HEMELS TILBURG ROUTE NAAR EEN GEBORGEN EN ONTVANKELIJKE STAD
OPGESTELD VOOR HET KERNTEAM ‘DE GEBORGEN EN ONTVANKELIJKE STAD’ IN HET KADER VAN TILBURG 2040
•
JOHAN DUNNEWIJK (W ONENBREBURG), EXPEDITIELEIDER
•
RENÉ SCHERPENISSE (TIWOS)
•
AMBTELIJK VANUIT DE GEMEENTE TILBURG ONDERSTEUND DOOR FRANS VAN DER
SCHOOT, LIESBETH TRIP EN ALBERT LATIJNHOUWERS FEBRUARI 2012
Inhoudsopgave 1.
Inleiding................................................................................................................................. 2
2.
De Tilburgse identiteit ........................................................................................................... 4
3.
Verschillende krachtenvelden............................................................................................. 10
4.
Het merk Tilburg: inclusieve samenleving .......................................................................... 18
5.
Een hemels Tilburg: de spelregels ..................................................................................... 26
SmartAgent
1
1.
Inleiding
Deze rapportage vormt het beknopte onderzoeksverslag van de expeditie in het kader van Tilburg 2040, gericht op de geborgen en ontvankelijke stad. Het is een expeditie geworden die vooral is gericht op de vraag: ‘wat voor stad wil ik zijn?’ en hoe kunnen we gebruikmaken van de krachten binnen Tilburg om die stad in de toekomst te kunnen zijn. In de expeditie hebben we met verschillende groepen Tilburgers gesproken over hun wensbeelden voor de stad. We hebben aan hen gevraagd welke elementen van de stad voor hen nu al zichtbaar zijn en in de komende decennia zouden kunnen uitgroeien tot een voor hen ideale stad of tot een voor hen afgrijselijke stad. We hebben dat de hemel en de hel genoemd. Hieruit is een naar de mening van de expeditieleden realistisch én uitdagend perspectief gevloeid voor de toekomst van Tilburg. Dit perspectief heeft betrekking op de verschijningsvom van de stad, maar ook op onderliggende structuur, de wijze waarop de stad wordt beheerd en een intensievere participatie van de burger. De burger wordt in dit toekomstbeeld nadrukkelijker aangesproken op zijn verantwoordelijkheid bij te dragen aan de kwaliteit van zijn woon- en leefomgeving. Het expeditieresultaat sluit af met een aantal spelregels. Deze zijn te beschouwen als beleidsprincipes, waaraan het bouw- en woonbeleid kan worden getoetst en verder operationeel worden uitgewerkt. Het expeditieteam vond het belangrijk om de resultaten ook voor een breder publiek goed voor het voetlicht te brengen en heeft besloten tot het laten maken van een korte animatiefilm over de zoektocht naar een geborgen en ontvankelijke stad. Deze film is te bekijken via de website van de gemeente Tilburg. Het onderzoek is begeleid door het expeditieteam onder voorzitterschap van Johan Dunnewijk, bestuurder van WonenBreburg. Het team bestond verder uit René Scherpenisse, bestuurder van Tiwos, Frans van der Schoot, Liesbeth Trip en Albert Latijnhouwers, allen werkzaam bij de gemeente Tilburg.
SmartAgent
2
SmartAgent
3
2.
