mogelijk zelf te doen en alles te controleren. Daardoor is hij twee jaar lang niet op vakantie geweest, is hij vaak moe en thuis steeds vaker geïrriteerd.
14
Hoe kan Jeroen ervoor zorgen dat hij in de toekomst succesvol blijft, zowel zakelijk als privé?
Goed voorbeeld doet goed volgen
Jochem Uytdehaage Jochem Uytdehaage, voormalig schaatser, werkt voor Lifeguard. Lifeguard werkt volgens inzichten vanuit de topsport aan het welzijn van mensen op mentaal, emotioneel en fysiek niveau. Door mensen persoonlijk te meten, trainen en coachen brengt Lifeguard duurzame veranderingen in hun leefstijl aan.
‘Het ontbreekt zowel Jeroen als zijn medewerkers aan energie. Mijn advies is dat Jeroen start met aan zichzelf te werken. Strakker leven, door middel van het invoeren van een vast slaappatroon voor de werkdagen en bewegen met regelmaat in de week. Bij voorkeur ook tijdens werktijden. Dit breekt zijn dagen en geeft nieuwe energie. Belangrijk is bovendien dat zijn medewerkers zien dat hij met zichzelf aan de slag gaat. Het geeft Jeroen ook de mogelijkheid om met zijn medewerkers in gesprek te raken over vitaliteit en energie binnen zijn herenmodezaak. Goed voorbeeld doet goed volgen!
Af en toe kan Jeroen een collega meenemen in het bewegen onder werktijd. Hiermee heeft Jeroen tijd om aandacht aan zijn medewerkers te geven, heeft de medewerker tijd om te bewegen en investeert Jeroen dus in vitaliteit, maar ook in collegialiteit. Eenmaal weer aan het werk is er meer energie beschikbaar om klanten te helpen. Deze methode brengt stap voor stap een verandering in lifestyle teweeg. Op zo’n manier dat mensen er langzaam in meegetrokken worden, waardoor het duurzaam in het leven geïntegreerd wordt.’
Focus op wat goed gaat
Mario Bierkens Mario Bierkens is medeoprichter van Intenza. Intenza coacht, begeleidt en traint ondernemers en de medewerkers. Intenza focust zich daarbij op het gedrag van de ondernemer en zijn teamleden. Mario is medeauteur van het boek Eerste hulp bij Leren Excelleren dat specifiek voor de mkb-onderneming is geschreven.
‘Veel ondernemers gaan communiceren wat ze van hun medewerkers anders willen. Echter, een verbetering begint bij Jeroen zelf. Mijn advies is dat Jeroen zelf nieuw gedrag laat zien. Bijvoorbeeld drie keer per week sporten en gezond eten tijdens de lunch. Daarmee inspireert hij zijn mensen. Ook vertelt hij zijn werknemers wat hij zakelijk wil bereiken en dat het elke dag beter moet om als bedrijf gezond te blijven. Dagelijks vraagt Jeroen zijn medewerkers om feedback. Zij voelen zich betrokken bij het realiseren van zijn doelstellingen. In zijn dagelijkse aansturing vergroot Jeroen
vooral die dingen uit die goed gaan. Medewerkers worden zo sneller enthousiast over een nieuwe aanpak. Een verandering voelt niet als moeten, maar als een verbetering van wat goed gaat. Vervolgens maakt Jeroen “elke dag beter” onderdeel van het werk. Iedere dag kiezen ze samen maximaal één focuspunt voor de volgende dag en trainen daarop. Juist door verschillende klantreacties met het team te oefenen, doorbreekt Jeroen het praten over een aanpak en stimuleert hij de toepassing ervan. Elke dag beter is elke dag beter doen. Dat begint altijd bij de ondernemer zelf!’
Stel duidelijke kaders
Huub van zwieten Huub van Zwieten is oprichter van Talentenbureau TalentFirst, een broedplaats voor mensen die kiezen voor maximaal rendement uit hun talent en leven vanuit hun passie. TalentFirst biedt een breed en toegankelijk pakket van coaching, training, events, workshop, publicaties en gadgets: inspirerend, motiverend en praktisch.
