w w w. v l a fo . b e
handblad nDriemaandelijks servicetijdschrift van het Vlaams Fonds voor Sociale Integratie van Personen met een Handicap – Nr. 14 - juni 2003 - Afgiftekantoor Gent X
België-Belgique P.B./P.P. B/57
Helpt Elkander Geef Vlibank uw gebruikservaringen mee
Vlibank, de hulpmiddelendatabank van het Kennis- en Ondersteuningscentrum (KOC), heeft er alweer een paar nieuwigheden bij. Zo is er de mogelijkheid om de pagina’s in een printvriendelijk formaat weer te geven en dan af te drukken. Maar dé grote blikvanger van de vernieuwingen is ongetwijfeld de ervaringsdatabank. Daarmee kunnen gebruikers voortaan hun ervaringen met hulpmiddelen aan Vlibank toevoegen. Een hele vooruitgang: technische beschrijvingen en foto’s zijn onontbeerlijk bij de keuze van een hulpmiddel, maar de concrete ervaring van gelijkgestemden zegt nog altijd dat ietsje meer. Ervaringsdatabanken zijn bekend van onder meer boeken- en cdwebsites. Daar is er naast de recensies uit kranten en tijdschriften vaak ook plaats voor de eigen mening van lezers en luisteraars. Vlibank werkt volgens hetzelfde principe, met het bijkomende voordeel dat de gebruikerservaringen vaak
> p.2
Conferentie in Malaga: een historische doorbraak > p. 3 Vlamab valt in de prijzen > p. 2 Wachtlijsten weggewerkt > p. 4 IMB-regeling versoepeld > p. 7
>
een stuk praktischer en objectiever kunnen zijn: over smaken valt niet te discussiëren, maar over de slechte constructie van een hulpmiddel wél. En het hoeft niet bij negatieve of positieve ervaringen te blijven: tips om het hulpmiddel beter te gebruiken of gewoon extra weetjes zijn even welkom.
Allen daarheen! Concreet: als u een product in Vlibank opzoekt, ziet u rechts naast de productnaam hoeveel ervaringen al zijn ingevuld. Wilt u zelf een ervaring meedelen, dan klikt u op ‘Uw ervaring toevoegen’ rechts onderaan. Het kan wel even duren voordat uw ervaring ook werkelijk wordt opgenomen: om niet ter zake doende opmerkingen te weren, lezen de Vlibank-beheerders uw tekstje eerst even na. Maar alles wat met het hulpmiddel te maken heeft, wordt ongecensureerd weergegeven. Tenzij u uw naam en e-mail expliciet in het tekstveld vermeldt, wordt uw ervaring volkomen anoniem gepubliceerd. Wel kunt u zich registreren om op de hoogte te blijven van nieuwigheden bij Vlibank of bij het KOC, de dienst die Vlibank beheert. Uw adresgegevens worden niet doorgegeven aan derden.
te geven en de andere gebruikers een eind op weg helpen. Want alleen als zoveel mogelijk hulpmiddelen een gebruikersbespreking krijgen, wordt de databank een echte meerwaarde!
Handige Keuzewijzers Nog een nieuwigheid bij het KOC zijn de Keuzewijzers. Ze geven informatie, tips en richtlijnen die nuttig zijn bij de keuze van hulpmiddelen en (arbeidspost)-aanpassingen. Dat is vaak geen overbodige luxe: er bestaan steeds meer en steeds verfijndere hulpmiddelen, en als persoon met een handicap is het vaak moeilijk om het overzicht te behouden. De Keuzewijzers leiden u stap voor stap door het aanbod en helpen u beslissen welk hulpmiddel het best voor u geschikt is. Ze geven ook telkens aan waar in Vlibank u de concrete producten kunt vinden. ■ De Keuzewijzers zijn te vinden op www.koc.be, maar u kunt ook gratis een gedrukt exemplaar bestellen bij het KOC, via het telefoonnummer 02 225 86 61. Momenteel zijn er al twee Keuzewijzers beschikbaar: ¬ Eenhandig typen, ¬ Overzicht geavanceerde hulpmiddelen voor personen met een visuele handicap.
