HET OERD bewakingsverslag 1993
Inhoudsopgave
blz.
Korte kenschets
1
Taak en doelstelling
2
1.
Inleiding
3
2.
Omschrijving van het gebied
10
3.
Inventarisatie
12
3.1.
Beschrijving broedvogels
12
3.2.
Niet-broedvogels
18
3.3.
Lijst van broed- en niet broedvogels 1983-1993
24
3.4.
Hoogwatertellingen
27
3.5.
Zoogdieren en Amfibieën
28
3.6.
Insekten
29
3.7.
Flora
35
3.8.
Mollusken
43
4.
Overige waarnemingen
44
4.1.
Ringgegevens
44
4.2.
Vliegtuigen
45
4.3.
Recreatie
46
5.
Literatuurlijst
47
1
NATUURGEBIED HET OERD Eigendom
:
Dienst der Domeinen
Beheerd door
:
"It Fryske Gea", provinciale vereniging voor natuurbescherming in Friesland. Huize Olterterp, Van Harinxmaweg 17, 9246 TL Olterterp.
Ligging
:
Oostelijk gedeelte van Ameland, bestaande uit een deel van de Oerderduinen, Het Oerd, de kwelder "De Hon" en een aangrenzend gedeelte van het wad.
Totale oppervlakte : 870 ha (waarvan watervogelreservaat). Topografische krt :
600
ha
natuurgebied
en
270
ha
2c/2d 1 : 25.000 2 west 1 : 50.000.
Begrenzing gebied Noordzijde :
Vanaf paal 20.600 langs de zuidzijde van het Spijkerpad tot de N.A.M. locatie, vervolgens om de N.A.M. locatie tot strandpaal 23, dan in rechte lijn naar strandpaal 24 en hiervandaan in noordelijke richting tot de waterlijn; verder langs de waterlijn in oostelijke richting tot de coördinaat x = 193.000 y = 609.000. Oost- en zuidzijde : Een gebroken lijn gevormd door de coördinaten x = 193.000 y = 609.000 (H); x = 194.000 y = 609.000 (L); x = 194.000 y = 608.000 (J); x = 192.000 y = 607.000 (K); x = 190.000 y = 607.000 (L) en vervolgens naar de rijksgrens op het zuidelijke deel van het Oerd (M). Westzijde : Vanaf de rijksgrens op het zuidelijk deel van het Oerd, langs de oostkant van het pad en uitzichtplateau op de Oerdblinkert; vervolgens langs de oostkant van het fietspad tot de splitsing van het fietspad in westelijke en noordelijke richting. Vanaf deze splitsing langs de noordkant van het fietspad met werkweg in westelijke richting tot de oostkant van het noord-zuid lopende pad dat uitkomt bij strandpaal 20.600. Uitzondering
:
Van het boven begrensde gebied is het fietspad vanaf de splitsing naar de Oerdblinkert tot het Spijkerpad nabij strandpaal 21.600 uitgezonderd.
Bodemtype
:
Mariene zandgrond met in het duingebied jong kalkarm dekzand en op de kwelder jonge zeeklei.
Toegankelijkheid :
Vrij toegankelijk, afgezien van een gedeelte dat in het broed- en trekseizoen afgesloten is als broedvogelreservaat (van 15/3 tot 15/8) en hoogwatervluchtplaats (van 15/3 tot 15/9). Wel is dit reservaat toegankelijk via een wandelroute en excursies.
2
TAAK EN DOELSTELLING
De taak van "It Fryske Gea" op Oost-Ameland is het beheer en onderhoud als natuurreservaat d.w.z. -
bewaking als broedgebied en pleisterplaats (wetland);
-
inventarisatie van flora en fauna (broedvogels en winter- en trekvogels);
-
excursies flora, fauna (broedvogels, winter- en trekvogels) en landschap;
-
begeleiding van het publiek (openstelling, bebording, wandelroutes e.d.);
-
onderzoek (vegetatie-ontwikkeling, ontwikkeling fauna);
-
bescherming van de natuurwaarden;
-
het herstellen van optredende verstuivingen ten gevolge van recreatie-schade;
-
het gebied vrijhouden van zwerfvuil of anderszins;
-
alle werkzaamheden die voor bovengenoemde maatregelen noodzakelijk zijn.
Doelstelling: -
maximaal instandhouden en/of vergroten van de natuurwaarden;
-
spontane ontwikkeling van flora en fauna;
-
bevorderen van het natuurlijk verloop van de vegetatiesuccessie.
Personeel: een vaste functionaris (R. Kiewiet). Verantwoordelijk voor: -
het dagelijks beheer in het terrein;
-
regelen van werkzaamheden en inventarisaties e.d. door derden;
-
contactpersoon voor "It Fryske Gea" op Ameland (diverse instanties, o.a. Domeinen, Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer, Gemeente Ameland, Rijkspolitie, Vogelwacht, Wildbeheerseenheid Ameland, Jachtcombinatie).
Overig personeel: tijdens broed- en recreatieseizoen (15-3/15-9) F. Oud, Buren en L. de Ree, Nes. Als vrijwillige oproepkracht: A. de Boer, Nes.
3
1 INLEIDING
Hieronder vindt u enkele feiten dan wel gebeurtenissen die dit jaar gespeeld hebben op het Oerd en de Hon op Ameland of die daarmee verband houden. -
6 januari. De Heidemij doet i.v.m. de bodemdaling i.o.v. de N.A.M. hoogtemetingen op Oost-Ameland. Deze werkzaamheden nemen ongeveer 2 weken in beslag en overleg is geweest over het gebruik van het gebied.
-
7 januari. R.W.S. vraagt toestemming om door hun aannemer helm op de Hon te steken. Dit voor het kustonderhoud elders. Na beoordeling is dit goed bevonden.
-
13 januari. Stormvloedcontrole. I.v.m. het monitoringsproject bodemdaling Ameland wordt er na elke stormdag een visuele controle uitgevoerd hoe het gesteld is met de aldaar zijnde geulen e.d.
-
14 januari. Stormvloedcontrole.
-
18 januari. Vergadering met de beheersdiensten op Ameland en de beide vogelwachten. Gesproken wordt er over de broedresultaten en de recreatiedruk c.q. verstoringen.
-
19 januari. Werkgroep Uitvoering milieuwetgeving Ameland (W.U.M.A.) vergadering. Het toezicht op het milieu, alsmede het handhaven van de milieuwetten op Ameland wordt uitgevoerd door verschillende diensten. Om de werkzaamheden in dit kader beter op elkaar af te kunnen stemmen is er een werkgroep ingesteld van milieuopsporingsambtenaren. Het doel van deze werkgroep is om een beter en een meer op elkaar afgestemd functionerend apparaat te krijgen, zodat niet langs elkaar heen gewerkt wordt. Activiteiten kunnen zo beter op elkaar afgestemd worden en men kan elkaar informeren over de problemen die men in de praktijk tegenkomt. Zitting hierin hebben Rijkswaterstaat, Waterschap, N.B.L.F., Staatsbosbeheer, Rijkspolitie, Gemeente en It Fryske Gea.
-
21 januari. Een strandjutter gaat in de fout en rijdt door de verbodsborden van gemotoriseerd verkeer over de kwelder van de Hon, waardoor er zeer diepe sporen achterblijven.
-
23 en 24 januari. Stormvloedcontrole.
-
25 januari. I.v.m. aangespoeld nieuw hout op het strand en de Hon nemen jutters massaal bezit van de Hon met gemotoriseerd verkeer. Vele diepe tractorsporen op de Hon.
-
26 januari. Stormvloedcontrole.
-
28 januari. Ondanks eerder gemaakte afspraken gaat een N.A.M.-helicopter langs de verkeerde route. Tijd en richting zijn genoteerd en e.e.a. wordt meegenomen in het jaarlijkse evaluatiegesprek met de N.A.M.
4
-
28 januari. T.v.-opname van de R.V.U. op het Oerd. Informatie wordt gegeven over het onderwerp "Boren in de Waddenzee".
-
1 februari. I.v.m. het monitoringsproject bodemdaling Ameland worden 56 waterpeilbuizen opgemeten. Dit gebeurt maandelijks.
-
8 februari. Vergadering Natuurwerkgroep.
-
9 februari. Overleg met het V.V.V. aangaande de excursies op het Oerd.
-
11 februari. T.v.-opname van de R.V.U. op het Oerd. Informatie wordt gegeven over de recreatie en het verloop hiervan.
-
22 februari. Stormvloedcontrole. Door de zware storm is er veel duinafslag op de Hon.
-
26 februari. Henk Vos van N.B.L.F. Leeuwarden bij ons op werkbezoek.
-
27 februari. Waterpeilbuizen opgemeten.
-
2 maart. W.U.M.A.-vergadering.
-
14 maart. Voorlichting gegeven over I.F.G. Ameland op de lokale radio.
-
15 maart. Begin van de bewaking van het natuurreservaat. Het reservaat wordt voor een gedeelte afgesloten voor publiek d.m.v. borden. De eerste 14 dagen wordt besteed aan het verwijderen van plastic aanspoelsel uit de Noordzee.
-
16 maart. Overleg met het Natuurcentrum aangaande het muizenonderzoek.
-
17, 18 en 19 maart. Muizenonderzoek Oerd. Door het Natuurcentrum wordt een onderzoek uitgevoerd naar de muizenpopulatie op Ameland. De hoofddoelstelling van het project luidt: het onderzoeken van de beschikbaarheid van muizen als stapelvoedsel voor de lokale broedpopulatie roofvogels op Ameland en de invloed die verschillende inrichtingsmaatregelen d.m.v. de landinrichting kunnen hebben op de fourageerfunctie van de deelgebieden. Voor het terrein van It Fryske Gea wordt mankracht ingezet door It Fryske Gea zelf. Het onderzoek zal in totaal 5 jaar plaatsvinden. Op het Oerd en de Hon zijn 2 proefvlakken (van de totaal 11 proefvlakken op geheel Ameland) uitgezet. Per proefvlak zijn 10 groepen van 5 klapvallen uitgezet. Direct daarna wordt de vangst inclusief de administratie bij het Natuurcentrum ingeleverd. Daar worden de muizen gedetermineerd op soort, sekse, leeftijd, gewicht en reproductiestaat. Het Natuurcentrum houdt It Fryske Gea via een tussentijdse verslaglegging op de hoogte.
