havana #22 Van Gaal onthult zijn geheim Plasterk Op bezoek in Almere Roken mag De opmars van de ouwelullencafés

havana Van Gaal onthult zijn geheim

Plasterk

Op bezoek in Almere

Roken mag

De opmars van de ouwelullencafés

Opinie

Lectoren moeten internationaal denken

#22

Weekblad voor de Hogeschool van Amsterdam 17 februari 2010

-advertentie-

inhoud

10

11

reportage

drinken & roken

Nu ook voor jonge lullen

‘Wat een klein ventje’ Veertig PvdA’ers en een handvol studenten waren vorige week naar het gebouw van de Pabo Almere gekomen om minister Plasterk aan de tand te voelen. Tijd voor vragen was er niet, dus Havana stortte zich maar op het debat. Thijs den Otter en Eveline van Heumen Het was even spannend voor de PvdA, afdeling Almere: er was een partijbijeenkomst gepland met minister Plasterk, maar de bewindsman was naar de Tweede Kamer gehaald. Dus mochten andere sociaaldemocraten de toehoorders in de muf ruikende collegezaal van de Aardbei een uurtje bezighouden. Tegen de tijd dat mensen zich afvroegen of ie nog kwam, rende Plasterk geflankeerd door twee medewerkers de zaal

vragen te stellen gekaapt door een aantal HvA-studenten die van hem wilde weten of ze ook in de toekomst nog op een basisbeurs kunnen rekenen. Plasterk herhaalde met zoveel woorden wat hij in zijn toespraak had gezegd: hij vraagt zich voorlopig af waarom de studentenacties al begin deze maand plaatsvonden, terwijl het kabinet nog geen knoop over de aangekondigde bezuinigingsplannen – de rijksbe-

‘Diemen en Amsterdam liggen ook vlak bij elkaar’ binnen. Eerste reactie: ‘Wat een klein ventje.’ Voor lokale politici is het vaak lastig om een zaal vol toehoorders te regelen. Landelijke kopstukken helpen daarbij, maar een minister uitnodigen heeft één nadeel: het gaat al snel over nationale kwesties. Zo ook bij het optreden van minister Plasterk: de bewindsman brak een lans voor de plaatselijke sociaaldemocraten, maar schetste vooral vergezichten. Over de verrechtsing van Nederland – ‘tien jaar geleden had niemand zich kunnen voorstellen dat een club als de PVV misschien de grootste partij van Nederland wordt’ – en over de kansen van zijn eigen, geplaagde PvdA. Bottom line: ‘vooral doorgaan’. Plasterk hield zijn publiek voor dat verkiezingen worden gewonnen in de laatste drie weken.

Succesje Natuurlijk praatte de minister ook over het onderwijs. Hij brak al dan niet onder de invloed van zijn christelijke coalitiegenoten een lans voor meer manieren in het onderwijs, wees nog maar eens op het miljardenplan ‘leerkracht’ dat onder zijn verantwoordelijkheid tot stand is gekomen, en liep even vooruit op de bezuinigingsmaatregelen die ophanden zijn. Tegen de tijd dat hij de zaal om input vroeg, werd de mogelijkheid om

groting moet met twintig procent krimpen – heeft doorgehakt. ‘Het oordeel of het handig was om nu al de straat op te gaan, laat ik maar aan anderen. Maar ik stond een beetje te kijken van de reacties. Plotseling staan er hoofdredactionele commentaren in de kranten en moet ik me melden in de Kamer. Voorlopig heb ik er niet zo veel over te zeggen: in april zijn de verkenningen voor de bezuiniging klaar, en die wacht ik af.’ Geruststellende woorden had Plasterk dus niet voor het studerende smaldeel van zijn toehoorders. Ondanks het feit dat zijn partijgenoot Mariëtte Hamer bij een eerdere verkiezingsbijeenkomst had geroepen dat de PvdA niet wil bezuinigen op onderwijs. Sterker nog, hij toonde begrip voor het idee. ‘Het hoger onderwijs moet voor iedereen toegankelijk blijven,’ reageerde de minister op een bezorgde student. Maar of de basisbeurs daarvoor noodzakelijk is, betwijfelt hij. ‘Het aantal studenten groeit jaarlijks, en de meesten moeten bijlenen.’ Over investeringen sprak Plasterk met minder slagen om de arm. Want de komst van de brede hogeschool die Windesheim in Almere wil beginnen, is zeker op lokaal niveau een politiek succesje. ‘Het kabinet heeft samen met Almere en de provincie Flevoland 69 miljoen euro bij elkaar geschraapt

Een jaar geleden wilde je er nog niet dood gevonden voor een brede hogeschool in de stad,’ herhaalde de minister nog maar eens. ‘Goed hbo-onderwijs is nodig voor de verdere ontwikkeling van de stad: studenten zorgen voor levendigheid, zijn goed voor de lokale economie en zullen behoefte hebben aan meer cultuur.’ Blijft de vraag of een grote hogeschool in Almere een succes wordt. Met de HvA, Hogeschool Utrecht en InHolland op maximaal een uurtje reizen van de polderstad en een qua studentenaantallen tegenvallend resultaat van de HvA in de polder geen gekke vraag. Plasterk kijkt eventjes moeilijk, en de plaatselijke PvdA-bons grijpt zijn kans. ‘We hebben onderzoek gedaan en er komen jaarlijks bijna vierduizend jongeren van school in de provincie Flevoland. Dertig procent gaat studeren, en wil aan deze kant van de brug blijven.’ De bewindsman onderschrijft dat. ‘Diemen en Amsterdam liggen ook vlak bij elkaar, en toch is de hogeschool in Diemen (InHolland) een forse instelling,’ brengt hij nog in. Op meer dan een hogeschool hoeft Almere overigens niet te rekenen: een universiteit in de polder ziet Plasterk niet zitten. ‘We zijn erg terughoudend met het opstarten van nieuwe universiteiten. We hebben er nu al dertien, maar op wereldschaal is Nederland een klein terrein. In andere landen zie je op een gebied van onze omvang twee of hooguit drie instellingen en dat is het dan wel.’

maar tegenwoordig zijn de Adidas-jasjes, minirokjes en Hunter-laarzen er niet meer weg te slaan; het bruine café. Het café voor ouwe lullen is bezig aan een opmars. Fanny van de Reijt In café De Pels stond afgelopen vrijdag een rij voor de deur. Wilde je een pilsje komen drinken dan mocht je buiten aansluiten. En was je eenmaal binnen dan kon je op zijn hoogst genoegen nemen met een staanplaats. Fleur van Berge en Leah Fels, de barvrouwen van het café in een van de Negen Straatjes, stonden zelf ook versteld. Leah: ‘Dat De Pels alsmaar drukker en drukker werd en het publiek hipper en hipper hadden we ook wel in de gaten maar dat er tegenwoordig soms zelfs een rij staat om binnen te komen, dat is toch niet normaal.’ Het lijkt onderdeel te zijn van een bredere ontwikkeling: het bruine café is in trek. De asbak staat er meestal nog op tafel en dat is voor veel cafébezoekers nog altijd hét recept voor een avondje ongedwongen borrelen. En het moet gezegd: zo’n café waar de nacho’s met guacamole de portie leverworst nog niet van de kaart heeft verdrongen, waar de bierprijs nog niet is gestegen naar twee euro vijftig én waar je elkaar nog kan verstaan, heeft een zekere charme. Het gevolg: studenten verplaatsen zich massaal naar deze etablissementen. En dat zorgt voor een

En toen vloog de minister de trap weer op: het twee uur durende debat werd daarmee ingekort tot krap drie kwartier: Plasterk moest door naar Matthijs van Nieuwkerk, een van de weinige mensen die vaker op te tv te zien is dan de bewindsman zelf. Het bezoek eindigde overigens met een verkeersboete van negentig euro. Plasterks chauffeur was in alle haast de busbaan opgereden en werd prompt door de politie naar de kant gehaald. De Telegraaf wist daags nadien te melden dat de chauffeur de prent uit eigen zak moet betalen. n

herstructurering in caféland. Een jong hip publiek schuift vaker aan bij de grijsaards. Wat de stamgasten ervan vinden? Die hebben er volgens de bardames van De Pels geen last van. Leah: ‘Ja, er zitten natuurlijk altijd een paar zeikerds tussen.’ Een van die ‘zeikerds’ is journalist Paul Damen. Wie wel eens de triatlon café De Zwart, De Pels en De Doffer heeft gedaan kan hem niet zijn misgelopen. Zit hij niet in het ene café dan zit hij wel in het andere. Erg enthousiast is hij niet dat ‘zijn’ café De Pels, dat toch jarenlang bekend stond als een ontmoetingsplek voor journalisten, intellectuelen en schrijvers, is overgenomen door jong bloed: ‘Op vrijdag en zaterdag sta ik na een uur weer buiten, en dan kan ik mijn kleren de volgende dag naar de stomerij brengen.’ Damen, zelf ook niet vies van een sigaretje, heeft op zich niks tegen studenten, begrijp hem niet verkeerd. Maar over het feit dat die jongelui hem ‘met z’n allen weg zitten te blazen’ is hij – zacht uitgedrukt – toch gematigd enthousiast. Hij heeft het zelfs over een tegenbeweging die gaande is onder de stamgasten van De Pels; zij zouden het

rookbeleid liever opnieuw ingevoerd zien. Dan hebben ze hun café weer terug. Gelukkig is het in café De Zwart nog rustig. Het jonge publiek – uitgezonderd studenten Nederlands die al jaren dit literaire café bezoeken – heeft het nog niet ontdekt. Ook tot genoegen van een van de eigenaars Henriëtte. Dat er gerookt kan worden is geen geheim, maar dat is toch vooral om hun stamgasten tegemoet te komen en niet om een nieuw publiek aan te spreken. Henriette: ‘Nee, het is absoluut niet de bedoeling om een nieuw publiek te lokken. De asbakken zijn er vooral voor onze stamgasten. Tachtig

lang voor de halve prijs worden gedronken. Een man met een kin als een centenbak zit aan de bar. Naast hem een vrouw met diep decolleté en een haarborstel in haar kontzak. Eén blik op de types en je weet genoeg: we hebben hier te maken met stamgasten. Ook in dit café lijkt de ongeschreven wet te gelden dat de stamgast aan de bar plaats neemt en de ‘gewone bezoekers’ zich aan tafeltjes opstellen. Want dat is een ander verschil: de stamgast komt dikwijls in enkelvoud, de gewone bezoekers in meervoud. Dat gewone publiek bestaat veelal uit jonge mensen. Vanavond een groepje dames die de

‘Soms staat er een rij om binnen te komen, dat is toch niet normaal’ procent van onze vaste bezoekers rookt. En ’s winters is het gewoon te koud om buiten te gaan staan.’ Een boete hebben ze wel eens gehad. Driehonderd euro moesten ze betalen. Maar het is voor hen geen reden om de asbak in de kast te zetten. Zelf is ze geen roker maar ze begrijpt maar al te goed dat het er voor veel mensen bij hoort: ‘Een borreltje en een sigaretje is voor veel mensen de manier om bij te komen na een dag werken.’

Slappe koffie Het is zaterdagavond iets na tienen. Het happy hour in café Ta-bou op de Korte Marnixstraat is net begonnen. De happy hours eigenlijk want elke dag kan hier tussen tien en twaalf uur ‘s avonds maar liefst twee uur

leeftijd van achttien nog niet hebben bereikt, van top tot teen gehuld in de nieuwste H&M collectie. Het om de hoek gelegen café Pleinzicht aan het Haarlemmerplein is ook al zo’n plek waar sinds kort veel jonge mensen zitten. Het café oogt niet bepaald trendy: wit kanten gordijn, klassiek bruin interieur en rood tl-licht. Ten opzichte van De Zwart en De Doffer hebben cafés als TaBou en Pleinzicht toch duidelijk minder elan. Maar ze lijken om een andere reden populair, niet om de intellectuele elite die hier drinkt, maar juist om het totale gebrek daaraan. Naast de ruime openingstijden en de vriendelijke houding ten opzichte van rokers kan hier schaamteloos meegezongen worden met André Hazes. Een reden waarom een havana

havana

Biertje, peukie

En mijn beurs dan? Veertig PvdA’ers en een handvol studenten voelden minister Plasterk aan de tand in Almere.

Het bruine café, waar de asbak nog op tafel staat, is in trek. Ook onder studenten.

12

14

13

drinken & roken

drinken & roken

15 voorpublicatie

voorpublicatie

‘Ik geloof niet in oorlog of straf’ Als voetballer haalde Louis van Gaal de echte top nét niet; als coach wint hij bijna alles wat er te winnen valt. ‘Vriendjes keken naar voetballers en ik keek naar Rinus Michels. Ik wist toen al dat ik trainer wilde worden.’ Jim Jansen

café als San Francisco op de Zeedijk al jaren populair is onder jong en oud. Als op een gegeven moment in Pleinzicht een zatlap in de hoek pist, mag het de pret niet drukken. Het hoort erbij. Sterker nog, het lijkt juist een beetje deel uit te maken van de charme. Café ’t Stoplicht in De Baarsjes lijkt deze trend te bevestigen: het café heeft zelfs een Facebook-pagina. ‘Café ’t Stoplicht ten voete

heid der dingen. Er wordt in statusupdates haast nostalgisch gesproken over de slappe koffie en de immer koude appeltaart die er geserveerd wordt.

Hapjes gratis De nachtburgemeesters Kristel & Josine zien de nostalgie ook. Kristel: ‘Volgens mij heeft het niet eens zo veel te maken met het

‘Cafés waar alles na jaren precies hetzelfde is gebleven hebben aantrekkingskracht’ uit,’ is het onderschrift van een foto waarop aan een tafel met ouderwets rood cafékleedje drie bezoekers zitten, in de ene hand een borrel in de andere een peuk. Ze lijken zo te zijn weggeplukt uit een Vlaams provinciedorp à la Reetveerdegem uit De helaas-

rookverbod dat dergelijke kroegen in trek zijn. Ik rook zelf niet en kom ook graag in ouwelullencafés. Nadat alles hip moest zijn verlangen mensen volgens mij weer naar echte plekken. Plekken met karakter. Cafés waar alles na jaren precies hetzelfde is geble-

ven, hebben toch een bepaalde aantrekkingskracht. En de mix tussen jong en oud werkt goed.’ De nachtburgemeesters zelf komen graag in café Nol. Kristel: ‘Daar kun je een meer onvoorstelbare avond hebben dan in welke hippe nachtclub dan ook! Daar raak je ook nog eens in gesprek met iemand die je normaal nooit zou spreken. Je kleren stinken de ochtend erna wel naar rook, maar dat heb ik er voor over!’ Wie dat er voor over heeft moet zeker ook eens langs gaan bij Anita. Misschien wel een van de best bewaarde geheimen is café Overtoom waar barvrouw Anita, dochter van de eigenaresse Helma avond in avond uit staat te tijgeren. Poffen kan er niet, paffen wel. En bitterballen worden de hele nacht door in het vet gegooid. Op feestjes in het weekend zijn de hapjes gratis. ‘Heel aantrekkelijk voor studenten,’ volgens Anita. Ze draait graag je favoriete liedje want Anita is ook de beroerdste niet. Hip of niet in het ouwelullencafé is het in ieder geval altijd gezellig. n

Het Galileiplantsoen in de Amsterdamse Watergraafsmeer is bij uitstek een plek om te voetballen. Op de rolschaatsbaan tussen twee stoepen trappen jochies dagelijks een balletje. Zo ook eind jaren vijftig, wanneer Louis van Gaal er dagelijks met zijn broers te vinden is. Een jaar of vijftig later denkt hij er zichtbaar gelukzalig aan terug. ‘Wij speelden altijd op straat met de lantaarnpalen als doel. Die hadden kleine gele lettertjes; de grens tot waar je mocht scoren. Ik kon toen al aardig koppen, maar dankzij de lantaarnpalen kon ik dat perfectioneren. Je leerde hoe je van de situatie gebruik moest maken.’ Het Galileiplantsoen vormt met onderbreking van verschillende tijdsperiodes het vertrekpunt voor belangrijke stappen in het leven van de voetbalcoach. Hemelsbreed nog geen twee kilometer ten zuiden van het plantsoen liggen op sportpark Drieburg de vier voetbalvelden van de rooms-katholieke sportvereniging De Meer; de club waar hij een groot deel van zijn jeugd doorbrengt. Ten oosten van het plantsoen aan de Polderweg is Louis van Gaal eind jaren zeventig gymnastiekleraar aan de Lagere Technische School; destijds een van de lastigste scholen van de stad. De andere richting op, voorbij de Jaap Edenhal staat dan nog stadion De Meer, de voormalige thuisbasis van Ajax. De plek waar hij de basis legt voor de grootste successen uit zijn loopbaan. Voetbal vormt de rode draad in zijn leven. De liefde voor de bal wordt de jonge Louis met de paplepel ingegoten. Als jongste uit een gezin van negen, met vier voetballende broers, moest hij naar eigen zeggen veelvuldig opboksen tegen weerstand. ‘Ik was altijd haantje de voorste, een aardige voetballer en de jongste van het elftal bij De Meer.’ Ook wordt zijn karakter gevormd door de wedstrijden die hij speelt. In die tijd speelden jeugdelftallen interregionaal. Daardoor krijgt de jonge Van Gaal al vroeg met sterke

Ouwelullencafés n De Pels Huidenstraat 25, zo-do 10.0001.00 uur, vr-za, 10.00-03.00 uur n De Doffer Runstraat 12-14, zo-do 12.0003.00 uur, vr 12.00-04.00 uur, za 11.0004.00 uur n De Zwart Spui 334, zo-do 10.00-01.00 uur, vr-za, 10.00-03.00 uur n Ta-bou Korte Marnixstraat 5, zo-do 20.00-04.00 uur vr-za 08.00-05.00 uur n Pleinzicht Haarlemmerplein 32, zo-do 06-00-01.00 uur, za-zo 08.0-03.00 uur n ’t Stoplicht Witte De Withstraat 1, ma-do 11.00-01.00 uur, vr 11.00-02.00 uur, za 12.00-02.00 uur, zo 14.00-01.00 uur n Nol Westerstraat 109, zo-do 21.00-03.00 uur, vr-za 21.00-04.00 uur, di gesloten n Overtoom Overtoom 411- 413, zo-do 11.00-03.00 uur, vr-za 12.00-04.00 uur

havana

havana

tegenstanders te maken. ‘Het was een leuk niveau en we werden wel eens kampioen. Toen ik zeventien was speelde ik samen met mijn broers in het eerste. Ik was spits en scoorde veel; dan is het al gauw leuk. En ik kon beter voetballen dan de meesten, waardoor je al snel de man bent. Ik kreeg erkenning en waardering. Kort daarna vertrok ik naar Ajax.’ En toen was voetbal geen hobby meer? ‘Ik zat toen in het tweede jaar van de Academie voor Lichamelijke Opvoeding (ALO) en was dus al in zekere zin professioneel met sport bezig.’ Kon u sport en studie combineren? ‘Het was de tijd dat je nog geen sportklassen had en ik moest toestemming vragen om te trainen. De lange dagen op de ALO vielen bijna niet te combineren met de trainingstijden van Ajax. Op de ALO werd je zowel fysiek als geestelijk uitgedaagd. Als je dan ook nog iedere dag ’s avonds bij Ajax moet trainen, wordt je lichaam zwaar belast. Maar de geest is sterker dan het lichaam en het lichaam past zich aan de veranderende omstandigheden aan.’ Dat klinkt zwaar. ‘Als je iets graag doet, is het niet zwaar. Maar ik was meer betrokken bij Ajax dan bij mijn studie. Uiteindelijk heb ik de ALO vrij snel doorlopen, gaf les toen ik negentien was, terwijl ik nog steeds een melkmuiltje had.’ Hoe werd voetballer Van Gaal trainer Van Gaal? ‘Henk Groot, Ajacied in de jaren zestig, was mijn idool en ik ging naar zijn trainingen kijken. Maar eigenlijk kwam ik voor trainer Rinus Michels. Hij is mijn inspirator geweest. Door Michels heb ik voor de ALO gekozen. Hij had zelf ook die opleiding gedaan en gaf les aan moeilijk opvoedbare kinderen.’