Vindt u de ervaringsdatabank een interessante dienst? Dan kunt u ze alvast een duwtje in de goede richting geven door zelf uw ervaring door
Vlamab behaalt kwaliteitslabel Vlamab valt in de prijzen: eind maart behaalde de vzw het Q*For-label voor klantentevredenheid. Dat is een door de Europese overheid erkende kwaliteitsnorm voor opleidings- en adviesorganisaties die met behulp van de Europese Commissie werd ontwikkeld.
Europadag komt eraan Stip zeker 22 november in uw agenda aan. Dan vindt namelijk de jaarlijkse Europadag van het Vlaams Fonds plaats. De dag gaat voort op het elan van de bijzonder succesrijke editie van vorig jaar: verschillende projecten die gesubsidieerd zijn ter gelegenheid van het Europees Jaar voor Personen met een Handicap, stellen hun werking op een creatieve manier voor.
aantal demo's van hulpmiddelen: het zal allemaal te zien zijn op de Europadag. Om informatie in te winnen, kennis te maken met andere organisaties en ideeën te sprokkelen is dit een ideale gelegenheid. En ook wie gewoon een leuke namiddag wil beleven, zal zich zeker aangesproken voelen! ■ De Europadag vindt plaats op zaterdag 22 november 2003 vanaf 13 u. in de Brabanthal in Leuven
Vlamab, voluit de Vlaamse Federatie voor Managementsondersteuning in de Beschutte Werkplaatsen, is een vzw die beschutte werkplaatsen onder meer organisatieadvies en ondersteuning biedt op het vlak van personeels-, strategisch en kwaliteitsbeleid. Het Vlaams Fonds subsidieert Vlamab voor die taak. Het Q*For-label bewijst nu dat meer dan 80 % van de Vlamab-klanten tevreden zijn over de dienstverlening. Een onafhankelijk auditbureau heeft dat vastgesteld na een klantenenquête en een audit van de Vlamab-procedures. Vlamab is overigens de eerste zuivere adviesorganisatie in Vlaanderen die het label verkrijgt. De erkenning is geldig voor 3 jaar. Proficiat! ■ Meer informatie: www.vlamab.be
HANDBLAD nr.14 – juni 2003 | 2
Op dit moment zijn de voorbereidingen volop bezig maar het wordt in elk geval een interessante aangelegenheid. Ongeveer 30 van de 140 geselecteerde projecten voor het Europees Jaar voor Personen met een Handicap stellen hun werking voor. Alle projecten hebben als thema ‘Samen Grenzen Verleggen’ en zijn bedoeld om mensen met en mensen zonder handicap samen te brengen. Video’s, fotomateriaal, tentoonstellingen, interactieve creamomenten, een
(Brabantlaan 1 in Haasrode). De toegang is gratis. Het volledige programma is vanaf september te vinden op www.vlafo.be.
Een historisch moment Raad van Europa stroomlijnt gehandicaptenbeleid van 45 landen De interministeriële conferentie in het kader van de Raad van Europa in Malaga op 7 en 8 mei heeft de kranten nauwelijks gehaald. Toch was het een historische gebeurtenis: niet minder dan 45 landen hebben daar de grote principes vastgelegd volgens welke ze hun gehandicaptenbeleid de volgende 10 jaar zullen organiseren. ‘En dat is zonder meer revolutionair’, zegt Laurent Bursens, adjunct administrateur-generaal van het Vlaams Fonds.
De Raad van Europa is niet te verwarren met EU-instellingen als de Europese Raad: hij omvat alle EU-landen maar ook heel wat landen uit het voormalige Oostblok en CentraalEuropa. De Raad van Europa bevordert mensenrechten en promoot democratie via aanbevelingen, resoluties en akkoorden. Dergelijke akkoorden hoeven niet altijd voor alle lidstaten te gelden, zegt Laurent Bursens, die de conferentie bijwoonde: een beperkt aantal lidstaten kan ook onderling een ‘partieel akkoord’ afsluiten. 'Tot nu toe was dat voor het gehandicaptenbeleid het geval. Een vijftiental landen, waaronder de Benelux, had in 1959 een dergelijk akkoord afgesloten. De interministeriële conferentie van 7-8 mei in Malaga is nog een initiatief van dat partieel akkoord maar omvatte 45 sociale ministers uit heel Europa en verruimde het partieel akkoord tot de huidige 45 lidstaten.' 'Het politiek akkoord dat door de 45 lidstaten werd onderschreven, is een enorme stap vooruit', zegt Laurent Bursens. 'Landen die onderling enorm sterk verschillen, hebben zich allemaal geëngageerd om de zwaksten van de bevolking te ondersteunen. Landen als Roemenië, waar mensen met een mentale handicap een paar jaar geleden nog totaal werden verwaarloosd, verbinden zich nu tot heel verregaande zaken.’ Maar niet alleen in de vroegere Oostbloklanden is het akkoord nuttig. ‘Ook wij zelf kunnen zeker leren van de uitwisseling met ande-
De Raad van Europa heeft speciaal aandacht voor de veroudering van de bevolking.
