handelingen die de mensen in die situaties kunnen doen

6.2 Ergotherapie Wat doet de ergotherapeut Een ergotherapeut begeleidt mensen van alle leeftijdsfasen in het terugwinnen, verbeteren en/of in stand houden van hun functioneren in hun leer-, leef-, werk- en ontspanningssituaties. De middelen van de ergotherapeut zijn alle activiteiten/handelingen die de mensen in die situaties kunnen doen. Het leren optimaal ZELF (-standig) HANDELEN van patiënten/cliënten is hét doel van de ergotherapeut. Hierbij vertrekt hij van een onderzoek van: - De (overblijvende) mogelijkheden m.b.t. het kunnen uitvoeren van dagelijkse activiteiten/handelingen. - Wat de patiënt/cliënt en/of mensen uit zijn omgeving belangrijk en haalbaar vinden. Daarna maakt de ergotherapeut, samen met de patiënten/cliënten, die hij behandelt een (leer)programma op en daarna wordt er geoefend. Heel vaak zal een ergotherapeut na een onderzoek alleen advies geven aan de patiënten/cliënten en/of aan de mensen uit zijn omgeving (echtgenoot, ouders, buur, architect, opvoeder, leerkracht, …)

Soms moet de ergotherapeut de mantelzorgers (= mensen in de omgeving) aanleren hoe ze best hulp kunnen bieden aan de patiënt/cliënt.

Waar zijn de ergotherapeuten actief in AZ Damiaan? Binnen AZ Damiaan werken 17 ergotherapeuten, die samen 14 fulltime betrekkingen vormen. Als ergotherapeut zijn we werkzaam op heel wat afdelingen binnen het ziekenhuis, dit met telkens een licht andere vorm van therapie. Op volgende afdelingen komt een ergotherapeut: geriatrie (G1,G2,G3,G4), psychogeriatrie (VE 7), psychiatrie (VE 1 en VE 3), acute neurologie (VE 9), orthopedie (VE 5), interne liaison, geriatrisch dagziekenhuis, psychiatrisch dagziekenhuis, acute neurologie (VE 14), SP neurologie (VE 15) en revalidatiecentrum.

Ergotherapeuten Diensthoofd: Dhr. Jordy Boey.

Vlinder ergotherapeuten:

Competentiecentrum Revalidatie:

Mevr. Kimberly Van Marcke

Orthopedie (VE 5): mevr. K. Maertens.

Mevr. Romina Van de Maele

Acute neurologie (VE14): Dhr. B. Vanhee SP-neurologie (VE 15): mevr. T. Govaert Ambulante revalidatie: mevr. D. Poelman Rug/nekschool: Dhr. Jordy Boey Taakverdeling psychiatrie: VE 3: mevr. A. Dewinter en mevr. M. Leyre. VE 1: mevr. A. Deruyter en mevr. G. Dewitte. Taakverdeling psycho-geriatrie: VE 7: mevr. E. Govaert. Taakverdeling geriatrie campus St-Jozef

campus H.Hart

Ger 2: mevr. M. Van Daele

Ger 1: mevr. H. Jaecques

Ger 4: mevr. D. Wyffels

Ger 3: mevr. A. Blomme

Geriatrisch dagziekenhuis en

Hulpergotherapeut: mevr. J. Vander Eecken

interne liaison: mevr. L. Sticker Animator: mevr. L. Verdoolaeghe

54

Hoe verloopt een behandeling? Op elk van bovenstaande afdelingen verloopt de ergotherapeutische behandeling in 3 fasen. Het spreekt voor zich dat er voor elke afdeling dan ook activiteiten georganiseerd worden die voor die afdeling gepast zijn. Elke ergotherapeut is lid van het multidisciplinaire team van zijn eigen afdeling. Dit houdt in dat gegevens aan elkaar worden overgedragen en er wekelijks een teamvergadering gehouden wordt. 1. De diagnostische fase: In deze fase wordt het handelingsprobleem bij de patiënt/cliënt in zijn fysieke en sociale omgeving in kaart gebracht; alsook de betekenis die een stoornis, beperking en/of handicap in zijn handelen voor hem heeft. De ergotherapeut verzamelt gegevens via observaties van activiteiten/handelingen, specifiek ergotherapeutisch onderzoeksmateriaal, testen en gesprekken. Daarnaast gaat de ergotherapeut de mogelijkheden de patiënt/cliënt en zijn fysieke en sociale omgeving en de belemmerende factoren na. Op de afdeling geriatrie gebruikt men bijvoorbeeld een kennismakingsformulier, een mini-mental state, en dergelijke om een beeld te krijgen van de patiënt. Zo heeft elke afdeling zijn eigen testen, activiteiten om deze diagnostische fase te doorlopen. 2. De therapeutische fase: De ergotherapeut baseert zich voor de therapie enerzijds op de gegevens verkregen uit de diagnostische fase en anderzijds op de gegevens verkregen van andere gezondheidsmedewerkers. Het handelen van de patiënt in zijn omgeving staat hierin altijd centraal. De therapeut kan in samenspraak kiezen om de patiënt/cliënt te behandelen en/of te adviseren. Hierbij benut de ergotherapeut de aanwezige mogelijkheden van de patient/ cliënt en van zijn fysieke en sociale omgeving. Onze ergotherapeut op de afdeling orthopedie bijvoorbeeld biedt de patiënten, na een operatie waarbij een totale knieprothese geplaatst werd, oefeningen aan die het herstel na deze operatie bevorderen. Dit kan gaan van balanstraining tot het versterken van de quadriceps en inoefenen van het nemen van de trap. 2.1 Behandelen, trainen en begeleiden: Bij een behandeling streeft de ergotherapeut herstel en ontwikkeling na van de verloren functies om een optimaal functioneren terug mogelijk te maken. Wanneer (volledig) herstel niet meer haalbaar is, streeft de ergotherapeut naar het onderhouden van de resterende functies en naar het voorkomen van verergering van de stoornis en/of vermindering van de beperking. 2.2 Adviseren: de ergotherapeutische adviesverlening richt zich naar de patiënt/cliënt zelf, naar de mensen in zijn omgeving en naar de (professionele) verzorgers. De adviesverlening betreft het geven van richtlijnen en instructies over hulpmiddelen, methodeaanpassing en woningaanpassingen. Op die manier wordt de patiënt (cliënt) in staat gesteld optimaal te functioneren in de woon-, werk-, leer- en ontspanningsomgeving. Als ergotherapeut op een afdeling psychiatrie bijvoorbeeld proberen we de patiënten onder andere te adviseren in het hele maaltijdgebeuren. Voorbeelden zijn kostenbesparende maaltijden, caloriearme maaltijden, de juiste bereidingswijze van bepaalde gerechten,… Kortom advies op maat van de noodzaak van de patiënt, met betrekking tot maaltijden. 3. Evaluatiefase: Na de therapeutische fase wordt het proces afgerond en wordt het resultaat schriftelijk of mondeling doorgegeven aan de verwijzende arts. Natuurlijk is er ook een overdracht aan de andere leden van het multidisciplinaire team. 55