-
18 maart. Aan 8 Duitse journalisten wordt informatie en voorlichting gegeven over het Oerd.
5
-
19 maart. Dhr. J. v.d. Veen van de N.A.M. doet hoogtemetingen i.v.m. de bodemdaling. Nu het reservaat gesloten is vanwege het broedseizoen zijn wij niet gelukkig met de gekozen tijd. I.v.m. de belangrijkheid van dit onderzoek is toch medewerking verleend.
-
22 maart. Overleg met R.W.S. over meerdere actuele zaken.
-
22 maart. Vogelwachtvergadering.
-
23 maart. D.m.v. het halfjaarlijks overleg in de Beheersoverleggroep worden de activiteiten van It Fryske Gea op Ameland toegelicht naar de bevolking en andere beheersdiensten.
-
24 maart. Vergadering Natuurcentrum met de beheersdiensten.
-
25 maart. De meetploeg van de N.A.M. rijdt ondanks eerdere afspraken toch in verboden gebied en maakt diepe sporen op de kwelder.
-
26 maart. Jaarlijks overleg met R.W.S. Omdat I.F.G. en R.W.S. beide een gedeelte van het Oerd beheren is het wenselijk dat e.e.a. met elkaar wordt doorgesproken. Gesproken is over het onderzoek bodemdaling, zaken uit de beheersoverleggroep en de milieu-overleggroep. Tevens is de route langs het Spijkerpad bij de "washover" besproken. Van onze kant zien we graag dat dit gebied - mede omdat het meerdere keren per jaar wordt weggeslagen en weer dichtstuift, waardoor het door een brandweerauto of ziekenwagen onbegaanbaar is en blijft - op een natuurlijke wijze zich ontwikkeld. Tevens is dit de rand van de stormmeeuwkolonie en is door ons van de "wash-over" een vegetatiekartering gemaakt. Afgesproken is om t.z.t. hier een oplossing voor te zoeken d.m.v. een alternatieve route o.i.d. Na de vergadering vond er een veldbezoek plaats op het Oerd.
-
29 maart. Waterpeilbuizen opgemeten.
-
2 en 3 april. Meegewerkt is er aan een reewildtelling georganiseerd door de Wildbeheerseenheid Ameland.
-
12 april. Overleg met de schipper van de patrouilleboot De Krukel van N.B.L.F. over meerdere natuurbeschermingswetzaken op Oost-Ameland.
-
13 april. Loonbedrijf Spoelstra haalt 560 kg plastic aanspoelsel van de Hon dat in de loop der weken is opgezocht door de vogelwachters/bewakers en aangespoeld is op ons natuurterrein.
-
21 april. Overleg met het Natuurcentrum over meerdere zaken.
-
28 april. 3 Duitse helicopters dringen ongemerkt het Nederlandse luchtruim binnen en vliegen zeer laag, zodat ze niet op het radarscherm te zien zijn, over het Oerd wat nogal wat verstoring bij de vogels teweeg brengt. Contact is opgenomen met meerdere vliegvelden.
6
-
30 april. Waterpeilbuizen opgemeten.
-
4 mei. Informeel overleg met de kantonnier van R.W.S. dhr. J. Oud over het te voeren beleid van I.F.G.; o.a. is de wash-over bezocht.
-
5 mei. De patrouilleboot De Krukel van N.B.L.F. vangt een reebok op het rif bij de Engelsmanplaat, die op het punt stond om te verdrinken. Na vangst is het dier uitgezet op het Oerd.
-
6 mei. Overleg met een strandritvergunninghouder die met toeristen ons gebied op de Hon bezoekt. Nieuwe spelregels zijn afgesproken.
-
7 mei. Overleg met de Vrije Universiteit van Amsterdam over een onderzoek van hen naar "oogduincomplexen" op het Oerd.
-
10 mei. I.v.m. de bodemdaling wordt het jaarlijkse fotopanorama van de Hon gemaakt. Op 3 verschillende punten wordt het gebied vastgelegd door een fotopanorama. Dit wordt elk jaar herhaald, waarna men optisch kan bezien welke veranderingen plaatsvinden in het gebied.
-
10 mei. Overleg met loonbedrijf Spoelstra over verschillende uit te voeren werkzaamheden.
-
10 mei. Overleg met Natuurcentrum over meerdere zaken.
-
11 mei. W.U.M.A.-vergadering.
-
11 mei. Overleg met R.W.S. over het afbouwen van het helmsteken op de Hon voor onderhoudswerk elders. I.v.m. de doelstelling van dit gebied is dit niet meer mogelijk.
-
16 mei. Vanaf nu krijgen we de beschikking over 3 telefoons/portofoons en 1 telefoon/mobilofoon.
-
17 mei. Overleg met J. v.d. Veen van de N.A.M. over de waterpeilbuizen.
-
18 mei. Voorlichting gegeven aan studenten van het Sint Bonifatius College te Utrecht over bodemdaling.
-
19 mei. I.v.m. de natuurbeschermingswet op de Hon wordt daar door de toenemende recreatiedruk een 2e observatiewagen geplaatst.
-
21 mei. I.v.m. de beheersmaatregel t.a.v. de Zilvermeeuwen is samen met de Vogelwacht Nes/Buren weer begonnen met het rapen van eieren op die plaatsen waar ze niet gewenst zijn.
-
24 mei. De medewerkers van het Vogelopvangcentrum te Ureterp komen bij ons voor een werkbezoek.
7
-
26 mei. Overleg met de Heidemij aangaande de uit te voeren werkzaamheden in het kader van het monitoringsproject bodemdaling.
-
28 mei. Waterpeilbuizen opgemeten.
-
28 mei. Dhr. H. Donner van de Universiteit te Amsterdam doet 2 weken onderzoek naar nachtvlinders in het gebied.
-
31 mei. Kobeizoeken op de Hon.
-
1 juni. Bespreking met het Natuurcentrum over de uit te voeren muizencensus.
-
1 juni. Overleg met J. v.d. Veen van de N.A.M. over hoogtemetingen in het gebied.
-
4 juni. Onderzoek naar teken op het Oerd door de Universiteit van Groningen.
-
5 juni. Overleg met dhr. M. Ho van de N.A.M. over de uit te voeren werkzaamheden i.v.m. het bodemdalingsproject.
-
5 juni. Overleg met dhr. T. de Meulmeester van de Meetkundige Dienst die een aantal weken aanwezig is voor een vegetatiekartering.
-
7 juni. Een t.v.-ploeg wordt begeleid voor opnamen op het Oerd.
-
9 juni. Soms worden er strandtractorritten op de verkeerde plaatsen waargenomen en worden toeristen op de verkeerde plaatsen uitgezet wat verstoring teweeg brengt. Hierover is contact geweest met de Gemeente, die de vergunningen verstrekt.
-
14 juni. Kobeizoeken op de Hon.
-
15 juni. I.v.m. de vele overtredingen die jaarlijks op de smalle kwelder langs het Oerd worden geconstateerd is hier na veel wikken en wegen een draad gespannen om ze zo te begeleiden naar de wandelroute. Voor het eerst in de geschiedenis gebruikt I.F.G. op Ameland draad om de toerist te begeleiden. Het kon beperkt blijven tot 50 m gladde draad.
-
22 juni. Overleg met de schipper van de patrouilleboot De Krukel van N.B.L.F. over meerdere zaken.
-
28 juni. Waterpeilbuizen opgemeten.
-
29 juni. W.U.M.A.-vergadering.
-
1 juli. Een t.v.-ploeg van de R.V.U. komt op bezoek en vraagt om informatie over het gebied t.a.v. de natuur en recreatie.
-
5 juli. De N.A.M. maakt een extra meting voor het monitoringsproject.
8
-
6 juli. Een shovel die is ingezet voor de meting van het monitoringsproject wordt op de verkeerde plaats aangetroffen waar het niet toegestaan is voor gemotoriseerd verkeer.
-
13, 14 en 15 juli. Muizencensus.
-
28 juli. Waterpeilbuizen opgemeten.
-
2 augustus. Overleg met R.W.S. en de imker die zijn bijenkasten heeft staan in de natuurgebieden op Ameland om e.e.a. officieel te regelen in een vergunning.
-
10 augustus. Journalist W. Eikelboom van het Friesch Dagblad op bezoek.
-
15 augustus. Einde bewaking Oerd. De verbodsborden worden weggehaald en het gebied is weer vrij toegankelijk voor toeristen. De kwelder en de hoogwatervluchtplaats op de Hon blijven vanwege de kwetsbaarheid van het gebied nog een maand gesloten.
-
24 augustus. Dhr. T. de Meulmeester van de Meetkundige Dienst te Delft doet 2 weken vegetatie-opname op het Oerd.
-
25 augustus. Overleg met de Vlinderwerkgroep Friesland. Besloten wordt o.a. dat onze verzamelde gegevens ook voor hun werkgroep gebruikt kunnen worden.
-
18 augustus. Waterpeilbuizen opgemeten.
-
30 augustus. Dhr. K. Dijkema van het I.B.N. is een aantal dagen in het gebied geweest voor vegetatie-opname.
-
30 augustus. Het Waterloopkundig Laboratorium is een aantal dagen in het gebied geweest voor het monitoringsproject. Controle wordt uitgevoerd op de peilbuizen en de opslibbingsplaten.
-
7 september. W.U.M.A.-vergadering.