re landen. België was een voorloper in het ¬ Er is een behoefte aan nieuwe manieren gehandicaptenbeleid maar daarom is de van dienstverlening die de autonomie van structuur die we hebben uitgewerkt zeker niet de gehandicapten ondersteunen. Daarde enig mogelijke. Op het gebied van antidisvoor zal onder meer worden geïnvesteerd criminerende maatregelen hebben Angelin intensief toegepast onderzoek. saksische landen een veel steviger traditie. En ¬ De 45 streven naar een inclusieve aanpak: landen die na ons de gehandicaptensector gehandicaptenbeleid is geen zaak van één hebben uitgebouwd, deden dat meestal met dienst, maar van alle overheidsdiensten. minder collectieve voorzieningen.’ Gehandicapten moeten ook de mogelijkheid krijgen om gewoon onderwijs te volgen. ¬ Tewerkstelling blijft de sleutel naar sociaDe grote lijnen le participatie. Wat is er op de interministeriële conferentie concreet beslist? De 45 stellen vast dat men- ¬ Er worden preventieve maatregelen genomen om de gevolgen van veroudering en sen met een handicap streven naar meer de daarmee samenhangende afhankelijkautonomie en gelijke kansen op alle domeiheid te milderen. nen. Daarnaast is er ook de voortschrijdende veroudering van de bevolking, die voor men- ¬ Families moeten worden ondersteund zodat de gehandicapten thuis kunnen blijsen met een handicap specifieke problemen ven als ze dat willen. meebrengt. Op basis van die vaststellingen zijn de 45 een aantal doelstellingen en enga- ¬ De 45 besteden speciaal aandacht aan de achterstelling van vrouwen met een hangementen overeengekomen. We overlopen dicap en engageren zich tot maatregelen kort de belangrijkste punten. op het gebied van preventie tegen geweld ¬ De 45 streven naar een volwaardig burgeren misbruik. schap en volledige participatie van personen met een handicap. Op de volgende technische bijeenkomsten, waar een con- De volgende jaren worden deze principes in creet meerjarenactieplan zal worden uit- nationale actieplannen en wetten gegoten. gewerkt, zullen personen met een handi- Minstens eenmaal per jaar is er een opvolcap uit de diverse niet-gouvernementele gingsrapport. De vertaalde tekst van het organisaties trouwens rechtstreeks kun- politiek akkoord van Malaga is binnenkort te vinden op www.vlafo.be. ■ nen participeren.
3
‘In het begin zal iedereen een be Dringende zorgvragen tegen dit najaar volledig opgelost De kogel is door de kerk: de Vlaamse regering heeft zich geëngageerd om de structurele achterstand op de wachtlijsten weg te werken en heeft daar in 2003 alvast de nodige budgetten voor uitgetrokken. Jef Foubert en Gui Abrahams, respectievelijk administrateur-generaal en voorzitter van de Raad van Bestuur van het Vlaams Fonds, geven tekst en uitleg.