De Tilburgse identiteit
De identiteit van een land, stad of dorp kan op verschillende manieren worden beschouwd. In deze expeditie hebben we vooral gekeken naar wie de stad Tilburg eigenlijk bewonen. Wie zijn de mensen ‘achter de stad’. We hebben deze mensen in beeld gebracht op basis van hun onderliggende motivatie- en behoeftenpatroon. Daarover volgt eerst een korte uitleg. Mensen worden gedreven door behoeften. Wanneer voldaan is aan levensbehoeften als voedsel en onderdak, gaan andere, meer persoonlijke behoeften een rol spelen. Als je een woning zoekt, waar kijk je dan eigenlijk naar? Naast functionele aspecten als woninggrootte en woningtype, gaat het vaak om de sfeer die je ergens ervaart. Wat voor mensen wonen er? Hoe leven deze mensen samen? Komen ze bij elkaar over de vloer of houden ze afstand? Heeft de buurt een statusrijke uitstraling, heeft de buurt de kwaliteit van de openbare ruimte goed op orde, hoe veilig is het? Dit leidt tot persoonlijke keuzen over waar je graag wilt wonen. Keuzen zoals deze (maar ook die voor bijvoorbeeld een type auto) kun je herleiden tot psychologische behoeften. Dat zijn niet-tastbare dingen die je als mens nodig hebt om je prettig te voelen, zoals aandacht of een gevoel van veiligheid. SmartAgent heeft onderzoek gedaan naar behoeften van mensen en kwam zo globaal tot vier verschillende groepen, die ieder gericht zijn op bepaalde behoeften. In het onderstaande schema zijn die groepen weergegeven. De vier groepen, hier aangegeven met kleuren, zijn “belevingswerelden” genoemd. In iedere groep staan andere behoeften centraal, waardoor ze op een andere manier naar de wereld kijken en andere keuzen maken. De groepen onderscheiden zich van elkaar op twee dimensies. De eerste (horizontaal) maakt een onderscheid tussen een gerichtheid op de groep (familie, vrienden, etc.) of op de eigen persoon. De tweede (verticaal) maakt onderscheid tussen mensen die gemakkelijk hun emoties tonen en contact maken, en mensen die juist hun emoties onderdrukken en minder snel contact maken.
SmartAgent
4
Tot welke belevingswereld iemand behoort wordt bepaald aan de hand van een vragenlijst, die direct en indirect ingaat op psychologische behoeften. Een individu hoort zelden voor 100% tot een van deze werelden, vaak heeft iemand trekken van meerdere werelden. Wel is het zo dat één wereld doorgaans het meeste van toepassing is op een persoon.
SmartAgent
5
Door middel van datakoppeling met andere consumentendata zijn we in staat om voorspellingen te doen over de leefstijl van mensen op een laag schaalniveau (6 positiepostcode). Op basis daarvan kunnen we de dominante leefstijlen in Tilburg in beeld brengen en vergelijken met andere gebieden in Nederland. In de onderstaande figuur zijn de dominante leefstijlen van Tilburg in beeld gebracht.
Duidelijk zichtbaar is het centrumgebied, die vooral de rode kleur laat zien. Dat is de leefstijl die staat voor vitaliteit en vernieuwing. Blauw, vooral in de meer buitengelegen gebieden, is te vinden in de gebieden met een hoogwaardiger uitstraling. Geel zien we in de gebieden rond de binnenstad en groen vlecht zich daar doorheen. Dat zijn de gebieden met een meer groepsgerichte identiteit. Interessant is om Tilburg op deze punten te vergelijken met andere steden en plaatsen in Nederland en in de directe omgeving. We gaan daarbij uit van de leefstijlen van de huidige bevolking in die gebieden.
SmartAgent
6
SmartAgent
7
Ten opzichte van de andere Brabantse steden heeft Tilburg te maken met een relatief hoog percentage geel en groen, terwijl blauw en rood onder die van de andere steden ligt. Het aandeel rood bedraagt voor Tilburg 18%, terwijl dit voor de 5 grootste steden 21-42% bedraagt. Opvallend is dus de eigen positie van Tilburg. Tilburg staat gemiddeld in het gele kwadrant.
SmartAgent
8
Anders dan het statusrijkere Breda of het creatievere Eindhoven of het ingetogen Loon op Zand wordt de positie van Tilburg vooral gekenmerkt met de begrippen gezellig, sociaal, ontmoeting, vriendschap, verbondenheid en erbij horen. Opvallend is dat vooral de regio rond Tilburg een scherp blauw profiel heeft. Tilburg heeft dus een duidelijke positie. Het bewustzijn van deze positie is naar de mening van de expeditieleden een eerste stap op weg naar 2040. Niet iedere stad kan zich vereenzelvigen met de cultural creatives of met de rijken der aarde. De positie die Tilburg inneemt, kent duidelijke krachten (sociale omgang, harmonie), maar ook zwakten (minder gericht op prestatie en kwaliteit). De beleidsprincipes moeten de krachten benutten en – misschien daardoor - de zwakheden ombuigen.
