Handleiding bij scheiding door mr. J.A.M.P. Keijser
Derde, herziene druk
Kluwer-Deventer-1995
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 De fase vöör de scheiding
1
1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5.
1 2 4 5 6
Scheiden of niet Inschakeling van een advocaat Verzoening Gescheiden wonen Risico's bij het verlaten van de echtelijke woning
Hoofdstuk 2 Verschillen tussen echtscheiding, scheiding van tafel en bed, ontbinding van het huwelijk na scheiding van tafel en bed, en nietigverklaring van het huwelijk 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5.
Algemeen Echtscheiding Scheiding van tafel en bed Ontbinding van het huwelijk na scheiding van tafel en bed Nietigverklaring van het huwelijk
9 9 10 11 14 15
Hoofdstuk 3 Voorlopige voorzieningen
17
3.1. 3.2. 3.2.1. 3.2.2. 3.2.3. 3.2.4. 3.3. 3.4.
17 18 18 19 20 23 23 26
Algemeen Welke voorzieningen zijn mogelijk? Toewijzing van de echtelijke woning Beschikbaarstelling goederen tot dagelijks gebruik Voorzieningen ten aanzien van minderjarige kinderen Alimentatie voor de andere echtgenoot Procedure Duur van de voorlopige voorzieningen
VII
Hoofdstuk 4 Nevenvoorzieningen
29
4.1. 4.1.1. 4.1.2. 4.1.3. 4.1.4. 4.1.5. 4.2.
29 30 30 31 32 33 33
Nevenvoorzieningen ten aanzien van gevolgen van de scheiding Alimentatie voor de andere echtgenoot Voorzieningen met betrekking tot boedelscheiding Regelingen met betrekking tot kinderen Voortgezet gebruik echtelijke woning Huurrecht van de echtelijke woning Procedure
Hoofdstuk 5 Het verloop van de procedure 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5. 5.6. 5.7. 5.7.1. 5.7.2. 5.7.2.1. 5.7.2.2. 5.7.2.3. 5.7.2.4. 5.7.3. 5.7.4. 5.7.5. 5.8. 5.9. 5.10.
De duur van de procedure Rechtsmacht van de Nederlandse rechter Welk recht moet worden toegepast Erkenning van Nederlandse beschikkingen en buitenlandse scheidingen Welke rechter is bevoegd De inhoud van het verzoekschrift Het verloop van de procedure in eerste instantie Gemeenschappelijk verzoek Eenzijdig verzoek Algemeen Indiening en betekening De wederpartij voert verweer Referte of verstek Mogelijk verweer tegen verzoek tot echtscheiding; het pensioenverweer Scheiding van tafel en bed Ontbinding van het huwelijk na scheiding van tafel en bed Hoger beroep Cassatieberoep Wanneer is de scheiding defmitief?
35 35 37 38 39 40 41 43 43 45 45 45 47 50 51 52 53 54 57 57
Hoofdstuk 6 Kinderen
61
6.1. 6.2. 6.3.
61 61 62
VIII
Algemeen Voorlopige voorzieningen Definitieve voorzieningen
6.3.1. 6.3.2. 6.3.3. 6.3.4. 6.3.5. 6.3.5.1. 6.3.5.2. 6.3.5.3. 6.3.5.4. 6.3.5.5. 6.4. 6.5. 6.6.
Voogdij en toeziende voogdij Co-ouderschap Uitoefening van de ouderlijke macht na scheiding van tafel en bed Omgangsregeling Procedures Processuele bevoegdheden van de minderjarige Nevenvoorziening in de scheidingsprocedure Afzonderlijk verzoek omgangsregeling Wijziging gezag of omgangsregeling Voogdij na overlijden Nederlandse kinderen in het buitenland en buitenlandse kinderen in Nederland Alleenstaande oudertoeslag, buitengewone lastenaftrek en kinderbijslag Nakomende kinderen
Hoofdstuk 7 Alimentatie 7.1. 7.2. 7.2.1. 7.2.2. 7.2.2.1. 7.2.2.2. 7.2.2.3. 7.3. 7.3.1. 7.3.2. 7.3.3. 7.3.4. 7.3.5. 7.4. 7.5. 7.5.1. 7.5.2. 7.5.3. 7.5.4. 7.5.5. 7.6.