Het verhaal van de wachtlijsten is intussen bekend: sinds enkele jaren tellen alle door het Vlaams Fonds gesubsidieerde voorzieningen per provincie samen wie er bij hen is komen aankloppen. Daardoor kreeg men voor het eerst een helder beeld van het aantal wachtenden. Jef Foubert: ‘Tevoren klopten de mensen met een handicap vaak bij verschillende voorzieningen aan en dat was uiteraard hun goed recht. Maar het resulteerde wel in een aantal dubbeltellingen die het beeld versluierden.’ Het beeld dat de Centrale Wachtlijsten te zien gaven, was echter niet al te optimistisch: er bestond duidelijk een structureel tekort aan opvangvormen en dat liep steeds hoger op. Gui Abrahams: ‘Onderscheid moet worden gemaakt tussen dringende gevallen, mensen die binnen een paar maand hulp nodig hebben omdat ze bijvoorbeeld thuis worden verzorgd en hun ouders te oud worden, en mensen die zich nu al op de wachtlijst zetten om binnen 2 à 3 jaar te worden geholpen, bijvoorbeeld omdat ze tegen dan uit het Buitengewoon Onderwijs uitstromen. Van die laatste groep is het normaal dat ze op een wachtlijst komen, de eerste groep moet op korte termijn worden geholpen.’ Om precies uit te maken hoeveel dringende gevallen op de wachtlijsten voorkwamen, werkte het Vlaams Fonds op verzoek van de Vlaamse regering een programmatiestudie uit die tot 2007 een overzicht biedt van de verwachte aangroei van de zorgbehoeften. Hamvraag: waar zitten de grote tekorten, wat zijn de evoluties en hoeveel ‘plaatsen’ moeten erbij komen om het systeem in evenwicht te houden?
Forse budgetstijging Het resultaat werd een aantal maanden geleden bekendgemaakt: er zijn alles samen 2 209 dringende aanvragen die momenteel geen oplossing hebben. Dat aantal groeit bovendien jaarlijks aan met ongeveer 775. Totaal tegen 2007: ongeveer 6 000 plaatsen. Jef Foubert: ‘Willen we tegen 2007 het tekort
HANDBLAD nr.14 – juni 2003 | 4
eetje flexibel moeten zijn’ de ene dag op de andere tevoorschijn toveren. Het spreekt voor ‘We doen er iets zich dat een aantal mensen eerst ambulant zullen worden opgeaan. We laten de vangen vóór ze in een residentiëmensen niet in de le instelling terechtkunnen. Dat kou staan.’ is misschien niet de meest ideale oplossing, maar ze zijn er voorlopig wel mee geholpen en ze hebben uitzicht op een definitieve oplossing binnen maximum drie wegwerken, dan zal in de volgende jaren het jaar. Dat toekomstperspectief is belangrijk: de budget voor personeel en werkingsmiddelen mensen weten dat we er iets aan doen en dat van voorzieningen jaarlijks moeten groeien we ze niet in de kou kunnen laten staan.’ met 20 miljoen euro. Maar er zijn ook meer gebouwen nodig, en dat betekent een extra Ook van de instellingen en voorzieningen investering van in totaal 67,5 miljoen euro. wordt enige flexibiliteit verwacht. ‘Het is goed Als dat geld er komt, zijn de structurele tekor- dat ze zich specialiseren en daar in hun intaketen tegen 2007 weggewerkt. Er zullen uiter- procedure ook rekening mee houden. Maar aard nog wachtlijsten zijn, maar de dringende een specialisatie is, zeker bij deze tekorten, vragen zullen niet langer dan nodig moeten niet heilig. We verwachten dat alle voorzieningen een inspanning leveren om iemand die wachten.’ in nood zit niet de deur te wijzen omdat hij niet Zal dat geld er ook werkelijk komen? Ja, zeg- perfect binnen de criteria valt. We zeggen niet gen Gui Abrahams en Jef Foubert. ‘Niemand dat een voorziening zomaar iedereen moet stelt de cijfers van het Vlaams Fonds ter dis- opnemen, maar wel dat ze een eerlijke poging cussie en de Vlaamse regering heeft zich dan moet doen en verantwoorden waarom ze ook geëngageerd om het nodige geld vrij te iemand niet opneemt.’ maken. De eerste schijf, voor het jaar 2003, is al vastgelegd. Of deze regering en de volgende Blijft nog een laatste struikelblok: de bouw die inspanning de volgende jaren zullen van de residentiële instellingen zelf. Jef voortzetten, zal moeten blijken uit de begro- Foubert: ‘De Vlaamse regering heeft daar geld tingen die het Vlaams Parlement zal stemmen. voor uitgetrokken, maar zoals altijd subsiMaar het engagement is er, dat is duidelijk. dieert het Vlaams Fonds maximum 60 % van Behoudens rampen en onvoorziene omstan- het gebouw: de andere 40 % komt van de digheden, zijn de wachtlijsten tegen 2007 instelling zelf. Dat is positief omdat de instellingen het gebouw dan beschouwen als hun weggewerkt.’ eigendom en er goed voor zorgen, maar ze
Gui Abrahams:
Hier en nu 2007 is nog een eind weg: wat gebeurt er met de acute tekorten die vandaag bestaan? Gui Abrahams: ‘Tegen dit najaar is er voor alle 2 209 dringende gevallen een oplossing. In het begin zal iedereen een beetje flexibel moeten zijn want voor extra residentiële opvang zijn nu eenmaal gebouwen nodig en die kun je niet van
Jef Foubert: ‘Het heeft geen zin om met veel enthou-
moeten die 40 % wél kunnen vinden natuurlijk. Ook daar pleiten we voor realisme: de voorzieningen zullen moeten uitmaken wat kan en wat niet. Het heeft geen zin om met veel enthousiasme een bouwdossier in te dienen dat daarna financieel niet uitvoerbaar blijkt te zijn. Want dan zijn de cliënten wéér niet geholpen.’ ■
PAB? In de verhoogde budgetten om de wachtlijsten weg te werken, zijn de aanvragen voor de Persoonlijke-AssistentieBudgetten (PAB’s) niet meegerekend. Ook daar zijn er 2 200 wachtenden. Jef Foubert: ‘Maar ook hier is niet altijd duidelijk hoeveel van die vragen echt dringend zijn. Het gebeurt dat mensen een PAB aanvragen in afwachting van hun opname in een residentiële instelling. Als ze daar terechtkunnen, hoeven ze geen PAB meer te hebben. Bovendien wordt het tijd dat we de werking van het PAB evalueren: wordt het in alle gevallen gebruikt waarvoor het bedoeld was, namelijk mensen de mogelijkheid geven om hun eigen assistentie en begeleiding te organiseren buiten een voorziening? Worden de middelen efficiënt aangewend? Op dergelijke vragen willen we eerst een antwoord krijgen.’ ‘Dat betekent zeker niet dat we het systeem zelf in vraag stellen. Het is duidelijk dat het PAB voor sommige mensen met een handicap bijzonder nuttig en waardevol is. Voor 2003 komen er daarom ook 270 PAB-plaatsen bij. Maar we willen wel een adempauze inlassen om het systeem te evalueren. Het doel is tenslotte dat de personen met een handicap in een situatie terechtkomen waar ze gelukkig zijn. Is dat in een residentiële instelling? Prima. Is dat met een PAB? Ook goed.’
siasme een bouwdossier in te dienen dat daarna financieel niet uitvoerbaar blijkt te zijn.’
5
Vlaanderendag trekt veel belangstellenden De Vlaanderendag bij het Vlaams Fonds trok heel wat belangstellenden. Vooral de nieuwe kantoren in Gent en Leuven kregen veel volk over de vloer: Leuven mocht zo'n 180 bezoekers verwelkomen en Gent kreeg er niet minder dan 280! Maar ook in het Brusselse hoofdkantoor kwamen bijna 200 mensen langs. ‘En gezien de concurrentie van onder meer het erfgoedweekend is dat lang geen slecht resultaat’, vindt Vlaanderendag-coördinator Michel Boffin. Michel Boffin: 'Een van de blikvangers in Brussel was zeker de demonstratie van een braille-computerprogramma. Die dingen worden steeds verfijnder: het is verbazend wat je vandaag de dag met zo'n programma allemaal niet kunt doen.' Ook de keramiek- en schilderijententoonstellingen waren publiekstrekkers, net als de voorstelling van een aantal andere Europese projecten. Ook in Gent was er heel wat animatie. Een Vlaams Fonds-medewerker vermaakte de bezoekers met een mimevoorstelling, er waren video’s te zien en op de parking van het gebouw werd een praatcafé georganiseerd. In Leuven trokken vooral de blindengeleidehonden en de demonstraties rolstoeldansen veel volk. ■