‘Jeroens werknemers missen de bevlogenheid die je als ondernemer wilt zien. Feitelijk is er niet veel aan te merken op hun werk, maar de extra meter zetten ze niet meer. Mensen die hun tijd bij jou uitzitten, puur werken om hun geld te verdienen en de kantjes eraf lopen, maken nooit het verschil voor je onderneming. Er bestaat zelfs een gerede kans dat zij de welwillendere personeelsleden negatief beïnvloeden. Jeroen heeft dus geen keuze dan op te treden, hoe spannend ook. Jeroen moet duidelijk maken wat hij qua houding en gedrag verlangt van zijn medewerkers. Hij moet duidelijke kaders
stellen over hoe ze het werk moeten doen. En tegelijkertijd individueel met zijn mensen onderzoeken hoe zij, met hun persoonlijke talenten en eigenschappen, daar invulling aan kunnen geven. Op een gelijkwaardige manier kan hij zo komen tot een optimale, duurzame samenwerking. Hij moet echter niet het eerste deel vergeten, waarin hij als ondernemer, de kaders stelt en voorwaarden aangeeft die de basis zijn om bij hem te werken. Daar mag en moet hij de verantwoordelijkheid in nemen. Om ruimte te creëren voor echte, gelijkwaardige samenwerking.
15
Genomineerd ElkeDagBeter Award:
vrijheid maakt creatief ‘
bij ons staat de. medewerker op. nummer één.
Ooit begonnen als kleine elektronicawinkel is het Brabantse Hoppenbrouwers Elektrotechniek uitgegroeid tot een modern installatiebedrijf. Voor elektrotechniek, als verlichting en inbraakbeveiliging, én industriële automatisering. Het bedrijf wil zich onderscheiden met een 24-uurs service, mede mogelijk gemaakt door 240 hardwerkende medewerkers. De filosofie: tevreden medewerkers zorgen voor tevreden klanten.
henny de haas [50] Directie Locatie: Udenhout Jaaromzet: 27 miljoen euro Medewerkers: 250
Bekijk de video op succesondernemers.nl
16
‘
Hoppenbrouwers Elektrotechniek B.V.
Het geheim ‘Onze missie is de beste partner zijn voor: medewerkers op nummer een, klanten op nummer twee en scholen op nummer drie. We geloven namelijk dat menselijk kapitaal leidt tot winst. En daarom is plezier op het werk net zo belangrijk als klanttevredenheid. Als werkgever moet je ervoor zorgen dat medewerkers zich met plezier en trots met hun vak kunnen bezighouden. Daarin speelt ook de werkomgeving een belangrijke rol. Natuurlijk werken veel van onze medewerkers op locatie, maar een deel werkt ook in ons eigen pand. Dat moet inspirerend zijn en samenwerking stimuleren. Ons nieuwe pand doet dat. We zijn transparant in cijfers en transparant in hoe onze mensen werken.’
3x Elke Dag Beter
Tips van een toekomstbestendige mkb-ondernemer
1
Geef mensen autonomie. Dat houdt in dat ze bijna alles mogen doen om de klant tevreden te stellen. De ruimte die je ze biedt, maakt creativiteit mogelijk.
2
Laat medewerkers zelf een keuze maken voor een opleiding. Dat kan gaan om sociale vaardigheden, maar vooral ook de vakgerichte kant. Niemand hoeft verplicht een opleiding te volgen, behalve op het gebied van veiligheid. Ze moeten zelf achter hun opleiding staan. Alleen dan werkt het.
3
Neem de randverschijnselen weg. We hebben medewerkers in dienst die zich continu met verbeterprojecten bezighouden, bijvoorbeeld met: de documentenstroom versimpelen, bureaucratie verminderen. Wanneer processen beter verlopen, kunnen medewerkers zich puur en alleen met hun vak bezighouden. Daar worden ze blij van.
17
‘ga de discussie Tips & tricks voor duurzame inzetbaarheid
Benno schildkamp [44] WIM swier [51] Food Connect
Dienst: bereiden en bezorgen maaltijden aan huis, aan vierduizend mensen ‘uit de wijk’ en het bedrijfsleven Aantal medewerkers: 115
Jacqueline Zuidweg [47] Zuidweg & Partners B.V.