SmartAgent
9
3.
Verschillende krachtenvelden
Wanneer we de positie van Tilburg bezien, dan zijn er eigenlijk een 3-tal krachtenvelden die van betekenis zijn voor de toekomst van Tilburg.
Het eerste krachtenveld betreft de sociale samenhang. Het belang van sociale samenhang is, zeker voor de populatie in Tilburg, groot. Men hecht er veel waarde aan. Dit betekent niet dat de sociale samenhang overal al verzekerd is. Juist in de afgelopen decennia neemt in Nederland het gevoel van sociale samenhang af. Als stad voor de Tilburgers dient de sociale samenhang gekoesterd te worden en waar nodig verbeterd. Het tweede krachtenveld betreft de stedelijke ambitie. Als zesde stad van Nederland moet Tilburg minimaal een goed stedelijk klimaat bieden met cultuur, onderwijs, horeca en woonmilieus, waar stedelingen graag verblijven. Maar stedelijkheid is niet synoniem met grootschaligheid en anonimiteit. Wanneer een stedelijk klimaat geboden wordt dat ondersteunend is voor kleinschalige gezelligheid en spontane ontmoeting, dan valt een rode
SmartAgent
10
ambitie (verandering, uitdaging) goed te combineren met een gele natuur (harmonie, samenzijn). Het derde krachtenveld betreft de kwaliteitsambitie. Niet voor niets woont een groot deel van de mensen met een hoge koopkracht buiten de stad. En ook qua cultuur en winkelaanbod zijn ze vaak meer op andere steden gericht. De stad heeft dus te weinig kwaliteit. De blauwe kwaliteitsdrang staat misschien ver af van het ‘lekker-en-laag-gevoel’, toch heeft de blauwe invalshoek het gele Tilburg veel te bieden. Meer koopkracht in de stad betekent meer levendigheid op straat en meer variëteit in voorzieningen. Blauw kan dus bijdragen aan een beter geel. Om deze krachtenvelden beter in beeld te brengen hebben we met Tilburgers vanuit de vier kwadranten per groep een groepsgesprek gevoerd. Hieruit zijn de volgende beelden afkomstig, waarbij de plekken en afbeeldingen aan de bovenzijde voor deze groep de hemel weerspiegelen en de onderzijde de hel.
SmartAgent
11
De gele Tilburgers In deze groep werd de sociale samenhang benadrukt en een angst voor het verlies ervan in de toekomst. Expliciet kwam Tilburg-Noord aan de orde vanuit een angstbeeld voor getto-vorming.
Voor de gele groep uit die samenhang zich in de wijk in verenigingsleven, buurt-voorzieningen, speelplaatsen e.d., en assimilatie van culturen. Op het niveau van de stad in evenementen, historische gebouwen, particuliere winkels, pleinen. Men benoemt de volgende belangrijke aspecten. •
Groene, geborgen openbare ruimten in wijk en centrum
•
Evenementen met een inclusief karakter (reeds aanwezig!)
•
Behoud van erfgoed
•
Beperking van hoogbouw
•
Sociale infrastructuur: behoud/heruitvinding van wijkcentra en clubhuizen, speeltuinen, bibliotheken, scholen: plekken voor ontmoeting
SmartAgent
12
De groene Tilburgers Voor de groene Tilburgers komt vooral de solidariteit als kernbegrip naar voren. Dit begrip heeft vooral betrekking op de eigen groep. Daarnaast spelen bij deze groep ook onveiligheidsgevoelens een rol.
