hematologische isolatie

patiënteninformatie

hematologische isolatie U bent opgenomen op de afdeling Hematologie/Oncologie van het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis. Tijdens uw opname verplegen wij u een periode in hematologische isolatie. Dit wordt ook wel verpleging in beschermende isolatie genoemd. Deze brochure is geschreven voor patiënten, partners en familieleden die voor kortere of langere tijd met deze vorm van isolatie te maken krijgen. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen of ideeën, dan horen wij deze graag.

Waarom isolatie Witte bloedcellen, leukocyten genaamd, zorgen voor de afweer tegen infecties. Door ziekte vermindert de afweer tegen infecties. Het aantal witte bloedcellen neemt tijdens de behandeling ook af. Dit betekent dat uw lichaam een verminderde weerstand heeft tegen bacteriën, virussen en schimmels vanuit uw omgeving. Door isolatie proberen we de kans op infectie te verkleinen.

Wat is hematologische isolatie Hematologische isolatie is een manier van verplegen waarmee besmetting van de patiënt door bacteriën of schimmels uit de omgeving of via personen zoveel mogelijk wordt voorkomen. Het moment waarop u in isolatie verpleegd gaat worden is afhankelijk van de bloeduitslagen over het aantal witte bloedcellen in uw bloed.

U kunt zowel op een een- als op een tweepersoonskamer geïsoleerd worden verpleegd. Op een witte kaart bij de deur staat aangegeven dat u zich in hematologische isolatie bevindt.

Regels De verpleegkundige informeert u over de regels die in uw speciale situatie van toepassing zijn. De meest voorkomende regels over geïsoleerd verplegen staan hieronder beschreven. Besmetting via personen • Handen wassen: de belangrijkste maatregel om infecties te voorkomen is het handen wassen. Alle personen die bij u de kamer binnengaan moeten hun handen wassen en goed laten drogen of hun handen met handenalcohol inwrijven. Gebruik daarbij de handhygiënekaart bij de wastafel. • Schort en handschoenen: verpleegkundigen en andere zorgverleners dragen een schort en handschoenen als zij u verzorgen. Deze maatregel geldt niet voor uw bezoek. • Verkouden: een zorgverlener die verkouden is draagt een mondmasker. Ook een verkouden bezoeker die toch op bezoek komt moet een mondmasker dragen. • Witte jas uit: artsen en laboranten doen voor het betreden van de kamer hun witte jas uit.

2

Besmetting via voorwerpen • Schone en droge voorwerpen: een schone omgeving is tijdens uw verblijf in isolatie van groot belang. Bacteriën kunnen zich namelijk niet vermenigvuldigen op schone en droge voorwerpen. Zorg daarom dat uw kamer en nachtkastje opgeruimd is zodat deze gemakkelijk schoongemaakt kunnen worden. • Geen planten en bloemen: op de afdeling zijn planten en bloemen niet toegestaan. Planten, bloemen, aarde en oase kunnen bacteriën en schimmels bevatten. Besmetting via voeding • Bacterie-arme voeding: om besmetting via het voedsel te voorkomen is het belangrijk dat alles wat u eet of drinkt bacterie-arm is. Deze voeding is zo bereid dat de aanwezige bacteriën zich niet kunnen vermeerderen. De diëtist begeleidt u en geeft uitleg over bacterie-arme voeding en de houdbaarheid van de verschillende producten in de isolatieperiode. Dit bacterie-arme dieet geldt alleen voor de isolatieperiode. • Kleine verpakkingen drankjes, yoghurt of kwark en per stuk verpakte koekjes en snoepjes zijn meestal toegestaan. • Fruit is toegestaan. Voorwaarde is dat het onbeschadigd is en gemakkelijk dik te schillen is. • U mag water uit de kraan drinken. Laat de kraan even lopen voordat u het inschenkt.

• Vraag bij twijfel altijd eerst aan het verplegend personeel of de diëtist of het betreffende product is toegestaan. Verlaten van de kamer • Afdeling: tijdens de geïsoleerde periode bent u vrij om buiten de bezoekuren over de gehele afdeling tot aan de klapdeuren te lopen. U mag ook gebruik maken van het balkon. • Buiten de afdeling: u mag de afdeling alleen verlaten om naar een onderzoek te gaan. U dient dan een mondneusmasker te dragen ter bescherming van uzelf. Isolatie en bezoek • Handen wassen: ook al uw bezoek moet goed de handen wassen of desinfecteren met handenalcohol. • Verkouden: bezoekers die verkouden zijn moeten een mondmasker dragen. Zij mogen u niet aanraken. Als het bezoek niet dringend is, adviseren we het bezoek uit te stellen. • Kinderen: kinderen onder de 12 jaar mogen niet op de kamer worden toegelaten. In overleg maken we daarop een uitzondering: bijvoorbeeld voor uw eigen kinderen. We houden daarbij wel rekening met infecties, verkoudheden en heersende virussen op school of kinderdagverblijf. • Bezoektijd: U kunt bezoek ontvangen van 15.30 uur tot 20.00 uur. Indien u buiten deze tijd iemand wilt ontvangen vragen wij u om dat vooraf met de

verpleegkundigen af te spreken. • Er mogen niet meer dan 2 bezoekers tegelijkertijd op uw kamer aanwezig zijn. • Logeren: het kan prettig zijn als iemand bij u op de kamer blijft logeren. Dit is echter alleen mogelijk op de eenpersoonskamers. Indien u van deze mogelijkheid gebruik wilt maken, bespreekt u dat dan met uw verpleegkundigen. Zij bekijken in overleg met u wat de mogelijkheden zijn en maken hierover een afspraak.