Dienst: schuldhulpverlening MKB Aantal medewerkers: 75
‘
Als ondernemer moet je mensen in hun kracht zetten. Dat doe je door ze een prettige en gezonde werkomgeving te bieden, zowel het kantoor zelf als de locatie. Ook is een goede balans tussen privé en werk van belang. Ik weet als moeder van twee kinderen hoe groot de uitdaging is dat allemaal te combineren. Ik onderneem omdat ik het leuk vind en wil dat mijn medewerkers hetzelfde denken over hun werk.
‘
18
1
Geef geen leiding, maar begeleid. Geef medewerkers vrijheid in het leveren van een topprestatie, door efficiënt elkaars sterke punten te benutten.
2
Persoonlijke aandacht telt. We kijken niet naar het verzuimpercentage, maar weten écht om wie het gaat. Al onze 115 collega’s zijn van onschatbare waarde.
3
Zorg voor betrokken medewerkers. Bijvoorbeeld door ze een gezicht te geven. Zo hebben we bij de invoering van de nieuwe huisstijl iedereen een visitekaartje met pasfoto gegeven.
Douwe snoek [39] Snoek Hoveniers
Dienst: tuinontwerp, -aanleg en -onderhoud, bestrating en grondwerk Aantal medewerkers: 80
‘
Ons doel is met elkaar in een goede, plezierige werkomgeving onze klanten helpen. Ik zie mijn bedrijf als een voetbalelftal. Al mijn mensen moeten elke dag een topprestatie leveren en doen dat ook. Als ondernemer wil je hen de best mogelijke werkomstandigheden bieden. Daarbij moet je kijken naar het ontwikkelen van nieuwe machines. Het werk gaat sneller, de jongens zijn minders snel moe en hebben ook na hun pensioen nog een leven. Vooral dat laatste vind ik erg belangrijk.
‘
Ondernemer van het jaar 2012
aan’ Esther Wagenaar [42]
jeannette verbaast [37]
Stichting De Blauwe Schuit
MCN
Dienst: centrum voor kunsteducatie Aantal medewerkers: 15-50 betaalde medewerkers (variërend) en vrijwilligers
2
Lunch samen. Bij onze stichting werken veel zzp’ers en vrijwilligers. Door bij activiteiten samen te lunchen, kun je tóch eenheid creëren. En natuurlijk elkaar inspireren.
3
Zoek naar creatieve oplossingen om te investeren in je medewerkers. Onze stichting is voor de helft afhankelijk van subsidie, en die loopt terug. Daarom werken we voor de training van onze medewerkers samen met een opleidingspartner die hierdoor ervaring opdoet.
paul zijm [55] en patrick bluijssen [48]
1
Zijm B.V.
Dienst: autodealer Aantal medewerkers: 114
‘
Bij Zijm geldt een ABC-principe voor monteurs én verkopers. Dat staat voor het type werkzaamheden: algemeen, bijzonder of complex. Onze medewerkers mogen een taak alleen verrichten als hun theoretische kennis en vaardigheden daarvoor voldoende zijn: iemand op niveau A verricht geen taak op niveau B; en iemand op niveau B niet op C. Ook verrichten medewerkers geen taken van twee niveaus onder hun eigen niveau, omdat dat hen niet motiveert en omdat ze daarvoor te duur zijn. Door het ABC-principe nam het aantal dubbele kosten af en neemt het werkplezier toe.
‘
1
Discrimineer niet op leeftijd, maar kijk naar ieders kwaliteiten. Oudere docenten hebben een schat aan ervaring en kunnen ook heel populair zijn onder jonge leerlingen. Pas dus op voor vooroordelen.
Dienst: projectmontage, metaal en luchttechniek Aantal medewerkers: 20
Voer een verandering geleidelijk in. Zo is de kans dat er weerstand ontstaat kleiner. Het kan langere tijd duren voordat een medewerker doorkrijgt dat hij ook zelf verantwoordelijk is voor een gezonde levensstijl.
