Heel Boogh. Emoties in hout. Kerstprikkels

Heel Boogh Emoties in hout Kerstprikkels Jaargang 9, nummer 3, december 2015 1

Inhoud Boogh in de buurt Huizen is verhuisd

6

Waar koop jij ze straks?

en heet vanaf nu Boogh Huizen

10

de lekkerste adressen

12

Flexibele hersenen Boogh Veenendaal bakt

Hetty van Oldeniel Aftellen tot Kerstmis

4

Kerstprikkels Laat je prikkelen...

5

Column: Uitdaging versus regelmaat door Felice Ghering

8

Stelling door locatie Harmelen

9

Onbeperkt aan de slag Interview met Saskia Rosmalen

11

Boogh magazine

Kerstprikkels Laat je prikkelen...

14

Boogh, Hendriklaan 7 3481 VR Harmelen 085 40 14 795 www.boogh.nl Jaargang 9, nummer 3, december 2015 Hoofdredactie: Loes Spierts Redactie: Pieter Houtman, Liesbeth Emming, Felice Ghering, Jep Stokla Anuschka Kruidhof, Loes Spierts (op de foto’s van links naar rechts) Vormgeving: Anuschka Kruidhof Fotografie: Redactie Kopij volgend nummer: inleveren voor 30 maart 2016 Boogh magazine is ook digitaal beschikbaar op www.boogh.nl.

Emoties in hout Beeldhouwer Anton Berg

16

Column: Boom of kerstboom door Pieter Houtman

23

19

Lezers die niet langer prijs stellen op toezending van Boogh magazine of juist meer exemplaren willen ontvangen, kunnen contact opnemen met [email protected].

het kerstdessert

Op de cover Breng de kerstsfeer in huis met grappige en creatieve details in allerlei stijlen. Modern, rustiek, traditioneel: kerst is voor iedereen! Voor de stijlvolle cover van deze editie van Boogh magazine zijn BooghGoed producten gebruikt. Vind hier de bijbehorende prijzen en creëer zelf een sfeervol kersthuis. Booghgoed: Houten boomschijf met natuurlijke tekening € 15,00, Steigerhouten hertenkop € 19,95, Drinkbeker € 5,95, Mariabeeld € 25,70, Set kommen € 9,95 Verder: Faber Sparkling Rosé alcoholvrij €4,99, Gouden bestek v.a. €2,49 Xenos, Kleed Mongolian lam €99.90 Xenos

Adverteren? Stuur dan een mail naar [email protected] voor meer informatie.

2

Publieksdag Hersenstichting 2015

Heeft u nieuws? Laat het weten aan [email protected]

Het recept voor de Soesjeskerstboom vindt u op pag 22. De variant op de cover is gemaakt van kant-en klare soesjes uit de supermarkt, gedecoreerd met vers fruit

(aardbeien, bramen en framboos) en blaadjes verse munt. Hierover vloeibare (gesmolten) pure chocolade en poedersuiker. Fotografie: Humphrey Daniels Dessert: Beaujoura Salé Styling: Marianne Worm en Anuschka Kruidhof 3

Kersttip

‘Dickens komt tot leven’ Kerst in de historische binnenstad van Deventer is nog steeds bijzonder. Niet voor niets vindt daar al 25 jaar het beroemde en goed bezochte kerstevenement ‘Dickens Festival’ plaats. Om precies te zijn op zaterdag 19 en zondag 20 december 2015. Het festijn wordt jaarlijks bezocht door ruim 150.000 bezoekers. De toegang is gratis.

Aftellen tot Kerstmis Als deze editie van Boogh magazine verschijnt, is het bijna Kerstmis. De dagen worden alsmaar korter, in huis gaan de lichten en kaarsjes eerder aan. Veel mensen zijn druk in de weer met de invulling van de aankomende feestdagen. Vragen die hierbij horen zijn, Waar ben ik dan? Met wie? Wat eten we? Wanneer? Al met al een hoop voorbereidingen om de kerstboom, kaartjes, lampjes en kaarsjes nog maar niet te vergeten.

Kindertijd

Als kind vierde ik Kerstmis op een vrij traditionele en sfeervolle wijze. Ik ben opgegroeid in de mooie, historische binnenstad van Hanzestad Deventer en ging, net zoals mijn moeder, naar de lagere school in het centrum. De school was gevestigd naast de RoomsKatholieke kerk en werd met name bezocht door kinderen uit ondernemersgezinnen. De decembermaand stond voor ons dan ook in het teken van inpakken van pepernoten, banketletters en speculaas met de kinderen van de bakkers uit het centrum. Al ruim voor Kerstmis kwamen wij in kerstsferen door de mooi verlichte straten en uitgedoste etalages. In de voorbereidingen op het naderende Nieuwjaar waren we alweer druk in de weer met oliebollen. Het was een sfeervolle tijd. Alles stond in het teken van samenwerken en dat is nog steeds een prachtige kerstgedachte. Ik ben van huis uit dan ook Rooms Katholiek opgevoed. Al denkend aan deze opvoeding was een Kerstdienst inherent aan de viering van kerstmis. Bovendien zong ik in het Jongerenkoor van de plaatselijke Kerk. Op Kerstavond bezochten wij als gezin de Late Kerstmis en kwamen ’s nachts pas thuis. Waarna er nog een hele maaltijd werd bereid, met onder andere gebakken Balkenbrij. Het eten werd geserveerd aan een rijkelijk gedekte tafel. Uiteraard volgens bijbehorende tradities.

Een sneeuwwitte kerst

Ik kan u vertellen dat rond mijn volwassenheid deze tradities in Deventer zijn achtergebleven. Na redelijk wat 4

omzwervingen voor en na mijn studententijd ben ik in Nieuwkoop beland. In Nieuwkoop woon ik nog steeds met veel plezier. Tegenwoordig vier ik Kerstmis dan ook heel anders. En als u mij vraagt hoe, waar en met wie vier jij de Kerst het liefst, dan is dit mijn antwoord. Mijn favoriete bestemming tijdens de feestdagen is Porte du Soleil in de Frans-Zwitserse Alpen. Samen met mijn gezin (mijn kinderen zijn inmiddels 18 en 20) vier ik jaarlijks de Kerst in een fraai kerstkaartdecor, op de lange latten. De sfeer in de Franse bergdorpjes is prachtig. De winkelstraten en de bomen hangen vol met feestelijke verlichting. Hierdoor komen we direct in kerstsferen terecht. De balkenbrij gaat niet mee op vakantie, maar een heerlijke kerststol mag niet ontbreken. Overigens is het wel leuk om te vermelden dat Fransen Tweede Kerstdag niet vieren zoals wij Nederlanders dat doen. Ieder jaar is dat wennen, maar het weerhoudt ons er niet van om te genieten van deze dag. Een fijne bijkomstigheid zijn de heerlijke traditionele streekgerechten, zoals fondues en Raclette. Daarnaast zijn er ook restaurants in Porte du Soleil te vinden waar de échte Franse keuken uitgeserveerd wordt. Bovendien kan er in het dorp hip & trendy gegeten worden uit de gevarieerde keukens van de aangrenzende landen. Al met al geeft het samenzijn, de sneeuwwitte dorpjes en het verrukkelijke eten mij het ultieme kerstgevoel. Kerst is sfeer, is familie, is vriendschap, is vrede, is een moment van rust & inspiratie. Het is een moment van samen zijn, waar en met wie je het ook viert. En dat wens ik iedereen toe!

De 19e -eeuwse Engelse stad van Charles Dickens herleeft in volle glorie. In het historische Bergkwartier komen ruim 950 personages uit de beroemde boeken van de Engelse schrijver tot leven. Van Scrooge tot Oliver Twist, van Mr. Pickwick tot Christmas Carol Singers, van weeskinderen tot kantoorklerken en deftige lieden. Het Dickens Festijn in Deventer wordt nationaal en internationaal erkend als kerstevenement van bijzondere allure en kwaliteit. Het is aanbevelingswaardig om hier een kijkje te nemen.

PRIKKELS! Zwanenmeer

Wil je een speciaal avondje uit rond de kerstdagen? Het Grootste Zwanenmeer ter wereld uit China zal de komende kerstperiode voor het eerst haar vleugels uitslaan. Op initiatief van Stardust Theatre, producent van dit indrukwekkende balletfeest, heeft de Engelse topchoreograaf Derek Deane diens prachtige versie van het Zwanenmeer ingestudeerd met het Nationaal Ballet van Shanghai. In plaats van 16 zwanen ziet men in deze productie 48 zwanen schitteren! Van 17-12-2015 t/m 17-01-2016 in meerdere theaters in Nederland. www.eventim.nl

Warme kerstgroet, Hetty van Oldeniel Directeur bestuurder Boogh 5

Boogh in de buurt Huizen is verhuisd en heet vanaf nu Boogh Huizen door Jep Stokla

ons weet te vinden”, licht Yolanda toe. “Boogh Huizen wordt daarmee een nieuwe locatie met een iets uitgebreidere klantenkring. En doordat Boogh als het ware bij Amaris intrekt, kunnen we wijkgericht een laagdrempelige dienstverlening bieden”, aldus Yolanda.