6.3 Kinesitherapie Structuur Campus H.Hart De kinesitherapeutische activiteiten van de reva-groep worden opgestart en gestuurd in onderlinge afspraak met de revalidatieartsen (Dr. Dekeyzer en Dr. Van Ingelghem). Deze activiteiten zijn gericht naar patiënten opgenomen op de diensten neurologie en orthopedie, alsook de ambulante revalidatie patiënten. Stageverantwoordelijke voor campus H.Hart is Bart Ysenbrandt (tel:059/55 73 70). Campus Sint-Jozef Op campus Sint-Jozef is iedere kinesitherapeut(e) zelf verantwoordelijk voor zijn/haar toegewezen dienst(en). De behandelingen worden door hem/haar zelf opgestart en gestuurd in onderlinge afspraak met de behandelende geneesheer. Stageverantwoordelijke voor campus Sint-Jozef is Raphaël Vanzandweghe (059/55 72 28). Het kinesitherapeutenbureau bevindt zich op de derde verdieping van blok B. Bestaffing van de diensten volgens campus Bestaffing campus H. Hart (= 232 bedden)

Bestaffing campus St. Jozef : ( = 302 bedden)

Daniël Kerkaert

Myriam Meulemeester

(fysiotherapie,manuele therapie)

Anne Marie Pauwels (neurologie/revalidatie) Bart Ysenbrandt

(psycho-geriatrie/psychiatrie)

Luc Verduyn

(neurologie)

Shirley Vanhaecke

(orthopedie)

Sigurd Poiz

(geriatrie,palliatieve zorgen)

Lia Decoussemaker (materniteit, zowel opgenomen als ambulante patiënten) Jean-Marie Sercu

(geriatrie en pneumologie)

Raphaël Vanzandweghe

(traumatologie, algemene heelkunde en neurochirurgie)

(manuele therapie/MTT-training)

Johanna Bauwen

(ambulante cardiale revalidatie)

Pascal Depuydt

(manuele therapie/MTT training)

Annick Jonckheere

(ambulante cardiale revalidatie)

Tom Vereycken

(geriatrie)

Chris Capelle

(pediatrie)

Sarah Van Mieghem (geriatrie/vlinder)

Dirk Maton

(intensieve zorgen/midcare)

Wouter Backers

(vlinder revalidatie)

Annelies Defoer

(cardiologie/vlinder)

Brigitte Angelescu

(SP-neuro / oncologische revalidatie)

Jurgen Fockedey

(geriatrie/cardiale revalidatie)

Maaike Penez SP-neurologie)

(ambulante neurologie en orthopedie/

Het revalidatiecentrum staat onder leiding van één fysische revalidatiearts, Dr. Johan Dekeyzer en één neuroloog Dr.Erwin Van Ingelghem . In het revalidatiecentrum worden verschillende therapieën toegepast zowel op ambulante als interne patiënten. Hydrotherapie, kinesitherapie, fysiotherapie worden gecombineerd in samenwerking met de ergotherapeuten om het welzijn van de patiënten te verbeteren.

Onze kinesisten behandelen patiënten op de volgende diensten: traumatologie, zware chirurgie, gynaecologie, materniteit, pediatrie, intensieve zorgen, cardiologie, pneumologie, geriatrie, oncologie en hartrevalidatie.

56

Patiëntenpopulatie Patiëntenpopulatie in revalidatiecentrum op campus H. Hart Zowel ambulante als interne patiënten met fysische pijnklachten en motorische klachten en stoornissen worden hier behandeld. Het is vanzelfsprekend dat er in het revalidatiecentrum patiënten kunnen verwacht worden van alle verschillende diensten. Patiëntenpopulatie op campus St. Jozef Uitgezonderd de patiënten op de hartrevalidatie, oncologie, babymassage, pré –en postnatale kiné (allen ambulante patiënten) zijn alle andere patiënten gehospitaliseerd en worden behandelend naargelang de specifieke aandoening. Meest voorkomende onderzoeken Voorkomende onderzoeken i.v.m. kinesitherapie in het revalidatiecentrum