Toegankelijk en Nieuwe kantoren in Gent en Leuven voorzien duidelijk in een behoefte
Verhuisfirma's hadden de laatste tijd een goede klant aan het Vlaams Fonds: zowel de Provinciale Afdeling van Oost-Vlaanderen als die van Vlaams-Brabant trokken onlangs naar een nieuw gebouw. Gent is alvast tevreden met de toegankelijkheid van het nieuwe gebouw, zegt Luc Van Ooteghem, cel inschrijvingen van de Provinciale Afdeling OostVlaanderen. ‘Vroeger moest je bijna je stoute schoenen aantrekken om bij de Provinciale Afdeling aan te kloppen. Het was geen kantoorgebouw maar een woonappartement met een smalle donkere hal, een donkere trapgang en zonder aangepaste lift of toiletten. Ook het verslag van de brandweer was negatief: er zaten scheuren in de muren door de vele dossiers die er opgestapeld lagen.' De Provinciale Afdeling was dus al enkele jaren kandidaat voor een verhuis. 'Na ampele overwegingen hebben we uiteindelijk gekozen voor een kantoorcomplex aan de Sterre. Dat is vlak bij de autosnelweg en het Sint-Pietersstation, er is een bushalte en er zijn parkeerplaatsen achteraan. Die goede bereikbaarheid is duidelijk een troef: er komen opvallend meer mensen langs.’ Maar de grootste troef van het gebouw is waarschijnlijk de toegankelijkheid. 'Er zijn geen drempels, de deuren openen automatisch, we hebben een ruime lift met brailleknoppen, brede toiletten en verbrede doorgangen. Ook de balie is verlaagd, zodat rolstoelgebruikers erbovenuit kunnen komen. Kortom: het is nu eindelijk zoals het hoort.' Ook in Leuven zijn ze tevreden over de bereikbaarheid en het comfort van het nieuwe kantoor. 'Ook hier is er
HANDBLAD nr.14 – juni 2003 | 6
Adressen Vlaams Fonds
bereikbaar
Website Vlaams Fonds: www.vlafo.be
alles aan gedaan om de toegankelijkheid te verzekeren', zegt Viviane Meynckens van de Leuvense Provinciale Afdeling. 'Bushaltes en treinstation zijn vlakbij, en sinds we een paar keer auto's hebben laten wegslepen, worden ook de parkeerplaatsen voor gehandicapten vlak voor de deur niet meer ingenomen door buurtbewoners.' Het grootste voordeel van de verhuis is de verhoogde nabijheid voor de cliënten van het Vlaams Fonds. ‘Daardoor is het aantal bezoekers fors gestegen. Toen we nog in de gebouwen van het Brusselse hoofdkantoor zaten, vonden maar weinig mensen de weg naar de Provinciale Afdeling. Nu we dichter bij ons doelpubliek zitten, komen de mensen wél langs. En dat kunnen we alleen maar toejuichen!' ■
Kleinere hulpmiddelen nu makkelijker aan te kopen De nieuwe regeling rond Individuele Materiele Bijstand voorziet in regelmatige updates en herzieningen. Een eerste herziening is onlangs goedgekeurd. De belangrijkste verandering: goedkope hulpmiddelen komen gemakkelijker in aanmerking voor terugbetaling. De herziene lijst werkt een aantal onduidelijke benamingen weg en vangt een paar kinderziektes op die in de vorige lijst waren geslopen. Zo reserveerde de vorige lijst voor bepaalde hulpmiddelen geen budget voor onderhoud en herstelling. De nieuwe lijst doet dat wel. Maar de grootste verandering in vergelijking met de vorige lijst is de invoering van de categorie 'Andere', voor kleinere hulpmiddelen. 'Die categorie maakt de lijst een beetje minder rigide', zegt Bart Michielsen van de cel IMB. 'Het gebeurde geregeld dat een bepaald hulpmiddel niet op de lijst stond en dus in principe moest worden aangevraagd via de Bijzondere Bijstandscommissie. Maar die commissie beslist niet over hulpmiddelen van minder dan 250 euro. Wie een goedkoop hulpmiddel terugbetaald wilde krijgen dat
