HANDLEIDING
HANDLEIDING
1
BELEGGINGSSPEL VOOR SLIMME BELEGGERS A L L E S WAT U M O E T W E T E N O M T E S P E L E N TB Handleiding.indd 1
22-09-2006 10:02:00
INHOUD Turbo Investor in het kort ............................................... 3 Turbo Investor Quick Start ............................................... 3
TURBO INVESTOR IN HET KORT
Spelregels ....................................................................... 5
Turbo Investor is een spel dat draait om uw visie op beleggen en de
Slim beleggen met Turbo’s .............................................. 6
manier waarop u inspeelt op veranderende marktomstandigheden.
De Turbo’s in Turbo Investor ............................................ 9
U start met een vermogen van EURO 10.000. Tijdens het spel stelt u met dit bedrag een beleggingsportefeuille samen, u belegt de EURO 10.000 in verschillende markten. Dit doet u met behulp van Turbo’s. Wat Turbo’s precies zijn, leest u op bladzijde 9 van deze Handleiding.
De politieke en economische ontwikkelingen zoals deze geschetst worden in het spel Turbo Investor zijn fictief en weerspiegelen niet de opvattingen van de uitgevende instelling of die van haar partners.
Na twee speelrondes wordt de balans opgemaakt en wordt vastgesteld wie van de spelers het hoogste rendement heeft behaald met zijn of haar beleggingen. Het doel van het spel is om ten opzichte van uw
Inhoud van het spel
3
medespelers het beste rendement te realiseren.
• Drie kranten • Handleiding • Turbo Quick Scan • Orderformulieren • Rekenmachine • Potlood
TB Handleiding.indd 2-3
22-09-2006 10:02:09
TURBO INVESTOR QUICK START
De tussenstand • Na het inleveren van Orderformulier 1 is er een
Ronde 1
korte onderbreking. Tijdens deze onderbreking
• Zet de kaart met informatie over de Turbo’s waarin
voert de Spelleider de gegevens van de beleggings-
u kunt beleggen voor u op tafel. • In de speldoos vindt u een rekenmachine, potlood en orderformulieren. Leg deze binnen handbereik.
per transactie. • Lever Orderformulier 2 in bij de Spelleider.
Turbo Investor wordt gespeeld. • Als er met teams wordt gespeeld, bepaalt de Spelleider de samenstelling van de teams.
portefeuilles van u en van de andere spelers in in
De einduitslag
de spelcomputer.
Na het inleveren van Orderformulier 2 voert de Spel-
• Vervolgens ontvangt u van de Spelleider een
• De Spelleider bepaalt de wijze waarop
leider de gegevens van de beleggingsportefeuilles
• De Spelleider geeft aan of wordt gespeeld met individuele spelers of met teams. • Het is niet toegestaan de spelkranten te
uitdraai van de op dat moment geldende waarde
van u en van de andere spelers in in de spelcompu-
openen voordat de Spelleider hiertoe
deze krant staan nieuwsberichten over verschillen-
van uw portefeuille volgens de op dat moment
ter. De computer berekent op basis van eindkoersen
toestemming geeft.
de markten in de wereld. Lees deze berichten goed
geldende koersen. Deze koersen zijn veranderd ten
de eindstand. De speler of groep spelers met de
door en maak u een voorstelling in welke markten
opzichte van de koersen op basis waarvan u Order-
beleggingsportefeuille met hoogste waarde in Euro’s
toegestaan om met elkaar te overleggen over de te
u het beste kunt beleggen en hoe die zich wellicht
formulier 1 hebt ingevuld.
heeft gewonnen.
volgen beleggingsstrategie.
• Op het teken van de Spelleider opent u Krant 1. In
4
• Houd rekening met transactiekosten van EURO 10
• De koersen op basis waarvan het rendement van
gaan ontwikkelen. • Stel een portefeuille samen op basis van de berichten die u gelezen hebt in Krant 1 en op basis van de informatie in deze Handleiding over Turbo’s. U kunt maximaal EURO 10.000 investeren. Belangrijk: houd rekening met transactiekosten van EURO 10 per transactie.
Ronde 2
Tot slot
de beleggingsportefeuilles wordt vastgesteld zijn
• De Spelleider vraagt u nu om Krant 2 te openen en
• Wilt u weten hoe de eindkoersen tot stand zijn geko-
geprogrammeerd in een rekenprogramma in de
te lezen. • Op basis van de berichten in Krant 2 en de nieuwe koersen richt u uw portefeuille opnieuw in.
kopen of verkopen. Het budget waarover u
• Hebt u vragen over het invullen van het order-
beschikt kan hoger, lager of gelijk zijn aan de
• Voor het lezen van de krant en het invullen van Orderformulier 1 hebt u maximaal 30 minuten de tijd. • Lever uw ingevulde orderformulier in bij de Spelleider.