Wat hebt u op de ALO geleerd? ‘Hoe de mens in elkaar zit. Ik was zo groen als gras, wist amper hoe een vrouw eruit zag en was alleen bezig met voetballen. Dat veranderde op de academie, waar alles gemengd is. Je leert met vrouwen omgaan en sterker nog: je leert hoe je met mensen om moet gaan. Het gaat er bij de ALO niet alleen om hoe je een oefening moet aanleren, maar ook om de psychologie er achter. Wat ik nog steeds gebruik is voetballers iets bijbrengen volgens een bepaalde methode en didactiek. Dat heb ik op de opleiding geleerd. Daarnaast heb ik dertien jaar voor grote groepen gewerkt, waaraan je dingen moest uitleggen. Daarmee heb je toch betere bagage dan een ex-speler die even een cursusje heeft gedaan.’ Is een goede voetballer een goede trainer? ‘Absoluut niet. Van een trainer worden heel andere kwaliteiten gevraagd. Natuurlijk kan het zo zijn dat een voetballer talent heeft voor het trainersvak, maar dan nog moet je een ontwikkeling doormaken. Dat gaat sneller met een goede opleiding.’ Hoe ziet de moderne coach eruit? ‘De moderne coach verzamelt specialisten om zich heen die hem adviseren. Daardoor kan hij zijn beslissingen onderbouwd nemen. Het gaat meer en meer om kennismanagement

Wat zijn uw beginnersfouten geweest als coach? ‘Toen ik net trainer was wilde ik jongens die intuïtief speelden bepaalde aspecten van het voetbalspel opleggen die niet bij hun spel pasten. Die jongens gingen door een dal en kwamen er niet meer uit. Ik heb geleerd dat dit soort spelers minder gebaat is bij structuren en systemen en meer moet worden vrijgelaten.’ Kunt u een voorbeeld noemen? ‘Moussa Dembele, aanvaller bij AZ, was een intuïtieve speler die ik voor mijn doen heel erg met rust liet. Moussa had een vrije rol. Dit had twee voordelen. Het was een kwalificatie van hem en hij zag ook dat ik anders met hem omging. Daarnaast wilde hij erbij horen en vroeg hij dingen aan mij. Door die aanpak is hij een veel breder georiënteerde speler geworden.’ Spreekt de docent Van Gaal hier? ‘Spelers zijn net grote kinderen, dus zijn er overeenkomsten tussen het docentschap en het trainerschap. Als gymleraar heb ik duidelijk het verschil gezien in opvoeding en prestatie. Toen was ik meer bezig met richting geven en nu staat de prestatie boven alles.’ Typeert u de coach Van Gaal eens. ‘Ik ben twee in één: een harmonie- en een procescoach. Ik bouw een relatie op met

‘Op de ALO heb ik geleerd hoe de mens in elkaar zit’ met de coach als coördinator. Daarbij zou hij zo dicht mogelijk bij zichzelf moeten blijven en geloof hebben in wat hij doet. Op deze wijze brengt hij zijn visie over op het team.’ Van welke coach heeft de voetballer Van Gaal veel geleerd? ‘Bij Sparta en AZ werd ik gecoacht door Theo Vonk en die evalueerde elke wedstrijd. Dat was vrij nieuw in die tijd. Vonk wees ons erop dat alles altijd beter kon en dat je als team elkaar altijd moet kunnen corrigeren. Van Bert Jacobs, helaas overleden, heb ik het belang van ruimte leren inzien. Voetbal is een ruimtesport. Verder had hij het vermogen zonder veel woorden te gebruiken iedereen op de juiste plaats te zetten.’

de spelers. In die relatie is het duidelijk wat mijn visie is en hoe we die voor het team verder kunnen ontwikkelen. Dat doe ik altijd in de relationele sfeer. Ik geloof niet in oorlog of straf. En dit is een heel langdurig proces dat eigenlijk nooit eindigt.’ Zijn de spelers uw vrienden? ‘Er is een bepaalde afstand tussen hen en mij en dat is goed. Maar het zijn spelers van zestien tot vijfendertig jaar die een groep vormen. Sommigen zijn nog op weg naar volwassenheid, dus soms vertolk ik een vaderrol. Of ben ik een beul. Hoe ik me gedraag ligt aan de omstandigheden. Maar voorwaarde is dat er sprake moet zijn van een relatie. Daarom zal ik ook zelden spelers bestraffend toespreken; ik ben meer emotioneel en direct.’

havana

havana

‘Soms ben ik ’n beul’ Topcoach Louis van Gaal steekt overal waar hij komt z’n nek uit.

17 opinie

Lectoren moeten minder provinciaals zijn Nu het beroepenveld steeds internationaler en intercultureler wordt, is er geen excuus meer om niet te werken aan internationale onderzoekssamenwerking. Hans de Wit De internationale dimensie van het hbo-onderzoek krijgt nog weinig aandacht. Volgens sommigen is het zelfs in tegenspraak met de focus op de lokale beroepspraktijk. Geen geldig excuus. Waar op de universiteiten onderzoek per definitie als internationaal wordt getypeerd, lijkt het wel of bij de hogescholen het omgekeerde beeld bestaat. Lectoren stellen dat – voor zover zij internationaal actief zijn – dit meer gerelateerd is aan hun andere activiteiten en persoonlijke expertise en contacten dan aan het lectoraat. Internationale expertise en contacten lijken geen essentieel onderdeel van het selectieproces te zijn en onderzoek als onderdeel van internationaliseringsbeleid staat nog in de kinderschoenen. Dit in tegenstelling tot de universities of applied sciences in bijvoorbeeld Scandinavië, waar veel meer aandacht bestaat voor internationaal onderzoek. Diverse hogescholen merken in contacten met potentiële strategische partners in bijvoorbeeld Zweden en Noorwegen dat men daar tamelijk teleurgesteld is in de onderzoekskwaliteit en -samenwerking van de Nederlandse hbo-instellingen. Neem bijvoorbeeld Oslo University College (OUC), de internationale voorkeurspartner van de HvA. Het strategisch beleidsplan 2008-2011 van OUC kent slechts twee hoofdthema’s: de multiculturele en internationale leeromgeving, en onderzoek en ontwikkeling. (In 2011 komt daar, na de fusering met een kleiner college, nog een hoofdthema bij: kwaliteit van het bacheloronderwijs). Voor onderzoek wordt daarbij expliciet als doelstelling gesteld: toename van samenwerking met buitenlandse partners en deelname in internationale onderzoeksprogramma’s. Het OUC

heeft dan ook veel meer onderzoeksprogramma’s en gepromoveerden dan de HvA, heeft veel meer masteropleidingen en zelfs één eigen promotieprogramma, en nog vier in de planning. Hoewel de instelling maar half zo groot is als de HvA, kent men op 780 medewerkers 50 full professors (tegenover 40 lectoren bij de HvA) en daarnaast nog eens 270 associate professors (gepromoveerde docenten of docenten met een vergelijkbare onderzoekservaring), samen zo’n 40 procent van het totale docentenbestand. De laatste categorie ontbreekt bij de HvA, waardoor er ook weinig stimulans is voor docenten om te promoveren. Ook krijgen docenten van het OUC tijd om aan onderzoek te besteden, iets waarvoor aan de HvA alleen beperkte ruimte is binnen de kenniskringen, waardoor er weinig onderzoeksmentaliteit wordt gestimuleerd. Ondanks deze sterke oriëntatie op onderzoek en promotie profileert het OUC zich evenals de HvA als een university of applied sciences en heeft het niet de ambitie een onderzoeksuniversiteit te worden. Zowel het onderzoek als de promotietrajecten zijn toegepast en gericht op terreinen waar de Universiteit van Oslo niet actief op is, zoals ‘bibliotheek- en informatiewetenschappen’ en ‘maatschappelijk werk’. Voor het OUC is deze focus op toegepast onderzoek niet los te zien van internationale oriëntatie en samenwerking, waarbij expliciet verwezen wordt naar het ‘inherente internationale karakter’ ervan. In Duitsland zien we vergelijkbare ontwikkelingen bij de Fachhochschulen.

Netwerk De start van Raak Internationaal kan gezien worden als een stimulans om meer internati-

onaal gericht onderzoek in het Nederlandse hbo te stimuleren, tegelijkertijd is het een indicatie dat zonder deze speciale focus het blijkbaar niet mogelijk is dat van de grond te krijgen. De HBO-raad erkent het probleem en is in het kader van het European Network for Universities of Applied Sciences (UASNET) met dit onderwerp bezig via het EDUPROF project (‘Educating the new European Professional in the Knowledge Society’). Daarin werkt men samen met tien Europese partner hbo-koepels aan een Europese dimensie op het gebied van praktijkgericht onderzoek. Wat beperkt de aandacht voor meer internationale onderzoeksamenwerking binnen het hbo? Uit gesprekken met lectoren, onder andere tijdens de recente bijeenkomst van

havana

#22

De kroeg van vroeger Het ouwelullencafé is in opkomst, althans dat schrijft Fanny van de Reijt in deze Havana. In mijn gedachten is het nog niet zo heel lang geleden dat ik zelf habitué was van typisch Amsterdamse cafés als Ridderhoek en Pleinzicht. Kleine kroegen met een vast publiek van alcoholisten, gokkers en vooral gokkende alcoholisten. De meeste bezoekers vermaakten zich vooral staand. Er stonden wel tafeltjes maar die waren uitsluitend bestemd voor kaarters. Inleg? Drank en grof geld. Wie niet kaartte stond of hing aan de bar. Daar lulde je over Ajax of je ging bamzaaien om een rondje bier. De ‘verliezaar’ – zo werd dat genoemd – moest betalen. Roken mocht. Sterker: wie niet rookte, had eigenlijk niks te zoeken in Pleinzicht of Ridderhoek. Muziek? Pop van het niveau Bolland & Bolland, schlagers, levensliederen en vlak voor sluitingstijd altijd ‘We’ll Meet Again’ van Vera Lynn. Echt druk was het er nooit. Luidruchtige veelzuipers, stille drinkers, een paar oudere vrouwen met een duidelijk verleden als barfly en een vage toekomst als Korsakov-patiënt. En wij waren daar bijna dagelijks. De sfeer was ostentatief vrolijk en daardoor eigenlijk melancholisch. Voor een antropoloog moet het een goudmijn zijn geweest maar dat hadden wij niet in de gaten. We kwamen daar omdat je er goedkoop kon biljarten. Soms mocht je even niet meedoen maar dan was daar altijd de flipperkast. Die bood een minstens zo mooie uitdaging als tien over rood met een van de zware drinkers. Waarom vertel ik dit? Nee, niet omdat ik ouder word en dus steeds meer in het verleden leef. Dit soort bijna vergeten herinneringen kwamen bovendrijven toen ik het artikel van Fanny van de Reijt las. Fanny is trouwens bekend van het schrijvende duo Fanny en Alma en die kent u van nrc.next, Het Parool en Spunk. Leuke stukjes, ik was en ben fan. Wie nu naar ‘ouwelullencafés’ als Nol en Overtoom gaat, kan met eigen ogen zien dat steeds meer jongeren kiezen voor de kroeg van vroeger. Daar mag je immers roken. Die mix van oud en jong is toch wel weer een mooi en niet voorzien neveneffect van de rookmaatregel van Klink. Ik rook al jaren niet meer en naar de kroeg ga ik heel af en toe, maar als ik het artikel van Fanny lees krijg ik zin om te roken en om naar die kroegen te gaan.

Paul van de Water Hoofdredacteur

Weekblad voor de Hogeschool van Amsterdam 17 februari 2010

Van Gaal onthult zijn geheim

Ambities Al deze constateringen zijn op zich juist, maar mogen geen excuus zijn om niet meer te werken aan internationale onderzoekssamenwerking. Waar het beroepenveld steeds meer internationaal en intercultureel wordt – ook bij de lerarenopleidingen en verpleegkunde die veelal als voorbeelden worden aangehaald als het gaat om het sterke lokale karakter van praktijkgericht onderzoek – ligt internationale vergelijking en samenwerking voor de hand. Voor de HvA liggen daarbij kansen in de samenwerking met het OUC. Het recent ontwikkelde onderzoeksprogramma urban management van de domeinen Economie & Management en Maatschappij & Recht zou bijvoor-

Lokaal en internationaal zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden het landelijke lectorenplatform in oktober in Utrecht, komt het volgende beeld naar voren. Om te beginnen zou de nadruk zozeer op samenwerking met het lokale beroepenveld liggen, dat er geen ruimte en tijd zou zijn voor internationale samenwerking. Bovendien zou veel onderzoek nu eenmaal geen internationale dimensie kunnen hebben. Onderzoekssamenwerking lijkt nog onvoldoende ingebed in de internationale samenwerking van hogescholen, waardoor een netwerk van contacten ontbreekt om daartoe te komen. Bovendien missen de hbo-instellingen nog een helder beeld wie hun strategische buitenlandse partners zijn. Lectoren worden vooral afgerekend op hun samenwerking met het beroepenveld en niet op internationale samenwerking. Toegang tot Europese subsidies voor onderzoek is voor het hbo lastiger dan voor de universiteiten, mede ook omdat er een infrastructuur voor ondersteuning van dergelijke aanvragen ontbreekt.

beeld prima samen kunnen werken met het interdisciplinaire onderzoeksprogramma Big Cities van het OUC. En juist door die internationale vergelijking en samenwerking kan de kwaliteit van het onderzoek toenemen, zoals ze in Scandinavië allang hebben begrepen. Met andere woorden: lokaal en internationaal zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, ook in onderzoek. Lectoren hebben een taak onderzoek in te bedden in het onderwijs. Internationalisering is bedoeld om een internationale dimensie in het onderwijs te realiseren. Deze twee ambities moeten hand in hand gaan als basis voor meer onderwijskwaliteit.

Plasterk

Op bezoek in Almere

Roken mag

De opmars van de ouwelullencafés

Opinie

Lectoren moeten internationaal denken

Hans de Wit is lector Internationalisering aan het domein Economie & Management. Dit is een uitgebreide versie van een bijdrage die eerder op ScienceGuide.nl is gepubliceerd. n havana

Denk internationaal

coverbeeld: Jean-Pierre Jans

Er is geen excuus om niet te werken aan internationaal onderzoek, betoogt lector Hans de Wit.