Het revalidatiecentrum heeft allerlei facetten. Alle patiënten worden eerst door dokters in de fysische geneeskunde en revalidatie onderzocht. Hierbij wordt een behandelingstherapie opgesteld door de dokters en wordt de uitvoering verzekerd door de betrokken kinesitherapeut(e). Daar het noodzakelijk is om gedurende de opleiding kinesitherapie een volledig kinesitherapeutisch onderzoek op te stellen van een patiënt, kan dit door de betrokken diensten en kinesitherapeuten ten alle tijde gevraagd en verwacht worden. Voorkomende onderzoeken i.v.m. kinesitherapie op campus St. Jozef Zoals reeds eerder vermeld worden de kinesitherapeutische behandelingen opgestart en gestuurd door de betrokken kinesitherapeuten na onderling akkoord van de geneesheer per dienst. Dagindeling en kinesitherapeutische organisatie van de diensten Algemeen 8u – 12u: begin van therapieën bij zowel gehospitaliseerde als ambulante patiënten 13u30 – 17u36: hervatting therapieën en einde dagtaak Kinesitherapeutische organisatie en verloop van de activiteiten op campus H.Hart. Zoals reeds eerder vermeld worden oefentherapie, fysiotherapie en manuele therapie met elkaar gecombineerd om zo tot een optimale behandeling te komen voor een patiënt. Kinesitherapeutische organisatie en verloop van de activiteiten op campus St-Jozef (zoals reeds eerder vermeld)

57

6.4 Psychologische dienst Binnen AZ Damiaan wordt veel belang gehecht aan een kwaliteitsvolle zorgverlening. Er wordt gestreefd naar een totale aanpak, waarbij zowel de lichamelijke als psychische gezondheid aandacht krijgt. Voor het psychologisch aspect kan beroep worden gedaan op een team klinisch psychologen. Wat is een klinisch psycholoog De klinisch psycholoog is expert op het gebied van het menselijk psychisch functioneren (zowel gezond als problematisch). Centraal hierbij staat de wisselwerking tussen dit psychisch functioneren enerzijds en het gedrag en de lichamelijke gezondheid anderzijds. In de praktijk richt de psycholoog zich op psychodiagnostiek (om het functioneren beter te begrijpen) en op psychologische behandelmethoden (om het functioneren te verbeteren). Een klinisch psycholoog genoot een vijf jaar durende universitaire opleiding, met een specialisatie binnen de klinische psychologie. Er wordt veel aandacht besteed aan continue bijscholing en verdere bekwaming, om steeds de best mogelijke zorg te waarborgen.

Werking van de dienst psychologie De verschillende psychologen binnen ons team hebben elk een eigen specialisatie. Ze werken nauw samen met bepaalde afdelingen binnen het ziekenhuis. Binnen deze multidisciplinaire teams zorgt de psycholoog voor hulpverlening aan patiënten en formuleert hij advies aan andere hulpverleners. Patiënten kunnen worden doorverwezen naar een psycholoog door de arts of door andere hulpverleners. Ook diensten waar geen vaste samenwerking is met een bepaalde psycholoog kunnen beroep doen op de dienst psychologie. Op basis van de vraagstelling wordt de aanvraag dan toegewezen aan iemand binnen het team. Dienstverlening Psychodiagnostiek Om een beter zicht te krijgen op de patiënt en de eventuele problemen, kunnen bepaalde zaken in kaart worden gebracht. Afhankelijk van de vraagstelling wordt hiervoor gebruik gemaakt van psychologische tests. (Voorbeelden: depressie, persoonlijkheidsstoornis, dementie, autisme, problematische rouw, …) Begeleiding en therapie Patiënten (en indien nodig hun omgeving) kunnen bij de psycholoog terecht voor ondersteunende gesprekken en psychotherapie, zowel tijdens een opname in het ziekenhuis als op ambulante basis. Psycho-educatie Om mensen beter te leren omgaan met een ziekte of een andere problematiek, wordt aangepaste informatie en voorlichting gegeven. Deze informatie is gericht op het vergroten van kennis en inzicht in de problematiek, op vaardigheden om ermee 58

Psychosociale preventie Door tijdig in te grijpen, wordt getracht om 1.

het ontstaan van problemen te vermijden,

2.

ervoor te zorgen dat bestaande problemen niet erger worden of

3.

ervoor te zorgen dat gekende problemen zich niet opnieuw voordoen (Voorbeelden: suïcidepreventie, rookstop begeleiding om te voorkomen dat ziektes ontstaan of verergeren, preventieve rouwzorg, …).

Gerichte doorverwijzing Afhankelijk van de problematiek & van de expertise van de psycholoog kan de patiënt indien nodig worden doorverwezen. Er kan intern worden doorverwezen (naar een andere psycholoog binnen het team), maar ook extern (zelfstandig psycholoog, CGGZ, CAW, …).

Specialisaties

Contact

Diabetes

Tijdens kantooruren kunt u steeds telefonisch contact opnemen met de psychologische dienst (zie intranet voor volledige telefoonlijst).

Geriatrie Geheugencentrum Materniteit Neurologie Neuropsychiatrie Oncologie Palliatieve zorgen Pediatrie Pijnkliniek Psychiatrie

Joke Damman (diensthoofd) 059/55 3208 [email protected] Ignace Barroo Melanie Bauwens Isabelle De Baets Sofie Depreeuw Lore Deturck Sofie Dewilde Karen Lernout Trees Ryckaert Stephanie Schellekens Emily Vandenbussche Veerle Ysenbaert

