Hartcoherentie bij emotie- en stressmanagement

Hartcoherentie bij emotie- en stressmanagement - Printvriendelijke pagina - Opini...

pagina 1 van 6

?>

1

Hartcoherentie bij emotie- en stressmanagement Datum 30/10/2005 2:00:00 | Onderwerp: Opinie

De hartcoherentie is een ‘hot topic’ en direct gerelateerd, maar niet gelijk aan de meer bekende hartslagvariatie. De hartcoherentie is een sterke indicator van het emotionele welzijn. Bij de term hartslagvariatie kun je al vermoeden dat het hart namelijk niet zo regelmatig klopt als men vaak denkt. Bij bijvoorbeeld 60 slagen per minuut, heb je er dus niet elke seconde één, maar zitten er afwijkingen tussen de verschillende slagen. Het versnelt en vertraagt, wat volstrekt normaal is. Als de hartslagen met de regelmaat van een metronoom gaan slaan, dan komen we in de problemen. Dat is namelijk een sterke indicator dat het einde nabij is (Tsu94, Dek97). Naast hartslagvariatie hebben we ook de term hartcoherentie al geïntroduceerd en die heeft betrekking op de regelmaat van de variatie. Hoewel de variatie van een hartslag groot kan zijn, kan deze gelijktijdig heel chaotisch of juist regelmatig zijn. Dat laatste klinkt vreemd, maar ook in variatie kan een regelmaat zitten. De mate van regelmaat in de hartvariatie wordt hartcoherentie genoemd. Ons welzijn is dus gebaat bij een regelmatig sterk variërend hartslagbeeld. Mensen die doorgaans gelukkig zijn, hebben een hoge hartcoherentie. Het verhogen van deze hartcoherentie leidt tot een gezond emotionele balans. Om dit enigszins te verklaren gaan we dieper in op het hersenenhart systeem. Vroeger wisten we het zeker, ons gevoel zit ons hart. Sinds de publicaties van de Franse neurobioloog, Paul Broca en vele anderen, weten we dat het in de hersenen zit, namelijk het limbisch systeem. Dit gedeelte van de hersenen controleert de emoties en de fysiologie van ons lichaam, zeg maar de primaire overlevingsmechanismen. Dit deel van het brein werkt vaak geheel onafhankelijk van het geavanceerdere gedeelte, de neocortex, waar ons redeneren huist. Het limbische systeem wordt wel eens het emotionele brein genoemd en de neocortex, het rationele of het cognitieve brein. Het emotionele en het rationele brein De beide breinen zijn wel met elkaar verbonden en kunnen elkaar beïnvloeden. Zo kan bij het zien van mogelijk gevaar, het emotionele brein al tot een afweerreactie komen, terwijl de analyse van het rationele brein nog moet volgen. Als het rationele brein dan tot de conclusie komt dat er geen gevaar dreigt dan zend het signalen naar het emotionele brein, zodat deze tot rust komt (LeD96). Omdat dit emotionele brein ook de fysiologie controleert is het logisch dat het hart hierop reageert. Het hartbreinsysteem Recent wetenschappelijk onderzoek heeft geleid tot de conclusie dat het hart een eigen neuronennet heeft met voldoende complexiteit om het te betitelen als hartbreinsysteem met een eigen geheugen en die in staat is om beslissingen te nemen die geheel onafhankelijk zijn van de hersenen in ons hoofd (Arm-94). Sterker nog, het hart kan dus niet alleen autonoom beslissen maar ook ons emotioneel brein en ons rationeel brein beïnvloeden (Arm-94, Fry-90, McC-xx, Zha86). Hier houdt het nog niet op, want het hart is ook nog een zelfstandige hormonenfabriek die adrenaline, ANS en oxytocine kan afscheiden (Can-86). Het kan dus ons prikkelen tot actie, de bloeddruk verlagen en liefdegevoelens opwekken. Ons gevoel zit dus (ook) in ons hart. Dat het beïnvloeden van de hartcoherentie dus ook ons gevoelsleven kan beïnvloeden wordt nu een stuk aannemelijker. Niet de snelheid, maar het ritme is belangrijk Naast het brein en het hart is ook het zenuwstelsel en het endocriene (hormoon) systeem