Havana is het weekblad voor studenten en medewerkers van de Hogeschool van Amsterdam 17 februari 2010 jaargang 15 / #22

En verder... 04 nieuws

18 very short intro’s

22 hva-agenda

09 ingezonden

19 passie

22 vijftien jaar

09 vraag van de week

20 recensies

22 gekeurd

09 column jolanda

21 eten

23 weekgast

18 ondertussen in

21 zwartwit

24 afstuderen

Redactieadres Vendelstraat 2, 1012 XX  Amsterdam, 020 595 39 91 [email protected]. Hoofdredactie/management Paul van de Water [email protected] Eindredactie Wim de Jong [email protected] Redactie Aoife Groenewegen (stagiair), Eveline van Heumen [email protected], Selina van Loon (redactie-assistent) [email protected], Thijs den Otter [email protected], Merel Straathof [email protected], Annemarie Vissers [email protected] Medewerkers Carlijn van Donselaar, Kirsten Dorrestijn, Gijs Hardeman, Anouk Kemper, Anne Koeleman, Harmen van der Meulen (correctie), Jolanda te Roller, Esther Versluis, Hans van Vinkeveen Fotografen Bram Belloni, Fred van Diem, Marc Deurloo, Jan-Maarten Hupkes Illustratoren Pepijn Barnard, Martien Bos, Aimée Groen, Bas Kocken, Magda Rinkema, Pascal Tieman Vormgeving Pascal Tieman Ontwerp Lay-out Death Valley Advertenties Bureau Van Vliet, Postbus 20, 2040AA, Zandvoort, telefoon 023 571 47 45 fax 023 571 76 80 of [email protected] Abonnementen € 18,15 per jaar, opgave via de redactie-assistent of per e-mail Drukkerij Dijkman Offset Diemen. Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur ­artikelen of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen. ISSN - 1385-5670 Havana heeft een samenwerkingsverband met Folia. (Floor Boon, Mirna van Dijk, Jim Jansen, Maud Janssen, Marit van Kooij, Dirk Wolthekker). De volgende Havana verschijnt woensdag 3 maart

havana

3

nieuws Aoife Groenewegen / Gijs Hardeman / Eveline van Heumen / Anne Koeleman / Thijs den Otter (coördinatie) / Merel Straathof / Annemarie Vissers / Paul van de Water / Dirk Wolthekker

Studenten van de minor online marketing kregen vorige week een gastcollege van Erwin Blom over social media en communities. Blom leidde bijna tien jaar de afdeling Digitaal van de VPRO. Ook is hij oprichter van The Crowds, een bedrijf dat gespecialiseerd is in social media. Hij vertelde uit eigen ervaring hoe je met hulp van social media een boek kan maken, promoten en verkopen. Aan de hand van zo’n negentig screenshots van tweets liet Blom zien hoe belangrijk bijvoorbeeld Twitter is geweest voor het tot stand komen van zijn boek Handboek communities. De kracht van sociale netwerken. Toen Blom begon met zijn boek, heeft hij dat tegen iedereen verteld. ‘Hoe meer mensen er van weten, hoe beter. Ik heb via blogs, Twitter en een online enquête mensen erbij betrok-

ken. Doordat er steeds meer mensen over mijn boek gingen twitteren begon het al te leven voordat het er was, en hadden veel mensen het al besteld. Er kwamen tientallen foto’s binnen toen het boek eenmaal op de deurmat lag. Vervolgens kwamen, naast positieve commentaren, ook de fouten in het boek naar boven via Twitter. Met behulp van Google Wave heb ik met ongeveer vijftien personen alle typ- en taalfouten eruit gehaald. Inmiddels is er al een derde druk.’ Twitter werkt volgens Blom beter dan Google. ‘Als ik een vraag intyp bij Google krijg ik nooit het goede antwoord. Stel ik de vraag via Twitter, dan krijg ik van meerdere mensen precies het antwoord waar ik naar zocht.’ Tot slot gaf Blom de studenten een tip mee: ‘Zet de kracht van het netwerk altijd in als je echt iets te vertellen hebt.’ (AG)

BOOT in Oost De Buurtwinkel voor Onderwijs, Onderzoek en Taalontwikkeling (BOOT) opent donderdag 18 februari haar deuren in de Indische Buurt. BOOT Indische Buurt is gevestigd in een pand van woningcorporatie Eigen Haard in de Molukkenstraat. De basis voor deze BOOT is hetzelfde als die voor de Baarsjes en Zuidoost: studenten krijgen de gelegenheid om in het kader van hun opleiding activiteiten te organiseren voor de buurt. Studenten hbo-rechten gaan bewoners helpen met het invullen van hun belastingaangifte en houden wekelijks juridisch spreekuur. Studenten ergotherapie gaan meedraaien in een atelier, waar een paar keer per week kinderen kunnen knutselen onder begeleiding van kunstenaars. De BOOT is ontwikkeld door de HvA en onderdeel van de Amsterdamse wijkaanpak. De bedoeling is om in elke krachtwijk een BOOT te ontwikkelen om zo het hoger onderwijs de buurt in te brengen. (AG)

Beeld Gerard Veldman

‘Twitter geeft de juiste antwoorden’

Peukentapijt

De ‘laatste rokers’ doen nog steeds behoorlijk hun best: zoals bij vrijwel alle locaties moeten studenten en medewerkers zich ook bij het Singelgrachtgebouw (SGG) door een rookgordijn worstelen om binnen te komen. Dat de fanatieke paffers vaak geen zin hebben om de asbakken te gebruiken, werd vorige week maar weer eens duidelijk. Docent Gerard Veldman was erbij toen een schoonmaker het rooster voor de deuren van het SGG optilde. Grote bergen peuken lagen verborgen onder het staal. De stofzuiger bood uitkomst. (EvH)

?

‘HvA is talentmagneet’ De HvA speelt een essentiële rol in de Amsterdamse kenniseconomie. Dat concludeerde lector Willem van Winden woensdagmiddag tijdens zijn openbare les in de Leeuwenburg. Tijdens zijn toespraak in een afgeladen Auditorium stelde Van Winden dat de HvA een belangrijke rol vervult bij het neerzetten van Amsterdam als kennisstad. Hij noemde de hogeschool onder meer een ‘emancipatiemachine’, dankzij de vele allochtone studenten. ‘Veel van hen hebben ouders

die analfabeet zijn of enkel basisonderwijs hebben genoten. Maar deze studenten komen van het mbo, doen nu hbo en gaan straks misschien wel door naar de universiteit. Dat is heel waardevol voor de stad.’ Ook wees hij zijn publiek op de aantrekkingskracht van de hogeschool. ‘De HvA is eigenlijk een magneet voor talent. Studenten komen uit heel Nederland. Maar na hun opleiding blijven ze met hun kennis vaak in de buurt van Amsterdam wonen en werken.’ Van Winden had nog wel een

kritische noot over het universitair onderwijs in Amsterdam. Zowel de UvA als de VU scoren volgens hem nog te laag in de internationale rankings van universiteiten. In de top-200 van de Times World University Rankings staat de UvA op de 49e plaats, en de VU komt niet eens in de top honderd voor. ‘Dat kan beter,’ stelt Van Winden. In 2008 begon Willem van Winden met het lectoraat Amsterdamse Kenniseconomie. Elke lector van de HvA wordt geacht een keer een openbare les te verzorgen over zijn of haar onderzoeksgebied. (MS)

‘Moeten we niet inzetten op Wimbledon?’ Onder leiding van lector sportbusiness development Jan Janssens ging vorige week donderdag een aantal genodigden in discussie over het Nederlandse topsportbeleid. Centraal stond de vraag: hoe ver gaan we om Nederland in de top tien van de wereld te krijgen? Maarten van Bottenburg, hoogleraar sportontwikkeling aan de Universiteit van Utrecht, vertelde aan de hand van vijf stellingen zijn visie op het Nederlandse topsportbeleid. Cees Vervoorn, domeinvoorzitter Bewegen, Sport & Voeding en Henk Hille, docent sportsociologie namen deel aan de 4

havana

discussie. Een panel van studenten die een opleiding combineren met topsport werd gevraagd naar hun persoonlijke mening. Het studentenpanel bestond onder andere uit Mart Hofmans (rugby) en Roline Repelaer van Driel (roeien). Met voorbeelden uit het boek Op jacht naar goud, dat Van Bottenburg vorig jaar publiceerde, werden reacties uitgelokt. Van Bottenburg liet een tabel zien met daarin een overzicht van de sporten waarin Nederland sinds 1945 op de Olympische Spelen medailles heeft behaald. Hieruit bleek dat er negen sporten zijn die garant staan voor negentig procent van de medailles. Zijn vraag was: wat willen we precies bereiken?

‘We zouden elke vier jaar opnieuw moeten kijken welke sporten we vier jaar lang gestructureerd geld willen geven, zodat we minimaal 35 medailles behalen.’ Volgens Van Bottenburg zou men zich eerst moeten afvragen of dat wel het doel is. ‘Moeten we niet inzetten op Wimbledon, of op het WK karate?’ Op de stelling dat Nederland alles op alles moet zetten om een structurele positie in de top tien van de wereld te bereiken waren de meningen in de zaal verdeeld. Van Bottenburg wist het wel. ‘Als het budget voor topsport niet stijgt zullen we moeten kiezen. Maar de investering in topsport mag nooit ten koste gaan van de breedtesport.’ (AG)

Vraag/Antwoord

Echt Grolsch voor 1,50 euro Het Parool meldde afgelopen weekend dat er op grote schaal merkloos bier wordt geschonken in de cafés van Amsterdam. Hoe zit dat eigenlijk bij de Lax? Wordt daar wel echt Grolsch getapt? We vroegen het ASVL-penningmeester Marjet van Bezooijen. In de Lax kost een glas Grolsch maar 1,50 euro. Schenken jullie wel eens een ander pilsje? ‘Nee, zeker niet. Wij schenken al jaren altijd Grolsch en niets anders.’ Hebben jullie er, kostentechnisch, nooit aan gedacht om stiekem een goedkoper merk te schenken? ‘We hebben al heel lang een contract met Grolsch. Daar kan je natuurlijk niet zomaar onderuit. Onze leden drinken graag Grolsch. We zien ook geen reden om dat te veranderen.’ Het Parool schat dat ongeveer de helft van de pilsjes die op het Leidseplein worden getapt merkloos is. Dat wordt niet opgemerkt. Denk je dat de leden verschil zouden proeven als er ineens anders bier uit de tap komt? ‘Jazeker. De vaste leden drinken hier altijd hun Grolsch. Ze zijn zo gewend aan die smaak dat ze meteen zouden merken als ze iets anders proeven. Maar toeristen op het Leidseplein proeven het verschil vast niet.’ En proef jij zelf het verschil ook? ‘Nou, ik drink eigenlijk niet zo veel bier. Dus ik denk het niet. Ik drink meestal wijn, maar heb geen favoriet merk.’ (EvH)

nieuws

Schoolboeken digitaal Leuk nieuws voor vooral de studenten van het domein Onderwijs & Opvoeding. De afdeling Bijzondere Collecties van de UvA heeft haar online catalogus uitgebreid met tienduizend boeken over de geschiedenis van opvoeding. Het gaat om boeken uit de negentiende eeuw. Bovendien worden dit jaar zo’n drieduizend boeken van kaft tot kaft gedigitaliseerd. Het gaat daarbij om titels waarvan in Nederland geen andere exemplaren te vinden zijn. Alle boeken zijn oorspronkelijk afkomstig uit het Nederlandsch Schoolmuseum, dat in 1877 gevestigd werd in Amsterdam, maar in 1965 zijn deuren sloot. De collectie telde toen circa honderdduizend boeken over alle aspecten van onderwijs en opvoeding vanaf de zeventiende eeuw. Na enige omzwervingen belandde deze collectie in de UB. Daar werden de boeken van vóór 1800 al eerder gecatalogiseerd. Bijna de helft van de collectie bestaat uit schoolboeken voor alle vakken bij primair en secundair onderwijs. (DW)

Nieuwe dialogendagen Er komt een vervolg op de dialoogdag die in het najaar van 2009 werd gehouden. Van 8 tot en met 10 maart worden op verschillende locaties in totaal vier sessies georganiseerd, die moeten zorgen voor de verdere verdieping van het human resource-beleid. ‘Er moet op korte termijn een hr-plan komen,’ verklaart directeur P&O Conny Vermolen de vervolgbijeenkomsten. ‘Maar we geven er de voorkeur aan om ons eerst nog verder te verdiepen. We willen weten hoe mensen aankijken tegen verschillende manieren van leidinggeven, hoe ze netwerken, maar we gaan ook kijken naar de wisselwerking tussen het onderwijzend personeel en de ondersteunende diensten. Als iedereen goed functioneert, versterken die groepen elkaar.’ (TdO)

Workshop diversiteit Twee studenten zijn van plan om pabostudenten workshops te geven over seksuele diversiteit. Marjan Freriks, domeinvoorzitter Onderwijs &Opvoeding, onderschreef eind januari het beleid van de lerarenopleidingen dat homoseksualiteit niet als module aangeboden hoeft te worden. Pabostudenten Mandy Neeven en Anne Hovingh zijn intussen al een tijdje bezig met het plan om juist wel voorlichting over seksuele diversiteit aan te bieden. ‘Volgens mij is het belangrijk om open en alert te zijn in het onderwijs, om het onderwerp al van jongs af aan aan bod te laten komen,’ aldus Mandy. De bedoeling van de studenten is om vanaf eind april langs te komen in de lessen van pabostudenten. ‘We delen een folder uit, laten de cijferuitslagen zien van ons eigen onderzoek onder jonge homoseksuelen, doen een stellingspel met ze, laten prentenboeken zien en geven hen lesopties met betrekking tot het onderwerp seksuele diversiteit,’ zegt Neeven. (AK)

Techniek exposeert op Sail De HvA wil een prominente rol spelen tijdens Sail 2010. Het domein Techniek gaat exposeren, maar of er voor de rest van de hogeschool nog iets in het vat zit, valt te bezien. Marketingdirecteur Felix Malten ziet absoluut kansen voor de HvA tijdens Sail, een van de grootste waterevenementen ter wereld. ‘De organisatie wil graag een wat jonger publiek trekken voor wat toch vooral een tentoonstelling van oude boten is. Met veertigduizend studenten lijkt de HvA dus een ideale partner voor het evenement.’ Toch heeft deze ‘ideale partner’ zijn beperkingen. ‘Een bedrijf als ING kan Sail een ruim sponsorbudget in het vooruitzicht stellen. De HvA is een publieke instelling. We draaien op belastinggeld, dus wij kunnen dat niet.’ Toch was de HvA vijf jaar geleden prominent aanwezig op Sail. Het ligt dus voor de hand dat de contacten goed zijn en er op basis van eerdere ervaringen wel het een en ander te

nen geselecteerd en die krijgen dan een plek op de expositie.’ Techniek moet Loods 6 delen met kunstenaars en kleine ondernemers. ‘Dat betekent dat we minder ruimte hebben dan vijf jaar geleden, toen we maquettes exposeerden met als thema “de haven van de toekomst”. Als we daar weer terecht hadden gekund, waren er waarschijnlijk meer mogelijkheden geweest om ook HvA-breed iets te doen. Dat wordt nu lastiger, al ga ik samen met Felix Malten nog op zoek naar mogelijkheden,’ aldus Van Haarlem. In 2005 werd een havenknooppunt van acht bij acht kilometer tot beste idee uitgeroepen. Dat knooppunt lag als een eiland in het midden van de Noordzee, en had hangbruggen naar Amsterdam en Londen. Luchtfietserij, wisten de toenmalige bedenkers destijds al. ‘Het ontwerp is niet haalbaar, maar wel extreem genoeg,’ zei een van de bedenkers destijds in Havana. Sail 2010 wordt georganiseerd van 19 tot en met 23 augustus. (TdO)

Verdachte ‘zaak-Narges’ in voorarrest De vrouw die zich eind januari meldde in de zaak rond de moord op de 23-jarige accountancystudente Narges Achikzei zit maximaal negentig dagen in voorarrest. Dit heeft de raadkamer van de rechtbank in Utrecht vorige week besloten. Mary Hallebeek, persvoorlichter Openbaar Ministerie: ‘We zijn druk bezig met het onderzoek. Negentig dagen is de maximale termijn voor

Enquêtesite uitgesteld

SPORTFLITSen

Het bericht dat studenten van Domein Onderwijs & Opvoeding (DOO) gratis gebruik kunnen maken van de service van Questback, een enquêtewebsite, is weer van intranet gehaald.

n Shorttrack (Olympische Spelen) Shorttrackster Liesbeth Mau-Asam (JCU) heeft zich afgelopen zondag met de relayploeg in de series niet weten te plaatsen voor de A-finale. Hoewel er van deze ploeg veel werd verwacht, werden ze slechts derde achter de VS en winnaar Zuid Korea. Lange tijd reed Nederland op de tweede plaats, die wel recht gaf op een plek in de Afinale. Ze starten nu 24 februari in de B-finale en daarmee zijn de kansen op een medaille verkeken. Mau-Asam kwam ook in actie op de 500 meter,

DOO heeft net een contract afgesloten met Questback, een van de grotere enquêtewebsites. Vorige week stond op intranet dat studenten gratis gebruik kunnen maken van de service voor hun eigen afstudeerprojecten. Die service is opgeschort. Anna Tomson, informatiemanager strategie & ontwikkeling: ‘We kregen snel bericht van Questback: ze werden platgebeld door studenten met vragen over ondersteuning. Daar was het bedrijf niet op voorbereid. Het is ook de taak van de hogeschool om studenten te leren hoe ze Questback gebruiken. Op dit moment hebben we daar niemand voor, dus hebben we het bericht weer van de site gehaald. Het komt wel weer terug. Het is namelijk een prachtige dienst.’ (AG)

regelen valt. ‘Dat valt toch een beetje tegen,’ zegt Malten. ‘De organisatie van Sail wordt voor een groot deel verzorgd door vrijwilligers en het lukt nog niet om overal de juiste ingangen te vinden. Maar we doen onze uiterste best om de HvA alsnog een plek te geven op het evenement. We zullen creatief moeten zijn.’ Helemaal afwezig is de hogeschool sowieso niet. Het domein Techniek gaat op uitnodiging van de organisatie exposeren tijdens Sail. ‘Er is ons een ruimte toegewezen in Loods 6,’ zegt domeinvoorzitter Gerard van Haarlem. ‘Dat gebouw ligt op een mooie plek in de route, vlak bij de tribune waar ook dansfeest Sailsation wordt georganiseerd. Daar worden onder meer races gehouden.’ De expositie heeft duurzaamheid als thema. ‘58 bedrijven hebben gevraagd een idee uit te werken voor de duurzame haven en de duurzame stad. Daar zijn inmiddels 250 studenten mee aan de slag. De komende maanden worden de mooiste plan-

een voorarrest. Binnen deze termijn moet de strafzaak van de verdachte door de rechtbank zijn behandeld.’ Toen Narges op 7 december de deur open deed omdat er een pakketje voor haar werd bezorgd, is zij met brandbare vloeistof overgoten en in brand gestoken. Nog diezelfde avond overleed zij aan haar verwondingen. Eind januari schonk Opsporing Verzocht uitgebreid aandacht aan de zaak. Daarop kwam een tiental tips binnen. In dezelfde week meldde de

verdachte zich bij de politie. Narges kwam op 16-jarige leeftijd als vluchteling uit Afghanistan met haar familie naar Nederland, waar zij asiel kregen. Per 1 september 2008 was ze begonnen aan haar studie accountancy bij het domein Economie & Management, afdeling Fraijlemaborg. Narges stond bekend als goede student. Ze was zeer actief tijdens colleges. Eind vorig jaar ging ze in Zeist op zichzelf wonen. Ze stond op het punt te trouwen. (AG)

maar ook daar werd ze in de serie uitgeschakeld. n Schaatsen (Olympische Spelen) Annette Gerritsen (JCU) kwam afgelopen dinsdag (vlak na het ter perse gaan van deze editie) in actie op de 500 meter. Donderdag schaatst ze de 1000 meter en zondag haar laatste afstand: de 1500 meter. n Volleybal HvA Volleybal kwam deze week twee keer in actie. In de kampioenspoule en voor de beker. Afgelopen woensdag was SV Dynamo te sterk in een gelijkopgaand

bekerduel. Met een 2-3 overwinning plaatsen de Apeldoorners zich voor de halve finale van het toernooi. Bij HvA Volleybal kan men zich nu richten op de halve finale van de play-offs. De top 4 van de competitie strijdt nu in de kampioenspoule waar de plek voor de play-offs wordt bepaald. De nummer vier start in de finales tegen de nummer één en nummer twee speelt tegen nummer drie. HvA verloor ook de tweede wedstrijd tegen Langhenkel Orion en dreigt zo een lastige uitgangspositie te krijgen voor de play-offs. (GH) havana