-
8 september. Evaluatiegesprek met de N.A.M., K.L.M. en N.B.L.F. over de helicoptervluchten naar de boorlocaties op zee. Te gast waren we bij S.B.B. Terschelling, waarna een veldbezoek werd afgelegd.
-
9 september. Alle medewerkers van I.F.G. brengen hun jaarlijkse bijeenkomst op Ameland door, waar o.a. een terreinbezoek wordt afgelegd.
-
15 september. Einde bewaking Hon.
-
28 september. Waterpeilbuizen opgemeten.
-
28 september. Overleg met de Vlinderstichting i.v.m. onze wekelijkse opname van de vlinderroute.
9
-
13, 14 en 15 oktober. Muizencensus.
-
15 oktober. Aan de studenten van de Universiteit Amsterdam is voorlichting en begeleiding gegeven voor hun onderzoek naar "oogduincomplexen" op het Oerd.
-
20 oktober. Aan dhr. Nieuwenhuis van het I.B.N. is informatie verstrekt over kleine zoogdieren op het Oerd.
-
28 oktober. Waterpeilbuizen opgemeten.
-
2 november. W.U.M.A.-vergadering.
-
3 november. Beheersoverleggroep-vergadering. D.m.v. het halfjaarlijks overleg in de B.O.G. worden de activiteiten van I.F.G. op Ameland toegelicht naar de bevolking en de andere beheersdiensten.
-
4 november. Vergadering met het Natuurcentrum. N.a.v. de notitie "Uitvoering terreingebonden educatieve activiteiten" wordt e.e.a. geëvalueerd.
-
15 november. Aanvang rattenbestrijding. In overleg met de gemeente wordt jaarlijks het hoge aantal Bruine ratten geëlimineerd in het kader van de volksgezondheid.
-
15 november. Stormvloedcontrole Hon.
-
29 november. Waterpeilbuizen opgemeten.
-
9 december. Stormvloedcontrole Hon.
-
10 december. Stormvloedcontrole Hon.
-
21 december. W.U.M.A.-vergadering.
-
21, 22 en 23 december. Cursus bijgewoond over conflictbeheersing op de politie-opleidingschool te Harlingen.
R.T. Kiewiet Terreinopzichter
communicatie
en
10
2 OMSCHRIJVING VAN HET GEBIED
Het gebied bestaat uit een duingebied, de Oerderduinen, Het Oerd (behalve het gedeelte dat in het bezit is van N.V. de Vennoot) een aansluitend kweldergebied, de gehele Hon en een aangrenzend gedeelte van het wad. De totale grootte van het gebied is 870 ha, waarvan een gedeelte in het broedseizoen is afgesloten. Het duingebied De Oerderduinen maakten vroeger deel uit van een aaneengesloten duinenrij. In een periode van afbraak ontstonden de Amelander slenkdoorbraken. Drie grote duincomplexen bleven over nl. het Hollumer-, Ballumer-, Nesser- en het Oerderduinencomplex. In een volgende periode overwon de zandaanvoer de afbraak en mede door menselijk ingrijpen ontstond weer een aaneengesloten geheel. De Oerderduinen zijn meer dan 400 jaar oud. Op een kaart van 1573 stond hier reeds een duincomplex afgebeeld. Ten zuiden van de huidige Oerder Blinkert (hoogste punt van Ameland, 24 meter hoog) heeft vermoedelijk het dorp Oerd gelegen. Er liep waarschijnlijk nog een duinenrij ten zuiden om dit dorp heen (nu wad). In de loop der tijden hebben zich grote verschuivingen voorgedaan. De oudste duinen in het Oerdcomplex zijn meer dan 200 jaar oud. In het beschermde gebied hebben de kern van "het hoogland" (met toppen tot 16 meter) en de duinen in het zuid-oosten van het reservaat (tot 12 meter) deze ouderdom. Ook de duinenrij langs het wad heeft een behoorlijke ouderdom, nl. 120 jaar. Van 1854 tot 1910 breidde het oude duingebied zich langzaam naar het noorden uit. Dit gedeelte vormt de uitlopers van "het hoogland" en sluit aan de zuidkant enkele lage duinvalleien in. Na de aanleg van de Kooi-Oerd-Stuif (van 1882 - 1890) ontwikkelden zich vrij snel nieuwe duinketens ten noorden van "het hoogland" die naar het zuidoosten afbuigt en de grootste vallei van het reservaat insluit. Deze duinenrij is nog tamelijk grillig van vorm met weinig grote hoogteverschillen. Oorzaak van deze kenmerken is dat zich niet lang daarna (1930) noordelijk hiervan een nieuwe duinenrij begon te ontwikkelen. Dit is de noordelijkste duinformatie van het reservaat. Ten noorden van het gebied heeft de tendens van duinvorming zich nog jaren voortgezet, tot 1960. In 1960 is men begonnen met de aanleg van een nieuwe stuifdijk langs de Noordzee, welke plaatselijk jonge duintjes verbond en werd verlengd tot paal 23 (1962) waar op dit moment een boorlocatie door de N.A.M. is geplaatst. Oostelijk van paal 23 ontwikkelt zich nu een nieuw duinveld dat door de stormen aan veel verandering onderhevig is. Aan de plantengroei is de ouderdom van de duinen vaak af te lezen. Het komt echter ook voor dat zich in de oudere gedeelten secundaire duinvorming ontwikkelt, wat weer een jonge plantengroei tot gevolg heeft. Ook door kalkgehaltebepalingen kan met de ouderdom soms vaststellen. De jonge Noord-europese duingebieden zijn tamelijk kalkarm, de Zuideuropese kalkrijk. Nederland ligt op de grens van deze twee gebieden. Het waddendistrict is primair kalkarm, het duindistrict kalkrijk. De oostpunt van Ameland lijkt echter overeen te komen met Schiermonnikoog en is primair vrij kalkrijk. De oudere duinen worden steeds kalkarmer. Een uitzondering vormt de meeuwenkolonie. Door de aanvoer van schelpenresten is het kalkgehalte hier weer hoger.
11
De Kwelder De vorm van de oostpunt van Ameland is aan voortdurende verandering onderhevig. In het begin van deze eeuw breidde de zandplaat zich naar het oosten uit. Het kweldergedeelte van het reservaat is eigenlijk in twee gedeelten te verdelen. Het eerste gedeelte tot ongeveer paal 23 is jong en het gedeelte vanaf paal 23 zeer jong. Het oostelijke gedeelte van de Hon is eigenlijk geen kwelder te noemen maar een strandvlakte met sikkelduinen. In 1949 was het hele gebied ten oosten van de duinen nog een kale zandplaat. Na de voltooiing van de stuifdijk tot paal 23 (het zogenaamde Spijkerpad) vormde zich het eerste kweldergedeelte. Door de aanleg van de stuifdijk werd de zandplaat minder vaak overspoeld. Bovendien liep de zandplaat nu alleen van de wadzijde onder water (met uitzondering van zeer zware stormvloeden). Daar de zee hier veel rustiger is kon zich een sliblaagje op het zand afzetten. Hierop vestigde zich een pioniervegetatie (soorten-arm) die het slib vasthield en de stroomsnelheid verder afremde, waardoor een versnelde ophoging plaatsvond. Hierna kwam het terrein boven de gemiddeld hoogwaterlijn te liggen, waardoor het zoutgehalte afnam en ze voor andere plantesoorten geschikt en dus veel soortenrijker werd. Dit eerste kweldergedeelte wordt gekenmerkt doordat aan de kustlijn erosie plaatsvindt. Er ontstaat een miniatuurklif en direct aan het wad grenzen plantengemeenschappen die kenmerkend zijn voor de hoge kwelder (Rood zwenkgras, Strandkweek, Engels gras). De geulen die in dit gedeelte voorkomen zijn smal en hebben steile wanden. Na de ontwikkeling van Biestarwegrasduintjes ten oosten van paal 23 vond ook op dit gedeelte van de zandplaat kweldervorming plaats. De kwelder op de Hon heeft een vrij smalle en tamelijk abrupte overgang van een wat hogere kwelder met veel Rood zwenkgras naar het wad toe. In een meer centraal gelegen depressie ligt een vegetatie met Lamsoor en Zeeweegbree. In noordelijke richting is er een geleidelijke overgang naar een pionierduinvegetatie.
12
3 INVENTARISATIE
Ook dit jaar is het gehele beheersgebied van It Fryske Gea weer geïnventariseerd. Samen met de gegevens van het reservaat is dit hieronder vermeld. Door locatie op zangen territoriumgedrag hebben we soorten en aantallen kunnen bepalen. Ook zijn er van bepaalde soorten (bijv. Kauw en Fazant) zo nauwkeurig mogelijke schattingen gemaakt, omdat deze soorten op zang- en territoriumgedrag moeilijk zijn te inventariseren. 3.1. Beschrijving broedvogels 1. Bergeend Van deze soort hebben we het aantal broedparen geschat op 95, waarvan 33 in het buitengebied (niet afgesloten gebied). Dit is gelijk aan het aantal van vorig jaar. De eerste jongen werden pas op 30 juli gesignaleerd. 2. Wilde eend Op 25 april werd het eerste nest gevonden aan de noordkant van het reservaat met 4 eieren. Totaal aantal 30 stuks. 3. Eidereend Op 14 april werd het eerste nest met 4 eieren gevonden. Totaal aantal van 200 waarvan 152 op de Hon. Ten opzichte van vorig jaar is dit een daling van 10%. De eerste jongen werden op 23 mei gesignaleerd. 4. Krakeend 2 broedparen van deze soort. Eén tussen vallei 1 en 2 en één aan de zuidkant van het gebied. 5. Slobeend 3 broedparen van de Slobeend. Alle 3 op de Hon. 6. Blauwe kiekendief 1 broedgeval van deze soort. Op 4 mei werd een nest met 1 ei gevonden dat later verdwenen was. Dezelfde vogel nestelde ook op een andere plaats waar later op 18 mei 2 eieren gevonden werden. Op 15 juni bleek dat het legsel mislukt was. 7. Bruine kiekendief 3 broedgevallen van de Bruine kiekendief excl. 1 broedpoging bij het ratelbosje (waarschijnlijk dezelfde vogel in vallei 1). 1 nest in vallei 6 bevatte 20 april 1 ei. Op 6 juni waren er vier jongen die op 20 juni allen geringd zijn. 1 nest bevond zich op het eind van het Oerd en bevatte 1 ei. Bij controle op 15 mei bleek dit verlaten te zijn. 1 nest vonden we op 19 april met 3 eieren. Op 28 mei waren er vier jongen en 1 ei. Op 15 juni zijn 3 jongen geringd, waarbij bleek dat de andere jongen opgegeten waren door hun soortgenoten.