Psychogeriatrie Revalidatie Rookstop begeleiding Suïcidepreventie

59

6.5 Labo Als geïntegreerde dienst wil klinisch laboratorium AZ Damiaan voor alle klinische disciplines van het AZ Damiaan als ondersteunende partner optreden zowel op het vlak van beschikbaarheid, expertise als betrouwbaarheid. Dit streven naar optimale dienstverlening wordt beoogd, voor zowel de hospitalisatie als poliklinische afdelingen van het ziekenhuis, doch eveneens voor de extramurale (huis)artsen en instellingen (RVT ‘s …) die op onze diensten beroep doen. De permanente aanpassing van het aanbod aan onderzoeken, verdere specialisatie, het streven naar beantwoording aan kwaliteitsnormen vormen een voortdurende opdracht. Het bereiken en/of onderhouden van de doel(stelling)en wordt bewerkstelligd door moderne infrastructuur, goed opgeleid en gemotiveerd personeel, zowel naar (monster)ontvangst, testuitvoering als communicatie toe, doorgedreven informatisatie zowel voor wat betreft registratie, testuitvoering als rapportering. Het klinisch laboratorium van het AZ Damiaan heeft op dit ogenblik nog een locatie op elke campus (St-Jozef, H.Hart). Het zal ondergebracht worden in één centraal laboratorium bij voltooiing van de nieuwbouw (voorzien tweede helft 2012). Het aanbod omvat alle courant aangevraagde analyses in de verschillende subdisciplines van de laboratoriumgeneeskunde alsook een aantal meer gespecialiseerde bepalingen. De frequent aangevraagde routine-parameters (klinische chemie, (immuno) hematologie, stolling), worden – omwille van de vereiste korte doorlooptijd – op beide campussen uitgevoerd. De bepalingen in het domein van de microbiologie, serologie (incl. hormonologie, immunochemie), toxicolgie ... worden op de één of andere campus geconcentreerd. Met moderne analyse apparatuur gekoppeld aan een module voor monsterbeheer (tracering en archivering) en interne kwaliteitsevaluatie wordt getracht de analyseresultaten zo snel en betrouwbaar mogelijk op een gecontroleerde manier te genereren. Door koppeling van het LIS (labo informatica systeem) en de module voor elektronisch medisch dossier (“C2M”) komen de labo resultaten onmiddellijk ter beschikking van de aanvragende arts.

Voor sterk afwijkende, onverwachte of opvallende testresultaten wordt de bepaling eventueel herhaald en/of het resultaat pro-actief meegedeeld aan de arts of dienst. Voor “on-site” vereiste analyses – bedoeld voor sturing van parenterale en zuurstoftherapie – stelt het laboratorium modules voor zgn. POCT (point of care) tests ter beschikking van de intensieve zorg afdelingen en staat het ook in voor onderhoud en opvolging hiervan. 60

Als interne “consultancy partners” staan de klinisch biologen ter beschikking van de collega-artsen voor de klinische interpretatie van de laboratoriumresultaten en advies i.v.m. verdere opvolging.

Subdisciplines: • • • • • • • •

(Immuno) hematologie - bloedbankbeheer Stolling Klinische chemie Hormonologie (niet) Infectieuze Serologie - allergologie Microbiologie en Parasitologie Therapeutische drugmonitoring – toxicologie Moleculaire biologie

Coördinaten De laboratoria zijn thans gevestigd in campus St-Jozef (derde en vierde verdieping van de polikliniek) en campus H.Hart (vijfde verdieping). De 24 h permanentie wordt verzorgd door het labo campus St-Jozef (derde verdieping). Bloedafname: op campus St-Jozef: 8u30 - 18u en op campus H.Hart: 8u30 - 18u. Algemene telefoonnummers: Campus St-Jozef, derde verdieping: Campus St-Jozef, vierde verdieping (microbiologie): Campus H.Hart, vijfde verdieping :

059 / 553580 fax: 059 / 55 30 04 059 / 553593 fax: 059 / 55 35 89 059 / 557120 fax: 059 / 55 71 29

Klinisch biologen: Dr. Wilfried Vermeir (diensthoofd), St-Jozef

[email protected]

059 / 55 79 61

Dr. Gudrun Alliet, St-Jozef vierde verdieping,

[email protected]

059 / 55 79 62

Dr. Dirk Robbrecht, H.Hart

[email protected]

059 / 55 79 99

61

6.6 Dieetdienst Iedereen is zich bewust van het belang van een gezonde voeding. Wat dit nu precies inhoudt, is voor velen minder duidelijk. Als afgestudeerde bachelor in de voedings- en dieetkunde is de diëtist(e) uw gezondheidspartner bij uitstek voor voedingsinformatie. Deze voedingsdeskundige heeft de nodige opleiding genoten om u wegwijs te maken in de wereld van de voeding en diëtetiek. De diëtist(e) onderscheidt zich van vele andere ‘would be’ consulenten en raadgevers die zich de dag van vandaag geroepen voelen om op het voedingsdomein actief te zijn. Els Museeuw is diensthoofd van de dieetdienst. De dieetafdeling van AZ Damiaan bestaat uit 7 diëtisten en 4 administratieve medewerkers (= hoteldienst). Hoteldienst De hoofdtaak van de hoteldienst is de administratieve verwerking van de maaltijdfiches. Wanneer de maaltijdfiches ingevuld zijn voor elke patiënt worden ze door de hoteldienst manueel verwerkt: alles wordt geteld en er worden werklijsten gemaakt voor de keuken. Alle fiches worden daarna klaargezet om aan de distributieband te gebruiken. Gedurende de dag kunnen nog wijzigingen doorgegeven worden aan de hoteldienst. Zo zorgen zij ervoor dat de maaltijdfiches steeds up-to-date zijn volgens de bezetting van de afdeling en de wensen van de patiënt. Andere taken van de hoteldienst zijn onder andere: •

de administratieve ondersteuning van de diëtisten

•

het mee bevragen van de dieetpatiënten met de diëtist(e)

•

het uittypen van het patiëntenmenu zodat deze via intranet kan geraadpleegd worden door het personeel en kan verspreid worden onder de patiënten

•

de eindcontrole van de voeding distributieband (ontbijt, middag, avond)

Diëtisten De diëtist(e) staat in voor de juiste invulling van het dieet in het ziekenhuis. Hiervoor gaat hij/zij dagelijks op de verschillende afdelingen langs om de patiënten te bezoeken. Hij/zij begeleidt de patiënt optimaal bij de juiste keuze van de voeding. Door de eindcontrole van de maaltijddistributie via het bandsysteem zorgt de diëtist(e) er voor dat de maaltijden correct naar de verpleegafdelingen verdeeld worden. Op vraag van de behandelende arts kan de diëtist(e) een uitgebreide dieetlijst uitleggen en meegeven aan de patiënt bij ontslag uit het ziekenhuis zodat de patiënt ook thuis de nodige aandacht aan zijn voeding kan besteden. De patiënt kan eventueel verder ambulant opgevolgd worden op de dieetconsultaties. De diëtist(e) is ook medeverantwoordelijk bij het opstellen van het menu voor patiënten, bezoekers en personeel. Hierbij heeft hij/zij aandacht voor een gezonde, evenwichtige voeding.

