Grotere inzet bij rampen

Nummer 21 | 1 juni 2006 | Uitgave Directie Voorlichting Ministerie van Defensie

Pagina 4-5 Milsatcom noodzaak voor verbindingen

Pagina 6-7 Sperwer als extra ogen in missiegebied

Pagina 9 Van Galen doet examen in FOST

Pagina 10 Bijzondere eer voor adjudant Willem Tanis

Grotere inzet bij rampen Rapport Cordaid voor minister

Minister Kamp omschreef het rapport als ‘prikkelend’. Foto: Peter Wiezoreck

DEN HAAG - Minister Kamp heeft afgelopen maandag, 29 mei, uit handen van de algemeen directeur van Cordaid, René Groothuis, het rapport ontvangen over civiel-militaire actie in Afghanistan en Liberia. Het onderzoek is in opdracht van Cordaid uitgevoerd door een onderzoeksteam onder leiding van professor dr. Georg Frerks van de Universiteit Utrecht. Lees verder op pagina 3

DEN HAAG - Defensie heeft continu 4600 militairen beschikbaar voor binnenlandse crisisbestrijding. Dat zijn er 1600 meer dan eerder was afgesproken. In het kabinet is overeengekomen dat de krijgsmacht een grotere rol krijgt bij binnenlandse rampen en crises. Zo worden kleine onbemande vliegtuigjes gekocht voor verkenning van rampgebieden, bijvoorbeeld bij overstromingen. De Explosieven Opruimingsdienst (EOD) krijgt er personeel bij en er komt een tweede NBC-eenheid voor inzet bij nucleaire, biologische of chemische rampen of terroristische aanvallen. Militairen worden nu sneller en in grotere aantallen ingezet. De eenheden vallen altijd onder het civiel gezag: de burgemeester, de officier van Justitie of eventueel de minister van Binnenlandse Zaken of die van Justitie.●

DC-10 TERUG OP EINDHOVEN EINDHOVEN - Dinsdagmiddag is op vliegbasis Eindhoven de ‘nieuwe’ DC-10 van de Koninklijke Luchtmacht teruggekeerd uit Italie. Daar heeft het toestel een grote onderhoudsbeurt gehad en is voorzien van het kleurenschema van de luchtmacht. Het toestel wordt de komende maanden getest en later dit jaar wordt op Woensdrecht een nog noodzakelijke cockpit-modificatie uitgevoerd. Door de expeditio-

naire inzet van de krijgsmacht is de vraag naar luchttransport sterk gegroeid. Voor strategisch luchttransport wordt daarom de vloot DC-10’s met een extra toestel uitgebreid. De huidige twee toestellen (KDC-10’s) worden ook gebruikt voor het bijtanken van vliegtuigen in de lucht. De derde DC-10 wordt alleen voor vervoer van vracht en personeel gebruikt. Foto: Maurice Hendriks ●

Internationale Luftfahrt Ausstellung (ILA) op vliegveld Schöneveld in Berlijn. De bewindsman zei dat het hem zwaar viel de toestellen over

‘Echt ongelofelijk wat me overkomen is’ BONN (D.) - “Ik vind het echt ongelofelijk wat me overkomen is. Ik was al mijn tegenstanders ruimschoots de baas. Dit geeft een geweldig gevoel.” Taekwondoka Dennis Bekkers (foto) verkeert daags na het behalen van zijn eerste Europese titel (tot 67 kg) nog steeds in de wolken. Begrijpelijk, want een dergelijke prestatie is alleen voor de allerbeste weggelegd. De sergeant van de luchtmacht stak in de finale in een bloedvorm en versloeg Tom Hovav uit Israël met maar liefst 6-0. Al in een eerder stadium, in de voorronden van het toernooi in Bonn, gaf Bekkers blijk van zijn superi-

oriteit door achtereenvolgens de Fin Juho Kostiainen (6-2) en de Hongaar Dira Arpad (7-0) aan de zegekar te binden. Siarhei Sachuk uit Wit-Rusland bood meer tegenstand, maar gaf zich uiteindelijk met 3-1 gewonnen. In de halve finale ging Bekkers op de oude voet door en deklasseerde de Rus Aslanbek Dzitiev met 7-0. Dankzij de titel stijgen Bekkers’ kansen om zich te kwalificeren voor de Olympische Zomerspelen van Peking. In september wacht hem een volgende belangrijk toernooi, het militair wereldkampioenschap in Seoel, ZuidKorea. Foto: Ellen Kurvers●

te dragen, omdat daarmee een einde komt aan een tijdperk. Sinds 1917 hebben er langeafstands patrouillevliegtuigen van de Koninklijke Marine boven de Noordzee gevlogen. De pijn wordt volgens hem enigszins verzacht, omdat door de verkoop aan Duitsland de NAVO verzekerd blijft van de diensten en inzet van de Orion. Minister Kamp zei echter grote bewondering te hebben voor het Duitse marinepersoneel dat zich alle kennis snel eigen heeft gemaakt. “In nauwelijks twee jaar is een complete eigen Duitse Orionorganisatie opgezet. Een geweldige prestatie”, zei Kamp. De overdracht betekent niet dat alle activiteiten zijn afgerond. Er moeten nog zeven Orions worden gecertificeerd en de toestellen naar de vliegbasis Nordholz gevlogen. Op 1 juli kan marinevliegkamp Valkenburg vervolgens de poorten sluiten. Om de nieuwe Duitse organisatie te ondersteunen werken er tijdelijk 45 technici van de marine op Nordholz. Eerder die dag sprak de minister al met zijn Duitse collega dr. Franz Jozef Jung en staatssecretaris dr. Peter Eickenboom.●

DEN HAAG - De Nederlandse Veteranendag, op 29 juni, krijgt nationale betekenis. Het kabinet wil daarmee structureel bijdragen aan de maatschappelijke erkenning van zowel jonge als oude veteranen. Sinds vorig jaar eert Nederland op de verjaardag van prins Bernhard de tienduizenden jonge en oude veteranen die sinds de Tweede Wereldoorlog de belangen van de Nederlandse staat hebben verdedigd. Op initiatief van staatssecretaris Van der Knaap van Defensie heeft de ministerraad besloten deze dag tot nationaal evenement te benoemen.

EERSTE ORION NAAR DUITSLAND BERLIJN - Minister van Defensie Henk Kamp heeft donderdag 18 mei in Berlijn de eerste P3C Orion overgedragen aan Duitsland. Dat gebeurde tijdens de

Veteranendag nationaal

De nationale vlaginstructie zal hiervoor worden aangepast, waardoor op 29 juni de Nederlandse driekleur in top mag.● Minister Kamp en zijn Duitse ambtgenoot Jung bij de eerste Duitse Orion.

Laatste POMS-site sluit EYGELSHOVEN - Het liefst zouden ze gewoon in het Limburgse Eygelshoven blijven: kwaleitsinspecteur Jos Fleischeuer en allround mechanic Harry Leenders. Beide mannen werken sinds 1984 bij de in dat jaar operationeel geworden Prepositioned Organizational Materiel Sets (POMS-site). Het zwaard van Damocles hing al een tijdje boven deze onderhouds- en opslagplaats van Amerikaans legermaterieel, maar 18 mei kwam het dan toch echt naar

beneden. Op 30 september gaat bij de POMS-site in Eygelshoven definitief het licht uit. De teleurstelling is groot. Brigadegeneraal Leanne van den Hoek kwam hoogstpersoonlijk naar de POMS-site om als personeelscommandant van het Commando Landstrijdkrachten het beroerde nieuws aan de ruim tweehonderd werknemers te vertellen. Dat werd uiteraard niet met gejuich ontvangen. Dat een generaal de moeite had genomen

helemaal naar Zuid-Limburg te komen om de Jobstijding te brengen, viel overigens wel in heel goede aarde. Het sluitingsverhaal speelde volgens de operations manager, tevens plaatsvervangend site-manager Henk Mobers vorig jaar al. “Eindelijk is er nu duidelijkheid. Daar was behoefte aan. We zagen het uiteraard aankomen, maar een aantal mensen heeft altijd de stille hoop gehad dat Defensie misschien toch nog iets met de site zou doen.” Lees verder op pagina 2

1 juni | Pagina 2

INTERNE VACATURES DEFENSIE Voor recente vacatures kunt u terecht op de intranetsite van de dienstencentra Psychologisch Advies en Selectie en Medische Keuringen, te benaderen via het intranetportaal (http://intern.mindef.nl) of op internet via www.mobiliteitsbank.nl. Medewerkers die nog geen toegang tot intranet en ook geen internetverbinding hebben, kunnen een beroep doenop de personeelsdienstvan zijn of haar onderdeel. Coördinator Beheer, Den Haag, schaal 11; IV Deskundige (CMB) , Den Haag, schaal 11; Procesdeskundige, Den Haag, schaal 11; Hoofd Sectie Gebruikersondersteuning, Enschede, schaal 11; Bureauhoofd Key-user P&O informatie voorziening, Enschede, schaal 10; Bureauhoofd Data Kwaliteit, Enschede, schaal 10; Change coördinator, Enschede, schaal 9; Bureauhoofd Ondersteunende P&O diensten, Enschede, schaal 9; Bureauhoofd Rapportages, Enschede, schaal 9; Medewerker IV Plannen & Begroten & Budgetteren, Den Haag, schaal 9; Medewerker AO IC, Den Haag, schaal 9; Senior medewerker Key-user P&O informatie voorziening 2X, Enschede, schaal 8; Senior medewerker Data Kwaliteit 3X, Enschede, schaal 8; Medewerker Beheer discipline Bouwkunde, Woensdrecht, schaal 8; Medewerker Beheer discipline Bouwkunde, Volkel, schaal 8; Medewerker VGI, discipline Bouwkunde, Woensdrecht, schaal 8; Medewerker VGI, discipline Bouwkunde, Oirschot, schaal 8; Medewerker Data Kwaliteit 8X, Enschede, schaal 7; Medewerker Data Kwaliteit 8X, Enschede, schaal 7; Senior medewerker Rapportages, Enschede, schaal 7; Senior medewerker Ondersteunende P&O diensten, Enschede, schaal 7; Medewerker Beheer discipline Werktuigbouwkunde, Rijen, schaal 7; Medewerker Beheer discipline Werktuigbouwkunde, Volkel, schaal 7; Planner MBLA, Huijbergen, schaal 7; Medewerker Applicatie & Functioneel Beheer, Den Haag, schaal 7; Medewerker VGI, Soesterberg, schaal 7; Medewerker VGI, Den Haag, schaal 7; Medewerker VGI, discipline Elektrotechniek, Rijen, schaal 7; Medewerker Beheer, Utrecht, schaal 7; Medewerker Gebruikers Acceptatie Test 4X, Enschede, schaal 6; Medewerker Rapportages 4X, Enschede, schaal 6; Kasbeheerder Geheime Uitgaven MIVD, Den Haag, schaal 6; Managementassistent Plaatsvervangend Commandant Personeelscommando, Den Haag, schaal 6; Medewerker Managementondersteuning SPEER, Den Haag, schaal 6; Administratief Medewerker, Utrecht, schaal 6; Monteur, Den Helder, schaal 5; Voorman Herstelploeg Motorvoertuigen, Schaarsbergen, schaal 5; Junior Installatiemedewerker, Den Helder, schaal 5; Medewerker Key-user P&O informatie voorziening 2X, Enschede, schaal 5; Administratief Medewerker Algemeen, Schaarsbergen, schaal 4; Technicus Vliegtuigconstructietechniek, Den Helder, schaal 4; Cateringmedewerker B, Den Helder, schaal 3; Cateringmedewerker B, Woensdrecht, schaal 3; Cateringmedewerker B, Ermelo, schaal 3; Cateringmedewerker B, Soesterberg, schaal 3; Kok, Amersfoort, schaal 3; Kok, Woensdrecht, schaal 3

KANSRIJK Actuele vacatures Kansrijk - Kijk voor een actueel overzicht en voorwaarden op de websites van Kansrijk. Dus jij weet risico’s goed in te schatten? - De Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging (DKDB) zoekt ook voor 2006 persoonsbeveiligers. Ken jij het evenwicht tussen veiligheid en privacy? Kijk voor de eisen op de websites van Kansrijk. Voorlichting zelfstandig ondernemerschap - Kansrijk organiseert op 28 juni weer een voorlichtingsbijeenkomst voor defensiemedewerkers die geïnteresseerd zijn in zelfstandig ondernemerschap. De bijeenkomst staat open voor medewerkers die behoren tot een knelpuntcategorie, herplaatsingskandidaat zijn of dat gaan worden. Tijdens de bijeenkomst komt onder meer het ondernemerschap aan de orde, de begeleiding vanuit Kansrijk en de consequenties voor de wachtgeldregeling. Interesse? Vrijblijvend oriënteren op een baan buiten Defensie? - Doe dan eerst de loopbaanscan SBK Defensie! Meer Kansrijkinfo op intranet Startpagina Personeel en internet www.kansrijk.info

MELDPUNT ONGEWENST GEDRAG Rutgers Nisso Groep

BEREIKBAAR OP WERKDAGEN VAN 08.00 UUR TOT 20.00 UUR (OOK VANUIT HET BUITENLAND BEREIKBAAR) 0800-3333673 (GRATIS) +31 (0)71-8807118 WWW.RNG.NL/MELDPUNT

Operations manager Henk Mobers, in een van de bijna lege loodsen, wist onlangs nog even ISO-certificaat 90012000 binnen te slepen.

