Harbrinkhoek

www.heemkunde-albergen-harbrinkhoek.nl Infoblad van de Stichting Heemkunde Albergen / Harbrinkhoek

Stichting Heemkunde Albergen / Harbrinkhoek bedankt de volgende ondernemers voor het realiseren van

De sponsoren vergeet hen niet! Met uw steun zijn zij ons van dienst.

Laat hier het tegellogo van uw bedrijf Plaatsen!

Bel 0546-441534


Jaargang 2013 nummer 17

Geachte donateurs en lezers, Van harte hopen wij dat u eindelijk kunt genieten van mooi zomerweer als u deze uitgave van de Oale Maarke leest. Want tijdens het schrijven van dit voorwoord komt de regen met bakken uit de hemel en is het maar 10 oC. Mooi weer kunnen we namelijk goed gebruiken bij de jaarlijkse fietstocht van de Heemkunde die zondag 7 juli wordt verreden.

Voor u ligt een gevarieerde editie met Sannie die onder de droogkap mag, een indrukwekkend verhaal over de eerste oorlogsdagen van Johan Schothuis en een jubilerende Oranjestichting in Harbrinkhoek. Verder deel twee over de bedreigde esgronden en een interview met Jan, Henny en Tiny Tibbe uit Mariaparochie met prachtige anekdotes.

Wellicht hebt u ook mooie verhalen en/of foto's die moeten worden bewaard voor het nageslacht. Meldt u zich dan bij één van de bestuursleden en wij zorgen dat het wordt vastgelegd. Wij wensen u nog veel leesplezier toe met deze Oale Maarke. De redactie

Ie könt deur nen grootn moond makkelk ‘n kop verleezn. Foto omslag: De Loolee richting Zenderseweg. Foto (H.Z.) genomen vanaf de brug in de Bekkingvelderweg.

-3-

Infoblad Heemkunde Albergen / Harbrinkhoek

Inhoudsopgave Van de redactie

3

Wie (her)kent deze personen? (1)

5

Diverse oproepen

6

Essen, bedreigde cultuurgronden (2)

7

Het dagboek van Johan Schothuis

12

25 Jaar officieel in Harbrinkhoek-Mariaparochie “Oranje boven”

21


24

Forever ‘TIBTOON’

26

De deurbel

35

Kruiswoordpuzzel

36

Liefe redaksie hier is sannie

38

Overzicht schenkingen

40

Heemkunde Albergen / Harbrinkhoek

41

Maak ook uw buurman of buurvrouw lid

42

Advertentie uit 1896

-4-


Wie (her)kent deze personen? (1) 03

02

01

05

04

09 10

06

07

12

08

13

11

01 = Roelvink v.v. Bernard

08 = Lansink v.v. Gait

02 = Dieks Grootelaar

09 = Oude Elbering

03 = Rikmanspoel (opa Harrie)

10 = Gerrit Bouhuis

04 = Gerhard Veldhof

11 = Hein Voorhuis

05 = Demmer

12 = H. Nijhuis

06 = Bruggeman (politie)

13 = Morshuis

07 = ? Persoon nr. 04 is inmiddels herkend als Gerhard Veldhof (ook een “Huuskes Gerard”). Kent u de naam van persoon nr. 07 en/of de voornamen van de andere personen, wilt u dit dan doorgeven aan Jan Velthof (tel.: 0546-441521) of een van de andere leden van de Heemkunde (zie blz. 41 in dit nummer)?

-5-


Oproep beeldmateriaal Wij hebben een filmopname uit 1953 ontdekt van de eerste steenlegging van de kerk in Albergen en een opname van de motorraces in Tubbergen uit 1966 en 1981. Deze kunt u op onze website bekijken. Wanneer u nog oud beeldmateriaal heeft over Albergen en/of Harbrinkhoek, dan houden wij ons aanbevolen. Wij zouden dat namelijk graag willen kopiëren en/of digitaliseren en zo anderen er via onze website van mee laten genieten.

Uw verhaal in de Oale Maarke Misschien is U, geïnteresseerd door het lezen van de Oale Maarke, wel eens iets te binnen geschoten dat moeite waard is om te worden gepubliceerd. Mocht dit het geval zijn, dan zijn wij juist naar U op zoek! Het bestuur van de Stichting Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek is namelijk van mening dat bijdragen van onze lezers de kwaliteit en leesbaarheid van ons boekje alleen maar te goede kan komen. U kunt Uw verhaal bij het bestuur aanleveren, persoonlijk of via de mail. Wij zien Uw reacties met belangstelling tegemoet (zie blz. 41).

Uw foto op de cover van de Oale Maarke Heeft u ooit een mooie foto gemaakt van Albergen of Harbrinkhoek, dan kunt u die naar ons mailen. Uit de ingezonden foto's wordt een keuze gemaakt. Die verschijnt dan op de cover van de volgende Oale Maarke. Wanneer u een leuke foto heeft, kunt u die mailen naar Hans Zeelenberg.

Gezocht Wij zoeken mensen met belangstelling voor de geschiedenis van Albergen en/of Harbrinkhoek, om ons team te komen versterken met het ordenen van en zoeken naar informatie. Indien u belangstelling heeft of meer informatie wilt, kunt u contact opnemen met een van onze leden (zie blz. 41).

-6-


Essen, bedreigde cultuurgronden (2) 4. Bouwwoede als bedreiging Eeuwenlang bleven de Overijsselse essen onaangeroerd, maar nu worden deze archeologische schatkamers bedreigd. De belangrijkste bedreiging vormt de voortdurende uitbreiding van dorpen en steden. Door de aanleg van nieuwe woonwijken, bedrijfsterreinen en wegen zijn tal van oudheidkundige overblijfselen op de schop gegaan. Het areaal aan intacte esgronden neemt snel af. Dit komt omdat veel essen direct grenzen aan de bestaande bewoningskernen. Bij stadsen dorpsuitbreiding lopen deze ‘dorpsessen’ dus direct gevaar te worden overbouwd. De stedenbouwer ziet als voordeel, dat de es als hoge en droge grond goedkoop bouwrijp te maken is. De schadelijke effecten van moderne landbouwmethoden springen minder in het oog, maar ze zijn er wel degelijk. In complexe esgrond met een verhoudingsgewijs dun esdek kan grote schade worden aangericht door bijvoorbeeld mengwoelen. Ontgronding is de laatste bedreiging die moet worden genoemd. Talrijke waardevolle archeologische vindplaatsen zijn al verloren gegaan, meestal zonder voorafgaand onderzoek. Bij het verdwijnen van dit erfgoed is geen sprake van kwade opzet, maar vooral van onwetendheid.

5. Onvoldoende bescherming nu Het is niet gemakkelijk om voor ‘verborgen schatten’ een passende vorm van bescherming te vinden. Onvoldoende kennis en ontbrekende inzet van beleidsinstrumenten zijn de voornaamste struikelblokken. Provincie en gemeenten hebben onvoldoende het oudheidkundig belang van sommige delen van hun grondgebied meegewogen in bun beleid. Dit kan hen nauwelijks

-7-

Gearceerd = gave es Zwart = overbouwde es

Infoblad Heemkunde Albergen / Harbrinkhoek worden verweten, want de benodigde informatie was onvoldoende beschikbaar. Zelfs de vraagbaak op archeologisch gebied, de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek (R.O.B.), weet niet precies wat er onder de dikke eslagen verscholen ligt. Archeologische vindplaatsen in essen worden in de regel pas opgemerkt als het te laat is, namelijk als de graafmachine al bezig is met het graven van bouwputten. Meestal worden ze zelfs helemaal niet opgemerkt. Dit gebrek aan informatie maakt het de archeologen onmogelijk al in de planvormingsfase in te spelen op ontwikkelingen met een ‘destructief’ karakter. De situatie is alarmerend. Voor de wetenschap omdat veel hoogwaardige en onvervangbare archeologische gegevens aan de lopende band verloren gaan. Maar het is ook een verlies in cultureel opzicht. In de bodem is veel meer informatie over de geschiedenis van stad en land verborgen, dan wat er in musea en archieven zorgvuldig (en tegen hoge kosten) wordt bewaard. Bij de regels die de overheid stelt om ontwikkelingen bij te sturen - milieuwetgeving, zonering het aanlegvergunningenstelsel in de ruimtelijke ordening, Natuurschoonwet, Wet tot behoud van het cultuurbezit en Monumentenwet 1988 - zijn drie kanttekeningen te maken: 1.

een waarde van het bodemarchief moet bewezen zijn, alvorens beschermende maatregelen mogelijk zijn; veel bestemmingsplannenbuitengebied kennen geen verbod op profielomkering in esgronden. De‘bovenkant’ van sommige essen wordt vanwege de visuele en landschappelijke waarde beschermd, maar niet de archeologisch waardevolle ‘onderkant’.

