Enkele
kengetallen
het toerisme
Mei
in
m.b.t.
(Zuid-)Limburg
2006
Copyright Anya Niewierra
1
Marktpositie toerisme in Zuid-Limburg Vakanties v a n Bron: CVO en CBS 2005 Nederlanders en Onderwerp buitenlanders Aantal vakanties Nederlanders naar regio Aantal vakanties buitenlanders naar regio Aantal overnachtingen Nederlanders naar regio
Zuid-Limburg 867.000
N & M Limburg 1.154.000
6.309.000 4.164.000 (waarvan 548.700 in Maastricht) Aantal overnachtingen 187.500 in Maastricht buitenlanders naar regio en ca. 650.000 in overig Zuid-Limburg Gem. vakantieduur buitenlanders naar regio
Totaal Limburg 2.020.000 (11,7% van alle Nederlandse vakanties) 653.000 (6,5% van alle buitenlandse vakanties in NL) 10.473.000 (10,9% van alle overnachtingen in NL) 1.941.000 (7,7% van alle overnachtingen van buitenlanders in NL) 3 nachten in overig Limburg en 1,5 nacht in Maastricht
Belangrijk: overnachtingen op vaste standplaatsen op campings en vaste plaatsen op jachthavens zijn niet in deze cijfers meegenomen.
Vakantieduur Nederlanders Limburg
Accommodatie keuze
De toeristische buitenlandse gasten in overig Zuid-Limburg (dus buiten Maastricht) zijn voornamelijk Duitsers en Belgen én in groepsverband reizende Britten die grotendeels in Valkenburg verblijven. Het verblijf van een groot deel van de overige buitenlandse verblijfsgasten is zakelijk gerelateerd. Bron: CVO/CBS in Aantal dagen Zuid-Limburg N&M Limburg Nederland gemiddeld 2-4 dagen 55% 40% 51% 5-8 dagen 32% 46% 33% 9 – 15 dagen 10% 10% 10% + 16 dagen 3% 4% 6% Gemiddeld 5,8 dagen 6,5 dagen 6,5 dagen Belangrijk: de gemiddelde verblijfsduur van de ca. 177.000 Nederlandse gasten die overnachten in de stad Maastricht is 3,1 nachten (dus in totaal 548.700 overnachtingen door Nederlanders in Maastricht). De gemiddelde verblijfsduur van de 125.000 buitenlandse gasten die in Maastricht verblijven is1,5 nachten (dus 187.500 overnachtingen in 2005). De gemiddelde vakantieduur in overig Zuid-Limburg ligt dus hoger dan de 5,8 nachten daar het overig Zuid-Limburg-beeld iets naar beneden wordt gehaald door Maastricht. Daarnaast is een belangrijk deel van de overnachtingen in Maastricht MECC-gerelateerd of zakelijk Bron: CVO Accommodatiekeuze Zuid-Limburg N & M Limburg Nederland gemiddeld Hotels/pensions 39% 7% 11% Toeristisch kamperen 17% 21% 11% Vast kamperen 1% 5% 16% Vakantiewoningen 40% 65% 40% Overig 9% 2% 10% Conclusie: De gasten van Zuid-Limburg verblijven, vergeleken met het landelijke gemiddelde, opvallend veel in de vele (kleine) hotels/pensions die deze regio rijk is. Daarnaast zijn vakantiewoningen van belang. Daar er in Zuid-Limburg echter slechts enkele iets grotere bungalowparken zijn, betekent dit dat al deze gasten verblijven binnen kleinschalig uitgebate vakantiewoningen. De gasten in Noord- en Midden Limburg verblijven opvallend veel in de paar grootschalige bungalowparken én grootschalige ‘supercampings’ in die regio en laten een relatief lange verblijfsduur zien.