‘Je verliest een stuk van je leven’ Vervolg van pagina 1

EYGELSHOVEN - Het 27 hectare tellende oppervlak waarop de POMSsite is gesitueerd, behoort inderdaad de landmacht toe. Verder heeft dit krijgsmachtdeel weinig met het Amerikaanse gebeuren in Eygelshoven te maken. Behalve dan dat Defensie maandelijks de salarissen voorschiet om ze vervolgens na uitbetaling bij de Amerikanen te declareren. Die zorgden jaarlijks voor honderdduizend manuren aan werk. In de hoogtijdagen stonden er honderden, vaak zwaar verminkte, voertuigen in een vijfduizend vierkante meter loods te wachten op een grondige opknapbeurt. Maar de aanvoerstroom van materieel droogde op en daarmee ook de werkgelegenheid. Toch wordt het personeel niet aan zijn lot overgelaten. Zo betaalt de Verenigde Staten gedurende 22 maanden de inkomens door en Defensie zet dat om naar onder meer uitbetaling volgens de afspraken in het huidige Sociale Beleidskader. Tenzij het onontkoombaar is, hoopt niemand daar

echter gebruik van te hoeven maken. Het bewakingspersoneel hoeft zich, naar het zich laat aanzien, het minst zorgen te maken. Deze groep van een kleine vijftig mensen wordt ondergebracht bij het Regionaal Militair Commando Zuid en kan voor een baan op het gebied van bewaking terecht bij het Amerikaanse landmachtgarnizoen in Schinnen of bij het Joint Force Command Headquarters in Brunssum. Voor de resterende ruim 150 personeelsleden, het merendeel veertig plus, ligt de situatie moeilijker. De werkgelegenheid in Limburg houdt nu niet bepaald over. En zelfs al krijg je straks ergens een baan, in een nieuwe organisatie moet je je plek maar weer zien te verwerven, stelt Fleischeuer. Als kwaliteitsman weet hij overigens dat de sluiting van Eygelshoven niet te wijten is aan de kwaliteit van het werk, eerst aangevoerd vanuit de Balkan en ten slotte uit het Midden-Oosten. Integendeel. Bij de Amerikanen oogstten de Nederlanders niets dan lof voor hun prestaties. Of het nou complexe wapensystemen betrof of hydraulische apparatuur. Alles verliet de site in Zuid-Limburg in een prima conditie, mede onder toeziend oog van Mobers, die naast zijn normale functie ook nog eens projectmanager ISO certificering was. Een succesvolle, want mede dankzij hem wist men in Eygelshoven onlangs nog even

Links: Leenders (l) en kwaliteitsinspecteur Jos Fleischeuer: “Wie voor mij een vergelijkbare functie heeft, kan me altijd bellen.”

TEKST: MONIQUE VAN RIJEN-BOS FOTO’S: HENNIE KEERIS ISO-certificaat

9001-2000 binnen te slepen. Mobers hoopt dan ook dat deze prestatie mede aanleiding zal zijn voor compenserende maatregelen die het verdwijnen van opnieuw een stukje werkgelegenheid in Zuid-Limburg voorkomen. Een gedachte die ook de kwaliteitsinspecteur in zijn achterhoofd heeft.

LOYAAL TOT HET EIND

Formeel bestaat de taak van Fleischeuer uit het controle-

ren van al het aan de Nederlanders toevertrouwde materieel opdat het in optimale staat in Amerikaanse handen terugkeert. Omdat het aanbod van werk zo sterk is afgenomen, sleutelt hij nu zelf aan een M1A1 tank, waarvan er nog achttien zijn te vinden op het Limburgse terrein. “Blijven werken verzacht de pijn”, verklaart hij. Fleischeuer, inmiddels 49, werkt net als vele anderen sinds het prille begin voor de

Theaterstuk ‘thuisfront’ voor militair en partner BEUKBERGEN - In het Vormingscentrum Beukbergen wordt op donderdag 8 juni het theaterstuk ‘Thuisfront’ opgevoerd voor actief dienende militairen en hun partners. Het stuk is van de hand van Barry Hofstede, die in 1992 vrijwillig als dienstplichtige naar Bosnië ging. Hofstede schreef dit stuk in opdracht van Theatergroep Wederzijds en op basis van zijn persoonlijke ervaringen. Een uitzending naar een oorlogsge-

bied heeft niet alleen invloed op degene die uitgezonden wordt. Voor de dierbaren die achterblijven is het minstens zo moeilijk. Zij willen begrijpen wat iemand meemaakte en delen in de ervaring om er mee om te gaan en samen verder te kunnen. Dat vergt soms bovenmenselijke inspanningen. ‘Thuisfront’ gaat over schuld en het verlies van onschuld. ‘Thuisfront’ wordt vanaf 14.00 uur in

Seedorf op film vastgelegd SEEDORF - Ruim 43 jaar Nederlandse aanwezigheid in Seedorf is vastgelegd in een film, getiteld Tschüs Seedorf. Meer dan veertig minuten beeld, muziek en gesprekken geven deze voor veel Nederlandse defensiemedewerkers en hun gezinnen bijzondere plaats weer. Van de grensovergang in 1963 tot aan de laatste ceremonie in mei 2006. Oud-Seedorfers vertellen hoe ze zich er voelden, hoe ze er werkten en woonden, en wat er zo bijzonder was aan de plaats. Duitse buren en autoriteiten geven hun mening over de Nederlanders. Verschillende deskundigen schetsen een beeld van de bijzondere aspecten van deze Nederlandse samenleving in NoordDuitsland. Beelden van het appèl, de verloven naar Nederland en de gerenoveerde legerplaats gaan in elkaar over. De

film is gemaakt door de Audiovisuele Dienst Defensie. Hij wordt gratis ter beschikking gesteld aan het personeel dat nu nog in Seedorf is geplaatst en de legerplaats gaat verlaten. Duitse geïnteresseerden kunnen een vertaalde versie op DVD krijgen. Er ligt ook een exemplaar te wachten voor mensen die ooit in Seedorf woonden en werkten. Bestellingen per brief of e-mail richten aan de volgende adressen: Sectie Communicatie 41 Mechbrig Seedorf, Napo 880, 3509 VP Utrecht. E-mail: [email protected]. Officier CEB NSU Seedorf, Napo 881, 3509 VP Utrecht. E-mail: RW.POLMAN. [email protected]. Officier CEB Staf Nasag Rheindahlen, Napo 861, 3509 VP Utrecht. E-mail: JM.SOL:MINDEF.NL●

de Kapelzaal van Beukbergen opgevoerd en duurt ongeveer 75 minuten. Na een korte pauze is er gelegenheid om met de acteurs van gedachten te wisselen over de voorstelling. De zaal is open vanaf 13.30 uur. Het aantal zitplaatsen is beperkt, vol is vol. Aanmelden kan vóór dinsdag 6 juni bij Ans Veenbrink of Gladys Collard, tel. 0346 - 35 29 44. Voor militairen en partners is de voorstelling gratis.●

Handboek onderscheidingen DEN HAAG - In het Handboek Onderscheidingen (http://intranet. mindef.nl/bs/organisatie/eenheden_ directies/bsg/werkwijze.aspx) staat meer informatie over de Militaire Willemsorde, dapperheidsonderscheidingen en andere decoraties die voor defensie van belang zijn. Het Handboek is ook via het internet te raadplegen onder http://www.onderscheidingen.mindef.nl. Mochten er vragen zijn, dan is de Sectie Onderscheidingen bereiken door een bericht te sturen aan [email protected]●

Amerikanen. “Straks houdt het op, hè! Daarmee verlies je toch een stuk van je leven. Daarnaast raak je je collega’s kwijt. In veel gevallen werk ik daar nu ruim twintig jaar mee samen.” Ondanks de weinig florissante vooruitzichten hoopt Fleischeuer straks toch ergens anders aan de slag te kunnen. “Wie voor mij een vergelijkbare functie heeft, kan me altijd bellen.” Voorlopig is eerst nog de afbouwperiode bij de POMSsite tot eind september. Van de tien loodsen staan er nu vijf volledig leeg en ook in de 28 werkplaatsen is het al lang niet meer zo druk. Op de vraag of er voor het opknappen van het nog aanwezige materieel genoeg motivatie valt op te brengen, antwoordt Mobers dat de mensen ondanks alles loyaal zijn. “Ze maken het werk dat nog moet gebeuren gewoon zonder morren af.” Zo ook de vijftigjarige Leenders. Na 29 dienstjaren bij Defensie, waarvan de laatste 22 bij NL POMS, maken zijn handen wat zijn ogen zien. En dat is een indrukwekkend arsenaal Amerikaanse rupsvoertuigen. De allround mechanic heeft ervaring met de M-109 en M-110 houwitzers, de hele familie M-113 pantserrupsvoertuigen, de MLRS, de M1A1 tank, het M2 Bradley infanteriegevechtsvoertuig, de M-88 bergingstank en nog een reeks wielvoertuigen. “Alles met zelfstudie geleerd”, zegt hij met gepaste trots. “Bovendien heb ik van alles een certificaat: van werken met testapparatuur tot onderhoud en reparatie van de voertuigen zelf.” Inmiddels heeft Leenders een sollicitatie lopen als eerste monteur motorvoertuigen bij de materieellogistieke groep in Weert. “Ik hoop maar dat ik die functie krijg. Anders zullen ze daar nooit weten wat ze missen.” De voormalige Nederlandse POMS-organisatie, bestaande uit vijf sites, vervulde een belangrijke faciliterende rol voor de Amerikaanse eenheden in Europa. Door een sterke reductie van deze troepenmacht en vanwege veranderende strategische inzichten binnen het Pentagon verdwenen eerder al de complexen in: Brunssum, Coevorden, Ter Apel en Vriezenveen. Met de sluiting van het laatste materieel- en onderhoudsterrein in Eygelshoven wordt er definitief een punt gezet achter het POMS- tijdperk in Nederland.●

1 juni | Pagina 3

POORTWACHTER VALKENBURG VERKAST NAAR DE KOOY VALKENBURG - Het Marinevliegkamp Valkenburg is zijn poortwachter kwijt. De Lockheed P2V Neptune nummer 216, bijgenaamd ‘the old lady’, die vanaf De Neptune wordt over de sloot getild. Foto: Rob Dracht

Scheepsterminals Milsatcom voor Koninklijke Marine DEN HAAG - De Defensie Materieel Organisatie (DMO) mag van staatssecretaris Van der Knaap vijf A-EHF-scheepsterminals voor militaire satellietcommunicatie aanschaffen, evenals militaire SHF-ruimtecapaciteit en een Memorandum of Understanding (MOU) voor Operations & Support A-EHF-ruimtecapaciteit ondertekenen. Hij schrijft dat in een brief aan de Tweede Kamer. De kosten bedragen 25 miljoen euro, inclusief documentatie, training, installatie, reservedelen, testapparatuur, en programmamanagement. Het project militaire satellietcommunicatie (MILSATCOM) voorziet in de behoefte van Defensie aan satellietcommunicatie voor

militair gebruik. Het project omvat ruwweg de huur van satellietcapaciteit, de bouw van twee grondstations en de verwerving van terminals. Een van de twee grondstations, dat in Lauwersmeer, is sinds eind 2004 operationeel. De 37 tactische Super High Frequency terminals (SHF) zijn geleverd en worden al geleidelijk overgedragen aan de operationele gebruikers. Inmiddels worden twee van deze terminals naar tevredenheid ingezet in Afghanistan. Door de toenemende informatiebehoefte van de krijgsmacht moeten er mobiele of transportabele communicatiemiddelen voor de lange afstand met een grote capaciteit worden aange-

schaft. Hiervoor zijn de traditionele middelen, zoals lijn-, straalen High Frequency-verbindingen, niet geschikt door hun beperkte mobiliteit, bereik en capaciteit. Satellietcommunicatie is voor de lange afstand het aangewezen middel, stelt Van der Knaap. “Omdat dit communicatiemiddel essentieel is voor de taakuitoefening van de krijgsmacht, is er behoefte aan een gegarandeerde beschikbaarheid van satellietcapaciteit.” De kosten voor de militaire SHF-ruimtecapaciteit stijgen naar verwachting van 1,5 miljoen euro volgend jaar tot jaarlijks 3,5 miljoen euro in 2010.

begin jaren 80 beeldbepalend was voor het MVK, werd vorige week dinsdag, 23 mei, van zijn voetstuk gehaald voor de verhuizing naar Den Helder. Daar zal het maritieme patrouillevliegtuig opnieuw dienst gaan doen als poortwachter. De Neptune heeft jarenlang operationele vluchten uitgevoerd bij de Marine Luchtvaartdienst (MLD) en daarmee een aanzienlijke staat van dienst opgebouwd. Anders dan zijn voorgangers was de P2V een geheel nieuw ontwerp en geen gemodificeerd vooroorlogs lijntoestel. Het prototype vloog voor het eerst op 17 mei 1945. In september 1946 vestigde een gewijzigde P2V-1, de ‘Truculent Turtle’

(Strijdbare Zeeschildpad) een wereldafstandsrecord van 18.082 km (11.236 mijl). Deze versie kwam in 1947 in dienst. De Amerikaanse marine bestelde 838 Neptunes van alle versies tot in 1962. Bovendien werden grote aantallen gebouwd voor andere afnemers, onder meer Argentinië, Australië, Nederland en Groot-Brittannië, bij elkaar 1051 stuks. De MLD kreeg in 1953, P2V5/SP-2E Neptunes. Tussen 1961 en 1982 waren in totaal negentien SP-2H’s in gebruik bij 321 Squadron, later omgedoopt tot het 320 en gestationeerd op vliegveld Valkenburg. In tegenstelling tot eerdere versies waren de SP-2H’s niet bewapend.●

Lees verder op pagina 4-5

Tweede Helikopters weg uit Suriname vrouwelijke generaal in het vizier DEN HAAG - Luchtmachtkolonel Madeleine Spit (45) krijgt in de loop van volgend jaar een generaalsfunctie bij de Defensie Materieel Organisatie. Staatssecretaris Cees van der Knaap heeft dat bekendgemaakt. Ze wordt dan bevorderd tot commodore en is daarmee de tweede vrouwelijke generaal binnen de Nederlandse krijgsmacht. Kolonel Spit is op dit moment werkzaam als Nederlandse vertegenwoordiger bij het JSF Program Office in Washington (VS), waar zij een bijdrage levert aan het project Vervanging F-16. Daarvoor was zij onder meer werkzaam als Hoofd Afdeling Grond/ Lucht Geleide Wapens en Wapentechniek en als commandant van de Logistieke Divisie Rhenen.●

PARAMARIBO - De inzet van de Nederlandse helikopters in Suriname (boven) is 25 mei beëindigd. Het waterpeil in de rivieren in de binnenlanden is weer normaal. De heli’s vervoerden voedselpakketten en hulpgoederen naar de binnenlanden, waaronder de door Nederland geschonken stretchers, dekens, hangmatten en muskietennetten. Mede dankzij de inzet van de Nederlandse toestellen zijn er nu in de getroffen gebieden zelf buffers van noodgoederen aangelegd. Het amfibisch transportschip Hr.Ms. Rotterdam, met daarop de vier Lynx helikopters van de Koninklijke Marine, dat nu voor de kust van Suriname ligt, stoomt op naar het Cari-

bisch gebied om zich te voegen bij de grote internationale oefening Joint Caribean Lion.