2.

de milieuwetgeving is met name gericht op bescherming van het levende. Bij de toepassing van milieuwetten (hier vooral de Wet bodembescherming) wordt nog onvoldoende rekening gehouden met het archeologisch belang van de bodem.

3.

er zijn wel wettelijke en planologische mogelijkheden, maar de handhaving blijft een zwak punt.

6. Betere bescherming straks? Dat er in de huidige situatie verandering moet komen is duidelijk. De Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek beeft daarom besloten prio-

-8-


Weerselo - Deurningen 1992: de afgraving van een kleine es langs de nieuwe Rijksweg A1.

riteit te geven aan de bescherming en het onderzoek van essen. Zij kan dit echter onmogelijk alleen. Op gemeentelijk en provinciaal niveau zal hieraan een wezenlijke bijdrage moeten worden geleverd. Deze bijdrage kan bestaan uit: het zoveel mogelijk ontzien van complexen esgrond. In bestemmingsplannen zouden essen moeten worden aangemerkt als terreinen met een cultuurhistorische waarde. Destructieve ingrepen kunnen dan worden gebonden aan een aanlegvergunning. Op provinciaal niveau zou men gemeentelijke plannen en streekplannen kunnen toetsen op hun destructieve effecten ten aanzien van de essen. gemeenten kunnen op eigen initiatief een aanzet geven tot verkennend onderzoek van bedreigde essen. We moeten er vanuit gaan dat elke es archeologisch waardevol is tot het tegendeel bewezen is. Blijkt een es inderdaad archeologische sporen te herbergen, dan kan een bijdrage worden geleverd aan de kosten van een opgraving. Het is van groot belang dat initiatieven tot onderzoek tijdig worden genomen omdat anders

-9-

Infoblad Heemkunde Albergen / Harbrinkhoek de tijd ontbreekt voor eventueel noodzakelijk aanvullend onderzoek. Niemand heeft belang bij verrassende ontdekkingen in een te laat stadium van de planvorming (of tijdens de uitvoering van een project), ook archeologen niet.

7. Het opsporen van archeologische vindplaatsen Archeologisch onderzoek staat of valt dus met de beschikbaarheid van informatie. Informatie die tijdig beschikbaar moet zijn. De afgelopen jaren is hard gewerkt aan een onderzoeksstrategie om op een snelle en dus relatief goedkope manier te kunnen vaststellen of er in een es archeologische sporen aanwezig zijn en zo ja, of deze een nader onderzoek verdienen. Bij deze strategie vindt ondermeer bemonstering plaats van het bodemniveau direct onder het dikke pakket esgrond. Hierbij wordt een grondboor gebruikt. De monsters worden gezeefd en onderzocht op archeologisch materiaal, zoals stukjes aardewerk, houtskool en vuurstenen werktuigen. Op deze manier is het mogelijk prehistorische woonplaatsen op te sporen. In de praktijk is gebleken dat bij een dichtheid van 20 boringen per hectare geen noemenswaardige bewoningssporen onopgemerkt blijven (per dag kunnen ca. 30 boringen worden uitge- Bij de opsporing van archeologisch belangrijke terreinen onder esdekken wordt grond opgevoerd). De resultaten van een boor- boord. Door deze grond te zeven wordt vastgecampagne kunnen worden gecontro- steld of er vondsten in de ondergrond aanwezig leerd door middel van een systeem van zijn. proefsleuven. Hierbij wordt de ondergrond met grote intervallen vrij gelegd en gecontroleerd op de aanwezigheid van vondsten en grondverkleuringen. Deze grondverkleuringen (grondsporen) geven aan waar in het verre verleden kuilen gegraven zijn, bijvoorbeeld om de dakdragende palen van boerderijen in te funderen. Voor

- 10 -

Jaargang 2013 nummer 17 het graven van proefsleuven wordt een graafmachine gebruikt. Per dag kan een oppervlakte van 2 hectare worden gecontroleerd. Op grond van de resultaten is het mogelijk te bepalen of een meer grootschalige opgraving de moeite en het geld waard is.

8. Financiering van het onderzoek Archeologisch onderzoek van essen kost uiteraard geld. Deze kosten vallen echter in het niet bij de kosten die zijn gemoeid met de realisering van een uitbreidingsplan. Als initiator van veel van dit soort plannen en als direct belanghebbende, zouden gemeenten een deel van de onderzoekskosten kunnen dragen. Zo zou men een 1%-regeling in het leven kunnen roepen (of doortrekken vanuit de bestaande regeling), waarbij archeologisch onderzoek wordt gefinancierd uit de gemeentelijke grondverbeteringspot voor nieuwbouw. Een optie met een meer structureel karakter zou kunnen zijn dat er een fonds wordt ingesteld dat, behalve door de rijksoverheid en de provincie, wordt gevoed door veroorzakers van aantastingen. De vervuiler betaalt, dus waarom de ‘vernieler’ niet. Hoe dan ook, veel tijd hebben we niet meer. De oprukkende bebouwing dreigt Overijssel van haar essen en verleden te beroven.

Tekst en bronnen: Rijksdienst Oudheidkundig Bodemonderzoek en de Provincie Overijssel Foto’s: ROB, tenzij anders vermeld

Ie könt ‘n koekoeksklok gin bim-bam leer’n zegg’n. Woar heide bleujt en eek’n wast, woont ok leu dee doar bie past. - 11 -


Het dagboek van Johan Schothuis Johannes Gerardus Schothuis, beter bekend als “Dekkers Johan”, werd geboren op 16 augustus 1915 als oudste zoon op de boerderij aan de Brookegge op het adres D188, nu Watereggeweg 6 te Albergen. In verband met de mobilisatie werd hij eind augustus 1939 opgeroepen voor de militaire dienst. Hij werd ingedeeld bij de Mitrailleur Compagnie van het 19e Regiment Infanterie, 2e Bataljon, 2e sectie. Het dagboekje dat hij heeft bijgehouden, geeft een indruk hoe hij de eerste oorlogsdagen en de periode van zijn krijgsgevangenschap heeft ervaren. In de winter van 1937 heeft hij op de ijsbaan in Albergen zijn latere vrouw Toos Kemna (Schopman) leren kennen. Johan legde zich na de oorlog toe op het uitbreiden van de veestapel op de boerderij. Vanaf zijn zeventigste ging zijn gezondheid geleidelijk aan achteruit. De herinneringen aan zijn ervaringen uit de oorlogsdagen hebben bij hem diepe wonden geslagen. Hij overleed op 30 november 1995 op 80-jarige leeftijd. Verslag Duitse bezetting in 1940 Dagboek van Johan G. Schothuis uit Albergen 10 Mei begon de oorlog. De tweede dag brachten we nogal rustig door. We moesten de wegen bezetten en helpen met de evacuatie. De derde dag ’s morgens, toen hadden we een leventje, zoo krijgen we ’t niet weer. We kregen permissie om alle winkels te plunderen. Er was