TB Handleiding.indd 4-5
men? Open dan Krant 3. Daarin kunt u lezen hoe de markten zich hebben ontwikkeld. • U krijgt een print met uw beleggingsresultaat.
eerste ronde. • Voor het lezen van Krant 2 en het invullen van Orderformulier 2 hebt 30 minuten de tijd.
Spelcomputer. • De koersen in de Spelcomputer gelden voor het berekenen van de tussenstand en de
• Over de gehanteerde koersen is geen discussie
SPELREGELS
mogelijk. • De koersen in de Spelcomputer kunnen tijdens het
EURO 10.000 waarmee u bent begonnen. Dit is afhankelijk van het beleggingsresultaat na de
5
einduitslag.
• Op Orderformulier 2 geeft u aan wat u wilt
• Vul op Orderformulier 1 in waarin u wilt beleggen.
formulier? Informeer dan bij de Spelleider.
• Het is spelers die tot dezelfde spelersgroep behoren,
• Doel van het spel is het samenstellen van een effectenportefeuille die ten opzichte van de andere
spelen van het spel niet worden veranderd. • De winnaar is de speler of groep spelers wiens
spelers of spelersgroepen het beste rendement
beleggingsportefeuille voor verkoop van de
realiseert.
portefeuille de hoogste waarde in euro’s heeft.
22-09-2006 10:02:10
SLIM BELEGGEN MET TURBO’S
EUR 25,- koopt u een Turbo Long met een onderlig-
beïnvloed door wisselkoerseffecten. ABN AMRO is
instelling voor u financiert. Hierdoor ontstaat de hef-
gende waarde van EUR 100,-. Als gevolg hiervan is
gerechtigd Turbo’s onder bepaalde omstandigheden
boom. Voor een Turbo Long is het financieringsniveau
Met een Turbo Certificaat (Turbo) kunt u op slimme
de rendementsontwikkeling van deze Turbo - zowel
te beëindigen.
het verschil tussen de koers van de onderliggende
wijze inspelen op bewegingen in financiële mark-
positief als negatief - viermaal zo groot als die van
ten, of deze nu omhoog of omlaag gaan. Met een
de onderliggende waarde.
Turbo kunt u versneld profiteren van de beursbewegingen die u verwacht.
6
waarde en de prijs van de Turbo.
De voordelen van Turbo’s op een rij • Groot winstpotentieel met beperkte inleg
Kosten
(hefboomeffect)
Turbo Short Een Turbo Short werk tegenovergesteld. Als u een
Bij het aan- en verkopen van een Turbo betaalt u
• Prijstransparantie
Turbo Short koopt, is het alsof de uitgevende instel-
Een Turbo werkt met een hefboom, waardoor
reguliere transactieprovisie voor aandelen en dient
• Verlies is beperkt tot uw belegging
ling de onderliggende waarde voor u verkoopt. Dit
beursbeleggingen van de onderliggende waarde
u rekening te houden met het verschil tussen bie-
• Geen vaste looptijd
noemen we ‘short gaan’.
(zoals een aandelenindex , een rente, een valuta
den laatkoers. Bij het spel Turbo Investor betaalt u
of een ruwe grondstof) versneld doorwerken in de
per transactie EURO 10.
Turbocomponenten
Het aantal financieringsniveaus waaruit u kunt kiezen
Turbo’s hebben een koers, een hefboom, een stop
voor Turbo’s Long en Short verschilt per onderliggende waarde.
beurskoers van de Turbo. Er bestaan twee varianten. Met een Turbo Long profiteert u van een stijging
Risico’s
loss-niveau, een ratio en een financieringsniveau.
van de onderliggende waarde, terwijl u met een
Door de hefboom is een belegging in Turbo’s
Deze componenten worden hieronder kort besproken.
Turbo Short juist profiteert van een daling. Door een
risicovoller dan een directe belegging in de on-
ingebouwd beschermingsmechanisme (de stop loss)
derliggende waarde. Eventuele verliezen van een
Koers
de koersen van een AEX Turbo Long en een AEX Turbo
hebt u de garantie dat de waarde van een Turbo
Turbo zullen hierdoor procentueel hoger zijn. Als de
De koers van een Turbo Long of Turbo Short is zeer ge-
Short worden berekend.
nooit negatief kan worden. U kunt dus nooit méér
koers van de onderliggende waarde daalt tot op of
makkelijk te berekenen aan de hand van de formules
dan uw belegging kwijtraken. Turbo certificaten
onder het stop loss-niveau (Turbo Long), of indien
1 en 2. Het verschil tussen bied- en laatkoers is hier
Formule 1: Koers Turbo Long = Stand AEX –
hebben geen vaste looptijd.
de koers van de onderliggende waarde stijgt tot op
in beide gevallen buiten beschouwing gelaten.