2
Denk niet te snel dat je bedrijf te klein is voor het onderwerp duurzaamheid. Het klinkt als een groot thema, maar duurzaamheid zit al in fruit aanbieden in de kantine. Of rijden in BlueMotion-auto’s, zoals wij onder meer doen. Alle beetjes helpen.
3
Netwerk en leer hoe andere ondernemers aan duurzame inzetbaarheid werken. Naast bedrijven in je eigen branche, kun je veel leren van bedrijven uit andere branches.
19
tips & Tricks voor duurzame inzetbaarheid
Willem Dollekamp [57] Krehalon Industrie B.V.
WTH Vloerverwarming en - koeling
1
Dienst: vloerverwarming, koeling en isolatie Aantal medewerkers: 125
‘
We zijn trots op onze open cultuur, waarin medewerkers alles met elkaar en met de directie kunnen delen. Met elkaar willen we vooral slimmer werken. Elke drie weken komen alle teamleiders bij elkaar. Ze bespreken dan tegen welke problemen hun medewerkers aanlopen en welke goede ideeën zij hebben bedacht. We stimuleren het dat medewerkers alles zeggen. Ook via het laagdrempelige overleg met de directie, waar iedereen in een informele setting kan aankloppen. Zo zorgen we ervoor dat de medewerkers zich betrokken blijven voelen bij ons bedrijf. Dat werkt. Niet voor niets hebben we veel lange dienstverbanden en een laag ziekteverzuim. En de faalkosten zijn in drie jaar tijd met de helft afgenomen, terwijl de productiviteit met een kwart toenam.
‘
20
Ga de discussie aan over levensstijl. Een ongezond leefpatroon beïnvloedt immers de belastbaarheid van je personeel. Durf ook ondersteuning te bieden bij privéproblemen.
2
Bied medewerkers de mogelijkheid zich verder te ontwikkelen door (vak)opleidingen te volgen. Een win-winsituatie. Als bedrijf kun je mee met de laatste technische ontwikkelingen. Via onze interne opleiding wennen nieuwe medewerkers snel aan onze werkwijze en cultuur.
3
Sta open voor een andere inrichting van het werk. In de productieafdelingen werken we bijvoorbeeld in een vijfploegendienst om de machines 7 dagen per week 24 uur per dag draaiende te houden. We willen onderzoeken of we de belasting kunnen herverdelen over de medewerkers, naar leeftijd en fysieke gesteldheid.
Yvonne van gilse [53] LOC Zeggenschap in zorg
Dienst: landelijke belangenbehartiging en ondersteuning van cliënten(raden) in langdurige zorg Aantal medewerkers: 23 vast en 80 vrijwilligers
‘
LOC Zeggenschap heeft een duidelijke visie: “waarde-volle zorg” en “waarde-vol werken”. Mensen en hun waarden staan centraal in ons denken en doen. We gaan uit van potentie en hebben oog voor hun kracht én kwetsbaarheid. We geloven niet in functieomschrijvingen die alleen uitgaan van competenties en taken. Er is een geschikte werkplek voor iedereen. We hanteren kernprofielen die onze medewerkers hebben opgesteld. Ze denken zelf na over hun ontwikkelingsplan en capaciteiten, en wat dat betekent voor hun verantwoordelijkheden. Blijkt er sprake van een mismatch, dan gaan we het gesprek aan en onderzoeken we wat wél passend is. Zo benut je de potentie van je personeel. Ieder kent elkaars kwaliteiten en verantwoordelijkheden. Zo groei je als flexibele organisatie.
‘
rené schoenmakers [51]
Dienst: productie van hoogwaardige kunststof verpakkingsmaterialen voor de voedingsmiddelenindustrie Aantal medewerkers: 200
hilko dammer [65] Kuurman Groep
Peter Tolsma [45] Van Vuuren Grou B.V.
Dienst: schilderwerken, metaalconservering, polymeertechnieken en brandvertraging Aantal medewerkers: 100-150
2
Houd zicht op arbeidsomstandigheden. Bij het schilderen van een plint van 6,5 kilometer hebben wij de opdrachtgever ervan weten te overtuigen dat dit beter fabrieksmatig kon plaatsvinden in plaats van met de hand. Zo worden de knieën en de rug van onze medewerkers gespaard en het is prijstechnisch interessant voor de opdrachtgever.