Van Boogh in de buurt naar Boogh Huizen

Door de verhuizing wordt de functie van de locatie vergroot. Met als gevolg dat de vijf dagdelen dat cliënten ons bezoeken kunnen worden uitgebreid. “Aan goede invulling voor de overige vijf dagdelen wordt momenteel gewerkt. De precieze uitwerking is nog onduidelijk. Ik ken de groep mensen over wie ik spreek immers nog niet goed genoeg”, vertelt Yolanda. “Waarschijnlijk wordt het iets in de trant van cursussen, zoals leren werken met een computer en/ of een iPad. Je kunt ook denken aan trainingen, waar cursisten essentiële vaardigheden leren. Maar het kunnen ook creatieve cursussen zijn, zoals schilderworkshops of tekenen.” Yolanda van de Water

2016

Boogh in de Buurt Huizen is verhuisd van “De Brassershoeve” naar “Voor Anker”, onderdeel van Amaris, een organisatie voor zorg en welzijn voor ouderen. De voormalig personeelskantine in het gebouw biedt ruimte aan cliënten en medewerkers van Boogh. Er zijn meerdere redenen voor de verhuizing, waaronder een beter aangepast toilet en de mogelijkheid om een warme maaltijd te eten in het restaurant. Boogh magazine sprak met regiomanager Yolanda van de Water over de aanleiding van de verhuizing en waarom de naam Boogh in de Buurt Huizen is veranderd in Boogh Huizen. door Jep Stokla

Yolanda steekt van wal. “We zijn heel blij met de nieuwe locatie, al kleeft er ook een klein nadeel aan de verhuizing. De Brassershoeve was een gezellige plek. Het fungeert als ontmoetingscentrum voor allerlei mensen in de buurt. Bovendien werken er vrijwilligers die een speciale band hebben met onze cliënten. Die vertrouwdheid moet bij Voor Anker opnieuw worden opgebouwd en dat is voor iedereen wennen. Sommigen cliënten vinden onze nieuwe locatie prettiger door de kleuren, de open lichtval en een verbeterd aangepast toilet. En dat iedereen mee kan eten in het restaurant is ook een fijne bijkomstigheid. Voor anderen weegt de gezelligheid die De Brassershoeve bood zwaarder. Maar dat is nu eenmaal inherent aan deze verhuizing”. 6

Nauwe samenwerking met Amaris

Naast praktische overwegingen heeft deze verhuizing meerdere positieve neveneffecten. Door de verhuizing is er een nieuwe locatie ontstaan voor Boogh-cliënten. Nieuw is dat we er ook willen zijn voor mensen die net buiten de boot vallen. Bijvoorbeeld omdat ze geen indicatie kregen. Een aantal zorgvragers hebben namelijk geen recht op een beschikking, waardoor de toegang tot zorg lastig is. Het kost deze groep moeite om naar het buurthuis of ontmoetingscentrum te komen.

“Door de verhuizing is de functie van de locatie vergroot. Het is namelijk niet sec een Boogh in de Buurt meer, maar een nieuwe Boogh vestiging.” Tezamen met Amaris zoekt Boogh Huizen een oplossing voor dit vraagstuk, onder het mom ‘samen kunnen we meer’. “Dit doen we door te kijken hoe we onze dienstverlening beter kunnen organiseren, zodat ook de groep mensen die net geen beschikking heeft gekregen

Op de vraag wat nu de eerste prioriteit heeft, antwoordt Yolanda, “Stap één is de ruimte meer eigen maken en zorgen dat cliënten een inbreng hebben in de aankleding ervan. Daar wordt op dit moment door alle betrokkenen hard aan gewerkt. De reacties van de cliënten op de verhuizing zijn overwegend positief. Samen met hen maken we er een mooie nieuwe Boogh vestiging van, waar iedereen van harte welkom is. Na een periode van gewenning organiseren we een Open Dag, waar we trots onze nieuwe locatie kunnen laten zien.”

“Na een periode van gewenning organiseren we een Open Dag, waar we trots onze nieuwe locatie kunnen laten zien.”

Boogh Huizen Oranje Nassauplein 100 1272KV Huizen 035 542 60 43 [email protected]

7

Column

Stelling: en vervolgens verbaasd ben dat het nog steeds echt is zoals het is. Ik weet bijvoorbeeld dat ik na een vergadering total loss ben en dat dit niet met vijf minuten rust of een extra kopje koffie op te lossen is. Mijn hersenen hebben nu eenmaal veel tijd nodig om alle binnengekomen informatie te verwerken voor er weer iets nieuws in kan.

Uitdaging versus regelmaat Vanaf mijn ongeluk in 2007 klaag ik regelmatig over het tekort aan grip op mijn eigen leven. Van het ene op het andere moment is me dat ontnomen, is het uit mijn hoofd weggegleden. Via allerlei compensatietechnieken heb ik nu weer enigszins overzicht, maar dat echte gevoel van grip is er niet meer. In het begin dacht ik, dat komt terug, een en ander heeft tijd nodig, de paadjes in mijn hoofd moeten gladgestreken worden en dan kan de kraan weer open. Maar dat is voor mij – en helaas voor veel mensen met een hersenbeschadiging – niet echt weggelegd. Hersenen zijn complex en er is maar een kleine gebeurtenis nodig om dat systeem flink overhoop te halen. Zoals Iris Sommer, hoogleraar psychiatrie aan het UMC, op de achterkant van haar onlangs verschenen boek Haperende Hersenen schrijft: “Als er iets aan onze hersenen verandert, veranderen wijzelf. Dat maakt hersenaandoeningen zo ingrijpend.” Na jaren doorgebeukt te hebben en mijn hersenen te veel en te vaak overbelast te hebben, begin ik nu een beetje door te krijgen hoe ik ondanks de nare gevolgen toch zoveel mogelijk uit mijn leven kan halen. En dat betekent vooral: niet doorharken, niet doen alsof er niets aan de hand is en tot voorbij het gaatje gaan, want dan kan ik daarna een paar dagen tot een week volledig de draad kwijt zijn. Omdat ik graag weer een paar ochtenden per week aan het werk wilde, heb ik door Ilse Claessen van Boogh Arbeidsreintegratie laten onderzoeken of ik dit aan zou kunnen. Ik heb testen gemaakt, lijsten met vragen ingevuld en gesprekken gevoerd. Het resultaat viel me tegen: de capaciteit heb ik wel (dat is fijn om te horen), maar complexere hersenfuncties die je nu eenmaal bij het verrichten van arbeid nodig hebt, vragen overmatig veel van mijn beschikbare mentale energie. Haar advies luidde: werk eraan om steeds beter met de balans ‘belasten versus belastbaarheid’ om te gaan. Begin bijvoorbeeld met twee keer twee uur per week, en als dat goed gaat probeer je dat uit te bouwen naar bijvoorbeeld drie keer drie uur. Niet dat ik dit voor het testen niet al wist, maar het gekke is dat ik iedere keer weer hoopvol 8

In het boek Haperende Hersenen kwam ik ook een interessante balans tegen: uitdaging versus regelmaat. Hierbij gaat het om het ondernemen van activiteiten waarvoor je de grenzen van je broodnodige rust, reinheid en regelmaat bewust overschrijdt. Ik snak er soms echt enorm naar om gewoon een dag helemaal ‘los’ te gaan, even niet na te hoeven denken over de mogelijke consequenties van een te zwaar programma. Dag in dag uit loop ik in te schatten wat iets me aan energie kost en wat het me oplevert. En omdat ik zo goed weet dat ik na een te lange intensieve activiteit vaak een paar dagen voor pampus lig, vind ik het aangaan van zo’n uitdaging doorgaans best lastig. Een geruststellende gedachte is dat ik merk dat wat Ilse mij geleerd heeft zijn vruchten af begint te werpen. Ik merk namelijk dat hoe beter ik met de balans ‘belasten versus belastbaarheid’ om kan gaan, des te beter ik in kan schatten of ik een extra activiteit wel of niet in kan en wil plannen. Ik hou daarbij rekening met het tijdelijke genot, de relatief lange herstelperiode. En... met het vooruitzicht van een fijne, nieuwe herinnering die tijdens mijn dagen daarna vol reinheid, regelmaat en rust zo nu en dan een glimlach op mijn gezicht tovert.

“De feestdagen hebben door mijn letsel een andere invulling of betekenis gekregen.”

