HBO Toegepaste psychologie Contactdag GGZ Kinderen en Jeugd Drs. Yèrma van Egeraat Registerpsycholoog NIP
Programma • • • •
Kennismaking Competenties Gespreksvaardigheden Anamnesegesprek: o Uitvoeren o Observeren o Rapporteren
• Psychologische test
Gespreksvaardigheden Twee niveaus van communicatie • inhoudsniveau • procesniveau
Inhoudsniveau • vooral in eerste fase hulpverlening → intake • verbale aspect speelt grote rol bij informatie verzamelen
Procesniveau • betekenis voor de cliënt • ervaringen • gevoelens Let op non-verbaal gedrag!
Vaardigheden procesniveau • opbouwen van contact → rapport • inlevingsvermogen • aandacht
• open instelling
Non-verbaal gedrag • • • •
gezichtsuitdrukking (echtheid!) oogcontact gebaren houding en positie
Observeren • eerste indruk waarnemen
• maar daar niet krampachtig aan vast houden!
Volgen en leiden van het gesprek • • • • • •
afwisselend volgen en leiden aansluiten bij de cliënt inleven in verhaal cliënt → niet interpreteren! kleine (verbale) aanmoedigingen geven cliënt terugleiden naar relevante informatie stiltes hanteren
Reflecteren van gevoel • bewustwording beleving van het probleem • confrontatie met gevoel HOE? ↓ • geen letterlijke herhaling • kort en kernachtig • stem omhoog laten gaan aan het eind
Herkaderen van informatie • • • •
verduidelijken van informatie ruimte creëren om verder te gaan betekenis ‘iets’ veranderen referentiekader cliënt verruimen
Vaardigheden inhoudsniveau • Vragen stellen open vragen gesloten vragen
• • • •
probleem verhelderen hardop denken parafraseren en samenvatten reflecteren van gevoel
Overkoepelende vaardigheden Doel → ordening aanbrengen • metapositie
• terugkoppelen naar doelen → probleemverheldering
Begin van een gesprek • op gemak stellen • gespreksonderwerp en doel aangeven • eigen rol duidelijk maken
Algemene anamnese Gehele ontwikkeling kind • persoonsgegevens • ontwikkeling: eerste levensjaren, individueel, sociaal, emotioneel, motoriek, taal • medische voorgeschiedenis • schoolgegevens • gezins- en familie achtergrond
Specifieke anamnese Specifieke gegevens • Klachtengedrag: wanneer wel, wanneer niet? • Welke actie is al ondernomen? → Resultaat? • Welke verwachtingen over diagnostisch onderzoek en behandeling?
Wat gaan we doen? Rollenspel • • • •
Hulpverlener ‘Ouder(s)’ Observator Rapporteur
Hoe? Observator heeft de leiding! verdeelt de rollen bewaakt de tijd (gesprek max. 15 min.) Na het rollenspel: ‘hulpverlener’ blaast eerst stoom af! ‘ouder’: hoe heb je het gesprek ervaren? ‘observator’: wat heb je gezien?
Hoe geef je feedback?
TOPS: wat doe je goed! TIPS: wat kun je nog verbeteren?
Hulpverlener • • • • •
de leiding nemen en houden in het gesprek cliënt op gemak stellen aandachtige houding goede afwisseling van vragen verschillende gesprekstechnieken kunnen toepassen
Observator • • • • • • •
objectieve termen hanteren subjectief oordeel vermijden gedragskenmerken beschrijven interacties beschrijven verbaal en non-verbaal gedrag beschrijven samenvatten conclusies trekken
Rapporteur • • • • •
vlot en helder verslag schrijven goed leesbare schrijfstijl objectieve waarnemingen noteren subjectieve waarnemingen vermijden relevante en irrelevante punten kunnen onderscheiden • correct taalgebruik (spelling, zinsbouw)
Psychologische test: WISC-III-NL
Psychologische test: WISC-III-NL Wechsler Intelligence Scale for Children - III Doel: bepalen algemene intelligentie Doelgroep: kinderen van 6 t/m 16 jaar Bestaat uit: 13 subtests o verbale subtests o performale (= niet-verbale) subtests (worden afwisselend aangeboden om aandacht zo goed mogelijk vast te houden)
13 Subtests WISC-III-NL 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Onvolledige tekeningen Informatie Substitutie Overeenkomsten Plaatjes ordenen Rekenen Blokpatronen
13 Subtests WISC-III-NL 8. Woordkennis 9. Figuren Leggen 10.Begrijpen 11.Symbolen Vergelijken 12.Cijferreeksen 13.Doolhoven
Normering Normen: gebaseerd op representatieve steekproef van 1239 kinderen uit Vlaanderen en Nederland voor het gehele Nederlandse taalgebied
Afname individueel (observatie!) pen- en papiermethode computerprogramma STM afnameduur: 75 minuten
Scoring Leidt tot drie IQ scores en drie factorscores Verbaal IQ Performaal IQ Totaal IQ Verbaal begrip Perceptuele Organisatie Verwerkingssnelheid
Afsluiting
Vragen?
Evaluatie
Invullen evaluatieformulier!
En nu…
Dank voor jullie aandacht!