De solidariteit zou in de wijk tot uiting moeten komen in gedeelde normen en waarden, verenigingsleven, buurtvoorzieningen en een gemengde woningvoorraad. Op het niveau van de stad in voldoende betaalbare woningen en voorzieningen in iedere wijk. Men benoemt de volgende belangrijke aspecten. •
Goed leven voor iedereen, ook met een kleine beurs
•
Buurten met gedeelde normen en cultuur
•
Sociale infrastructuur: elke buurt zijn eigen gebouw om eigen initiatieven te ontplooien
•
Deze initiatieven geïntegreerd met initiatieven op stadsniveau en gesteund door gemeente
SmartAgent
13
De blauwe Tilburgers Voor de blauwe Tilburgers komt vooral kwaliteit als kernbegrip naar voren. Deze groep vindt de kwaliteitsambities van Tilburg te laag en zou wat dat betreft een hoger niveau willen bereiken.
Deze visie komt tot uiting in hoogwaardig winkel- en horecaaanbod, een goede ontsluiting van het centrum, hoge kwaliteit van de gebouwde omgeving, vooral in de binnenstad (nieuwbouw, erfgoed) en kwalitatief goed woningaanbod. Men benoemt concreet de volgende punten:
• • • • • •
Duidelijke clusters van hoogwaardige winkels én horeca Evenementen met nationale en internationale allure Behoud/smaakvol hergebruik van erfgoed Echte statements van moderniteit, in balans met het oude Bereikbare binnenstad Ruime woningen met tuinen in de stad, niet alleen in buitenwijk
SmartAgent
14
De rode Tilburgers De rode Tilburgers zijn gericht op dynamiek en vernieuwing.
Die dynamiek uit zich in het soort winkel- en horeca-aanbod, het culturele aanbod, de aanwezigheid van creatieve opleidingen en het gebruik van industrieel erfgoed voor nieuwe functies. Ze noemen de volgende punten: •
Plekken ‘zonder regels’ om creativiteit te faciliteren
•
Vernieuwende winkels en horeca, los van ketens; goed ontsloten
•
Culturele voorzieningen uit eigen initiatief, cultureel aanbod wordt uitgedragen
•
Duidelijke keuze voor kunstvormen en opleidingen die gestimuleerd worden, opleidingen bij stad betrekken
SmartAgent
15
Het geheel van de gesprekken overziend is er sprake van een tweetal dominante angstgevoelens onder de bevolking van Tilburg waar het gaat om de kwaliteit van hun stad.
Voor de groep aan de linkerzijde van het model (dit vertegenwoordigt circa 40% van de Tilburgers) speelt vooral de angst voor economische en culturele stagnatie. Voor deze mensen moet Tilburg stevig aan de weg timmeren voor een hoogwaardig stedelijk profiel. Dit geldt voor de stad als geheel. Voor de groep aan rechterzijde speelt met name de angst voor anonimiteit en het verlies van geborgenheid. Dit speelt sterk op het niveau van de wijk. Voor deze mensen moet Tilburg de condities scheppen voor een geborgen samenleving, waar men elkaar kan ontmoeten en respecteert. Meer dan vroeger gaat dit niet vanzelf en het vereist wellicht de inzet van andere instrumenten dan voorheen. De nadruk op bouwprogramma’s verdeeld in prijssegmenten moet plaatsmaken voor het realiseren van plekken waar mensen zich werkelijk thuis voelen. Tegenover het angstbeeld staat het wensbeeld. Deze verschillen ook per groep. Toch is in de gesprekken duidelijk geworden dat er bij alle groepen een groot draagvlak bestaat voor een
SmartAgent
16
open stad, waarin iedereen zich thuis voelt. Vanuit alle kanten werd grote waardering uitgesproken voor de gezamenlijke stedelijke evenementen (Tilburg trakteert, Mundial, kermis). Het belang hiervan kan haast niet worden overschat. In plaats van een beweging naar een stad met afgesloten leefwerelden, kunnen de krachten van iedere groep voor de gezamenlijke stad worden ingezet. Sociale samenhang, solidariteit, kwaliteit én dynamiek in de stad. Een samenleving die toegankelijk is voor iedereen en niemand uitsluit, noemen we een inclusieve samenleving.