Lezers worden geconfronteerd met een prikkelende stelling. Ditmaal cliënten en medewerkers van de locatie Harmelen

Jet de Hoop – cliënt Boogh Harmelen “Mijn antwoord daarop is nee”, begint Jet. “De feestdagen zijn voor mij hetzelfde gebleven. Bij ons staat Kerst in het teken van familie en vrienden, die ik samen met mijn man bezoek en waar we blijven logeren. Het is een gezellige tijd waarbij we aandacht hebben voor elkaar. Bovendien is Kerst voor mij een moment van bezinning, om even stil te staan bij dierbaren en naasten. De kerstdagen verlopen meestal hetzelfde. Eerste Kerstdag vieren we met vrienden, Tweede Kerstdag met familie en op de zogenoemde Derde Kerstdag vieren we de verjaardag van mijn broertje. Met kerst eten we meestal buiten de deur. Zo eten we met regelmaat in restaurant ‘De Drie Provinciën’. Het zijn fijne dagen.”

Theo Appeldoorn – cliënt Boogh Harmelen “Ja dat is inderdaad veranderd”, vertelt Theo. Tijdens de feestdagen ervaar ik meer druk dan anders. Iedere Kerst denk ik, ik heb het jaar weer overleefd. Kerstmis zet me aan het denken. Qua gezelligheid is er gevoelsmatig niets veranderd. Ik geniet van het samenzijn met de kinderen en de kleinkinderen. Ondanks alles is het daardoor de mooiste dag van het jaar. Ik ben een echte familieman en leef toe naar het moment dat we allemaal samenzijn.” Tijdens de kerst maakt Theo met zijn familie een wandeling en ’s avonds gaan ze, zoals hij het zelf noemt, ‘hassen’. Ofwel eten bij de Griek. “Wij vinden Grieks eten gewoon het lekkerst. We gaan meestal naar restaurant Dimitra in Woerden en als dat vol zit reserveert mijn vrouw bij El Pita. Aan restaurant Dimitra heb ik goede herinneringen. We hebben daar mooie avonden beleefd.”

Johan van Vliet – cliënt Boogh Harmelen “Ik ben het niet eens met de stelling. Volgens mijn vrouw ben ik door mijn letsel maar een beetje veranderd. Ik ervaar Kerst dan ook nog steeds hetzelfde. Ik moet me wel aanpassen aan de drukte om mij heen. Als de drukte teveel wordt, dan trek ik me even terug. Tijdens de kerst gaan we naar de kerk en dat geeft mij een goed gevoel. Kerstmis is een mooie en gezellige tijd.”

Annemieke Jongerius – cliënt Boogh Harmelen “Sinds mijn letsel kan ik de feestdagen niet meer invullen zoals voorheen. Tijdens deze dagen heb ik het gevoel dat ik mijn gezin tekort doe. Ik word er dubbel mee geconfronteerd. Voorheen kookte ik uitgebreid voor het hele gezin en maakte ik het gezellig in huis. Ik was een duizendpoot en de deur stond voor iedereen open. Nu gaat dat niet meer. Tegenwoordig vier ik Kerstmis bij mijn kinderen. Maar onbewust doe ik nog steeds inkopen voor een kerstdiner. Gelukkig is het bij mijn dochters net zo gezellig. En ondanks dat mijn dochters heel goed kunnen koken heb ik een voorkeur voor gourmet. Ik vind het namelijk gezelliger als ze aan tafel kunnen zitten en niet de hele tijd in de keuken hoeven te staan. Toch heb ik altijd het gevoel dat ik tijdens de feestdagen iets extra’s voor mijn dochters moet doen, al hoeft dat van hen natuurlijk niet. Het is een gewoonte om te zorgen en te organiseren. Ik moet eraan wennen en accepteren dat ik dat niet meer kan.”

Dick Hoogendoorn – cliënt Boogh Harmelen “Kerstmis heeft voor mij nog steeds dezelfde betekenis. Ik ben Christelijk en vier de geboorte van kindje Jezus. De invulling van de kerstdagen is wel veranderd. Door mijn hersenletsel heeft mijn vrouw mij verlaten. Ik leef dan ook niet meer samen met mijn gezin. Hierdoor beleef ik Kerstmis anders. Op Eerste Kerstdag ga ik met mijn moeder naar de kerk en op Tweede Kerstdag zijn mijn kinderen van inmiddels 9, 12 en 14 bij mij. We gaan dan

altijd naar vrienden en eten daar. Ook vertelt Dick dat hij geen kerstboom opzet. Zijn vrouw zorgde daar altijd voor. “Het lukt mij niet meer om een boom op te tuigen, maar gelukkig heb ik daar ook geen behoefte aan. Met kerstballen en andere versieringen heb ik eerlijk gezegd niet zo veel. Het gaat mij meer om het samenzijn met familie en vrienden.” 9

Waar koop jij ze straks? Bij de feestdagen horen tradities die zich onder andere vertalen in het eten van terugkerende lekkernijen. Na ons vaak al volgestopt te hebben met alle voor-, hoofd- en nagerechten tijdens de kerstdagen, kondigt de oliebol zich alweer aan. Alhoewel, de sappige, krokante en ‘besneeuwde’, in vet gebakken ‘held’ is er nu alweer. Ook binnen de regio waar Boogh zich in bevindt. Om te voorkomen dat we na het trotseren van een lange rij tot de ontdekking komen dat de oliebol helemaal niet sappig, krokant en goed ‘besneeuwd’ is, heeft de redactie het idee opgevat om dé oliebollenbakker bij uw Boogh locatie in de buurt te vinden. Met dank aan verscheidene tipgevers binnen Boogh is onderstaand lijstje ontstaan.

Boogh Amersfoort

Op de website staat de slogan: ‘Ambacht op z’n heerlijkst!’ Het secretariaat van Boogh Harmelen beveelt de producten van deze kwaliteitsbakker van harte aan. Met regelmaat worden hier lekkernijen besteld.

Boogh Utrecht LR

Ijssalon/bakker Olink Bolensteinsestraat 1-3 Maarssen

Gebakspecialiteiten in winkelcentrum Emiclaer, Emiclaerhof 142C (Amersfoort-Noord)

Bakkerij Neplenbroek Ella Fitzgeraldplein 14 Utrecht (Terwijde)

Deze gebakkraam heeft in het verleden een goede plek in de jaarlijkse ‘AD’ oliebollentest gescoord en blijft populair.

Olink staat al jaren in de top 10 van beste oliebollen! En volgens betrouwbare bronnen verkoopt Bakkerij Neplenbroek in Terwijde ook heerlijke oliebollen.

Boogh Baarn Bakkerij Kuiper Laanstraat 51 3743 BB Baarn

Lekkernijenwinkel ‘De Smaeken van Hamelink’ Laanstraat 19 3743 BA Baarn Volgens het secretariaat van Boogh Baarn zijn deze twee bakkers absoluut een plek in de Boogh oliebollenlijst waard!

Boogh Harmelen

Griffioen Brood & Banket Ambachtsheerelaan 5 3481 GJ Harmelen 10

Griffioen Brood & Banket Kalverstraat 12b 3481 ES Harmelen

Boogh Veenendaal Bakkerij Brokking Scheepjeshof 100 3902 CZ Veenendaal

Bakkerij Brokking Ellekoot Veenslag 4 3905 SK Veenendaal Deze bakker heeft maar liefst twee vestigingen in Veenendaal. Het bedrijf laat al sinds 1859 van zich horen, al vier generaties lang! Onze eindconclusie: maak een weloverwogen keuze of doe dat gewoon niet en proef ze lekker allemaal. De redactie van Boogh magazine wenst u dan ook fijne feestdagen een smaakvolle jaarwisseling!

Dat werkzoekenden met een arbeidsbeperking en werkgevers elkaar moeilijk kunnen vinden is een veelgehoord probleem. Onbeperkt aan de Slag lost dat probleem op door het creëren van een virtuele omgeving waar beide partijen elkaar rechtstreeks kunnen vinden. Naast digitale ontmoetingen vinden er maandelijks informele Meet & Greets plaats. Met deze aanpak is een concrete stap gezet naar een inclusieve arbeidsmarkt. In een uitgebreid interview vertelt programma manager Saskia Rosmalen over het ontstaan van Onbeperkt aan de Slag, het succes en waarom Boogh magazine-lezers die op zoek zijn naar een baan, zich aan moeten melden.

door Loes Spierts

Saskia Rosmalen trapt af en vertelt dat Onbeperkt aan de Slag een initiatief is van werkgevers vanuit De Normaalste Zaak en Tooon, een belangenvereniging van en voor jongeren met een arbeidshandicap. De twee partijen hadden als doel gesteld om jongeren vanuit een uitkering met een afstand tot de arbeidsmarkt aan een betaalde baan te helpen. Het platform is gestart in Utrecht, maar is ondertussen actief in meerdere regio’s en streeft naar landelijke dekking. Ook de doelgroep is verbreed, iedereen met een afstand tot de arbeidsmarkt kan zich aanmelden.