De internationale oefening Joint Caribbean Lion in het Caraïbische gebied is in volle gang (onder). Het draait hier om het expeditionaire vermogen, oftewel het opereren ver van huis. Naast de vier Nederlandse krijgsmachtdelen, zijn ook België, Canada, Frankrijk, Venezuela, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten ‘spelers’. Er nemen ongeveer vierduizend militairen aan deel. De oefening loopt nog tot 15 juni. Meer informatie staat op de internationale site, te vinden op: www.mindef. nl●

ris Van der Knaap de Tweede Kamer laten weten. Of de eenheid op een land- of luchtmachtterrein onderdak vindt, is nog niet bekend. De NAVO-systemen voor de be-

Vervolg van pagina 1

DEN HAAG - Centraal daarin staat het vraagstuk hoe militairen en civiele hulporganisaties zich tot elkaar zouden moeten verhouden in conflictgebieden en voormalige strijdtonelen. Voor het onderzoek zijn de civiel-militaire samenwerking in zowel Liberia als in Afghanistan onder de loep genomen. Het onderzoek moet bijdragen aan een goede beleidsontwikkeling en uiteindelijk de inspanningen van zowel de hulporganisaties als militairen optimaliseren. Minister Kamp omschreef het onderzoek als zinvol en prikkelend. “We kunnen hier beiden ons voordeel mee doen. Het gaat erom mensen elders in de wereld een beter leven te geven. De non-gouvernementele organisaties (NGO’s) zijn er vaak al als militairen arriveren en blijven er ook. Defensie geeft ondersteuning als dat nodig is door een veilige omgeving te creëren.” Volgens de bewindsman maakt Defensie, net als de NGO’s, graag gebruik van de lokale kennis in een gebied om daar waar nodig hulp te bieden via vaak kleinschalige projecten. Het rapport noemt de militaire inspanningen op het gebied van wederopbouw, het winnen van de hearts and minds en de wetshandhaving verdedigbaar. Maar er wordt wel gesteld dat het gelet op de kansen en de risico’s van civiel-militairesamenwerking per keer moet worden gekeken wat er op het gebied van samenwerking mogelijk is.●

Patria van de weg

JCL

TARIN KOWT - Een Patria pantserwielvoertuig van de Deployment Task Force in Uruzgan is vorige week tijdens een verkenningsmissie van de weg geraakt. Het voertuig kwam daarbij op zijn kant in een droge wadi (afwateringsgeul) terecht. Niemand raakte gewond.

NIEUWE NAVO-EENHEID NAAR NIEUW MILLIGEN DEN HAAG - De nieuwe NAVOeenheid Deployable Air Control Centre, Recognised Air Picture Production Centre, Sensor Fusion Post (DARS) krijgt Nieuw Milligen als thuisbasis. Dat heeft staatssecreta-

Rapport Cordaid

velvoering over luchtoperaties worden gemoderniseerd. Onderdeel daarvan is de oprichting van twee snel inzetbare en mobiele NAVO-commandovoeringseenheden, die worden aangeduid als

Zestig jaar MEPPEL - Al zestig jaar drukt Giethoorn Ten Brink uit Meppel elke maand de Militaire Spectator. Reden voor een huldiging. Generaalmajoor Freek Meulman, voorzitter van de Koninklijke Vereniging ter Beoefening van de Krijgswetenschap en hoofdredacteur brigadegeneraal b.d. Hans Bosch togen naar het noorden om algemeen directeur A.J. Giethoorn een oorkonde aan te bieden. Jantinus Timmerman die al jarenlang de contacten met de redactie onderhoudt, was er uiteraard ook bij. De eerste uitgave van de Militaire Spectator verscheen overigens al in 1832. Het blad is daarmee het oudste, nog verschijnende, tijdschrift in Nederland.●

DARS 1 en 2. Deze eenheden controleren en bewaken het luchtruim boven een operatiegebied, waar ook ter wereld en geven leiding aan de luchtoperaties die daar plaatsvinden. Daarvoor wordt onder andere gebruik gemaakt van mobiele radars en uitgebreide datacommunicatiemiddelen. Nederland heeft medio 1998 aangeboden één van de twee DARS -eenheden te huisvesten. De tweede DARS-eenheid wordt in Spanje gevestigd. De DARS-eenheid bestaat in volledige omvang uit 260 militairen uit verschillende lidstaten, waaronder maximaal 44 Nederlandse militairen. De eerste militairen van de DARS-eenheid melden zich begin 2007 te Nieuw Milligen.●

Een poging het voertuig te bergen, mislukte door de onherbergzaamheid van het terrein. Daarom zijn zoveel mogelijk bruikbare onderdelen van de Patria afgehaald, waarna deze is vernietigd. Alle betrokken militairen keerden vervolgens veilig terug op hun thuisbasis in Tarin Kowt. Een missieteam van het Nederlandse PRT uit de provincie Baghlan, versterkt door de Noorse Quick Reaction Force (QRF) uit Mazar-e Sharif, een verkenning uitgevoerd naar de Andarab-vallei in NoordAfghanistan. Als onderdeel van de strategische reserve, ondersteunt de ORF verschillende PRT’s als hier behoefte aan bestaat. Dit was de eerste gezamenlijke patrouille van het zojuist aangetreden PRT-6 met de Noren.●

1 juni | Pagina 4

SATELLIETCOM M Boven: KLTZ Pijning feliciteert een Afghaanse collega met de nieuwe bloedbank. Onder: Eén van de eerste donoren, dokter Pijning, ligt ontspannen op het afnamebed.

PRT Baghlan zorgt voor bloedbank BAGHLAN - In de Noord-Afghaanse provincie Baghlan treden vaak complicaties op bij bevallingen en valt er, door mijn- en verkeersongelukken, een groot aantal traumaslachtoffers. Kapitein-luitenant ter zee arts Nico Kruijer kon de situatie niet langer aanzien en besloot Baghlan te voorzien van een bloedbank. Zo zijn slachtoffers voor bloed niet langer afhankelijk van familie, die bovendien niet altijd aanwezig bleek of niet over de juiste bloedgroep beschikt. Kruijer kreeg het voor elkaar. Op 30 maart kwam alles wat hij nodig had op de plaats van bestemming. Sinds zaterdag 6 mei is de bloedbank in Baghlan, na het officiële doorknippen van het lint naar de toegangsdeur, een feit. In nauw overleg met de Militaire Bloedbank in Leiden, die deel uitmaakt van het Commando DienstenCentra (CDC) is besloten dat de bloedbank in Baghlan eenvoudig moest zijn met als belangrijkste reden snel te kunnen beginnen. Eventuele uitbreiding kan dan altijd nog. Zo is begonnen met het opslaan van vol bloed in een koelcel waarbij een temperatuur van tussen de 4° en 8° Celsius voldoende is. De Koninklijke Luchtmacht leverde voor dit doeleinde drie koelcontainers. Verder waren onder meer afnamesystemen nodig, bloeddrukmeters, stethoscopen en natuurlijk objectglazen, gaasjes en pleisters. Op Nederlands verzoek stelde het provinciale ziekenhuis in

Pol-e-Khomri vervolgens twee ruimtes ter beschikking. Kapitein-luitenant ter zee arts Henk Pijning had het stokje van Kruijer inmiddels overgenomen toen alle benodigde artikelen en middelen, reeds achter de hand gehouden bij het Provincial Reconstruction Team (PRT) in Pol-eKhomri, bij het ziekenhuis werden afgeleverd. Nu de donoren nog. Die volgden nadat de districtsgouverneur en vervolgens ook Pijning bloed gaven in het bijzijn van media. Het eerste zelfgetapte donorbloed kon de koeling in. Tevens betekende dit het einde van het PRT-bloedbankproject. Het is aan het ziekenhuis de bloedbank in stand te houden.●

DEN HAAG - Straalzenders als verbindingsmiddel over lange afstanden hebben hun langste tijd gehad bij de krijgsmacht. Zeker nu de militairen steeds verder van huis opereren, zijn verbindingen belangrijker dan ooit. Even een communicatielijn met een straalzender opzetten, is - zeker over grotere afstanden - onmogelijk, maar met de komst van militaire satellietcommunicatie (MILSATCOM) lijkt contact met militair-Nederland meer dan voorheen verzekerd. Nederland heeft geen eigen satellieten rond de aarde draaien en koopt dus ruimte op buitenlandse (militaire) satellieten in. “MILSATCOM-capaciteit voor Defensie is een paars project, want alle krijgsmachtdelen hebben er behoefte aan en doen mee”, zegt de projectleider Militaire Satellietcommunicatie bij DMO, kapitein-terzee Hans van der Wal. Dat een marineman het project leidt is geen toeval: “We hebben al de nodige ervaring met verbindingen over lange afstand waaronder satellietverbindingen, want de schepen op zee moeten ook bereikbaar zijn”, verduidelijkt hij. “Defensie moet in verband met haar operaties gegarandeerd over verbindingen met Nederland kunnen beschikken. Door militaire satellietcommunicatie aan te schaffen, is Defensie niet alleen

altijd contact met Nederland

‘MILSATCOM IS EEN RANDVOORWAARDE GEWORDEN EN EEN HEEL BELANGRIJKE OOK’

daarvan verzekerd, maar heeft ze zelf de verbindingen onder controle en is de communicatie ook nog eens beveiligd”, aldus Van der Wal. Naast deze puur militaire satellietcapaciteit blijft er als aanvulling altijd behoefte aan commerciële capaciteit. Voor deze laatste component is eind april 2006 een contract afgesloten met de firma New Skies. “De grootste winst daarbij is de efficiency. Alle bestaande contracten van - en binnen - de krijgsmachtdelen op dit gebied worden allemaal ondergebracht in dit ene nieuwe raamcontract.” LANGE TERMIJN

De behoefte van de krijgsmacht aan satellietcommunicatie is niet van vandaag of morgen. Satellietcommunicatie is bruikbaar voor elke vorm van

communicatie: data versturen, bellen en ook video teleconferencing en wordt daarom steeds belangrijker. Aan het eind van de vorige eeuw zijn de voorbereidingen voor het verkrijgen ervan al gestart. Het project is bij het begin gesplitst in een korte en een lange termijndeel. De korte, die tot begin van dit jaar duurde, is inmiddels afgesloten. Daarvan maakte onder meer de bouw

van een ankerstation voor satellietcommunicatie in Lauwersmeer deel uit. Het is sinds november 2004 operationeel. Daarnaast zijn 37 SHF triband terminals aangeschaft, die geschikt zijn voor zowel militaire als commerciële satellietcommunicatie. De terminals zijn inmiddels via het projectbureau ingestroomd. “Dat had veel voeten in de aarde”, weet Van der Wal. “De apparatuur moest geschikt zijn om bij de inzet van de NRF mee te gaan. In de praktijk betekende dat dat de apparatuur letterlijk tegen een

1 juni | Pagina 5

MUNICATIE:

Kapitein-ter-zee Van der Wal: “Defensie moet in verband met haar operaties gegarandeerd over verbindingen met Nederland kunnen beschikken. Door militaire satellietcommunicatie aan te schaffen is Defensie niet alleen daarvan verzekerd; maar heeft ze zelf de verbindingen onder controle en is de communicatie ook nog eens beveiligd”.

stootje moest kunnen, want de terminals worden door voertuigen getrokken die door ruig terrein rijden. Dat proces is inmiddels afgerond.” De Nederlandse militairen maken al enige tijd gebruik van de speciaal aangeschafte tactical terminals voor MILSATCOM. “ Ze doen ook al dienst in Afghanistan. Ze zijn bij voorbeeld vorig jaar gebruikt bij het bezoek van de Amerikaanse president Bush aan Margraten”, weet Van der Wal. “Ook Binnenlandse Zaken is in MILSATCOM en de bijbehorende terminals geïnteresseerd.” Het gebruik van MILSATCOM neemt nog steeds toe en daarom wordt binnen de DMO jaarlijks bezien wat er aan capaciteit nodig is. “Nog niet zo lang geleden werd er alleen e-mail via de satelliet verstuurd, maar tegenwoordig ook powerpointpresentaties, spreadsheets en andere grote bestanden. Dat vraagt veel meer van de verbindingen. Die ontwikke-

ling zie je niet alleen nationaal, maar ook internationaal. Bij de militaire poot van de EU en de NAVO bij voorbeeld wordt steeds meer aan teleconferencing gedaan, omdat commandanten elkaar in de ogen kunnen willen kijken bij overleg. Dat is een ontwikkeling waarin we mee moeten.” SCHILLEN

De Advanced Extreme High Frequency (A-EHF), waarvoor in 2002 een MOU werd afgesloten, is de modernste vorm van militaire satellietcommunicatie. Op de nieuwe satellieten die nog niet eens zijn gelanceerd, is ‘ruimte gekocht’ die vanaf 2010 ter beschikking komt, samen met partners Canada en het Verenigd Koninkrijk. “Door de internationale samenwerking zijn we een grotere klant en kunnen we meer bereiken. Uiteindelijk moet de Amerikaanse National Security Agency zijn zegen geven om MILSATCOM te kunnen kopen. Canada is er helemaal afhankelijk van en verwerft de meeste capaciteit. Interoperabiliteit is, naast een hele zekere en beveiligde verbinding, het doel.” Voor A-EHF worden nog wel terminals gekocht. Vorig jaar zijn allereerst landterminals gecontracteerd voor landen luchtmachteenheden waarmee verbinding met thuis is verzekerd. De volgende stap is de aanschaf van terminals voor de luchtverdedigings- en commandofregatten van de marine.