financieringsniveau / ratio
Hieronder treft u twee formules voor de wijze waarop
Formule 2: Koers Turbo Short =
of boven het stop loss-niveau (Turbo Short), dan
De werking van de hefboom
wordt de Turbo automatisch afgewikkeld. U kunt in
Financieringsniveau
De hefboom ontstaat doordat de Turbo een veel gro-
deze gevallen uw gehele belegging verliezen. Als
Turbo Long
tere onderliggende waarde vertegenwoordigt dan
de onderliggende waarde in buitenlandse valuta
Het financieringsniveau van een Turbo Long is het
Hefboom
de feitelijke inleg. Met een inleg van bijvoorbeeld
is genoteerd, zal de koers van de Turbo worden
deel van de onderliggende waarde dat de uitgevende
De hefboom van een Turbo geeft aan hoeveel sneller
TB Handleiding.indd 6-7
7
Financieringsniveau - stand AEX / ratio
22-09-2006 10:02:10
Microsoft Turbo
van de onderliggende waarde gedurende een han-
schommelingen van de onderliggende waarde. De
delsdag. Een Turbo Long wordt beëindigd indien de
waarde van de hefboom kan worden berekend aan
onderliggende waarde het stop loss-niveau bereikt of
AEX Turbo
Microsoft als onderliggende waarde. Door in een
de hand van onderstaande formules.
erboven komt.
Met de AEX Turbo belegt u in de AEX Index als
Microsoft Turbo Short te beleggen, speelt u in op
onderliggende waarde. Door in een AEX Turbo Short
een koersdaling van het aandeel Microsoft. Door te
Met de Microsoft Turbo belegt u in het aandeel
Formule 3: Intrinsieke waarde Turbo Long =
De stop loss-waarde van een Turbo Long is ten min-
te beleggen, speelt u in op een koersdaling van de
beleggen in een Microsoft Turbo Long anticipeert
koers onderliggende waarde – financieringsniveau
ste gelijk aan het verschil tussen de laagste stand
onderliggende waarde: de AEX Index . Door te beleg-
u op een koersstijging van Microsoft. De koers van
van de onderliggende waarde op de dag dat het stop
gen in een AEX Turbo Long anticipeert u op een
Microsoft wordt door diverse factoren bepaald zoals
Formule 4: Intrinsieke waarde Turbo Short =
loss-niveau is bereikt en het financieringsniveau op
koersstijging van de AEX Index . Van invloed op de
onder meer vertragingen in de economische ontwik-
financieringsniveau - koers onderliggende waarde
deze dag en bedraagt minimaal EUR 0,-. Maximaal
koersontwikkelingen van de AEX zijn de prestaties
kelingen. Microsoft is inmiddels een defensief aan-
verlies is beperkt tot uw belegging.
van de Europese en meer in het bijzonder de Neder-
deel, een veilige haven in moeilijke tijden. Andere
landse economie. Ook het Nederlandse en Europese
factoren die van invloed zijn op koersontwikkelin-
economische beleid speelt een rol.
gen zijn factoren die direct gerelateerd zijn aan de
Niet elke Turbo heeft dezelfde hefboom. Hoe hoger
8
DE TURBO’S IN TURBO INVESTOR
de Turbo beweegt in vergelijking met de koers-
de hefboom, des te groter de Is de koersgevoeligheid
De stop loss-waarde van een Turbo Short is ten min-
ten opzichte van de onderliggende waarde. Dit bete-
ste gelijk aan het verschil tussen het financieringsni-
kent dat koersstijgingen en –dalingen sterker worden
veau op de dag dat het stop loss-niveau is bereikt en
Nikkei Turbo
uitvergroot. Echter de kans dat het stop loss-niveau
de hoogste stand van de onderliggende waarde op
Met de Nikkei Turbo belegt u in de Japanse
Royal Dutch Shell Turbo
wordt bereikt neemt ook toe.
deze dag, en bedraagt minimaal EUR 0,-. Maximaal
Nikkei Index als onderliggende waarde. Door in
Met de Royal Dutch Shell Turbo belegt u in het aan-
verlies is beperkt tot uw belegging.
een Nikkei Turbo Short te beleggen, speelt u in
deel Royal Dutch Shell als onderliggende waarde.
op een koersdaling van de onderliggende waarde:
Door in een Royal Dutch Shell Turbo Short te beleg-
Stop loss-niveau
eigen bedrijfsvoering.