Meer transparantie

Onbeperkt aan de Slag zorgt voor transparantie van een arbeidsmarkt die voorheen niet zichtbaar was. Voor werkgevers is het hierdoor makkelijker om rechtstreeks contact te maken met werkzoekenden met een arbeidsbeperking. Bovendien kunnen werkgevers op de website vacatures plaatsen. “Dankzij de profielen van werkzoekenden en de vacatures van werkgevers is een eenvoudig en transparant platform ontstaan, zonder tussenkomst van tussenpersonen”, aldus de Onbeperkt aan de Slag-programma manager.

Profiel aanmaken

Aanmelden op de website kost enige inspanning, maar vergroot de kans op een betaalde baan. Werkzoekenden moeten in een aantal stappen een profiel aanmaken en kunnen zelf aangeven wat zij zoeken en kunnen. Er worden persoonlijke vragen gesteld over het arbeidsverleden, opleidingen, beschikbaarheid en de beperking. Volgens Saskia Rosmalen is het invoeren van persoonlijke gegevens noodzakelijk voor het vinden van

de juiste match. Al worden persoonsgegevens niet aan werkgevers verstrekt voordat de werkzoekende vooraf akkoord heeft gegeven. “Werkgevers krijgen in eerst instantie een digitaal visitekaartje te zien van de werkzoekende. Mocht hierdoor de interesse zijn gewekt, dan moet de werkgever per e-mail toestemming vragen om het profiel te mogen bekijken. Alle data is opgeslagen in een beveiligd centrum dat voldoet aan de laatste wetgeving.”

Meet & Greets

Onbeperkt aan de Slag bemiddelt niet, maar laat aanbod en vraag naar arbeid op elkaar aansluiten door virtuele ontmoetingen en informele Meet & Greets. Tijdens deze netwerkbijeenkomsten helpt het platform werkzoekenden over de drempel heen, om op een werkgever af te stappen en in gesprek te gaan. “Door deze benadering wordt er dus niet meer over mensen gepraat, maar mét mensen. En dat is een groot verschil. Want uiteindelijk ontstaan de mooiste contacten niet digitaal, maar aan tafel”, licht Saskia Rosmalen toe. “De opkomst is hoog. We ontvangen ongeveer 80 tot 100 mensen per bijeenkomst en er zijn gemiddeld 15 werkgevers aanwezig.”

Geen restricties

Het aantal inschrijvingen is in rap tempo gestegen. Ook de matches lopen op. Inmiddels hebben ruim 1.300 mensen zich ingeschreven met verschillende achtergronden en opleidingsniveaus. Er zijn dan ook geen randvoorwaarden waar werkzoekenden aan moeten voldoen. “Iedereen moet een kans krijgen op de arbeidsmarkt. Je moet alleen willen werken”, stelt Saskia Rosmalen. “Onbeperkt aan de Slag is een extra kanaal die dat mogelijk kan maken.”

“Praten over mensen leidt niet tot banen, praten mét mensen leidt tot banen.” Meer weten? Wil je meer weten over dit initiatief, ga dan naar de website www.onbeperktaandeslag.nl. Inschrijving voor werkzoekenden is geheel kosteloos en verplicht tot niets.

11

Flexibele hersenen, Publieksdag Hersenstichting 2015 Mensen zijn in staat om een grote hoeveelheid informatie op te slaan in de hersenen. Wanneer we iets leren worden sommige verbindingen tussen de hersencellen sterker en andere zwakker. Zo ontstaat er ruimte om deze nieuwe herinneringen op te slaan. Klinkt flexibel, maar hoe en in welke mate kan je dat zelf beïnvloeden? En als het allemaal zo makkelijk zou zijn, waarom lopen er dan nog zoveel mensen rond met problemen die ontstaan zijn door hersenschade? Er is kennelijk nog een lange weg te gaan voordat we in staat zijn om zelf ons brein als een lego-werkstukje op ieder moment naar wens aan te kunnen passen.

Slaap verbetert onze prestaties

door Felice Ghering

In het programmaboekje las ik over het belang van het vergelijken van de oorzaken en gevolgen van verschillende hersenaandoeningen. Iris Sommer heeft hier een boek over geschreven, dat ik gelezen heb en van harte aanbeveel. Op de Publieksdag zelf ben ik naar de lezingen van het blok ‘het bevorderen van de flexibiliteit’ gegaan, een onderwerp dat mij als cliënt bijzonder aanspreekt. Graag wilde ik meer weten over hoe slaap en muziek bij kunnen dragen aan het verbeteren van mijn breinconditie.

Overeenkomsten hersenaandoeningen

Iris Sommer, hoogleraar psychiatrie aan het UMC in Utrecht heeft voor haar onlangs verschenen boek Haperende Hersenen de overeenkomsten en verschillen van verschillende hersenaandoeningen, waaronder schizofrenie, Alzheimer, depressie en NAH, bestudeerd. Het viel haar op dat er vooral veel overeenkomsten zijn in zowel het ontstaan van de hersenaandoeningen (met uitzondering van NAH door traumatische oorzaken) als in de klachten. Niet zo verbazend, concludeert zij, want hoewel wij al deze hersenaandoeningen nog steeds als aparte verschijnselen zien, treffen deze aandoeningen allemaal hetzelfde orgaan: ons brein. Volgens Iris Sommer kunnen we nog veel leren van het bestuderen van de overeenkomsten van de verschillende hersenaandoeningen. De oorzaken van de gemeenschappelijke klachten als moeheid, somberheid en een trager denkvermogen kunnen hierdoor beter begrepen en daardoor beter aangepakt worden.

Muziek zit overal in onze hersenen

Annemieke Vink is psychologe en muziektherapeute en legt uit wat er in onze hersenen gebeurt als we naar muziek luisteren. Muziek zit overal in onze hersenen, bedenk maar eens hoeveel van jouw herinneringen er gekoppeld zijn aan bepaalde muziek: sinterklaas, kerst, 12

Er zijn inmiddels verzorgingstehuizen waar ouderen ieder hun eigen iPod en hoofdtelefoon hebben, zodat er op de momenten wanneer daar behoefte aan is naar geluisterd kan worden. Schroom niet en maak dus ook voor opa en oma (met of zonder verschijnselen van dementie) een afspeellijst met daarop hun lievelingsmuziek.

een zomerhit, danslesmuziek, tune van een radio- of tv-programma. Muziek biedt een palet aan mogelijkheden om het brein te activeren. Als iemand muziek hoort, kan hij zich soms ineens de woorden weer herinneren, zelfs als spreken op zich nauwelijks meer mogelijk is. Muziek kan ons ook aanzetten tot bewegen. Wie niet van sporten houdt, wordt soms wel door muziek getriggerd om in beweging te komen. Zo draagt voor sommige (top)sporters muziek voor de wedstrijd bij aan een verhoging van de focus en levert het op deze manier een bijdrage om tot een betere prestatie te komen. Ook kan muziek ons in de comfortzone brengen, we voelen ons dan prettig, relaxed. Uit hersenonderzoek is gebleken dat een intens emotionele reactie op muziek ervoor zorgt dat ons bloed beter stroomt, hetgeen een positieve invloed heeft op onze prestaties. Degene die de naam heeft gekozen van het in 1946 voor het eerst uitgezonden radioprogramma Arbeidsvitaminen sloeg toen dus al de spijker op zijn kop: muziek op verzoek = muziek waar jij je beter van gaat voelen!

Slaap is voor veel mensen een heerlijke ontspanning, een beloning voor de lange dag. Voor anderen, waaronder mensen met een hersenbeschadiging, kan het juist meer een gevecht zijn. Zoals je hebt kunnen lezen, kan ontspannende muziek je helpen om je goed voor te bereiden op de slaap. Maar waarom is die slaap zo belangrijk, hoe lang ‘mag’ je slapen en is het nu wel of niet goed om tussen de middag even je ogen dicht te doen. Ysbrand van der Werf, onderzoeker bij het Nederlands Herseninstituut, bevestigt dat het hoe van slaap inmiddels aardig bekend is, maar het waarom nog steeds niet helemaal duidelijk is. In het eerste deel van onze slaap, slapen we diep en in het tweede gedeelte dromen we. Goed slapen is bevorderlijk voor onze groei, ons herstel en voor de juiste hormoonafgifte. En tijdens onze dromen verwerken we de emoties van de dag en vergroten we ons inzicht. We hebben ze allebei nodig om onze hersenen gezond te houden. Uit onderzoek is gebleken dat we tijdens onze slaap heractiveren wat we overdag gedaan hebben. Het bleek zelfs dat de proefpersonen na hun slaap op motorische vaardigheden zelfs tot 20% beter presteerden dan daarvoor!