13
8. Fazant De Fazant werd geïnventariseerd naar het aantal kraaiende hanen in het gebied. Wetende dat elke haan 5 à 6 hennen bij zich heeft komen we uit op 60 broedparen. Op 22 april werd op de kwelder een nest met 17 eieren gevonden. Reeds op 25 april werden de eerste jongen gezien. 9. Scholekster De Scholekster is een talrijke broedvogel op Oost-Ameland. Totaal 151 broedparen. 10. Kievit Van deze vogel werden 2 broedparen gelokaliseerd. 11. Wulp Dit aantal blijft jaarlijks redelijk stabiel. Totaal 11 broedgevallen. Op 8 september was er een albinowulp op het wad aanwezig. 12. Tureluur Totaal 7 broedparen. Allen op de Hon. 13. Grutto Vanaf april werd 1 paar waargenomen op de Hon, dat ook tot broeden is gekomen. Het bleef bij 1 broedgeval. 14. Zilvermeeuw Het eerste nest met 2 eieren werd op 26 april gevonden in het hart van de kolonie. In het kader van de beheersmaatregel Zilvermeeuwen zijn er in 3 perioden totaal 721 nesten met 1403 eieren verstoord op Oost-Ameland. Ook zijn voor het broedvogelmonitoringsproject voor het internationale Waddengebied 4 proefvlakken van elk 1 ha groot uitgezet. De broedparen in de proefvlakken zijn nauwkeurig geteld. In de proefvlakken op de Hon werden totaal 127 broedparen geteld. In de proefvlakken in de oude meeuwenkolonie werden totaal 326 broedparen geteld. Omgerekend is dit 22% minder dan vorig jaar. Omgeslagen over de gehele meeuwenkolonie kunnen we dan stellen dat het totaal aantal broedparen 2558 is. 15. Stormmeeuw Het aantal broedgevallen van de Stormmeeuw komt op 115, waarvan 54 op de Hon. 16. Kokmeeuw Totaal 50 broedparen. Allen op de Hon. 17. Britse kleine mantelmeeuw Het aantal broedgevallen is 109. 18. Holenduif Totaal 20 broedparen.
14
19. Houtduif Totaal 24 broedparen. 20. Koekoek Vanaf 29 april werd de Koekoek waargenomen. Er was 1 broedgeval. 21. Velduil Totaal 3 broedgevallen. Het eerste nest met 2 eieren werd op 13 april gevonden. Op 25 maart werd een dood exemplaar in vallei 6 gevonden. 22. Veldleeuwerik Totaal 26 broedparen. Allen op de Hon. Dit is een achteruitgang van 15 t.o.v. vorig jaar. 23. Zwarte kraai 1 broedgeval in vallei 5 op zijn oud nest. Hier heeft 2 jaar terug nog een Torenvalk gebroed. 24. Kauw Totaal zijn er 52 broedgevallen geschat. De eerste eieren werden op 4 mei gevonden. 25. Ekster Totaal 18 broedgevallen. 26. Tapuit De eerste Tapuit werd op 25 maart waargenomen. Op 12 mei werden samen met veel Paapjes veel Tapuiten waargenomen op doortrek. Totaal 19 broedgevallen. 27. Winterkoning Voor het eerst op 15 maart zingend waargenomen. Totaal 36 broedgevallen. 28. Sprinkhaanrietzanger Deze soort werd voor het eerst waargenomen op 22 april. Totaal 7 broedgevallen. 29. Bosrietzanger Er is de laatste jaren een toename van de Bosrietzanger. Voor het eerst gehoord op 7 mei in vallei 1. Totaal 22 broedgevallen. 30. Rietzanger Voor het eerst zingend waargenomen op 23 april. We kwamen op 8 broedgevallen. 31. Spotvogel Totaal 1 broedgeval.
15
32. Grasmus Voor het eerst zingend waargenomen op 28 april. Totaal 36 broedgevallen. 33. Braamsluiper Op 24 april zingend waargenomen. Totaal 20 broedgevallen. 34. Fitis Op 8 april zingend waargenomen. Op 10 mei werd een broedende Fitis met ring waargenomen in de Orchisvallei. Vorig jaar werd een Fitis met ring waargenomen in vallei 3. Totaal 61 broedgevallen. 35. Heggemus Voor het eerst zingend waargenomen op 26 maart. Totaal 4 broedgevallen. 36. Graspieper Vanaf 15 maart zingend waargenomen op de Hon. Totaal 50 broedgevallen, waarvan 18 op de Hon. 37. Roodborsttapuit Voor het eerst op 14 april waargenomen in het buitengebied. Op 11 juni werden 3 jongen gezien. Totaal 1 broedgeval. 38. Witte kwikstaart Totaal 3 broedgevallen. 39. Kneu Op 13 april werden tussen doortrekkende Beflijsters ook groepjes Kneuen waargenomen. Totaal 10 broedgevallen. 40. Rietgors Op 23 april voor het eerst zingend waargenomen. Totaal 9 broedgevallen. 41. Nachtegaal Voor het eerst gezien op 14 april en voor het eerst gehoord op 15 april. Totaal 7 broedgevallen. 42. Grauwe vliegenvanger Voor het eerst op 11 mei waargenomen. We kwamen op 5 broedgevallen. 43. Tuinfluiter Voor het eerst zingend waargenomen op 9 mei in vallei 4. Totaal 9 broedgevallen.
16
44. Roodmus Voor het eerst op 5 juni zingend waargenomen. Totaal 1 broedgeval. 45. Zwartkop Op 2 april voor het eerst gezien. Totaal 7 broedgevallen. 46. Kleine karekiet Totaal 4 broedgevallen. 47. Tjiftjaf Op 2 april voor het eerst gehoord. Totaal 4 broedgevallen. 48. Merel Op 3 april zingend waargenomen, terwijl er op die dag in alle valleien verschillende Merels op doortrek aanwezig waren. Totaal 7 broedparen. 49. Kluut Vanaf 1 maart aanwezig op de Hon. Eerste eieren op 22 mei gevonden. Totaal 9 broedgevallen. 50. Visdief Totaal 41 broedparen. Eerste jongen op 19 juni gezien. Op 2 juli waren allen weer vertrokken. 51. Noordse stern Totaal 4 broedparen.
17
Het aantal broedparen 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47.
Bergeend 95 Wilde eend 30 Eidereend 200 Krakeend 2 Slobeend 3 Blauwe kiekendief 1 Bruine kiekendief 3 Fazant 60 Scholekster 151 Kievit 2 Wulp 11 Tureluur 7 Grutto 1 Zilvermeeuw 2558 Stormmeeuw 155 Kokmeeuw 50 Britse kleine mantelmeeuw 109 Holenduif 20 Houtduif 24 Koekoek 1 Velduil 3 Veldleeuwerik 26 Zwarte kraai 1 Kauw 52 Ekster 18 Tapuit 19 Winterkoning 36 Sprinkhaanrietzanger 7 Bosrietzanger 22 Rietzanger 8 Spotvogel 1 Grasmus 36 Braamsluiper 20 Fitis 61 Heggemus 4 Graspieper 50 Roodborsttapuit 1 Witte kwikstaart 3 Kneu 10 Rietgors 9 Nachtegaal 7 Grauwe vliegenvanger 5 Tuinfluiter 9 Roodmus 1 Zwartkop 7 Kleine karekiet 4 Tjiftjaf 4
48. Merel 49. Kluut 50. Visdief 51. Noordse stern
7 9 41 4
18
3.2. Niet - Broedvogels
Hieronder volgt een lijst van vogelsoorten, welke geen broedvogels zijn, maar wel in het gebied zijn waargenomen. 1. Aalscholver Ook dit jaar is er een duidelijke aantalsvermeerdering van deze soort. Hij wordt in de bewakingsperiode steeds vaker waargenomen, met name op het wad. 2. Bonte strandloper Zie hoogwatertelling. Op 7 augustus werd een albino waargnomen aan de zuidkant op het wad. 3. Bonte vliegenvanger 27 april 1 exemplaar zingend in vallei 5 10 mei 6 exemplaren in vallei 4 11 mei 1 exemplaar in vallei 1 12 mei 2 exemplaren op de punt van het Oerd. 4. Boomvalk 21 april 1 exemplaar overvliegend. 5. Bontbekplevier 19 juni 1 paar aanwezig op de Hon. 6. Buizerd Tussen 19 maart en 7 augustus 11 waarnemingen. 7. Brandgans 29 maart 32 exemplaren op de Hon 5 april 16 exemplaren overvliegend richting west 17 april 4 exemplaren overvliegend richting west. 8. Blauwe reiger 29 maart 5 exemplaren overvliegend richting oost 9 april 1 exemplaar overvliegend richting oost 17 april 1 exemplaar overvliegend richting oost 9 mei 1 exemplaar overvliegend richting noordoost 10 mei 4 exemplaren overvliegend richting noordoost 22 mei 1 exemplaar overvliegend richting oost 14 sept. 8 exemplaren overvliegend richting oost.
