ANTONIUS MAGAZINE
EEN UITGAVE VAN HET ST. ANTONIUS ZIEKENHUIS
Grootste kankercentrum van MiddenNederland Kom op 11 oktober naar de informatiemarkt over kanker Bevallen bij St. Antonius Alnatal
St.Antonius AntoniusZiekenhuis: Ziekenhuis: St. • Veel onderzoek en nieuwe • Veel onderzoek en nieuwe behandelmethoden behandelmethoden • G root opleidingsziekenhuis • Groot opleidingsziekenhuis •• Locaties in Utrecht, Nieuwegein, Locaties in Utrecht, Nieuwegein, Houten en Vleuten-De Meern Houten en Vleuten-De Meern •• Topwerkgever 2011 en 2012 Topwerkgever 2008 en 2009
Wij zoeken: Collega’s die verder willen Haal het beste uit jezelf. Bij het St. Antonius Ziekenhuis doe je bijzonder werk, waarbij je de patiënt centraal stelt. Je bent gedreven en deskundig op je vakgebied. Je wilt jezelf overtreffen. Bij het St. Antonius kan dat. We stimuleren je ontwikkeling en waarderen je initiatieven. Het team staat achter je. Zo ontstaat een inspirerende werkomgeving, waarin we continu streven naar de beste zorg voor de patiënt.
Altijd plek. Wij zijn altijd op zoek naar nieuwe collega’s. En niet
Meer weten en solliciteren. Wil je meer weten ga dan naar
alleen collega’s met een medische achtergrond of verpleegkundigen. Ook bij de facilitaire diensten en onze secretariaten is altijd interessant werk te doen. Als groot opleidingsziekenhuis hebben wij ook opleidingsplaatsen beschikbaar voor verschillende beroepen, onder andere voor verpleegkundigen.
antoniusziekenhuis.nl/werkenbij. Daar vind je alle vacatures, de uitgebreide functieomschrijvingen, de arbeidsvoorwaarden en kun je direct solliciteren. Ook vind je daar ons e-mailadres, voor het geval je meer vragen hebt.
Het St. Antonius. Waar je jezelf overtreft.
INHOUD
Antonius Magazine 4|5
St. Antonius Alnatal Onder begeleiding van een St. Antonius Alnatal-verloskundige beviel Nelleke Roseboom van haar dochtertje Sarah. “De persoonlijke aandacht en alle faciliteiten onder één dak voelden voor mij als zorg op maat.”
12|21
Grootste kankercentrum van Midden-Nederland Het St. Antonius Ziekenhuis heeft het grootste kankercentrum van MiddenNederland. Met de meeste ervaring in de regio, de nieuwste behandelmethoden en technieken, persoonlijke zorg en multidisciplinaire samenwerking.
25
Beste medicatie voor elke patiënt In het St. Antonius Ziekenhuis zijn tien pharmacy practitioners in dienst. Samen met de apotheker, behandelend arts en verpleegkundigen werken zij aan de beste medicatie voor iedere patiënt.
COLOFON ANTONIUS MAGAZINE
Een uitgave van het St. Antonius Ziekenhuis NR. 07 | 2012 REDACTIE MARJOLEIN BOER, CORINA BLOMMENDAAL MARIAN MULDER, ARNOLD OTTEN | BPC/COMTEXT EINDREDACTIE CORPORATE COMMUNICATIE ST. ANTONIUS ZIEKENHUIS BASISONTWERP MOUNTAIN DESIGN VORMGEVING AAD VOERMANS - AANGENAAM ONTWERP FOTOGRAFIE
6|7 Kort nieuws
11 Vraag en antwoord
8
Vragen van patiënten beantwoord.
Triage op de Spoedeisende Hulp.
22
24 Behandeld bij het Bekken bodemcentrum.
26
St. Antonius Onderzoeksfonds.
Belangeloos opereren in Ghana.
Nieuw: www. antoniuskids.nl
23
27
10
Nieuws over de nieuwbouw.
Voorop in nieuwe harttechnieken.
9
Bij de Reumapoli.
JARNO VERHOEF | ONESHOE | JORIS LUGTIGHEID BLADCOÖRDINATIE CORPORATE COMMUNICATIE ST. ANTONIUS ZIEKENHUIS HEEFT U VRAGEN? Stuur een mail aan de afdeling Corporate Communicatie van het St. Antonius Ziekenhuis:
Kom naar onze informatiemarkt over kanker op 11 oktober Meer informatie op pagina 13
[email protected] of bel 088-320 84 00
3
Nelleke Roseboom samen met haar dochtertje Sarah
4
BEVALLEN VROUW KIND | ST. ANTONIUS ALNATAL
‘De persoonlijke aandacht voelde voor mij als zorg op maat’ Op 29 maart van dit jaar werd om 17.33 uur Sarah Roseboom geboren, dochter van Nelleke en Henri Roseboom en zusje van Stijn (5) en Jesse (4). Voor hun derde kindje kozen Nelleke en Henri voor de verloskundigenpraktijk St. Antonius Alnatal. Nelleke: “De persoonlijke aandacht en alle faciliteiten onder één dak voelden voor mij als zorg op maat.” “Van mijn schoonzusje en van anderen hoorde ik over Alnatal. Dat je alle facili teiten zoals echo, controleafspraken en lactatiekundige op één plek hebt, sprak me aan. Dat is niet alleen praktisch, maar voelt ook erg vertrouwd en maakt de zorg laag drempelig. De toegangstijden waren ruim genoeg, zodat ik ook zonder Jesse en Stijn op controle kon komen. Bovendien voelt het veilig als je weet dat de gynaecologen van St. Antonius Alnatal er voor je zijn als extra zorg nodig is.”
Eigen geboorteplan Nelleke is onder begeleiding van St. Anto nius Alnatal-verloskundige Ilse Hostyn thuis bevallen. “Ik wilde graag thuis beval len en dat was ook nu weer erg bijzonder. Alnatal werkt met een geboorteplan, waarin je vooraf je wensen en zorgen over
de bevalling aangeeft. Dat heeft me enorm geholpen. Bij de bevalling van mijn zoon Jesse voelde ik me onzeker tijdens de pers weeën, alsof ik even niet meer wist hoe het moest. Dat moment kwam nu ook. Maar Ilse greep direct in, nam even de regie van mij over en leidde me door dat lastige moment heen door precies te zeggen wat ik moest doen. Dat was prettig.”
Alle tijd en ruimte “De bevalling is uiteindelijk heel snel ge gaan”, vertelt Nelleke. “We hebben heerlijk kunnen kennismaken met ons drietjes. De verloskundige bood ons daar alle tijd en ruimte toe. Dat was een goede start. Zo konden we optimaal genieten van de ont moeting van Stijn en Jesse met hun kleine zusje Sarah.”
Rondleiding krijgen Wil je meer weten over bevallen bij St. Antonius Alnatal? En de sfeer proeven op onze afdeling? Schrijf je dan in voor een rondleiding op: www.antoniusalnatal.nl
5
Opnieuw Topwerkgever Het St. Antonius Ziekenhuis is door onderzoeksbureau CRF voor de vijfde keer op rij uitgeroepen tot Top Employer. Hiermee bevindt het ziekenhuis zich in het gezelschap van grote bedrijven als Ahold, ABN Amro en ProRail. Het CRF is een onafhankelijk onderzoeksbureau dat organisaties wil inspireren een uitstekende werkgever te zijn. Dit doet het CRF door organisaties voorbeelden van best practices en inzichten in goed HR-beleid te geven. Elk jaar kent het CRF een aantal keurmerken toe aan organisaties die aan uitgebreide criteria voldoen. Livia van der Pant van de afdeling P&O
van het St. Antonius: “Ze kijken naar de primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden, werkomstandigheden, training & ontwikkeling, carrièremogelijkheden en organisatiecultuur. Per onderdeel kun je maximaal 5 punten krijgen: 3 is goed, 5 uitstekend. Voor de secundaire arbeidsvoorwaarden, werkomstandig heden en training & ontwikkeling kregen we een 4,5.”
van de medewerkers. Ook het levensfasebudget hoort erbij. Van der Pant: “We zijn nu bezig met een project over hoe je het beste staand kunt werken. Dat past ook in dat rijtje. Net als onze ontvangst van nieuwe medewerkers: zij krijgen een tweedaagse introductie. Want ook voor onze nieuwe medewerkers zijn we een gastvrij ziekenhuis.”