Bacteriën van het eigen lichaam Bij ieder mens komen op de huid, slijmvliezen en in de darmen bacteriën voor. Onder normale omstandigheden worden we hier niet ziek van en zijn ze zelfs heel nuttig voor ons. Bij een ernstig verminderde weerstand kan een deel van deze eigen bacteriën plotseling wel infecties veroorzaken. Om dit risico te verkleinen schakelen we schadelijke bacteriën en schimmels in het maag-darmkanaal uit met antibiotica. U krijgt antibiotica in de vorm van tabletten en door het gebruik van mondspoeling. Deze vorm van zelfbescherming heet Selectieve Darm Decontaminatie (SDD). De SDD-medicatie kan een tijdelijke vermindering van eetlust, smaakverlies en een wat dunnere ontlasting geven. Ondanks deze bijverschijnselen is het van het allergrootste belang dat u deze medicijnen goed blijft innemen en 3

gebruiken. De verpleegkundige geeft u hierover uitleg. Tweemaal per week op maandag en donderdag onderzoeken we bij iedere patiënt of de SDD-medicatie voldoende werkt. De verpleegkundige of u zelf maakt een kweek door met een steriel wattenstokje langs de slijmvliezen te strijken. Ook maken we een kweek van de neus, keel en anus. Het is belangrijk dat de keelkweek nuchter plaatsvindt om aanraking met voedselresten te voorkomen. Meestal nemen we daarom de kweken ’s ochtends vroeg voor het ontbijt af. Via deze kweken kijken we of de groei van de mogelijk schadelijke bacteriën is verminderd. Eventueel is aanpassing van de medicatie nodig.

Persoonlijke hygiëne Persoonlijke hygiëne is in deze periode van verminderde weerstand erg belangrijk. Daarom geldt ook voor uw persoonlijke verzorging een aantal regels. Voor de producten die u voor uw persoonlijke verzorging gebruikt gelden speciale regels. Deze vindt u achterin de folder. • Trek iedere dag schoon ondergoed en een schone pyjama of nachthemd aan. • Was u of douche dagelijks. Gebruik geen vast stuk zeep omdat natte zeep een verzamelplaats is van bacteriën. U kunt een milde vloeibare zeep uit een pompje of fles gebruiken. Uw haren kunt u met een gewone shampoo wassen. 4

• Het is mogelijk om met een diepe lijn te douchen. Deze lijn moet waterdicht afgeplakt zijn voordat u gaat douchen. De verpleegkundige kijkt samen met u of de insteekopening van de diepe lijn voldoende beschermd is. • Wij raden u aan niet op blote voeten te lopen en in de badkamer badslippers te dragen. • Uw huid kan uitdrogen ten gevolge van chemotherapie of bestraling. Daarom adviseren wij u zich in te smeren met een crème. Crème uit een pot is niet toegestaan, omdat zich hierin bacteriën makkelijk vermenigvuldigen. U mag wel een crème uit een tube of nieuw flesje gebruiken. • Als u in de periode van verminderde afweer verzorgingsproducten of makeup wilt gebruiken is dit toegestaan. Gebruik wel nieuwe, niet aangebroken tubes. Check de lijst achterin deze folder. • In de periode van verminderde weerstand is het niet toegestaan om oorbellen of piercings te dragen. Wij adviseren u geen ringen te dragen tijdens uw behandeling. • Als u een keer iets op de grond laat vallen, raap dit dan niet zelf op. Gebruik het niet tot het is schoongemaakt. • Zachte en zuurstofdoorlatende contactlenzen zijn niet toegestaan omdat deze medicatie opnemen. Ook harde contactlenzen kunnen oogirritatie of infectie veroorzaken. Draag daarom

een bril. Als het voor u absoluut noodzakelijk is om toch contactlenzen te dragen dan kunt u dat met de arts bespreken. • U mag tijdens de menstruatie geen tampons gebruiken. Er is maandverband aanwezig op de afdeling. • Scheren met zeep en mes is niet toegestaan vanwege een verhoogd bloedingsgevaar en een verhoogde kans op infectie. U mag zich wel elektrisch scheren. Maakt u de scheerkop dagelijks schoon met alcohol 80%. • De verpleegkundige geeft u instructies voor mondverzorging. Hierin staat hoe u het beste uw mond kunt verzorgen. Ook bezoekt u meestal voor aanvang van de chemokuur de mondhygiënist. Tijdens de isolatieperiode krijgt u dagelijks een schone zachte tandenborstel en mag u een tube tandpasta tot een week na openen gebruiken. Als u een elektrische tandenborstel wilt gebruiken bespreekt u dit dan met de mondhygiënist. • Wij verschonen uw bed dagelijks. Een eigen dekbed en kussen zijn toegestaan, maar alleen als ze schoon zijn en van synthetisch materiaal zijn gemaakt. Ook deze worden dagelijks verschoond.