http://www.chivo.nl/modules/news/print.php?storyid=188

19-4-2007


pagina 2 van 6

betrokken bij onze emoties en vormen samen een dynamisch netwerk dat communiceert en ons gevoelsleven bepaalt (Pri-69, McC-xx). Het is interessant om te zien dat elk van deze systemen met een bepaald ritme werkt (Bou-04, McC-xx). Deze ritmes kunnen elkaar beïnvloeden, waardoor ze kunnen resoneren. Onder resoneren wordt verstaan dat twee of meer trillingen van (bijna) gelijke snelheid elkaar treffen waardoor een grote vibratie ontstaat. De frequentie van een dergelijke vibratie wordt de resonante frequentie genoemd. Bij een hoge hartcoherentie is er sprake van een dergelijke resonante frequentie en vooral in het gebied om nabij de 0,1 Hz (Boe87, Lan-84). Het systeem vibreert in het bijzonder als de persoon in kwestie zich gelukkig voelt (McC-95, Rau-93, Opp-94). Een sterke resonantie maakt het lichaam efficiënter en daardoor bespaart het energie (Lan-84, Sie-84). Bovendien zijn er aanwijzingen dat het een positieve invloed heeft op ons leervermogen (McC-02). Emotioneel management is hartcoherentiemanagement Uit het voorgaande stuk wordt duidelijk dat er een relatie is tussen het hart en ons gevoelsleven. Emotioneel management is daarom hartcoherentie management en andersom (Til-96, McC-98, McC-99, McC-xx). Een gezond lichaam is namelijk ook emotioneel gezond. Ondanks onze oprechte intenties zijn we eerder geneigd om ongezonde, negatieve emoties voorrang te verlenen boven positieve. Hier is zelfs een aannemelijke fysiologische basis voor (Ito-98). Hoewel veel mensen zeggen dat ze geven om anderen en het leven waarderen, lijkt dit meer een rationele dan een emotionele realiteit te zijn. Dit gaat gepaard met een lage hartcoherentie. Als een situatie vaak voorkomt, dan past ons lichaam zich aan en stelt de veelvoorkomende situatie als norm. Als er een schommeling ontstaat in de situatie zal het lichaam proberen de balans te herstellen en terug te keren naar de uitgangspositie. Als een lage hartcoherentie de uitgangspositie is, zal het lichaam daar dus naar streven. Het trainen van de hartcoherentie moet er voor zorgen dat een hoge hartcoherentie de nieuwe uitgangspositie wordt. Het oprecht kunnen ervaren van liefde of waardering voor het leven zorgt voor een gezonde hartcoherentie en daarmee ook een gezond lichaam en een gezonde geest. Hoe beinvloedt men nu de hartcoherentie, vraag je je wellicht af? Het antwoord is door middel van emotiemanagement. De bekende technieken zoals positief denken en ritmisch ademhalen zijn respectievelijk psychologische en fysiologische manieren van hartcoherentie beïnvloeden. Emotiemanagement gaat veel verder. Positief denken zonder positieve gevoelens zijn vaak geen lang leven beschoren. Bovendien wordt steeds duidelijker dat emoties veel sneller reizen dan gedachten en frequent het lineaire denkproces omzeilen (Ito-98). Dat betekent dus dat emoties meestal niet de gedachten volgen, maar geheel onafhankelijk van het rationele brein en daarmee onze gedachten beïnvloeden (Ito-98, LeD-94). Al vaker is geopperd dat genomen beslissingen onderbouwd worden door achteraf verzonnen argumenten. De sleutel tot beïnvloeden van de hartcoherentie is niet positief denken, maar positief voelen en daarvoor kunnen we putten uit het emotionele geheugen (Sel-00). Het beroemde Heartmath instituut ontwikkelde feedback apparatuur en methodieken om positieve gevoelens op te roepen en daarmee de hartcoherentie te trainen (Pad-98, Chi-98, -99, -00, -01, -02, -xx). Een snelle en effectieve manier gaat in drie stappen:

1. Sluit je ogen en adem regelmatig Verplaats je aandacht naar je hart en voel hem kloppen. Concentreer 2. en stel vast of je hem beter voelt wanneer je in- of uitademt Denk vervolgens aan iemand waar je blij voor kunt zijn of blij van 3. wordt en ga terug naar een situatie waarin dat ook gebeurde. Beleef opnieuw deze situatie en voel die blijheid. Probeer het vast te houden Gevoelens van liefde, onbezorgdheid, oprechte waardering, etc lijken het beste te werken. Deze psychofysiologische techniek is veel effectiever gebleken dan klassiek mediteren of positief denken (McC-02b). Veel mensen beginnen met deze techniek zodra ze wakker worden en herhalen deze tijdens stressvolle gebeurtenissen. Ze proberen het gevoel zolang mogelijk vast te houden zodat het lichaam zich in kan stellen op een hoge hartcoherentie. De resultaten Dit mooie verhaal zou weinig waard zijn als deze in praktijk niet op wetenschappelijke wijze getoetst zou zijn. Een onderzoek uit 1998 wees uit dat een interventie van 30 dagen van emotiemanagement zoals voorheen beschreven, de cortisol (stresshormoon) niveaus met 23%


19-4-2007


pagina 3 van 6

deed dalen en de DHEA (opbouwende hormoon) met 100% deed stijgen (McC-98). Zo is verlaging van de bloeddruk waargenomen (McC-XXb), daling van depressie symptomen bij hartpatiënten (Lus-02), een verbetering van de levenskwaliteit bij diabetespatiënten (McC-00). Algemene verbeteringen van de gezondheidsindicatoren zijn terug te vinden in talloze casu verslagen bij onder ander hartkloppingen, chronisch vermoeidheidsyndroom, fibromyalgie, HIV patiënten, fobieën, depressies, posttraumatische stress syndroom, etc. (McC-XXc). Uit onderzoek bij diverse grote organisaties onder duizenden managers blijkt deze vorm van emotiemanagement positieve gevolgen te hebben op productiviteit, personeeltevredenheid en communicatieve effectiviteit (Bar97, -99a, -99b). Ook zijn er onderzoeken verricht bij kinderen (Arg-xx), tieners (McC-99) en studenten (McC-00b). Zij konden allen beter functioneren in de groep, beter concentreren en hadden minder last van examenvrees. Conclusie: Emotie staat dichter bij de fysiologie dan bij het rationele brein en daarom zal het beïnvloeden van de fysiologie en vooral de hartcoherentie, een positief effect hebben op ons emotioneel welzijn en als gevolg daarvan ons fysieke welzijn. Mediteren en positief denken dragen daartoe bij, maar het oprecht hebben van positieve gevoelens zet echt aan tot een (emotioneel) gezond lichaam. Het succes van elke vorm van therapie is direct gerelateerd aan het emotionele welzijn van de cliënt / patiënt. Hartcoherentie is een duidelijke en betrouwbare en beïnvloedbare indicator. Noot redactie: Nog vragen? Stel ze via het Chivo vitaliteitforum2 of kijk of ze al staan in de VVV(Veel voorkomende vragen) sectie3 links boven in het hoofdmenu. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, worden opgeslagen of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.4

(Financieel) belang van Chivo bij dit onderwerp:5 Geen De geraadpleegde literatuur en onderzoeken:

Arguelles L, McCraty R, Rees RA. The heart in holistic education. Nog te publiceren in: ENCOUNTER: education for Meaning and Social Justice. Armour JA, Ardell JL, eds. Neurocardiology. New York: Oxford University Press, 1994. Sandman CA, Walker BB, Berka C. Influence of afferent cardiovascular feedback on behavior and the cortical evoked potential. In: Cacioppo JT, Petty RE, eds. Perspectives in Cardiovascular Psychophysiology. New York: The Guilford Press, 1982: 189-222. Barrios-Choplin B, McCraty R, Cryer B. An inner quality approach to reducing stress and improving physical and emotional wellbeing at work. Stress Medicine 1997;13:193-201. Barrios-Choplin B, McCraty R, Atkinson M. The effect of employee selfmanagement training on personal and organizational quality. Boulder Creek, CA: HeartMath Research Center, Institute of HeartMath, Publication No. 99-083, 1999 Barrios-Choplin B, McCraty R, Atkinson M. Impact of the HeartMath self-management skills program on physiological and psychological