Om de verschillende vormen van satellietverbindingen de totale behoefte van de krijgsmacht te laten vervullen, is bij de afdeling van Van der Wal het zogenoemde ‘schillenmodel’ ontwikkeld. Door deze mix of media met als kern de zwaar beveiligde AEHF (schil 1) naast robuuste militaire SHF (schil 2) en verder aangevuld met commerciële SHF (schil 3) kan de totale behoefte van de krijgsmacht op flexibele wijze worden vervuld. Uiteraard is het noodzakelijk om op jaarlijkse basis de benodigde hoeveelheden in de raamcontracten nader te bezien. “We zien overigens dat het door ons gehanteerde schillenmodel geleidelijk in andere landen wordt overgenomen.” “A-EHF is een bijzondere vorm van satellietcommunicatie die het van de aarde opgezonden signaal oppikt, verwerkt, versterkt en terugstuurt”, legt Van der Wal uit. “Dat is bijzonder, want dat kunnen de ‘oude’ satellieten niet. Daarvoor geldt nog rommel in, betekent rommel uit.” Bij A-EHFverbindingen wordt gebruik gemaakt van crypto. “Wat je verzendt, wordt vercijferd: transmission secured zogezegd. Daarbij wordt de hele bandbreedte gebruikt. Waarom? Aan de hand van de drukte van het berichtenverkeer via de satelliet kan een tegenstander afleiden dat er wat op til is. Door met het ‘bericht’ ook allemaal nep- of dummytekst mee te sturen en zo steeds de maximale bandbreedte te gebruiken, is dat niet meer mogelijk. Bovendien is AEHF moeilijk te verstoren.” Een groot voordeel van AEHF is volgens Van der Wal de home based link: “altijd contact met thuis. Vroeger werden verbindingen tot stand gebracht door straalzenders. Die werken met een line of sight. De straalzenders moeten elkaar ‘zien’ om een verbinding tot stand te brengen en dat kan in bergachtig gebied erg moeilijk zijn. De oplossing is dan het neerzetten van relaisstations op bij voorbeeld bergtoppen. Die moet je weer beveiligen en dat vormt een risico. Het conventionele verbindingssysteem is zogezegd kwetsbaarder dan satellietverbindingen en ook meer sto-

“Nog niet zo lang geleden werd er alleen e-mail via de satelliet verstuurd, maar tegenwoordig ook powerpointpresentatie, spreadsheets en andere grote bestanden. Dat vraagt veel meer van de verbindingen.

ringsgevoelig. Uiteindelijk is het satellietsysteem goedkoper, al is het alleen al door de zekerheid en de grotere beschikbaarheid.” MILSATCOM is voor de krijgsmacht zeker geen overbodige luxe, vindt Van der Wal. “Nederland opereert steeds meer op grote afstand in het buitenland en in een groot aantal gebieden. MIL-

SATCOM is een belangrijke randvoorwaarde geworden om als het ware het geheel aaneen te smeden en is in feite in deze tijd ook niet meer weg te denken. Iedereen maakt er gebruik van en vindt het, als een vanzelfsprekendheid, heel normaal dat het er is, totdat het misgaat. Dan merk je pas hoe afhankelijk je ervan bent.”●

Links: Satellietcommunicatie is bruikbaar voor elke vorm van communicatie: data versturen, bellen en ook video conferencing en wordt daarom steeds belangrijker. Foto: Ruud Mol-AVDD

Links: De apparatuur moet letterlijk tegen een stootje kunnen, want de terminals komen in voertuigen die door ruig terrein rijden.

1 juni | Pagina 6

Links: Eerste luitenant Tom Kalkhoven: “Vliegen met twee Sperwers laat niet lang meer op zich wachten.”

Rechts: Sperwers op de YAZ-2300, gereed voor transport naar een lanceerpunt.

UAV’S: DE EXTRA OGEN IN MISSIEGEBIED

MET DE SPERWER LOOP TEKST: MONIQUE VAN RIJEN-BOS FOTO’S: ILJA GERARDS-FOTOVLUCHT SOESTERBERG

VIDSEL (ZWEDEN) - “Launch within ten minutes”, geeft opperwachtmeester Marc Feenstra aan vanuit zijn grondcontrolestation. Als mission commander leidt hij de komende vlucht. Een zogenoemd Unmanned Aerial Vehicle (UAV), in dit geval de Sperwer, ligt klaar op de lanceerinrichting. De druk onder het vliegtuigje gaat naar 9.6 bar. “Three, two, one!” Een lel op de afstandsbediening. Daarna wordt de vredige stilte in de Zweedse bossen, net onder de poolcirkel, verstoord door een harde knal. Uit een dikke wolk waterdamp schiet de Sperwer met een kracht van dertien G de blauwe hemel in.

Maar goed dus dat dit toestel onbemand is, anders had de vlieger beslist zijn nek gebroken. Militairen van 101 Remotely Piloted Vehicle (RPV) Batterij uit ‘t Harde kijken de Sperwer nog even na, terwijl deze in rap tempo omhoog spuit. Vervolgens halen ze opgelucht adem. Het toestel, opgestegen met een startgewicht van 330 kilo, blijft in de lucht en functioneert volgens verwachting. Dat zou vanzelfsprekend moeten zijn, maar de eind jaren negentig door fabrikant SAGEM afgeleverde Sperwer heeft te kampen gehad met de nodige kinderziekten. Tevens duurde het nog tot 1 januari 2002 alvorens een eerste peloton van de RPV Batterij operationeel werd verklaard. Daarna kende het project nog enkele tegenslagen, hetgeen het imago van de Sperwer niet ten goede kwam. “Vreselijk ónterecht dus”, merkt plaatsvervangend batterijcommandant kapitein Albert Horlings op. “Sindsdien vliegt de Sperwer beduidend beter en hebben we geen enkel toestel meer verloren.” VOLLEDIGE CONCENTRATIE

Terwijl het onbemande vliegtuig naar de maximale hoogte Links: Sperwer bezig met landen. De parachute is uit, klepjes vallen uit het toestel om de airbags ruimte te geven. Rechts: Met een Zweedse BV wordt de Sperwer uit het terrein gehaald. Daarnaast: Sergeant 1 Mike van Sluyters en zijn collega korpraal Melvin Levant.

Links: De parachutevouwer, die deel uitmaakt van het recovery team.

van drieduizend meter klimt, volgen drie paar ogen nauwgezet de monitors in het grondcontrolestation (GCS). De navigator heeft de controle over de machine, zowel technisch als op het vlak van de inzetbaarheid. Zijn taak is enigszins vergelijkbaar met die van een piloot, alleen bevindt hij zich niet in de cockpit. Naast hem zit de camerabedienaar. Met een joystick laat hij de Sperwer een omgeving afspeuren, zoomt hier of daar eens in en interpreteert de beelden van de daglicht- of infraroodcamera in het vliegtuig. De mission commander beschikt over het totaalbeeld, plant de opdracht, vraagt uiteraard toestemming het luchtruim te gebruiken, bereidt de missie voor, voert haar uit en handelt haar af. De opdrachtgever krijgt direct een keurige rapportage in NAVO-standaardtekst, voorzien van een kaart en desgewenst met beelden. Met gebruik van de eigen beschikbare SatCom, kan dat overal ter wereld. Vragen als: is een object bemand, gecamoufleerd, of vinden er in de buurt bouwactiviteiten plaats, zijn daarmee beantwoord. Op de gewone benzine aangelengd met tweetact olie, blijft de Sperwer vier uur met een kruissnelheid van 180 kilometer per uur in de lucht. “Na vier uur achter een beeldscherm, heb je het ook wel gehad hoor”, zegt opperwachtmeester Mark Ellenbroek, één van de mission commanders. “Het vergt al die tijd volledige concentratie. Je kunt dus niet zeggen: ‘Laat dat

vliegtuig maar even hangen, ik ga eten of buiten roken’. Maar de Sperwer is wel een prachtsysteem. De opdrachtgever krijgt van niemand mooiere en meer gedetailleerde informatie dan van ons.” Die gegevens kunnen bijvoorbeeld doelen opleveren voor artillerie, gevechtshelikopters of jachtbommenwerpers. De door het UAV vergaarde informatie komt via een ground data terminal binnen. Zelfs op negentig kilometer afstand vallen de beelden in het grondcontrolestation nog helder te volgen. De antenne geeft zijn signaal door via een aan het GCS verbonden glaskabel. HARDE LANDINGSINSPECTIE

Als het vluchtplan is afgewerkt en de tijd verstreken, keert de Sperwer terug. Eerste luitenant Thomas Hopman, commandant van een van de twee parate pelotons die de 101 RPV Batterij telt, wijst naar een vlak stukje grond,

1 juni | Pagina 7

Links: De chauffeurs kanonniers 1 Pascal Dijkhuis (l) en Robert Vogelaar.

Rechts: De Sperwer hangt in de kraan en is bijna gereed voor lancering.

PT HET NU BEST LEKKER ergens in de Zweedse middle of nowhere. “Hier moet-ie landen.” En inderdaad, even later valt er boven de coördinaten Noorderbreedte 66.18.28.03.62 en Oosterlengte 19.14.19.81.07 een 3.52 meter lang vliegtuigje met een spanwijdte van 4.20 meter uit de lucht, bungelend aan zijn landingsparachute met een doorsnee van een meter of acht. Het UAV komt met een gang van zo’n zeven meter per seconde naar beneden en landt op drie airbags om geen kleerscheuren op te lopen. Nu wil dat niet altijd lukken. Daarom beschikt de batterij, naast één strategisch reservepeloton, één voor training en opleiding en één voor de logistiek, ook over een eigen herstelpeloton met speciaal opgeleid personeel. Dat is, onder leiding van sergeantmajoor Bert Schut, elders op het veld druk bezig met een eerder,

te hard gelande Sperwer. Die moet daardoor nu verplicht een harde landingsinspectie ondergaan. “Vermoedelijk veroorzaakt door de iets ijlere lucht in Zweden”, legt Schut uit. “Daardoor was de daalsnelheid hoger dan verwacht.” Kijkend naar een gehalveerd propellerblad merkt vervangend ploegcommandant sergeant 1 Mike van Sluyters op: “Ach, het gaat hier maar om een wegwerpartikel. Deze zijn speciaal van hout gemaakt waardoor ze gemakkelijk afbreken en er geen schade aan de motor kan ontstaan.” Verder constateert Sluyters dat één van de elevons, de aanduiding voor een Sperwer flap, te stroef beweegt, mogelijk als gevolg van de klap. Tevens zit er een deuk bij de buis van de koelvloeistof. En zo wordt een 25 pagina’s tellende checklist punt voor punt afgewerkt, van het controleren van popnagels tot de lasnaden van het motorframe.

Voorlopig is dit toestel wel even uit de running. Dat zorgt niet voor problemen, want het peloton heeft er acht meegenomen. En veel meer uitval verwacht men niet. Dat betekent overigens niet dat de techneuten gebrek aan werk hebben. Een Sperwer vraagt sowieso na elke vlucht om een check en om de 12,5 vlieguren een inspectie. Eens per zestig maanden krijgen de UAV’s daarnaast groot onderhoud. UNIEK GEBIED

Vooralsnog draait de training in Zweden in de periode 25 april - 18 mei om het vliegen met de Sperwer. Volgens Horlings een uniek gebied in Noord-Europa, “misschien wel van heel Europa. We trainen sinds twee jaar op het Artillerie Schietkamp in ‘t Harde. In Nederland kun je echter slechts beperkt oefenen, op

geringe hoogte en op korte afstand. In Bergen-Hohne gaat het wel beter, maar moeten we ook binnen een gebied van twintig bij vijftien kilometer blijven. Alleen hier in het noorden van Zweden zijn we qua ruimte niet beperkt.” Tot nu toe wordt er steeds één Sperwer ingezet, maar volgens eerste luitenant Tom Kalkhoven, commandant van het opleidingsen trainingspeloton, duurt het niet lang meer voordat er twee gelijktijdig een opdracht vliegen. “De ground data terminal kan het behappen.” De computers binnen het grondcontrolestation worden hiervoor nog met een geplande update van het systeem geschikt gemaakt. En daarmee ligt er voor de 101 RPV Batterij weer een nieuwe uitdaging in het verschiet.●

Sergeant 1 Mike van Sluyters werkt een 25pagina tellende checklijst punt voor punt af.