19
9. Beflijster 11 april 8 exemplaren in vallei 3 12 april honderden exemplaren doortrekkend 15 april meerdere groepen doortrekkend 20 april kleine groepjes doortrekkend 21 april kleine groepjes doortrekkend 4 mei nog enkele exemplaren aanwezig. 10. Boompieper 15 april 1 exemplaar in vallei 3. 11. Boerenzwaluw 10 mei veel doortrekkend. 12. Grauwe franjepoot 28 aug. 4 exemplaren Hon. 13. Grauwe gans 5 april 1 exemplaar Oerd 9 april 50 exemplaren overvliegend oost 9 april 46 exemplaren overvliegend oost 10 april 18 exemplaren overvliegend oost 12 april 80 exemplaren overvliegend oost 16 april 6 exemplaren overvliegend oost 16 april 70 exemplaren overvliegend oost 16 mei 11 exemplaren overvliegend oost. 14. Goudhaantje 8 april 3 exemplaren in vallei 3 10 april 9 exemplaren punt Oerd. 15. Grote stern 10 april 4 exemplaren doortrekkend richting oost. 16. Gekraagde roodstaart 19 april 1 exemplaar in B.G. 17. Gele kwikstaart 22 april 1 exemplaar op de Hon. 18. Grote gele kwikstaart 10 mei 1 exemplaar Hoogland. 19. Gierzwaluw 10 mei enkele exemplaren overvliegend richting oost 2 juni enkele exemplaren Hoogland 21 juni enkele exemplaren Hoogland 22 juni enkele exemplaren Hoogland.
20
20. Havik 20 april 22 april 10 mei 2 sept. 12 sept.
1 exemplaar overvliegend richting oost 1 jong exemplaar overvliegend richting west 1 exemplaar overvliegend richting oost 1 exemplaar overvliegend Blinkert 1 exemplaar overvliegend richting oost.
21. Hop 30 april
1 exemplaar Hoogland.
22. Houtsnip 17 maart 1 exemplaar opgejaagd in vallei 3 3 april 1 exemplaar opgejaagd in vallei 6 3 april 1 exemplaar opgejaagd in vallei 2. 23. Huiszwaluw 10 april veel doortrekkend. 24. Koperwiek Van 15 maart tot 15 april tientallen aanwezig. 25. Kramsvogel 12 april tientallen aanwezig 15 april veel trek 5 aug. 1 exemplaar in vallei 1 6 aug. 3 exemplaren in vallei 1 8 aug. 1 exemplaar Hoogland 10 aug. 6 exemplaren Hoogland. 26. Kolgans 21 april 6 exemplaren vliegend oost. 27. Keep 27 april
één paartje in het B.G.
28. Krombekstrandloper 26 aug. 1 exemplaar Hon. 29. Lepelaar 10 mei 1 exemplaar noordoosthoek 16 mei 2 exemplaren west vliegend 18 mei 1 exemplaar oost vliegend 29 mei 4 exemplaren west vliegend 18 juni 7 exemplaren op de Hon 22 juni 7 exemplaren op de Hon 24 juni 2 exemplaren vliegend west 8 sept. 20 exemplaren op de Hon.
21
30. Ooievaar 3 aug. 1 exemplaar in de kolonie. 31. Paapje 26 april 5 mei 10 mei 10 mei 11 mei 12 mei 14 mei 14 mei 15 mei
1 exemplaar Orchisvallei 3 exemplaren in vallei 7 1 exemplaar B.G. 1 exemplaar in vallei 1 1 exemplaar in vallei 4 veel exemplaren in het gebied 1 exemplaar in Orchisvallei 1 exemplaar in vallei 3 1 exemplaar B.G.
32. Pijlstaart 4 april 1 paartje in Orchisvallei 8 sept. 9 exemplaren op de Hon. 33. Ruigpootbuizerd 15 maart 2 exemplaren in de kolonie 24 maart 1 exemplaar in de kolonie. 34. Grote rietgans 19 juni 1 exemplaar heeft hier enkele weken rondgehangen. Hij was aan één kant gekortwiekt, dus waarschijnlijk was het een ontsnapt exemplaar. 35. Roodhalsgans 26 maart 1 exemplaar op de Hon tussen de Rotganzen. 36. Roodborstje 2 april veel exemplaren op het Oerd aanwezig 13 april 1 exemplaar in vallei 3. 37. Ransuil 2 april 1 exemplaar B.G. 38. Rotgans Zie H.V.P.-tellingen. 10 mei 's avonds laat wegtrekkende Rotganzen. Dit was zeer vroeg. 15 mei 's avonds laat wegtrekkende Rotganzen. 8 sept. 8 exemplaren op de Hon. 39. Roek 26 april
1 exemplaar foeragerend op de alpenwei.
40. Roerdomp 29 aug. 1 exemplaar Oerd.
22
41. Smient Zie H.V.P.-tellingen. 42. Smelleken 2 april 1 exemplaar in het B.G. met prooi 30 aug. 1 exemplaar jagend op de Hon. 43. Regenwulp Rond 20 april vele groepjes overvliegend richting oost. 44. Slechtvalk 22 april 1 exemplaar op de Hon 29 mei 1 exemplaar in vallei 4. 45. Steenloper 10 mei kleine groepjes overvliegend richting oost. 46. Staartmees 18 mei 1 exemplaar in vallei 3. 47. Vink 30 maart 11 april 12 april
1 exemplaar Hoogland 6 exemplaren Hoogland tientallen in het reservaat aanwezig.
48. Visarend 30 april 1 exemplaar in de kolonie. 49. Wintertaling 17 maart 1 paar aanwezig op de Hon 8 sept. 12 exemplaren op de Hon. 50. Watersnip 17 maart 1 exemplaar op de Hon 23 maart 1 exemplaar in vallei 1 25 maart 4 exemplaren in vallei 7 8 sept. 4 exemplaren op de Hon. 51. Zwarte roodstaart 18 maart 1 exemplaar bij de observatiewagen 25 maart 1 exemplaar bij de els 11 mei 1 exemplaar in vallei 4 11 mei 2 exemplaren in vallei 5. 52. Zanglijster 10 mei 2 exemplaren in vallei 5.
23
53. Zwarte ibis 21 juni 1 exemplaar Oerd 27 juni nog aanwezig 3 juli nog aanwezig. 54. Zwarte ruiter 28 aug. 1 exemplaar op de Hon.
24 3.3. Lijst van broed- en niet broedvogels 1983 - 1993 Hieronder volgt een lijst van in het gebied (afgesloten reservaat en buitengebied) waargenomen broed- en niet-broedvogels van 1983 - 1993. bv = broedvogel + = waargenomen soort 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1 Noordse stormvogel 2 Aalscholver 3 Blauwe reiger 4 Ooievaar 5 Zwarte ooievaar 6 Lepelaar 7 Knobbelzwaan 8 Wilde zwaan 9 Zwarte zwaan 10 Grauwe gans 11 Rietgans 12 Brandgans 13 Rotgans 14 Bergeend 15 Wilde eend 16 Zomertaling 17 Wintertaling 18 Pijlstaart 19 Smient 20 Slobeend 21 Eidereend 22 Zwarte zeeëend 23 Grote zeeëend 24 Wespendief 25 Rode wouw 26 Zwarte wouw 27 Sperwer 28 Buizerd 29 Ruigpootbuizerd 30 Visarend 31 Blauwe kiekendief 32 Grauwe kiekendief 33 Bruine kiekendief 34 Slechtvalk 35 Boomvalk 36 Torenvalk 37 Fazant 38 Kraanvogel 39 Scholekster 40 Kievit 41 Zilverplevier 42 Goudplevier 43 Strandplevier 44 Bontbekplevier 45 Regenwulp 46 Wulp 47 Grutto 48 Rosse grutto
+ + +
+ +
+ +
+ +
+
+ +
+ bv bv + + + bv bv
+ bv bv
+ bv
+
+ + bv +
bv + bv bv + + + + + bv bv +
+ +
+ + +
+ + +
+ +
+ + +
+ + +
+
+ + + + +
+ + bv bv
+ bv bv
+
+ + + +
+ +
+
+ + + bv bv + + + + + bv +
+ bv bv + + + + bv +
+
+ +
+ + + + bv + bv + + + bv
+ + + + bv
+ + + + bv
bv + + bv bv
bv bv + + + + + bv bv +
bv bv + + bv + + bv bv +
bv bv + + + + + bv bv +
+ + bv bv + + + + + bv
+ + + bv bv
+ + + + +
+ + +
bv
bv
bv
bv
+ + bv
+ + bv + bv bv + + + + + bv bv +
bv + + bv bv + bv bv + + + + + bv bv +
+ +
+ +
+ + +
+ + +
+ +
+
+ + + bv bv
+ bv bv
bv bv
+ + + bv bv
+ + + + bv
+
+
+
+
+ + + bv
+
bv
bv
bv
bv
bv
+ bv bv
+ bv bv
bv bv +
+ + bv bv +
+
+ bv bv + + + + bv bv
+ + + + bv bv + + + bv bv
+ + + + +
+ + + + + bv
+ + + bv
+ bv bv
bv + + + bv
bv + +
bv bv +
bv bv +
bv bv +
bv bv
+ + bv + +
+ + bv bv +
+ + bv bv +
+ + bv bv
bv