19-4-2007


pagina 4 van 6

stress in police officers. BoulderCreek, CA: HeartMath Research Center, Institute of HeartMath, Publication No. 99-075, 1999 Baselli G, Cerutti S, Badilini F, Biancardi L, Porta A, Pagani M, Lombardi F, Rimoldi O, Furlan R, Malliani A. Model for the assessment of heart period variability interactions of respiration influences. Medical and Biological Engineering and Computing 1994;32:143-152 Boer RW de, Karemaker JM, Strackee J. Hemodynamic fluctuations and baroreflex sensitivity in humans: A beatto- beat model. American Journal of Physiology 1987;253(3Pt 2):H680-H689 Bouman LN, Bernards JA (2004)- Medische fysiologie - ISBN 9031330914 Cantin M, Genest J (1986) – “The heart as an endocrine gland” – Clinical investigative medicine, vol 9(4), pp. 319-327 Childre D. Freeze-Frame: A Scientifically Proven Technique for Clear Decision Making and Improved Health. Boulder Creek, CA: Planetary Publications, 1998 Childre D, Martin H. The HeartMath Solution. San Francisco: HarperSanFrancisco, 1999. Childre D, Cryer B. From Chaos to Coherence: The Power to Change Performance. Boulder Creek, CA: Planetary, 2000 Childre D. Emotional Security Tool Kit for Children and Teens. Boulder Creek, CA: Institute of HeartMath, 2001 Childre D, Rozman D. Overcoming Emotional Chaos:Eliminate Anxiety, Lift Depression and Create Security inYour Life. San Diego: Jodere Group, 2002 Childre D, McCraty R, Wilson BC, eds. Emotional Sovereignty. Amsterdam: Harwood Academic Publishers, nog te publiceren (xx) Dekker J, Schouten E (1997) – “Heart rate variability from short term electrocardiographic recordings predicts mortality from all causes in middle-aged and elderly men” The Zutphen Study, American Journal of Epidemiology, vol. 145(10), pp. 899-908 Frysinger RC, Harper RM. Cardiac and respiratory correlations with unit discharge in epileptic human temporal lobe. Epilepsia 1990;31:162-171 Ito TA, Larsen JT, Smith NK, Cacioppo JT. Negative information weighs more heavily on the brain: The negativity bias in evaluative categorizations. Journal of Personalityand Social Psychology 1998;75 (4):887-900 Langhorst P, Schulz G, Lambertz M. Oscillating neuronal network of the “common brainstem system.” In: Miyakawa K, Koepchen HP, Polosa C, eds. Mechanisms of Blood Pressure Waves. Tokyo: Japan Scientific Societies Press, 1984: 257-275 LeDoux JE (1996) – “The Emotional Brain: The mysterious Underpinnings of Emotional Life. New York”