- 12 -

Jaargang 2013 nummer 17 van alles genoeg, vleesch, koek, sigaren en bier. Doch ’s middags werd het anders, toen moesten we onze stellingen bezetten onder hevig artillerievuur. De straten waren bezaaid met scherven en het eene gebouw na het andere zag je in brand vliegen. We hadden onze stellingen bezet en spoedig kwam er al een order. Uitkijken, er bevinden zich vijandelijke troepen in het voorterrein. Goed gekeken zagen we zoo nu en dan ook enkele mannen, allemaal in hollandsche kleeren, met een witte vlag in de hand, wat eigen troepen betekent. Maar zoo ongemerkt kwam de vijand dichterbij en de kogels floten ons om de oren. We maakten daar melding van en spoedig moesten we op alles schieten wat we in het voorterrein zagen en daarbij zijn ook jammerlijk verschillende jongens van onze eigen troepen verloren gegaan. Zij moesten vluchten uit hun stellingen onder het hevigste artillerievuur. Het was knal op knal. Na 2 uur bij de mitrailleur te hebben gezeten, lag ik de eerste nacht in de schuilplaats te slapen en we hadden een deken meegenomen. We sprongen soms hoog op in bed. De volgende dag was het nog precies eender, doch we kregen bijna geen order meer en dat was een slecht teken. Ze wisten allemaal van niets. Onze artillerie werd minder en de vijand kreeg nog meer de overhand. Spoedig bleek de vijand volledig te zijn doorgebroken en werd het steeds drukker. Ja, we voelden ons omsingeld. Van voren gevuur, op zij gevuur en tot slot van alles kregen we nog een bombardement van vliegtuigen. Direct hadden ze het op onze stellingen gemunt en spoedig werd ons stuk getroffen. Toen we de vliegtuigen hadden zien overvliegen, waren we op dat moment juist in de groepsschuilplaats gevlucht en dat was ons grote geluk. Onder de grootste spanning werd er nog even gewacht en daarna werd er beraadslaagd met de Kapitein. Die wist ook al geen raad. De sloten werden nog gauw uit de overige mitrailleurs gehaald en daarna gingen we in de richting Elst. Overal was het ook al precies het zelfde, de stukken waren achter gelaten en met alles wat met de grootste moeite en met gevaar voor eigen leven

- 13 -

Infoblad Heemkunde Albergen / Harbrinkhoek nog te grijpen was, gingen we in de richting Amerongen. Zoo zag ik onderweg nog 2 jongens van onze compagnie juist bij het verlaten van hun stellingen neervallen. Ze werden waarschijnlijk getroffen door granaatscherven. In Amerongen werden we verzameld en gingen we per fiets naar Kooten. Daar werden we ondergebracht en ik was weer het haasje. Ik moest op wacht op het gemeentehuis. Het was ongeveer 10 uur in den avond toen we op wacht gingen. We waren daar met ons vieren. Steeds zag ik wel troepen passeren, maar omdat ik niet het minste vermoeden had dat onze compagnie zou vertrekken, gingen we ’s morgens naar hun legerplaats en alles en iedereen was daar al vertrokken. Sjonge, wat toen gedaan? We grepen ieder een fiets, die waren er voldoende te krijgen, ze lagen bezaaid langs de weg. Terwijl wij op pad gingen en steeds overal maar vroegen in welke richting ze waren vertrokken, kwamen we ze ’s middags op het spoor. Ze zouden, zoals ons werd verteld, in Fort Honswijk zijn en ja, tegen ongeveer 3 uur kwamen we op de bestemde plaats. Ze lagen daar opgesteld, maar in de forten was nog niets te bekennen, wat echter een verkeerde indruk maakte. Ik meldde me bij mijn commandant, die me erger den heelen dag al had gemist en zo wachtten we de toestand af. Tot plotseling een ordonnans per motor kwam aanrijden die schreeuwde: “Ophouden met vuren”. Wat was dat even ‘n vreselijk moment! Dat we die ordonnans niet vertrouwden viel te begrijpen, omdat ze wel meer met die smoesjes kwamen. Maar het kwam er op zulken toon uit, dat we het haast wel moesten geloven. “Ginds”, zoo ging die ordonnans verder," komt Overste Smits aan met zijn jongens met de witte vlag en daarachter komen de Duitse soldaten. Dus vuur nou toch niet, je schiet allemaal onze jongens neer”. Zo lag de ordonnans op de knieën voor ons te smeken, opdat we toch niet meer zouden vuren. En op het zelfde oogenblik kregen we dan ook bericht van onze Majoor Smits, dat we het vuren zouden staken. “Ons dierbaar Vaderland heeft zich overgegeven”. Wat een vreselijk ogenblik was dat! Alle wapens werden neergelegd en zoo kwamen de Duitschers, ieder met een revolver in de hand op ons af. De zakken van ons werden nagezocht en bijna alles werd ons afgenomen.

- 14 -


Nederlandse krijgsgevangenen door het platgeschoten Rhenen Toen we dat achter de rug hadden, was het ongeveer 7 uur en daarna zijn we op stap gegaan naar Wijk bij Duurstede. Wat waren we toen moe. Het was ook al vier dagen en nachten geleden, dat we van de laatste nachtrust hadden genoten. Tegen 3 uur in den morgen kwamen we toen aan in Wijk bij Duurstede met de gedachte dat ons nu een flinke rust zou worden gegeven, maar jawel om 6 uur ’s morgens ging het al loos, loos, tempo, tempo. Voorts ging het weer in de richting van Amerongen, van Amerongen naar Elst, van Elst naar Rhenen en toen nog naar Wageningen. Daar kwamen we ’s middags tegen 6 uur aan en moe dat we waren. Het is haast niet te geloven en daarbij hadden we den geheelen dag geen nat of droog gehad. Zelfs water was er niet te krijgen, omdat de leiding overal stuk was en de mensen geëvacueerd waren.

- 15 -

Infoblad Heemkunde Albergen / Harbrinkhoek Doch toen we in Wageningen aankwamen was het gewonnen werk. De burgers uit Renkum, Heelsum, ja zelfs uit Arnhem, de eene na de andere kwamen met auto’s aanrijden, volgeladen met brood, koek, melk, ranja, sigaren en sigaretten. We waren dan eindelijk verzadigd en met een flink stuk voor de volgende dag, moesten we ons te ruste begeven, zoo in de openlucht.

Wat viel dat tegen en toevallig was het dien nacht toch bijzonder koud. We waren allemaal zoo dicht mogelijk op elkaar gekropen, maar toen het 2 uur in den nacht was, konden we ’t niet meer uithouden en hebben we maar een wandelingetje gemaakt. Natuurlijk werden we steeds door Duitsche schildwachten bewaakt, maar toch waren ze bijzonder goedig. Toen we dan de nacht door waren, ging het weer verder van Wageningen naar Arnhem en steeds werd ons door burgers van alles in de hand gedrukt. Zoo kwamen we helemaal overladen in Arnhem bij de Coehoorn kazerne aan. Daar hebben we zoo ongeveer 2 uur gerust en opnieuw werden we weer verjaagd, nu in de richting Westervoort. Daar stonden de veewagens voor ons klaar. In iedere wagen werden maar

- 16 -

Jaargang 2013 nummer 17 eventjes 50 man ingedrukt. Van alle soorten wagens waren er tusschen, tot kalkwagens toe. We hadden ons echter ten laatste ieder een ’n plaatsje verschaft en daarna ging het richting Duitschland. Dat we eenigszins in de knijp zaten, valt te begrijpen, want wie gaf ons de verzekering wanneer we ons Vaderland nog weer terug zouden zien, misschien nooit meer, maar zo slim was het met mij nog niet. ’s Middags om ongeveer 4 uur gingen we de grens over, niet wetende waar naar toe. Zoo hebben we dan gereisd tot 3 uur in de nacht en kwamen we in het dorp of stadje Meppen aan. Van daaruit moesten we ’s morgens nog 2 uur lopen tot we eindelijk in een interneringskamp aan kwamen. Allemaal barakken naast elkaar met 3 dubbel prikkeldraad versperring. Om iedere versperring zat maar eventjes 28 keer prikkeldraad, dus van ontsnappen was geen sprake, daar werd niet aan gedacht. We kregen daar in de barak ieder een plaatje en het eerste Duitsche eten werd ons verstrekt. Sjonge, wat gingen ons de oogen toen open. We kregen ieder zoo’n grote kom en daarmee konden we naar de zoogenaamde keuken gaan voor het eten. Wat het eigenlijk was, weet ik nog niet. Maar de hoofdzaak was gort met uien en hier en daar zoo’n glazig stuk van die grove veenaardappels. Doch het ging er in als koek. De tweede dag kregen we ’s morgens 3 sneedjes kug en ’s middags zuurkool met hier en daar een stukje van een aardappel. ’s Avonds weer 2 sneedjes kug en dat was alles wat we de eerste dagen kregen. Na 4 dagen in Meppen te zijn geweest, gingen we de 5e morgen weer op stap en om 8 uur ging het de veewagen weer in tot den volgenden nacht 2 uur. Dus na 18 uur gereisd te hebben, zaten we ’s morgens toen ons de deur weer open gemaakt werd, in Luckenwalde te kijken, ongeveer 500 KM van de Hollandsche grens. Daar werden we weer in een groot kamp ondergebracht, tenminste onder tenten en het zelfde leventje ging weer aan, honger lijden dat je scheel keek. De eene middag was het gekookte tarwe met hier en daar een stukje van een aardappel. De derde middag kregen we iets, wat Hollandsche varkens nog niet zouden lusten, n.l. aardappels met de schil er om en daar kregen we gestremde ondermelk door, tenminste zoo smaakte het precies. En zoo wachten we van de eene dag tot de andere, als of er geen verandering in kwam en iedere dag was bijna een week.

- 17 -

Infoblad Heemkunde Albergen / Harbrinkhoek Tot op een goeie keer een ober Luitenant ons lekker maakte: We hebben zooveel Fransozen tot kriegsgevangenen gemaakt, zoo dat er voor de Hollanders geen plaats meer is en jullie binnen enkele dagen naar Holland zullen terugkeeren. Wat was dat een blijde boodschap! De landbouwers zouden het eerste gaan, doch daar wachten we nog steeds op. Maar ja, we zaten in Luckenwalde en we bleven in Luckenwalde. Verschillende keren hebben we tegen elkaar gezegd: “Hadden we die capusijners met spek maar weer, waar we toen in Holland bijna niet naar wilden kijken”. Daar kwam nog bij dat we ’s nachts zonder deken moesten slapen, alleen die menschen die geen overjas hadden, die hadden zoo’n katoenen dekentje. Doch ik had ook ’n overjas en moest het dus ook zonder deken stellen. Van het stroo dat we in de tenten hadden was ten laatste niets anders over dan haksel. We vroegen bijna alle dagen of er geen nieuw stroo kwam, maar steeds werd er gezegd, het is de moeite niet waard, morgen of overmorgen gaan jullie toch naar Holland. Evenzoo ging het ook met schrijven, jullie zijn eerder thuis dan de brief over is en daarom schrijf maar niet. En steeds werden we met ‘n smoesje afgescheept, doch ten laatste kregen we het toch zoover, dat we een briefkaart naar huis mochten sturen. Daar werd dan ook bijzonder druk gebruik van gemaakt. Maar na nog een paar dagen met spanning uitgezien te hebben, kwam men Dinsdag 5 Juni, nadat we goed gegeten hadden in ongejaste aardappels met kwark, met het nieuws dat alles ingeleverd moest worden en dat ieder een halve kug zou ontvangen om dan de volgende morgen op de trein te gaan en te vertrekken naar Holland. Maar weer mis, de jongens waren de dekens kwijt, doch we gingen weer niet. Om reden dat de dag toch al zoo lang was, gingen we ’s middags tegen een uur of 7 naar ons zoogenaamde bed, want na ’s nachts 1 uur hoefde je aan slapen niet meer te denken, omdat het dan te koud werd. We maakten dan maar een wandeling door het kamp. Zoo is het nog ’n paar dagen door gegaan, tot we eindelijk Zaterdags ’s morgens om 5 uur werden gewekt met het nieuws dat we direct alles moesten inpakken en dat was niet veel.

- 18 -

Jaargang 2013 nummer 17 Om 7 uur gingen de eersten op pad naar het station van Luckenwalde. In 3 transporten zijn we vertrokken. Ik was namelijk bij het laatste transport en ben ’s middags om 1 uur vertrokken, zoo dat we tegen 3 uur op het station van Luckenwalde aankwamen. Daar stonden de zoo zeer vermaarde veewagens weer voor ons klaar om naar ons dierbare Vaderland en naar onze Fa-

Gepasseerde stations op de terugreis

milie terug te keeren. Dat we in de goeie richting gingen, bemerkten we al gauw, daar hield ons de zon mee op de hoogte. Den geheelen nacht hebben we weer gereisd tot ’s morgens 10 uur, toen we in Oldenzaal aankwamen. Heel Oldenzaal liep bijna leeg om zich er van te overtuigen dat onze krijgsgevangenen weer terug waren. Van alles werd ons aangereikt door de kleine opening van de goederenwagens. Na even een kleine uiting van dankbaarheid te hebben getoond met een daverend applaus en een hoeraatje voor Oldenzaal, gingen wij door naar Almelo. Daar werden we toch zoo buitenge-

- 19 -

Infoblad Heemkunde Albergen / Harbrinkhoek Gepasseerde stations vanaf Luckenwalde op weg naar huis: Luckenwalde

Zerbst

Minden

Osnabrück

Jüterbog

Gütergluck

Porta

Lotte

Blönsdorf

Lübs

Vennebeck

Velpe

Zahna

Prödel

Bad Oeynhausen

Laggenbeck

Bülzig

Gommern

Göhfeld

Ibbenbüren

Wittenberg

Wahlitz

Löhne

Esch

Bleisterblitz

Königsborn

Kirchlengern

Hörstel

Griebo

Biederrits

Bünde

Rodde

Coswig

Maagdenburg

Ahle

Rheine

Klieken

Stadthagen

Melle

Salzbergen

Meinsdorf

Kirchhorsten

Westerhausen

Schüttorf

Dessau Roslau

Bückeburg

Wissingen

Bentheim

Jütrichau

Evesen

Lustringen

Oldenzaal

Route van de terugkeer naar huis.

- 20 -


Oranje 25 jaar officieel in HarbrinkhoekMariaparochie “Oranje boven” Soms kleurt je leven oranje. In dit jaar van de nieuwe Koning lijkt dat allemaal op zijn plaats te vallen. Vanuit mijn Jong Nederlandverleden was ik ruim dertig jaar geleden betrokken bij de opzet van de activiteiten die gehouden werden op dertig april. Het begin van de stichting Oranje-activiteiten Harbrinkhoek-Mariaparochie valt samen met het dorpsfeest in en om manege Heerdink Koninginnedag 1981. Doel van dit grootscheepse dorpsfestijn was het inzamelen van geld voor de bouw van de Sportzaal Annex Gemeenschapsruimte. In een avond werd het fantastische bedrag van 143.000 gulden bijeengebracht. Harbrinkhoek-Mariaparochie werd in een avond als dubbeldorp heel sterk op de kaart gezet. Het jaar daarop vond op Koninginnedag de opening van de SAG De Haambrink plaats. Een grote tent op de speelplaats van de St.Alphonsusschool en de Haambrink vormden het decor. In 1983 vormde Koninginnedag de actiedag om geld in te zamelen voor de grootscheepse verbouwing van de blokhut. Wederom was manege Heerdink de locatie waar de feestelijke activiteiten plaatsvonden. Een bedrag van 43.000 gulden werd vergaard. In 1984 was er geen doel waarvoor een groot geldbedrag nodig was en besloot de dorpsraad Harbrinkhoek-Mariaparochie om toch festiviteiten te laten plaatsvinden op Koninginnedag. Manege Heerdink bleef de locatie en het programma bestond uit een middagdeel met kinderactiviteiten en een playbackshow terwijl het avondprogramma bestond uit een voornamelijk muzikaal gedeelte. In 1988 vond de officiële oprichting van de Stichting Oranje-activiteiten plaats. Onder leiding van Jan Elstgeest (voorzitter Dorpsraad) en secretaresse Marijke Keemers-Steffens (Vrouwenvereniging) bestond het bestuur uit de heren Ben Lenferink (KPJ), Harry Busscher (Klootschietersvereniging Harbrinkhoek), Paul Kienhuis (Jong Nederland), Oscar Schapink, Paul Timmerhuis (FNV), Berthold Snijders (tennisvereniging De Haambrink) en Ton Verbeek (Gymnastiekvereniging Sparta). De opbrengst van de Oranjefeesten vloeide rechtstreeks in de kassen van de deelnemende verenigingen. Harry Busscher volgde als voorzitter Jan Elstgeest op. Met zijn overlijden in

- 21 -

Infoblad Heemkunde Albergen / Harbrinkhoek 1991 ging een man heen met grote verdiensten voor de Oranjeactiviteiten. Het jaar 1992 vond niet meer plaats bij manege Heerdink. Verandering van eigenaar maakte dat men moest uitwijken naar een andere locatie. Kampkuiper bracht de oplossing en in en om Kamkuiper vond het Oranjefeest plaats. Een feest met activiteiten voor kinderen, een kinderplaybackshow en een avondvullend programma.

Jubilerend bestuur Stichting Oranjeactiviteiten Harbrinkhoek-Mariaparochie Vlnr: Bjorn Roelofs, Roy Huls, Anita Huls, Lars Masselink, Linda Renders, Anja Masselink, Joost Oude Geerdink, Nick Hulshof. Liset Kuipers ontbreekt op de foto. Het was Alois Haselbekke die namens de klootschietersvereniging Harbrinkhoek het initiatief nam om met de vertegenwoordigers van diverse verenigingen om tafel te gaan en een nieuwe opzet bedacht. De gala-avond werd in het leven geroepen. Toentertijd was er geen carnavalsvereniging in Harbrinkhoek-Mariaparochie en de deelnemende verengingen moesten vanuit hun

- 22 -

Jaargang 2013 nummer 17 eigen gelederen maar sketches bedenken om te komen tot een heuse galaavond. Dit bleek een succesformule en de volgende verenigingen droegen hun steentje bij: KV Harbrinkhoek, de oudervereniging van de St Alphonsusschool, KPJ Harbrinkhoek, Jong Nederland en de Vrouwenvereniging Mariaparochie. Een en ander toen onder leiding van Jos Woertman namens de KPJ. Hij werd later opgevolgd door Alois Haselbekke (kv Harbrinkhoek). Onder zijn bezielende leiding werd de gala-avond geprofessionaliseerd. Namens d e Zonnebloem werd ook deelgenomen aan de gala-avond . Jan Busscher (Oudervereniging St. Alphonsuschool) volgde Alois Haselbekke op. Jeroen Oude Avenhuis (Klootschietersvereniging KV Nejbouw) nam de voorzittershamer over van Jan Busscher . Kampkuiper maakte plaats voor Tibbe. Anja Masselink (kv Nejbouw) is de huidige voorzitter is van de inmiddels officieel 25 jarig bestaande stichting Oranje-activiteiten HarbrinkhoekMariaparochie.

Henny Oude Geerdink

Hulp gezocht !!! Wie helpt ons met het maken van de canon (historisch overzicht) van Albergen en Harbrinkhoek? U kunt zich aanmelden bij een van de bestuursleden (zie blz. 41).

- 23 -



- 24 -

Jaargang 2013 nummer 17 Wanneer u de ontbrekende namen van de personen op de foto kent, wilt u dit dan doorgeven aan Jan Velthof (tel.: 0546-441521) of een van de andere leden van de Heemkunde (zie blz. 41 in dit nummer)? U kunt de gegevens natuurlijk ook via de mail versturen. 1 Juffrouw M.S. van der Wal

26 Jan Bouhuis

2 Paul Lucas

27 Jan Welberg

3 Gerard Kleyssen

28

4 Jos Oude Lenferink

29 Gerard Roelofs

5 Tonnie van der Aa

30 Marian Klaassen

6 Marian Oude Avenhuis

31 Herman Velthof

7 Ans Lohuis

32 Ans Demme

8

33 Annie van der Aa

9 Theo Oude Lenferink

34 Ria Drop

10

35 Wilma Kleissen

11 Harrie Koopman

36 Gerard Veldhof

12 Theo Bouhuis

37 Annie Oerbekke

13

38 Marietje Velthof

14 Marietje Fleerkotte

39

15

40 Agnes Borgerink

16 Tonnie Kroeze

41 Maria Eyssink

17

42 Agnes Oude Moleman

18 Gerrit Beld

43 Karel Maathuis

19 Johan van der Aa

44 Betsie Oude Breuil

20 Joop Nijhuis

45

21

46 Annie Wesselink

22

47 Harrie Oude Nijhuis

23 Ellie van der Aa

48 Gerard Kroeze

24 Maria Demmer

49 Ben Schepers

25 Annie Demmer

50 Agnes Schepers

- 25 -


FOREVER ‘TIBTOON’ Op een van de weinig mooie lentedagen zijn we bij Tiny Tibbe op de koffie, aan de Almeloseweg 214 te Mariaparochie. Henny Tibbe ligt met griep in bed maar Tiny heeft gezorgd voor een waardige vervanger: Henny’s broer Jan (68) met zijn genealogie-knobbel. Tiny en Henny Tibbe (beiden 69 jaar) waren 33 jaar lang de eigenaars en animators van Hotel-Café-Restaurant Tibbe. Nog steeds beter bekend als ‘TibToon’. Over die tijd zou je een boek kunnen schrijven. We beperken ons tot de gebeurtenissen die opborrelen tussen ‘weemood en wille’.

Henny en Tiny Tibbe Grootvader TibToon (1874-1965) kwam uit ’t Geziet in Albergen. Hij werkte als boerenknecht bij Löwkeboer in Mariaparochie. TibToon trouwde in 1900 met Joanna Bos uit Harbrinkhoek; in de verte zijn we zelfs nog familie van

- 26 -

Jaargang 2013 nummer 17 elkaar! In 1916 kocht hij een stuk heidegrond aan de Almeloseweg, de plek waar nu het horecabedrijf staat. Hij bouwde er een huisje en begon in 1919 met een kruidenierswinkeltje en handel in fruitbomen. Die fruitbomen haalde TibToon uit Limburg, heel vooruitstrevend voor die tijd. Toon en Joanna hadden tien kinderen. Een van de jongste, Jan (1911-2006), nam in 1937 het café over met verlof A, voor zwak alcoholische dranken.

Boven v.l.n.r: An Horstman-Tibbe, Herman (was getrouwd met Marie Kroeze), Femia Kroezen-Tibbe, Riek Wisman-Tibbe, Gerard (getrouwd met An van 't Reve), Bernard (getrouwd met Gerarda Hoek), Marie Wermelink-Tibbe, Jan Tibbe (getrouwd met Marie Paalhaar), Mien Pierik-Tibbe en Sien van Gaal-Tibbe. Voor Toon Tibbe en Joanna Bos.

“Hoe meer armoede, hoe meer de leu drinkt” Jan trouwde in 1938 met Marie Paalhaar (1912-1996) uit Mander, ook wel genoemd “Niemeijersmrie”. Toen ze trouwden woonde de ouders TibToon en Joanna nog bij hen in, evenals broer Herman en zussen Sien en Riek. Zo ging dat in die dagen. De zussen werden pastoorsmeid, “en als de pastoor dood-

- 27 -

Infoblad Heemkunde Albergen / Harbrinkhoek ging, kwamen ze weer terug in het ouderlijk huis”. Op latere leeftijd zijn Sien en Riek nog getrouwd. Broer Herman werd directeur van de Boerenleenbank in Almelo. En daarmee een goede adviseur voor TibToon Tibbe en Joanna Bos Jan. Jan en Marie kregen zeven kinderen: Tonny (19411997), Henny, de laatste horecaman (1943), Jan (1945), Theo (1947), Arnold (1950, Frans (1953) en het klapstuk, de enige dochter, Annet (1956). Van dat beetje bier in het café kon het gezin niet leven. Ze hadden ook nog een paar koeien en varkens en, vooral, TibJan was van beroep metselaar. Samen met vergunninghouder

Foto gemaakt door meester Bake d.d. 7 juli 1957 bij gelegenheid van de hernieuwing van de doopbeloften van Jan oftewel 'groot annemn'. Boven v.l.n.r: moeder Marie, Henny, Tonny, Jan, Theo en onder v.l.n.r: Arnold, Annette en Frans. Herman Horstman (getrouwd met zus An Tibbe) startte TibJan een aannemerijtje. Ze verrichtten veel werk voor de graaf van Almelo. Herman Horst-

- 28 -

Jaargang 2013 nummer 17 man overleed jong, Jan mocht niet alleen doorgaan. Hij ging werken bij bouwbedrijf Ter Horst en nam de opdrachten van de graaf mee. Het eerste biljart dat bij Tibbe in het café stond, was tweedehands gekocht van de graaf van Almelo.

Familiebedrijf In 1958 kocht TibJan een volledige vergunning van het vroegere café Koele in Fleringen. Rond 1960 begonnen ze met een cafetaria en ijsverkoop. Een gouden greep. In de schuur kwam een feestzaal, want de mensen kregen gaandeweg meer geld te besteden, ook aan feestjes. Het was hard werken, alle kinderen en familieleden hielpen mee. Voor de feestdagen gingen de kinderen de deuren langs om sterke drank te verkopen. Ze maakten alles zelf. Met kerst moesten ze ’s morgens om half 4 op om zo’n 400 slaatjes te maken. “10 mud aardappelen schillen! Moeder was beroemd om haar salade. Ze kende alle recepten voor het ‘brulft-ettn’ uit haar hoofd: slaatje, groentesoep, rollade, diverse groenten, zelfgemaakte chipolata- en bitterkoekjespud-

Het oude café ding.” Het oude pand werd gaandeweg te slecht. “Met de paraplu op in bed is ook niet wat.” In 1963 ging alles tegen de vlakte en werd er nieuw gebouwd, een

- 29 -

Infoblad Heemkunde Albergen / Harbrinkhoek hotel annex café en restaurant. Naast de hotelkamers hadden de eigen kinderen een slaapkamer. Er logeerde eens een aantal Fransozen bij hen. Op een gegeven moment zag Marie dat de hele wc was ondergekotst. Ze kende geen woord Frans maar pakte elke Fransman bij de kraag om verhaal te halen. Uiteindelijk bleek hun eigen Theo de wc te hebben ondergekotst… “Moeder was niet bang, ze gooide dronken lui zo naar buiten!” Het was ook Marie die een rijbewijs haalde, niet Jan. In 1964 kwam de eerste auto, waarmee Marie makkelijker inkopen kon doen. Met een grote stapel eieren reed ze over de weg, totdat ze plots moest remmen. Alle eieren kreeg ze in de nek, kapot natuurlijk. Er was in die De goede oude tijd, toen een pioniersjaren ook geen telefoon. Bellen pilsje nog fl 0,50 kostte deden ze bij timmerfabriek Groothuis.

Overname Henny was de enige van de zeven kinderen Tibbe die nog wel belangstelling had voor de horeca. Maar hij moest loodgieter worden, net als zijn broer Tonny. Een goed vak, volgens TibJan. Want er zou overal waterleiding worden aangelegd vanwege een tyfusuitbraak in 1954/55, waarschijnlijk door besmetting van de pomp op het schoolplein door het nabijgelegen kerkhof.

Henny met ouders Jan en Marie (krantenknipsel 1981)

- 30 -

Henny heeft maar een paar weken als loodgieter gewerkt. Hij stopte een kelnerskostuum in zijn koffertje

Jaargang 2013 nummer 17 en zocht de uitdaging. Hotel Bad Boekelo, Amstel Hotel, Kurhaus Scheveningen, hij keek overal zijn ogen uit en leerde overal. In Den Haag bediende hij met witte handschoenen aan de ministers. Verbaasd over zichzelf in zo’n illuster gezelschap. Rond 1975 wilden zijn ouders minder hard gaan werken. De zaak werd weer verbouwd; in grote lijnen ziet het er nu nog net zo uit. Het café bleef wat op de achtergrond, het cafetaria werd gesloten.

Cultuurshock Henny leerde begin jaren ’60 Tiny Sieljes uit Slagharen kennen. Zelfde bouwjaar als hij, dus dat moest wel goed gaan. Tiny: “Ik ben de jongste van zeven, altijd in de watten gelegd. Mijn oudste zus is 13 jaar ouder, die heeft me eigenlijk opgevoed. Mijn ouders waren druk met een aardappelhandel en kruidenierswinkeltje. Ik hoefde nooit te koken, kon nog geen gehaktbal maken!” Tiny was kleuterleidster aan een school in Coevorden, “met hart en ziel. Maar ja, toen we trouwden stopte ik, zo ging dat toen. We gingen allebei in de zaak werken.” Het duurde even voordat Henny als ‘vreemdeling’ in Slagharen werd geaccepteerd. Hij gaf een rondje in het voetbalcafé en toen kwam het goed. Met zanger Gert Timmerman ging dat anders. De dorpsjongens staken zijn banden lek toen hij verkering zocht met Hermien, ook afkomstig uit Slagharen… Ze zijn in 1969 getrouwd en gingen boven de zaak

Een ansichtkaart uit de jaren dat Mariaparochie nog niet bestond

- 31 -

Infoblad Heemkunde Albergen / Harbrinkhoek wonen. TibJan en Marie verkasten naar een nieuwe woning naast het bedrijf. In 1970 werd Debby geboren en Rob in 1972. Rob verongelukte in 1978. In 1980 werd Kim geboren. “Het horecavak was helemaal nieuw voor mij,” zegt Tiny, “ik moest alles in de praktijk leren. Gelukkig hadden we een goed team om ons heen. En de mensen van Mariaparochie-Harbrinkhoek zijn gemoedelijk. We hebben wel eens tien bruiloften achter elkaar gehad in twee weken. De tiendaagse noemden we dat. De kinderen werden tussendoor opgevoed, of ik bracht ze even naar mijn moeder in Slagharen. We hadden ook een stacaravan in Denekamp. Daar hebben we veel mooie dagen doorgebracht. In het begin zat het hotel altijd vol, met de motorraces hadden we natuurlijk veel buitenlandse gasten. Op een gegeven moment zaten wij met het team in de keuken te eten, een kelner was alleen in het restaurant. Hij kwam zenuwachtig binnen en zei, ‘d’r wil iemand ‘key’ te ettn hebbn, wat sol dat wèèn?’ Ik zei, ‘gef hem de sleutel mar’.”

Na de verbouwing

Andere tijden “Met mensen omgaan, de planning maken, dat zijn wel mijn sterkste kanten. Ik heb altijd zelf meegewerkt,” zegt Tiny. “Elke middag zat de tent vol voor

- 32 -

Jaargang 2013 nummer 17 de lunch. Na 1980 werd dat minder, het kon niet meer van de belasting worden afgetrokken. Ook de hotelovernachtingen liepen terug. In 1985 hebben we het beheer van de kantine van sporthal De Haambrink erbij genomen, tot 1990 ongeveer.” Einde jaren ’60 waren er om de veertien dagen dansavonden bij Tibbe. Het begon om half 7 maar om 5 uur zat alles al vol. Om half 11 was het afgelopen. Dat waren nog eens tijden… Drie pilsjes voor een gulden. Minder mooi waren de ‘stadsen en Entersen’ die op de dansavonden afkwamen. Dat werd vechten. Terrasstoelen door de ruiten. Er moesten beveiligers worden aangesteld, maar toch. Ze sliepen er niet meer van. Eind jaren ’70 zijn ze met de dansavonden gestopt. Zo’n 40 jaar geleden gingen de mensen weinig op vakantie. Hét uitje in de bouwvakvakantie kon dan zijn: Volop Haantjes Eten Bij Tibbe. Later hadVader Jan Tibbe den ze de zondagse buffetten, ook een topper. En de wildavonden aan het eind van het jaar. “Je moest steeds iets nieuws verzinnen want de tijden veranderen.”

Anekdote: toen Henny en Tiny allebei 50 werden, was er voor de familie bijna geen plek meer om de Sarah en Abraham in de tuin te zetten. En dus…

- 33 -


zaagde de familie een grote boom om onder het motto: ‘Maak oe nit naar, ’t is mar veur één dag’.

Afscheid In 1998 gingen Henny en Tiny naast de zaak wonen, in het huis waar Henny’s ouders hadden gewoond. Een jaar later werd Henny ziek. Dat was de reden om aan overname van de zaak te gaan denken. Uiteindelijk werd het café-restaurant in 2002 verkocht aan Bram van den Bosch. “En nu, het zwarte gat?” “Volstrekt niet,” zegt Tiny, “we genieten van de vrijheid, we waren er echt aan toe. Lekker met de caravan op pad. We zijn heel veel bij de volleybalwedstrijden van onze Kim geweest, ook heel leuk. We tennissen nog steeds. Als we gezond blijven, gaan we lekker door met genieten.”

Betsy Telgenkamp-Bos (t.b.v. de Heemkunde, mei 2013) fotobewerking Elise Goossen-Haarhuis NOG MEER HISTORIE: de legendarische TibToon had een broer, Hendrik, en twee zussen. Hendrik werd de grondlegger van bloemisterij Tibbe in Almelo. Zus Gezina trouwde met Vinke uit Albergen, ze bleven kinderloos. Ze woonden in een los hoes dat op de plek stond waarop nu de tennisbanen liggen. Gezina Vinke-Tibbe schonk het kruis dat op de calvarieberg op ons kerkhof staat. Achter op het kruis staat nog een plaatje ‘Vinke-Tibbe’. TibToon was de eerste doodgraver in onze parochie, die in 1918 werd gesticht. Ook het kerkhof werd toen aangelegd. Voor die tijd werden dorpsbewoners begraven in Albergen, waar ze ook ter kerke gingen in “het witte kerkje”, via een zandpad te bereiken.

- 34 -


De deurbel Hoor, daar gaat die nare bel Ja, ik kom, ik hoor het wel Heb maar eventjes geduld Eerst de ketel maar gevuld Dan de schotels aan kant En eens zien of 't vuur nog brandt. Hoor, daar luidt de bel alweer Oh, wat gaat die man tekeer Zou het soms de melkboer zijn? Of de knecht van Albert Heijn? Kan 't de man zijn van 't gas? Of de jongen van de was?

Bakker, slager, kruidenier Of een man met schuurpapier Brandstof, groente, kaas of vis Ik ga eens kijken wie er is Ja, wie daar? Heeft u gebeld? Komt u voor het krantengeld? Nee mevrouw, ik ben abuis Ik belde aan 't verkeerde huis.

Wil Roosendaal

- 35 -


Kruiswoordpuzzel

- 36 -

Jaargang 2013 nummer 17 Horizontaal

60. Verbinding

1. Deze weg herinnert aan vroegere

62. Kerkleider

steenbakkerijen

66. Telwoord

5. Voormalig polderwerker

68. Bouwval

7. Lichaamsdeel

69. Gesloten

9. Agrariër

70. Voedsel

11. Reeks

71. Familielid

12. Beginpunt van het kanaal

72. Landbouwwerktuig

17. Herkauwer

73. Strafwerktuig

18. Advies

75. Europeaan

19. Windrichting

76. Hefschroefvliegtuig (afk.)

21. Spinnewebdraad

78. Bijwoord

23. Kerkgebruik

79. Lidwoord

24. Rooms Katholiek

80. Levenslucht

25. Brandstof

81. Schaakstuk

27. Zangstem

83. Kleur

28. Motorevenement

85. Ten opzichte van (afk.)

29. Stuk hout

86. Compact Disk

30. Vochtig koud 31. Griezelig 33. Scheur 35. Boom 37. Jaarlijks terugkerend evenement 39. Communicatiemiddel 41. Als boven (afk.) 42. Muzieknoot 44. Telwoord 45. Lof 46. Leerling 47. Bewonderaar 48. Niet slim 49. Europeaan 51. Geneesheer 53. Schaakstuk 54. Muzieknoot 55. Vliegende schotel 57. Oude lengtemaat 58. Muurholte 59. Amsterdams Peil

Verticaal 2. Dierengeluid 3. Pier 4. Muzieknoot 5. Telwoord 6. Zwemvogel 8. Grasland 9. Roofdier 10. Muzieknoot 13. Inhoudsmaat 14. Langspeelplaat 15. Knaagdier 16. Grafsteen 18. Eetzaal in klooster 19. Het ..... kerkje 20. Soortelijk gewicht 21. Bank die verdwijnt 22. Mondeling onderhoud 25. Windrichting 26. Telwoord 30. Oud-burgemeester Tubbergen

- 37 -

Infoblad Heemkunde Albergen / Harbrinkhoek 32. Gebied in Albergen

64. Riviertje in Twente

34. Bekende Tubbergenaar

65. Boerenbezit

36. Bijwoord

67. Naaldboom

37. Schaakstuk

72. Lidwoord

38. Baardje

74. Drietal

40. Bewaarplaats voor documenten

75. Aanwijzend voornaamwoord

43. Muzieknoot

76. Ongeschonden

48. Gauw

77. Boom

50. Vis

80. Bijwoord

52. Familielid

81. Kunststof

54. Kleur

82. Thans

56. Familielid

83. Bevel

61. Leerinstituut

84. Lage waterstand

63. Zeggenschap

Liefe redaksie hier is sannie De auto fan ons fader doet ut heel good redaksie. laatst op een morgen toen was ons fader un beetje te laat ut het bed gekomen en toon kon hij ut met de fiets niet meer redden, dan maar gauw met de auto seidie, maar toen hij weg wouw starteren toen wouw hij ut niet anpakken, de aku was te slap geworden, redaksie, feels te slap, ons fader heeft die gele dopjes er afgehaalt en hij heeft ok dur een beetje uit un fles ingegoten, benzine of zo iets, toen is hij heel hard weggefietst, want de aku doet ut helemaal niet meer, hij was dur nog feel slapperder fan geworden. nu heeft hij dur een nieuwe aku ingebouwd en daarom loopt hij nu ok feel harder, de nieuwe aku loopt tweejendertig amperres in ut uur redaksie en de auto loopt tachtig kilometer in ut uur, dat is dan samen met elkaar honderdtwaalf kielometer, ons moeder zit altijd te kommederen as se in de auto sit redaksie. Se zegt altijd doo toch niet zo hard in de bocht en laat die fiets maar eerst voorbijgaan en sie je die autobus wel. En dan zegt ons fader en dagt je astas ik geen autobus meer kon zien, se gaan nu wel vaak met de auto op fiesiete, alleen sit uns moeder wel verlegen met ut haar . Nu heeft se een nieuwe haardroogkapper gekregen, weet je eigenlijk wel wat dat is redaksie, dat is geen gewone kapper, neen dat is zoon rond groen ding met un poot der onder en daor zit ok een elektrische snoerkabel aan. as je die snoerkabel in het stopcontact steekt dan

- 38 -

Jaargang 2013 nummer 17 komt dur warme lucht uit. Elektrische lucht heet dat en as je het hoofd der insteekt dan wort het haar zo droog. die dingen maken se bij fielips redaksie maar je mag nergens tegen fertellen redaksie astas we um daarfan gekocht hebben, want ons henkie sei astas wei apseluut geen reklame mogen maken, bofendien sei ons henkie was hij niet eens van fielips maar van een grote fabriek ut het suden der lands. toen ik hem vroeg hoe die grote fabriek dan wel heette seidie astas hij geen naam wou noemen. maar hij wist ut natuurlijk niet meer redaksie, ons moeder wast nu sowat iedere dag ut haar uit met sjampoo en dan gaat ze gauw onder de droogkapper sitten, dat doet ze geloof ik ontzettend graag, ik doe ut ook wel graag redaksie, want je krijgt dur ook nog krullen fan in je haar. ik heb dur laatst ook nogeen keertje ondergezeten, lekker as ik fan de winter terug kom uit school dan set ik expres geen muts op. en as ik dan hele kouwe oren heb dan fraag ik aan ons moeder of ut mag. ons fientje had dur haar laast ook efen kletsnat gemaakt met seep durin. maar se mocht ut lekker niet fan ons moeder. se sij astas een droogkapper geen speelgoed was foor kleine kinderen maar grote mensen. dat is ook so redaksie en dat is ut. maar ons fientje was kwaad. en saterdagmorgen toen ons moeder naar de markt was heeft se dur stiekum wel een uur lang onder geseten. maar se hat fergeten om de stekker in ut stokketakt te steken. en toen ons moeder terug kwam ging ons fientje gouw in de kamer met dur natte haar. ons moeder dacht asdat ons fientje al gedoest had. se sij astas ons fientje daarom un grote meid was en astas se foor beloning deze keer wel even onder de droogkapper mocht. maar ons fientje wou ut niet meer redaksie. se sij astas de droogkappers rotdingen vond. de groeten van…….

san

nie

Jagen of streupen, zee ‘n hazen, laot ‘t wèèn wat ‘t wil; t is um mie begunn’n . De jaarlijkse fietstocht wordt dit jaar gehouden op zondag 7 juli. Vanaf Landhotel ‘t Elshuys kunt u vertrekken tussen 11.00 en 14.00 uur. Gratis deelname voor iedereen. Onderweg een gratis kopje koffie/thee met iets er bij.

- 39 -


Overzicht schenkingen De stichting Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek heeft onlangs de volgende schenkingen mogen ontvangen:

Voorwerp

Schenker

Familiefoto Hulshof (Hergert); Trouwboekje en persoonsbewijs Johanna Alberts (Kujes Jannoa); Kopieën van diverse krantenknipsels.

Annie Telgenhof - Oude KoehorstHulshof Mekkelenbergerweg 7 Harbrinkhoek

Partij bidprentjes

Henk Kroeze Ootmarsumsedwarsweg 9 Almelo

Partij bidprentjes

Jan Voorhuis Hoofdstraat 19 Albergen

Boek Landbouwgids 1959

Frank Braakhuis Hofmaatsweg 2a Albergen

Schrift met verzen van Cato Sluiter; B. Oude Vrielink-Koopman 2 Zakwoordenboekjes: Elzenhof 14 - Nederlandsch—Engels Harbrinkhoek - Nederlandsch—Duits; Luistervergunning voor radio van 1950 uit Almelo; Diverse distributiebonnen uit de Tweede Wereldoorlog.

Wee vol siepels et, hef de weend altied achter. - 40 -


Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek Kanaalweg 7, 7665 VD Albergen Rek. nr. Rabobank Albergen 10.20.41.199 Voorzitter

Vacant

Sinds 1 januari 2009

Secretaris

Wil Roosendaal-Alberink

 0546 – 441720

Kanaalweg 7

7665 VD Albergen

Penningmeester

Hein Bloemenkamp

 0546 – 441534

Leden

Bertus Bos

 0546 – 441925

Gerrit Maathuis

 0546 – 441670

Jan Velthof

 0546 – 441521

Elise Goossen-Haarhuis

 0546 – 873252

Hennie Oude Nijhuis

 0546 – 441484

Hans Zeelenberg

 0546 – 441533

Gerard ter Haar

 0546 – 441790

Jan Voorhuis

 0546 – 442564

U kunt donateur worden voor maar € 5,- per jaar (€ 7,50 per jaar als u het infoblad wordt toegezonden) per automatische incasso. Hiervoor ontvangt u ons infoblad twee keer per jaar, kunt u onze donateuravond bezoeken, meedoen aan onze jaarlijkse fietstocht, zoeken in ons archief en natuurlijk onze overige activiteiten (bijv. tentoonstellingen) bezoeken. Heeft u mooie, oude en relevante artikelen voor ons infoblad of een oude foto, dan kunt u deze afgeven aan of mailen naar: [email protected] Weet dat onze stichting ook een eigen website heeft? www.heemkunde-albergen-harbrinkhoek.nl Op deze site vindt u algemene informatie en natuurlijk de activiteiten die de Heemkunde organiseert.

- 41 -


Maak ook uw buurman of buurvrouw lid Wordt ook donateur van de Heemkunde Albergen / Harbrinkhoek. U krijgt dan voor maar €,5- per jaar (of € 7,50 per jaar als u het infoblad wordt toegezonden) toegang tot ons uitgebreide archief in de Heemkelder, twee keer per jaar ons infoblad “De oale Maarke”, een donateuravond, hulp bij stamboomonderzoek, een fietstocht en natuurlijk kunt u dan ook onze overige activiteiten (bijv. tentoonstellingen) bezoeken. Het belangrijkste is dat u met het donateurschap de Heemkunde ondersteunt die de geschiedenis van de dorpen Albergen en Harbrinkhoek bestudeert en vastlegt. Heeft u thuis nog waardevol materiaal in de vorm van bijv. oude foto’s, krantenartikelen, dagboeken, oude bidprentjes of overig informatief materiaal, dan kunt u hiervan door de Heemkunde een afdruk laten maken voor het archief. Voor vragen of ideeën kunt u altijd bij één van onze leden terecht. De namen staan vermeld op pagina 41. Actuele informatie over de Stichting Heemkunde Albergen / Harbrinkhoek kunt u op www.heemkunde-albergen-harbrinkhoek.nl vinden. U kunt de Heemkunde helpen door uw buurman of een familielid donateur te maken. Knip daartoe onderstaande machtiging uit, laat hem invullen en lever deze in bij één van de bestuursleden. Alvast onze hartelijke dank voor uw hulp.



—————————————————————————————————————————————

Machtiging Stichting Heemkunde Albergen / Harbrinkhoek Naam: ..………………………..……………………………………………………………………… Adres: ...….……………………..……………………………………………………………..…….. PC + Plaats: …………………………..…………….……………………………………….……. Bank/gironummer: ………………………………...……………………………………..……… Verleent hierbij toestemming tot wederopzegging aan het bestuur van de Stichting Heemkunde Albergen/Harbrinkhoek om van zijn/haar bovenvermeld Rekeningnummer jaarlijks € 5,- / € 7,50 bijdrage af te schrijven voor het donateurschap aan de Stichting. Datum: ………………………… Handtekening: ……………………………………...……

- 42 -

Laat hier het tegellogo van uw bedrijf


Plaatsen!

Bel 0546-441534 De sponsoren vergeet hen niet! Met uw steun zijn zij ons van dienst.

Laat hier het tegellogo van uw bedrijf Plaatsen!

Bel 0546-441534

ISSN: 2211-4114

www.heemkunde-albergen-harbrinkhoek.nl

Harbrinkhoek

Recommend Documents