Middagdutje goed voor geheugen en welzijn

Van der Werf bevestigt dat ook een middagdutje vastlegt wat je daarvoor geleerd hebt. Voor mij een geruststellende gedachte, daar ik me er nog wel eens

voor schaam dat ik als 56-jarige tussen de middag mijn comaslaapje doe. En dat is dus geen klein dutje, ik val voor mijn gevoel dan direct in een hele, hele diepe slaap. Het lijkt erop dat gedurende de ochtend er in mijn hoofd allerlei lades geopend zijn die niet meer dichtgemaakt zijn. Tijdens mijn middagslaap wordt dan eindelijk de chaos in mijn hoofd opgeruimd: de informatie die uit de lades is gehaald en de nieuw verworven informatie wordt van de vloer opgeraapt, wordt gesorteerd en op de juiste plek opgeborgen, openstaande lades worden gesloten. Als ik wakker ben heb ik het idee dat er weer overzicht en ruimte in mijn hoofd is, zodat ik weer in staat ben om nog een klusje te doen en bijvoorbeeld eten te koken voor mijn gezin. Ysbrand van der Werf benoemt dit als een complex en kwetsbaar proces en zegt dat na een middagdutje je geheugen en welzijn inderdaad weer meer ruimte hebben gekregen. De behoefte aan slaap varieert overigens enorm. Sommige mensen hebben genoeg aan een krappe 6 uur, andere aan ruim 10. Het gemiddelde ligt op 8,5. Ikzelf zit op ruim 10, wat ik ervaar als een behoorlijke hap uit een dag van 24 uur. Maar na de lezing van Van der Werf ga ik met een gerust hart ’s middags toch voor een uurtje of twee tot tweeënhalf onder zeil.

Stap-voor-stap

Stap-voor-stap zullen de wetenschappers meer en meer hun weg weten te vinden in ons brein en ons handvaten kunnen geven over hoe we efficiënter met de flexibele mogelijkheden van ons brein om kunnen gaan. Over twaalf maanden is er hopelijk weer een Publieksdag met interessante lezingen van onderzoekers die ons informeren over de vooruitgang inzake het voorkomen van hersenziektes en die ons bijpraten over nieuwe manieren om ontstane haperingen om te buigen naar nieuwe mogelijkheden. informatiemarkt Publieksdag

Maak je eigen playlist

Een goede tip van Annemieke Vink is om op te staan en naar bed te gaan met muziek waar jij je op dat moment goed bij voelt. Maak een persoonlijke playlist en help zo je hersens om zonder pilletjes, poedertjes en drankjes rustig in te slaap te vallen. Een wake-up playlist kan je hersens de volgende ochtend weer helpen om in hun eigen tempo op te starten. 13

De kerstperiode is traditioneel hét moment om naar de bioscoop te gaan, of om thuis te genieten van een film. Maar welke film moet je zien? Boogh magazine zet de tips voor je op een rij.

PRIKKELS!

Feest zonder alcohol

Stassen perzik Een verfrissende alcoholvrije cider met perziksmaak. Een cider die zijn originele smaak behoudt. De cider Degré Zéro perzik is verkrijgbaar in een fles van 75 cl.

€3,79 www.ah.nl

Doe een Gift!

Jaarlijks worden er in ons land vele duizenden dieren mishandeld, verwaarloosd of zelfs gedumpt. Om deze dieren te kunnen redden, is jouw steun hard nodig.

www.dierenbescherming.nl

Carol

In Carol, gebaseerd op het boek ‘The Price of Salt’ van ‘The Talented Mr. Ripley’-schrijver Patricia Highsmith, gaat het over de liefdesrelatie tussen twee compleet verschillende vrouwen in het New York uit de jaren 50. Vanaf 17-12-2015 in de bioscoop

€18,95 www.bol.com

PRIKKELS! Weerhandig.nl voor-een-goedkerstgevoel rolstoelvriendelijk prikkelvriendelijk behulpzaam personeel 14

Op weerhandig.nl zijn stijlvolle en met name handige producten te vinden voor mensen met een beperking, die het leven makkelijker kunnen maken. Oprichter Siemon Vroom kreeg in 2007 een beroerte en heeft rechts een niet meer funktionerende arm en last van afasie. Als ervaringsdeskundige heeft hij deze site opgezet om mensen met een aandoening te helpen, zodat zij zoveel mogelijk zelfstandig kunnen leven.

Liefhebbers van Star Wars opgelet. Tijdens het maken van de film is geprobeerd het gevoel van de eerdere films vast te houden, waarbij echte locaties werden gecombineerd met special effects. Vanaf 16-12-2015 in de bioscoop

The Night Before

Komedie met Seth Rogen, Joseph Gordon-Levitt en Anthony Mackie als drie jeugdvrienden die nog één keer de bloemetjes buiten zetten op kerstavond. Vanaf 3-12-2015 in de bioscoop

Haperende Hersenen

Onze hersenen maken ons tot wie we zijn. Ze zorgen dat we kunnen bewegen en waarnemen, ze zijn verantwoordelijk voor ons denkvermogen, gevoel voor humor, inlevingsvermogen, onze veerkracht, sociale vaardigheden en nog veel meer. Als er iets in onze hersenen verandert, veranderen wij zelf. Dat maakt hersenaandoeningen zo ingrijpend. Vrijwel iedereen krijgt in zijn leven te maken met een of andere hersenaandoening: zelf, of in de naaste omgeving. Toch is er bij de meeste mensen maar weinig over bekend. In dit boek geeft Iris Sommer mensen met verschillende aandoeningen een gezicht en een stem.

Star Wars: The Force Awakens

Love Actually

Is een Brits ensemblefilm (uit 2003 alweer), bestaande uit een reeks korte, elkaar overlappende verhalen. Een heerlijke romantische komedie die zich afspeelt in de periode voor Kerstmis en nooit verveeld. DVD €8,99 Bol.com

Once Upon A Time

Magische serie waarin de 28-jarige Emma Swan terechtkomt in het pittoreske stadje Storybrooke waar de sprookjes de wereld nog niet uit zijn... 3 seizoenen verkrijgbaar op DVD vanaf €14,99 Bol.com

Inferno

Na The Da Vinci Code (2006) en Angels & Demons (2009) verfilmen acteur Tom Hanks en regisseur Ron Howard voor de derde keer een boek van bestsellerauteur Dan Brown. Robert Langdon raakt in het hart van Italië verzeild in een duizelingwekkend avontuur waarin alles draait om het meesterwerk Inferno van Dante Alighieri. Vanaf 17-12-2015 in de bioscoop

Cinemec

In de opvallende rode gebouwen in Ede, Utrecht en Nijmegen kun je een heerlijk avondje naar de bioscoop. Met hét beste beeld & geluid is het extra genieten van de nieuwste films. De heerlijke stoelen, bereikbaarheid, duurzaamheid en gastvrijheid zijn uitstekend. Bijna alle zalen beschikken over rolstoelplaatsen. Mindervaliden toiletten en parkeerplaatsen zijn aanwezig. www.cinemec.nl svp rolstoelplaatsen telefonisch reserveren.

Nightmare Before Christmass (Special Edition) De onberekenbare Pompoenkoning, Jack Skellington en lappenpop Sally nemen het hele gezin mee op een fenomenaal avontuur. DVD €8,99 Bol.com

15

Emoties in hout

Oostereng in Wageningen gevraagd om mee te doen met het project ‘Alles van de hemelboom’. In het park is een grote hemelboom geveld, waar alle deelnemers een stuk van hebben gekregen. Volgend jaar laten we met een gezamenlijke tentoonstelling zien wat we van de stukken hout gemaakt hebben. Tijdens het open atelier zijn er ongeveer 90 mensen bij mij langs geweest. En iedere keer vind ik het weer bijzonder dat andere mensen mijn beelden mooi vinden en er soms zelfs door ontroerd raken.”

Beeldhouwer Anton Berg

Op jouw website heb je het over hout met gevoel, emotie en inhoud. Is het ook echt zo dat je veel kwijt kan in het werken met hout?

‘Gevangen’ Anton Berg (56 jaar) is getrouwd en heeft een zoon. In 2011 krijgt hij de diagnose Parkinson en kan zijn werkzaamheden in de bouw niet meer voortzetten. In 2012 bezoekt hij een houtfestival in Wales. Anton heeft zijn hobby gevonden. Thuis gaat hij achter de computer zitten en maakt zich via YouTube-filmpjes de basistechnieken van het houtbewerken eigen. Wat trekt Anton aan in het bewerken van hout, hoe komt hij aan inspiratie en wanneer is een werkstuk door Felice Ghering

Had je voor je diagnose Parkinson een hobby in de creatieve hoek?

