Sectie: Lab 0394 Type: Standaard Layout Titel: Handelingen bij bloedafname zelfprikkende zorgverleners
Revisie: 002 Datum: 12.11.2015 Status: Definitief
HANDELINGEN BIJ BLOEDAFNAME ZELFPRIKKENDE ZORGVERLENERS
Inhoud 1. 2. 2.1. 3. 3.1. 4. 4.1. 5. 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5.
Materialen ................................................................................................................. 1 Algemene voorbereiding ........................................................................................... 2 Na afname ................................................................................................................ 3 Afwijkingen ............................................................................................................... 4 Te Markeren buizen .................................................................................................. 4 In donker bewaren .................................................................................................... 4 Werkwijze: ................................................................................................................ 4 Bloedafname zwangeren: 1e trim. scr. (combinatietest) ............................................ 4 Principe serumscreening .......................................................................................... 4 Benodigdheden ........................................................................................................ 5 Werkwijze ................................................................................................................. 5 Opmerkingen ............................................................................................................ 5 Uitzonderingen ......................................................................................................... 5
1.
MATERIALEN Binnen Star-MDC worden de volgende materialen gebruikt om bloed af te nemen: Let altijd op de houdbaarheidsdatum. BD Vacutainer Multiple Sample Needle waarbij de naalden voorzien zijn van een kleurcodering: Kleur naald Groen Zwart
Afmeting 0,8 x 40mm (21G) 0,7 x 40mm (22G)
De naalden worden vastgezet in een naaldhouder ; BD Vacutainer Pronto
Bij niet standaard situaties gebruiken we de BD Type Vacutainer Eclipse Blood Collection Needle. (veiligheidsnaald) Niet standaard situaties
Standaard situaties
(bij twijfel over de situatie altijd dit system kiezen) Losse veiligheidsnaald met naaldhouder (BD)
Losse naald met naaldhouder (BD)
Star-MDC
Sectie: Lab 0394 Type: Standaard Layout Titel: Handelingen bij bloedafname zelfprikkende zorgverleners
Revisie: 002 Datum: 12.11.2015 Status: Definitief
Voor eventuele desinfectie wordt ‘Quick Pad’ gebruikt. Om de prikplaats af te dekken wordt ‘Pur zellin’ van Hartman gebruikt. Om de Purzellin vast te zetten wordt ‘Micropore’ of ‘Transpore white’ gebruikt of ‘Elastomull’ gaasverband. Star gebruikt BD-vacutainer waarbij de buizen voorzien zijn van een kleurcodering: Kleur dop Lichtblauw Bruin Groen Paars Grijs Donkerblauw
Volume (ml) 2,7 3,5 4 4 2 6
Materiaal
Anticoagulans
Zwenken
kunststof kunststof kunststof kunststof kunststof kunststof
citraat geen, gelscheiding lithiumheparine EDTA fluoride sodium/natriumhep
4 x heen en weer 8 x heen en weer 8 x heen en weer 8 x heen en weer 8 x heen en weer 8 x heen en weer
Er is ook de mogelijkheid om gebruik te maken van het zwenk apparaat indien aanwezig. Let wel op bij citraat buis knopje 4x indrukken. Let altijd op de houdbaarheidsdatum van de buizen.
2. ALGEMENE VOORBEREIDING Bepaal aan de hand van de situatie standaard/niet standaard welke type naald je gaat gebruiken. Zie hiervoor PRO 04.206 Bloedafname door venapunctie Controleer of je monsteretiketten hebt. Laat de patiënt plaatsnemen en informeer de patiënt over wat je gaat doen. Neem maatregelen indien de patiënt aangeeft snel onwel te worden. Respecteer zoveel mogelijk de privacy. Controleer naam, voorletter(s), adres, woonplaats, geslacht, geboortedatum en vul altijd het BSN-nummer en WID controlevakje in. Als BSN al ingevuld is een kruisje in WID vakje. Anders invullen waar je het van overgenomen hebt ( Z= zorgverzekering, R=rijbewijs, I=identiteitskaart enzv) Controleer na afname nogmaals de buizen en vul links van het STAR logo het aantal buizen die je afgenomen hebt. Vul alle aanvraagformulieren in. Vergeet de afnametijd, je medewerkernummer niet. Als bij microbiologie zowel serum als ander materiaal is aangevraagd, dan 1
Star-MDC
Sectie: Lab 0394 Type: Standaard Layout Titel: Handelingen bij bloedafname zelfprikkende zorgverleners
Revisie: 002 Datum: 12.11.2015 Status: Definitief
formulier inleveren. Alles mag bij elkaar in een rode zak. Nuchter/niet nuchter: Een patiënt is nuchter indien hij/zij vanaf 8 uur voor de bloedafname geen eten of drinken heeft genuttigd. Alleen water en beperkt koffie of thee (geen kruiden- of smaakjesthee) zonder melk, suiker of zoetjes zijn toegestaan. Voor bloedafname is nuchter zijn niet afhankelijk van roken en medicijninname. LET OP: Baby’s onder een half jaar niet met een vacuümsysteem prikken.
2.1.
Na afname De buizen zwenken. (NIET SCHUDDEN) zie aantal zwenken hfdstk 1 materialen. Plak het juiste barcode op de gevulde buizen, d.w.z. een barcode dat, wat kleur en bepaling groep betreft, overeenkomt met de buis. Gebruik per patiënt één barcode. Zie voorbeeld hieronder.