Beweging De aard van de ziekte en de behandeling brengen een zekere mate van vermoeidheid met zich mee. Naast regelmatig even rusten is het ook goed

om regelmatig te bewegen. Denkt u aan een loopje door de kamer of over de gang. Natuurlijk is dit afhankelijk van hoe u zich op dat moment voelt. In de conversatieruimte staat een hometrainer die u mag gebruiken wanneer u dit wenst. Zorg er echter voor dat u deze niet te zwaar zet zodat uw gewrichten niet te zwaar belast worden. Afhankelijk van uw conditie en mogelijkheden tot beweging kunnen we de fysiotherapie inschakelen voor extra ondersteuning.

Opheffen van de isolatie De isolatie kan stoppen indien uw bloeduitslagen goed zijn. Het aantal witte bloedcellen en met name het aantal neutrofielen is van belang bij het nemen van deze beslissing. Dit gebeurt altijd in overleg met de behandelend arts.

Faciliteiten • Het gebruik van uw mobiele telefoon is toegestaan omdat u langdurig bij ons verblijft. Let er op dat de ringtone zacht staat. Uw bezoek dient zich wel aan de ziekenhuisregel te houden, dat het gebruik van de mobiele telefoon alleen is toegestaan in de ‘Lichtstraat’. • Het is mogelijk om gebruik te maken van de computer in de conversatieruimte. Dit kan alleen op momenten dat de ruimte niet voor overleg door de verpleging of artsen wordt gebruikt. Het is belangrijk dat u na gebruik van 5

het toetsenbord uw handen goed wast of desinfecteert met handenalcohol.

Tot slot Wij doen er alles aan uw bezoek aan onze afdeling zo prettig mogelijk te laten verlopen. Het kan echter voorkomen dat u niet geheel tevreden bent. U kunt uw opmerkingen of klachten over uw verblijf of behandeling het beste direct bespreken met de betrokken personen of met het hoofd van onze afdeling. Komt u er na overleg niet uit, dan kunt u zich wenden tot Bureau Patiëntenzaken. Dit kan zowel telefonisch, schriftelijk als per e-mail. U kunt ook een afspraak maken voor een gesprek. Bureau Patiëntenzaken Postbus 95500 1090 HM Amsterdam Telefoon (020) 599 22 93 E-mail [email protected]

Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, bespreek deze dan met een verpleegkundige van onze afdeling. Meer algemene informatie kunt u ook lezen in de folders ‘Informatie afdeling C6’, ‘Het olvg van a tot z’, ‘Faciliteiten bij uw bed’ en op de website www.olvg.nl.

6

Bijlage Houdbaarheid van persoonlijke verzorgingsproducten voor patiënten in hematologische isolatie Onderstaande lijst geeft aan na hoeveel tijd u het genoemde product door een nieuw product moet vervangen. Het oude product kan nog wel door anderen of door uzelf na ontslag buiten het ziekenhuis gebruikt worden. product

houdbaarheid

Nacl 0,9% mondspoeling

24 uur

chloorhexidine mondspoeling

1 week

tandenborstel

24 uur

tandpasta met fluoride

1 week

tube vaseline voor lipgebruik

24 uur

tube vaseline voor lichamelijk gebruik

onbeperkt

oralbalance

24 uur

instillagel voor de mond

24 uur

lippenbalsem of lipstick, indien aangebracht met een wattenstokje Indien lippen kapot zijn verkort de houdbaarheid naar 1 week

1 maand 1 week

lippencreme uit tube

1 maand

haarshampoo

onbeperkt

douchegel

onbeperkt

bodylotion uit tube of fles

onbeperkt

gezichtscreme uit tube

onbeperkt

contactlensvloestof

1 maand

contactlensbewaarvloeistof

2 maanden

7

onze lieve vrouwe gasthuis amsterdam • locatie oosterpark oosterpark 9 • locatie prinsengracht prinsengracht 769 postadres postbus 95500 1090 hm amsterdam telefoonnummer (020) 599 91 11 website www.olvg.nl

Redactie en uitgave: Communicatie & Patiëntenvoorlichting december 2007/oncologie/301-473

algemene voorwaarden op behandelingen in het olvg zijn de algemene voorwaarden van het olvg van toepassing zie www.olvg.nl