Deze inclusieve samenleving zien wij als een wezenlijk kenmerk van Tilburg. Om dit scherper uit te dragen, zodat het voor de bewoners van Tilburg maar ook voor de buitenwereld herkenbaar is, heeft het zin om Tilburg eens vanuit de merktheorie te bekijken
SmartAgent
17
4.
Het merk Tilburg: inclusieve samenleving
Een merk moet voldoen aan vier criteria: • • • •
1.
Soul: wat is de ziel van het merk, de passie? Trust: wordt de belofte van het merk waargemaakt? Quality: het merk moet kwalitatief goed zijn. Theatre: hoe draagt men het merk over aan het publiek?
Soul
De ziel van Tilburg is de ‘inclusieve samenleving’. Iedereen hoort erbij. Niet alleen de Tilburger, wiens familie al sinds mensenheugenis in Tilburg woont, maar ook de nieuwe Tilburgers (studenten, buitenlandse werknemers, immigranten, …). Nieuwe Tilburgers moeten zich onderdeel voelen van de Tilburgse gemeenschap, maar zullen daar ook in moeten participeren en investeren. De woon- en leefomgeving wordt door de mensen zelf gemaakt. Binnen de kaders van de inclusieve samenleving kan met mate invulling worden gegeven aan de ‘rode’ stedelijke ambitie en de ‘blauwe’ kwaliteitsopgave. Bijvoorbeeld: het aantrekken van een prestigieus museum is prima, zolang deze:
•
toegankelijk is voor de gewone man
•
in een gebouw gehuisvest wordt dat de bestaande stad verrijkt, bv. in oud pand of in iets nieuws dat te integreren is in het bestaande
•
in een wijk komt waar hij de identiteit versterkt (een rood/blauwe wijk)
•
ook een ontmoetingsfunctie heeft (want dat is Tilburgs)
SmartAgent
18
Het merk Tilburg kan er als volgt uitzien. Grotere woorden en afbeeldingen zijn belangrijker dan kleinere.
2.
Trust
Een ziel is voor een merk onvoldoende. Het merk moet ook overtuigen en waarmaken wat het belooft. Dat is de ‘trust’ . Daarvoor moet voldaan worden aan de volgende aspecten: Inclusieve identiteit •
Versterken en continueren inclusieve identiteit van een stad waar iedereen meedoet met een hoge standaard voor de gewone man, in evenementen, citymarketing, missie en visie gemeente…
•
Beelden en concepten die daarbij passen zijn onder meer saamhorigheid onder de textielarbeiders vroeger, Tilburg als een groot dorp, ‘Lekker & Laag’…het verleden gebruiken om de identiteit van het hedendaagse Tilburg te onderbouwen
SmartAgent
19
Sociaal programma •
Ondersteunen van burgers die het niet alleen redden, niet gericht op liefdadigheid maar op écht meedoen
•
Basale uitgangspunten voor omgang met elkaar en de openbare ruimte, ongeacht cultuur of afkomst: zo woon je hier!
•
Programma’s voor uitwisseling tussen wijken, uitgaande van bv. scholen of verenigingen (iedere wijk doet mee)
Zorg voor de fysieke structuur •
Herkenbare wijken creëren, vergroten differentiatie tussen wijken
•
Binnen iedere wijk wel enige diversiteit in het woningprogramma; homogeen in waarden, maar niet teveel in inkomen en levensfase
•
Oudere gebouwen zoveel mogelijk sparen en hergebruiken
Voorzieningen voor de gemeenschap •
Wijkinitiatieven zoveel mogelijk ondersteunen door aanbieden ruimten, kennis en soms geld, maar initiatief aan burger laten
•
Burger als (mede)producent van zijn leefomgeving
•
Verenigingen helpen bij het aantrekken van nieuwe leden, opnieuw uitvinden
Geborgen en ontvankelijke structuur De structuur van de stad heeft invloed op de mate waarin de stad als een open, verbonden stad of als een stad met afzonderlijke gesloten wijken wordt ervaren. Een geborgen en tegelijkertijd ontvankelijke stad vraagt om een structuur, waarin sprake is van een aanscherping van de identiteit van wijken enerzijds als voor meerdere groepen aantrekkelijke verbindingen tussen deze buurten of wijken anderzijds.