TIEN JAAR PAARSE DIENSTVERLENING

1 juni | Pagina 8

MEER DOELMATIGHEIDSWINST DOOR INTEGRATIE OPERATIONELE ICT-DIENSTEN

DIRECTEUR DTO HORST: ‘IK ZOU BEST WAT MEER MILITAIREN IN DE ORGANISATIE WILLEN HEBBEN’

DEN HAAG - De bedrijfsgroep ICT (BGICT) van het CDC bestond tot 1 april van dit jaar uit slechts één onderdeel: DTO, de Defensie Telematica Organisatie. Met zijn tweeduizend vaste medewerkers, aangevuld met de nodige tijdelijke krachten, is DTO de primaire leverancier van betrouwbare en beveiligde ICT-diensten voor Defensie. Tot voor kort was dat vooral op het gebied van bestuurlijke informatievoorziening (kantoorautomatisering), maar steeds meer echter komt ook de operationele informatievoorziening (IV) in beeld. Begin april kreeg het DTO binnen de bedrijfsgroep gezelschap van een kleinere broer, die zich uitsluitend met operationele IV bezig houdt. Een broertje dus met de potentie om de bedrijfsgroep ICT nauwer bij de operationele kant van Defensie te betrekken. Dat hoopt tenminste generaal-majoor Folkert Horst (KLu), commandant bedrijfsgroep ICT en algemeen directeur DTO. De nieuwe telg is de Joint CIS Groep (JCG), eind 2005 ontstaan als samenvoeging van drie onderdelen die met operationele communicatie- en informatiesystemen (CIS) ondersteuning bieden aan de zee-, land- en luchtstrijdkrachten. “Tot een paar jaar geleden hield DTO zich bezig met de bestuurlijke informatievoorziening en verzorgde ieder krijgsmachtdeel zelf zijn eigen operationele

informatievoorziening”, vertelt generaal-majoor Horst. “Daar zat een stevige muur tussen, maar die is nu flink aan het schuiven. In de ontwikkeling van de werkplekdienstverlening heeft DTO namelijk een groot deel van de statische operationele werkplekken binnen Nederland onder haar vleugels genomen. Ook buiten Nederland, bijvoorbeeld op de compounds in Afghanistan, komen deze werkplekken nu via de Joint CIS Groep in beeld bij de bedrijfsgroep ICT.” Deze werkplekken worden vooral ondersteund door het TITAAN-verbindingssysteem en specifieke CIS-apparatuur bij de operationele commando’s. “Het uitrollen en het beheer daarvan is in handen van wat nu de Joint CIS Groep heet. Voortaan valt dat dus binnen de bedrijfsgroep ICT,” aldus Horst. Alleen de echt dynamische operationele werkplekomgevingen te velde worden nog door eigen CISspecialisten binnen de operationele commando’s beheerd. Volgens generaal Horst is het vooral de overstap naar standaard civiele commercial off the shelf ICTapparatuur die de verschuiving mogelijk maakt. “De JCG verzorgt ICT-middelen voor eenheden op uitzending. DTO doet dat traditioneel voor de informatievoorziening op de kazernes thuis. Raad eens: het gaat tegenwoordig om precies dezelfde apparatuur. Als je naar MULAN kijkt, de nieuwe Defensiebrede Windows-XP werkplekomgeving ter vervanging van LAN2000, zie je dat die als eerste in TITAAN is uitgerold.”

om de uitgaven aan ICT voorzieningen te reduceren. Dat parcours had meer sporen. DTO kreeg de opdracht om 64 miljoen euro te bezuinigen, onder meer door overname van de standaard kantooromgeving van de krijgsmachtdelen waardoor maximale standaardisatie kon worden bereikt.” Een tweede spoor was de vorming van de JCG wat op zich een personele besparing van meer dan 25 VTE’n heeft opgeleverd. De JCG is samengesteld uit drie verschillende entiteiten die elk op een eigen locatie zitten en op hun eigen specifieke manier functioneren. Het zijn de onderafdeling CIS op het Marinehoofdkwartier Nederland in Den Helder, het CIS Control Center op de Majoor Mulder Kazerne in Stroe en de Luchtmacht CIS Groep op de Vliegbasis Soesterberg (het vroegere Camp New Amsterdam). Het is de bedoeling dat ze vanaf 2008 fysiek bij elkaar komen te zitten op Soesterberg, wanneer de geplande nieuwbouw gereed is. Dit zal nog eens ruim tien VTE’n opleveren. In die nieuwbouw worden ook delen van de DTO organisatie gehuisvest, bijvoorbeeld netwerk services, en dit kan nog meer doelmatigheidswinst opleveren.

TAAKSTELLING

Ook buiten Nederland, bijvoorbeeld op de compounds in Afghanistan, komen deze werkplekken nu via de Joint CIS Groep in beeld bij de bedrijfsgroep ICT.” Deze werkplekken worden vooral ondersteund door het TITAAN-verbindingssysteem en specifieke CIS-apparatuur bij de operationele commando’s. Foto: Ruud MolAVDD

De operatie om de verschillende CIS groepen van zee-, landen luchtstrijdkrachten samen te voegen en deze onder te brengen bij het CDC is een rechtstreeks gevolg van de SAMSON-aanbevelingen van drie jaar geleden, aldus Horst. “Er is toen een traject gestart

VAART MAKEN

De JCG staat onder leiding van kolonel Loek Smits (KLu) die al sinds 2004 bij het samenvoegingsproces is betrokken, vertelt generaal Horst. “Het smeden van een hechte culturele en func-

tionele eenheid binnen deze organisatie zal tijd kosten, zeker zo lang iedereen nog op z’n oude locatie zit,” denkt hij. “Toch willen we hiermee vaart maken. Momenteel heeft elk van deze drie entiteiten z’n eigen ‘commandobrug’. Van daaruit besturen specialisten de operationele informatievoorziening voor de respectieve operationele commando’s en kunnen ze op afstand problemen oplossen. Deze centra zijn 24 uur per dag, zeven dagen per week open. Het is de bedoeling ze samen te voegen tot één gezamenlijke commandobrug en de diverse taken in elkaar te voegen. Daardoor kunnen we in de toekomst met minder functies toe en veel gestroomlijnder en doelmatiger dezelfde service verlenen.” Het is de bedoeling dat van de huidige driehonderd mensen bij de JCG er straks 254 overblijven. Daarvan zijn er ongeveer tweehonderd militair en vijftig bur-

ger. Een compleet andere verhouding dan bij DTO waar van de tweeduizend vaste krachten er slechts 150 militair zijn. Volgens generaal-majoor Horst kan die versterking van de militaire kant van de bedrijfsgroep ICT helemaal geen kwaad. “Integendeel, we willen de totale informatievoorzieningsketen van Nederland tot aan de verst vooruitgeschoven uitgezonden eenheden in het buitenland in één organisatie integreren. Onze uitdaging is om te laten zien dat we wel degelijk tussen operationele IV van de JCG en de rest van de bedrijfsgroep goed kunnen samenwerken. Binnen de bedrijfsgroep worden daar nu de randvoorwaarden voor gecreëerd.” KOPPELSTUK

“In de tijd die de verdere inrichting van de Joint CIS Groep vergt, zal de BGICT moeten laten zien dat ze met haar kennis en apparatuur het koppelstuk kan

Defensie viert in 2006 het tienjarig bestaan van zijn ‘paarse’ dienstverleningsorganisatie. In die tien jaar is het oorspronkelijke Defensie Interservice Commando (DICO) omgevormd tot het huidige, 9000 mensen sterke Commando DienstenCentra (CDC). Het CDC is als volwaardig krijgsmachtdeel niet meer weg te denken als leverancier van producten en diensten op velerlei terreinen. De ontwikkelingen binnen het CDC gaan in hoog tempo door. In een serie artikelen besteedt de Defensiekrant aandacht aan elk van de acht bedrijfsgroepen binnen het CDC. Eerste in de rij is de bedrijfsgroep ICT (Informatie- en Communicatietechnologie).●

zijn tussen bestuurlijke en operationele informatievoorziening. Het kan niet meer zo zijn dat DTO, als er straks weer een volgende uitzending wordt voorbereid, letterlijk de boot mist, zoals in het verleden eens is voorgevallen”, stelt Horst. “Dat betekent vooral dat we binnen DTO flexibiliteit moeten tonen, met korte planningstermijnen moeten werken, dat we onze dienstverlening kunnen afstemmen op de operationele omgeving waarin de uitgezonden eenheid terecht komt. Mensen als directeur operationele zaken, kolonel Johan de Vet, voorheen manager informatievoorziening bij het Commando Landstrijdkrachten, brengen ons de kennis van het operationele domein die we nodig hebben, evenals de 200+ militairen van JCG.” Of dat genoeg is? Generaal Horst: “Ik zou best wat meer militairen in de DTO-organisatie willen hebben, bijvoorbeeld in onze productieomgeving of in ons kenniscentrum waar we bestuderen welke technologieën we in de toekomst kunnen gebruiken. We staan aan de vooravond van belangrijke uitdagingen op dat gebied. Denk alleen maar aan de technologie van draadloze datanetwerken en de noodzaak om daarbij je structuur en je beveiligingsconcepten overeind te houden.” Om de oprichting van de JCG te beklinken, vindt er nog een officiële ceremonie plaats. Daarin wordt stil gestaan bij het feit dat de operationele commando’s hun ondersteunende CIS-onderdelen aan het CDC hebben overgedragen. Een datum is nog niet vastgesteld, maar de dag zal waarschijnlijk in augustus of september zijn.●

1 juni | Pagina 9

Links: “We gaan verhuizen Peet.” “Ja, maar deze mevrouw moet ook nog worden geholpen…Ed, kan jij assisteren?”.

Rechts: Tot de ‘slachtoffers’ behoorde ook een ‘baby’.

VAN GALEN ‘VERLICHT LIJDEN’ ENGELSE BEVOLKING TIJDENS DISTEX

AFSCHEID VAN FOST-OUDE-STIJL PLYMOUTH - “We gaan verhuizen Peet.” “Ja, maar deze mevrouw moet ook nog worden geholpen… Ed, kan jij assisteren?”. Dat kan en even later schuifelt de gewonde oudere dame voetje voor voetje, daarbij geassisteerd door twee matrozen van Hr.Ms. Van Galen, door de straten van een gefingeerd Engels dorpje op weg naar de gewondenverzamelplaats. Even verderop zorgt een gesprongen waterleiding voor een waaier van water. Niemand kan er langs zonder kletsnat te worden, totdat een gealarmeerde ploeg van de Van Galen de overlast weet te beperken door een zware plaat hout op de ijzeren pijp te leggen. En dan, tussen alle ellende door die de orkaan heeft veroorzaakt, komen de ordonnansen korporaals Ramon Toral en Trui Visser aangefietst, op zoek naar een vermiste tas met allerhande medische uitrusting, want waarom moeilijk als het ook makkelijk kan? TEKST: BERT VAN ELK FOTO’S: RICHARD FRIGGE - AVDD

De bemanning van Hr.Ms. Van Galen kreeg het vorige week flink voor de kiezen tijdens de disaster exercise (DISTEX) op de nagenoeg afgeronde Flag Officers Sea Traning (FOST). Dat is een vijf weken durende training met examen waarin wordt bepaald of een schip gereed is voor inzet en elke missie aankan. Maar, zoals de Nederlandse liaison officier bij de opleiding, kapitein-luitenant-ter-zee Rob Kramer, het na afloop stelde: ze wisten elke noodsituatie het hoofd te bieden. Met nog slechts twee dagen te gaan, tekent zich volgens hem al een trend af. De bemanning van de Van Galen moet het wel heel bont maken tijdens die laatste dagen van de weekly war, wil het schip niet met een ruim voldoende slagen. De oppervlakteschepen van de

Koninklijke Marine doen al jaren mee aan de FOST, die zijn oorsprong nog in de Tweede Wereldoorlog vindt. Sinds begin jaren zestig vormt de zogenoemde DISTEX een vast onderdeel van de oefening, weet Kramer. “Maar tussen 1980 en 1998 om de een of andere reden niet. In 1998 werd de oefening weer in de FOST opgenomen, omdat de Royal Navy in de Caraïben te maken kreeg met orkanen en vulkaanuitbarstingen op eilanden en aan hulpverlening moest gaan doen. Een leuke bijkomstigheid was dat acht jaar geleden de Van Galen het eerste Nederlandse schip was dat weer een DISTEX deed.” Sinds die tijd wordt in Plymouth in een verlaten munitiecomplex op het marineterrein een realistische rampenoefening gehouden, waaraan naast dertig LOTUS-slachtoffers ook nog eens een aantal matrozen van de Royal Navy meedoen. Dat een derTijdens zijn bezoek aan Engeland speldde staatssecretaris Van der Knaap bij schout-bijnacht Ainsley (Royal Navy) het ereteken voor verdienste in goud op. De Flag Officer Sea Traning kreeg de onderscheiding voor zijn grote inzet voor de FOST.

gelijke oefening absoluut niet overbodig is, bleek vorig jaar nog na de orkaan Katrina die New Orleans teisterde. Hr.Ms. van Amstel, op weg nar Nederland boog van haar koers af om hulp te bieden. SLACHTOFFER