Copyright Anya Niewierra
2
Vakantiespreiding
Herhalingsbezoek
Bron: CVO Vakantiespreiding Zuid-Limburg N & M Limburg Nederland gemiddeld 1e kwartaal 16% (*) 21% 14% januari/februari/maart 2e kwartaal 26% 20% 31% april/mei/juni 3e kwartaal 31% 39% 37% juli/augustus/september 4e kwartaal 27% 20% 18% oktober/november/december (*) Het cijfer voor het 1e kwartaal in Zuid-Limburg wordt naar beneden gehaald door de traditionele vakantiesluitingen van de vele kleine hotelbedrijven in Zuid-Limburg in de maand januari. Conclusie: Zuid-Limburg heeft het héle jaar door (weekend)toerisme. Noord- en Midden Limburg trekt vooral gasten voor de korte en lange (school)vakanties. Herhalingsbezoek Zuid-Limburg N&M Limburg Nederland gemiddeld Eerste vakantie 46% 58% 50% Afgelopen 5 jaar nog 40% 29% 40% Langer dan 5 jaar geleden 14% 13% 10%
Conclusie: vooral gezien het feit dat het Nederlandse gemiddelde voor herhalingsbezoek (40%) positief vertekend wordt door het hoge aantal vaste standplaatsen en 2e woningen in de rest van Nederland (welke in Zuid-Limburg vrijwel volledig ontbreken), kent Zuid-Limburg vergeleken met de rest van Nederland en vergeleken met Noord- en Midden Limburg een relatief hoog herhalingspercentage. Dit betekent dat gasten die eenmaal bereikt zijn en positieve ervaringen hebben gehad, wellicht nóg een keer terug komen óf via mond-tot-mond reclame erover vertellen. Directe toeristische Bron: ZKA 2002 & LISA (werkgelegenheid) 2003 bestedingen in 2002 Regio Verblijfstoerisme Dagtoerisme Aantal medewerkers Totaal in Zuid-Limburg in toerisme en bestedingen in in in recreatie (bron LISA) Miljoen euro Miljoen euro Miljoen euro Heuvelland 177,81 109,96 4.885 287,77 Parkstad Limburg 44,57 111,74 4.149 156,31 Westelijke Mijnstreek 22,48 41,96 3.302 64,44 Maastricht 4.591 116 (*) Totaal 244,86 263,67 12.927 624.53 (*) Voor de regio’s Heuvelland, Parkstad Limburg en Westelijke Mijnstreek was VVV Zuid-Limburg in 2003 verantwoordelijk voor opdrachtverstrekking en het aanleveren van data. Voor de regio Maastricht was Provincie Limburg verantwoordelijk voor opdrachtverstrekking en was VVV Maastricht verantwoordelijk voor aanlevering van data. De cijfers van Maastricht zijn, gezien de verschillen in aanlevering, wellicht dus niet 100% vergelijkbaar met de overige regio’s. Bron: BHC 2003 Ontwikkeling hotelcapaciteit Afwijking % van het 2002 1993 2002 1998 2002 l Regio 1993 Zuid-Limburg totaal in % 1993 totaal kamers kamers totaal kamers kamers bedden ZL kamers – 2002 kamers ****(*) ****(*) * - *** * -*** Heuvelland 3.181 2.699 589 845 3.770 3.544 - 6% 50,4% Parkstad 441 577 254 384 695 961 + 38% 13,7% Limburg Westelijke 317 377 293 224 610 601 - 1% 8,5% Mijnstreek Maastricht 318 585 608 1.344 926 1.929 + 108% 27,4% Totaal 4.257 4.238 1.744 2.797 6.001 7.035 + 60,5% 100% Conclusie: Het zwaartepunt van de hotelcapaciteit in Zuid-Limburg ligt in het heuvelland, ofschoon het aantal hotelbedden aldaar de laatste jaren fors achteruit is gegaan (daling is inmiddels gestabiliseerd). Gecombineerd met het gegeven dat ca 90% van de vakantiewoningen en de campings in het heuvelland gelokaliseerd zijn, blijft het heuvelland de grote ‘overnachtingschuur’ van Zuid-Limburg. De aanwezige hotelcapaciteit wordt bovendien, in tegenstelling tot de hotelcapaciteit in de omliggende steden, voornamelijk toeristisch gebruikt (dus weinig zakelijk gerelateerd bezoek).