niet op de lijst stond, viel dus uit de boot.' Daarom wordt vanaf nu voor de domeinen 'Ombouwen/aanbouwen aan de woning en aanvullende uitrusting' en 'Hulpmiddelen dagelijks leven' een bepaald bedrag gereserveerd om hulpmiddelen aan te kopen die niet op de lijst staan: de categorie 'Andere'. 'Uiteraard is het een beperkt bedrag', zegt Bart Michielsen: 'Het gaat tenslotte om kleine hulpmiddelen. Bovendien kan het maar één keer worden gebruikt voor de duur dat de bijstandskorf geldig is: op is op. Maar het betekent wel een forse versoepeling van de regelgeving.' Voor de rest blijft het systeem gehandhaafd. Grotere hulpmiddelen die niet op de lijst voorkomen, kunnen dus nog altijd worden aangevraagd via de Bijzondere Bijstandscommissie. 'En om alle misverstanden te vermijden: de categorie 'Andere' betekent een interne verschuiving binnen het functiedomein. Per domein is een maximumbedrag vastgelegd voor alle hulpmiddelen samen: ook met het geld uit de categorie Andere erbij, kun je niet boven dat maximumbedrag gaan.' ■
Informatiedienst Vlaams Fonds: Sterrenkundelaan 30, 1210 Brussel, tel.: 02 225 84 63, fax: 02 225 84 05, e-mail:
[email protected] PAB: tel.: 0800 97 907 (gratis), e-mail:
[email protected]
Provinciale Afdelingen Vlaams Fonds: Prov. Afd. Antwerpen, Potvlietlaan 5, 2600 Berchem, tel.: 03 270 34 40, fax: 03 270 34 41. E-mail:
[email protected] Prov. Afd. Vl.-Brabant, Brouwersstraat 3, 3000 Leuven, tel.: 016 31 12 11, fax: 016 31 12 29. E-mail:
[email protected] Prov. Afd. Limburg, Ilgatlaan 7, 3500 Hasselt, tel.: 011 27 43 54, fax: 011 28 51 09. E-mail:
[email protected] Prov. Afd. Oost-Vlaanderen, Kortrijksesteenweg 788, 9000 Gent, tel.: 09 269 23 11, fax: 09 269 23 39. E-mail:
[email protected] Prov. Afd. West-Vlaanderen, Magdalenastraat 20, 8200 Brugge, tel.: 050 39 09 21, fax: 050 39 36 80. E-mail:
[email protected]
Kennis- en Ondersteuningscentrum: Sterrenkundelaan 30, 1210 Brussel, tel.: 02 225 86 61, fax: 02 225 84 05. E-mail:
[email protected], website: www.koc.be ATB-diensten ArbeidsTrajectBegeleiding: ATB Regio Antwerpen, Doornstraat 331,
2610 Wilrijk, tel.: 03 828 57 95, fax: 03 830 66 31 ATB Regio Brabant-Brussel, Kapucijnenvoer 10, 3000 Leuven, tel.: 016 20 15 99, fax: 016 22 10 18 ATB Regio Limburg, Boddenveldweg 11, 3520 Zonhoven, tel.: 011 81 94 40, fax: 011 81 27 41 ATB Regio Oost-Vlaanderen, Minnemeers 2, 9000 Gent, tel.: 09 269 46 80, fax: 09 269 46 99 ATB Regio West-Vlaanderen, Stationsdreef 83, 8800 Roeselare, tel.: 051 25 32 25, fax: 051 25 32 27
Centrale wachtlijsten: Stichting Welzijnszorg Antwerpen, centrale wachtlijstwerking. Boomgaardstraat 22 bus 100, 2600 Berchem, tel.: 03 240 61 61 Provincie Vlaams-Brabant, welzijn en volksgezondheid. Diestsesteenweg 52, 3010 Leuven, tel.: 016 26 73 06 Provincie Limburg, provinciale sectie personen met een handicap. Universiteitslaan 1, 3500 Hasselt, tel.: 011 23 72 26 Provincie Oost-Vlaanderen, centrale wachtlijstwerking. Gouvernementstraat 1, 9000 Gent, tel.: 09 267 75 30 Provincie West-Vlaanderen, dienst welzijn. Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries, tel.: 050 40 32 93
7