62

De diëtist(e) is multidisciplinair betrokken in enkele zorgprogramma’s. Elke diëtist(e) heeft hiervoor een eigen specialiteit: deze zijn onder meer oncologie, cardiologie, nefrologie, obesitas, psychiatrie, moeder en kindzorg, decubitus, COPD, ondervoeding, …In ons team hebben ook een aantal diëtisten een bijkomende opleiding diabetes educator, zij maken deel uit van het diabetesteam.

Cardiale revalidatie Het revalidatieprogramma heeft een multidisciplinair karakter. Tijdens de opname in het ziekenhuis krijgt elke patiënt het bezoek van de diëtist(e). Van elke patiënt worden de antropometrische gegevens, zoals lengte en gewicht, verzameld. Daarna wordt een individueel behandelplan voor de patiënt opgesteld: een voedingsanamnese wordt afgenomen, een gezond voedingsadvies wordt gegeven, rekening houdende met de persoonlijke en familiale omstandigheden, er wordt productinformatie gegeven …

Oncorevalidatie Op regelmatige basis wordt in een gezellige setting een themabijeenkomst gehouden voor vrouwen met borstkanker. Zo willen we multidisciplinair de levenskwaliteit van deze vrouwen bevorderen. Op deze avonden wordt door interne en externe sprekers informatie gegeven over belangrijke onderwerpen in relatie tot kanker zoals bv. voeding, slaap, psychosociale beleving en verwerking, seksualiteit en intimiteit…. De thema-avond rond gezonde voeding wordt verzorgd door onze oncologische diëtiste. Hier wordt vooral benadrukt hoe belangrijk een gezonde voeding is en hoe die gezonde voeding er toe bijdraagt om zich fitter te voelen. Als uitgangspunt wordt de actieve voedingsdriehoek gebruikt, met bijzondere aandacht voor de aanbreng van anti-oxidanten en het belang van variatie (vooral in de groenten- en fruitsoorten). Daarnaast worden nog tips gegeven rond de rol van voeding in de preventie van kanker en het belang van voeding en vocht tijdens sportbeoefening.

Klinisch pad diabetes De patiënt wordt in het klinisch pad diabetes opgenomen om zelfstandig te leren omgaan met zijn diabetes. Bij de educatie hiervan is de voeding, naast medicatie en beweging, een essentieel onderdeel van de behandeling. Zonder een aangepaste voeding kan men geen goede controle van de glycemie bekomen. De voedingseducatie gebeurt door de diëtist(e), die hiervoor nauw samenwerkt met de andere leden van het diabetesteam.

Ondervoeding De diëtist(e) kan niet alleen ingeschakeld worden bij overgewicht, maar heeft ook een belangrijke rol bij ondervoeding. 20 tot 60 % van de patiënten die opgenomen worden in een ziekenhuis zijn ondervoed. Aan de hand van screening kunnen die patiënten opgespoord worden. De diëtist(e) is hier de meest aangewezen persoon om een individueel advies te geven omtrent het optimaliseren van de voedingsinname en het eventueel inschakelen van bijvoeding.

Ambulante consultaties De diëtisten verzorgen ook ambulante poliklinische consultaties, zowel op campus H.Hart als op campus Sint-Jozef. Daar kunnen patiënten na ontslag uit het ziekenhuis verder begeleid worden, maar ook patiënten die niet gehospitaliseerd werden kunnen op consultatie komen. De diëtist(e) kan hen voedingsadvies geven bij gewichtsproblemen, diabetes, hart- en vaatziekten, spijsverteringsmoeilijkheden, eetstoornissen, allergieën en voedselintoleranties, zwangerschap en lactatie, sondevoeding en bijvoeding, sport, vegetarisme, ondervoeding, … De consultaties gebeuren elke werkdag tussen 14 – 16.30 uur, telkens op afspraak en op voorschrift van een arts. 63

6.7 Patiëntenbegeleiding 6.7.1 Onthaaldienst De dienst onthaal van AZ Damiaan kunt u terugvinden op beide campussen aan de hoofdingang van het ziekenhuis. 11 onthaalmedewerkers verzekeren de dienstverlening op zowel weekdagen, weekenddagen als feestdagen en zij staan tot uw dienst doorlopend van 6u45 tot 20u. Onthaal is een aparte dienst, los van medische administratie en staat ten dienste van patiënt, bezoeker of personeelslid en probeert een oplossing te vinden voor 'elke vraag' die iemand kan stellen. De dienst onthaal is van cruciaal belang voor de ontvangst van patiënten, bezoekers, personeelsleden van AZ Damiaan. Op het onthaal wordt niet alleen de weg gewezen naar de kamer van een patiënt, maar ook aandacht geschonken aan de mens achter de patiënt. Het onthaal verzorgt ook telefonisch informatie en is voor al uw vragen steeds te bereiken op: Campus Heilig Hart : 7041

Campus Sint Jozef:

3055

De onthaaldienst fungeert als eerste aanspreekpunt. Zeker omdat een opname, een consultatie of een bezoek allerlei vragen kan oproepen. U kunt met deze vragen altijd terecht bij de onthaalmedewerkers in de ontvangsthal. Rolstoelen Voor patiënten of bezoekers staan rolstoelen met een muntstuk ter beschikking bij de onthaaldienst in de ontvangsthal. Telefoneren Telefoneren kan in de grote inkomhal waar een openbare telefooncel ter beschikking staat (telefoonkaarten te verkrijgen aan de receptie ). Naast de receptie staat tevens een telefoontoestel dat kan gebruikt worden om intern mee te bellen. Verloren voorwerpen De onthaaldienst is een verzamelpunt van gevonden voorwerpen in de nabije omgeving. Men legt een inventaris aan van de gevonden voorwerpen, deze worden opgeborgen en een tijd in bewaring gehouden. Het is aan de betrokkene zelf om contact op te nemen met de dienst en te informeren naar het verloren voorwerp. Parkeren Parkeertickets kunnen afgestempeld worden op 0,80 € aan de receptie (mits vertoon van personeelsbadge, bewijs van consultatie of daghospitalisatie…) Gratis parkeerkaarten (mits vertoning van gehandicaptenkaart, priester, arts…) kunnen evenals hier verkregen worden. Parkeerabonnementen worden aangemaakt door de mensen van de dienst receptie en dienen vereffend te worden in de parkeerautomaat gelegen op de parking. Post Reeds gefrankeerde brieven mogen steeds aan de receptie afgegeven worden, zij worden ’s avonds meegegeven met de postbode. Mits betaling kunnen er ook brieven gefrankeerd worden. Dagbladen, tijdschriften en bloemenkiosk Op elke campus is er de mogelijkheid om, tegen betaling, dagbladen of tijdschriften te kopen. Evenals kunnen er bloemen gekocht worden. 64

6.7.2 Sociale dienst De taak van de sociale dienst kunnen we in vier groepen onderdelen: 1. Pyschosociale hulpverlening •

intakegesprekken zowel met patiënt als met zijn familie om een beeld te krijgen van de patiënt en zijn noden.

•

psychosociale ondersteuning bieden aan patiënten en familie die nood hebben aan een luisterend oor ten gevolge van hun ziekte, lijden, angsten en zorgen .

•

tussenkomen en ingrijpen in crisissituaties zoals bv bij mensen die in crisisopvang zijn opgenomen, kinderen in noodsituaties,...

Onze empathische houding is dan ook de rode draad doorheen al onze contacten met patiënten, familieleden en mantelzorgers. 2. Concrete hulpverlening Dit is een zeer uitgebreid en gevarieerd luik: •

mensen wegwijs maken in het uitgebreide aanbod van thuiszorgdiensten.

•

de nodige kontakten leggen met deze diensten om de hulp op te starten.

•

info en advies geven voor wat betreft sociale zekerheid, financiële tegemoetkomingen, invaliditeitsaanvragen.

•

bemiddelen bij debiteuren en afbetalingsplannen afspreken.

•

indien nodig doorverwijzen naar gespecialiseerde diensten.

•

helpen bij het invullen van noodzakelijke documenten in het kader van hospitalisatieverzekering, andere verzekeringsdocumenten, mutualtiteitsaangifte,...

•

kijken voor opvang van huisdieren die alleen thuis zijn.

•

opvang zoeken voor de zorgbehoevende partner wanneer de zorgdragende partner een tijdje moet opgenomen worden.

•

vervoer regelen.

•

het leggen van kontakten met reisverzekeringen in het kader van repatriëring.

•

begeleiding bij kinderen met een wiegedoodmonitor.

•

het in regel brengen van mutualiteiten.

•

advies geven aan toeristen, illegalen…

3. Administratieve taken •

het opmaken en bijhouden van een sociaal dossier.

•

verslagen bijhouden in C2M.

•

het opmaken, faxen en opvolgen van aanvragen voor WZC, hersteloorden, revalidatiecentra, kortverblijven,….

65

•

het opmaken van de aanvragen voor financiële aanvragen.

•

het aanvragen van een voorlopig bewindvoerder.

•

het opmaken van de contracten voor een wiegendoodmonitor

4. Ontslagmanagement (zorgcoördinatie) •

het bewaken en opvolgen van de ligduur evt. door tussentijds te laten coderen.

•

proactief voorbereiden van het ontslag begint bij de opname.

•

overleg met artsen en hoofdverpleegkundigen in functie van het ontslag.

•

het organiseren en coördineren van de zorg evt. door middel van de opmaak van zorgplan in samenspraak met patiënt en familie.

•

het onderhouden van de kontakten met de 1ste lijn in functie van een vlot ontslag door middel van wekelijkse overlegmomenten.

•

….

Uiteraard heeft elke afdeling zijn specifiek noden en accenten. Het is vanzelfsprekend dat er andere vragen worden gesteld op een materniteit dan op een geriatrische afdeling. Elke maatschappelijk werker is verantwoordelijk voor een bepaalde afdeling. Hieronder vindt u een overzicht wie op welke afdeling terug te vinden is.