Copyright Anya Niewierra
3
Campings
Bron ZKA 2003 o.b.v. gegevens campings & gemeenten Type campingvorm Plaatsen 1999 Plaatsen 2002 Campings vast 2.036 1.556 Camping toeristisch 6.932 6.058 Totaal 8.968 7.614
Afwijking 480 = - 24% 874 = - 13% 1.354 = - 15%
Conclusie: de capaciteit op de campings is de afgelopen jaren fors gedaald. Wat evenwel niet uit de cijfers blijkt, is het gegeven dat de kwaliteit, dus de omvang van de plaatsen én de kwaliteit van het op de campings gebodene, sterk is gestegen. De daling van het aantal plaatsen hangt namelijk nauw samen met de verruiming van de kampeerplaatsen zodat grotere kampeermiddelen (van beter bestedende gasten) ontvangen kunnen worden. Daarnaast stond de verruiming van de plaatsen in relatie tot nieuwe wetgeving rond brandveiligheid. Binnen deze cijfers zitten overigens niet de vele kleinschalige boerencampings (ofwel ‘Kamperen bij de Boer’), die het afgelopen decennium enorm in aantal zijn gestegen en naar schatting ook goed zijn voor ca. 2.500 plaatsen.
Copyright Anya Niewierra
4
Een korte analyse van het toerisme in de grensregio’s (Aken, Belgisch Limburg, Luik) Bron: VVV’s in Grensregio, cijfers 2004 of 2005
Onderwerp
Aken (stad)
Belgisch Limburg (provincie)
972.530 waarvan 254.817 in Hotels 775.000 (vrijwel allemaal in hotels, 70.754 op campings, 465.479 in vakantiewoningen en 181.480 bij pensions en Kurkliniken) logiesvormen voor doelgroepen Ca. 75% zakelijk gerelateerd (o.a. 54% Toeristisch Doel bezoek/ gekoppeld aan RWTH en 46% Zakelijk OverCongrescentrum) nachtingen Doelgebied/ + Duitse dag- en verblijfstoerist + Vlaanderen dag- en verblijfsgasten markt + MCI markt internationaal + ‘Holland’: verblijfsgasten + NL en NL Brabant: dagtoeristen Haspengouw: glooiende + Dom, Raadhuis en historische + Belangrijkste cultuurlandschap met boomgaarden, productkenmer binnenstad Aken ken ( d i e + Historie, cultuur, Culinair en kastelen en hoeves Voerstreek: glooiende shoppen allemaal dicht bij elkaar in + geprofileerd cultuurlandschap met vooral veel een compact centrum worden) + Congresfaciliteiten, RWTH wandelmogelijkheden en blik op ‘Euregio’ onderzoek e.a. + Maasland: watersport en + Carolus Thermen + Evenementen w.o. met name natuurbeleving langs maasoever + Kempen: fiets- en ruitertoerisme, ook CHIO en Kerstmarkt bossen, heide, grote Center Parcs + Jonge stad (40.000 studenten) + Breed vrijetijd aanbod: Musea, + Mijnstreek: industrieel erfgoed, mediterrane sfeer, vele ‘leisure’ Casino mogelijkheden en outlet center + Leuk ommeland + Groene omgeving (Eifel, + Hasselt: stedelijk vrijetijdstoerisme, vooral op leisure gericht (dus niet Ardennen) kunst of cultuur) Overnachtingen
Copyright Anya Niewierra
5
Luik (stad) Ca. 800.000, voornamelijk in hotels, pensions en B&B Ca. 90% zakelijk (grotendeels gekoppeld aan congrescentrum) + MCI markt internationaal
De grote dragers zijn: + cultuur, kunst, vele musea, bisschoppelijk paleis, stadhuis, het perron, het Curtius Paleis, het Aquarium, de Opéra, Geroges Simenon (route met beelden e.a.), Grétry, het Park van Boverie, de Kruidentuin, het Park van Avroy en de Cour Saint-Antoine + de typisch Franse sfeer + Het nieuwe TGV station wordt gezien als architectonisch paradepaardje en nieuwe aanvoerader voor gasten. Dat geld ook voor de vernieuwde luchthaven van Luik.