25 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 49 Zwarte ruiter 50 Tureluur 51 Witgatje 52 Oeverloper 53 Steenloper 54 Watersnip 55 Groenpootruiter 56 Bokje 57 Drieteenstrandloper 58 Kanoetstrandloper 59 Bonte strandloper 60 Krombekstrandloper 61 Kluut 62 Stormmeeuw 63 Br. kl. mantelmeeuw 64 Zilvermeeuw 65 Grote mantelmeeuw 66 Kokmeeuw 70 Visdief 71 Noordse stern 72 Dwergstern 73 Grote stern 74 Zwarte stern 75 Zeekoet 76 Holenduif 77 Houtduif 78 Tortelduif 79 Turkse tortel 80 Koekoek 81 Ransuil 82 Velduil 83 Gierzwaluw 84 Veldleeuwerik 85 Strandleeuwerik 86 Boerenzwaluw 87 Huiszwaluw 88 Wielewaal 89 Zwarte kraai 90 Bonte kraai 91 Kauw 92 Ekster 93 Winterkoning 94 Roodborst 95 Zwarte roodstaart 96 Gekraagde roodstaart 97 Paapje 98 Tapuit 99 Beflijster 100 Merel 101 Kramsvogel 102 Koperwiek 103 Zanglijster 104 Sprinkhaanrietzanger 105 Bosrietzanger 106 Rietzanger
+ bv + + + +
+ bv bv bv bv + + + + + +
+ bv + + +
+ + bv bv bv bv + + bv bv + + +
+ bv bv + + bv
bv bv + + bv
bv + bv
bv + bv
+ +
+ + + bv
bv + bv bv bv
bv bv bv +
+ bv bv
+ bv bv bv
bv bv + bv + + bv bv bv
bv +
bv +
bv +
+ + +
+
+ + +
+ bv + + + + +
+ + +
+
+ + +
+ + +
+ bv bv bv + bv bv bv + +
bv bv bv bv + bv bv bv + +
+ bv bv bv + bv
+ bv bv + + bv + bv + bv
+ bv bv + + bv bv bv + bv
+ +
+ +
+ +
+
+ + bv bv bv bv +
bv
bv bv bv bv + + bv bv + + + + bv bv + + bv bv + bv + + + + + bv bv bv + + + + bv + + + + + bv bv bv
+
+
bv bv bv + + bv + + + + + bv bv
bv bv bv +
+ bv + + + + + bv bv bv
bv bv + + + + + bv bv bv
bv bv bv + + bv bv + + + + + bv bv bv
bv + + + + + + + + +
bv + + + + +
bv +
+ bv
+ bv
+ + +
+ +
+ + +
+ + + + + + +
+ + +
bv bv bv bv + bv bv +
+ bv bv bv + bv bv bv
+ bv bv bv + + bv +
bv bv bv bv + bv bv bv
+
+
+
+ +
+
bv bv +
bv bv + + bv bv bv + bv
bv bv
bv bv
bv bv
+ bv bv bv + bv
bv bv bv + bv
bv + bv + bv
+ + + bv
+ +
+ +
+ +
bv
bv
+ + + bv
bv bv bv bv +
bv bv bv bv + + bv bv + bv +
bv bv bv + +
bv bv bv + +
bv bv + bv + +
bv bv + bv + + + bv bv bv
bv bv bv + + + + bv + bv + + + bv bv bv
bv bv bv + bv
bv bv + bv + + + bv bv bv
+ bv bv bv
bv bv bv
+ + bv bv bv bv bv bv bv
bv
26 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 107 Spotvogel 108 Tuinfluiter 109 Grasmus 110 Braamsluiper 111 Fitis 112 Tjiftjaf 113 Goudhaantje 114 Bonte vliegenvanger 115 Grauwe vliegenvanger 116 Heggemus 117 Graspieper 118 Witte kwikstaart 119 Gele kwikstaart 120 Klapekster 121 Grauwe klauwier 122 Spreeuw 123 Kneu 124 Vink 125 Sijs 126 Rietgors 127 Nachtegaal 128 Zwartkop 129 Waterral 130 Brandgans 131 Krakeend 132 Casarca 133 Alk 134 Meerkoet 135 Drieteenmeeuw 136 Smelleken 137 Roodhalsgans 138 Kleine barmsijs 139 Grote lijster 140 Staartmees 141 Keep 142 Hop 143 Roodborsttapuit 144 Boompieper 145 Houtsnip 146 Koolmees 147 Oeverzwaluw 148 Kleine karekiet 149 Roodpootvalk 150 Roodhalsfuut 151 Zwarte ibis 152 Roek 153 Roerdomp 154 Kolgans 155 Grote gele kwikstaart 156 Havik 157 Grauwe franjepoot 158 Roodmus
bv bv bv bv bv bv
bv
+ + bv bv bv
+ + bv bv bv bv +
bv bv bv bv bv bv + + bv bv bv bv +
+ + bv
bv + bv
+ + bv
bv
bv bv
bv bv bv
bv + + + + bv
+ bv bv + bv +
bv + bv bv bv +
bv bv bv bv bv +
bv bv bv bv bv bv
+ bv bv bv bv +
+ bv bv bv bv +
bv bv bv bv bv +
bv bv bv bv bv bv + + bv bv bv bv +
bv + bv +
+ bv
+ + + +
bv + bv +
bv bv + bv +
bv bv bv
bv bv bv bv
+ + + + + +
+
bv bv + + bv + +
+ + + +
bv + bv + +
+ +
+
bv bv bv bv bv bv
bv bv bv bv bv
bv bv bv bv bv
bv bv bv bv bv
+ bv +
+ bv + + bv bv bv
bv bv bv bv + bv +
bv bv bv bv bv bv + + bv bv bv bv +
+ bv +
bv +
bv bv +
bv bv bv
+ +
bv +
bv
+
+
+ +
+
+
+ + bv bv + + +
bv bv bv bv bv bv + + bv bv bv bv +
bv bv +
bv
bv + + bv
+ bv + + bv + +
+ + + bv + +
bv
+ + + + + + + bv
27 3.4. Hoogwatertellingen Hoogwatertellingen 1993 Datum Eidereend Wilde eend Bergeend Smient Pijlstaart Rotgans Scholekster Tureluur Wulp Kluut Rosse grutto Bontbekplevier Bonte strandloper Drieteenstrandloper Steenloper Grote mantelmeeuw Aalscholver Groenpootruiter Zilverplevier Slobeend Witgatje Knobbelzwaan Rietgans Witgatje Lepelaar Kanoetstrandloper Grote stern Visdief/Noordse stern Dwergstern Toppereend Wintertaling Kokmeeuw Tafeleend
29-03 192 32 112 125 22 470 600 22 984
22-04 652 6 78 900 590 26 420 10
105 290
4030
12-05 650
08-06
145
194
590 8 226
280
6 440 4 1400 15 60 52 3
4 450 34 800 8 10 60 30
200 1509 4 500 70 850
730
25-07
3
6
01-08 670 11 10
58 72 451
1 2125 10 8641 765 1380 25 5798 51 19
6 2280 117 4800 316 240 268 9485 33 29 8 78 38 1400
2 113 17 300 2
16
62
294
7
40 6 80
10-09
113 200
08-10
15 116 4410 20 510 1700 1947 180 20 35 7100
17-11 21 127 43 3500 150 2100 1000 810 26 2400
21-12
40 80
1401 25 3020 1100 450
2 630
400
1600
5 5 1 2 7 190 80 175 22
16
2 225 21 200 2500
28
3.5. Zoogdieren en Amfibieën Ree Gedurende de bewakingsperiode waren er totaal 73 waarnemingen van deze soort. In april is meegedaan aan de reewildtelling van de W.B.E.-Ameland over geheel Ameland. Alle waarnemingen bij elkaar gevoegd komen we uit op 3 bokken en 4 geiten in het terrein van It Fryske Gea. Hier zijn later nog minimaal 3 kalveren geboren, terwijl er 2 reebokkalveren zijn uitgezet die groot zijn gebracht in een dierenopvangcentrum van het vasteland. Ook is een reebok van de Engelsmanplaat overgezet door "de Krukel", patrouilleboot van N.B.L.F. naar het Oerd. Op 1 april is een reegeit dood gevonden op de punt van het Oerd.
Haas Regelmatig waargenomen met name op de Hon. Totale populatie 70 à 100 stuks. Op 25 maart zijn na een hoge waterstand vanwege stormvloed 5 exemplaren gevonden die verdronken zijn.
Konijn Zoals gebruikelijk waren er ook dit jaar zeer veel konijnen. De myxomatose die in juli al in zekere mate aanwezig was breidde zich in begin september sterk uit. Egel Er zijn enkele waarnemingen van deze soort. De stand is matig.
Verwilderde kat Minder waarnemingen van deze soort. Toch zijn er tijdens de konijnenjacht in de herfst en winter + 8 gevangen en geschoten, exclusief het Vennootsoerd waar + 20 zijn geschoten.
Bruine rat Dit jaar matig aanwezig. De stand wordt gedecimeerd door middel van rattenvergif. Door het gebied staan verspreid een aantal kistjes met vergif dat een paar keer per week wordt ververst. Rond paal 24-25 op de Hon was de Bruine rat redelijk aanwezig. Na een stormvloed in de winder, waardoor het hele gebied onder zeewater kwam te staan, bleek dat ze daar verdronken waren.
Muizen Er wordt meegewerkt aan een muizenonderzoek. In het gebied zijn 2 proefvlakken uitgezet. Per proefvlak zijn 10 clusters van 5 klapvallen uitgezet. In maart, juli en oktober zijn 3 opeenvolgende vangnachten geweest met achtereenvolgens 6, 17 en 16 Woelmuizen als resultaat.
Kleine watersalamander 7 exemplaren waargenomen in de waterbak van de N.A.M.-locatie. Dit zijn de eerste waarnemingen op het Oerd van deze soort.
Groene kikker Aanwezig.
Rugstreeppad Aanwezig.