Campus H. Hart - Kaat Catrysse (7007)

VE01

- Sharon Carein (7837)

VE5

- Nico Coulier (7169)

VE3

- Corine Nachtegaele (7834)

GER1

- Bart Sanders (7440)

VE14

VE07 GER3

Nierdialyse

vreemdelingen

VE15

KV1

Dagziekenhuis

Campus St Jozef - Ann Barbier (3096)

VE2

VE6

VE8

MCU/ICU

spoed

- Martine Brusselle (3115)

GER4

MAT

PED

- Annick Poppe (3116)

VE04

VE10

Oncol. Dagcentrum

- Hilde Vandekerkhof (3187)

GER2

mortuarium

Intern. Dagzh

Pall. eenheid en pall. support

66

6.7.3 Patiëntenrechten en ombudsdienst De organisatie van een ziekenhuis is een complex gebeuren waar heel wat medewerkers (o.a. artsen, verpleegkundigen, paramedisch personeel, administratieve medewerkers, keuken, schoonmaak, ...) bij betrokken zijn. Daartegenover staat de patiënt, die omwille van zijn ziekte, bijzonder kwetsbaar is. Patiënt en familie zijn op zoek naar genezing en goede zorg maar ook naar informatie en begeleiding. In deze context is het vanzelfsprekend dat er zich situaties voordoen waarbij suggesties kunnen gegeven worden ter optimalisatie of ter verbetering van zaken die minder goed lopen. Patiënt en familie kunnen zaken dermate ervaren dat zij hierover formeel willen klacht neerleggen. Wij adviseren de patiënt om eventuele klachten of problemen zo vlug mogelijk met de rechtstreeks betrokkenen – geneesheer, (hoofd)verpleegkundige of andere medewerkers – te bespreken.

Ombudsfunctionaris Zoals bij de wet op de patiëntenrechten voorzien is er een ombudsfunctionaris in het ziekenhuis. Deze persoon vormt de schakel tussen de patiënt/familie en het ziekenhuis. De belangrijkste opdrachten van de ombudsfucntionaris zijn: •

bemiddeling tussen patiënt en zorgverstrekker en het stimuleren van de medewerkers om zelf zo veel mogelijk problemen op te lossen om het ongenoegen weg te nemen.

•

zorgen voor een betere communicatie tussen patiënt en zorgverstrekker om ontevredenheid en klachten te voorkomen.

•

patiënten inlichten over de verdere mogelijkheden om de klachten af te handelen wanneer de bemiddeling is mislukt.

•

registreren van alle meldingen.

•

aanbevelingen formuleren om tekortkomingen, die aanleiding zijn tot klachten, te verhelpen en te voorkomen. De ombudsdienst zal elk jaar een jaarverslag opstellen met een overzicht van het aantal en de aard van de klachten en het resultaat ervan. Problemen kunnen worden gesignaleerd en aanbevelingen worden geformuleerd. De anonimiteit van de direct betrokkenen wordt in het rapport gegarandeerd.

U kunt zich steeds mondeling of schriftelijk richten tot de ombudsfunctionaris:

Mevr. K. Goormachtigh Telefoon: 059 55 77 66 E-mail: [email protected]

Openingstijden: campus H. Hart: Maandag: 14.00 u – 17.30 u Donderdag: 13.30 u – 16.30 u campus Sint-Jozef Woensdag: 9.00 u – 12.00 u Vrijdag: 9.00 u – 12.00 u

67

6.7.4 Pastorale zorg Binnen het geheel van het zorgaanbod van AZ Damiaan, richt de pastorale dienst zich specifiek op de spirituele zorg voor patiënten, familie en medewerkers. Dit is de algemene en gespecialiseerde zorg voor spiritualiteit en de diverse manieren waarop patiënten, familie en medewerkers zin geven, zin zoeken en zin beleven (o.a. voor datgene waarin mensen steun, houvast, hoop en uitzicht vinden). Daarenboven wordt specifieke zorg aangeboden voor mensen die zich situeren binnen een bepaalde levensbeschouwing (hetzij door de pastores zelf voor wat de katholieke traditie betreft, hetzij door de vertegenwoordiger van een andere levensbeschouwing). Op momenten waarop de zin van het leven of het geloof onder druk komt te staan - bijvoorbeeld door ziekte, eenzaamheid, groeiende afhankelijkheid, overlijden van een dierbaar persoon -draagt deze zorg bij tot de draagkracht, het welzijn en de spirituele ontwikkeling van de pastorant.

De spirituele zorg behoort tot de totaalzorg die door alle hulpverleners aan patiënt en familie wordt verleend. Daarom behoort een basiszorg voor het spirituele tot de opdracht van de hulpverleners: •

spirituele noden van patiënten horen en signaleren.

•

vragen van patiënt/familie doorgeven aan de pastor.

•

aan patiënt/familie toelichten wat de pastor kan doen.

•

patiënt de weg wijzen om eventueel een andere levensbeschouwelijke begeleiding aan te vragen.

•

een bezoek van de pastor of een ritueel voorstellen.

•

patiënten uitnodigen voor de vieringen.

•

lijsten voor eucharistieviering en communie bijhouden.

Omwille van die totaalzorg is het ook belangrijk de medewerkers, van wie deze zorg verwacht wordt, te beluisteren en te ondersteunen in hun omgaan met zinvragen. Want zowel hun persoonlijke als hun professionele leven kan aanleiding geven tot vragen i.v.m. omgaan met mensen die zwaar ziek zijn en sterven en met gevoelens van angst, onzekerheid, verdriet, onmacht, … Drie pastores verbonden aan het ziekenhuis (Bert Verbeke, Lien Mahieu en Rita Kinet) staan in voor de gespecialiseerde zorg in de vorm van begeleiding van patiënt en familie, de zorg voor de liturgie en het voorgaan in rituelen en de ondersteuning van medewerkers in hun basiszorg. Daartoe is er voor elke verpleegafdeling een verantwoordelijke pastor. Zij verzorgen ook een wachtdienst voor dringende interventies.

68

6.7.5 Vrijwilligers Historiek Reeds 20 jaar is er vrijwilligerswerk in ons ziekenhuis aanwezig. Onder zuster Marie-Paule schoot het vrijwilligerswerk uit de startblokken. Iets wat klein begon met pastoraal vrijwilligerswerk, is momenteel uitgeroeid tot vrijwilligersengagement met een 100-tal vrijwilligers op verschillende diensten in AZ Damiaan. De directie en het personeel heeft het vrijwilligerswerk steeds weten te waarderen en steunen.