5

nieuws

HvA’er wint veiling shirts Suárez Met 2713 euro plaatste student Pascal Brugmans het hoogste bod voor twee Ajaxshirts tijdens de internetveiling voor Haïti. Hij mocht ze zelf komen ophalen bij spits Luis Suárez. De 21-jarige student had in een eerdere voetbalshirtveiling voor Haïti ook al flink meegeboden, maar haalde toen niets binnen. Pascal: ‘Ik bood vooral om het bedrag omhoog te krijgen.’ Maar toen Suárez nogmaals tien van zijn shirts op eBay veilde, eindigde Pascal twee keer als hoogste bieder. ‘Het was niet de planning om zo veel geld uit te geven. Maar het was voor een goed doel.’ Afgelopen maandag mocht hij het gesigneerde uit- en thuisshirt zelf komen ophalen bij de Uruguayaanse spits in het spelershome van Ajax. Een bijzonder moment voor Pascal. ‘Ik vind Suárez echt de beste speler

van Ajax. Sowieso ben ik al veertien jaar een grote fan van de club, ik ben seizoenkaarthouder en ga ook naar uitwedstrijden.’ Volgens Pascal ging het tijdens de ontmoeting vooral over ‘koetjes en kalfjes’. Maar Suárez vertelde hem tussendoor nog wel wanneer hij de shirts droeg. ‘Het uitshirt droeg hij tijdens de wedstrijd tegen NAC, half januari. Het thuisshirt had hij aan toen ze tegen NEC speelden voor de competitie.’ Dat een vierdejaars hbo-rechten zomaar het geld bij elkaar krijgt voor deze collectors items is volgens Pascal niet zo mysterieus. ‘Ik woon nog thuis en leef verder vrij zuinig. Daardoor kan ik dit soort uitgaven makkelijker doen.’ Bovendien werkt hij naast zijn studie als teamleider bij een supermarkt. ‘Ook daar zie ik Suárez geregeld. Hij doet er altijd zijn boodschappen.’ (MS)

Even bellen met… Kees Hoogeveen Filmer Kees Hoogeveen en Jim Jansen (hoofdredacteur Folia) hebben samen het boek Het geheim van de Nederlandse topcoach geschreven. Het boek bevat elf interviews met topcoaches als Cor van der Geest, Louis van Gaal en Ton Boot. Bij het boek zit ook een dvd met gefilmde portretten van de coaches. Havana belde met Hoogeveen. Jullie hebben een boek en een dvd gemaakt. Waarom en voor wie? ‘Cees Vervoorn en Peter van Gorsel – beiden domeinvoorzitter bij de HvA – vroegen ons of we in kaart konden brengen waarom de Nederlandse topcoach een gewild exportproduct is. Uiteindelijk zijn we beland bij de vraag wat het geheim is van de topcoach.’ En, wat is het geheim? ‘Passie en gedrevenheid natuurlijk, maar dat is niet uniek. Dat heeft een Albanese coach ook. De Nederlandse coach is vooral flexibel maar tegelijk ook honderd procent gefocust op het hogere doel. Hij is als geen ander in staat om deskundigheid om zich heen te verzamelen. Hij heeft niet de drang om alles zelf te willen doen. Verder kun je zeggen dat de Nederlandse topcoach innovatief is, gericht op het gebruik van nieuwe technologieën als die een bijdrage kunnen leveren aan de verbetering van prestaties.’ Ik heb mij laten vertellen dat de HvA het project heeft gefinancierd. Wat heeft de HvA eraan? ‘Bijna alle door ons geïnterviewde 6

havana

topcoaches hebben aan de HvA gestudeerd. De HvA mag daar best trots op zijn. Verder is het boek gemaakt op een manier die kenmerkend is voor de HvA. We bedoelen de verbinding tussen professionals en studenten. Een groot gedeelte van de productie is namelijk door studenten gedaan. Tot slot gaat dit boek gebruikt worden als lesmateriaal bij de HvA-opleiding voor topcoaches. Overigens kan de inhoud van dit boek zo vertaald worden naar andere gebieden, bijvoorbeeld naar management. Uiteindelijk gaat het boek vooral om de vraag hoe je met mensen omgaat.’ Wanneer en aan wie wordt het eerste exemplaar overhandigd? ‘Op 25 februari krijgt Cor van der Geest het eerste exemplaar. Waarom juist aan hem? Omdat hij de nestor van het gezelschap is.’ (PvdW)

Geen extra geld, wel meer intakegesprekken De UvA heeft vorige week geld van minister Plasterk gekregen voor een proef met intakegesprekken. Bij de HvA werden hiervoor recent geen subsidieaanvragen gedaan. Dat betekent echter niet dat de HvA stilzit. Hoofd instroommanagement Jet Benjamins vertelt dat er vorige week nog een drukbezochte bijeenkomst van het kennisnetwerk instroom-doorstroom is georganiseerd. ‘Daar waren medewerkers van allerlei domeinen aanwezig. Er zijn presentaties gehouden door opleidingen die met intakegesprekken werken. Behalve het AMFI gaat het om de pabo, informaticadeeltijd en aviation. Daarnaast was de UvA vertegenwoordigd met bèta/gamma en media en cultuur, die wel met de subsidie werken.’ Intakegesprekken worden gevoerd om aanstaande studenten voor te bereiden op de opleiding die ze hebben gekozen. In sommige gevallen kan het ertoe leiden dat een student het advies krijgt een andere studie te kiezen. Minister Plasterk voelt veel voor de gesprekken, omdat de uitval in het Nederlandse hoger onderwijs erg hoog is: veertig procent van de Nederlandse studenten haakt zonder diploma af. Nadeel: intakegesprekken zijn erg duur. Benjamins leidt uit de belangstelling voor de laatste

netwerkbijeenkomst af dat het thema erg leeft op de HvA. Desondanks bleven nieuwe aanvragen uit. ‘Zo’n aanvraag kost tijd en moet snel worden ingediend. Omdat het AMFI al ruime ervaring had met intakes lag het vorig jaar voor de hand dat die opleiding het werk met hulp van het geld uit Den Haag verder zou uitbreiden. Zij hebben overigens groen licht gekregen om nog even door te gaan. De pabo en aviation doen mee in het kader van het programma Sturen op Studiesucces, dat gericht is op vermindering van uitval. Voor aviation is het bijvoorbeeld belangrijk dat studenten weten dat niet iedereen met zo’n diploma ook piloot wordt.’ De UvA-initiatieven vond Benjamins inspirerend. ‘Media en cultuur legt aanstaande studenten bijvoorbeeld eerst een vragenlijst voor. Dat is een goed idee voor een grote opleiding die niet alle gegadigden voor een gesprek kan uitnodigen. Aan de hand van de antwoorden kun je een selectie maken van een zogenoemde risicogroep. Bijvoorbeeld van studenten van wie je de indruk krijgt dat ze zich nauwelijks hebben georiënteerd en mogelijk met verkeerde verwachtingen aan een opleiding beginnen.’ In totaal heeft OCW 2,1 miljoen beschikbaar gesteld voor de pilots. In 2011 volgt nog een subsidieronde. Het AMFI kreeg bij de ronde van 2009 ongeveer vijftigduizend euro. (TdO)

Leegte op banenmarkt verpleegkunde In het gebouw aan de Tafelbergweg vond afgelopen donderdag een banenmarkt voor verpleegkundestudenten plaats. De bedrijven waren er, de studenten niet. De borden en posters kondigden de banenmarkt vanaf de ingang al enthousiast aan. Studenten werden gelokt met deelnemers zoals het AMC, het GGZ, het Westfriesgasthuis en het Flevoziekenhuis. Studenten hadden niet alleen de mogelijkheid om kennis te maken met potentiële werkgevers, maar konden ook informatie inwinnen over vervolgopleidingen, carrièreperspectief en specialisaties. Een mooie kans voor studenten om zich te oriënteren op hun toekomst. Helaas ontbraken de studenten op de banenmarkt. Anderhalf uur vóór de eindtijd van de banenmarkt waren enkele kraampjes al leeg. Andere stands werden op dat moment leeggeruimd. Het AMC, de buurman van het domein Gezondheid, was met zes afdelingen ruim vertegenwoordigd, maar ook daar waren geen belangstellenden te vinden. De voorlichters waren er nog wel, maar bouwden samen een theekransje. Er werden nog verschillende presentaties gegeven door

potentiële werkgevers, maar ook hier bleef de drukte uit. ‘Wat een dure tijdsinvestering hè’ mompelde een docent. Een andere docent kon alleen maar bevestigend antwoorden. (EvH)

Wat doet Karel?

Op pagina 14 en verder staat een voorpublicatie uit het boek.

Collegevoorzitter Karel van der Toorn laat wekelijks op Havanaweb.nl weten wat hij doet voor de HvA. Deze week praat hij onder meer over een bezoek bij redactie & mediaproductie.

Havana mag vijf exemplaren weggeven. Stuur een mail met je adresgegevens naar [email protected] onder vermelding van ‘Topcoachboek’.

‘Op het intranet van de HvA schrijf ik af en toe een column over opleidingen van de HvA. Ik ga daarom deze week op bezoek bij de opleiding redactie & mediaproductie. Dat vind ik leuk om te doen. Ik leer

op die manier delen van de hogeschool kennen die ik nog niet ken. Het zijn altijd bijzondere bezoekjes of eigenlijk is het het bijzondere van het gewone.’ (PvdW)

Beeld Jan-Maarten Hupkes

nieuws

Stagediven

Wie de naam Stagedive voor het eerst leest, zal zich een flitsender bijeenkomst voorstellen dan de stagemarkt van Iam-Core, de studentenvereniging van Interactieve Media. Voor insiders is de Stagedive echter een begrip: bedrijven houden er sollicitatierondes met studenten. Zo ook Roos Spier, die tot haar tevredenheid negen zeer gemotiveerde studenten op de markt trof voor speeddates. Die konden niet allemaal blij naar huis: haar internetbedrijf Liever Anders had slechts twee stageplaatsen te vergeven. (TdO) havana

7

-advertenties-

Wie zorgt er straks voor Pietje?

Very Short Introductions

Nadenken over straks, als u er niet meer bent, is moeilijk. Maar een goed gesprek met de medewerkers van het Leger des Heils over uw zorgen, uw twijfels, eventueel uw geloofsvragen is vaak een hele opluchting. Wilt u hier meer over weten? Bel dan naar 036 - 539 81 62 of ga naar de website www.wiezorgterstraksvoorpietje.nl

(VSI)

Doe je onderzoek en werk of studeer je bij de HvA? Presenteer dan je onderzoek in maximaal 5 minuten. Win hiermee een reis voor 2 personen naar New York. 23 maart 2010 om 1900 uur Europahuis, James Wattstraat 79 Presentatie: Felix Malten & Paul van de Water Meer informatie: Paul van de Water (06 39478895) of kijk op www.havanaweb.nl/vsi Stuur je bijdrage (max. 1 A4tje) naar [email protected]

februari 2010 CREA is het cultureel studentencentrum van de UvA en HvA. Turfdraagsterpad 17, 0205251400

ma 22 februari, 20.00 uur / lezing

do 25 februari, 20.00 uur / muziek

Over globalisering en democratisering

CREA Klassiek

Een podium voor klassieke amateurmusici. BeEen debat over de crisis van de democra-

leef hun optredens in een informeel concert.

tie en de alternatieven van de globalise-

Wil je zelf optreden? Stuur dan een e-mail naar:

ringsbeweging, tien jaar na de ‘battle of

[email protected]. Plaats: CREA Muziekzaal.

Seattle’. Volgens dr. Marianne Maeckel-

Toegang: gratis. Reserveren niet mogelijk.

bergh, Sociale Wetenschappen (Universiteit Leiden), zijn de mondiale netwerken die zich verzetten tegen neoliberale glo-

zo 28 februari, 14.00 uur / muziek

balisering veel beter in staat om ‘mon-

Creations First Ladies of Jazz

diale democratie’ te ontwikkelen dan de heersende krachten. Zij schreef daarover in The Will of the Many (2009). Christian Scholl, docent politicologie (UvA), vertelt

Bij een winterse zondagmiddag hoort goede

over de methodes van overheden om de

jazz. En goede jazz, dat kan je wel overlaten

globaliseringprotesten te bestrijden. Kees

aan de First Ladies uit de stal van Stichting

Hudig, publicist en ervaringsdeskundige,

Breathing Bijlmer. In samenwerking met talent

analyseert de wederwaardigheden van het

van CREA en begeleid door bekende jazzarties-

Sociaal Forum in Nederland en Europa.

ten zullen zij u meenemen op een onvergete-

Plaats: CREA Theater. Toegang: studenten

lijk muzikaal avontuur. Plaats: CREA Theater.

gratis, e 5,- alle anderen. Reserveren niet mogelijk.

Toegang: studenten gratis, e 5,- alle anderen. Reserveren niet mogelijk.

www.crea.uva.nl/agenda

actueel

ingezonden brieven

Vraag van de week Op 3 maart worden de gemeenteraadsverkiezingen gehouden. De meeste partijen zijn druk bezig met campagne voeren. Ga jij stemmen? Zo ja, wat?

Geef de HvA terug aan het onderwijs Ik ben nu een jaar of tien aan de HvA werkzaam als docent. Bij de invoering van de domeinen – die mij sterk deden denken aan de faculteiten die net waren afgeschaft toen ik binnenkwam – viel het mij op dat het onderwijs eigenlijk helemaal geen aparte plaats in het besturingsmodel had. Er werden bedrijfsvoerders aangesteld en er werd een bedrijfsvoerdersoverleg (BVO) in het leven geroepen, waar de bedrijfsvoerder met Paul Doop, lid van het College van Bestuur (CvB), om de tafel mochten zitten. Daarnaast werden domeinvoorzitters aangesteld die zich met het reilen en zeilen van het domein bezig zouden gaan houden. In het centraal bestuurlijk overleg praten deze domeinvoorzitters met het CvB. Ik vraag me nu af: waar is het onderwijs vertegenwoordigd? De domeinvoorzitters hebben een brede bestuurlijke verantwoordelijkheid. Ze houden zich met vele zaken bezig. Op dit moment is er geen echte plek voor het onderwijs in het besturingsmodel. Wat ik dan ook zie is dat het onderwijs het aflegt tegen andere belangen, waardoor de HvA zich steeds meer ontwikkelt tot een projectorganisatie. Denk maar aan de Amstelcampus en het SANS/SIS-project. De focus ligt niet meer op het onderwijs maar op een efficiënte bedrijfsvoering. Het lijkt wel alsof de HvA het onderwijs als een grote melkkoe ziet, die vanzelf wel zijn best doet, die vooral afgerekend wordt op de hoeveelheid melk en niet te veel mag worden gevoerd. Ze mag nog wel loeien maar niet hard. Ik pleit er dan ook voor om in de domeinen een hoofd onderwijsuitvoering aan te stellen, die ook met het CvB mag overleggen. Hetzelfde als bij de bedrijfsvoerders. Ik hoop dat het onderwijs dan beter vertegenwoordigd is en een plaats krijgt in het HvA-besturingsmodel. Jan Hellings, docent informatica, [email protected]

Saphira Schmeltz (19) Eerstejaars maatschappelijk werk & dienstverlening ‘Ik ga niet stemmen. Ik heb me nog nooit in de politiek verdiept en ik heb ook niet de behoefte om dat te gaan doen. Ik denk wel dat er veel studenten zullen stemmen, maar het is heel persoonlijk. Er zullen er ook veel zijn die net als ik geen interesse hebben. Ik zie af en toe wel campagnes voorbij komen, maar het doet me niet veel. Het ligt er niet aan dat dit gemeentelijke verkiezingen zijn; landelijk zou ik ook niet stemmen.’

Ilona Bobeldijk (18) Tweedejaars interactieve media ‘Ja ik ga stemmen, ik heb alleen nog geen idee op welke partij of kandidaat. Ik wacht op zo’n overzicht met alle partijen, kandidaten en de punten waar ze voor staan. Daarop bekijk ik wat mij het meeste aanspreekt, de stemwijzer doe ik niet. Ik denk dat veel studenten gaan stemmen, maar net zoals ik op het laatste moment beslissen. Ik denk dat de landelijke verkiezingen meer aanspreken, omdat je daar meer over hoort.’

Lianda Kok (18) Tweedejaars maatschappelijk werk & dienstverlening ‘Ik heb totaal geen zin om me daarin te verdiepen. Ik heb het er over gehad met mijn ouders, maar die gaan zelf ook niet stemmen. Ik heb er eigenlijk nog niemand over gehoord. Ik hou me gewoon totaal niet bezig met politiek. Ik kom zelf uit een klein dorp en daar wordt nog niets aan promotie of campagnevoeren gedaan, dus ik word er niet continu mee geconfronteerd.’

Joey van Koningsbruggen (20) Eerstejaars media, informatie & communicatie ‘Ik weet het eerlijk gezegd nog niet, maar ik denk niet dat ik ga stemmen. Ik heb me er nog niet in verdiept, ik heb geen idee wie waar voor staat. Maar ik besef wel dat je hierbij meer invloed hebt, het is dichter bij huis. Misschien moet ik het toch doen. Ik denk niet dat veel studenten gaan stemmen. Het leeft gewoon niet onder jongeren. Ik ga wel eens naar voorlichtingsavonden; ik ben altijd de enige onder de dertig jaar.’

Berthe Hoegee (19) Eerstejaars maatschappelijk werk & dienstverlening ‘Ik denk dat ik op D66 ga stemmen, maar dat weet ik nog niet helemaal zeker. Ik heb de stemwijzer gedaan en er waren meerdere partijen die een aantal goeie punten hadden. In mijn woonplaats is bijvoorbeeld geen school voor moeilijk opvoedbare kinderen. Ik vind dat die moet komen en D66 is daar ook voor. Vlak voor de verkiezingen neem ik nog eens alle partijen en hun standpunten door en dan kies ik definitief.’