63 65 66 66 68 68 71 71 72 72 73 74 75
79
Algemeen 79 Wie heeft recht op alimentatie? 80 Kinderen 81 De ex-echtgenoot 83 Voorwaarden voor aanspraak op levensonderhoud 83 Wangedrag 84 Nieuw huwelijk of concubinaat van de alimentatiegerechtigde; proefsamenleving 85 Fiscale aspecten 88 Alimentatie aftrekbaar? 88 Buitengewone lastenaftrek 90 Tariefgroep 91 Afkoop van alimentatie 89 Eigen woning 93 Omvang van de kinderalimentatie 94 Omvang van de alimentatie voor de ex-echtgeno(o)t(e) 96 Draagkracht 97 Nieuw huwelijk of samenlevingsverband van de alimentatieplichtige 101 Behoefte 103 Overlijdensrisico alimentatieplichtige 104 De alimentatiegerechtigde en een nieuwe partner 107 Alimentatienormen 107 IX
7.7. 7.8. 7.9. 7.10. 7.11. 7.11.1. 7.11.2. 7.11.3. 7.11.4. 7.11.5. 7.11.6. 7.12. 7.13. 7.13.1. 7.13.2. 7.13.3. 7.13.4. 7.14.
Indexering Wijziging van alimentatie Limitering van de alimentatieduur Einde van de alimentatieplicht De alimentatie-overeenkomst Duur, afbouw-en kortingsregelingen Beding van niet-wijziging Wijziging bij overeenkomst van door de rechter vastgestelde alimentatie Niet-wijziging bij nieuwe partner Afkoop van alimentatie Aandachtspunten Bijstand en verhaal Hoe wordt de alimentatie vastgesteld? Voorlopige voorzieningen Nevenvoorziening in de scheidingsprocedure Afzonderlijke alimentatierequesten Wijziging van alimentatie Tenuitvoerlegging van alimentatiebeschikking; beslag en gijzeling
110 113 115 119 121 121 122 123 123 124 125 126 129 130 130 131 133 133
Hoofdstuk 8 Goederengemeenschap en huwelijkse voorwaarden
137
8.1. 8.1.1. 8.1.2. 8.1.3. 8.1.4. 8.1.5. 8.1.6. 8.1.7. 8.1.8. 8.1.9. 8.2. 8.2.1. 8.2.2. 8.2.2.1. 8.2.2.2. 8.2.2.3. 8.2.2.4. 8.2.2.5. 8.2.2.6.
137 137 137 138 139 139 141 141 142 143 144 144 146 146 147 147 147 148 149
X
Algemeen Inschakeling van notaris Gemeenschap van goederen, koude uitsluiting en tussenvormen Belang van het vermogensregime Wijziging van huwelijksgoederenregime Huwelijksgoederenregime bij internationale echtscheidingen Ontbinding van de goederengemeenschap Opheffing van de gemeenschap bij vonnis/beschikking Gevolgen van de ontbinding Problemen bij uitsluiting goederengemeenschap Verdeling van de goederengemeenschap Methode van verdeling Wat moet worden verdeeld? Wat behoort wel tot de gemeenschap? Wat behoort niet tot de gemeenschap? Recht op informatie Opbrengsten en gebruiksvergoeding Wie krijgt wat? Benadeling van de goederengemeenschap
8.2.3. 8.2.4. 8.3. 8.4. 8.5. 8.5.1. 8.5.2. 8.5.3. 8.6. 8.7. 8.8. 8.9.
Tegen welke waarde? Fiscale notities 149 Vorm en procedure 151 Huwelijkse voorwaarden; verrekenbedingen 153 Schulden 157 Pensioenverevening 159 Scheidingen na 1 mei 1995 159 Scheidingen in de periode van 27 november 1981 tot 1 mei 1995 161 Scheidingen vöör 27 november 1981 163 De woning 164 Maritaal en conservatoir beslag 166 Erfrechtelijke aspecten 167 Verzekeringen 168
Hoofdstuk 9 Verzoening en hertrouwen
171
Hoofdstuk 10 Wat kost de scheiding?
173
Vreemde-woordenlijst Enige literatuur Trefwoordenregister
177 181 183
XI