Doelstelling van het vrijwilligerswerk De vrijwilligers moeten een meerwaarde betekenen voor de patiënten zijn familie. Vrijwilligerswerk is steeds complementair aan het professioneel werk, maar de vrijwilliger kan nooit de plaats van de professionele hulpverlener innemen.

69

Le nouveau volontaire est arrivé De laatste jaren is het vrijwilliger-zijn veel veranderd. De vrijwilliger die zich nu wil engageren heeft een heel andere kijk op vrijetijdsbesteding dan pak weg 5 à 10 jaar terug. Vroeger was het vrijwilligerswerk meer kwantitatief, de mensen hadden veel meer tijd, in tegenstelling tot vandaag waar de kwaliteit van het engagement voor de vrijwilliger primeert. De nieuwe vrijwilliger springt selectief om met zijn vrije tijd. Ze maken echt een vrijetijdsplanning op en geven ons duidelijker hun tijd en grenzen van engagement aan. Deze mensen willen één moment van hun vrije tijd zinvol besteden. Buiten het ziekenhuis heeft de vrijwilliger nog andere engagementen. De ene dag doen ze een ziekenhuis engagement, de andere dag zorgen ze voor hun kleinkinderen, gaan ze met vriendinnen gezellig fietsen of bezoeken ze een zieke bejaarde en doen wat boodschappen. De populatie is ook sterk veranderd. Waar mensen vroeger aan 65 jaar zich aanmelden als vrijwilliger is de nieuwe vrijwilliger nu meer een vijftiger die: op prepensioen is of halftijds zijn professionele loopbaan afwerkt. Deze nieuwe vrijwilligers komen allen uit een werkomgeving met veel sociaal contact en hopen door het vrijwilligerswerk nieuwe contacten te leggen en mede iets terug geven aan de maatschappij. Alles komt ten hoede aan de patiënt, het ziekenhuis en de vrijwilliger. Ook enkele jonge mensen engageren zich voor het vrijwilligerswerk. Werking van het vrijwilligerswerk De vrijwilliger komt uit een gestructureerde werkomgeving en verwacht in zijn vrijwilligerswerk een degelijke opvang. Daarom begeleiden en ondersteunen twee coördinatoren zo’n 100 vrijwilligers die engagementen uitvoeren op beide campussen. De stuurgroep vrijwilligerswerk komt driemaandelijks samen om het vrijwilligerswerk bij te sturen. Enerzijds om samen met andere medewerkers van AZ Damiaan forumideeën af te toetsen, anderzijds om te reflecteren over bestaande zaken en over nieuwe behoeften. Wekelijks is er overleg met de coördinator kwaliteit en patiëntveiligheid. Jaarlijks wordt ook een jaarverslag opgemaakt over de activiteiten en inspanningen van het voorbije jaar. Daarnaast worden ook statistieken bijgehouden over alle bewegingen binnen het vrijwilligerswerk. Het vrijwilligerswerk wordt eveneens op elke Damiaanmarkt voorgesteld aan de nieuwe medewerkers. Werving en opvolging van de vrijwilligers Door de nieuwe poster en folder, verspreid over het ziekenhuis, merken we een vooruitgang in nieuwe kandidaten. Na een oriënterend gesprek proberen we de juiste man/vrouw op de juiste plaats te zetten. Deze vrijwilliger krijgt voor een 4-tal weken een meter/peter toegewezen. Na één maand proef evalueren we de samenwerking. Elke vrijwilliger ondertekent een afsprakennota waar de rechten en de plichten van zowel de vrijwilliger als het ziekenhuis in staan. Dagelijks proberen we op beide campussen, in het vrijwilligerslokaal of op de dienst, de vrijwilligers te ontmoeten en op hun noden en problemen in te spelen. Ook een korte evaluatie met de verpleging komt regelmatig aan bod. Er wordt een jaarkalender opgemaakt. Vanaf 80 jaar ronden we het engagement als vrijwilliger af. 70

Vorming en vergaderingen De vrijwilligers moeten ook op de hoogte blijven hoe in bepaalde situaties te handelen, omgaan met de zieke medemens en veel meer. Daarom worden drie maal per jaar vormingen voorzien. Daarnaast is er tweemaandelijks een vergadering voor de vrijwilligers actief op de dienst palliatieve zorgen. Voor alle vrijwilligers is er in de maand juni een Algemene Vergadering voorzien. Appreciatie Voor wat hoort wat en dus is het logisch dat we een aantal activiteiten en voordelen bieden naar onze vrijwilligers toe, dit als teken van appreciatie voor hun inzet, zoals: •

Jaarlijks een uitstap met de vrijwilligers in september

•

Nieuwjaarssouper in januari

•

Week van de vrijwilliger 1ste week van maart

•

Bij een engagement van min 3uur gratis middagmaal

•

Na 1 jaar vrijwilligersengagement is er bij een ziekenhuisopname rangsverhoging op de kamer.

Engagementen, waar zijn de vrijwilligers ingeschakeld •

Opname/onthaal en polikliniek

•

Geriatrie

•

Socio namiddag

•

Palliatieve zorgeenheid

•

Pastoraal

•

Bibliotheek

•

SP Psychogeriatrie

•

Neuro revalidatie

•

VE 4 en VE 8

•

Joint-Care Contactgegevens en bereikbaarheid De vijwilligers zijn iedere werkdag in de voormiddag in het ziekenhuis te bereiken (we wisselen iedere dag van campus). Christine Caron tel.: 059/ 55 71 80

Chris Malfait tel: 059/ 55 71 81

email: [email protected] De lokalen voor het vrijwilligerswerk bevinden zich: St-Jozef: op de 3de verdieping op vriendenland H.Hart: op de 8ste verdieping lokaal 6 en 7

71