Jolanda

Levensbelang Een aantal Nederlanders, onder wie oudpresentatrice Mies Bouman, feministe Hedy d’Ancona en oud-VVD-politicus Frits Bolkestein, komt met een initiatief. Het initiatief houdt in dat oudjes boven de zeventig legaal een einde aan hun leven mogen maken. Met deskundige hulp, dat dan weer wel. Ik weet niet in wat voor grafstemming ze zaten. Misschien hadden ze net naar de Nederlandse inzending voor het Eurovisie Songfestival gekeken. Vorig jaar al de Floppers, nu een zeventienjarige schat die ‘Ik ben verliefd sha-la-lie’ mag zingen. Het is inderdaad om je dood te schamen. Opvallend is dat deze initiatiefnemers zelf bijna allemaal boven de zeventig zijn. Zouden ze het voor de rimpelbillen opnemen of voor zichzelf? Misschien begint het leven hun te vervelen sinds ze met pensioen zijn. Een half jaar met de caravan in Frankrijk staan is ook niet alles. Hoe groot is het probleem eigenlijk dat ouderen een einde aan hun leven maken? In Nederland leefden een jaar geleden ongeveer 2,5 miljoen mensen van 65 jaar en ouder. Naar schatting plegen er per jaar 400 ouderen zelfmoord. Je zou je kunnen afvragen of dit initiatief dan wel van levensbelang is. Er zullen inderdaad ouderen zijn die hulpbehoevend in een verzorgingstehuis zitten. Zij krijgen ’s ochtend snel een wasbeurt en worden daarna in de kleding gehesen. Om vijf uur ’s middags is het avondmaal. Om acht uur worden ze weer onder de dekens gelegd. Deprimerend. Ik kan me voorstellen dat die ouderen denken: ‘Ik zou best willen sterven sha-la-lie sha-la-la. Sterven het gaat niet uit mijn kop. Sha-la-lie sha-la-la, ik sta er ’s morgens mee op.’ Maar stel nu dat er familieleden zijn die versneld de erfenis willen hebben? Die zeggen: ‘Bes, je was altijd een levenslustige vrouw. Gezellig met vriendinnen in je ANWB-windjack nordic walken. Nu kun je niet meer goed lopen; je zit in bejaardentehuis Beekpolder. Is het leven nog wel de moeite waard?’ Ik vraag me af of ze zoiets zouden kunnen aanpraten. Dat oma Bes dan met bibberende vingers haar handtekening onder haar eigen doodsvonnis zet. De groep van Bolkestein zegt het eigenlijk al op de website: wat is voltooid leven?

n Columniste Jolanda te Roller (20) studeert Nieuws en Media. Zeg maar Journalistiek. havana

9

reportage

‘Wat een klein ventje’ Veertig PvdA’ers en een handvol studenten waren vorige week naar het gebouw van de Pabo Almere gekomen om minister Plasterk aan de tand te voelen. Tijd voor vragen was er niet, dus Havana stortte zich maar op het debat. Thijs den Otter en Eveline van Heumen vragen te stellen gekaapt door een aantal HvA-studenten die van hem wilde weten of ze ook in de toekomst nog op een basisbeurs kunnen rekenen. Plasterk herhaalde met zoveel woorden wat hij in zijn toespraak had gezegd: hij vraagt zich voorlopig af waarom de studentenacties al begin deze maand plaatsvonden, terwijl het kabinet nog geen knoop over de aangekondigde bezuinigingsplannen – de rijksbe-

‘Diemen en Amsterdam liggen ook vlak bij elkaar’ binnen. Eerste reactie: ‘Wat een klein ventje.’ Voor lokale politici is het vaak lastig om een zaal vol toehoorders te regelen. Landelijke kopstukken helpen daarbij, maar een minister uitnodigen heeft één nadeel: het gaat al snel over nationale kwesties. Zo ook bij het optreden van minister Plasterk: de bewindsman brak een lans voor de plaatselijke sociaaldemocraten, maar schetste vooral vergezichten. Over de verrechtsing van Nederland – ‘tien jaar geleden had niemand zich kunnen voorstellen dat een club als de PVV misschien de grootste partij van Nederland wordt’ – en over de kansen van zijn eigen, geplaagde PvdA. Bottom line: ‘vooral doorgaan’. Plasterk hield zijn publiek voor dat verkiezingen worden gewonnen in de laatste drie weken.

Succesje Natuurlijk praatte de minister ook over het onderwijs. Hij brak al dan niet onder de invloed van zijn christelijke coalitiegenoten een lans voor meer manieren in het onderwijs, wees nog maar eens op het miljardenplan ‘leerkracht’ dat onder zijn verantwoordelijkheid tot stand is gekomen, en liep even vooruit op de bezuinigingsmaatregelen die ophanden zijn. Tegen de tijd dat hij de zaal om input vroeg, werd de mogelijkheid om 10

havana

groting moet met twintig procent krimpen – heeft doorgehakt. ‘Het oordeel of het handig was om nu al de straat op te gaan, laat ik maar aan anderen. Maar ik stond een beetje te kijken van de reacties. Plotseling staan er hoofdredactionele commentaren in de kranten en moet ik me melden in de Kamer. Voorlopig heb ik er niet zo veel over te zeggen: in april zijn de verkenningen voor de bezuiniging klaar, en die wacht ik af.’ Geruststellende woorden had Plasterk dus niet voor het studerende smaldeel van zijn toehoorders. Ondanks het feit dat zijn partijgenoot Mariëtte Hamer bij een eerdere verkiezingsbijeenkomst had geroepen dat de PvdA niet wil bezuinigen op onderwijs. Sterker nog, hij toonde begrip voor het idee. ‘Het hoger onderwijs moet voor iedereen toegankelijk blijven,’ reageerde de minister op een bezorgde student. Maar of de basisbeurs daarvoor noodzakelijk is, betwijfelt hij. ‘Het aantal studenten groeit jaarlijks, en de meesten moeten bijlenen.’ Over investeringen sprak Plasterk met minder slagen om de arm. Want de komst van de brede hogeschool die Windesheim in Almere wil beginnen, is zeker op lokaal niveau een politiek succesje. ‘Het kabinet heeft samen met Almere en de provincie Flevoland 69 miljoen euro bij elkaar geschraapt

voor een brede hogeschool in de stad,’ herhaalde de minister nog maar eens. ‘Goed hbo-onderwijs is nodig voor de verdere ontwikkeling van de stad: studenten zorgen voor levendigheid, zijn goed voor de lokale economie en zullen behoefte hebben aan meer cultuur.’ Blijft de vraag of een grote hogeschool in Almere een succes wordt. Met de HvA, Hogeschool Utrecht en InHolland op maximaal een uurtje reizen van de polderstad en een qua studentenaantallen tegenvallend resultaat van de HvA in de polder geen gekke vraag. Plasterk kijkt eventjes moeilijk, en de plaatselijke PvdA-bons grijpt zijn kans. ‘We hebben onderzoek gedaan en er komen jaarlijks bijna vierduizend jongeren van school in de provincie Flevoland. Dertig procent gaat studeren, en wil aan deze kant van de brug blijven.’ De bewindsman onderschrijft dat. ‘Diemen en Amsterdam liggen ook vlak bij elkaar, en toch is de hogeschool in Diemen (InHolland) een forse instelling,’ brengt hij nog in. Op meer dan een hogeschool hoeft Almere overigens niet te rekenen: een universiteit in de polder ziet Plasterk niet zitten. ‘We zijn erg terughoudend met het opstarten van nieuwe universiteiten. We hebben er nu al dertien, maar op wereldschaal is Nederland een klein terrein. In andere landen zie je op een gebied van onze omvang twee of hooguit drie instellingen en dat is het dan wel.’

Beeld Martien Bos

Het was even spannend voor de PvdA, afdeling Almere: er was een partijbijeenkomst gepland met minister Plasterk, maar de bewindsman was naar de Tweede Kamer gehaald. Dus mochten andere sociaaldemocraten de toehoorders in de muf ruikende collegezaal van de Aardbei een uurtje bezighouden. Tegen de tijd dat mensen zich afvroegen of ie nog kwam, rende Plasterk geflankeerd door twee medewerkers de zaal

En toen vloog de minister de trap weer op: het twee uur durende debat werd daarmee ingekort tot krap drie kwartier: Plasterk moest door naar Matthijs van Nieuwkerk, een van de weinige mensen die vaker op te tv te zien is dan de bewindsman zelf. Het bezoek eindigde overigens met een verkeersboete van negentig euro. Plasterks chauffeur was in alle haast de busbaan opgereden en werd prompt door de politie naar de kant gehaald. De Telegraaf wist daags nadien te melden dat de chauffeur de prent uit eigen zak moet betalen. n

drinken & roken

Nu ook voor jonge lullen Beeld Bram Belloni

Een jaar geleden wilde je er nog niet dood gevonden maar tegenwoordig zijn de Adidas-jasjes, minirokjes en Hunter-laarzen er niet meer weg te slaan; het bruine café. Het café voor ouwe lullen is bezig aan een opmars. Fanny van de Reijt In café De Pels stond afgelopen vrijdag een rij voor de deur. Wilde je een pilsje komen drinken dan mocht je buiten aansluiten. En was je eenmaal binnen dan kon je op zijn hoogst genoegen nemen met een staanplaats. Fleur van Berge en Leah Fels, de barvrouwen van het café in een van de Negen Straatjes, stonden zelf ook versteld. Leah: ‘Dat De Pels alsmaar drukker en drukker werd en het publiek hipper en hipper hadden we ook wel in de gaten maar dat er tegenwoordig soms zelfs een rij staat om binnen te komen, dat is toch niet normaal.’ Het lijkt onderdeel te zijn van een bredere ontwikkeling: het bruine café is in trek. De asbak staat er meestal nog op tafel en dat is voor veel cafébezoekers nog altijd hét recept voor een avondje ongedwongen borrelen. En het moet gezegd: zo’n café waar de nacho’s met guacamole de portie leverworst nog niet van de kaart heeft verdrongen, waar de bierprijs nog niet is gestegen naar twee euro vijftig én waar je elkaar nog kan verstaan, heeft een zekere charme. Het gevolg: studenten verplaatsen zich massaal naar deze etablissementen. En dat zorgt voor een

herstructurering in caféland. Een jong hip publiek schuift vaker aan bij de grijsaards. Wat de stamgasten ervan vinden? Die hebben er volgens de bardames van De Pels geen last van. Leah: ‘Ja, er zitten natuurlijk altijd een paar zeikerds tussen.’ Een van die ‘zeikerds’ is journalist Paul Damen. Wie wel eens de triatlon café De Zwart, De Pels en De Doffer heeft gedaan kan hem niet zijn misgelopen. Zit hij niet in het ene café dan zit hij wel in het andere. Erg enthousiast is hij niet dat ‘zijn’ café De Pels, dat toch jarenlang bekend stond als een ontmoetingsplek voor journalisten, intellectuelen en schrijvers, is overgenomen door jong bloed: ‘Op vrijdag en zaterdag sta ik na een uur weer buiten, en dan kan ik mijn kleren de volgende dag naar de stomerij brengen.’ Damen, zelf ook niet vies van een sigaretje, heeft op zich niks tegen studenten, begrijp hem niet verkeerd. Maar over het feit dat die jongelui hem ‘met z’n allen weg zitten te blazen’ is hij – zacht uitgedrukt – toch gematigd enthousiast. Hij heeft het zelfs over een tegenbeweging die gaande is onder de stamgasten van De Pels; zij zouden het

rookbeleid liever opnieuw ingevoerd zien. Dan hebben ze hun café weer terug. Gelukkig is het in café De Zwart nog rustig. Het jonge publiek – uitgezonderd studenten Nederlands die al jaren dit literaire café bezoeken – heeft het nog niet ontdekt. Ook tot genoegen van een van de eigenaars Henriëtte. Dat er gerookt kan worden is geen geheim, maar dat is toch vooral om hun stamgasten tegemoet te komen en niet om een nieuw publiek aan te spreken. Henriette: ‘Nee, het is absoluut niet de bedoeling om een nieuw publiek te lokken. De asbakken zijn er vooral voor onze stamgasten. Tachtig

lang voor de halve prijs worden gedronken. Een man met een kin als een centenbak zit aan de bar. Naast hem een vrouw met diep decolleté en een haarborstel in haar kontzak. Eén blik op de types en je weet genoeg: we hebben hier te maken met stamgasten. Ook in dit café lijkt de ongeschreven wet te gelden dat de stamgast aan de bar plaats neemt en de ‘gewone bezoekers’ zich aan tafeltjes opstellen. Want dat is een ander verschil: de stamgast komt dikwijls in enkelvoud, de gewone bezoekers in meervoud. Dat gewone publiek bestaat veelal uit jonge mensen. Vanavond een groepje dames die de

‘Soms staat er een rij om binnen te komen, dat is toch niet normaal’ procent van onze vaste bezoekers rookt. En ’s winters is het gewoon te koud om buiten te gaan staan.’ Een boete hebben ze wel eens gehad. Driehonderd euro moesten ze betalen. Maar het is voor hen geen reden om de asbak in de kast te zetten. Zelf is ze geen roker maar ze begrijpt maar al te goed dat het er voor veel mensen bij hoort: ‘Een borreltje en een sigaretje is voor veel mensen de manier om bij te komen na een dag werken.’

Slappe koffie Het is zaterdagavond iets na tienen. Het happy hour in café Ta-bou op de Korte Marnixstraat is net begonnen. De happy hours eigenlijk want elke dag kan hier tussen tien en twaalf uur ‘s avonds maar liefst twee uur

leeftijd van achttien nog niet hebben bereikt, van top tot teen gehuld in de nieuwste H&M collectie. Het om de hoek gelegen café Pleinzicht aan het Haarlemmerplein is ook al zo’n plek waar sinds kort veel jonge mensen zitten. Het café oogt niet bepaald trendy: wit kanten gordijn, klassiek bruin interieur en rood tl-licht. Ten opzichte van De Zwart en De Doffer hebben cafés als TaBou en Pleinzicht toch duidelijk minder elan. Maar ze lijken om een andere reden populair, niet om de intellectuele elite die hier drinkt, maar juist om het totale gebrek daaraan. Naast de ruime openingstijden en de vriendelijke houding ten opzichte van rokers kan hier schaamteloos meegezongen worden met André Hazes. Een reden waarom een havana

11

Beeld Bram Belloni

drinken & roken

12

havana

drinken & roken

café als San Francisco op de Zeedijk al jaren populair is onder jong en oud. Als op een gegeven moment in Pleinzicht een zatlap in de hoek pist, mag het de pret niet drukken. Het hoort erbij. Sterker nog, het lijkt juist een beetje deel uit te maken van de charme. Café ’t Stoplicht in De Baarsjes lijkt deze trend te bevestigen: het café heeft zelfs een Facebook-pagina. ‘Café ’t Stoplicht ten voete

heid der dingen. Er wordt in statusupdates haast nostalgisch gesproken over de slappe koffie en de immer koude appeltaart die er geserveerd wordt.

Hapjes gratis De nachtburgemeesters Kristel & Josine zien de nostalgie ook. Kristel: ‘Volgens mij heeft het niet eens zo veel te maken met het

‘Cafés waar alles na jaren precies hetzelfde is gebleven hebben aantrekkingskracht’ uit,’ is het onderschrift van een foto waarop aan een tafel met ouderwets rood cafékleedje drie bezoekers zitten, in de ene hand een borrel in de andere een peuk. Ze lijken zo te zijn weggeplukt uit een Vlaams provinciedorp à la Reetveerdegem uit De helaas-

rookverbod dat dergelijke kroegen in trek zijn. Ik rook zelf niet en kom ook graag in ouwelullencafés. Nadat alles hip moest zijn verlangen mensen volgens mij weer naar echte plekken. Plekken met karakter. Cafés waar alles na jaren precies hetzelfde is geble-

ven, hebben toch een bepaalde aantrekkingskracht. En de mix tussen jong en oud werkt goed.’ De nachtburgemeesters zelf komen graag in café Nol. Kristel: ‘Daar kun je een meer onvoorstelbare avond hebben dan in welke hippe nachtclub dan ook! Daar raak je ook nog eens in gesprek met iemand die je normaal nooit zou spreken. Je kleren stinken de ochtend erna wel naar rook, maar dat heb ik er voor over!’ Wie dat er voor over heeft moet zeker ook eens langs gaan bij Anita. Misschien wel een van de best bewaarde geheimen is café Overtoom waar barvrouw Anita, dochter van de eigenaresse Helma avond in avond uit staat te tijgeren. Poffen kan er niet, paffen wel. En bitterballen worden de hele nacht door in het vet gegooid. Op feestjes in het weekend zijn de hapjes gratis. ‘Heel aantrekkelijk voor studenten,’ volgens Anita. Ze draait graag je favoriete liedje want Anita is ook de beroerdste niet. Hip of niet in het ouwelullencafé is het in ieder geval altijd gezellig. n

Ouwelullencafés n De Pels Huidenstraat 25, zo-do 10.0001.00 uur, vr-za, 10.00-03.00 uur n De Doffer Runstraat 12-14, zo-do 12.0003.00 uur, vr 12.00-04.00 uur, za 11.0004.00 uur n De Zwart Spui 334, zo-do 10.00-01.00 uur, vr-za, 10.00-03.00 uur n Ta-bou Korte Marnixstraat 5, zo-do 20.00-04.00 uur vr-za 08.00-05.00 uur n Pleinzicht Haarlemmerplein 32, zo-do 06-00-01.00 uur, za-zo 08.0-03.00 uur n ’t Stoplicht Witte De Withstraat 1, ma-do 11.00-01.00 uur, vr 11.00-02.00 uur, za 12.00-02.00 uur, zo 14.00-01.00 uur n Nol Westerstraat 109, zo-do 21.00-03.00 uur, vr-za 21.00-04.00 uur, di gesloten n Overtoom Overtoom 411- 413, zo-do 11.00-03.00 uur, vr-za 12.00-04.00 uur

havana

13

voorpublicatie

14

havana

voorpublicatie

‘Ik geloof niet in oorlog of straf’ Als voetballer haalde Louis van Gaal de echte top nét niet; als coach wint hij bijna alles wat er te winnen valt. ‘Vriendjes keken naar voetballers en ik keek naar Rinus Michels. Ik wist toen al dat ik trainer wilde worden.’