Elke Turbo kent een stop loss-niveau. Dit zorgt
Ratio
de Nikkei Index . Door te beleggen in een Nikkei
gen, speelt u in op een koersdaling van het aandeel
ervoor dat de waarde van de Turbo nooit negatief
De ratio van een Turbo bepaalt hoeveel Turbo’s u
Turbo Long anticipeert u op een koersstijging van de
Royal Dutch Shell (RDS). Door te beleggen in een
kan worden. Zo kunt u nooit meer dan uw belegging
zou moeten kopen om één keer in de onderliggende
Nikkei Index . Van invloed op de koersontwikkelin-
Royal Dutch Shell Turbo Long anticipeert u op een
kwijtraken. Dit niveau ligt op minimaal 2% boven
waarde te beleggen.
gen van de Nikkei zijn de prestaties van de Japanse
koersstijging van het aandeel RDS. De koers van RDS
economie. De economische cijfers die hierover
wordt door diverse factoren bepaald, zoals onder
(Long) en onder (Short) het financieringsniveau en wordt maandelijks vastgesteld. Een stop loss kan in
Formule 5: Hefboom = Koers onderliggende waarde/
gepubliceerd worden, kunnen hierover
meer de ontwikkelingen rond de prijs van ruwe olie.
werking treden afhankelijk van de koersbewegingen
intrinsieke waarde.
aanwijzingen geven.
Daarnaast spelen factoren een rol die direct aan de
TB Handleiding.indd 8-9
9
22-09-2006 10:02:10
10
bedrijfsvoering van RDS gerelateerd zijn. Dit kunnen
een koersstijging. Koffie is na olie de meest verhan-
het begrotingstekort en de staatsschuld van de
politieke ontwikkelingen zijn, maar ook strategieën
delde grondstof ter wereld. De totale waarde van de
Verenigde Staten. Op de kortere termijn speelt het
van de onderneming.
koffieverkoop in de kleinhandel bedraagt ruim 60
rentebeleid van de FED en de Europese Centrale
miljard euro. De koffieplant groeit in subtropische
Bank een belangrijke rol.
Goud Turbo
klimaten en levert pas na vier tot vijf jaar de eerste
Bij de Goud Turbo is de onderliggende waarde de
vruchten. Daarna kan de plant 15 tot 20 jaar lang
Turbo Bund
goudprijs. Door in een Goud Turbo Short te beleg-
koffiebonen produceren. Er zijn twee belangrijke
De Bund Future is de Duitse 10 -jaars staatsobligatie.
gen, speelt u in op een koersdaling. Door te beleg-
koffiesoorten: robusta en arabica. Robusta wordt
Met de Bund Turbo speelt u in op de ontwikkelingen
gen in een Goud Turbo Long anticipeert u op een
vooral in Afrika en Azië geproduceerd. Arabica
rond de Bund Future. Verwacht u een rentestijging?
koersstijging. Edelmetalen zijn van oudsher een
wordt in Midden- een Zuid-Amerika verbouwd. De
Dan kunt u toch profiteren van een daling op de
veilige belegging voor in slechte tijden. Het is een
belangrijkste koffieproducenten in de wereld zijn
obligatiemarkt door middel van de Bund Turbo
goede beleggingsmogelijkheid in tijden van infla-
Brazilië en Vietnam. Een bepalende factor voor de
Short. Verwacht u rentedalingen en juist stijgingen
tie. Maar ook in betere tijden kan een belegging
ontwikkelingen op de koffiemarkt zijn de weers-
op de obligatiemarkt? Dan is een Bund Turbo Long
in edelmetalen een goede aanvulling zijn op uw
omstandigheden. Bij slechte oogsten gaat de prijs
interessant.
beleggingsportefeuille. Bij edelmetalen denken de
omhoog. Bij goede oogsten en een goede beschik-
meeste beleggers direct aan goud. Goud wordt in
baarheid van koffie gaat de prijs omlaag.
11
het Verre Oosten (India en China) veel gebruikt voor sierraden. In Europa wordt het nog steeds veel door
EUR/USD Turbo
tandartsen gebruikt. Na een jarenlange dalende
Met de EUR/USD Turbo speelt u in op de verhouding
trend stijgt de goudprijs sedert 2000 gestaag.
tussen de euro en de Amerikaanse dollar. Met een EUR/USD Turbo Long profiteert u van een
Koffie Turbo
stijging van de waarde van de euro ten opzichte
Met de ‘Koffie Turbo’ belegt u in Koffie als onder-
van de dollar. Met een EUR/USD Turbo Short
liggende waarde. Door in een Koffie Turbo Short te
profiteert u van een stijging van de waarde van
beleggen, speelt u in op een koersdaling. Door te
de euro ten opzichte van de dollar. Factoren die
beleggen in een Koffie Turbo Long anticipeert u op
op langere termijn de dollar verzwakken zijn
TB Handleiding.indd 10-11
22-09-2006 10:02:11
TB Handleiding.indd 12
NL2006001
Developed by ABN AMRO Markets and HPC Goodword 2006 P.O. Box 283, 1000 EA Amsterdam, The Netherlands ABN AMRO Markets, Amsterdam, The Netherlands www.abnamromarkets.nl
22-09-2006 10:02:11