Wie zijn nu de verblijfsgasten van (Zuid-)Limburg? De Nederlandse verblijfsgasten Er zijn geen specifieke cijfers beschikbaar over buitenlandse gasten. Via een recentelijk door VVV Zuid-Limburg geïntroduceerd continue klantmetingonderzoek gaan deze gegevens binnenkort wel beschikbaar komen. (Bron: CVO en CBS, 2005) - 89% Nederlanders, waarvan uit: Nationaliteit + Zuid-Holland: 23% overnachters in + Noord-Holland: 20% Zuid-Limburg: + Brabant: 13% + Gelderland: 12% + Utrecht: 8% + Overige provincies: 24% - 11% buitenlanders (grotendeels in groepsverband reizende Britten en individueel zakelijk bezoek)
Gezinssamenstelling:
Reisgezelschap
Leeftijdsklasse
Conclusie: daar waar het gaat om het benaderen van de in (Zuid)-Limburg aanwezige verblijfsgast, dient de focus gericht te zijn op ‘Hollanders’. Er ligt daarnaast een kans in het bewerken van de Britse markt. Daar touroperators hun activiteiten programma vóóraf maken (dus niet als ze eenmaal in Zuid-Limburg zijn), kan het extra attenderen van de touroperators op de mogelijkheden in Zuid-Limburg bezoekeffect hebben. - ca. 30% van de gasten in Zuid-Limburg zijn gezinnen met (kleine) kinderen welke voornamelijk verblijven op de campings en in de vakantiewoningen - ca. 60% van de gasten in Zuid-Limburg zijn stellen/tweepersoonshuishoudens (zonder kinderen –de DINKI’s =double income no kids=-) of waarvan de kinderen al het huis uit zijn (empty nesters). Zij verblijven voornamelijk in hotels en pensions. Noord- en Midden Limburg laat overigens juist een tegenovergesteld beeld zien. Gezinnen met kinderen zijn aldaar oververtegenwoordigd en overnachten met name op de grote bungalowparken en de grote campings Gem. aantal personen Zuid-Limburg N&M Limburg Nederland gemiddeld 1 persoon 6% 3% 5% 2 personen 47% 19% 39% 3-4 personen 26% 38% 27% 5-7 personen 12% 23% 16% 8 + personen 9% 15% 13% Conclusie: Zuid-Limburg is opvallend in trek bij (actieve) stellen. Noord- en Midden Limburg daarentegen is een échte (grote) ‘gezinnen’ bestemming (hangt nauw samen met de accommodatievormen die in de regio’s worden aangeboden, zie ook elders in deze analyse). Leeftijd Zuid-Limburg N & M Limburg Nederland gemiddeld 0 – 12 jaar 10% 25% 19% 13 – 17 jaar 1% 7% 6% 18- 24 jaar 12% 8% 6% 25 – 34 jaar 16% 16% 12% 35 – 44 jaar 17% 15% 15% 45 – 54 jaar 16% 11% 15% 55 – 64 jaar 13% 10% 15% 65+ 15% 8% 12% Conclusie: Zuid-Limburg scoort erg hoog bij de (goed bestedende –zie elders-) medioren en senioren die voornamelijk als stellen deze streek voor een aantal dagen bezoeken. Noord- en Midden Limburg scoort daarentegen bovenmatig goed bij gezinnen met kinderen (uit midden en lagere sociale klassen –zie elders-)
Copyright Anya Niewierra
6
Sociale klasse
Belangrijkste bezoekmotieven Activiteiten tijdens vakantie
Sociale klasse A Bb Bo CD
Zuid-Limburg 20% 36% 17% 27%
N & M Limburg 11% 33% 18% 37%