Beeld Jean-Pierre Jans

Jim Jansen

Het Galileiplantsoen in de Amsterdamse Watergraafsmeer is bij uitstek een plek om te voetballen. Op de rolschaatsbaan tussen twee stoepen trappen jochies dagelijks een balletje. Zo ook eind jaren vijftig, wanneer Louis van Gaal er dagelijks met zijn broers te vinden is. Een jaar of vijftig later denkt hij er zichtbaar gelukzalig aan terug. ‘Wij speelden altijd op straat met de lantaarnpalen als doel. Die hadden kleine gele lettertjes; de grens tot waar je mocht scoren. Ik kon toen al aardig koppen, maar dankzij de lantaarnpalen kon ik dat perfectioneren. Je leerde hoe je van de situatie gebruik moest maken.’ Het Galileiplantsoen vormt met onderbreking van verschillende tijdsperiodes het vertrekpunt voor belangrijke stappen in het leven van de voetbalcoach. Hemelsbreed nog geen twee kilometer ten zuiden van het plantsoen liggen op sportpark Drieburg de vier voetbalvelden van de rooms-katholieke sportvereniging De Meer; de club waar hij een groot deel van zijn jeugd doorbrengt. Ten oosten van het plantsoen aan de Polderweg is Louis van Gaal eind jaren zeventig gymnastiekleraar aan de Lagere Technische School; destijds een van de lastigste scholen van de stad. De andere richting op, voorbij de Jaap Edenhal staat dan nog stadion De Meer, de voormalige thuisbasis van Ajax. De plek waar hij de basis legt voor de grootste successen uit zijn loopbaan. Voetbal vormt de rode draad in zijn leven. De liefde voor de bal wordt de jonge Louis met de paplepel ingegoten. Als jongste uit een gezin van negen, met vier voetballende broers, moest hij naar eigen zeggen veelvuldig opboksen tegen weerstand. ‘Ik was altijd haantje de voorste, een aardige voetballer en de jongste van het elftal bij De Meer.’ Ook wordt zijn karakter gevormd door de wedstrijden die hij speelt. In die tijd speelden jeugdelftallen interregionaal. Daardoor krijgt de jonge Van Gaal al vroeg met sterke

tegenstanders te maken. ‘Het was een leuk niveau en we werden wel eens kampioen. Toen ik zeventien was speelde ik samen met mijn broers in het eerste. Ik was spits en scoorde veel; dan is het al gauw leuk. En ik kon beter voetballen dan de meesten, waardoor je al snel de man bent. Ik kreeg erkenning en waardering. Kort daarna vertrok ik naar Ajax.’ En toen was voetbal geen hobby meer? ‘Ik zat toen in het tweede jaar van de Academie voor Lichamelijke Opvoeding (ALO) en was dus al in zekere zin professioneel met sport bezig.’ Kon u sport en studie combineren? ‘Het was de tijd dat je nog geen sportklassen had en ik moest toestemming vragen om te trainen. De lange dagen op de ALO vielen bijna niet te combineren met de trainingstijden van Ajax. Op de ALO werd je zowel fysiek als geestelijk uitgedaagd. Als je dan ook nog iedere dag ’s avonds bij Ajax moet trainen, wordt je lichaam zwaar belast. Maar de geest is sterker dan het lichaam en het lichaam past zich aan de veranderende omstandigheden aan.’ Dat klinkt zwaar. ‘Als je iets graag doet, is het niet zwaar. Maar ik was meer betrokken bij Ajax dan bij mijn studie. Uiteindelijk heb ik de ALO vrij snel doorlopen, gaf les toen ik negentien was, terwijl ik nog steeds een melkmuiltje had.’ Hoe werd voetballer Van Gaal trainer Van Gaal? ‘Henk Groot, Ajacied in de jaren zestig, was mijn idool en ik ging naar zijn trainingen kijken. Maar eigenlijk kwam ik voor trainer Rinus Michels. Hij is mijn inspirator geweest. Door Michels heb ik voor de ALO gekozen. Hij had zelf ook die opleiding gedaan en gaf les aan moeilijk opvoedbare kinderen.’

Wat hebt u op de ALO geleerd? ‘Hoe de mens in elkaar zit. Ik was zo groen als gras, wist amper hoe een vrouw eruit zag en was alleen bezig met voetballen. Dat veranderde op de academie, waar alles gemengd is. Je leert met vrouwen omgaan en sterker nog: je leert hoe je met mensen om moet gaan. Het gaat er bij de ALO niet alleen om hoe je een oefening moet aanleren, maar ook om de psychologie er achter. Wat ik nog steeds gebruik is voetballers iets bijbrengen volgens een bepaalde methode en didactiek. Dat heb ik op de opleiding geleerd. Daarnaast heb ik dertien jaar voor grote groepen gewerkt, waaraan je dingen moest uitleggen. Daarmee heb je toch betere bagage dan een ex-speler die even een cursusje heeft gedaan.’ Is een goede voetballer een goede trainer? ‘Absoluut niet. Van een trainer worden heel andere kwaliteiten gevraagd. Natuurlijk kan het zo zijn dat een voetballer talent heeft voor het trainersvak, maar dan nog moet je een ontwikkeling doormaken. Dat gaat sneller met een goede opleiding.’ Hoe ziet de moderne coach eruit? ‘De moderne coach verzamelt specialisten om zich heen die hem adviseren. Daardoor kan hij zijn beslissingen onderbouwd nemen. Het gaat meer en meer om kennismanagement

Wat zijn uw beginnersfouten geweest als coach? ‘Toen ik net trainer was wilde ik jongens die intuïtief speelden bepaalde aspecten van het voetbalspel opleggen die niet bij hun spel pasten. Die jongens gingen door een dal en kwamen er niet meer uit. Ik heb geleerd dat dit soort spelers minder gebaat is bij structuren en systemen en meer moet worden vrijgelaten.’ Kunt u een voorbeeld noemen? ‘Moussa Dembele, aanvaller bij AZ, was een intuïtieve speler die ik voor mijn doen heel erg met rust liet. Moussa had een vrije rol. Dit had twee voordelen. Het was een kwalificatie van hem en hij zag ook dat ik anders met hem omging. Daarnaast wilde hij erbij horen en vroeg hij dingen aan mij. Door die aanpak is hij een veel breder georiënteerde speler geworden.’ Spreekt de docent Van Gaal hier? ‘Spelers zijn net grote kinderen, dus zijn er overeenkomsten tussen het docentschap en het trainerschap. Als gymleraar heb ik duidelijk het verschil gezien in opvoeding en prestatie. Toen was ik meer bezig met richting geven en nu staat de prestatie boven alles.’ Typeert u de coach Van Gaal eens. ‘Ik ben twee in één: een harmonie- en een procescoach. Ik bouw een relatie op met

‘Op de ALO heb ik geleerd hoe de mens in elkaar zit’ met de coach als coördinator. Daarbij zou hij zo dicht mogelijk bij zichzelf moeten blijven en geloof hebben in wat hij doet. Op deze wijze brengt hij zijn visie over op het team.’ Van welke coach heeft de voetballer Van Gaal veel geleerd? ‘Bij Sparta en AZ werd ik gecoacht door Theo Vonk en die evalueerde elke wedstrijd. Dat was vrij nieuw in die tijd. Vonk wees ons erop dat alles altijd beter kon en dat je als team elkaar altijd moet kunnen corrigeren. Van Bert Jacobs, helaas overleden, heb ik het belang van ruimte leren inzien. Voetbal is een ruimtesport. Verder had hij het vermogen zonder veel woorden te gebruiken iedereen op de juiste plaats te zetten.’

de spelers. In die relatie is het duidelijk wat mijn visie is en hoe we die voor het team verder kunnen ontwikkelen. Dat doe ik altijd in de relationele sfeer. Ik geloof niet in oorlog of straf. En dit is een heel langdurig proces dat eigenlijk nooit eindigt.’ Zijn de spelers uw vrienden? ‘Er is een bepaalde afstand tussen hen en mij en dat is goed. Maar het zijn spelers van zestien tot vijfendertig jaar die een groep vormen. Sommigen zijn nog op weg naar volwassenheid, dus soms vertolk ik een vaderrol. Of ben ik een beul. Hoe ik me gedraag ligt aan de omstandigheden. Maar voorwaarde is dat er sprake moet zijn van een relatie. Daarom zal ik ook zelden spelers bestraffend toespreken; ik ben meer emotioneel en direct.’ havana

15

voorpublicatie

De geïnterviewde coaches

Bert Bouwer

Charles Urbanus Jr.

Cor van der Geest

Gerard Kemkers

Gido Vermeulen

Jacco Verhaeren

Jan Klerks

Ton Boot

Peter Verlooy

Louis van Gaal

Beeld Jean-Pierre Jans

Charles van Commenée

Wat is het verschil? ‘Als je bestraffend bezig bent, dan corrigeer je iemand op zijn gedrag, maar dat gedrag behoort juist tot zijn identiteit. Daar zie ik weinig in. Ik zoek liever oplossingen in overleg, wat soms ook bestraffend kan zijn, maar uiteindelijk moet het zo zijn dat de speler er zelf voor voelt. Anders is er geen werkbare situatie.’

In dit geval moet ik denken aan een uitspraak van u: succes is het uitsluiten van toeval. ‘Ik zie dat nog steeds als mijn lijfspreuk. Natuurlijk zijn er altijd externe factoren, maar de speler staat centraal. En deze speler kan onder druk veranderen en kan dus opeens een fout maken die hij normaal niet maakt.’

En dan scheiden zich de wegen. ‘Op den duur wel. De coach is referentie en het uithangbord van de club en niet de spe-

Wat leert u daarvan? ‘Een mens is niet altijd in balans. Ik ben bezig met psychologie en neuro-feedback,

‘Overal waar ik kom steek ik mijn nek uit’ ler. De speler moet de visie van de club, en dus van zijn coach, volgen. Hij moet zichzelf blijven en die vrijheid moet hij krijgen. Maar als dat steeds botst met de visie van de coach dan zit je bij de verkeerde club.’ Als coach van AZ was u in seizoen 2006/2007 hét voorbeeld van de stelling dat een coach niet overal invloed op heeft. ‘Uiteindelijk zijn het de spelers die het moeten doen. We konden in dat seizoen kampioen worden, maar de spelers veranderden toen ze dichter bij de titel kwamen. Het waren jongens die geen ervaring hadden met deze situatie; ik had makkelijk praten; ik kende die gevoelens en de daarbij behorende druk. In de beslissende wedstrijd speelden factoren een rol die je als coach niet in de hand hebt zoals het warme weer en de scheidsrechter.’ 16

havana

omdat ik altijd op zoek ben naar manieren om spelers handvatten te geven waardoor zij zichzelf beter leren kennen en zich daardoor beter onder controle kunnen houden.’ Zonder een aantal van deze facetten had u in 1995 met Ajax een team samengesteld dat al gewonnen had voor ze het veld opkwamen. ‘Het team van Ajax met Van der Sar, Seedorf, Kluivert, Reiziger, Davids, de gebroeders De Boer en al die anderen waren al jaren op elkaar ingespeeld. Dat heeft met de opleiding van spelers te maken; Ajax leidt bijna al zijn spelers zelf op. In de jeugd neem je al een bepaalde druk waar. De meeste van de jongens had ik gecoacht in de A1 en ik wist hoe ze in elkaar staken. Toen ik hoofdcoach werd, heb ik ze door laten stromen.’

Hoe kijkt u terug op die periode? ‘Het wordt voorgesteld als godsgeschenk, maar ik heb hard moeten werken. Dat doe ik eigenlijk al mijn hele leven. Op de HBS had ik een krantenwijk erbij, als semiprof was ik ook voorzitter van een vakbond. In die hoedanigheid heb ik voormalig voorzitter Ton Harmsen leren kennen en zo ben ik bij Ajax terechtgekomen. Ik had daarnaast twee opgroeiende kinderen. Wat ik hiermee wil zeggen: overal waar ik kom steek ik mijn nek uit. Je moet niet meegaan met de golf, maar je altijd onderscheiden met doen waar je goed in bent.’ U meldt graag en vaak waar u goed in bent. Hoe gaat u om met uw zwakke kanten? ‘Ik ben altijd bezig met kennismanagement en zoek mensen in mijn staf die complementair zijn aan mij. Ik hecht veel belang aan meten, maar ik kan niet altijd zelf alles doen. Daarom heb ik een inspanningsfysioloog. Wat ik aan die jongens zie, bevestigt hij. Dat geldt ook voor mijn powerpointpresentaties en wedstrijdanalyses. Die laat ik maken door een computergoeroe en mijn assistenten.’ Ondanks uw doorzettingsvermogen, visie en inventiviteit, lukt het niet altijd. Ik doel op uw periode als bondscoach. ‘Dat beschouw ik als het grootste dieptepunt in mijn carrière. De spelers en ik waren zo vervreemd van elkaar en door hun ontwikkeling zaten we niet meer op dezelfde lijn. Daardoor hebben we gefaald en de eindronde in Japan niet gehaald. Ik kan moeilijk tegen mijn verlies en vind het verschrikkelijk als iets niet lukt.’ n

Louis van Gaal (1951) n 1972 - 1987: Profvoetballer in Nederland en België n 1991 - 1997: Trainer Ajax n 1995: Winst Champions League, Wenen n 1997: Ridder in de orde van OranjeNassau n 1997 - 2000: Trainer FC Barcelona, kampioen in seizoen 1997 - 1998 en 1998 - 1999 n 2000 - 2002: Bondscoach Nederlands Elftal n 2003 - 2004: Technisch directeur Ajax n 2006 - 2007: Rinus Michels Award n 2008 - 2009: Rinus Michels Award n 2005 - 2009: Trainer AZ, Kampioen in seizoen 2008-2009 n 2009 - heden: Trainer FC Bayern München n 2009: Nederlands Coach van het Jaar, NOC*NSF

Dit is een voorpublicatie uit Het geheim van de Nederlandse topcoach, van Kees Hoogeveen (cultureel ondernemer en filmer) en Jim Jansen (hoofdredacteur Folia). Het boek bevat elf interviews met topcoaches als Cor van der Geest, Louis van Gaal en Ton Boot (zie foto’s boven). Bij het boek zit ook een dvd met gefilmde portretten van de geïnterviewde coaches.

opinie

Lectoren moeten minder provinciaals zijn Beeld Magda Rinkema

Nu het beroepenveld steeds internationaler en intercultureler wordt, is er geen excuus meer om niet te werken aan internationale onderzoekssamenwerking. Hans de Wit De internationale dimensie van het hbo-onderzoek krijgt nog weinig aandacht. Volgens sommigen is het zelfs in tegenspraak met de focus op de lokale beroepspraktijk. Geen geldig excuus. Waar op de universiteiten onderzoek per definitie als internationaal wordt getypeerd, lijkt het wel of bij de hogescholen het omgekeerde beeld bestaat. Lectoren stellen dat – voor zover zij internationaal actief zijn – dit meer gerelateerd is aan hun andere activiteiten en persoonlijke expertise en contacten dan aan het lectoraat. Internationale expertise en contacten lijken geen essentieel onderdeel van het selectieproces te zijn en onderzoek als onderdeel van internationaliseringsbeleid staat nog in de kinderschoenen. Dit in tegenstelling tot de universities of applied sciences in bijvoorbeeld Scandinavië, waar veel meer aandacht bestaat voor internationaal onderzoek. Diverse hogescholen merken in contacten met potentiële strategische partners in bijvoorbeeld Zweden en Noorwegen dat men daar tamelijk teleurgesteld is in de onderzoekskwaliteit en -samenwerking van de Nederlandse hbo-instellingen. Neem bijvoorbeeld Oslo University College (OUC), de internationale voorkeurspartner van de HvA. Het strategisch beleidsplan 2008-2011 van OUC kent slechts twee hoofdthema’s: de multiculturele en internationale leeromgeving, en onderzoek en ontwikkeling. (In 2011 komt daar, na de fusering met een kleiner college, nog een hoofdthema bij: kwaliteit van het bacheloronderwijs). Voor onderzoek wordt daarbij expliciet als doelstelling gesteld: toename van samenwerking met buitenlandse partners en deelname in internationale onderzoeksprogramma’s. Het OUC

heeft dan ook veel meer onderzoeksprogramma’s en gepromoveerden dan de HvA, heeft veel meer masteropleidingen en zelfs één eigen promotieprogramma, en nog vier in de planning. Hoewel de instelling maar half zo groot is als de HvA, kent men op 780 medewerkers 50 full professors (tegenover 40 lectoren bij de HvA) en daarnaast nog eens 270 associate professors (gepromoveerde docenten of docenten met een vergelijkbare onderzoekservaring), samen zo’n 40 procent van het totale docentenbestand. De laatste categorie ontbreekt bij de HvA, waardoor er ook weinig stimulans is voor docenten om te promoveren. Ook krijgen docenten van het OUC tijd om aan onderzoek te besteden, iets waarvoor aan de HvA alleen beperkte ruimte is binnen de kenniskringen, waardoor er weinig onderzoeksmentaliteit wordt gestimuleerd. Ondanks deze sterke oriëntatie op onderzoek en promotie profileert het OUC zich evenals de HvA als een university of applied sciences en heeft het niet de ambitie een onderzoeksuniversiteit te worden. Zowel het onderzoek als de promotietrajecten zijn toegepast en gericht op terreinen waar de Universiteit van Oslo niet actief op is, zoals ‘bibliotheek- en informatiewetenschappen’ en ‘maatschappelijk werk’. Voor het OUC is deze focus op toegepast onderzoek niet los te zien van internationale oriëntatie en samenwerking, waarbij expliciet verwezen wordt naar het ‘inherente internationale karakter’ ervan. In Duitsland zien we vergelijkbare ontwikkelingen bij de Fachhochschulen.

Netwerk De start van Raak Internationaal kan gezien worden als een stimulans om meer internati-

onaal gericht onderzoek in het Nederlandse hbo te stimuleren, tegelijkertijd is het een indicatie dat zonder deze speciale focus het blijkbaar niet mogelijk is dat van de grond te krijgen. De HBO-raad erkent het probleem en is in het kader van het European Network for Universities of Applied Sciences (UASNET) met dit onderwerp bezig via het EDUPROF project (‘Educating the new European Professional in the Knowledge Society’). Daarin werkt men samen met tien Europese partner hbo-koepels aan een Europese dimensie op het gebied van praktijkgericht onderzoek. Wat beperkt de aandacht voor meer internationale onderzoeksamenwerking binnen het hbo? Uit gesprekken met lectoren, onder andere tijdens de recente bijeenkomst van

Ambities Al deze constateringen zijn op zich juist, maar mogen geen excuus zijn om niet meer te werken aan internationale onderzoekssamenwerking. Waar het beroepenveld steeds meer internationaal en intercultureel wordt – ook bij de lerarenopleidingen en verpleegkunde die veelal als voorbeelden worden aangehaald als het gaat om het sterke lokale karakter van praktijkgericht onderzoek – ligt internationale vergelijking en samenwerking voor de hand. Voor de HvA liggen daarbij kansen in de samenwerking met het OUC. Het recent ontwikkelde onderzoeksprogramma urban management van de domeinen Economie & Management en Maatschappij & Recht zou bijvoor-

Lokaal en internationaal zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden het landelijke lectorenplatform in oktober in Utrecht, komt het volgende beeld naar voren. Om te beginnen zou de nadruk zozeer op samenwerking met het lokale beroepenveld liggen, dat er geen ruimte en tijd zou zijn voor internationale samenwerking. Bovendien zou veel onderzoek nu eenmaal geen internationale dimensie kunnen hebben. Onderzoekssamenwerking lijkt nog onvoldoende ingebed in de internationale samenwerking van hogescholen, waardoor een netwerk van contacten ontbreekt om daartoe te komen. Bovendien missen de hbo-instellingen nog een helder beeld wie hun strategische buitenlandse partners zijn. Lectoren worden vooral afgerekend op hun samenwerking met het beroepenveld en niet op internationale samenwerking. Toegang tot Europese subsidies voor onderzoek is voor het hbo lastiger dan voor de universiteiten, mede ook omdat er een infrastructuur voor ondersteuning van dergelijke aanvragen ontbreekt.

beeld prima samen kunnen werken met het interdisciplinaire onderzoeksprogramma Big Cities van het OUC. En juist door die internationale vergelijking en samenwerking kan de kwaliteit van het onderzoek toenemen, zoals ze in Scandinavië allang hebben begrepen. Met andere woorden: lokaal en internationaal zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, ook in onderzoek. Lectoren hebben een taak onderzoek in te bedden in het onderwijs. Internationalisering is bedoeld om een internationale dimensie in het onderwijs te realiseren. Deze twee ambities moeten hand in hand gaan als basis voor meer onderwijskwaliteit.