Korporaal Arnold van Veenen houdt op het rampterrein als beveiliger een oogje in het zeil. In het geval van een ramp gaat hij als een van de eersten aan land. “Je moet in zo’n situatie flexibel zijn”, stelt hij. “Het lijkt misschien wel chaotisch en dat iedereen maar wat doet, maar we hebben allemaal onze taak en weten wat we moeten doen.” Helemaal blanco staat hij niet tegenover de oefening, want een paar maanden geleden maakte hij de DISTEX ook al een keer mee, maar toen als opvarende van de Hr.Ms. Van Speijk. Dat geldt eveneens voor matroos 1 Marlou Mensen, die vier maanden geleden als bemanningslid van Hr.Ms. Van Nes ook al meedeed. Deze hospik zit met een witte helm met rood kruis erop naast een pop onder een deken van aluminiumfolie te wachten totdat het slachtoffer naar de gewondenverzamelplaats kan worden gebracht. Geen lotusslachtoffer maar een pop, omdat alle ‘gewonden’ al zijn ingezet. Een simpel briefje op de borst geef aan hoe erg de pop eraan toe is. “Niet nieuw, maar het blijft leuk om te doen”, zegt ze glimlachend. In een bouwval schuin daartegenover, volgens het bordje op de gevel werd er ooit elektriciteit opgewekt, zit het enige echte slachtoffer van de ramp: matroos 2 Danny Weijn. Toen hij samen met zijn uitrukploeg een generator probeerde te starten, vloog de slinger los en kwam met een flinke vaart tegen zijn knie aan. Al hinkend zoekt hij de verbandplaats op. Het Shore HQ vormt het hart van de operatie aan wal. Vandaaruit leidt de eerste officier van de Van Galen, luitenant-ter-zee 1 Eric van Lawick van Pabst alle hulpoperaties. De ene actie is nog niet afgerond of de volgende dient zich al aan. Via portofoons komt binnen dat er een grote brand is uitgebroken en aan hem de taak om de brandbestrijders naar de vuurhaard te dirigeren en een gewonde te evacueren. Volgens een van de officieren

Technische Dienst, LTZ2 OC Pieter van Poll, is op de Van Galen zelf slechts een minimale bezetting achtergebleven. “Alleen de uitgebreide brand- en reewacht. De rest doet mee aan de hulpverlening. We hebben twee brandploegen aan land, drie zogenoemde multi tasking groepen - dat zijn deskundige technici die allerhande reparaties kunnen uitvoeren - en uiteraard medisch personeel.” De verbindingen met het schip worden door de beach master onderhouden via een VHFset en desnoods een HF-set. Een bijzondere en heel belangrijke taak tijdens de oefening is weggelegd voor de kombuis aan boord: aan hen de taak om de ‘plaatselijke bevolking’ tijdens de oefening te voorzien van een warme maaltijd. In grote, geïsoleerde gamellen wordt in grote hoeveelheden boerenkool met worst aangevoerd en die gaat er geserveerd in iso-verpakking - bij de hongerige en door de regen kletsnatte ‘bevolking’ goed in. Missie geslaagd! KWALITEIT

“De Nederlandse eenheden doen het tijdens de FOST goed, weet sea rider LTZ1 René Kemmeren. Hij is een van de vier Nederlandse marinemannen die als examinator deel uitmaakt van de FOST-organisatie. “Vrijwel alle NAVO-landen sturen schepen naar de FOST en wij vallen in positief opzicht uit de toon. De medewerkers van de KM zijn multi-inzetbaar. Ze hebben vaak meer dan een specialisme en zijn op verschillende terreinen inzetbaar. Dat is niet in elke marine zo. Daardoor scoren we hoog. Onder mijn collega’s zin Nederlandse schepen populair, met name op woensdag. Waarom? Wat denk je: om de rijsttafel.” Liaison officier Kramer is het met hem eens. “Daar komt nog eens bij dat onze marine over goed modern materieel beschikt. Dat telt ook mee. We hebben een goede naam.” Volgens de Commander Sea Training Command kapitein-ter-zee Peter Lenselink, verantwoordelijk voor de training van de Nederlandse oppervlakteschepen, komt het nauwelijks voor dat Nederlandse schepen onvoldoende scoren tijdens de FOST. “Althans, ik heb het zolang als ik deze functie heb nog niet meegemaakt.” Als een schip een onvoldoende haalt, betekent

dat volgens hem dat een eenheid niet kan worden uitgezonden en als het ware terugmoet naar de schoolbanken. “Oefenen, oefenen en nog eens oefenen, net zolang tot ze het vak wel tot in de finesses beheersen. En dan mogen ze tijdens een nieuwe FOST bewijzen dat ze het wel kunnen.” De Flag Officer Sea Training, schout-bij-nacht Roger Ainsley van de Royal Navy, is zeer te spreken over de Nederlandse eenheden en over zijn vier Nederlandse sea riders. Sterker nog, het liefst zou hij er nog een of twee van deze uiterst ervaren marinemannen bijhebben. Een wens die overigens niet alleen wordt ingegeven door de kwaliteit van dat personeel. Als gevolg van de bezuinigingen op de Britse vloot, wordt ook het mes gezet in de FOST-organisatie en de Van Galen is het laatste Nederlandse marineschip dat de FOST-oude-stijl afrondt. De nieuwe FOST is korter en kent in de laatste week een free play-oefening, waarbij het schip de zee wordt opgestuurd zonder een vastgelegd scenario. In de vernieuwde FOST wordt ook meer dan

GESLAAGD Kramer voorspelde het goed. De bemanning van Hr.Ms. Van Galen haalde het examen zonder al te veel problemen. Sinds 25 mei is het M-fregat van de Koninklijke Marine gereed voor inzet!● KLTZ

voorheen getraind op zaken maritime security operatons en het bestrijden van piraterij. Daarnaast wordt er een speciale amfibische training ontwikkeld voor schepen zoals Hr.Ms. Rotterdam. Dat schip doorloopt volgend jaar deze training. “Met deze herstructurering, die in 2008 moet zijn afgerond, wordt mijn organisatie kleiner”, bekent schout-bij-nacht Ainsley. “Dat betekent dat de capaciteit ook afneemt. Door een of twee sea riders extra kunnen we organisatie op peil houden.” Dat lijkt geen overbodige luxe, want de vraag naar de deskundigheid van Ainsleys organisatie is groot. Naast de NAVO-landen werden er dit jaar al met 27 andere landen besprekingen gevoerd. “Het doel van de FOST is bemanningen van de deelnemende landen zo trainen dat ze in principe alle opdrachten aankunnen. We zijn vrienden, profiteren zo van elkanders kennis en daardoor allemaal goed.”●

V.l.n.r: kolonel Hakvoort, luitenant-generaal Van Uhm en luitenant-kolonel Ton Brouwer (hoofdauteur van de Leidraad).

Nieuwe Leidraad Inlichtingen UTRECHT - De commandant van het Defensie Inlichtingen en Veiligheidsinstituut (DIVI), kolonel Louwe Hakvoort, heeft het eerste exemplaar van de nieuwe Leidraad Inlichtingen (LD 5) uitgereikt aan Commandant Landstrijdkrachten, luitenant-generaal Peter van Uhm. Dit gebeurde 10 mei op de Luitenant-generaal Knoopkazerne in Utrecht. De leidraad geeft inzicht in de rol van inlichtingen bij de verschillende soorten militaire operaties. De Leidraad Inlichtingen is richtinggevend voor alle inlichtingenaspecten in de overige leidraden en handboeken. Het boekwerk is niet alleen voor inlichtingenfunctionarissen, maar ook voor commandanten. Deze leidraad richt zich vooral op het landoptreden, maar vormt tevens een eerste aanzet voor een joint publicatie.●

1 juni | Pagina 10

Unieke hommage voor oud-krijgsmachtadjudant EL PASO (VS) - Oud-krijgsmachtadjudant Willem Tanis is een uitzonderlijke eer ten deel gevallen. Tijdens een plechtigheid op de United States Army Sergeant Major Academy in El Paso (VS), kregen zijn naam en foto een plek in de Hall of Honor. Het was de eerste keer dat een buitenlandse onderofficier daarvoor in aanmerking kwam. De ceremonie (foto) vond plaats in bijzijn van Tanis’ echtgenote Joke, generaal-majoor Rob Bertholee namens de Commandant der Strijdkrachten, en Landmachtadjudant Theo Witlox. Ook waren er tal van genodigden. In de Hall of Honor prijken de namen en foto’s van (opper)officieren en onderofficieren met grote verdiensten voor de United States Army Sergeant Major Aca-

demy (USASMA). In het geval van Tanis betreft het zijn inzet voor het Nederlandse onderofficierskorps. Inclusief die van hem, her-

bergt de eregalerij nu zeven namen. In 1991 zat Tanis zelf voor zes maanden in de schoolbanken

van de bakermat van Amerikaanse sergeant-majoors. Volgens de USASMA ontwikkelde hij aan de hand van de daar opgedane kennis een lange reeks van

THE NETHERLANDS MILITARY TATTOO 2006 IN AHOY ROTTERDAM - De Nationale Taptoe, tegenwoordig The Netherlands Military Tattoo genaamd om het internationale karakter nog meer tot uitdrukking te brengen, begint 27 september in de Ahoy in Rotterdam. ’s-Hertogenbosch wordt daarmee, na veel wikken en wegen door Defensie en het Bestuur van de Stichting Nationale Taptoe, verlaten. Rotterdam heeft een grotere groeipotentie voor dit internationale evenement. In 2006 mogen liefhebbers van The Netherlands Military Tattoo een optreden van de Russische Kozakken tegemoet zien. Verder onder meer een Kroatisch legeror-

Taptoe voortaan in Rotterdam. Foto: Richard Frigge AVDD

kest en een komische act uit Zwitserland, ‘De Holmikers’. Met meerdere buitenlandse orkesten zijn nog besprekingen gaande. Van vaderlandse bodem nemen uiteraard alle beschikbare Nederlandse militaire orkesten deel, zal er een massaal optreden zijn van tamboerkorpsen en spelen er een aantal Rotterdamse drumfanfares. Voor Defensie- en oud-defensie medewerkers is er weer een kortingsactie. De regelingen van de kaartverkoop zijn dit jaar in handen van Ticket Service Nederland (TSN). Dat geldt ook voor de kort-

ingsactie, die 1 juni van start gaat. Er komt geen bon meer om op te sturen. Een telefoontje, rechtsreeks met TSN, volstaat. Telefoon:0900-300 12 50 (45 cpm).De kaarten zijn te bestellen onder vermelding van ‘Kortingsactie Defensie’ en kosten dan slechts 25 euro per stuk, exclusief reserveringskosten van 4,05 euro per kaart. De kortingsactie geldt voor Rang 3, bij alle voorstellingen. Zoals altijd geldt ook hier ‘zolang de voorraad strekt’. Rolstoelgebruikers betalen eveneens 25 euro per kaart plus 4,05 euro. Dit geldt ook voor de begeleider.

Woensdag 27 september van 20.00 tot 22.00 uur is de première, gevolgd door een galavoorstelling op donderdag 28 september van 20.00 tot 22.00 uur. Vrijdag 29 september is er een jeugdvoorstelling van 14.30 tot 16.30 uur en dezelfde dag een show van 20.00 tot 22.00 uur. Zaterdag 30 september zijn er voorstellingen van 14.30 tot 16.30 uur en van 20.00 tot 22.00 uur. Voor het laatst is The Netherlands Military Tattoo te zien op zondag 1 oktober van 14.30 tot 16.30 uur en van 20.00 tot 22.00 uur. Twee uur vóór de uitvoering is de zaal open. De Ahoy is uitstekend met openbaar vervoer, bussen of per auto te bereiken en ook prima toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Er zijn ruim 1600 parkeerplaatsen bij de Ahoy. Kosten: 9 euro. De tijden van de avondvoorstellingen zijn zó gekozen, dat bezoekers nog per openbaar vervoer naar huis kunnen.●

voorstellen om de rol en de positie van het Nederlands onderofficierskorps te verbeteren, en in de organisatie te verankeren, stelt de USASMA. Dit resulteerde onder meer in de functie van landmachtadjudant, die Tanis als eerste vervulde. Later werd hij de tweede krijgsmachtadjudant. Het personeel van de USASMA, aldus de academie, volgde Tanis’ aanpak altijd met belangstelling. Hij vervulde voor hen een voorbeeldfunctie. Het leverde hem de eervolle plek in de Hall of Honor op. De adjudant wees in een danktoespraak op het belang van een kwalitatief hoogwaardig onderofficierskorps. Een korps dat krijgsmachtbreed in staat is tot communiceren en tot samenwerking met onderofficierskorpsen van andere landen. De USASMA speelt daarin een belangrijke rol, aldus Tanis. Onderofficieren leren daar over elkaars werkwijzen, doctrines en culturen. “Door de almaar groeiende internationale samenwerking wordt het opbouwen van een internationaal netwerk voor hen van steeds groter belang. Hun rol en de positie zijn niet meer weg te denken uit een modern leger. Zij halen veelal de spreekwoordelijke kooltjes uit het vuur”, zei Tanis. MINIMUM

In de aanloop naar de ceremonie op de USASMA, spraken Tanis en Witlox op het Pentagon in Washington met William J. Gainey, Senior Enlisted Advisor tot the Chairman of the Joint Chiefs of