“Nee, sterker nog, ik had helemaal niets met creativiteit. Ik had mijn werk, deed aan krachtsport en liep halve marathons. Bewegen is nog steeds belangrijk voor me. Voor het powerliften zijn fysiotherapie en fitnessen met krachttraining in de plaats gekomen. En het hardlopen heeft plaatsgemaakt voor lange wandelingen, meestal zo’n kilometer of vijf. De stok heb ik daarbij inmiddels niet meer nodig. Aan de topsport heb ik mijn discipline overgehouden en mijn drive om te presteren. Mijn andere hobby was motorrijden. Dat doe ik niet meer. Met de medicijnen die ik gebruik, zou dat sowieso onverantwoordelijk zijn. Wel restaureer ik nog motoren.”

Op je website staat dat je naar aanleiding van een houtfestival in Wales in 2012 op het idee gekomen bent om met hout aan de slag te gaan. Ben je toen en cursus gaan volgen?

“Mijn vrouw had gemerkt dat het me interesseerde en 16

vroeg zich af of het misschien iets voor mij was. Thuisgekomen vond ik op internet een oude Teleaccursus over houtbewerken. Ik kocht een tweedehands set beitels en ging aan de slag. Waar het vandaan kwam weet ik niet, maar het lukte me direct al vrij aardig. Via Marian Tuithof van Boogh ben ik toen in contact gekomen met Maarten Scheepers. Hij geeft cursussen houtbewerking in Zeist en in de zomer ook in Frankrijk. Tijdens de zomercursus klikte het meteen tussen Maarten en mij. Sindsdien krijg ik één keer in de week les van hem.”

Je bent nog niet zo lang geleden begonnen en maakt nu al zulke mooie werkstukken, hoe kan dat?

“Hoe dat kan, begrijp ik zelf ook niet. Het schijnt dat de Parkinson-medicijnen bij mij het creatieve gebied getriggerd hebben. Natuurlijk komt er ook techniek bij kijken om dat wat je wil maken ook uit te kunnen voeren. En je moet je goed kunnen concentreren. Met het begin, de vorm in het beeld zetten, kan ik uren achter elkaar bezig zijn. Het fijnere werk kost me meer concentratie. Ik neem dan na een half uur tot drie kwartier een pauze om mijn hoofd weer tot rust te laten komen. Maar inderdaad, al met al heb ik in korte tijd best veel beelden gemaakt. En de ideeen blijven maar komen, daar hoef ik niet veel voor te doen.”

Je hebt aan een paar tentoonstellingen meegedaan en met de atelierroute in Woerden. Hoe is dat, dat anderen je werk komen bekijken?

“Dit jaar heb ik in het Arboretum in Doorn voor de tweede keer deelgenomen aan de houtmanifestatie ‘Twee levens van hout’. In dit bomenpark tonen dan circa 45 houtdraaiers, kunstenaars en meubelmakers hun passie voor hout. Daarnaast ben ik door het Arboretum

“Ja, ik kan veel emotie kwijt in die beelden. Vroeger had ik het motorrijden om me te kunnen ontladen en nu stop ik dat in het hout. Het valt me op dat de beelden de mensen als het ware oproepen om contact te maken. Tijdens de atelierroute vroegen bijvoorbeeld veel mensen of ze de beelden aan mochten raken. Kennelijk is het zo dat wat ik erin stop er op een andere manier weer uit komt.”

het tijd voor een sokkel. Een sokkel is belangrijk, omdat het beeld daarmee één geheel vormt, en dat moet kloppen. Meestal gebruik ik daar een stuk hout voor, bijvoorbeeld een boomschijf. Maar het kan ook een stukje marmer zijn of iets anders dat ik tegenkom en dat ik goed bij het beeld vind passen.”

Heb je de titel van een werkstuk al meteen in je hoofd of bedenk je dat pas als het werkstuk af is? “Mijn vrouw is degene die meestal de titel bedenkt. Tijdens de totstandkoming van het beeld hebben we het regelmatig over de vorderingen. Hoe het beeld er uit komt te zien, wordt uiteindelijk bepaald door de emotie van dat moment. Anita vertaalt dat in een mooie, bijpassende titel.”

Hoe verloopt bij jou het creatieve proces? Heb je een idee en zoek je daar hout bij? Of spreekt een stuk hout jou aan en ga je dan op zoek naar wat erin verborgen zit? “Ik heb wel een paar keer naar een vooraf bedacht idee gewerkt, maar mijn voorkeur gaat er naar uit om gewoon te beginnen. Terwijl ik bezig ben, ontdek ik dan welke kant het op gaat.”

Werk je het liefst met een bepaalde soort hout, of maakt dat niet zo uit?

“Ik heb inmiddels met verschillende houtsoorten gewerkt: wilgenhout, lindehout, essenhout, kersenhout, eikenhout, hout van de taxus en van de meidoorn. Iedere soort heeft zijn eigen kenmerken en dat zie je wel in het eindproduct terug. Het meest zachte hout is gemakkelijk te bewerken, maar is niet altijd heel fijn af te werken. Hard hout is lastiger te bewerken, maar kan daarentegen zeer fijn afgewerkt worden. Wel laat ik vaak een oneffenheid of bijvoorbeeld een stukje knoest zitten. En of het hout nu hard, zacht, oud of jong is, ik hou van strakke, mooie, natuurlijke vormen en probeer daarom altijd lange, sierlijke, doorlopende lijnen aan mijn beelden mee te geven.”

Wanneer is een beeld af?

“Eigenlijk is een beeld voor mij nooit af. In mijn streven naar perfectie blijf ik altijd de grens opzoeken. Nu is het vaak nog mijn leraar, Maarten Scheepers, die me erop wijst dat het beeld misschien al wel af is. Dat wil overigens niet zeggen dat ik er dan mee klaar ben. De beelden smeer ik namelijk nog in met natuurlijke olie, bij voorkeur niet met lak. Lak glimt en schept afstand. Hout is een natuurlijk materiaal, en ik wil graag dat het die uitnodigende, warme uitstraling behoudt, vandaar de olie. Bij het inoliën komt de specifieke kleur van de houtsoort tevoorschijn, een mooi moment. En daarna is 17

Boogh Veenendaal bakt!

Zijn je beelden te koop?

“Er zijn wel beelden te koop, maar er zijn er ook een aantal die ik nooit zal verkopen omdat ik er zelf te gehecht aan ben. In het begin heb ik ook wel beelden weggegeven.”

Op een grauwe maandagmorgen in oktober zijn twee redactieleden van Boogh Magazine te gast tijdens een baksessie. De redactie wilde graag een kerstrecept plaatsen in het decembernummer, het liefst van een grote kerstboom van soesjes. Gemaakt door en vóór cliënten van Boogh. Dit alles vond plaats op de patisserieafdeling van Boogh Veenendaal onder begeleiding van Ingrid Mentink. Lees hier het uitgebreide bak-verslag met een waar Kerst spektakelstuk als eindresultaat.

Werk je ook in opdracht?

“De inspiratie voor het creatieve proces komt bij mij van binnenuit, en dat is moeilijk te sturen. Ik begin het liefste met een blok hout, verwijder de bast en ontdek zo stap voor stap waar het naar toegaat.”

Heb je eigenlijk nog wel een leraar nodig?

“Jazeker, ik voel me geen echte beginneling meer, maar deze hobby is een constant leerproces. Je moet de techniek leren om dat wat je wil maken, ook goed uit te kunnen voeren.”

Zelf spreek je nog steeds over hobby, maar volgens ons verdienen jouw houtsculpturen toch echt wel het etiket ‘kunstwerk’.

door Liesbeth Emming en Felice Ghering

Op de patisserie-afdeling van Boogh Veenendaal worden op maandag en woensdagmiddag heerlijke koekjes, cakes en taarten gebakken. Ook worden er naar hartenlust bonbons gemaakt. Iedere maandag werken cliënten samen met begeleidster Ingrid Mentink. Het woordje samen in de vorige zin staat er niet voor niets. Ingrid is de coördinator en de cliënten werken in tweetallen. Ingrid zoekt de recepten uit, maakt een stappenplan, doet de inkopen, zet alles klaar en beantwoordt vragen. Voordat Ingrid een vraag beantwoordt, speelt ze deze graag eerst even terug naar de cliënt. Maar als Marja zegt dat ze de letters van het recept te klein vindt, loopt Ingrid direct met het recept naar het kopieerapparaat en komt terug met een vergroting. Marja kan daardoor meteen aan slag.

“Nou ja, dat zou je onderhand inderdaad wel kunnen zeggen, ik word er steeds beter in.”

Wil je via het tonen van je beelden jouw publiek iets meegeven?

“Door te laten zien wat ik met mijn hobby bereikt heb, wil ik mensen motiveren om door te gaan, om niet thuis in een stoel te blijven zitten.”

Heb je zelf nog een wens of meerdere wensen misschien?