SmartAgent
20
Enkele voorbeelden Een interessant voorbeeld van een verbindingsplek tussen verschillende leefwerelden kwamen we tegen in Parijs (Le Plessis Robinson), waar tussen een zeer hoogwaardig nieuw wijkgedeelte en een jaren 60-buurt de marktstrip met markthal was gesitueerd, die vanuit beide leefwerelden mensen trok. Zie onderstaande afbeeldingen.
Een ander mooi voorbeeld betreft het bioscoopcomplex van Star in Southfield in Detroit. Deze is gelegen tussen een arme binnenstadswijk en een rijke suburb. De programmering is een blend van verschillende werelden, hier in een semi-openbare ruimte samengebracht.
SmartAgent
21
3.
Quality
Zonder kwaliteit is er geen merk. Dit betekent dat de belangrijke ingrediënten van de identiteit van Tilburg kwaliteit moeten uitstralen. Misschien niet de beste architectuur, maar wel het mooiste park. Een van de belangrijkste zaken waarin de stad zich toont betreft de openbare ruimte.
•
Ontmoetingsplekken zoals speeltuinen en pleinen creëren in de wijken waar dat het meest gewenst wordt
4.
•
Ook in het centrum zorgen voor verblijfsruimten met een menselijke maat
•
Parken versterken en uitbreiden
•
Uitstekend beheer
Theatre
Iedere plek in de stad moet het merk Tilburg uitstralen. Dat kan door te variëren met de verschillende ingrediënten, die gezamenlijk het merk Tilburg maken. De identiteit van de delen volgen het geheel.
SmartAgent
22
In de Spoorzone ligt het accent op rood en blauw. Hier is juist ruimte om te werken aan verbinding opleidingen en stad, bijzondere en hoogwaardige winkels en horeca, cultuur… Maar om goed aansluiting te hebben met het merk Tilburg bevelen we het volgende aan: •
Alles wat enigszins oud of karakteristiek is zo mogelijk behouden
•
Beperken van hoogbouw, aansluiten bij maatvoering bestaande stad
•
Opnemen van ruimte voor voorzieningen/evenementen die voor iedereen interessant zijn
•
Opnemen mogelijkheden voor ontmoeting in openbare ruimte; pleinen, terrassen e.d.
•
Werkgelegenheid (ook stageplekken, leer/werkplekken, reïntegratie…)
In de Binnenstad ligt ook de nadruk op blauw en rood. We denken dat het creëren van duidelijke zones met ‘gewone’ toegankelijke winkels, maar ook aparte clusters met hoogwaardige blauwe en bijzondere rode winkels en horeca de binnenstad interessanter maakt voor blauw en rood. Voor die laatste kan aangehaakt worden bij Nieuwlandstraat, die zichtbaarder mag zijn. Het uitgangspunt is echter een binnenstad voor iedereen: •
Gezellige, groene pleinen en andere ontmoetingsruimten
•
Behouden/herbestemmen oude gebouwen
•
Grote publieksevenementen behouden en uitbouwen
In Tilburg-Noord zal scherper moeten worden gekozen voor een specifieke positionering of een combinatie van verschillende identiteiten en daarop aansluiten met groen, ruimte voor
SmartAgent
23
ontmoeting, speelgelegenheid. Verder geldt hier in het bijzonder: •
Meer differentiatie in inkomen door ander woningaanbod
•
Meer laagbouw
•
Initiatieven faciliteren met begeleiding en ruimten
•
Bewoners ondersteunen om mee te draaien in maatschappij
SmartAgent
24
SmartAgent
25
5.
Een hemels Tilburg: de spelregels
Onze expeditie naar een geborgen en ontvankelijke stad heeft ons tot de volgende spelregels gebracht voor een hemels Tilburg in 2040.