29
3.6. Insekten Hoornaar - Vespa crabo In de zomer is deze grootste in Nederland voorkomende wesp waargenomen. In 1990 is begonnen met het opzetten van een dagvlindermonitoringsproject. Doel hiervan is het verzamelen van informatie over aantallen en aantalsveranderingen van dagvlinders en het opsporen van oorzaken van deze veranderingen. Er is een route uitgezet van + 1 km, die onderverdeeld is in secties van 50 m. In deze route zijn de meeste vegetatie- en landschapstypen uit de omgeving vertegenwoordigd. De route wordt één keer per week in vast, rustig wandeltempo gelopen en de waargenomen vlinders binnen 2,5 meter aan weerszijden van de route worden genoteerd. De officiële lijst met temperaturen, bewolking, windkracht, vegetatietypen en soort beheer zijn bekend bij It Fryske Gea Ameland en worden tevens doorgegeven aan de Vlinderstichting Nederland en Friesland. I.v.m. de harde wind en teveel bewolking zijn een aantal tellingen vervallen. 31 maart 26 maart 20 april 24 april 24 april
29 april 5 mei 18 mei
1e melding van de Citroenvlinder 1e melding van de Kleine vos 1e melding van het Klein koolwitje 1e melding van de Atalanta 2 baltsende Atalanta's. Dit moeten overwinteraars zijn a. omdat het nog te vroeg is voor de Atalanta's die ons land binnentrekken b. omdat het voorkomt dat Atalanta's in het noorden soms in streken met een mild klimaat voorkomen c. omdat i.v.m. de zachte winter dit het meest aantrekkelijke is. 1e melding van het Icarus blauwtje 1e melding van de Kleine vuurvlinder 1e melding van de Argusvlinder.
30
Soortenlijst Geelsprietdikkopje Groot koolwitje Klein koolwitje Icarusblauwtje Atalanta Kleine vos Dagpauwoog Kleine parelmoervlinder Hooibeestje Bruin zandoogje Heivlinder Duinparelmoervlinder
20-04
29-04
25-05
22-05
01-06
08-06
22-06
29-06
3
15-07 2
07-08
3 1
3 1
1
1
1
1
3
10-09
1
1
2 1 10 2 6
2
2
2 2 4
19-08
2
1 2
14-08
2 12
1
6 12 6
4 1 20
16
10
1 36 1 3
1 1 1
1
9 3
7 9
31
Hieronder een lijst van dag- en nachtvlinders die in de loop der jaren verzameld is. Tevens is een lijst met Latijnse namen van gevonden - ontdekte - kevers en mieren toegevoegd. Dagvlinders Kleine vos Distelvlinder Hooibeestje Duinparelmoervlinder Citroentje Kommavlinder Heivlinder Dagpauwoog Kleine parelmoervlinder Argusvlinder Kleine vuurvlinder Bruin zandoogje Geaderd witje Icarus blauwtje Atalanta Groot koolwitje Zwartsprietdikkopje Klein koolwitje Gele luzernevlinder Oranje luzernevlinder Geelsprietdikkopje
Aglais urticae Cynthia cardui Coenonympha pamphilus Fabriciana niobe Gonepteryx rhamni Hesperia comma Hipparchia semele Inachis io Issoria lathonia Lasiommata megera Lycaena phlaeas Maniola jurtina Pieris napi Polyommatus icarus Vanessa atalantac Pieris brassicae Thymelicus lineola Pieris rapae Colias hyale Colias crocea Thymeliars sylvestris
Nachtvlinders (Hans Donner, Universiteit Amsterdam - 1989) Bont schaapje Windepijlstaart Zwartstipvlinder Grasworteluil Peretak Beervlinder Pistooltje Jotavlinder Berketak Dennespanner M-vlinder Groen- en Witbandvlinder Erwtenuil Grasuiltje Hermelijnvlinder Wilgehoutrups Klein avondrood Gouduiltje Groene wilgenspinner
Acronicta aceris Agrius convolvuli Agrochola lota A. monoglypha Apocheima pilosaria Arctia caja Autographa gamma A. jota Biston betularia Bupalus piniarius Callistege mi Campaea margaritata Ceramica pisi Cerapteryx graminis Cerura vinula Cossus cossus Deilephila porcellus Diachrisia chrysitis Earias clorona
32
Kameeltjesvlinder Oranjeagaatvlinder Levervlek Bastaardsatijnvlinder Donsvlinder Drinker Goudlakense vlinder Kleine Hermelijnvlinder Draak Patichvlinder Dennepijlstaart Grijze vierstipmeter Kruizemuntvlinder Populierepijlstaart Hageheld Spartelrups Satijnvlinder Ringelrupsvlinder Splinterstreep Volgeling Huismoeder Dromedaris Haarbos Hagedoornvlinder Nunvlinder Bleke vlinder Onstandvastige vlinder Standvastige vlinder Wapendrager Brandvlerkvlinder Agaatvlinder Kleine beer Snuitvlinder Kroonvogeltje Roesje Avondpauwoog Tienuursvlinder Tijgervlinder Donkere vlinder Sint Jacobsvlinder Zwartgebandeerde vlinder
Eligmodonta ziczac Eulithis testata Euplexia lucipera Euproctis chrysorrhoea E. similis Eutrix potatoria Gortyna ochracea Harpyia furcula Hybocampa milhauseri Hydroia micacea Hyloicus pinastri Idaea aversata Lacanobia oleracea Laothoe populi Lasiocampa quercus Lasiocampa trifolii Leucoma salicis Malacosoma neustria Naenia typica Noctua comes N. pronuba Notodonta dromedarius Ochropleura plta Opistograptis luteolata Orthosia gothica O. gracilis O. incerta O. stabilis Phalera bucephala Pheosia tremula Phlogophora meticulosa Phragmatobia fuliginosa Pterostoma palpina Ptilodon capucina Scoliopteryx libatrix Smerinthis ocellata Spilosoma lubricipeda S. luteum Tholera cespitis Tyria jachobacae Xanthia icteritia Xantherhoe fluctuata
33
Kevers (Stobbe, Fries Natuurmuseum - 1985)
Agonum marginatum A. fuliginosus A. moestu A. piceu A. thoreyi A. viduu Amara aenea A. communis A. convexior A. familiaris A. lucida A. ovata A. spreta A. tibiala Badister bipustulatus Bembidion aeneum B. normannum B. properans Blethisa multipunctata Bradycellus harpalinus B. verbasci Calathus erratus C. fuscipes C. melanocephalus C. piceus Carabus arvensis C. granulatus C. nemoralis Clivina fossor Demetrias atricapillus D. monostigma Dromius agilis Dychirotrichus gustavi
Dyschirius globosus D. salinus Elaphrus cupreus Harpalus affinis H. latus H. servus H. tardus H. vernalis Leistus rufescens Loricera pilicornis Masoreus wetterhali Nebria brevicollis N. salina Notiophilus aquaticus N. biguttatus N. hypocrita N. rufipes N. substriatus Platynus obscurus Pogonum chalceus Pterostichus angustatus P. anthracinus P. diligens P. niger P. nigrita P. oblongopunctatus P. strenuus P. vernalis P. versicolor Syntomus foveatus S. truncatellus Synuchus nivalis Trhus discus T. obtusus Trichocellus placidus
34
Mieren Formica fusca Lasius mixtus L. niger Myrmica rubra M. ruginodis M. sabuleti M. scabrinodis M. schenkii M. spioides Tetramorium caespitum
35
3.7. Flora Hieronder volgt een lijst van de plantesoorten welke in het gebied zijn gevonden. Dit jaar zijn er door ons 7 nieuwe soorten aan toegevoegd welke nog niet op de lijst voorkwamen, t.w: Gevlekte orchis Moeraslathyrus Heide aardster Amerikaanse vogelkers Egelantier Fijne kervel Gewoon vingerhoedskruid Hieronder volgt de bijgewerkte lijst tot 31-12-1993
Varens Addertong Mannetjes varen Wijfjesvaren Maanvaren Kamvaren
Smalle stekelvaren Gewone eikvaren Moerasvaren Adelaarsvaren
Zoutgrasfamilie Strandzoutgras
Moeraszoutgras
Cypergrasfamilie Zandzegge Late zegge Cyperzegge Kwelderzegge Valse voszegge Stijve zegge Zeebies Knopbies Armbloemigebies
Zwarte zegge Oeverzegge Zilte zegge Zeegroene zegge Drienervige zegge Rode bies Slanke waterbies Waterbies Veelstengelige waterbies
36
Grassenfamilie Zandhaver Helm Pijpestrotje Kweek Engels slijkgras Buntgras Kweldergras Hennegras Rood zwenkgras Strandkweek Engelsraaigras Veldbeemd Kropaar Zanddoddegras Gestreepte witbol
Reukgras Echte witbol Dunstaart Zilverhaver Klein slijkgras Riet Duinriet Vroege haver Rietzwenkgras Biestarwegras Straatgras Zachte dravik Fioringras Fijn schapegras
Russenfamilie Noordse rus Zeerus Duinrus Biezenknoppen Veldbies
Zilte rus Zomprus Greppelrus Pitrus Platte rus
Leliefamilie Asperge Lissenfamilie Gele lis Orchideeënfamilie Moeraswespenorchis Sturmia
Breedbladige wespenorchis Vleeskleurige orchis
Familie der Napjesdragers Ruwe berk
Zwarte els
Wilgenfamilie Kruipwilg Schietwilg Geoorde wilg
Bos- en waterwilg Grauwe wilg Ratelpopulier
37
Brandnetelfamilie Grote brandnetel
Kleine brandnetel
Ganzevoetfamilie Zeekraal Gewone zoutmelde Rode ganzevoet Korrelganzevoet
Klein schorrekruid Spiesbladmelde Geoorde spiesmelde Strandmelde
Duizendknoopfamilie Ridderzuring Krulzuring Varkensgras Zwaluwtong
Schapezuring Veldzuring Perzikkruid
Anjerfamilie Avondkoekoeksbloem Koekoeksbloem Blaassilene
Nachtkoekoeksbloem Zwolse anjer Dagkoekoeksbloem
Sterremuurfamilie Gewone hoornbloem Knopig vetmuur Gerande schijnspurrie Zandmuur Zeeschijnspurrie