In de praktijk blijkt dagelijks dat het ziekenhuis zijn best doet een goede werkgever te zijn. Bijvoorbeeld door flexibel werken mogelijk te maken en door aandacht te besteden aan de vitaliteit
Nieuw bij Alnatal:
huid-op-huid-contact na geplande keizersnede Huid-op-huid-contact tussen moeder en kindje direct na de geboorte is belangrijk voor het hechtingsproces en het goed op gang komen van de borstvoeding. Binnen het St. Antonius besteden we hier dan ook veel aandacht aan. Bij de afdeling Verloskunde van Alnatal vindt huid-op-huid-contact direct na de bevalling plaats, als de conditie van moeder en kind dat toelaten. Sinds kort is huid-op-huid-contact tussen moeder en kind ook mogelijk na een geplande keizersnede. “Als de omstandigheden het toelaten, leggen we het kindje na de keizersnede gedurende langere tijd op de blote borst van de moeder. Voor de borstvoeding en de hechting is het belangrijk dat dit zo snel mogelijk na de geboorte gebeurt, dus wij zijn heel blij dat we deze
6
mogelijkheid nu kunnen bieden,” zegt Rhonda Albers, lactatiekundige (borstvoedingsdeskundige) bij Alnatal. Op de afdeling Neonatologie (voor te vroeg geboren en zieke kindjes) geven ouders huid-op-huid-contact in de vorm van ‘kangoeroeën’ of ‘buidelen’; het kindje wordt dan dicht tegen het lichaam van de ouder aangelegd. Sinds kort heeft deze afdeling als eerste in de regio de beschikking over twee kangoeroevesten, waarmee ouders op een heel comfortabele manier voor langere tijd kunnen buidelen. Tijdens de Wereld Borstvoedingsweek van 1 t/m 7 oktober besteden we speciale aandacht aan huid-op-huid-contact binnen het St. Antonius Ziekenhuis. Informatie: www.antoniusalnatal.nl
IN HET KORT
Draadloos internet op Kinderafdeling
Impuls Begin juli is op locatie Nieuwegein Impuls geopend, een interactief informatiecentrum over hart en vaten. Nederland telt bijna 1 miljoen hart- en vaatpatiënten. Verwacht wordt dat dit aantal in 2020 naar 1,3 miljoen zal zijn gestegen. Reden voor het St. Antonius, de Hartstichting en patiëntvereniging De Hart&Vaatgroep om de krachten te bundelen en Impuls op te richten.
Mailen, chatten, surfen, berichtjes plaatsen op Hyves. Sinds enkele maanden kunnen patiëntjes die op de Kinderafdeling van het St. Antonius verblijven vanuit hun ziekenhuisbed gebruikmaken van wifi (draadloos internet). De kinderen kunnen daarnaast op eerder aangeschafte iPads en laptops films bekijken. Deze films zijn door de afdeling ICT van het St. Antonius op een speciaal daarvoor aangeschafte server geplaatst. De financiering van het draadloos internet en de speciale server is op een bijzondere manier tot stand gekomen: de medewerkers van de ICT besloten namelijk om het bedrag dat de Raad van Bestuur
vorig jaar ter beschikking had gesteld ter bevordering van teamwork/samenwerking te besteden aan een eigen goed doel: de Kinderafdeling. Met het geld is een wifi-netwerk aangelegd en de server aangeschaft. De Kinderafdeling was blij verrast met deze zeer collegiale geste en bedankte de ICT-medewerkers met een feestje.
Impuls heeft als doel mensen te informeren over hart- en vaatziekten. Patiënten en hun naasten kunnen het informatiecentrum zien als een verlengstuk van het spreekuur bij de cardioloog of andere specialisten; na een bezoek aan de specialist kan men bij Impuls aanvullende informatie krijgen over onder meer hart en vaten, gezond leven en het opsporen en behandelen van hart- en vaataandoeningen. Daarnaast kunnen mensen op de maat van muziek naar hun hartritme luisteren, is er een zoutquiz met allerlei vragen over het gebruik van zout en staan er loungebanken waaraan touchscreens zijn gemonteerd met informatie over hartziekten, operaties en de werking van de bloedsomloop. Impuls is 24 uur per dag geopend en voor iedereen toegankelijk.
Afgelopen januari werd de afdeling al verrast met een donatie van Hornbach Nieuwegein, die met de verkoop van kerstbomen geld had ingezameld. Dit bedrag is besteed aan het aanschaffen van de iPads en laptops. Met de extra bijdrage van de eigen ICT-afdeling kunnen de tablets nu ook echt worden gebruikt.
7
SPOEDEISENDE HULP MAN VROUW | TRIAGE
Rood, oranje, geel, groen of blauw
De triage op de SEH vindt plaats in een speciale ruimte
Wachten bij de Spoedeisende Hulp. Dat klinkt eigenlijk best raar. Bij spoed denk je immers niet aan wachten. Dan wil je direct geholpen worden. Ook op de Spoed eisende Hulp van het St. Antonius Ziekenhuis moeten sommige patiënten wachten. Maar niet langer dan veilig is.
“Triage. Het betekent kortweg ‘sorteren’. En dat sorteren is bij de Spoedeisende Hulp (SEH) van enorm belang. Vroeger kon het weleens voorkomen dat een patiënt met ernstige klachten moest wachten op behan deling, eenvoudigweg omdat hij later bin nenkwam dan een patiënt met een kleine snijwond. “Met dit triagesysteem is dat niet meer mogelijk”, vertelt Margreet Alberts, teamhoofd Spoedeisende Hulp.
Rood = spoed Wie de SEH bezoekt wordt voortaan vrijwel direct gezien door een speciaal opgeleide verpleegkundige, die de ernst van de klach ten bekijkt. Pijn of andere klachten worden eventueel direct behandeld. Het onderzoek resulteert in een kleurcode, die bepalend is voor de urgentie waarmee een arts naar de patiënt moet kijken. Kleurcode rood of oranje betekent spoed. Deze patiënt moet
8
direct (rood) of snel (oranje) door een arts worden gezien. Bij de codes geel en groen neemt die urgentie af, en bij code blauw is er geen sprake meer van urgentie.
Toch snel Het team van de Spoedeisende Hulp werkt op de locaties Nieuwegein en Utrecht Oudenrijn – deze locaties beschikken beide over een SEH. “Dit team bestaat uit onder meer acht SEH-artsen, die allemaal bekwaam zijn op het gebied van de acute zorg. Daarnaast zijn er ook verpleegkundig specialisten die zich diepgaand gespeciali seerd hebben op een bepaald gebied van de hulpverlening op de SEH.” Een van hen is Pim Jenster. Hij behandelt bijvoorbeeld de breuken die binnenkomen. “Voordeel van onze aanwezigheid is dat we patiënten met minder spoed toch snel kunnen helpen”, zegt hij.
Gastvrij Ook als patiënten eenmaal binnen zijn in een van de SEH-behandelruimtes kan het voorkomen dat ze moeten wachten. Bijvoorbeeld als er bloed moet worden onderzocht of als er gewacht moet worden op een röntgenfoto. Sinds kort heeft het St. Antonius Ziekenhuis vrijwillige gastheren en -vrouwen in dienst. Zij houden een oogje in het zeil en zorgen ervoor dat wachtende patiënten iets te drinken krijgen en dat er wat te lezen is. Een mooie extra service van een gastvrij ziekenhuis.
INFORMATIE VROUW KIND | KINDERWEBSITE
‘Niet meer eng, wel spannend’ David de Koning kijkt naar het fotoverhaal op het beeldscherm. “De operatiekamer lijkt een beetje op de kamer van de tandarts. Die heeft ook zo’n grote lamp. En hier zit die jongen voor de operatie met de lego te spelen. Dat kan ik trouwens ook erg goed.” David is acht jaar en woont in IJsselstein. Binnenkort wordt hij geopereerd aan een kleine ontsteking bij zijn oog. Dat vindt hij een beetje eng. Omdat David graag wil weten wat hem te wachten staat, kijkt hij op de nieuwe kinderwebsite www.antoniuskids.nl.
David de Koning probeert de nieuwe site www.antoniuskids.nl uit
Hij had er niet zoveel last van. Toch vond de huisarts het beter als de oogarts in het ziekenhuis er even naar keek. “Hij zei dat ik, als ik het plekje wilde laten weghalen, geopereerd moest worden”, zegt David. “En dat leek me wel beter.” Een ziekenhuisopname of operatie. Voor volwassenen is het vaak al een spannende gebeurtenis, voor kinderen geldt dat in het kwadraat. Een ander bed, soms een operatiekamer met onbekende appara ten, mensen in blauwe pakken. “Toch willen we kinderen er graag zo goed mogelijk op voorbereiden”, vertelt Karin Boekema, afdelingshoofd van de Kin derafdeling. “Daarom is er hard gewerkt aan de nieuwe website www.antonius kids.nl. Door alle informatie toegankelijk, duidelijk en kindvriendelijk op die site te plaatsen, willen we de angst en stress bij kinderen verminderen. Een polibezoek of opname kan hierdoor veel soepeler verlopen.”
Zoektocht David vindt de nieuwe website mooi. De vrolijke kleuren, leuke tekeningen
en duidelijke foto’s helpen hem snel alle informatie te vinden die hij zoekt. “Ik ben acht dus ik moet naar het stukje voor kinderen tussen zes en twaalf jaar”, zegt hij wanneer hij aan zijn zoek tocht op de site begint. “Kijk, hier staat het: een dagje naar het ziekenhuis. Dat moet ik.”
Na tien minuten houdt hij het voor ge zien. Hij wil ergens anders naartoe surfen. “Ik weet het nu wel”, zegt hij. Eng? Nee, dat vind ik het niet meer. Spannend wel, maar dat is logisch toch?”
Kennismaken Op de website krijgt David in foto’s met kor te teksten te zien wat er allemaal gebeurt op de dag dat hij geopereerd wordt. Ook maakt hij alvast kennis met de mensen die hij die dag tegenkomt. “Deze jongen krijgt een kapje voor de verdoving”, zegt hij. “Maar ik wil dat niet. Ik wil een prikje. Zo’n kapje stinkt volgens mij. En een prikje doet maar even een beetje pijn.” Op een van de foto’s ziet David dat hij voor zijn operatie niet mag eten. “Dat wist ik al. Dat had de dokter al gezegd en mama had dat ook voorgelezen uit een boekje dat we eerder al hadden gekregen. Ik moet ‘nuchter’ zijn. Erg? Nee, want als ik niet nuchter ben kan ik eerder ziek worden.”
www.antoniuskids.nl De website is geschikt voor drie leeftijdscategorieën: 0 tot 6 jaar (waarbij er ook gesproken teksten zijn), 6 tot 12 jaar en tieners. Elk deel is voor wat betreft taalgebruik, uitstraling en informatievoorziening aangepast aan de leeftijdsgroep. In de loop van het jaar wordt de website uitgebreid met onder meer spelletjes en puzzels. Leuk detail: de site verandert qua illustraties met de seizoenen.
9
ONDERZOEK MAN VROUW | REUMAPOLI
Met een dikke knie naar de Reumapoli U brengt binnenkort een bezoek aan de Reumapoli in het St. Antonius Ziekenhuis. Wat kunt u verwachten? 1.
2.
4.
3.
5.
1. J ane heeft spontaan een dikke knie gekregen. De huisarts verwees haar door naar de reumatoloog in het St. Antonius Ziekenhuis. Daar meldt ze zich bij de polikliniek. 2. Reumatoloog Monique Geurts ontvangt Jane. Ze stelt veel vragen en legt uit dat er een volledig lichamelijk onderzoek zal worden gedaan om een goed beeld te krijgen van de klachten. Ook kan er bloedonderzoek nodig zijn en zullen röntgenfoto’s gemaakt worden. 3. D e reumatoloog onderzoekt de gewrichten en vooral de knie. Ze let daarbij onder meer op de dikheid en soepelheid.
10
4. Omdat er vocht in de knie zit wordt dit met een punctie eruit gehaald. De reumatoloog beoordeelt het meteen onder de microscoop. Ze kijkt met name of er (jicht)kristallen inzitten. 5. De bevindingen van alle onderzoeken, zoals de röntgenfoto die van de knie is gemaakt, worden met Jane besproken. Een behandeladvies wordt gegeven. De aanvullende adviezen en leefregels bespreekt zij daarna nog met de reumaconsulente op de polikliniek .
VEELGESTELDE VRAGEN
Vraag en antwoord Dagelijks komen er vragen binnen bij het St. Antonius Ziekenhuis. Vragen van patiënten en hun familieleden over ziektebeelden, medicijnen en behandelingen. Op deze pagina’s vindt u een greep uit de vragen die wij de afgelopen tijd binnenkregen.
Ik wil graag een afspraak maken/ verzetten/afzeggen. Hoe doe ik dat?
Sinds eind 2011 kunt u voor vijftien specialismen ook via internet een afspraak maken. Vanaf eind 2012 wordt dit aantal uitgebreid. Een afspraak maken via internet gaat via een beveiligde omgeving.
Dit kunt u telefonisch doen. Als u een afspraak wilt maken of verzetten, dan kunt u bellen met de polikliniek van het specialisme waarnaar u bent doorverwezen of waar u onder behandeling bent. Het telefoonnummer vindt u op het verwijskaartje dat u van uw huisarts hebt gekregen. Hebt u geen verwijskaartje, dan kunt u het telefoonnummer vinden op www.antoniusziekenhuis.nl, links onder de pagina onder ‘Specialismen’. Hier kunt u klikken op het specialisme dat u zoekt. U vindt het telefoonnummer onder ‘Afspraak maken’ in het rechtermenu. Als u het telefoon nummer niet kunt vinden, dan kunt u ook bellen met het algemene nummer van het St. Antonius Ziekenhuis: 088320 30 00. U wordt dan doorverbonden met de desbetreffende polikliniek.
Een afspraak afzeggen kan telefonisch, uiterlijk 24 uur van tevoren. Of via het internet, uiterlijk 48 van tevoren. Bent u het afgelopen halfjaar opgenomen in een buitenlands ziekenhuis, of werkt u met levende varkens of vleeskalveren? Dan verzoeken we u telefonisch een afspraak bij de betreffende polikliniek te maken en dit te melden.
Kan ik ook zonder verwijsbrief een afspraak maken? Nee, om een eerste afspraak op de polikliniek te kunnen maken hebt u een verwijzing van uw huisarts of medisch specialist nodig. Deze verwijzing kunt u meekrijgen in de vorm van een papieren brief van uw verwijzer. Uw verwijzer kan deze ook digitaal, via ZorgDomein, naar het ziekenhuis opsturen. In sommige gevallen kan een andere verwijzer, zoals een opto metrist, geaccepteerd worden door uw zorgverzekeraar. Dit verschilt echter per zorgverzekering. Voor meer informatie hierover kunt u contact opnemen met uw zorg verzekeraar. Patiënten die met een spoedeisende zorgvraag op de Spoedeisende Hulp komen, hebben geen verwijsbrief nodig.
11
Grootste kankercentrum van Midden-Nederland Het St. Antonius Ziekenhuis heeft het grootste kankercentrum van Midden-Nederland. Patiënten uit de hele provincie komen voor hun behandeling naar ons ziekenhuis.
Jarmo Hunting is internist-oncoloog, hematoloog en voorzitter van het St. Antonius Kankercentrum. De gedre venheid en betrokkenheid die hij uit straalt zijn typerend voor de kankerzorg in het ziekenhuis.
meeste patiënten uit de regio. Meer dan in academische centra? Hunting: “Ja, absoluut. En juist die ervaring, die veel heid aan patiënten die we zien, maakt het ook mogelijk de organisatie rondom die patiënt goed te organiseren.”
Op de vraag waarom het St. Antonius in de regio zo bekend staat om zijn uitste kende zorg op dit gebied, antwoordt hij: “Enerzijds omdat we erg veel kennis en ervaring hebben en veel patiënten behandelen. Anderzijds omdat we de persoonlijke, menselijke aandacht nooit uit het oog verliezen. De zekerheid van de best mogelijke behandeling door de beste specialisten gecombineerd met mensgerichte zorg, maakt dat patiënten ons ziekenhuis goed weten te vinden.”
Multidisciplinaire samenwerking
Meeste ervaring Die laatste opmerking wordt onderstreept door de cijfers van het Integraal Kanker centrum Nederland. Bijvoorbeeld op het gebied van borst-, darm-, huid-, long- en prostaatkanker; het St. Antonius diagnos ticeert en behandelt hierin jaarlijks de
12
Hunting vertelt hoe dat gebeurt: “Het St. Antonius heeft multidiscipli naire teams waarin verschillende specialisten samen bespreken welk behandelplan voor welke patiënt het beste is. Daarnaast hebben we een groot aantal, soms speciaal in de VS opgeleide, oncologieverpleegkundigen die de patiënt met raad en daad bijstaan tijdens hun ziekteproces en behande ling. Tijdens, maar ook buiten de reguliere spreekuren.”
Nieuwste behandelmethoden Door het grote aantal patiënten is het St. Antonius ook in staat te werken met de modernste apparatuur. Zo is dit jaar de da Vinci-robot aangeschaft. “Een fantas tisch apparaat, waarmee we op moeilijk
bereikbare plekken kunnen opereren. Maar ook andere behandelingen zijn erg vernieuwend. ”
Persoonlijke zorg Om zelf aan de wieg te staan van vernieuwingen, investeert het zieken huis veel in wetenschappelijk onder zoek. “Onze medisch specialisten zijn bijzonder ambitieus, altijd op zoek naar de best mogelijke behandeling. Logisch dus dat we actief meedoen aan weten schappelijk onderzoek en zelf het initia tief nemen voor diverse onderzoeken.” Volgens de internist-oncoloog is de uitstekende kwaliteit van de zorg op kan kergebied de allerbelangrijkste reden waarom patiënten voor het St. Antonius kiezen. “De beste zorg”, benadrukt hij, “maar ook zorg die geboden wordt in een veilige en geborgen omgeving waar aandacht is voor een persoonlijke benadering. Die combinatie, daar gaat het om.” Kijk voor meer informatie op: www.antoniusziekenhuis.nl/kanker
KANKER MAN VROUW | KANKERCENTRUM
Informatiemarkt over kanker Op donderdag 11 oktober a.s. organiseert het St. Antonius Kankercentrum voor patiënten, hun familie en andere geïnteresseerden een informatiemarkt over kankerzorg. De toegang is gratis. De informatiemarkt wordt gehouden tussen 10.00 en 20.30 uur in de centrale entreehal van het St. Antonius Ziekenhuis, locatie Nieuwegein. Patiënten, bezoekers en andere geïnteresseerden kunnen er kennismaken met artsen en verpleegkundigen van het St. Antonius Kankercentrum. Zij zullen presentaties en lezingen geven over onderwerpen als voeding en beweging, vermoeidheid bij en na kanker, darmkanker, borstkanker en chemo- en hormonale therapie. Ook kunnen ze uw vragen beantwoorden. Daarnaast zijn er stands van patiëntenverenigingen en is er een verzorgingsplein waar u onder meer informatie over voeding en beweging, een massage en tips van een haar- of huidspecialist kunt krijgen. Wij nodigen u van harte uit om samen met uw partner of andere belangstellenden deze informatiemarkt te bezoeken. Waar en wanneer? 11 oktober 2012, van 10.00 tot 20.30 uur. St. Antonius Ziekenhuis, Koekoeks laan 1, 3435 CM Nieuwegein, centrale entreehal. Het ziekenhuis is goed te bereiken met de auto en het openbaar vervoer. Als u op het CS Utrecht de sneltram richting IJsselstein neemt, stapt u vlak voor het ziekenhuis uit. Meer weten? Kijk voor meer informatie over het programma op: www.antoniusziekenhuis.nl/kanker
13
KANKER MAN VROUW | INNOVATIEVE BEHANDELING
Vernieuwend en innovatief In het St. Antonius Kankercentrum doen we continu onderzoek op het gebied van kanker. En we investeren in innovatie en opleiding. Op deze manier kunnen we vernieuwende behandelingen aanbieden. Hieronder een greep.
Nieuwste behandelmethoden en technieken
Behandeling:
cryotherapie Bij: prostaatkanker Cryotherapie of ‘koude’ therapie, is een be handeling voor patiënten met een niet-uit gezaaide vorm van prostaatkanker. Hierbij wordt de patiënt niet geopereerd. In plaats daarvan worden de aanwezige tumorcellen door bevriezing vernietigd. Bij deze innova tieve behandeling worden, met behulp van echografie enkele holle, zeer dunne naalden heel precies in de prostaat geplaatst. Door de naalden wordt computergestuurd vloei baar argongas geperst, waardoor zich op de punt van de naalden ijs vormt. Daarna wordt er vloeibaar heliumgas door de naal den geperst, waardoor de ijskristallen weer ontdooien. Door te vriezen en te ontdooien worden prostaatkankercellen vernietigd. Deze vorm van behandeling wordt in het St. Antonius toegepast bij een selecte groep van patiënten die een terugkerend prostaat kanker ontwikkelen na hun bestraling.
Behandeling:
diepflapmethode Bij: borstkanker Een borstreconstructie met lichaamseigen weefsel wordt slechts in een paar zieken huizen in Nederland uitgevoerd. In het St. Antonius is plastisch chirurg Erik Zonnevylle een van de gespecialiseerde operateurs. “Het is een ingreep van onge veer acht uur, waarmee we al beginnen als de chirurg nog bezig is met het weghalen van de door kanker aangetaste borst.” Over
14
de aard van de ingreep zegt hij: “Een deel van de operatie vindt met behulp van microchirurgie plaats. Met een met het blote oog niet zichtbare naald en draad ma ken we ongeveer twintig microhechtingen om ervoor te zorgen dat de doorbloeding van het getransplanteerde weefsel goed is.” Het ‘nieuwe’ weefsel wordt bijna altijd uit de buik gehaald. Overigens kan de ingreep niet bij alle patiënten worden uitgevoerd. Het slagingspercentage is in het St. An tonius de laatste jaren, na internationaal onderzoek door Zonnevylle, gestegen tot bijna 100%. “Je moet het wel in je vingers hebben en met enige regelmaat doen”, zegt hij. “Zwaar? Ja, maar je houdt er wel heel tevreden patiënten aan over.”
Behandeling:
tumor verwijderen met laser Bij: longkanker Kleine tumoren in de luchtwegen kun nen met behulp van een laserbehandeling worden verwijderd. Slechts een klein aantal specialisten in Nederlandse ziekenhuizen kan deze technisch moeilijke behandeling uitvoeren. In het St. Antonius Kankercen trum voeren internist-oncoloog Franz Schramel en collega Hans-Jurgen Mager deze ingreep nagenoeg elke week uit. Dat gebeurt in nauwe samenwerking met de gespecialiseerde anesthesioloog, omdat de patiënten die deze operatie ondergaan vaak in een slechte conditie zijn. De ingreep is lastig omdat deze plaatsvindt in een bijzonder klein gebied en met een relatief grote kans op complicaties.
Na het verwijderen van de tumor kan een stent in de luchtweg worden geplaatst om ervoor te zorgen dat de luchtweg open blijft.
Behandeling:
Hipec Bij: voornamelijk dikkedarmkanker Een Hipec-behandeling wordt uitgevoerd met patiënten met uitzaaiingen van dikke darmkanker naar het buikvlies. Het St. Antonius is één van de vier Nederlandse centra waar deze behandeling plaatsvindt. Uitsluitend patiënten waarbij, behalve het buikvlies, geen uitzaaiingen van darm kanker naar de lever of longen worden aangetoond, komen voor deze behandeling in aanmerking. Bij de operatie wordt het zichtbare tumor weefsel verwijderd. Afhankelijk van de plaats en de hoeveelheid tumorweefsel, is het soms nodig om naast delen van het buikvlies, ook andere organen in de buik (zoals delen van darm of maag) weg te ne men. Hierna wordt de buikholte anderhalf uur gespoeld met een verwarmde vloeistof, waaraan chemotherapie is toegevoegd. Zo worden niet-zichtbare microscopische tumorresten geëlimineerd. Na de operatie worden de patiënten nog nabehandeld met aanvullende chemokuren. De gemiddelde overleving van patiënten die alleen chemotherapie krijgen, bedraagt ongeveer één jaar. Met de Hipec-behan deling wordt bij meer dan 40 procent een overleving van vijf jaar of meer bereikt.
KANKER MAN VROUW | PROSTAATKANKER
da Vinci-robot
Nieuwe behandeling voor patiënten met prostaatkanker “Geholpen worden door een robot… Natuurlijk is dat een gek idee. Maar nadat de arts alles van tevoren goed had uitgelegd, leek het mij wel wat. Zeker toen ik in de operatiekamer het apparaat en het hele team zag staan, toen had ik er alle vertrouwen in.” Henk Kuiters is recent aan prostaatkanker geopereerd. Hij is een van de eerste patiënten die bij het St. Antonius Ziekenhuis kennismaakte met de nieuwe behandeling: opereren met een robot. “In het St. Antonius Kankercentrum werkt een aantal in kanker gespeciali seerde urologen. Zij hebben onder meer veel ervaring in de behandeling van prostaatkanker, de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen. Het team van urologen is onlangs uitgebreid met een extra kracht: de da Vinci-robot.
Mircea Onaca, uroloog
Precisiewerk Als je hoort dat je prostaatkanker hebt, is dat natuurlijk erg naar. Mircea Onaca, uroloog bij het St. Antonius: “In veel geval len wordt de prostaat verwijderd. Dit is precisiewerk omdat de prostaat omgeven is door allerlei belangrijke bloedvaten en zenuwen. Deze moeten één voor één wor
den losgemaakt en dat terwijl de prostaat zich bevindt in een beperkte werkruimte: het kleine bekken. Dankzij de robot is het mogelijk zeer nauwkeurig te werk te gaan, veel nauwkeuriger dan als dit met de hand zou gebeuren.” De da Vinci-robot vervangt de arts niet; opereren is en blijft mensenwerk. Maar het apparaat is een welkome aanvulling op de kennis en ervaring van de artsen. De eerste ervaringen met de behandeling met robotchirurgie laten zien dat op deze wijze opereren prettiger en minder ingrij pend is voor de patiënt. De eerste resul taten van de da Vinci-chirurgie lijken een sneller herstel na de operatie en minder postoperatieve complicaties. Hiernaar wordt verder onderzoek gedaan.
Henk Kuiters samen met zijn vrouw
Snel weer op de been Henk Kuiters werd als een van de eerste patiënten in het St. Antonius met de robot geopereerd. Hij vertelt over zijn ervaring: “De operatie is mij erg meegevallen. Ik heb maar vier kleine wondjes op mijn buik, waar de dunne robotarmen naar binnen zijn gegaan. En een klein sneetje waardoor de prostaat is verwijderd. Ik ben er vooral erg blij mee dat ik nauwelijks pijn heb ge had. En ik was snel weer op de been. Maar ik doe het rustig aan hoor, de komende weken neem ik de tijd om bij te komen.”
Het St. Antonius Ziekenhuis heeft veel ervaring in de behandeling van prostaatkanker: in 2011 werden er in totaal 170 chirurgische ingrepen uitgevoerd. Voor prostaatkanker is er vooralsnog geen landelijke kwaliteitsnorm afgesproken.
De da Vinci-robot wordt sinds medio februari gebruikt. Voor de toekomst voor ziet het St. Antonius ook goede mogelijk heden voor de behandeling van blaastu moren of de nauwkeurige verwijdering van niertumoren. Kijk voor meer informatie op: www.antoniusziekenhuis.nl/kanker
15
Persoonlijke zorg
Verpleegkundig consulenten:
‘Wij staan naast de patiënt’ Ze zijn aanspreekpunt en vraagbaak. Professionele hulpverleners en een baken voor de patiënt. Wie geconfronteerd wordt met borstkanker wordt in het St. Antonius begeleid door de verpleegkundig consulenten mammacare. “Achter de schermen coördineren en stroomlijnen wij het hele zorgtraject, maar we zijn er vooral voor de patiënten. We staan naast hen en gaan samen het traject door.” De vier consulenten werken allen op de polikliniek. Daar komen de patiënten als er borstkanker bij hen wordt geconsta teerd, van daaruit worden onderzoeken en behandelingen gecoördineerd en daar komen de patiënten terug, ook nadat de behandeling heeft plaatsgevonden. Dat is voor bijna alle patiënten een lang traject. Trudy Dupont is een van de consulenten. “Wij zijn er om de patiënt te begeleiden”, zegt ze. Die begeleiding begint al tijdens of na het eerste gesprek, waarin de pati ënt hoort dat de diagnose ‘borstkanker’ is. “Iedereen reageert daar anders op. Wat wij doen is, na afloop van dat gesprek de zaken nog eens goed, rustig en in begrij pelijke taal op een rijtje zetten. We infor meren over de behandelopties en probe ren ervoor te zorgen dat de patiënt achter haar keuze staat en zich veilig voelt. Vaak hebben we daar meerdere gesprekken voor nodig, maar die tijd is er ook.”
Persoonlijke zorg Wie met borstkanker geconfronteerd wordt, belandt in een onzekere en heftige situatie. Eveline Schouten, verpleegkundig consulent mammacare: “Er komt enorm veel op je af als patiënt. Niet alleen me disch, maar vooral ook psychosociaal; welke
16
gevolgen heeft de ziekte voor je thuissitu atie, werk, relatie, kinderen?” Veel van die vragen komen pas later naar boven. Schouten: “Daarom zijn wij laagdrem pelig bereikbaar. We hebben dagelijks een telefonisch spreekuur en patiënten kunnen altijd bellen als ze vragen heb ben.” En dat gebeurt ook. Jaarlijks worden ongeveer 2500 telefoontjes gepleegd met patiënten. “Prima, daar zijn we voor. Er bestaan geen gekke vragen. We nemen elke vraag serieus. Soms vinden we bijvoorbeeld dat de patiënt snel door een arts moet worden gezien. Dat kunnen we dan direct regelen. En we hebben zelf ook dagelijks spreekuren waar we patiënten zien.” Vertrouwen en veiligheid, dat zijn de kernwoorden in de begeleiding door de gespecialiseerd verpleegkundigen mam macare van het St. Antonius. “Een baken voor de patiënt. Dat willen we zijn.” Kijk voor meer informatie op: www.antoniusziekenhuis.nl/kanker
Jaarlijks worden in Nederland zo’n 13.000 mensen, bijna allemaal vrouwen, geconfronteerd met deze diagnose. Driekwart van het aantal patiënten is 50 jaar of ouder. Borstkanker is steeds beter te behandelen. Hierdoor is het aantal sterfgevallen de afgelopen jaren gedaald. Sinds de introductie van het bevolkingsonderzoek in 1980 is het aantal sterfgevallen met bijna een kwart gedaald.
Het St. Antonius Kankercentrum heeft veel ervaring in de behandeling van borstkanker. Jaarlijks voeren we veel meer chirurgische ingrepen uit dan de landelijke kwaliteitsnorm vereist. In het St. Antonius hebben we in 2011 356 borstoperaties gedaan. De landelijke kwaliteitsnorm is 50 operaties per jaar.
KANKER MAN VROUW | BORSTKANKER
Groot inlevings vermogen Els Schokker kreeg in 2011 borstkanker. Twee weken later werd ze geopereerd en inmiddels heeft ze haar bestralingen achter de rug. Over de begeleiding van de consulen ten in het St. Antonius Ziekenhuis zegt ze: “Ik heb het als heel erg bijzonder er varen. Een warm bad. Het zijn prettige mensen met een groot inlevingsvermo gen en ze staan altijd voor je klaar. Dat geldt trouwens voor het hele team. De onderlinge samenwerking is erg goed. Het is een geoliede machine waarin de patiënt helemaal centraal staat.”
Els Schokker
17
Meeste ervaring in de regio
‘Verdieping zorgt voor topkwaliteit’ Zo snel mogelijk een goede diagnose stellen. Dat is de stelregel wanneer een patiënt met verdenking op longkanker bij het St. Antonius Ziekenhuis komt. “We proberen de onzekerheid voor de patiënt zo klein mogelijk te houden door zo snel mogelijk met een adequaat behandelplan te komen. Een goed overdacht plan, dat is gemaakt in nauwe samenwerking tussen alle ervaren specialisten die bij dit proces betrokken zijn”, zegt internist-oncoloog Franz Schramel. Longkanker is van oudsher een belang rijke specialisatie van het St. Antonius. Franz Schramel: “Dat heeft onder meer te maken met de thoraxchirurgie, het opere ren van hart en longen, waar ons zieken huis al lang om bekend staat. Daarnaast zijn we een vernieuwend ziekenhuis en willen we mee vooraan lopen als het gaat om wetenschappelijk onderzoek, ook op het gebied van longkanker.” Schramel zelf heeft zich al vanaf het begin van zijn loopbaan gespecialiseerd op dit gebied en dat geldt ook voor zijn collega longarts Judith Herder. “Door deze diepgaande specialisatie zijn we voor een groot deel alleen maar bezig met patiënten die longkanker hebben. Die verdieping zorgt ervoor dat wij veel meer patiënten zien dan elders. Uiteindelijk zorgt dat ook voor een betere kwaliteit.” Die kwaliteit zit volgens de longarts door het hele ziekenhuis heen. “Bij alle specialismen waarmee we samenwerken
18
zijn mensen gespecialiseerd in kanker. Er zitten dus geen zwakke plekken in het totale behandeltraject; overal is de kennis optimaal.”
In Nederland wordt per jaar bij ruim 10.000 mensen longkanker vastgesteld. Longkanker is, na prostaat kanker, de meest voorkomende kankersoort bij mannen. De laatste jaren komt longkanker ook steeds vaker bij vrouwen voor, terwijl het aantal mannen met deze ziekte iets daalt. Longkanker komt bij mannen vooral voor tussen de 65 en 80 jaar en bij vrouwen vooral tussen de 55 en 80 jaar.
Het St. Antonius Kankercentrum heeft in de regio de meeste ervaring in de behandeling van longkanker (volgens de landelijke registratie cijfers van het Integraal Kankercentrum Nederland). Jaarlijks voeren we veel meer chirurgische ingrepen uit dan de landelijke kwaliteitsnorm vereist. In het St. Antonius hebben we in 2011 70 ingrepen gedaan. De landelijke kwaliteitsnorm is 20 operaties per jaar.
KANKER MAN VROUW | LONGKANKER
‘Ik vond het leven nog wel de moeite waard’
Unieke zorg Wat wilt u nog? Het was een confronte rende vraag die Jan van Zonsbeek (73) in het voorjaar van 2011 werd gesteld. Enkele maanden daarvoor was bij hem longkanker geconstateerd met uitzaai ingen in de lymfeklieren. Niet opera bel, zoals dat heet. En daar zit je dan. “Maar ik wilde nog wel wat proberen. Ik vond het leven nog de moeite waard en voelde me ook helemaal niet ziek”, zegt een op het oog opgetogen Jan van Zonsbeek nu ruim een jaar later. Bij longarts Judith Herder was hij in goede handen, zo vindt hij zelf. “Bij haar heb ik meteen mijn rust gevon den. Ze gaf aan dat ze alles zou probe ren wat in haar mogelijkheden lag. En dat doet ze. Ik heb nu chemokuren en bespreek de resultaten steeds meteen daarna. Het gaat eigenlijk erg goed. Ik val niet af en kan gewoon eten. Ik ben wel moe, maar heb niet veel last van de chemo’s.” Jan is uitermate tevreden over de behandeling in het St. Antonius Zie kenhuis. “Je voelt gewoon dat het hier goed zit. Ook bij de verpleegkundigen en alle anderen die erbij betrokken zijn. Ze weten waarover ze het hebben en er is altijd die persoonlijke insteek; hoe druk het soms ook is. Ik vind dit echt uniek. En ja, ik hoop dat ik hier nog een tijdje kan komen.” Jan van Zonsbeek
19
Multidisciplinaire samenwerking
‘Hier word je door een heel team behandeld’ “Snel én van de hoogste kwaliteit.” Volgens chirurg René Wiezer zijn dat de belangrijkste kernwoorden bij de behandeling van patiënten die met slokdarmkanker in het St. Antonius geholpen worden. “Die snelheid vinden we van groot belang”, aldus de chirurg die de meeste operaties op dit gebied verricht. “De diagnose kanker is niet niks. We willen mensen dus niet onnodig lang laten wachten.” Gezamenlijke aanpak De kwaliteit van zowel het onderzoek als de behandeling liggen in het St. Antonius op het allerhoogste niveau. Wiezer: “Wij waren een van de eerste centra in Neder land waar we hebben gekozen voor een gezamenlijke aanpak. Je komt hier niet alleen bij de maag-, darm- en leverarts, je wordt behandeld door een compleet team bestaande uit een MDL-arts, chirurg, oncoloog en verpleegkundig specialist. Die goede onderlinge samenwerking zorgt ervoor dat iedereen van het begin tot het einde van het traject bij een patiënt betrok ken is.” Volgens de gespecialiseerde chirurg zal het aantal ingrepen in het ziekenhuis de komende jaren toenemen. “Het is toch een operatie die je vaker moet doen om verzekerd te zijn van de meest optimale uitvoering.” Waar voorheen vaak grote operaties noodzakelijk waren, worden momenteel steeds meer kijkoperaties verricht. “Dat aantal zal verder toenemen”, aldus Wiezer, die ook de meerwaarde van de
20
aanwezigheid van professor Bas Weusten in het St. Antonius benadrukt. “Als er sprake is van een vroege tumor is hij, als een van de weinigen in Nederland, in staat om die via een kijkonderzoek in de slokdarm, weg te halen.”
Patiënten met slokdarmkanker worden begeleid door verpleegkundig specialisten. Daphne Westenberg is een van hen: “Als verpleegkundig specialist zijn wij het vaste aanspreekpunt voor de patiënt. Als slokdarmkanker wordt geconstateerd komt er veel op iemand af. Zowel voor als na de operatie. Wij zorgen ervoor dat patiënten zo snel mogelijk het traject kunnen doorlopen. Mensen zitten vol met vragen en emotie. En dat geldt voor patiënten én hun naasten. Wij zijn er om al die vragen te beantwoorden. Natuurlijk als het gaat om de medische aspecten, maar zeker ook op emotioneel vlak. Soms zijn de vragen concreet, soms hebben mensen gewoon behoefte aan een luisterend oor. Onze begeleiding wordt als erg waardevol ervaren.” Kijk voor meer informatie op: www.antoniusziekenhuis.nl/kanker
Ga naar uw huisarts als u: - Het gevoel heeft dat uw eten niet goed zakt - Vaak erg moe bent - Ongewild gewicht verliest - Een teerachtige, pikzwarte ontlasting heeft - Bloed braakt, ook als dat maar kleine beetjes zijn - Pijn achter het borstbeen hebt
KANKER
‘Ik heb nog een heel leven voor de boeg’
Bij Johan Tiller (62) uit Breukelen werd in 2010 slokdarmkanker geconstateerd. Twee jaar later maakt hij een uiterst positieve en montere indruk. Thuis op de bank blikt hij terug op wat hij ‘een wondertje’ noemt. Johan Tiller stond in april 2010 op het punt zijn afscheidsfeestje bij een grote landelijke bank te vieren. Zijn 40-jarig dienstverband naderde, een vroeg pensioen en veel vrije tijd lagen in het verschiet. Toen kreeg Johan, voor het eerst in zijn leven, ergens goed last van. Doorlopend een lusteloos gevoel, het leek wel op griep. De plaatsvervangende huisarts kon er geen vinger op leggen. Ook een bloedonderzoek gaf geen duidelijkheid. “De oude dag komt soms met gebreken”, zo was de gedachte. Later echter volgden slikproblemen en het gevoel dat het eten niet meer goed zakte. Geweldig resultaat Nadat de onderzoeksmolen in gang werd gezet, ging het snel. Bij een endoscopisch onderzoek in het St. Antonius werd een flinke tumor geconstateerd. “Kwaadaardig, maar dat drong niet echt tot me door. Het kwartje viel pas nadat de chirurg had aangegeven dat er ‘iets aan te doen was’. Toen werd het me een beetje te veel.” Bij de ingreep, die volgde op een drietal chemo kuren waarbij de tumor eerst werd verkleind, is de slokdarm verwijderd en een nieuwe slok darm vanuit de maagwand gemaakt. Een flinke ingreep. Johan: “Op een bepaald moment leek het er even op dat ik voortaan altijd vanuit een sonde moest eten en drinken. Dat vond ik ver schrikkelijk. Nooit meer die gezelligheid van een kopje koffie, lekker uit eten, een terrasje.”
Johan Tiller
Gelukkig werd dat scenario geen realiteit. Jo han herstelde langzaam, maar kwam wel steeds een stukje verder. “In het begin ging al het eten door de staafmixer, maar dat was al snel voorbij. Op dit moment merk ik er eigenlijk niets meer van. Ja, mijn maag is wat kleiner, waardoor ik aan een tweegangenmenu tegen woordig wel genoeg heb.” Een wonder, noemt hij het. “Ik heb weer een heel leven voor de boeg. Met lekker eten en alle gezelligheid die daarbij hoort.”
21
ONDERZOEKSFONDS MAN VROUW | BLAASKANKER
Vernieuwde methode kan blaaskanker sneller ontdekken Onderzoek en innovatie behoren al jaren tot de pijlers van het St. Antonius Ziekenhuis. Om de benodigde gelden daarvoor beschikbaar te krijgen, is in 2010 het St. Antonius Onderzoeksfonds opgericht. Bij een van de onderzoeken die dit jaar een beurs krijgen van dat fonds, wordt geprobeerd de diagnose blaaskanker nog sneller te kunnen stellen, zodat patiënten ook sneller de juiste behandeling kunnen ondergaan. Kleuringstest Naar aanleiding van een uitvoerige literatuurstudie besloot Bartels een aantal urinepreparaten aan een extra kleuringstest te onderwerpen. Aan de urine wordt dan een extra stofje toegevoegd en de reactie daarop bekeken. “Het lijkt erop dat deze toevoeging de gevoeligheid in het opsporen van kwaad aardige gevallen vergroot. De resultaten waren veelbelovend”, aldus Kuypers. Het idee komt van de ‘werkvloer’. Diny Bartels, analiste op Pathologie, zocht naar mogelijkheden om de beoordeling van de urinepreparaten van patiënten met mo gelijk blaaskanker te verbeteren. Uroloog Harm van Melick: “Wij doen drie onderzoe ken bij iemand die door de huisarts naar ons is verwezen omdat er mogelijk sprake is van blaaskanker. We kijken via een slangetje in de blaas, maken een nierfoto en onder zoeken de urine.” Dat laatste gebeurt om te kijken of er kwaadaardige cellen in de urine te vinden zijn. Bij de meeste mensen is na die drie onder zoeken duidelijk of sprake is van een kwaad aardige tumor of niet. “Maar er blijft een groep van 10 tot 15 procent over waarbij dat niet helemaal duidelijk is”, zegt Karel Kuy pers van het pathologisch laboratorium.” Bijzonder vervelend voor de patiënt. “En een lastig probleem”, vervolgt Van Melick. “Die mensen kun je niet echt geruststellen, maar je gaat ook niet behandelen.”
22
Ook Van Melick is enthousiast. “Als uit onderzoek blijkt dat dit inderdaad een verbetering van de diagnostiek te zien geeft, is dat natuurlijk in het belang van de patiënt. We weten eerder of sprake is van een aankomende tumor en kunnen dus eer der behandelen. Of we blijven de patiënten nadrukkelijker volgen zodat we snel kunnen handelen als dat nodig is.” Het grote onderzoek dat nu gaat plaats vinden, duurt naar verwachting ongeveer een jaar. Meer informatie over het Onderzoeksfonds: www.onderzoeksfonds.nl
‘Een logische keus’ Om de kwaliteit van zorg voortdurend te kunnen verbeteren, neemt onderzoek in het St. Antonius een belang rijke plaats in. Het St. Antonius Onderzoeksfonds, dat geen overheidsgelden ontvangt, is afhankelijk van donaties, zowel van particulieren als bedrijven. Een van de bedrijven die deelneemt aan het bedrijvennetwerk van het fonds, is Movir, de gespecialiseerde arbeidsongeschiktheidsverzekeraar voor medici en hoog opgeleide zakelijke professionals. Algemeen directeur Louis van Drunen (foto): “De doelstelling van het fonds sluit perfect aan bij ons bedrijf. Als speler in een gespecialiseerde markt gaan we altijd voor de inhoud. Dit fonds geeft professionals ruimte voor ontplooiing en ontwikkeling. Daarbij willen we als bedrijf uit Nieuwegein iets doen voor de samenleving waarin we dagelijks werken. Dat past bij onze visie op werk, werkgeverschap en dienstverlening. Een logische keus dus.” Wilt u ook met uw bedrijf deelnemen aan het bedrijvennetwerk? Op www. onderzoeksfonds.nl vindt u informatie over het Onderzoeksfonds en hoe u zich kunt aanmelden. Door ambassadeur van het fonds te worden steunt u onderzoeksprojecten, toont u maatschappelijke betrokkenheid en associeert u uw bedrijf met innovatie en patiëntenzorg. Bovendien biedt het netwerk u een exclusieve blik achter de schermen en houdt het u op de hoogte van grensverleggende onderzoeksprojecten binnen het St. Antonius Ziekenhuis.
NIEUWBOUW
St. Antonius (ver)bouwt, verhuist… maar blijft dichtbij
MAN VROUW | ZIEKENHUIS
De beste zorg in een gastvrije omgeving. Daar zetten de ruim 5.000 medewerkers van het St. Antonius Ziekenhuis zich dagelijks voor in. Een van de vele factoren die kunnen bij dragen aan gastvrije topzorg is een moderne en patiëntvriendelijke locatie. Een ruimte waar medewerkers en specialisten optimaal kunnen functioneren, maar vooral waar patiënten zich welkom en veilig voelen. Daarom is het St. Antonius volop aan het verbouwen, uitbreiden en verhuizen. Graag brengen we u op de hoogte van de laatste ontwikkelingen. Locaties Utrecht De bouw van de nieuwe locatie in Utrecht vordert. De volledige ruwbouw is klaar en dus hebben veel van de bouwactivi teiten zich naar binnen verplaatst. Deze nieuwe locatie, die naar verwachting eind 2013 de deuren voor u zal open, wordt met onder meer een Spoedeisende Hulp, huisartsenpost, acht operatiekamers en een modern scopiecentrum een compleet ziekenhuis waar u terechtkunt voor na genoeg al uw zorgvragen. Oncologische zorg krijgt op deze locatie veel aandacht. Ook komt er een psychiatrisch centrum in samenwerking met GGZ-zorgverlener Altrecht. Het St. Antonius brengt nu en straks zorg dicht bij alle mensen in de regio Utrecht. De huidige locaties in Utrecht Overvecht en Oudenrijn zijn verkocht,
maar sluiten pas als de nieuwe zieken huislocatie in Utrecht is geopend. Maar ook na de verhuizing kunnen de bewo ners van Utrecht Noord gewoon in de wijk terecht bij het St. Antonius; nog voordat de huidige locatie Utrecht Overvecht verhuist, openen we namelijk een grote polikliniek in Utrecht Noord. Daar houden straks nagenoeg alle specialismen spreekuur en kunt u terecht voor diagnostiek zoals bloedafname en röntgenfoto’s. Locatie Nieuwegein Deze locatie blijft, naast de nieuwbouw in Utrecht, bestaan als volwaardige ziekenhuislocatie. Wel worden diverse afdelingen verbouwd, uitgebreid en gemoderniseerd. Zo worden de Spoed eisende Hulp en het OK-complex uit gebreid en vernieuwd. In juli van dit jaar
is het nieuwe Intensive Care-centrum in gebruik genomen. Bovendien worden alle verpleegafdelingen de komende tijd verbouwd naar moderne standaarden. Poliklinieken De St. Antonius Polikliniek in Houten groeit uit haar jasje en zal daarom in 2013 naar een nieuwe locatie verhuizen. Samen met de Stichting Houtense Huis artsen (SHH) is een locatie gevonden aan het toekomstige ‘Hofspoor’ in Houten, gelegen direct langs het spoor, achter het kantoor van de Rabobank. De St. Antonius Poliklinieken in Vleuterweide en Utrecht De Meern blijven vooralsnog onveranderd. Daar blijft u terechtkunnen voor een bezoek aan de meeste specialismen en voor diagnostiek.
23
URINEVERLIES VROUW KIND | BEKKENBODEMCENTRUM
Hulp bij urineverlies Ongewild urineverlies is een veelvoorkomend probleem bij vrouwen. “Daarom is het St. Antonius Bekkenbodemcentrum opgericht”, vertelt Elly Vernooij, een van de gynaecologen van het ziekenhuis. Ongewild urineverlies hangt vaak samen met andere klachten zoals blaasontstekin gen, pijn bij het vrijen en problemen bij de ontlasting, constateert uroloog Harm van Melick, die ook nauw bij het Bekkenbo demcentrum is betrokken. “In dit centrum, waarin we alle kennis en kunde rondom dit onderwerp hebben verzameld, willen we in een korte tijd de klachten en de oorzaken volledig in kaart brengen, zodat we ook snel kunnen behandelen.” Wie naar het Bekkenbodemcentrum wordt verwezen, wordt door een continentie verpleegkundige begeleid. Met behulp van een vragenlijst en een gesprek worden de klachten in beeld gebracht. Vervolgens
worden direct achter elkaar alle onderzoe ken gedaan die passen bij de aard van de klachten van de patiënt. Daarna worden de resultaten onderling besproken en de bevindingen direct teruggekoppeld naar de patiënt. “Vrijwel altijd kunnen we de oorza ken van incontinentie goed behandelen”, zegt Van Melick. “Zeker in ons ziekenhuis hebben we bijzonder veel mogelijkheden op dit gebied. Juist daarom is het zo ontzet tend jammer dat er toch nog altijd een beetje een taboe op dit onderwerp rust.”
Discreet en veilig Yvonne Theben Terville uit De Meern kreeg eind vorig jaar steeds meer last van haar rug. Omdat ze ook af en toe wat druppeltjes
urine verloor ging ze naar haar huisarts. Die stuurde haar door naar het St. Antonius Bekkenbodemcentrum. “Ik zou door drie artsen onderzocht worden”, kijkt Yvonne terug. “Daar zag ik in eerste instantie be hoorlijk tegenop.” Op de onderzoeksdag volgde de onderzoe ken elkaar in hoog tempo op. En het viel Yvonne mee. “Nou, dat is zwak uitgedrukt”, zegt ze. “Ik vond het een openbaring. Zo keurig, zo discreet. Je ligt toch in een ongemakkelijke positie, laten we eerlijk zijn. Maar de manier waarop die mensen daarmee omgingen was werkelijk geweldig. Voor mij was dit een tien met een griffel.” Direct na afloop van de onderzoeken kreeg Yvonne te horen dat ze therapie moest volgen voor haar bekkenbodemspieren. Inmiddels, enkele maanden later, is duide lijk dat die therapie een operatie niet kan voorkomen. Yvonne: “Mijn blaas is blijkbaar verzakt. Ik wist niet eens dat dat kon. Door de spieren nu goed te oefenen, verloopt het herstel straks na de operatie veel beter. Ik blijf dus flink in training.”
Wat is de bekkenbodem?