Staff. Deze functie bestaat sinds eind vorig jaar en vertoont overeenkomsten met die van krijgsmachtadjudant in ons land. Ter tafel kwamen onderwerpen als werving, detectie en selectie van personeel en een ‘paarse’ onderofficiersopleiding. Veel van Gainey’s ideeën en vraagstukken bleken overeen te komen met die in het Nederlands onderofficierskorps. Hij beklemtoonde de ontwikkelingen in de Nederlandse krijgsmacht met meer dan gewone belangstelling te volgen. Tijdens een onderhoud met de Sergeant-Major of the Army, Kenneth O. Preston, passeerden kwesties de revue als opleiding, training en normen en waarden. Preston lichtte het Amerikaanse beleid toe om eenheden onder het motto lifetime management voor langere tijd (vijf tot zeven jaar) te formeren. Dienstverlatingen, overplaatsingen en bevorderingen blijven in genoemde periode tot een minimum beperkt. Onderdelen blijven zo gedurende langere tijd goed inzetbaar, legde Preston uit. Voor de vereniging van op ambassades in Washington geplaatste buitenlandse onderofficieren, hield Tanis een lezing over het reilen en zeilen van het Nederlandse onderofficierskorps. De reacties liepen uiteen van ‘dat zal bij ons nooit lukken’ tot ‘wij hebben nog een lange weg te gaan’. Tanis is op 1 mei met functioneel leeftijdsontslag. Bijdrage en foto Ad van Gog●

ADELBORSTEN EN CADETTEN SUCCESVOL IN ITALIAANSE RECHTENWEDSTRIJD SAN REMO (IT) - Twee teams van in totaal zes studenten van de Nederlandse Defensieacademie (NLDA), hebben in San Remo, Italië, met succes meegedaan aan een internationale competitie over humanitair oorlogsrecht. Cadet Alsu Saitova werd vijfde in het individuele klassement, de ploeg van adelborst Freek Marchal derde in de ploegencompetitie. De Competition on the Law of Armed Conflict for Military Academies vond voor de vijfde maal plaats. De organisatie was in handen van het International Institute of Humanitarian Law. Meer dan 150 studenten van 21 militaire academies uit 15 landen namen deel. De competitie bestond uit twee fasen. De eerste omvatte colleges in verschillende disciplines van het internationale recht. Aan de orde kwamen onder meer het hu-

manitair oorlogsrecht, het recht van de zee en Rules of Engagement. In het tweede stadium werden de studenten ingedeeld in gemengde teams van elk drie personen. Iedere ploeg vertegenwoordigde een gefingeerd land dat deel uitmaakte van een coalitie, verwikkeld in militaire gevechtsoperaties. De equipes klaarden de klus vanuit drie Joint Operation Centers. Ze stonden onder leiding van een ervaren teamleider. De opdracht voor de studenten: pas het humanitair oorlogsrecht en andere onderdelen van het internationale recht op papier toe in genoemde operaties. Ook moesten er compromissen met de andere leden van de coalitie worden gesloten. Een jury kwam er aan te pas om zowel de prestaties per team, als per persoon te beoordelen. De goede resultaten

van de NLDA-studenten kwamen mede door de goede voorbereiding door docenten Militair Recht van de NLDA. Overigens ervoeren veel buitenlandse militairen de krijgsmachtbrede wetenschappelijke opleiding in ons land als uniek. Het leidde tot veel belangstellende vragen. Volgend jaar is de Competition on the Law of Armed Conflict for Military Academies opnieuw in San Remo. Geïnteresseerden nemen contact op met de subsectie Militair Recht van de NLDA. Bijdrage en foto: Peter van der Kruit●

De ploeg van de Nederlandse Defensie Academie bestond uit de cadetten Alsu Saitova, Esther Lamers en Furlan Funke-Kaiser, en de adelborsten Freek Marchal, Niels Hardam en Bram Franken. Teamleiders waren luitenant-terzee van administratie 2 OC mr. J.W. van Dijk en mr. drs. P.J.J. van der Kruit.●

De twee teams van de NLDA met hun begeleiders.

1 juni | Pagina 11

TOPPERS DOMINEREN ZEILKAMPIOENSCHAP DEN HELDER - De leden van de militaire zeilequipe, uitkomend onder de vlag van het Bureau Internationale Militaire Sport (BIMS), zijn de winnaars geTot teleurstelling van organisatie en deelnemers deden er aan het NMK Zeilen slechts vijf equipes mee. Foto Buddy Freeth

’Atletiekers’ begonnen aan baanseizoen LISSE - De kop is er af. Na een lange winterslaap heeft de militaire atletiekequipe zich op het baanseizoen gestort. Dat gebeurde in de eerste klassieker van het seizoen, de Ter Specke Bokaal in Lisse. “Een heel goed moment om te testen hoe de atleten de winter zijn doorgekomen”, aldus chef d’ equipe kapitein Ard Vermeulen. De militaire ploeg kwam met acht atleten in actie, van wie korporaal Natascha van der Linden het spits mocht afbijten. Zij deed mee aan het kogelslingeren, het kogelstoten en het discuswerpen. Het eerste onderdeel ging haar het beste af met een worp van 42.09 meter. Het leverde haar in een veld van tien deelnemers een zevende plaats op. Bij het verspringen en speerwerpen reikte soldaat Daan Meijer tot respectievelijk een achtste (6.67 meter) en een vijfde plaats (60.77 meter). Normaliter werpt Meijer verder, maar doordat hij aan het veranderen van zijn aanloop werkt, moest hij zich met een lagere score tevreden stellen. Majoor Dick van der Kaaij testte zichzelf op de 3000 meter en klokte daarbij een tijd van 9.37.96,

goed voor een zestiende en laatste plaats. Het was Van der Kaaijs’ eerste krachtmeting na een periode waarin hij met problemen aan de luchtwegen kampte. Aan de 1000 meter deden drie defensieatleten mee, sergeant 1 Ronald Bassa, korporaal Stefan Beumer en soldaat Raymond Ploem. Beumer fungeerde in de race als ‘haas’ en plaveide zo het pad voor Bassa die een vijfde plaats bemachtigde in een tijd van 2.27.31. Ploem, net terug van een uitzending naar Afghanistan, werd 22e in een tijd van 2.45.24 min. Er deden 26 atleten aan de 1000 meter mee. De beste prestaties in de Ter Specke Bokaal kwam op naam van eerste luitenant Caimin Douglas. Hij zegevierde op de 150 meter in een tijd van 15.83 sec. Douglas koestert goede hoop om de limiet voor het Europees kampioenschap, deze zomer, te halen. Die ligt op 10.34 seconden op de 100 meter en 20.83 seconden op de 200 meter. Een andere defensiedeelnemer aan de 150 meter, kapitein Mark Celie, finishte als negentiende in een tijd van 17.21 sec.●

Triatleten volop in voorbereiding DEN HAAG - De atleten van de militaire triatlonploeg zijn volop in voorbereiding op het militair wereldkampioenschap, op 8 juli in Zweden.

Kaartleesrit MCAM DEN HAAG - De Militaire Commissie voor Automobiel- en Motorwedstrijden (MCAM) houdt op vrijdag 6 oktober en in de nacht van 6 op 7 oktober 2006 de jaarlijkse 18-uurs rit kaartlezen voor het defensiepersoneel. Plaats van vertrek is de Prinses Margrietkazerne te Wezep. De eerste equipe (chauffeur en kaartlezer) start om 13.30 uur. Deelname aan deze kaartleesrit staat open voor alle militairen in werkelijke dienst van de KL, KLu, KM, en KMAR, reservemilitairen van de vier krijgsmachtdelen, reservemilitairen behorende tot het Korps NATRES en burgers in dienst van Defensie. Deelname aan de rit is mogelijk in twee klassen: de gevorderden (G-klasse) en de beginners (B-klasse). De beste dertig procent van de deelnemers uit de G-klasse krijgen na afloop de MCAM-draagspeld

uitgereikt. De lengte van de rit is ongeveer 300 kilometer en de route loopt via goed berijdbare wegen. Deelname kost per equipe 25,- euro voor gevorderden en 15,- euro voor beginners. Een inschrijfformulier kan worden aangevraagd bij het secretariaat MCAM, tel. MDTN *06 - 497 86 61/PTT 0346 - 33 86 61. E-mail: [email protected]●

OPROEP VOOR HOCKEYSTERS

DEN HAAG - Er ligt een plan klaar voor de oprichting van een militaire hockeyploeg voor vrouwen. Om na te gaan of dat een kans van slagen heeft, wil Defensie eerst de belangstelling peilen. Gegadigden kunnen zich melden bij eerste luitenant Van Loon, tel. 055 - 357 38 32, email: jlc.v.loon@rnlc. mindef.nl●

Sergeant Bas Borreman (KL) en eerste luitenant Henk Elbertsen (KLu) verschenen in Breukelen aan de start van een kwart triatlon. Borreman, onlangs in Venray tweede bij het Nederlandse kampioenschap Duatlon, leverde een uitstekende prestatie door opnieuw als tweede te finishen. Zijn tijd: 1.50. 06. Nieuwkomer Elbertsen behaalde met 1.56.50 een elfde plek. Ook majoor Carola Linschooten (KLu) deed het prima. Met name door sterk te fietsen reikte zij tijdens de kwart trialton van Enschede in 2.09.51 tot een derde plek. Sergeant 1ste klas Angelique van der Linden (KL) finishte een kleine twee minuten later op de vierde plaats. In Enschede kwamen ook majoor Jan Bos, tweede luitenant Matthijs van Scheijen (beide KL) en sergeant der mariniers Wim Korving in actie op de teamtriatlon. In een sterk veld met veel topploegen pakten ze de vijfde plek. Afgelopen weekeinde deed de militaire ploeg mee in Nieuwkoop aan het Nederlands kampioenschap middenafstand. Bas Borreman werd hier vijfde (3.54.49) op de voet gevolgd door sergeant 1 Paul Verkleij, die met 1.12.16 het snelst op het loopnummer was. Korving werd dertiende (4.02.32) en Van Scheijen vijftiende in 4.04. 27. Opmerkelijk was ook de prestatie van assistent-coach majoor Fred Streefland die met 4.45.55 op de 75ste plaats kwam.●

worden van het militair kampioenschap op het Amstelmeer bij Den Helder. Het eerste team van het BIMS, de ploeg De Graaf, pakte de gouden medaille; het derde team (Verschoor) de zilveren plak. Ploeg twee van het BIMS (equipe Bakker) eiste de derde plaats voor zich op. Tot teleurstelling van de organisatie en de deelnemers hadden zich dit keer slechts vijf ploegen opgegeven. Bij monde van plaatsvervangend hoofd majoor Johan Groen, schrijft het Bureau Internationale Militaire Sport dit toe aan een wellicht onhandige planning. Zo was het in het weekeinde van het NMK Zeilen Moederdag, hield de landmacht haar Open Dag en moesten adelborsten en cadetten verstek laten gaan vanwege activiteiten aan de Nederlandse Defensie Academie. Het BIMS gaat het kampioenschap binnenkort grondig evalueren, aldus Groen. “Als een sportwedstrijd de status van nationaal kampioenschap wil behouden, moet er kwalitatief en kwantitatief sprake zijn van een hoog niveau. Van het laatste kon bij dit NMK Zeilen niet worden gesproken.” Ondanks het geringe aantal deelnemers, was het enthousiasme van de aanwezige ploegen er niet minder om. Op de eerste dag stond na drie wedstrijden het eerste team van BIMS op kop, met twee gewonnen wedstrijden en een tweede plaats. Zij zou deze positie niet meer uit handen geven. Dag twee stond in het teken van wachten op de wind. Daardoor werden slechts drie, in plaats van de geplande vier wedstrijden gezeild. De veel schiftende en soms wegvallende wind, bezorgde de organisatie behoorlijk wat extra werk. Op de derde en laatste dag stonden twee wedstrijden op het programma. Suggesties om volgend jaar meer ploegen voor het NMK Zeilen bijeen te krijgen, bij voorkeur veertien, kunnen worden gedaan aan het adres van het Bureau Lichamelijke Opvoeding en Sport van de Dienst Ontwikkeling, Sport en Ontspanning van de Koninklijke Marine. Email [email protected] Bijdrage Birgit Koster● Uitslag: 1. Team de Graaf (BIMS 1); 2. Team Verschoor (BIMS 3); 3. Team Bakker (BIMS 2); 4. Team Griepsma (vlb Leeuwarden); 5. Team Schoo (CLESK)●

Handbalsters gezocht DEN HAAG - De militaire dames handbalequipe is op zoek naar speelsters. Interesse? Schrijf je dan in voor de selectiedagen op woensdag 21 juni en woensdag 5 juli op de Bernhardkazerne in Amersfoort. Contactpersoon is chef d’ equipe luitenant-ter-zee SD2 Birgit Koster. E-mail: [email protected] telefoon 0223-654393.●