Hans de Wit is lector Internationalisering aan het domein Economie & Management. Dit is een uitgebreide versie van een bijdrage die eerder op ScienceGuide.nl is gepubliceerd. n havana

17

ondertussen in...

very short introductions

Guwahati Aardie Novin (23, derdejaars commerciële economie) loopt stage bij een nog te openen ziekenhuis in Guwahati, India. Hij merkt dat er niet alleen in het Westen een graaicultuur heerst.

Dromers met ballen

Guwahati. Twee uurtjes vliegen van Delhi en je bent er. In het door God en de overheid vergeten noordoost India. Een kleptocratie doordrenkt met corruptie. Korpschefs die hun riante salaris aanvullen met het verkopen van goede functies aan wijkagenten, wijkagenten die daar gretig een jaarsalaris voor neerleggen, zodat ze de gewone burger voor nog meer kunnen afzetten en ziekenhuisdirecties die salarissen in hun zak steken waarbij de bonus van Nout Wellink maatschappelijk verantwoord lijkt. Om maar te zwijgen over de illegale Bengalen die voor twee dollar per dag nieuwe wegen bouwen met gereedschap dat lijkt op dat van de gemiddelde amateurklusser. Je begint als overtuigd cultureel relativist toch aan jezelf te twijfelen. Ik draai nu een dikke week mee met zo’n ziekenhuisdirectie. Eentje die zich – Heer Shiva zij dank – afzijdig houdt van de schaamteloze graaicultuur die klaarblijkelijk niet alleen het Westen kenmerkt. Eentje die oprecht de hedendaagse verdorven gezondheidszorg van noordoost India wil veranderen. Een utopie, zou de leek opmerken bij het zien van de afbrokkelende muren van het overheidsziekenhuis, maar daarentegen juist een reële kans voor de dromers die de ballen hebben iets aan deze anus van de wereld te doen. Ik droom mee en ik doe mee. En ik kan het niet helpen dat mijn ogen beginnen te branden wanneer ik ben uitgenodigd bij een collega thuis. Een ruimte van vier bij drie, een golfplaten dak, geen stromend water. Op de lemen vloer van het huis zit zijn vrouw van twintig goedgehumeurd een warme maaltijd te bereiden. Ze begroet me met een glimlach van oor tot oor. Een opgewektheid die hier zo vanzelfsprekend is. Ze staart me gefascineerd aan en ik heb het gevoel dat ze recht door me heen kijkt. Ik weet niet wat ze ziet, maar ik word er verlegen van. Toch staar ik terug naar die stralende, zorgeloze ogen, die mij haar wereld laten zien. Ze laten me een verdomd goed gebleekte anus zien.

Celine

Kelly

Kyra

Aardie

Joris

Laura

Milou

Joran

18

havana

Beeld Fred van Diem

Hoe denkt de consument? Wie? Dick Heinhuis, docent informatica Wat? Promotieonderzoek Modelling customer behavior in multichannel environment

‘Ik heb een denkmodel van consumenten gemaakt dat moet aantonen hoe mensen redeneren als ze een financiële dienst aanschaffen – in dit geval een reisverzekering. Door een enquête onder driehonderd mensen toets ik het komende halfjaar of mijn model klopt. Als mensen een reisverzekering aanschaffen, doen ze dat via een bepaalde weg. Ze gaan naar de winkel, bellen de verzekeraar of sluiten de verzekering via internet af. Een nieuwe optie is om het via mobiel internet te regelen. Voor welk channel iemand kiest, ligt aan de ervaringen en verwachtingen. In mijn model beredeneer ik dat je niet kiest voor de weg die je nog niet kent, wat op dit moment veelal mobiel internet is. Vervolgens verwacht ik dat als je mobiel internet dan toch gebruikt, je alleen al door het gebruik positiever wordt over het kanaal en het dus ook vaker zult gaan gebruiken. Vooral bedrijven kunnen voordeel halen uit mijn onderzoek. Die willen natuurlijk graag regisseren hoe consumenten bij hen terechtkomen. Want zowel een callcenter, winkel als website onderhouden is kostbaar. Als je alle klanten kan binnenhalen via internet, kan dat een hoop geld schelen. Als bedrijf kan je mensen natuurlijk niet dwingen via internet producten te kopen, maar je kan het wel stimuleren: door het aanpassen van openingstijden of het geven van kortingen.

Binnenkort gaan een aantal studenten met Blackberry’s de straat op om de waardering van consumenten te meten – voor en na gebruik. Ik ben heel benieuwd wat eruit komt, want als mijn model niet blijkt te kloppen, heb ik een probleem. Een half jaar geleden kreeg ik nog even koudwatervrees en ben ik opnieuw de boeken ingedoken. Ik twijfelde of ik wel aan alles had gedacht. Maar inmiddels ben ik daaroverheen, je moet op een gegeven moment gewoon het diepe in springen. Als alles meezit ben ik in de zomer van 2011 klaar. Dan krijg ik alleen nog maar een heleboel lastige vragen op me afgevuurd tijdens mijn verdediging.’ n Merel Straathof

Studenten, ctodocenten of le aal vijf im ax ren die in m ellen over rt ve en minuten will k kunnen zich hun onderzoe or Very Short aanmelden vo . Meer weten? Introductions eb.nl/vsi www.havanaw

passie

Beeld Fred van Diem

Zijn loeistrakke broek met slangenhuidmotief draagt hij al lang niet meer en ook zijn ooit woest getoupeerde kapsel heeft plaatsgemaakt voor een wat rustiger coupe, maar verder is webmaster Renee Hol (43) nog immer powermetal-adept. Annemarie Vissers

‘Powermetal, de iets zwaardere en bombastische versie van metal, maakt een enorme energie in me los. Een gevoel dat lastig te omschrijven is. Dat kan me al overkomen als ik ergens een deuntje metal hoor, dan ben ik op slag alles om me heen vergeten, sluit ik me helemaal af. Het liefst zou ik dan op een podium springen en me helemaal uitleven. Na de repetities met onze band gaat dat ook nog een tijdje door. Op de terugweg in de auto en thuis in bed raast die energie nog door mijn lijf. Als jochie van twaalf kreeg ik mijn eerste platenspeler van mijn moeder, zo’n kraakding. Daarop draaide ik in eerste instantie plaatjes van Ronnie James Dio, geweldige stem. Later, op de middelbare school kwamen daar nog punk en new wave bij en zat ik met drie vrienden in ons eigen opgerichte bandje. Puur lol maken

was dat, in het jongerencentrum. Weer iets later werd ik gevraagd om te komen zingen in een hardrock- en metalband. Ik zong namelijk wel eens wat mee en blijkbaar was ik er niet slecht in. Daar ben ik ook begonnen met het schrijven van nummers, en kwamen langzaam de getoupeerde haren en strakke broeken in beeld. Op zondagochtend was het repeteren en hoe laat het zaterdagavond ook werd: elke zondag stonden we brak in de oefenruimte. Je zag wel aan me dat ik metalliefhebber was – en ben. Kleding haalde ik bij een speciaal adresje in Rotterdam: veel spijkerstof, strakke broeken, leren jasjes en riemen met van die ijzeren spikes en natuurlijk rechtopstaand lang haar. Het enige waar ik niet warm voor liep waren jasjes vol buttons en patches, dat hoefde niet voor mij. De strakke broek met

slangenmotief draag ik allang niet meer – geen idee of die nog past, maar zelfs nu zeggen mensen nog wel dat ze zien dat ik metalfanaat ben. Dat zal wel met mijn lange haar te maken hebben. Eigenlijk ben ik er de hele dag mee bezig. Ik schijn ook continu met mijn vingers op tafel te trommelen. Mijn vrouw vindt het allemaal even prachtig en mijn twee zonen volgen papa ook, hoewel de jongste ook into Jan Smit, hiphop en househerrie is. Ik hoor trouwens maar met één oor; met het andere heb ik nooit iets kunnen horen. Dat is voor een muzikant best apart ja. Maar ik heb er weinig last van.’ n

havana

19

recensies

iPhone app

Expo

Excelsior Recordings HHHHH

Beurs van Berlage t/m 8 maart HHHHH

Excelsior

Niet normaal

Theater

Angel

17 t/m 28 februari, Theater Bellevue Wel gaan Een magisch-realistische wereld van een engel en een zwerver. Dans, poppenspel en geloof wisselen elkaar af in deze wervelende voorstelling. Verbeelding en werkelijkheid lopen door elkaar heen, een sprookje voor volwassenen! Niet gaan Je gelooft niet in sprookjes, vindt engelen stom en zwervers stinken.

Muziek

Spoon + White Rabbits 18 februari, Paradiso

Wat? De basis van de app is een player die nieuwe muziek van Excelsior-artiesten afspeelt. Naast het streamen van muziek linkt de app ook door naar extra content als videoclips, foto’s, biografieën en verschillende Twitterkanalen. De app is gratis en verkrijgbaar via de iTunes Store.  Wie? Excelsior Recordings is een onafhankelijk Nederlands platenlabel. Bekende namen uit de stal van Excelsior zijn onder andere De Staat, Johan, Spinvis, The Madd, Roosbeef en nieuw Nederlands poptalent Tim Knol. Extra In de app is een speciale rol weggelegd voor Twitter. Het account van Excelsior wordt gebruikt als officieel nieuwskanaal, er is een stream van de twitterende artiesten en een stream die de tweets van de community rond het label laat zien. Er is ook een ‘Fan Wall’ waar fans met elkaar kunnen praten, via het gps-signaal van de iPhone kan je ook zien wie van de fans bij jou in de buurt zit. Waarom wel? Voor fans van de artiesten van Excelsior of voor de echte muziekliefhebber die altijd op zoek is naar nieuwe muziek, is het een mooie app. Er staat een playlist voor je klaar die aangevuld wordt met nieuwe muziek en je blijft via verschillende kanalen op de hoogte van nieuws, video en andere extra’s rond het label en haar artiesten. Waarom niet? Als je niets hebt met de artiesten van Excelsior ben je snel uitgekeken op deze app. Daarnaast leunt de extra content nu nog te veel op video’s. Deze functie wordt pas echt leuk als de community erbij wordt betrokken door bijvoorbeeld een mogelijkheid om concertfoto’s te kunnen uploaden. Het is echt een app voor de fans van het label, voor het ontdekken van nieuwe muziek is de 3voor12 Luisterpaal app een betere optie. n Thomas van Manen

20

havana

Wat De expo Niet Normaal in de Beurs van Berlage houdt het duidelijk. Glashelder concept, klare taal en zonder nietszeggende blauwe vlakken op witte doeken. Rode draad van de tentoonstelling: wat is normaal en wie bepaalt dat? In de breedste zin. En dus staat achter de garderobe een onstuimige jongen met adhd (Toch? Of was-ie gewoon een beetje opgefokt?), kun je je dna laten analyseren door een dwerg in een rolstoel en tal van fijne documentaireachtige films bekijken over de niet ‘normalen’ die zichzelf toch behoorlijk serieus nemen. Waarom wel De documentairefilms zijn uiterst vermakelijk. Eentje over drie oudere dames die zichzelf praktisch tot op het bot hebben laten verbouwen en met een – ongeveer letterlijk – stalen gezicht beweren dat het gaat om het innerlijk. Een vrouw met lippen opgeblazen tot formaat drie-keerAngelina die vurig afgeeft op leeftijdgenoten die hun gezicht buitenproportioneel laten veranderen. Een andere film portretteert een meisje met een markante eetstoornis: stad en land loopt ze af om gratis eten te verzamelen. Bitterballen op bedrijfsborrels, kaashapjes in supermarkten, allemaal belanden ze in haar goudglimmende tas. Je kunt gemakkelijk urenlang dwalen door de Beurs zonder een verveelde gaap te moeten onderdrukken. Lekkere platte doch verantwoorde kunst (transseksuelen, blote piemels, etc.) met ook nog eens een beknopte uitleg erbij. Waarom niet Zoals gebruikelijk voor exposities in de Beurs van Berlage zijn de prijzen allesbehalve normaal (11 euro). Studentenkorting is er niet. Ook de ellenlange rijen zijn op deze locatie traditie, maar misschien valt het op een maandagochtend wel mee. De aankleding van de entree is op z’n zachtst gezegd bedroevend. Etalagepoppen getooid in afzichtelijke kleding. Ook daar hangt een bordje bij, ze zijn aangekleed door middelbare scholieren uit het hele land, ook zwakzinnigen. Dat maakt het dan wel weer vertederend én niet normaal. n Kim Bos

Wel gaan Het belang van Spoon werd kortgeleden nog eens onderstreept door het toonaangevende Amerikaanse webmagazine Pitchfork, dat liefst drie albums van de band opnam in zijn top 200 beste albums van de jaren nul; terwijl White Rabbits sinds hun bejubelde eerste album Fort Nightly een van de meest veelbelovende indiebandjes is. Niet gaan Je houdt niet van indierock.

Nightlife

Foktop!

19 februari, Sugar Factory Wel gaan Foktop! is simpelweg losgaan op dreunende beats, funky ritmes en wilde baslijnen.

Niet gaan Je bent niet zo’n outgoing type. Maar weet je wat, probeer het gewoon eens! De mensen in Sugar Factory zijn relaxed en ook de muziek is chill. Je vermaakt je vast wel!

Muziek

JURK! Jeroen van Koningsbrugge en Dennis van de Ven

21 t/m 23 februari, De Kleine Komedie Wel gaan De eerste cd van JURK! is goed ontvangen. Het komische duo stond zelfs op nummer 1 in de top 40; een theatertour kon niet uitblijven. Tijdens de ruim twee uur durende voorstelling nemen de twee grappenmakers je mee op een reis van het verrukkelijke leven naar het hartverscheurende bestaan. Zakdoeken mee, lachen gegarandeerd! Niet gaan Jeroen van Koningsbrugge is echt overal te zien en te horen. Je wilt helemaal niet vrijwillig twee uur lang naar die man staren.

Film

The Servant

21 februari, Tuschinski Wel gaan Een meesterlijke film uit 1963 met hoofdrollen van Dirk Bogarde en James Fox. Beide acteurs wonnen een Bafta voor hun kunsten. Elke maand heeft Tuschinski een klassieker in de aanbieding en kun je oude tijden herleven op een megabeeldscherm. Niet gaan De film en het script zijn niet snel en modern, maar traag en oud.

Expo

Kroegleven

Heden t/m 1 maart, Rijksmuseum Wel gaan Kroegtijgers zijn van alle tijden. In de zestiende en zeventiende eeuw was men niet vies van een drank- of vechtpartijtje. Schilders uit die tijd maakten dankbaar gebruik van deze gewoonte en hebben alles vereeuwigd met hun kwasten. Geinig om te zien hoe mensen destijds dronken werden. Niet gaan Je gaat liever zelf een biertje in de kroeg drinken.

zwart-wit

Beeld Hans van Vinkeveen

eten

Eten tussen waterpompen

‘Hirsch Ballin heeft een gekke kwek’

Amsterdam Oost heeft er met Pompstation een echte hotspot bij.

Joris Steutel (34) docent culturele & maatschappelijke vorming

Sfeer In een pompgemaal uit 1912 huist sinds anderhalve maand restaurant Pompstation. Bij binnenkomst blijkt al meteen dat dit een prima combinatie is. Een adembenemende hoge ruimte met grote ramen en dikke buizen, is aangekleed met donker meubilair, een gigantische bar en sfeervolle verlichting – in verschillende kleuren én vormen. Zelfs aan de wachtenden is gedacht; die kunnen lekker wegzakken in een echte Chesterfield-fauteuil. Menu Bestel bij binnenkomst maar meteen een drankje (fles witte wijn vanaf 17 euro), want een keuze maken van de menukaart is nog niet zo makkelijk. Pompstation heeft van alles, en voor de meest uiteenlopende prijzen. Een hamburger eet je er al voor elf euro, terwijl de big spender als voorgerecht een halve kreeft bestelt voor zestien euro. Vooral carnivoren kunnen hier hun hart ophalen. De kok maakt graag een entrecote, ribeye of tournedos tot 225 gram klaar. Ook aan de vrouwelijke vleesliefhebber is gedacht – er is een lady steak van 125 gram. Uiteindelijk kiezen wij voor de kreeft, een pizzaatje met groenten en geitenkaas, de pasta vongole en een lasagne met gestoofde Hereford (rundvlees). De gerechten blijken stuk voor stuk ontzettend smaakvol en vullen voldoende om het dessert over te slaan.