1. Ga uit van de eigen kracht Het DNA van Tilburg is sociaal. De Tilburger zoekt geen contrast met andere leefstijlen, maar zoekt de verbinding. Laat de stedelijke ambitie dus aansluiten op de kracht van deze inclusieve identiteit. Tilburg blijft een stad voor gezinnen en alleenstaanden, rijken en armen, studenten en werkenden, jongeren en ouderen. Iedereen is welkom. Met een gemoedelijke sfeer en evenementen voor iedereen wordt dit ondersteund (Mundial, Tilburg trakteert), maar de verbinding moet ook herkenbaar zijn in de fysieke structuur. De Oude Stad is hiervan een prima voorbeeld: in vroeger tijden woonden de textielbaronnen naast de arbeiders. Een ambitieuze hoogwaardige invulling van de Spoorzone is uitstekend, maar zorg dan ook voor het toevoegen van functies (ontmoeting, horeca, sport) voor de gewone Tilburger.
2. Maak verschil De eigen buurt moet ‘thuis’ voelen. Omdat er verschillende soorten Tilburgers zijn, kan dat alleen wanneer de buurten zich scherper van elkaar onderscheiden. Niet op basis van inkomen, maar wel op basis van belevingswereld. Gezellige buurten met goede ontmoetingsplekken, gemoedelijke buurten met mooi groen, goed geregelde buurten met veel comfort, levendige buurten met verrassende functies. Iedere buurt heeft zo z’n eigen attributen. De kwaliteit van de stad neemt toe, wanneer de wijken en buurten aan herkenbaarheid winnen.
3. Benut de gemeenschap Wanneer de buurt in sfeer en karakter beter aansluit op de behoeften van de verschillende Tilburgers, zal de gemeenschap beter wortel schieten vanuit een gedeeld gevoel van verantwoordelijkheid voor het gezamenlijke leefklimaat. Stimuleer de burger om medeproducent te zijn van zijn leefomgeving. Zet het eigen organiserend vermogen in om de burger te betrekken. Dat kan in vele vormen en gradaties: van het gezamenlijk eigendom van een energiebedrijf tot een vereniging van eigenaren van de hele buurt.
SmartAgent
26
4. Toon stedelijke ambitie Tilburg heeft de schaal en de mogelijkheden om alle soorten mensen uitstekend in hun woningvraag te bedienen. Bepaalde groepen (hoog opgeleide jongeren, mensen met een hoge koopkracht) kunnen veel beter dan nu worden bediend, wanneer hoogwaardige stedelijke kwaliteiten worden toegevoegd aan de stad. Het wensenlijstje bestaat uit hoogwaardige en vernieuwende winkels en horeca, statements van moderniteit die in balans zijn met het oude, een bereikbare binnenstad, ruime woningen met tuinen nabij de binnenstad, plekken ‘zonder regels’ om creativiteit te stimuleren en het beter uitdragen van het eigen culturele aanbod.
5. Houdt het weefsel verbindend en van hoge kwaliteit Wanneer de verschillen tussen buurten groter worden, neemt het belang van de verbinding tussen de buurten toe. Dat is nu precies de Tilburgse identiteit. Hier domineert niet het leefmilieu van een enkele groep, maar hier ontmoeten verschillende leefwerelden elkaar. En dat gaat alleen goed wanneer tussen de buurten en wijken functies worden gerealiseerd die voor iedereen interessant zijn, zoals parken, sport- en speelvoorzieningen, markten, en uitgaanscentra. Wanneer deze aantrekkelijk, groen en met een menselijke maat zijn vormgegeven willen veel verschillende mensen daar graag zijn en waarderen zij ook ieders aanwezigheid. Wanneer het tussengebied uitsluitend bestaat uit infrastructuur en bedrijventerreinen, zoals het gebied tussen Tilburg-Noord en de binnenstad, is er eerder sprake van een grens dan een verbinding.
De bestuurlijke opgave ligt in het bewaren van de balans tussen de inclusiviteit van het geheel en de onderscheidenheid van de diverse communities, tussen begaanbaarheid en ontmoeting in de infrastructuur en tussen vooruitstrevende hoogstedelijke ambities en een toegankelijke menselijk maat.
SmartAgent
27