19-4-2007


pagina 5 van 6

Luskin F, Reitz M, Newell K, Quinn TG, Haskell W. A controlled pilot study of stress management training of elderly patients with congestive heart failure. Preventive Cardiology 2002;5(4):168-172, 176 McCraty R, Atkinson M, Tiller WA, Rein G, Watkins AD. The effects of emotions on short term heart rate variability using power spectrum analysis. American Journal of Cardiology 1995;76:1089-1093 McCraty R, Barrios-Choplin B, Rozman D, Atkinson M, Watkins AD. The impact of a new emotional self-management program on stress, emotions, heart rate variability, DHEA and cortisol. Integrative Physiological and Behavioral Science 1998;33(2):151-170 McCraty R, Atkinson M, Tomasino D, Goelitz J, Mayrovitz HN. The impact of an emotional self-management skills course on psychosocial functioning and autonomic recovery to stress in middle school children. Integrative Physiological and Behavioral Science 1999;34 (4):246-268 McCraty R, Atkinson M, Lipsenthal L. Emotional selfregulation program enhances psychological health and quality of life in patients with diabetes. Boulder Creek, CA: HeartMath Research Center, Institute of HeartMath, Publication No. 00-006, 2000 McCraty R, Tomasino D, Atkinson M, Aasen P, Thurik SJ. Improving test-taking skills and academic performance in high school students using HeartMath learning enhancement tools. Boulder Creek, CA: HeartMath Research Center, Institute of HeartMath, Publication No. 00-010, 2000 McCraty R. Influence of cardiac afferent input on heartbrain synchronization and cognitive performance. International Journal of Psychophysiology 2002;45(1-2):72-73 McCraty R. Heart rhythm coherence – An emerging area of biofeedback. Biofeedback 2002;30(1):23-25 McCraty R. Heart-brain neurodynamics: The making of emotions. In: Childre D, McCraty R, Wilson BC, eds. Emotional Sovereignty. Amsterdam: Harwood Academic Publishers, (XX - nog niet gepubliceerd) McCraty R, Atkinson M, Tomasino D. Impact of a workplace stress reduction program on blood pressure and emotional health in hypertensive employees. Nog te publiceren (XXb) in the Journal of Occupational Health Psychology McCraty R, Tomasino D, Atkinson M. Research, clinical perspectives and case histories. In: Childre D, McCraty R, Wilson BC, eds. Emotional Sovereignty. Amsterdam: Harwood Academic Publishers, nog te publiceren (-XXc) Oppenheimer S, Hopkins D. Suprabulbar neuronal regulation of the heart. In: Armour JA, Ardell JL, eds. Neurocardiology. New York: Oxford University Press, 1994: 309-341


19-4-2007


pagina 6 van 6

Paddison S. The Hidden Power of the Heart: Discovering an Unlimited Source of Intelligence. Boulder Creek, CA: Planetary Publications, 1998 Pribram KH, Melges FT. Psychophysiological basis of emotion. In: Vinken PJ, Bruyn GW, eds. Handbook of Clinical Neurology. Amsterdam: North-Holland Publishing Company, 1969: 316-341 Rau H, Pauli P, Brody S, Elbert T. Baroreceptor stimulation alters cortical activity. Psychophysiology 1993;30:322-325 Seligman MEP, Csikszentmihalyi M. Positive psychology: An introduction. American Psychologist 2000;55(1):5-14 Siegel G, Ebeling BJ, Hofer HW, Nolte J, Roedel H, Klubendorf D. Vascular smooth muscle rhythmicity. In: Miyakawa K, Koepchen HP, Polosa C, eds. Mechanisms of Blood Pressure Waves. Tokyo: Japan Scientific Societies Press, 1984: 319-338 Tiller WA, McCraty R, Atkinson M. Cardiac coherence: A new, noninvasive measure of autonomic nervous system order. Alternative Therapies in Health and Medicine 1996;2(1):52-65 Tsuji H, Venditti F (1994) - “Reduced heart rate variability and mortality risk in an elderly cohort”. The Framingham Heart Study – Circulation, vol. 90(2), pp. 878-883 Zhang JX, Harper RM, Frysinger RC. Respiratory modulation of neuronal discharge in the central nucleus of the amygdala during sleep and waking states. Experimental Neurology 1986;91:193-207

Dit artikel is afkomstig van Chivo.nl http://www.chivo.nl6 De URL van dit artikel is: http://www.chivo.nl/modules/news/article.php?storyid=1887

Links 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

http://www.chivo.nl/images/logo.gif http://www.chivo.nl/modules/newbb/ http://www.chivo.nl/modules/xoopsfaq/index.php?cat_id=9#q82 http://www.chivo.nl/modules/xoopsfaq/index.php?cat_id=9#q83 http://www.chivo.nl/modules/xoopsfaq/index.php?cat_id=9#q84 http://www.chivo.nl/ http://www.chivo.nl/modules/news/article.php?storyid=188


19-4-2007

Hartcoherentie bij emotie- en stressmanagement

Recommend Documents