3
Onderschat uw medewerkers niet. Zij komen soms met oplossingen die veel eenvoudiger en voordeliger zijn voor de werkgever. Bovendien raken ze gemotiveerd en staan ze achter de oplossing. Een win-winsituatie.
sietze koetsier [49] C1000 Koetsier
1
Dienst: supermarkt Aantal medewerkers: 55
‘
Op onze gevel staat niet voor niets “Koetsier en medewerkers”. De klanten zijn het belangrijkst, maar het is ook mijn taak ervoor te zorgen dat mijn medewerkers plezier hebben in hun werk en dat goed doen. Of zelfs nog beter. Daarom organiseren we regelmatig leuke activiteiten, kan mijn personeel rekenen op goede secundaire arbeidsvoorwaarden en stimuleer ik hen opleidingen te volgen. Een supermarkt runnen is vooral een teamprestatie. Wekelijks bespreek ik met zeven medewerkers hun ideeën en ervaringen, omdat zij het best weten wat er op de werkvloer leeft. Ik vraag mijn personeel ook naar ideeën voor een komende verbouwing. Betrokken medewerkers zijn gemotiveerd.
‘
1
Maak gebruik van kennis en vaardigheden van oudere werknemers. We kunnen uit ervaring spreken dat de productie van onze oudere medewerkers, van boven de vijftig jaar, gelijk is aan die van jongere.
Dienst: fabriceren van specialistische binnendeuren en buitendeuren voor woningen, de publieke sector en de utiliteitsbouw Aantal medewerkers: 62
Laat medewerkers meedenken over beleid en ontvang hun ideeën positief. Door de open cultuur ontstaat een zelfsturende organisatie van betrokken medewerkers.
2
Blijf uitdagingen bieden. We bespreken tijdens functioneringsgesprekken via een stappenplan de doorgroeimogelijkheden. En we bieden medewerkers (vakspecifieke) trainingen aan, maar willen hen vooral ook zelf laten nadenken over hun persoonlijke ontwikkeling.
3
Maak gezondheidszorg toegankelijk. Onze medewerkers zijn verzekerd voor psychische hulp, hebben recht op wachtlijstbemiddeling en ontvangen korting op ziekenhuispremie. Daarnaast kunnen ze in de baas zijn tijd binnen 48 uur terecht bij een fysiotherapeut.
21
tips & Tricks voor duurzame inzetbaarheid
joost kempers [46] Kempers Watersport
Wessel Berkman [45]
Dienst: recreatie en watersportbeheer, -verkoop en recreatie Aantal medewerkers: 32
Dienst: bedrijfsmatig advies Aantal medewerkers: 59
‘
Bij The Brown Paper Company zijn we elke dag bezig met verbeteren. We dagen elkaar structureel uit. Door het volgen van programma van www.CharlyGreen.nl (winst met leefstijl) is het bespreken van leefstijl - bewegen, voeding, werk-privébalans en ambitie – vrijwel geen taboe meer. De verrassingen rondom verzuim en vertrek zijn sindsdien afgenomen. Verder organiseren we jaarlijks ‘De Doorbraak’, waarbij teams van medewerkers nadenken over baanbrekende ideeën en hun plan presenteren aan een topjury. Ook hebben teamleiders twee keer per maand een één-op-één met de teamleden. Daarin leren ze hun ambities kennen en helpen deze te realiseren. Medewerkers spreken daar ook hun voorkeur uit over de onderwerpen voor de halve dag training die om de week plaatsvindt.
‘
22
lisette [34] en els breuker [57]
1
Spreek met je medewerkers. Aan het einde van de dag drink ik met het personeel een drankje in de kantine. Zo kom je in een informele setting te weten wat er leeft op de werkvloer. Ook zijn er wekelijks evaluatiemomenten.
2
Stimuleer meedenken over training. Onze monteurs krijgen per jaar een aantal vrije dagen om training te volgen. Zo willen we ons bedrijf verbeteren en de medewerkers laten nadenken over hun eigen ontwikkeling. Cursussen volgen ze immers ook voor zichzelf.