Nederland gemiddeld 17% 35% 18% 30%
Conclusie: Zuid-Limburg trekt, vooral in vergelijk met andere bestemmingen in Nederland, relatief veel welgestelden. 56% van alle gasten is hoger opgeleid met een boven gemiddeld inkomen, tegen 44% in Noorden Midden Limburg en 52% landelijk. Daarnaast trekt Zuid-Limburg, vooral in vergelijk met Noord- en Midden Limburg, relatief weinig gasten uit de lagere sociale klassen van Nederland. In Noord- en Midden Limburg is deze groep juist met 37% van alle gasten zwaar oververtegenwoordigd. In Zuid-Limburg zitten dus gasten die potentieel de financiële middelen hebben om goed te besteden bij toeristische bedrijven. - ontspanning, rust, relaxen, niets doen (met name camping, bungalow en hotelgasten in het zomerseizoen) - ‘natuur’, ‘cultuur’, ‘sportief’, ‘actief’ en ‘steden’ (met name kort verblijf in voor- en naseizoen) % vakantiegangers dat Zuid-Limburg N & M Limburg Nederland bepaalde activiteiten onderneemt tijdens vakantie Uit eten gaan 70% 67% 61% Wandelen 68% 65% 62% Tochtje met auto 59% 58% 54% Bezoek bezienswaardig gebouw 42% 19% 21% Funshopping 42% 49% 37% Bezoek natuurgebied 28% 21% 30% Zwemmen 22% 71% 42% Uitgaan (café, disco) 18% 15% 12% Bezoek museum 14% 5% 11% Fietsen 12% 26% 31% Bezoek pretpark 5% 12% 11% Bezoek tuinen 4% 6% 2% Bezoek dierenpark 2% 6% 10%
Conclusie: De Zuid-Limburgse verblijfsgasten, genieten zeer nadrukkelijk van het Bourgondische profiel van Zuid-Limburg (uit eten en uitgaan), wandelen veel en zijn zwaar cultureel geïnteresseerd, gezien de extreem hoge score m.b.t. ‘bezoek bezienswaardige gebouwen’ en ‘musea’. Noord- en Midden Limburg laat een totaal ander beeld zien. Los van de hoge score op ‘zwemmen’ die in directe relatie staat tot de zwemparadijzen op de parken waar ze grotendeels verblijven, is de gast in Noord- en Midden Limburg wat meer gericht op funshopping en het bezoeken van attracties voor kinderen (pretparken en dierenparken). Gemiddelde Besteding in euro’s Zuid-Limburg N&M Limburg Nederland gemiddeld besteding per Per vakantie 210 ¤ 168 ¤ 143 ¤ vakantie en dag Per dag 35 ¤ 26¤ 22 ¤
Boekgedrag
Conclusie: de gasten die in Zuid-Limburg verblijven laten een voor Nederland extreem hoog bestedingsvolume zien (staat in directe relatie met sociale klasse, gezinssamenstelling e.d.) en zijn in die zin ook te interesseren voor betalende bezoeken aan tal van activiteiten. De gasten in Noord- en Midden Limburg besteden nadrukkelijk minder tijdens een vakantie. 91% van de huidige bezoekers aan Limburg boekt alleen vooraf ‘het verblijf’, zonder bijbehorende activiteiten (‘vermaak’) Conclusie: (ook i.c.m. met eerder cijfers) landelijk werven met individuele ‘attracties’ of subregio’s heeft –in relatie tot de kosten- vooralsnog weinig zin. Zeker ook gezien het sterke merk dat Zuid-Limburg vertegenwoordigt
Copyright Anya Niewierra
7