‘Together apart’

“Ik werk nu in mijn eentje in mijn atelier aan huis, terwijl ik vroeger aan 20 a 30 mensen leiding gaf. Dat sociale aspect mis ik. Graag zou ik met andere kunstenaars een gezamenlijke, betaalbare werkplaats opzetten. Het liefst met een permanente tentoonstellingsmogelijkheid en een ontmoetingsruimte. Of een koffiehoek om gasten te kunnen ontvangen en waar je tussen het harde werk door even met je collega’s kan ontspannen.”

Bakteam

Als eerste wordt ons – na de koffie uiteraard – verteld dat we onze handen moeten wassen en een schort om moeten knopen. We zien er gelijk uit als professionele bakkers. Vanaf half tien druppelen de bakkers één voor één binnen, wassen hun handen en krijgen een schort voor. Al snel wordt ons duidelijk dat ieder zo zijn taak heeft. Diana en Wichert vormen samen een bakteam en ook Daniëlle en Marja gaan samen aan de slag. Johannes houdt, als een echte chef de cuisine, de tijd in de gaten en laat van zich horen zodra er iets niet helemaal volgens plan verloopt. Jan en even later ook Johannes kraken walnoten die woensdag in de Roemeense cake gaan. Felice assisteert hen vandaag. Als het met de notenkraker even niet lukt, wordt er een hamer bijgehaald. De schillen vliegen in het rond!

website Anton Berg: www.inhout.jouwweb.nl

Geen sinecure

‘Pipes’ 18

‘Storm’

Opvallend is de ontspannen sfeer die er heerst. Het maken van een soesjeskerstboom is beslist geen gemakkelijke opgave! Ingrid vertelt dat ze een week eerder al geoefend hebben op het maken van de soesjes om te weten welke stappen in het bakproces problemen kunnen opleveren. Zou het roeren van het zware deeg

lukken? Rijzen de soesjes wel goed in de oven? Gaan ze 12 of toch beter 15 minuten in de oven? Waar worden de soesjes mee gevuld? Met slagroom of toch met banketbakkersroom? Boter en bloem worden afgewogen, water en eieren klaar gezet. Water wordt aan de kook gebracht en boter toegevoegd. Er wordt flink geroerd en dan hup, in één keer de bloem toegevoegd. “Nog een mespuntje zout erbij” roept Daniëlle nog snel en dan is het tijd voor de mixer. Niet met een luxe, zware keukenmachine, maar met een kleine handmixer wordt het deeg gemengd tot één grote samenhangende bal. En dan is het tijd voor koffie of thee.

Op bestelling

Tijdens het bakken mag er helaas niet gesnoept worden van al dat lekkers, dat is nu eenmaal in strijd met de regels. Ook na het bakken wordt er meestal niet van de gemaakte producten gegeten door de bakkers. Wat hier gemaakt wordt, is namelijk meestal op bestelling. Een uitzondering wordt gemaakt rond de feestdagen, dan wordt er iets gemaakt voor de cliënten zelf, bijvoorbeeld speculaas of mini-kerststolletjes. Voorheen had Boogh Veenendaal ook een cateringafdeling. Dan waren er tussen de middag warme snacks en vers belegde broodjes te koop. Niet alleen voor cliënten en medewerkers van Boogh, maar ook voor medewerkers van bedrijven die in of dichtbij de locatie Veenendaal gehuisvest waren. Waren, helaas. De oude rozenbottelfabriek achter het gebouw staat leeg en wordt binnenkort gesloopt. Veel bedrijven die in hetzelfde pand als Boogh waren gevestigd, zijn al vertrokken. De cateringafdeling had daarna niet genoeg afnemers meer en is daarom gesloten.

Soesjesmania

Na de pauze hanteert Wichert vaardig de ijsbolletjestang en legt keurige ronde bolletjes deeg op de met bakpapier bedekte bakplaten. Dan gaan de bolletjes deeg de oven in. Chef Johannes houdt de tijd in de gaten. De eerste lading is gelukt! De soesjes worden op roestvrijstalen rekken gelegd om af te koelen. Ondertussen wordt er deeg bijgemaakt, want voor zo’n soesjeskerstboom heb je echt heel veel soesjes nodig! Na de derde bakronde is het tijd voor de lunch en zo nodig voor een rustpauze. Daniëlle baalt, want daardoor mist zij een deel van de werkzaamheden. Twee andere bakkers komen na de pauze niet meer terug omdat zij ‘s middags aansluiten bij een andere activiteit. Met een kleinere ploeg wordt het werk weer opgepakt. Een stuk of 80 soesjes liggen inmiddels klaar om gevuld te worden. Ingrid heeft spuitzakken en spuitmondjes klaargelegd. Diana mixt het poeder voor de banketbakkersroom met wat water tot een smeuïge, lichtgele, naar vanille ruikende 19

Op een grauwe maandagmorgen in oktober op de patisserie-afdeling van Boogh Veenendaal... Voor 80 kleine soesjes hebben wij 6 keer...

Ik ben er klaar voor!

Ik schep het deeg met een kleine ijslepel uit de mengkom en laat op enige afstand van elkaar kleine bergjes deeg op de bakplaat vallen...

Marja, lees jij het recept voor?

Hou jij het soesje vast Diana? Dan spuit ik de room erin.

80!? Felice Ghering ...en bak de soezen in 10-15 min. lichtbruin en gaar.

Neem hierna een gevulde soesje, druppel er wat gesmolten

chocolade op en begin met het bouwen van de soesjeskerstboom! ...een beetje zout erbij.

Zeef de bloem boven een kom. Snijd de boter in stukken.

Ik begin vast. 100 gram bloem...

Het bakteam uit Veenendaal wenst u veel bakplezier!

Goed roeren. Pas op voor klonten!

Blijf roeren met een houten lepel tot het deeg als een bal loslaat van de bodem.

Handig steekt Wichert het puntje van het spuitmondje in het gaatje onder in de soes en spuit deze vol room. Ingrid neemt daarna het gevulde soesje over, druppelt er wat gesmolten chocolade op en begint met het bouwen van de soesjeskerstboom. Ter ondersteuning van de soesjes is een omgekeerde bloemenvaas op een bord gezet, beide verpakt in aluminiumfolie. Nu wordt het pas echt spannend! Is er genoeg vulling voor de soesjes? Plakken de soesjes goed aan elkaar? Stort de soesjesboom niet in?

Klop de eieren met een mixer of garde één voor één door het deeg. Wichert vet jij de bakplaat in? Chef Johannes wil jij de tijd in de gaten houden?

20

vulling. Ingrid en Liesbeth knippen met een schaar kleine gaatjes onder in de soesjes en Wichert vult de spuitzak met de room. Felice assisteert hem in het begin. Diana zit al klaar met het eerste soesje en ondertussen houdt Johannes alles in de gaten. Wat een teamwerk!

Als de soesjesboom halverwege is opgebouwd, blijkt de chocoladesaus (gemaakt van chocoladepastilles) niet sterk genoeg om de zwaartekracht tegen te houden. De soesjes in het midden van de boom beginnen als een lawine te glijden. Besloten wordt, de soesjes rechtstreeks op elkaar te plaatsen. Ze hebben dan steun aan elkaar. Zo gezegd, zo gedaan. Resultaat: een kleinere, maar massieve soesjeskerstboom! De boom wordt afgewerkt met gesmolten chocolade en poedersuiker.

Kerst spektakelstuk

Het is ongelooflijk hoe geconcentreerd en precies er aan de soesjeskerstboom is gewerkt. Iedereen helpt elkaar, luistert naar elkaar en onder het harde werken is er ook nog tijd voor een beetje lol. Een dik verdiende pluim voor het hele bakteam en voor Ingrid. Wat hebben jullie goed samengewerkt en wat een fantastisch resultaat! En niet te vergeten: bedankt voor de gezellige en leerzame dag.

Zalige zoetigheden bestellen bij Boogh Veenendaal

Een bestelling plaatsen voor vers gebak of handgemaakte bonbons bij de patisserieafdeling? Dat kan. Minimaal 7 werkdagen vooraf ontvangt Boogh Veenendaal graag de bestelling in verband met de voorbereidingen en planning. Neem voor meer informatie of het assortiment gerust contact op.

Contact- en bestelgegevens:

Boogh Veenendaal, telefonisch: 0318 – 58 90 86 of per mail: [email protected] of [email protected] (werkdagen: maandag/dinsdag en vrijdag) N.B. De kerstboom van soesjes was een éénmalig project. 21

‘Soesjeskerstboom’

Benodigd materiaal (van

tevoren klaarzetten): Mengkom, zeef, garde, mixer, spatels, bakplaten, bakpapier, kleine ijslepel, spuitzak met gladde, ronde spuitmond, pure chocolade, hittebestendige kom (porselein / glas) om chocolade in te smelten, grotere kom voor warm water om de kleinere kom met chocolade warm te houden, poedersuiker, magnetron.