3
Ga samen actief op zoek naar nieuwe manieren om efficiënter te werken. Sta open voor verandering. Als je de werkplaats na elke klus even opruimt, dan hoef je geen half uur eerder te stoppen met je werk om alles op te ruimen.
Breuker TeleMarketing & Meer Dienst: telesales en telemarketing Aantal medewerkers: 15
‘
Bij Breuker TeleMarketing & Meer moeten we ons dagelijks bewijzen om aan de verwachtingen van onze klanten te voldoen. Daarom blijven we kritisch en streven wij ernaar om ons elke dag te verbeteren. Fouten maken mag, maar we moeten daar wel van leren. We stimuleren onze medewerkers om hun ervaringen onderling te delen en realiseren ons terdege dat wij een lerende organisatie zijn, waar een open communicatie onderling zeer belangrijk is. Het feit dat onze medewerkers gemiddeld twaalf jaar werkzaam zijn bij ons bedrijf zegt genoeg.
‘
The Brown Paper Company
Emiel jansen [36] Germo Logistiek B.V.
Dienst: vervoeren van rauwe melk naar productielocaties Aantal medewerkers: 91
Jaco balemans [44]
Onderneming Bouwbedrijf Balemans B.V.
1
Bied medewerkers doorgroeimogelijkheden. Iemand die bij ons binnenkomst kan doorgroeien tot leidinggevende op de bouwplaats of projectleider op kantoor. Ze mogen daarvoor ook de benodigde opleiding volgen.
2
Stimuleer een veilige werkomgeving. Jaarlijks stellen we onze medewerkers bijvoorbeeld 300 euro beschikbaar die ze kunnen besteden aan (beschermende) werkkleding en schoeisel.
3
Leg de verantwoordelijkheid zo laag mogelijk in het bedrijf. Ik vind hiërarchie niet meer van deze tijd, daarom hebben we onze werkprocessen in de afgelopen drie jaar anders ingericht. De productiviteit per medewerker ligt hoger en medewerkers hebben meer plezier in hun werk.
renate rehaen [47]
1
Liko B.V.
Maak medewerkers bewust van een gezonde levensstijl. Dat is niet alleen van belang voor hen, maar ook voor het bedrijf. Binnen Germo Logistiek laten we bijvoorbeeld gezondheidstests afnemen.
Dienst: koudetechniek en klimaatbeheersing Aantal medewerkers: 23
‘
Het is belangrijk dat medewerkers met plezier naar hun werk gaan. Daar speelt de werkgever een grote rol in. Bijvoorbeeld door oog te hebben voor ontwikkeling en opleidingsmogelijkheden te bieden, of steun van een externe P&O-adviseur. Maar medewerkers dragen ook hun eigen verantwoordelijkheid. Op dit moment doorlopen we samen een zogeheten RGO (Resultaatgericht Ondernemen)-traject. Daarmee willen we afgeleid ondernemerschap en betrokkenheid stimuleren. Onze medewerkers hebben al veel zelfstandigheid in werken, maar ze mogen meer hun verantwoordelijkheid nemen. En kritisch naar zichzelf en collega’s kijken in hoe ze samen onze werkprocessen kunnen verbeteren. Dat doen ze steeds meer. Het draait uiteindelijk allemaal om bewustwording.
‘
Dienst: renovatie, restauratie en specifieke nieuwbouw Aantal medewerkers: 21
2
Biedt toegang tot hulp om gezonder te leven. Komt iemand negatief uit onze test, dan helpen we hem hulp bij het zoeken van interventie. Hoe kun je ondanks onregelmatige werktijden toch gezond leven?
3
Durf medewerker meer verantwoordelijkheid te geven. Binnen Germo Logistiek bestaat duurzame inzetbaarheid uit vitaliteit én betrokkenheid. Zo loopt er nu een proef waarbij medewerkers in onderling overleg zelf hun werkrooster kunnen opstellen. Het gaat weliswaar om en proef en we zijn ook nog in overleg met de vakbonden. Maar ik heb er een goed gevoel bij. Medewerkers krijgen meer taken en verantwoordelijkheden én zijn meer tevreden.
23
Een intiatief van:
