h a r m o n i e Vloeiend Vooruit
Schokkend Samen
e v o l u t i e
r e v o l u t i e
Trage Twist
Dynamisch Divers
c o n f l i c t
Vier vergezichten Hans Stegeman
Kennis & Economisch Onderzoek
Inleiding Programma • 13u30 – 14u30: inleiding • 14u30 – 15u30: groepswerk
• 15u30-16u00: pauze • 16u-17u30 groepen presenteren: 10 minuten elk (zonder tussenkomst) + discussie • 17u30-17u45: wrap-up
2
Kennis & Economisch Onderzoek
Inleiding Outline • Waarom scenario’s • Trends
• Strategisch kader Rabobank (groep) • Scenariofilm
• Wat betekenen de scenario’s • Van scenario’s naar strategie
3
Kennis & Economisch Onderzoek
Inleiding Project • Waarom zo ver vooruitkijken? • Waarom scenario’s? “Scenarios are stories about the future. They are not
attempts to predict the future; rather, they aim to sketch the boundaries of the plausible. They are built on a thorough analysis of factors – social, political, economic, environmental, technological – that could shape the future environment of a given business, region or policy area. They explore three or four diverse eventualities of how the world might look if the most uncertain and important drivers unfold in different ways.” (Bron: World Economic Forum)
• Doel: de relevante omgeving van de Rabobank in kaart brengen 4
– Consistent, Plausibel en Spannend
Kennis & Economisch Onderzoek
Bepalende ontwikkelingen Drijvende krachten • Steeds meer en oudere mensen op de wereld • Verschuivende machten, stabiele relaties? • Een nieuwe technologische doorbraak? • Fossiele grondstoffen worden steeds schaarser • Uitdagingen voor voedsel- en waterschaarste • Een nieuwe doorbraaktechnologie? • Tegen of met elkaar uitdagingen aangaan? • Met minder mensen anders werken
• Waar en hoe wonen we? • Een ander financieel stelsel? 5
Kennis & Economisch Onderzoek
Strategisch kader Cruciale vragen Rabobank Uitgangspunten 1. Coöperatieve identiteit: klantfocus, continuïteit en langetermijnoriëntatie, sober beheer en efficiency 2. Streven naar Allfinanz marktleiderschap in Nederland 3. Streven naar mondiale Food & Agribank: mede ingegeven door beperkte groeimogelijkheden binnenlandse markt; géén Deltastrategie, maar alert op wijzigende omstandigheden 4. Behoud van Triple A status 5. Hoogwaardig MVO-beleid
-
Wat zijn we? Wat doen we? Waar doen we dat? Hoe doen we dat?
INTRO
7
Kennis & Economisch Onderzoek
IN2030 Toenemende mondiale welvaart € 1000 mld
€ 1000 mld
40 35 30 25 20 15 10 5 0 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 VV
DD
TT
SS
40 35 30 25 20 15 10 5 0
IN2030 …maar in Nederland niet altijd € mld
€ mld
900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 SS
DD
TT
VV
900 800 700 600 500 400 300 200 100 0
IN2030 …met veel verschillen in volatiliteit %
8 6 4 2 0 -21991 1996 2001 2006 2011 2016 2021 2026 -4 -6 -8 -10 -12 DD
TT
VV
%
SS
8 6 4 2 0 -2 -4 -6 -8 -10 -12
IN2030 Toename bevolking x mln personen
19 18,5 18 17,5 17 16,5 16 15,5 15 1991 1996 2001 2006 2011 2016 2021 2026 DD
TT
VV
SS
19 18,5 18 17,5 17 16,5 16 15,5 15
Thousands
Thousands
x mln personen
IN2030 Groei- en krimpsectoren
Dynamisch divers
IN2030
Renteontwikkeling 14
%
%
14
12
12
10
10
8
8
6
6
4
4
2
2
0 1991 1996 2001 2006 2011 2016 2021 2026
0
DD
TT
VV
SS
IN2030 Huizenprijsontwikkeling %
25 20 15 10 5 0 -5 -10 -15 -20 1991 1996 2001 2006 2011 2016 2021 2026 DD
TT
VV
SS
%
25 20 15 10 5 0 -5 -10 -15 -20
IN2030 Omgevingsfactoren bank Marktdynamiek
Internationale oriëntatie
Uitleencapaciteit
Harmonisatie regelgeving en toezicht
SS
Bankomvang
DD
TT
VV
IN2030 Bank-klantrelatie Vertrouwen
Soepele kredietvoorwaarden
Klantloyaliteit
K' NEX-en
Virtuele kanalen
SS
DD
TT
VV
IN2030 Van scenario’s naar strategie • Wat is waarschijnlijk? • Wat kan je met de scenario’s? • Hoe houd je de radar actueel? – Leading en lagging indicators
• En wat als iets niet op de radar staat?
Scenario’s
IN2030 Van scenario’s naar strategie Schokkend Samen
Dynamisch Divers
Trage Twist
Monitoren
Strategievorming
Activiteiten
Signaleren, detecteren en early warnings
Vloeiend Vooruit
IN2030 Van scenario’s naar strategie • Wat is waarschijnlijk? • Wat kan je met de scenario’s? • Hoe houd je de radar actueel? – Leading en lagging indicators
• En wat als iets niet op de radar staat?
Van scenario’s naar Rabo-strategie • •
•
We bespreken per groep één scenario en hoe dat van invloed kan zijn op de strategie van de Rabobank Ter structurering gaan we uit van het huidige SK: Welke uitgangspunten en welke speerpunten zouden in ieder geval ter discussie moeten worden gesteld en wat moet daar eventueel voor in de plaats komen? Daarbij stellen we de volgende vragen: 1. Wat is de invloed van het scenario op het huidige SK? 2. Hoe zeker/onzeker zijn die trends of hun gevolgen (wat is impact)? 3. Wat moet er met de uitgangspunten en speerpunten gebeuren om als Rabobank ook in die wereld succesvol te zijn? Daarbij 3 opties: – Niets doen – Eraan sleutelen – Weghalen
Huidige Strategisch Kader Uitgangspunten 1. Coöperatieve identiteit: klantfocus, continuïteit en langetermijnoriëntatie, sober beheer en efficiency 2. Streven naar Allfinanz marktleiderschap in Nederland 3. Streven naar mondiale Food & Agribank: mede ingegeven door beperkte groeimogelijkheden binnenlandse markt; géén Deltastrategie, maar alert op wijzigende omstandigheden 4. Behoud van Triple A status 5. Hoogwaardig MVO-beleid
Speerpunten a. Gezonde balansverhoudingen: afhankelijkheid van korte en lange termijn professionele middelen beperken b. Grote nadruk op zakelijke markt c. Implementatie van Rabobank 2010 d. In het buitenland scherpere focus op kernactiviteiten e. Scherpere focus dochters op toegevoegde waarde voor strategische doelen
Conclusies uitgangspunt Coöperatieve identiteit Allfinanz NL
F&A intl
Triple A
MVO
SS
DD
TT
VV
Conclusies • • • •
… Wat blijven doen? Wat beginnen? Wat stoppen?
Voor meer info:
www.rabobank.com/kennisbank In augustus 2011 verschijnt ook het boek
Kennis & Economisch Onderzoek
Conclusies • Strategiebepaling: zekere en onzekere trends in scenario’s • Zeker:
– groei binnenlandse markt kleiner – Economische macht verschuift naar het oosten – Demografische verschuiving
• Onzeker:
– Internationaal speelveld – Regulering – Sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen
• Voor deze laatsten: put- en callopties