Ingrediënten:

Voor 80 kleine soesjes hebben wij 6 keer onderstaande hoeveelheid gebruikt. Als je alles in één keer zou mengen, moeten verhoudingen tussen de ingrediënten worden aangepast. Op deze manier hoef je niet alles overnieuw te doen, als er een keer wat mis gaat. 100 gram bloem 75 gram boter 150 ml kraanwater 3 eieren

Voor de vulling met banketbakkersroom:

2 pakken banketbakkersroom of Zwitserse room à 500 g (verkrijgbaar bij bakwinkels) 500 ml. water of melk (zie gebruiksaanwijzing pak)

Chocoladeglazuur:

200 à 300 g pure chocolade in stukjes (minimaal 75 % cacao) 200 ml slagroom (eventueel een klein scheutje slagroom erdoor als je dat lekker vind).

Bereiding soesjes:

1 Zeef de bloem boven een kom. Snijd de boter in stukken. 2 Verwarm de oven voor op 200° C. 3 Breng in een pan met dikke bodem het water met daarin de stukjes boter plus een mespuntje zout aan de kook. 4 Voeg, als de boter gesmolten is, de bloem in één keer toe. Blijf roeren met een houten lepel (wrijf eventuele klontjes bloem fijn met de lepel) tot het deeg als een bal loslaat van de bodem. Neem de pan van het vuur en laat het deeg 5 minuten afkoelen. 5 Klop de eieren met een mixer of garde één voor één door het deeg, tot het deeg stevig en glanzend is. 6 Bekleed de bakplaat met bakpapier of vet de bakplaat in met boter of een oliespray. 7 Schep het deeg met een kleine ijslepel uit de mengkom en laat op enige afstand van elkaar kleine bergjes deeg op de bakplaat vallen (soezendeeg verdubbelt tijdens bakken in omvang). 8 Schuif de bakplaat in het midden van de oven en bak de soezen in 10-15 min. (klein formaat) lichtbruin en gaar. Open de oven niet tijdens het bakken, om inzakken te voorkomen. De soesjes zijn gaar als ze licht en luchtig 22

aanvoelen en gemakkelijk loslaten van de bakplaat. 9 Schakel de oven uit, zet de ovendeur op een kier en laat de soesjes 10 min. afkoelen. Pak de soesjes van de bakplaat en laat ze op een rooster verder afkoelen. 10 Soesjes gaan snel stuk als ze worden opengesneden. Knip ze daarom aan de onderkant open met een keukenschaar. 11 Doe de vulling in een spuitzak met een rond, glad spuitmondje, steek deze voorzichtig onderin elk soesje en spuit er wat vulling in. 12 Smelt de chocolade in kleinere hoeveelheden in de magnetron (zie chocoladeglazuur). 13 Dip de soesjes in het chocolademengsel en stapel ze op elkaar. 14 Strooi de poedersuiker er over heen. 15 Laat je kerstboom van soesjes minimaal 30 minuten opstijven in de koelkast.

Supersnelle variant! Ben je van nature geen bakker, maar wil je wel een spectaculair kerstdessert? Haal het benodigde aantal soesjes bij de supermarkt en werk ze af met gesmolten chocolade en poedersuiker. Smullen maar!

Boom of kerstboom? De toestroom op druilerigere kerstboomstandjes in plaats van een ‘wit dekentje’, heeft logischerwijs alweer zijn grootste ‘piek’ bereikt. Hoe dan ook, waar je hem ook gekocht mocht hebben of gaat kopen, de vraag werpt zich bij mij op: wat voor soort boom heb je eigenlijk in huis gehaald? Met andere woorden, wanneer is een boom een kerstboom?

Chocoladeglazuur:

Maak je het best van gesmolten pure chocolade, dan plakken de soesjes beter dan met chocoladepastilles. Eventueel wat slagroom erdoor mengen. Verwarm de chocolade 20 seconden in de magnetron (600 Watt). Roer het mengsel door en herhaal deze handeling tot je een homogeen mengsel hebt. Verwarm de chocolade per 100 gram. Als je geen ervaring hebt met het smelten van chocolade, is het beter om je glazen kom 3 keer kortere tijd in je magnetron te zetten, dan één keer te lang, want vóór je het weet is chocolademengsel verbrand! Als je geen magnetron hebt smelt je de chocolade au-bainmarie.

Bereidingtip:

Als je afwijkt van het aantal soesjes, waarvoor het recept is ontwikkeld en alles tot één deeg mengt, kunnen bereiding, video, kook- en oventijden afwijken. In totaal hebben we 6 keer de aangegeven hoeveelheid gebruikt, voor ca. 80 soesjes.

Vullingtip:

Voor 80 soesjes hadden wij in totaal 1 kg banketbakkersroom nodig. Ook een slagroomvulling is erg lekker. Of een scheutje likeur door de vulling.

Decoratietip:

Decoreer je kerstboom van soesjes met eetbare kerstdecoraties. Deze zijn verkrijgbaar bij de betere bakwinkels. Wil je ze zelf maken? Rol marsepein of fondant uit tot een platte lap en steek er figuurtjes uit met uitsteekvormpjes, bijvoorbeeld een kerstster, kerstman of kerstbal. Veel succes met je kerstboom van soesjes! http://www.ah.nl/allerhande/recept/R-R292554/stapvoor-stap-soezen-bakken Variant: op internet is een aantal duidelijke instructiefilmpjes te vinden voor het maken van soezen!

Column

Keuzehulp: online kerstboom kopen?

Wil je de geur van een echte kerstboom in huis halen tijdens de kerst? Een verse boom in huis geeft direct een kerstgevoel en is lekker nostalgisch. Online zijn verschillende bedrijven te vinden waar het mogelijk is om een échte kerstboom te bestellen. Bijvoorbeeld op www.kerstboom.nl en www.gadero.nl. Een kunstkerstboom is een mooie alternatief en geeft geen overlast van vallende naalden. Bovendien zijn ze met hun looks bijna niet meer van echt te onderscheiden. Kunstbomen zijn compleet met verlichting, kerstballen en glitter items in alle soorten en maten online te vinden, waaronder op www.kerstversiering.nl en www.kunstkerstbomen.nl. Website www.kunstkerstboomoutlet.nl levert speciaal aan ziekenhuizen scholen, zorginstellingen en bedrijven. Naast deze ‘traditionele’ opties is een alternatieve houten of metalen kerstboom een niet te missen trend. Op www. intrantuin.nl en http://www.airmagazine.nl/air/art/alternatievekerstbomen/ kun je veel (alternatieve) boom- en kerstideeën opdoen. Al is het zeker de moeite waard, om in deze tijd van het jaar, een sfeervol ingerichte winkel te bezoeken.

Met hetzelfde gemak waarmee mensen vandaag de dag ook graag hun kérstboom middels internet kopen. Heb ik ‘gesurft’ naar Wikipedia voor wat achtergrond informatie over de oorsprong van deze boom. Naar mijn idee had een kerstboom altijd al een religieuze betekenis. Verrassend genoeg is de kerstboom lange tijd geweerd door religieuze stromingen. De kerstboom had met de inhoud van het christelijke kerstfeest niets van doen, was de opvatting. In beginsel zou de betekenis van de kerstboom meer gezocht moeten worden in een midwinterviering, ofwel de kortste dag. Wanneer de boom in de winter te oud was, werd hij verbrand voor warmte. Toch waren het de negentiendeeeuwse geestverwanten van christelijke kerken, vooral van de Rooms Katholieke Kerk, die ervoor hebben gezorgd dat de kerstboom zijn intrede deed in Nederland. Volgens een aantal kerken staat de kerstboom nu symbool voor ‘het Licht”. Een veel gestelde vraag is waarom een kerstboom vaak géén dennenboom is. Dat blijft een beetje onduidelijk. Want in 2013 zijn kerstboomverkopers vooral de fijnspar (“Picea abies”) gaan verkopen. Daarnaast de Nordmann-spar (“Abies nordmanniana”) en de Servische spar (“Picea omorika”) en ook nog de blauwspar (“Picea pungens”). Bij andere soorten die ook verkocht worden, komt een dennenboom pas voor in de rangschikking(!) Maar het uit het Duits vertaalde O, dennenboom is vermoedelijk terecht op die manier vertaald, want zowel de benaming van spar als den, waren oude Nederlandse woorden voor naaldboom. Maar welke betekenis de kerstdagen voor jou ook mogen hebben, je hoopt altijd een kerstboom te kopen die ook nog groen is tíjdens de kerst. Met andere woorden, eentje die niet vroegtijdig zijn naalden verliest. Weet dan dat de naalden van de Nordmann-spar minder snel uitvallen dan die van de fijnspar! Met dank aan Wikipedia en de kerstboom natuurlijk! 23

Boogh wenst iedereen fijne feestdagen en een gelukkig nieuwjaar.

24