Zandhoornbloem Zilte schijnspurrie Zeepostelein Vogelmuur
Ranonkelfamilie Dotterbloem Egelboterbloem Blaartrekkende boterbloem Duinruit
Scherpe boterbloem Knolboterbloem Kruipende boterbloem
Familie der Kruisbloemen Vroegeling Zeeraket Kleine veldkers Engels lepelblad Herik Koolzaad
Zandraket Pinksterbloem Deens lepelblad Herderstasje Moerasveldkers Klein tasjeskruid
38
Viooltjesfamilie Hondsviooltje
Driekleurig viooltje
Hertshooifamilie Kantig hertshooi Ooievaarsbekfamilie Zachte ooievaarsbek Robbertskruid
Gewone reigersbek Slipbladige ooievaarsbek
Vleugeltjesbloemfamilie Gewone vleugeltjesbloem Kardinaalsmutsfamilie Wilde kardinaalsmuts Kraaiheidefamilie Kraaiheide Schermbloemfamilie Waternavel Echt karwij Grote engelwortel
Blauwe zeedistel Zilt torkruid Fluitekruid
Vetplantfamilie Muurpeper Steenbreekfamilie Parnassia
Kandelaartje
Teunisbloemfamilie Kleine teunisbloem Harig wilgenroosje Moerasbasterdwederik Beklierde basterdwederik
Wilgenroosje Bergbastaardwederik Gewone teunisbloem
39
Aalbessenfamilie Aalbes
Kruisbes
Duindoornfamilie Duindoorn Rozenfamilie Dauwbraam Duinroosje Bergroos Wilde lijsterbes Eenstijlige meidoorn Tormentil
Zilverschoon Hondsroos Wateraardbei Peer Sleedoorn Braam
Vlinderbloemenfamilie Gewone rolklaver Wondklaver Hazepootje Witte klaver Aardbeiklaver Lathyruswikke Kattedoorn
Moerasrolklaver Kleine klaver Rode klaver Liggende klaver Vogelwikke Smalbladwikke Hopklaver
Wintergroenfamilie Rondbladig wintergoen
Kaal stofzaad
Sleutelbloemfamilie Melkkruid
Rood guichelheil
Strandkruidfamilie Engels gras
Lamsoor
Windefamilie Haagwinde Akkerwinde
Zeewinde
Nachtschadefamilie Bitterzoet
Zwarte nachtschade
40
Familie der Ruwbladigen Kromhals Ruw vergeet-mij-nietje
Middelst vergeet-mij-nietje Zode vergeet-mij-nietje
Helmkruidfamilie Grote ratelaar Mannetjesereprijs Schildvruchtereprijs Stijve ogentroost Grote erepijs
Vlasleeuwebekje Veldereprijs Rode ogentroost Driebladige ereprijs
Familie der Lipbloemigen Blauw glidkruid Brunel Hondsdraf Paarse dovenetel Gespleten hennepnetel
Wolfspoot Watermunt Hoenderbeet Stinkende ballote Witte dovenetel
Weegbreefamilie Hertshoornweegbree Smalle weegbree
Zeeweegbree Grote weegbree
Gentiaanfamilie Fraai duizendguldenkruid
Strandduizendguldenkruid
Klokjesfamilie Zandblauwtje Komkommerfamilie Heggerank Walstrofamilie Echt walstro Moeraswalstro
Kleefkruid Glad walstro
Kamperfoeliefamilie Wilde kamperfoelie Peterselie vlier
Gewone vlier Gelderse roos
41
Valeriaanfamilie Echte valeriaan Familie der Composieten Leverkruid Zeeaster Paardebloem Gewoon biggekruid Ruige leeuwentand Klein kruiskruid Madeliefje Echte kamille Akkerdistel Speerdistel Muize-oortje Gewone klis Schijfkamille Reukloze kamille Margriet Spaanse ruiter Heelblaadjes
Rozenkransje Duizendblad Thrincia Herfstleeuwetand Jacobskruiskruid Bos kruiskruid Scherpe fijnstraal Zeealsum Kale jonker Akkermelkdistel Schermhavikskruid Gewone melkdistel Oranje havikskruid Zeemelkdistel Canadese fijnstraal Kruldistel
Vlasfamilie Geelhartje Kaasjeskruidfamilie Muskuskaasjeskruid
Klein kaasjeskruid
Familie der kruisbloemigen Gewoon Barbarakruid Papaverfamilie Middelste duivekervel Lookfamilie Kraailook Esdoornfamilie Gewone esdoorn
Ruige klaproos
42
Hogere zwammen Ruitjesbovist Weidekringzwam Judasoor Duindoornvuurzwam
Blanke parasolzwam Reuzebovist Gekraagde aardster Grote stinkzwam
Mossen-bladmossen Gewoon gaffeltandmos Fijn laddermos Zandhaarmos Delta haakmos Puntmos Bisschopsmuts Etagemos Campylopus introflexus
Purpersteeltje Duinsteeltje Weide haakmos Klauwtjes mos Bronsmos Ruig kromsteeltje Duindikkopmos
Korstmossen Rendiermos Bekertjesmos Boomkorstmos Physcia sp.
Cladonis foliatea Leermos Xanthoria parietina Lanora sp.
43
3.8. Mollusken
Keverslakken Asgrauwe keverslak
Tweekleppigen Mossel Oester Montacuta ferruginosa Kokkel Venusschelp Amerikaanse boormossel Ovale strandschelp Otterschelp Abra tenuis Prismatische dunschaal Nonnetje Tere platschelp Ensis miror Grote zwaardschede Kleine zwaardschede Afgeknotte gaper Witte boormossel Noordkromp (Arctica islandica)
Paardezadel Mysella bidentata Noorse hartschelp Gedoornde hartschelp Tapijtschelp Grote strandschelp Halfgeknotte strandschelp Zaagje Witte dunschaal Platte slijkgaper Rechtgestreepte platschelp Tafelmesheft Amerikaanse zwaardschede Kleine zwaardschede Messchede Strandgaper Ruwe boormossel Bonte mantel (Chlamys varia)
Buikpotigen Tricolia puaal Ruwe alikruik (L.S. rudis) Penhoorn Muiltje Glazige tepelhoorn Obliehoorn Muizenoortje Koppotigen Tienarmige inktvis
Gewone alikruik Wadslakje (Peringia ulvae) Schaalhoorn (Patella valgata) Tepelhoorn Wulk Schepje Wenteltrap
44
4. OVERIGE WAARNEMINGEN 4.1. Ringgegevens Hieronder volgen enkele meldingen van Zilvermeeuwen met kleurringen die in de kolonie zijn waargenomen als broedvogel. OB-GA OG-GD OI-GD OD-GY OA-G5 OX-G2 OZ-G7
geringd op Ameland op 03-07-1986 geringd op Ameland op 12-07-1986 geringd op Ameland op 09-07-1988 geringd op Ameland op 12-07-1986 geringd op Ameland op 03-07-1986 geringd op Ameland op 09-07-1988 geringd op Ameland op 09-07-1988
Andere ringmeldingen Scholekster geringd in maart 1971 op Schiermonnikoog. Dood gevonden op de Hon in maart 1993. Scholekster geringd in sept. 1985 in Zeeland. Dood gevonden op de Hon in maart 1993. Bruine kiekendief geringd in juni 1993 op Schiermonnikoog. Dood gevonden op het Oerd in oktober 1993.
45
4.2. Vliegtuigen Vliegtuigen, helicopters en straaljagers werden door ons genoteerd als ze een verstoring onder de vogels teweeg brachten. Onder verstoring wordt verstaan het opvliegen van enkele duizenden vogels, vooral op de hoogwatervluchtplaats. Door omstandigheden zijn hieronder de gegevens van de vliegtuigen en straaljagers niet genoteerd. Helicopter 17 april 12.41 uur 14 mei 17 mei 22 juli
15.55 uur 7.22 uur 11.53 uur
twee stuks, waarschijnlijk marine. Erg laag langs de wadkant. Veel verstoring. S.A.R. helicopter laag langs de wadkant. Veel verstoring N.A.M. helicopter over de kolonie Groene helicopter laag over de Hon.
46
4.3. Recreatie Excursies en onrechtmatig bezoek Excursies Vanaf 1 mei tot 30 augustus werden maximaal 4 rondleidingen per week door het reservaat gehouden. In principe was dit op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag. Voor de Vogelwachten werd op zaterdagen een extra excursiemogelijkheid geboden. Kaarten voor de rondleidingen (max. 24 personen) kon men verkrijgen bij het V.V.V. kantoor te Nes en bij It Fryske Gea. Het aantal deelnemers van de zogenaamde V.V.V. excursies bedroeg dit jaar 480 personen. Voor scholen e.d. bedroeg dit aantal 348 personen. Totaal dus 828 personen. Onrechtmatig bezoek Het broedvogelreservaat Het Oerd was in de periode van 15 maart tot 15 augustus voor het publiek gesloten. De hoogwatervluchtplaats was in het kader van de natuurbeschermingswet en de toenemende recreatiedruk een maand langer gesloten. Dit werd aangegeven door middel van borden rondom het gebied. Personen die zich niet aan het verbod hielden werden hierop gewezen en erop attent gemaakt dat het reservaat d.m.v. excursies en een wandelroute te bezoeken is. Er moesten dit jaar 240 personen op het feit worden gewezen dat ze zich in een broedvogelreservaat bevonden. Hiervan waren 68 personen op de Hon. Dit totaal aantal is 100 minder dan vorig jaar. Dit ligt in het feit dat er dit jaar voor het eerst een (gladde) draad gebruikt is om de toerist te leiden. Op de kwelder langs de duinrand waar vaak de meeste overtredingen voorkomen is 50 meter draad gespannen om de toerist naar de wandelroute te begeleiden. Verder werd nog geconstateerd: loslopende en jagende honden 3x, plezierboot in verboden gebied 2x, eierzoekers 4x, lastige fotografen die nesten verstoorden 4x en illegale bloemplukkers 1x.
47
5. LITERATUURLIJST Bewakingsverslagen Het Oerd
- It Fryske Gea, Olterterp.
Flora van Nederland
- Heukels & Van Oostroom Wolters Noordhof, Groningen.
Peterson vogelgids
- Bewerking Mr. J. Kist Elsevier Nederland BV