DEKAATJES heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of [email protected], onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. WONINGEN Te koop: Enschede: Dahliastraat 25 179.000 k.k. goed onderhouden helft dubbel woonhuis m. erker, aangeb. berging en vrijstaande berging, royale tuin.Indel. Entree/hal, doorzonwoonkamer m. open haard, aangeb. eenvoudige keuken, provisiekelder, bijkeuken met c.v. combiketel (2002), toilet, badkmr met ligbad, douche, 2e toilet en wastafel. 1e verd.: 2 slaapkamers. 2e verd.: vaste trap naar zolder met 3e slaapkamer en bergruimte. Bouwjaar 1935. Inhoud ± 350 m3. Perceelgrootte 205 m2 (zie ook www.funda.nl). Te koop: Uffelte, Liezenveenweg 21, ruime, goed onderhouden eindwoning met aanbouw op 266 m2. Rustig gelegen, 3 slaapkamers. Voorzieningen op loopafstand. Prachtige natuur en gezellige brinkdorpen omgeven het landelijke Uffelte. Centrale ligging t.o.v. meerdere kazernes. Vrpr. 189.500,- euro k.k. Info: 0521 - 34 00 43. Te koop: Drunen, Donauring 131 Geschakeld woonhuis m. garage. Op 25 automin. van Breda en GilzeRijen. L-vormige woon-/ eetkamer, 3 slaapkamers en hobbyzolderkamer/ slaapkamer. Inhoud ca 500 m3. perceel 239 m?. Vraagprijs 337.500 euro k.k. Inf. www.bartgerbranda.nl Te koop: Zoetermeer, Meerzicht, Belvedèrebos 172, ruim 4-kamer appartement op 4e etage. Vrij uitzicht op park, ruime parkeergelegenheid, berging op begane grond, politieveilig keurmerk. Nabij winkelcentra, openbaar vervoer en goede uitvalswegen. Zonnig balkon op westen. Actieve VVE. Vr.pr. 139.500,- euro k.k. Inf www.funda.nl of 06 - 212 522 93. Te koop: Breda: Sophiastraat 41. Luxe vierkamer appartement (150 m2) met afgesloten parkeerplaats. Gunstig gelegen op loopafstand binnenstad, KMA en station. Bjr 2000. Ind. Entree, hal, toilet, woonkamer, 3 slaapkamers, badkamer, inloopkast, (bij)keuken, balkon div bergruimtes. Vr.p. 398.000 euro k.k. Info www. mfvastgoed.nl Te koop: Sint Willebrord, tussen Roosendaal en Breda, Geraniumstraat 3, semi-bungalow. Met veel extra’s. Woonoppervl. 403 m2, inhoud 460 m3. Vr.pr. 299.000 euro k.k. Inl. 0165 - 38 35 55. Kijk ook op www. funda.nl Te koop: Wezep, De Ploeg 18, Vrijstaande villa, 643 m2. Tuin rondom grenzend aan bosperceel. Rustige locatie. Goede ov verbindingen en aansl. uitvalswegen A50+A28. Souterrain met inpandige garage, totaal 5 ruimtes. Woonkamer, woonkeuken, ruime entree en bijkeuken. 4 slaapkamers, badkamer, balkon en zolderberging. Caravanstalling/evt. paardenbox. Vraagprijs 615.000,euro. Info: www.veldhuiskeizer.nl of www.funda.nl Te huur: gemeubileerd 1 kamer appartement (35 m2) te Bussum-Zuid. Nabij de Palmkazerne en het station Bussum-Zuid. Indeling: woonkamer, slaapkamer, keuken, badkamer, toilet (apart) en ruim balkon. Huurperiode: n.o.t.k (maximaal zes maanden). Huurprijs: 500 euro per maand incl. servicekosten, excl. gas/water/licht. Aanvaarding per direct mogelijk. Tel 06 - 113 929 94 Te huur: woonruimte in Mill (nabij

Volkel). Geschikt voor een persoon. Woonkamer, slaapkamer en keuken, met gebruik van ruime badkamer op bovenverdieping van luxe villa. Deel van de tuin ter beschikking van huurder. Beschikbaar per 1 juni 2006. Huurprijs: 655 euro per maand all in. Inl. 024 - 642 17 05 of 06 - 521 86 33. Te huur: woonruimte in Mill (nabij Volkel). Geschikt voor een persoon. Bovenverdieping van vrijstaande woning met ruim dakterras: woonkamer, slaapkamer, kleine keuken, douche en grote zolder. Beschikbaar per 1 juni 2006. Huurprijs: 555 euro per maand all in. Inl. 024 - 642 17 05 of 06 - 521 86 33. Te huur: Driebergen, nabij snelweg en station: ruime bovenwoning van Koetshuis in bosrijke omgeving met groot dakterras. Geschikt voor echtpaar zonder kinderen. Huisdieren niet toegestaan. Huur 1150 euro p.m. inl. via 020 - 521 52 13.

DIVERSEN Herdenking gevallenen en slachtoffers Nederlands-Indië. Maandag 14 augustus wordt bij het Indië Monument in Amsterlveen in het Broersepark aan de Molenweg een herdenking gehouden. Sprkers zijn onder andere de burgememester van Amstelveen, de voorzitter van de vond van Wapenbroeders, afdeling Amsterdamen de voorzitter van de stichting. Aanvang 19.30 uur.

RECREATIE Te huur: B&B in Maastricht. Op een ontspannen en voordelig manier kennis maken met Maastricht eo bij B&B94. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Jac Knols, door te mailen naar [email protected], bellen naar 043-3615503 of door een bezoek aan de website www. freewebs.com/bedenbreakfastmaastricht/index Te huur: Winterswijk, vrijstaande recreatiebungalow in fraaie rustige omgeving met 1500 m2 grond.Voorzien van alle comfort. Veel privacy. Ideaal fiets- en wandelgebied. Tel: 026 - 443 04 14, Zie: arcus.xs4all. nl/gerrit/index.html Te huur: Op camping Boomhiemke, Ameland, een 4-5 persoons stacaravan, compleet ingericht met aparte slaapkmrs. Met zwembad. Nog vrij van 10-6 tot 08-07 en na 12-08 2006. Tel: 0511-474013. Te huur: luxe stacaravan (4-6 pers.) gelegen aan meer in Giethoorn, veel watersportmogelijkheden, incl. gebr. V. boot, kano, tv, douche/toilet. Prijs: 350 euro p.w. (hoogseizoen) of 295 euro (laagseizoen). Ook midweek of weekend mog. Tel. 0521 - 58 85 14. Te huur: vakantiewoning nabij Durby (Ardennen) voor 15 tot 20 pers. Groot herenhuis, volledig ingericht. 3 wc’s, 3 douches, 7 slaapkmrs, KTV met staellietontvangst, gelegen langs rivier. Inl. 00-32-124 555 27 of 0032-477 505 477. Te koop: Bagage-aanhangwagen, geheel uitneembaar, eenvoudig op te bergen in schuur, 15 inch wielen. Tevens een 6 pers. piramidetent, merk De Wit, type Atlanta incl. kampeeruitrusting. Beide artikelen 1x gebruikt! Info: Kap E.Visser mobiel 06 303 100 68.●

1 juni | Pagina 12

Colofon

Bevelhebbers gebundeld SOESTERBERG - ‘Luchtmachtbevelhebbers geportretteerd 1954 - 2005’. Dit boek, dat enige inzage geeft in de carrières van alle veertien bevelhebbers die de luchtmacht sinds 1954 telde, is absoluut een sieraad in de boekenkast. Rolf de Winter en Erwin van Loo doken in de luchtmachthistorie, interviewden een aantal generaals en hebben uitvoerig geput uit diverse particuliere fotoverzamelingen. Het resultaat mag er zijn: een 444 pagina’s, goed verzorgd, fullcolour, rijk geïllustreerd, gebonden en gelikt ogend werk.

25 Jaar geleden De Defensiekrant van 4 juni 1981 had op de middenpagina’s een grote reportage van een oefening van de Nationale Reserve in Overijssel die op vrijdag 22 mei was gehouden. Met tien pelotons gingen de vrijwillige militairen er tijdens een 25-uurs oefening in het Twentse land stevig tegenaan. De parttime militairen konden zich op dit soort gelegenheden helemaal uitleven. Tijdens deze oefening, genaamd ‘Molenberg’, werden door de pelotons bekende onderdelen als brugbeveiliging en patrouillegang afgewisseld met tactische verplaatsingen en aanvallen. Met het enthousiasme van de soldaten van de Natres zat het dus wel snor. Ondanks dat er niet werd geslapen en de reservisten ‘huis en haard’ hadden achtergelaten, was de opkomst zeer groot. Tot genoegen overigens van de Provinciaal Militair Commandant, luitenant-kolonel Spiering en zijn rechterhand majoor Gillich, die de leiding over deze oefening hadden. Brenschutters van der Werf en Koning van het Zwolse peloton vertelden absoluut naar deze oefening te hebben uitgezien. “Maar”, zo vertelde van der Werf, “zo’n telefoontje komt altijd toch onverwacht. Het is al met al erg vermoeiend voor mij, mede omdat ik als vrachtwagenchauffeur net terug was van een zware reis van een week uit Frankrijk. Toch zou ik dit voor geen goud willen missen hóór!” Goed nieuws voor Moslim en Hindoe-militairen was dat er een regeling zat aan te komen die aan hen de gelegenheid zou geven om hun goddienstige verplichtingen ook in de krijgsmacht te kunnen voldoen. De CGOM (Centrale Commissie Georganiseerd Overleg Militairen) had daarmee ingestemd. Deze regeling behelsde onder meer de wekelijkse rustdag, de feest-en gedenkdagen en de tijdstippen van vertrek en terugkomst van verlof. De krijgsmacht stond begin jaren tachtig dus al open voor alle bevolkingsgroepen. Sportnieuws was er op de achterpagina van de krant. Vaandrig Hertzberger was in Noordwijk amateur kampioen golf geworden. Van een leien dakje was het echter niet gegaan. Een play-off (twee extra holes) was noodzakelijk om het duel tussen hem en zijn concurrent te beslechten. De

vaandrig had verder geen hoge noten op zijn zang, want een overstap naar de professionals zag hij niet echt zitten. “Er zijn nuttiger dingen in het leven waar je je brood mee kunt verdienen. Bovendien ben ik liever een goed amateur, dan een slecht professional”, aldus de nieuwbakken amateurkampioen. De vraag naar zaalvoetballers van niveau was groot. Via een oproep werden actief dienende militairen die niet vóór 1 mei 1982 de dienst zouden verlaten gevraagd zich te melden voor de selectie. Geïnteresseerden konden zich opgeven bij kapitein Van Megen. Fijn balgevoel en een flinke technisch bagage voor hoogstandjes in de kleine ruimte was natuurlijk wel een vereiste, maar dat sprak vanzelf. Frans Limbertie●

De uitgave blikt terug op een behoorlijke dosis luchtmachtgeschiedenis, zoals het Koninklijk Besluit van 11 maart 1953. Een belangrijk moment. Toen kreeg de luchtmacht immers het predikaat ‘Koninklijk’ en werd eindelijk een zelfstandig krijgsmachtdeel nadat het sinds haar oprichting, als ‘Luchtvaartafdeeling’ op 1 juli 1913, deel had uitgemaakt van de Koninklijke Landmacht. Na hiervan te zijn losgeweekt werd het ook tijd voor een eigen bevelhebber. Die functie was weggelegd voor de 21 mei 1897 geboren Anton Baretta. Zijn biografie, waaraan zijn dochter Wanda Taselaar-Baretta ruim medewerking heeft verleend, is dan ook de eerste in ‘Luchtmachtbevelhebbers geportretteerd’. Via de luitenant-generaals Heije Schaper, Hein Zielstra, Bertie Wolff, Flip van der Wolf, Hans Knoop, Rien Geschiere, Cas Baas, Fred de Jong, Bill Louwerse, Heinz Manderfeld en Ben Droste komt de lezer in de huidige eeuw met Dick Berlijn en Dirk Starink als laatste bevelhebbers. Op 5 september 2005 gaven de bevelhebbers van zee-, land en luchtstrijdkrachten ieder het bevel over hun respectievelijke krijgsmachtdeel terug aan de minister van Defensie. Generaal Dick Berlijn werd aansluitend benoemd tot Commandant der Strijdkrachten. Het bevel-

De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofdredactie: drs. Bert van Elk Eindredactie: Evert Brouwer Redactie: Jack Oosthoek, Monique van RijenBos en André Twigt Foto’s: Hennie Keeris (staffotograaf), AVDD e.a Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck

hebberstijdperk is daarmee na ruim vijftig jaar ten einde. Een periode waarin de krijgsmacht uiteindelijk via onder meer de oorlog op de Balkan en de huidige strijd tegen het terrorisme in een totaal ander daglicht is komen te staan. ‘Luchtmachtbevelhebbers geportretteerd 1954 - 2005’ heeft een formaat van bijna dertig vierkante centimeter, weegt ruim drie kilo en ligt voor N 59,95 on-

der meer bij Boekhandel Houtschild aan de Papestraat 13 in Den Haag, tel. 070 - 346 79 49, maar ook bij het Defensie Voorlichtingscentrum aan de Kalvermarkt 38 in Den Haag, tel. 070 318 88 02 (alleen afhalen). In de Museumwinkel van het Militaire Luchtvaart Museum ligt het boek eveneens op voorraad. De winkel is gevestigd aan de Kampweg 2, 3769 DG Soesterberg, tel. 0346 33 81 57. Het boek heeft ISBN: 90 73 696283.●

Defensie Evenementenkalender De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen:

2 juni: !!!BOEMMM !!! 1000 jaar buskruit in het Legermuseum, Delft 5 juni: Voorstelling ‘Van Steaverens vlieginstructie’ in het Militaire Luchtvaartmuseum, Soesterberg 16 en 17 juni: Open dagen luchtmacht, Leeuwarden Voor meer informatie surf naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Evenementen. Voor veel medewerkers van Defensie ook bereikbaar via intranet.●

NIEUWSBEELD

Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Fax (070) 318 74 32 Defensiesite: www.mindef.nl E-mail: [email protected] Bezoekadres: Kalvermarkt 38, 2511 CB Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde laten van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Oplage: 45.000 Abonnementen: Per jaar N 13,61. Voor het buitenland N 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0251-31 39 39, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: Tijl Offset, Zwolle ISSN: 0167-0808

DEN HAAG - Kroonprins Willem-Alexander heeft 22 mei het Politiek Beraad bezocht. Hij werd tijdens de vergadering door de top van het ministerie bijgepraat over de jongste ontwikkelingen bij het ministerie. Foto: Hennie Keeris