Plaats de barcode vlak onder de dop. De tekst op het etiket vertikaal. Plaats de barcode half op het etiket van de buis zo dat de houdbaarheidsdatum zichtbaar blijft. ( zie foto )
De inhoud van de buis moet zichtbaar blijven zodat de analist kan waarnemen: Hemolyse Hoeveelheid materiaal Afgedraaid ja of nee Zorg dat de barcodes goed vastzitten. Plak op buizen waar geen barcode voor beschikbaar is, overig 1 , overig 2 en overig 3 barcode. Geef alle ongebruikte barcodes van de patiënt mee naar het lab. De buizen worden na afname gecontroleerd en in een rek geplaatst.
Star-MDC
Sectie: Lab 0394 Type: Standaard Layout Titel: Handelingen bij bloedafname zelfprikkende zorgverleners
Revisie: 002 Datum: 12.11.2015 Status: Definitief
3. AFWIJKINGEN Bloedgroep rhesus aanvraag: Irregulaire antistoffen:
Naam en geboortedatum op de buis. En plakken met O2. Naam en geboortedatum op buis. Plakken O2
Geen barcodes beschikbaar: Overige 1 ,2 of 3 plakken.
3.1.
Te Markeren buizen D-dimeer
Citraatbuis (blauwe dop). Zwarte cirkel op de dop. Citraat barcode plakken. Bepaling en tijd op etiket. Behandelen als doorbeller (zie onder)
Troponine
Bruine serum buis (S1) Zwarte cirkel op dop. Behandelen als doorbeller (zie onder)
Doorbellen/spoed
Zwarte cirkel op de dop. Apart in rode zak inleveren en rode sticker op de zak. In grijze koelbox met rode sticker erop.
4. IN DONKER BEWAREN Voor enkele bepalingen moet het bloed direct na afname in het donker bewaard worden.
4.1.
Werkwijze:
Identificeer hiervoor de buis direct na afname met het daarvoor bestemde etiket en wikkel hem zo snel mogelijk volledig in aluminiumfolie. Plak een barcodet met de zelfde barcode aan de buitenkant van de aluminiumfolie.
5. BLOEDAFNAME ZWANGEREN: 1E TRIM. SCR. (COMBINATIETEST) Deze instructie beschrijft de bloedafname voor de serumtest (PAPP-A en vrije hCG) van de “Periods screening bloedafname combinatietest. De 1e trimesterscreening: combinatietest omvat: 1. serumtest 2. echoscopisch onderzoek voor nekplooimeting Deze moeten plaatsvinden binnen een afgebakende periode in de zwangerschap: zie achterzijde van het formulier.
5.1.
Principe serumscreening In het bloed worden de concentraties van vrije hCG en PAPP-A gemeten. Het gewicht van de zwangere vrouw en de zwangerschapsduur hebben invloed op de vrije hCG en PAPP-A waarden.
Star-MDC
Sectie: Lab 0394 Type: Standaard Layout Titel: Handelingen bij bloedafname zelfprikkende zorgverleners
5.2.
Benodigdheden
5.3.
aanvraagformulier “Peridos screening bloedafname combinatietest” oproepbrief van Star voor bloedafname voor serumtest “combinatietest” 2 chemiebuizen ( met bruine dop ) barcodes
Werkwijze
5.4.
Revisie: 002 Datum: 12.11.2015 Status: Definitief
Kijk of de cliënte, buiten het aanvraagformulier “ Peridos screening bloedafname combinatietest “ en de oproepbrief, ook een aanvraagformulier voor “Onderzoek in de zwangerschap” (aanvraagformulier met donkerblauwe band) heeft. Dit kan dan meteen worden mee geprikt. Dit formulier en de daarvoor benodigde buizen krijgen een eigen monsternummer! Controleer de NAW gegevens op het formulier “Peridos screening bloedafname combinatietest”. Vul de datum van bloedafname in. Neem 2 chemiebuizen af. Neem zo nodig meteen bloed af t.b.v. het formulier voor “Onderzoek in de zwangerschap” (aanvraagformulier met donkerblauwe band). Dit formulier en de daarvoor benodigde buizen krijgen een eigen barcode !! Voer de venapunctie uit. Vul de chemiebuizen en eventuele andere buizen. Identificeer de chemiebuizen voor de 1e trimester screening met serum 1 en 3 barcodes Identificeer het aanvraagformulier met een barcode “formulier”. Verzend de buizen in een apart rekje met formulieren en de resterende barcodes.
Opmerkingen De oproepbrief dient als bewijs dat cliënte zich officieel via het Servicecentrum heeft aangemeld voor de combinatietest (prenatale screening op Downsyndroom).
5.5.
Uitzonderingen
Indien de cliënte geen oproepbrief bij zich heeft maar alleen het ingevulde aanvraagformulier “Peridos screening bloedafname combinatietest”, dan altijd prikken. Vraag of de cliënte een afspraak heeft gemaakt voor een echo t.b.v. nek plooimeting. Zo niet, vraag dan de cliënte dit zo spoedig mogelijk te doen via het Servicecentrum (010-2890250).
Star-MDC