‘Het is een volwaardige cultuur’ Filip Verstraete over zijn leven als doofgeborene ‘Over doventolken bestaat een hardnekkig misverstand. Het wordt vaak voorgesteld alsof die mensen een manier zouden zijn om onze handicap te compenseren. Maar dat is niet zo: gebarentaal is een volwaardige taal die ik binnen mijn gezin en met andere doven perfect kan gebruiken. Een doventolk is iemand die gebaren naar het Nederlands vertaalt, net zoals jij bijvoorbeeld een tolk nodig hebt als je tegen een Rus moet praten. Ik ervaar de dovencultuur niet als een handicap maar als een volwaardige cultuur. Natuurlijk, ik ben doof van geboorte: mensen die hun gehoor verliezen, zullen dat waarschijnlijk heel anders ervaren. Om te beginnen kennen ze vaak geen gebarentaal. Het is wel zo dat het bestaan van doventolken de maatschappij voor ons heeft opengesteld. Als ik dat vergelijk met mijn ouders: het is dag tegen nacht. Zij hadden geen doventolk, waren dus zo goed als volledig op zichzelf aangewezen en hadden geen kansen om ander werk te zoeken dan handenarbeid. Mijn generatie heeft het al iets beter gehad, al heb ook ik geen hogere studies mogen doen. Schrijnwerker, typist, schilder en kleding: dat waren de richtingen die je in de dovenschool kon volgen en al wat daarbuiten viel, kon je zogezegd niet aan. En hoe ga je de cursussen kunnen volgen, zegden ze, je zult voortdurend een doventolk nodig hebben en dat is niet te betalen, enzovoort enzovoort: hogere studies waren gewoon geen optie. Terwijl mijn oudste kinderen nu zelfs geen keuze hebben dan hun middelbare studies in een gewone school te doen als ze een ruimere studiekeuze willen hebben.
Het Vlaams Fonds voor Sociale Integratie van Personen met een Handicap is een Vlaamse Openbare Instelling Handblad is een driemaandelijks serviceblad van het Vlaams Fonds voor Sociale Integratie van Personen met een Handicap. Verantwoordelijke uitgever: Jef Foubert, Sterrenkundelaan 30, 1210 Brussel. Redactie en realisatie: Jansen & Janssen, Gent. www.jaja.be Volgend nummer: 15 september 2003.
Filip Verstraete is doof van bij de geboorte. Hij is adjunct-directeur van Fevlado, de Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties.
Ik ben daar eerlijk gezegd niet zo gerust in. Integratie, inclusief onderwijs: ik weet niet of dat een dove per se gelukkiger maakt. Die andere kinderen kennen geen gebarentaal, dus het gevaar op vereenzaming is groot. Maar mijn kinderen willen het proberen, dus ga ik ze niet tegenhouden. Zolang ze maar samen met andere dove vriendjes de stap zetten. Dan hebben ze toch nog elkaar. Nu, het wordt sowieso passen en puzzelen om ervoor te zorgen dat ze de les zullen kunnen volgen. Ik moet voor mijn kinderen 6 verschillende diensten contacteren: CAB, MPI, Thuisbegeleidingsdienst, Revalidatiecentrum, dovenschool (Gon-begeleiding) en natuurlijk de horende school. Het zou veel gemakkelijker zijn met een soort van PGB-systeem. Het departement Onderwijs subsidieert schandalig weinig tolkuren, zeker als je vergelijkt met wat het Vlaams Fonds aan begeleiding subsidieert voor doven die hoger onderwijs volgen. Met Fevlado hebben we dat al verschillende keren aangeklaagd en er wordt altijd vriendelijk geluisterd - maar veranderen doet er niks. Toch gaat het de goede kant op. We worden meer en meer betrokken bij de regelgeving, er wordt naar onze mening geluisterd. Dat is een heel verschil met pakweg tien jaar geleden. Toen werd alles nog over onze hoofden beslist. Enfin, soms is dat nu nog het geval. Neem het gratis abonnement op De Lijn: we hebben daar helemaal niet om gevraagd maar we krijgen het tòch. Met hetzelfde geld hadden ze er misschien voor kunnen zorgen dat de Nederlandstalige programma's van de VRT worden ondertiteld. Want nu gebeurt dat maar bij een heel klein aantal en dat is frustrerend: 70 % kunnen we gewoon niet volgen.’ ■