Publiek Net als de kaart is het publiek heel divers. Naast ons kiest een stel voor steaks met champagne, terwijl aan de andere kant twee mannen zich de hamburger goed laten smaken. Voor mensen boven de zestig is het misschien nog iets te onbekend of hip – ze zijn er vanavond in ieder geval niet. Bediening Dubbel bestek, een wijnkoeler en minstens drie glazen op tafel: hier weten ze wat etiquette is. Je zou er nette obers bij verwachten, maar niets is minder waar. De jonge bediening houdt het informeel en loopt rond in eigen kloffie. Niet onverzorgd, wel fris en relaxed. Kortom Tijdschrift Elle had het al goed gezien: dit is de nieuwe hotspot waar je graag gezien wordt. Let op als je niet veel wilt uitgeven, je zit al snel op veertig euro per persoon. n Merel Straathof Waar Zeeburgerdijk 52 1094 AE Amsterdam 020-6922888

Tv ‘AT5 Nieuws. Luchtig en lekker knullig. De zender Jetix, die nu Disney heet, mag weg. Het is één herhaling van slecht getekende en agressieve tekenfilms. Grappig is wel dat kinderen dit leuker vinden dan de verantwoorde kinderprogramma’s op Nederland 3.’ Film ‘Trainspotting, om het enorme tempo en de rauwe en surrealistische beelden. Het laat de verschrikking en troosteloosheid van heroïneverslaving zien, maar geeft ook een opgewekt beeld van een hechte vriendengroep. Bizar is de scène is waarin iedereen spaced out van de drugs een kindje over het plafond ziet kruipen. Zo slecht dat het bijna camp is, is Commando, waarin Arnold Schwarzenegger een heel leger omverknalt.’ Boek ‘De scherpschutter, het eerste deel van de De donkere toren-cyclus van Stephen King, waarin hij razend knap een nieuwe wereld bedenkt. Ik ben vatbaar voor fantasy en kon me vroeger enorm verliezen in blowen en games. Een afknapper is het agogieboek Voor de verandering. Erg vanuit een hulpverleningsperspectief geschreven en een opeenstapeling van definities. Terwijl we sociaalagogen juist opleiden om te leren zoeken naar creatieve middelen om iemands leven te veranderen.’ Muziek ‘U2, of ze nu stevige rock spelen of experimenteren met disco: het is allemaal goed. Indrukwekkend was het optreden in Sloane Castle in Ierland. Bono trapte ‘Sunday Bloody Sunday’ af met het opnoemen van de slachtoffers van de Noord-Ierse

kwestie. K3 is commerciële troep. Vervelend dus dat mijn dochter dit de hele dag draait.’ Idool ‘Bono, een van de weinig grote artiesten die politieke statements durft te maken. Tijdens een prijsuitreiking in Frankrijk dat toen atoomwapens testte, begon hij met mooie dingen te vertellen over het land om te eindigen met: “And you’ve got a bomb.” Bij minister Hirsch Ballin moet ik altijd naar zijn mond kijken. Hij heeft een gekke kwek.’ Moment ‘De geboorte van mijn eerste kind, dat was een compleet slagveld: geschreeuw, paniek bij dokters, angst voor een slechte afloop. En toen zat ik opeens met een zoet kindje op schoot. Ontluisterend was dat mijn opa, een slimme kerel en directeur van een zmok-school, afasie kreeg na een hersenbloeding en alleen nog maar onverstaanbaar kon wauwelen.’ Kunst ‘De Londense graffitikunstenaar Banksy, die gekke dingen doet op de grens van wat wel en niet mag. Hij is bekend van een witte lijn dwars door Londen eindigend bij een bobby, die achter een schutting de lijn opsnuift.’ Stokje ‘Ik geef het stokje aan docent sport, management & ondernemen Martin Breedijk, over wie ik heb gehoord dat hij een fanatieke duursporter is en nauw betrokken is bij het wielerevenement voor kankerbestrijding Alpe d’HuZes.’ n Hans van Vinkeveen

Oproep Ben je uit eten geweest? Stuur dan je recensie naar [email protected]. Als je recensie geplaatst wordt, krijg je de kosten van het etentje tot 50 euro vergoed. havana

21

varia check ook

Havana begint aan zijn vijftiende jaargang. Genoeg verleden tijd voor een wekelijkse duik in het stoffige archief.

15 havanaweb.nl

• De HvA heeft 600.000 euro subsidie gekregen om studenten met een handicap – maar dat moest ‘functiebeperking’ worden genoemd – extra te ondersteunen. Het is de bedoeling dat de doelgroep – ‘studenten met een lastig lichaam’ heet dat nu – zelf meedoet door middel van ‘focusgesprekken en klankbordgroepen’. • Het HvA-zaalvoetbalteam is tweede geworden bij het WK voor studenten. Voor het toenmalige College van Bestuur was dit de gelegenheid om voortaan geen team meer naar dat WK te sturen. ‘Hoger dan de tweede plaats kunnen we niet komen en dus is dit een uitstekend moment om te stoppen’, aldus een van de collegeleden. • Guusje Smit is de eerste HvA-student die ASVA-bestuurslid is geworden. Al vrij snel ontdekt zij dat de UvA-bestuursleden een twee keer zo hoge vergoeding krijgen als zij. Onacceptabel. Het toenmalige hoofd Studentenzaken van de HvA snapt de frustratie maar kan er weinig aan doen. De HvA is van mening dat Guusje niet meer moet krijgen maar de UvA-studenten juist minder. • De structuur van de HvA gaat op de schop. De zeventien instituten worden ondergebracht bij zeven domeinen. Dat zou de betrokkenheid van de medewerkers verhogen en dat zou weer leiden tot beter onderwijs. Bovendien moet het de obstakels wegnemen die de doorstroom naar de UvA belemmeren. Jeroen Knigge – toen algemeen directeur van de HvA – sprak de hoop uit dat er in 2016 sprake zou zijn van één geïntegreerde instelling (UvA en HvA) met één centrale backoffice. • Togolese vluchtelingstudent Gerard Agboh (informatica) is uitgezet omdat hij geen verblijfsvergunning heeft. Hij wil graag terug naar Nederland maar dat kan alleen als hij negenduizend euro op zijn bankrekening heeft staan. Verschillende HvA’ers proberen – tevergeefs – het College van Bestuur zover te krijgen dat bedrag aan Gerard te schenken. n Paul van de Water

22

havana

hva-agenda

HvA to do’s

t/m 18 februari

Expositie cultuureducatie

Vluchteling­ student Oktober 2006

gekeurd

Kijkje achter politieke schermen Het jongste Tweede Kamerlid Farshad Bashir (1988, SP) was afgelopen maandag te gast in het Singelgrachtgebouw om een college te geven aan studenten journalistiek & media. Docent Marloes Geboers: ‘Het is eigenlijk een kijkje achter de schermen bij een persoon die jij straks moet interviewen.’ Campus TV was erbij. Met een gastrol van Havana’s eigen columniste Jolanda te Roller. Wil jij het laatste HvA-nieuws als eerste weten? Check havanaweb.nl Daar kun je je ook aanmelden voor onze wekelijkse nieuwsbrief.

Abonneren op onze Twitter-feed kan natuurlijk ook: twitter.com/havanaweb

Zon op bestelling Met een cappuccino en de Litebook Elite helpen ze je bij Bagels & Beans in de Van Hallstraat van je winterdipje af. Omdat het nog een lange weg is naar 21 maart (lente!) en de zon zich al maanden verbergt achter wolken vol regen en sneeuw, zit er niets anders op dan de zon zelf op te zoeken. Daarvoor boek ik niet een weekje Ibiza – vast heel effectief – maar reis ik af naar de Bagels & Beans in de Westerparkbuurt. Daar moet een sessie lichttherapie een einde maken aan de winterdip. Een wakker gevoel, betere concentratie en meer energie, belooft de folder van de Litebook Elite. Alleen bij deze Bagels & Beans serveren ze sinds december een kwartier lichttherapie gratis bij de koffie. Naast de cappuccino overhandigt de serveerster mij een apparaatje ter grootte van een cd-doosje. Met een uitklapbare standaard en slechts één knop op de lamp, kan het gebruik bijna niet makkelijker. Meteen na inschakeling schijnen 24 kleine zonnecellen recht in mijn ogen. Niet heel comfortabel dat felle licht, moet ik dit zo een kwartier volhouden? De folder heeft het antwoord: zet de lamp schuin voor je, kijk er niet recht in, maar zorg wel dat je ogen contact hebben met het licht. Voorbijgangers en enkele gasten kijken me wat vreemd aan, terwijl ik met een verlicht hoofd van mijn koffie nip. Echt druk kan ik me er niet om maken, want dit dient een hoger doel: ik reken af met mijn winterdip. Heel even verlies ik die overtuiging als ik besef dat het Jeroen Pauw is die naast mij op een bagel zit te kauwen. Maar zo naast de verwarming, verzonken in een tijdschrift met links mijn koffie en rechts de helende lamp, voel ik me ‘zen’. Het is eenzelfde rust die over me komt als ik volledig geïnstalleerd onder de zonnebank lig, of na een lange dag in bad. Volgens de eigenaar van de zaak bereik je het beste effect als je twee weken lang elke ochtend een kwartiertje wordt belicht, maar ik voel nu al enige vooruitgang. Of het nou door de Litebook komt, de koffie, de lekkere chocoladeboontjes of Jeroen Pauw: met nieuwe energie ga ik de kou weer in. n Merel Straathof

Studenten van de minor kunst- en cultuureducatie houden een expositie over cultuureducatie waarmee ze willen laten zien dat cultuureducatie toegankelijk moet zijn voor jong en oud. Onder cultuureducatie verstaat men ‘alle vormen van educatie waarbij cultuur als doel of als middel wordt ingezet.’ Wenckebachweg, tegenover de ingang van het trappenhuis van de C-toren én op de tweede etage van de B-toren. 19 februari

Verkiezingsdebat Studio K presenteert in samenwerking met Folia en Havana een verkiezingsdebat. De student uit Amsterdam staat hierbij in het middelpunt. De student van vandaag is namelijk de Amsterdammer van morgen. Er wordt gediscussieerd over hoe Amsterdam er over twintig jaar uit zal zien. Gespreksleider van de middag is Jim Jansen, hoofdredacteur van Folia. 15.00 - 17.00 uur, Studio K, www.studio-k.nu vanaf 6 april

Make More Music Make More Music is een muziekwedstrijd die opgezet is door docenten en studenten van het Instituut voor Information Engineering (IIE) van de Hogeschool van Amsterdam in 2002 in Almere. Studentenbands met eigen composities treden tegen elkaar in het strijdperk. Het festival biedt voor jonge bands de mogelijkheid door te groeien in hun muzikale loopbaan. Nieuw aan deze editie van Make More Music is dat vijf hogescholen zich hebben verenigd in een samenwerkingsverband. Iedere hogeschool organiseert voorrondes, waaruit een winnaar zich zal plaatsen voor de finale in de Melkweg. De samenwerkende hogescholen zijn: Hogeschool van Amsterdam, Inholland, Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, Hogeschool Utrecht en de Haagse Hogeschool. Van de deelnemende bands moeten minimaal twee leden ingeschreven staan als mbo-, hbo-, of universitair student. 6 april: halve finale, Heeren van Aemstel, 23 april: finale Melkweg. www.makemoremusic.nl 21 april

SM&O Summit De opleiding sport, management & ondernemen organiseert een congres waar ondernemen in sport centraal staat. Jaarlijks keert dit evenement terug en komen (sport) bedrijven uit heel Nederland bijeen om kennis te vergaren rondom actuele thema’s. Dit jaar is het thema: nieuwe media in de sport. Op deze dag komt onder andere aan bod hoe PSV zijn fans aan zich bindt met inzet van sociale netwerken. 13.00 - 19.30 uur, Dr Meurerlaan 8, www.smosummit.nl

weekgast

Lies de Jager (21, tweedejaars culturele maatschappelijke vorming) loopt samen met twee studiegenoten stage bij Stichting Breathing.

Maandag 8 februari In het tweede jaar van cmv is het de bedoeling dat je twee keer stage loopt. Eén stage heeft betrekking op cultureel ondernemen, de ander op maatschappelijk ondernemen. In het kader van cultureel ondernemen loop ik samen met twee klasgenoten stage bij de stichting Breathing, die een podium biedt voor jonge artiesten uit de Bijlmer. Het is de bedoeling dat wij iets organiseren waarbij talenten uit de Bijlmer samenwerken met studenten uit het centrum van Amsterdam. We hebben besloten dat we een jazzmiddag gaan organiseren. Dit gaat op zondagmiddag 28 februari plaatsvinden in het Crea-café, onder de titel ‘First Ladies of Jazz’. Het is een tribute aan alle grote jazz-zangeressen. De zeven deelnemers moeten een lied zingen van een van deze vrouwen. Mijn stage is een dag in de week, daarnaast heb ik gewoon les. Deze lessen hangen samen met je stage; je leert hoe je je project moet aanpakken en aan welke eisen het project moet voldoen. Mijn hoofdtaak is promotie; ik ben vandaag bezig geweest met het aanschrijven van verschillende media, waaronder AT5. Mijn medestudenten houden zich onder andere bezig met de artiestenbegeleiding. Helaas heeft Hans Dulfer net laten weten dat hij toch op tournee is en dus niet komt.

Dinsdag 9 februari Vanmorgen ben ik eerst koffie gaan drinken met een vriend. Vervolgens ben ik naar school gegaan want ik had een afspraak met een docent. Ik wil namelijk graag stage gaan lopen in het buitenland. Helaas is er iets mis gegaan met de flyer; er stonden bepaalde dingen verkeerd. Ik ben lang bezig geweest met mensen bellen om alles zo snel mogelijk in orde te maken. Eigenlijk moest de flyer vandaag de deur uit. Doordat dit veel tijd in beslag nam ben ik helaas niet aan mijn andere taken toegekomen. Een vriend van mij moest ’s middags solliciteren en ik ben met hem meegeweest voor mentale steun. Daarna ben ik naar huis gegaan, heb ik snel wat gegeten en ben vervolgens gaan boksen. Dit doe ik sinds twee weken met een vriendengroep.

Woensdag 10 februari Ik kon heerlijk uitslapen; mijn eerste les begon pas om kwart voor twee. Vervolgens had ik, samen met mijn twee medestudenten, een gesprek met onze stagebegeleider over de voortgang van ons project. Of het allemaal lukt, wat onze leerpunten zijn, wat er fout is gegaan, wat er goed is gegaan et cetera. Aan het einde van de middag hadden we ook een gesprek met onze stagebegeleider, bij een van ons thuis in de Pijp. Dit was heel leerzaam. We hebben het gehad over wat we nog moeten doen voor de 28e met betrekking tot promotie en artiesten. Onze stagebegeleider is de baas van Breathing. Hij organiseert ontzettend veel festivals en weet dus precies waar wij op moeten letten. Een belangrijk leermoment voor ons was toen we hoorden dat Hans Dulfer niet kon komen. Eigenlijk hadden we iemand achter de hand moeten hebben, maar daar hadden we niet bij stilgestaan. We moeten nu dus hard op zoek naar een andere bekende jazzartiest uit Amsterdam. Dat is lastig; het is al over twee weken.

Donderdag 11 februari Mijn wekker stond om half zeven, maar ik heb me – uiteraard – verslapen. Om kwart over zeven stond ik op en haastte me naar het station. Onderweg heb ik een kop koffie gescoord bij de Kiosk om wakker te worden in de trein. Mijn les begon om kwart over negen en ging over maatschappelijk ondernemen. Dat is mijn nieuwe vak dit blok. Het is de bedoeling dat je een onderzoeksvraag formuleert en deze bij een bepaalde opdrachtgever gaat uitvoeren. Eigenlijk had het huidige project begin februari af moeten zijn, maar door omstandigheden is de datum steeds verschoven. Daardoor overlappen de blokken elkaar nu een paar weken, maar voor cultureel ondernemen hebben we geen colleges meer. ’s Middags nog een college ‘kunst in de wijk’ gevolgd, dat heel interessant was. Het ging onder andere over prachtwijken. In de avond met vrienden een hapje gegeten bij een vriendin en vervolgens naar het station geracet. Een vriendin vierde haar verjaardag in Den Haag, waar ik zelf ook woon. Het was ontzettend gezellig en het is erg laat geworden. Of beter gezegd, heel vroeg.

Vrijdag 12 februari

Beeld Bram Belloni

Ik heb opnieuw contact opgenomen met het management van een aantal artiesten. Helaas is er nog niets concreets uitgekomen. Goed nieuws; de flyer is klaar. Ik ben druk bezig geweest met de advertenties. We willen bijvoorbeeld op Hyves gaan adverteren, zodat alle mensen die daar hebben aangegeven geïnteresseerd te zijn in jazz de advertentie te zien krijgen. Ook plaatsen we de flyer op Facebook en versturen we hem via de mailinglist van Breathing. Een week van te voren gaan we flyeren in cafés, buurthuizen en sportscholen in zowel de Bijlmer als het centrum. Fijn dat de flyer nu eindelijk klaar is, nu kan het promoten echt beginnen. n

havana

23

afstuderen

Rachelle Kriek (23)

Beeld Jan-Maarten Hupkes

Maatschappelijk werk & dienstverlening Onderwerp ‘Naast mijn afstuderen werk ik 24 uur per week bij mijn oude stageplek Spirit 16+, een residentiële instelling voor jongeren. Een woonhuis voor jongeren die door omstandigheden niet meer thuis kunnen wonen. De doelgroep van 16+ bestaat uit gezinnen met jongeren die op meerdere leefgebieden problemen ondervinden. Kenmerkend: gedragsstoornissen, problematisch middelengebruik, een gebrek aan sociale vaardigheden en het ontbreken van een steunend sociaal netwerk. Deze jongeren kunnen niet meer thuis wonen; wij zorgen dat ze óf zelfstandig kunnen gaan wonen in de toekomst óf terug kunnen 24

havana

naar huis. Zo’n traject duurt ongeveer negen maanden. Het is heel erg dankbaar werk en ik maak nog eens wat mee. Vervelende dingen zoals een telefoontje dat iemand is opgepakt of aan het spijbelen is, maar ook echt leuke dingen. Ik help ze bijvoorbeeld met sollicitaties of met een aanvraag voor een uitkering. Er wordt heel snel een stempel gedrukt op deze groep, terwijl er veel meer achter zit. Hun gedrag wordt vaak verkeerd uitgelegd. En daar leren wij mee omgaan tijdens de opleiding en vooral op stages zoals deze. Het werk is een ideale aanvulling op mijn afstuderen. Daarvoor doen we een aantal projecten

zoals een profielschets van jezelf maken en trends ontdekken die invloed hebben op ons werk.’ HvA + ‘Je leert jezelf heel goed kennen door de opdrachten die bij je eigen persoonlijke situatie in de buurt komen. Ik ben een stuk volwassener geworden door de confrontatie aan te gaan met mijn eigen problemen. Daardoor kan ik ook beter omgaan met die van een ander.’ HvA – ‘De opleiding is te veel gericht op maatschappelijk werk en jongeren. Ik zou graag zien dat er meer verschillende gebieden behandeld worden.’ n Gijs Hardeman