Yvonne Theben Terville
24
Uw bekkenbodem is letterlijk de basis van uw buik, bestaande uit een groep spieren en steunweefsel (onder meer de botten van het bekken) die samen de ‘bodem’ van de buik vormen. De bekkenbodem ondersteunt de organen onder in de buik (blaas, urinebuis, schede (vagina) en het uiteinde van de dikke darm). De bekkenbodemspieren moeten goed kunnen aanspannen om urine, ontlasting en windjes tegen te kunnen houden. Maar ze moeten ook goed kunnen ontspannen om te kunnen plassen, ontlasten en vrijen.
GENEESMIDDELEN MAN VROUW | PATIËNTVEILIGHEID
De pharmacy practitioner Een ziekenhuis zonder geneesmiddelen is ondenkbaar. Daarbij staat het zorgvuldig voorschrijven en monitoren van de effecten van medicijnen per patiënt centraal. Omdat het St. Antonius ook op dit terrein grote waarde hecht aan patiëntveiligheid, zijn er sinds kort tien pharmacy practitioners in dienst. Samen met de apotheker, behandelend arts en verpleegkundigen werken zij aan de beste medicatie voor iedere patiënt. Sommige patiënten gebruiken voordat ze in het ziekenhuis worden opgenomen hele maal geen medicijnen en gaan in één keer naar een hele lijst. Patiënten die op Cardio logie terechtkomen zijn daar een voorbeeld van. “Deze patiënten schrikken vaak van de hoeveelheid medicijnen die ze moeten innemen”, vertelt pharmacy practitioner Christa Hendriksen. “De praktijk wijst uit dat veel van hen zodra ze weer thuis zijn, stoppen met medicijnen tegen aandoeningen waar ze ogenschijnlijk niets van merken, zoals een hoog choles terol of een hoge bloeddruk. Maar zomaar stoppen is schadelijk voor hun lichaam en verhoogt het risico op een nieuwe aandoe ning. Om patiënten hiervan bewust te ma ken, lichten wij de patiënten op Cardiologie actief voor; we vertellen welke medicijnen ze krijgen, wat voor effect deze hebben en wat de risico’s zijn als ze op eigen initiatief ermee stoppen.” Op de overige afdelingen communiceren de pharmacy practioners uitgebreid met de verpleegkundigen, zodat zij de patiënten uitleg over hun medicijnen kunnen geven.
Medicijnen op maat De pharmacy practitioners hebben inzicht in de medicijnen die patiënten gebruiken en in bepaalde waardes zoals bloed, na trium en nierfunctie. Aan de hand van deze gegevens gaan ze na wat de conditie van
Tips veilig medicijnengebruik
Christa Hendriksen, pharmacy practitioner
de patiënt is, welke medicijnen daarop van invloed zijn en wat daarin aangepast kan worden. “Op het moment dat een patiënt medicijnen voorgeschreven krijgt, gaan wij na of dit goed bij de overige medicijnen en lichaamsfuncties aansluit en overleggen we waar nodig met de voorschrijvende arts. Zo kan het zijn dat bij een patiënt de lever niet goed werkt of dat er een ontsteking is. Ook kunnen twee medicijnen elkaar tegenwer ken. Per patiënt bekijken we welk medi cijn in welke dosering het beste is. En als medicijnen niet werken, gaan we na of we met een ander middel een beter resultaat kunnen bereiken. We zorgen voor het totale plaatje, dat is onze toegevoegde waarde.”
• Volg bij alle medicijnen die u inneemt de voorschriften op. Niet alleen hoe vaak per dag, maar ook de tijden waarop: voor of na het eten, bij het opstaan of voor het slapen gaan. Sommige genees middelen werken beter als ze voor de nacht worden ingenomen en andere weer niet omdat u er moeilijk van in slaap komt. • Soms gaan medicijnen niet goed samen en is het niet verstandig die tegelijkertijd in te nemen. De apotheker kan u hierover adviseren. • Zorg dat u een actuele lijst hebt van de medicijnen die u gebruikt. Laat daarom zodra er medicijnen afgaan of bijkomen direct een nieuwe lijst uitdraaien. Uw apotheek kan dat voor u doen. • Wees zelf ook alert op uw medicijngebruik.
25
GHANA MAN VROUW | VRIJWILLIGERSWERK
Liesbreuk chirurgie in Ghana Een chirurgiedelegatie van het St. Antonius Ziekenhuis is dit jaar naar Ghana geweest om liesbreukchirurgie te verrichten. Een succesvolle humanitaire missie waarbij 65 patiënten zijn geholpen die anders geen zorg zouden hebben gehad.
De delegatie bestond uit chirurg Djamila Boerma en drie opleidingsassistenten. Boerma: “Het maakt deel uit van een project waarbij we alleen liesbreuken opereren. Er komen mensen naar ons toe die er soms al van kinds af aan mee rondlopen. Het gezondheidszorgsysteem in Ghana is best in orde en men weet wie een liesbreuk heeft, maar er lopen ook massa’s arme mensen van wie ze het niet weten. Er wordt altijd eerst een oproep gedaan via de radio dat de ‘witte mensen’ er weer aankomen. Als we een dag bezig zijn, zingt het zich al rond en komen anderen ook.”
Vrijwilligerswerk Boerma: “Een liesbobbel heeft enorme con sequenties: arbeidsongeschiktheid en soms worden mensen zelfs uit hun gemeenschap gezet. We gaan elk jaar met een nieuw team, het Nederlandse project duurt vier jaar. Het is vrijwilligerswerk: de reis, het verblijf en eten betalen we zelf.” Behalve de Raad van Bestuur van het St. Antonius Ziekenhuis leverde ook de St. Antoniuskerk uit Utrecht een bijdrage. En er waren meer enthousi astelingen: de St. Antonius Apotheek gaf gratis medicatie mee en de operatiekamer afdekspullen, petjes etc.
26
Verhelderende ervaring Boerma: “In Ghana valt de elektriciteit weleens uit, dan moet je in de hitte met een hoofdlamp opereren. Of er is geen stro mend water, alleen een bakje water. Je moet daar leren roeien met de riemen die je hebt. Je mag geen complicaties veroorzaken, want dat kan daar dodelijk zijn. Eigenlijk zouden we de volgende keer een goed apparaat willen meenemen. En idealiter zouden we mensen willen trainen, maar de lokaal opgeleide chirurgen gaan weg als ze een beetje ambitieus zijn. Daarom gaan we telkens terug naar die plek. Het is niet al leen interessant op een andere manier met je vak bezig te zijn, ook als mens is het een verrijkende ervaring.”
HARTOPERATIE MAN VROUW | MINIMAAL INVASIEVE INGREPEN
Voorop in nieuwe harttechnieken Het hartteam van het St. Antonius Ziekenhuis is het meest ervaren in Nederland als het gaat om het toepassen van alle moderne hartchirurgietechnieken. Het hartteam van het St. Antonius Ziekenhuis bestaat al sinds 1948. Tegenwoordig bestaat het team uit negen hartchirurgen, twaalf cardiologen en vijf fellow-cardiologen die nauw met elkaar samenwerken. De hartchirurgen voeren niet alleen de meeste hartoperaties per jaar in Nederland uit (in 2011 waren dit er 1958), ze passen ook bijna alle nieuwe technieken toe – in de wereld zijn er maar enkele centra met deze ervaring.
Chirurg Allaaddin Yilmaz (midden)
Het St. Antonius heeft grote ervaring met zogenoemde ‘minimaal invasieve’ hartoperaties, waarbij de borstkas niet of slechts gedeeltelijk wordt geopend, zoals vroeger wel het geval was. “Deze minimaal invasieve technieken zijn enorm in opkomst”, vertelt Allaaddin Yilmaz, cardio-thoracaal (hart)chirurg van het St. Antonius. “Sinds enkele jaren verzorgen we alle nieuwe technieken op dit gebied. We lopen voorop en dat willen we ook zo houden. We weigeren nooit patiënten, iedereen kan bij ons terecht. Daarnaast opereren we ook patiënten die via andere ziekenhuizen naar ons zijn doorverwezen.”
via de lies of rechtstreeks via de punt van het hart in, en opereert de hartchirurg op geleide van deze katheters. De chirurg kan de ingreep ondersteund door röntgen- en echobeelden verrichten. Uniek bij deze operaties is de nauwe samenwerking van de hartchirurg en de cardioloog op de operatiekamer.
Voordelen voor de patiënt De nieuwe methoden hebben belangrijke voordelen voor de patiënt. Die heeft een kleinere operatiewond, waardoor de pijn na de operatie minimaal is. De revalidatietijd is korter en een operatief litteken niet of nauwelijks zichtbaar. Bovendien is de opnametijd van de patiënt gemiddeld korter. Ook Pieter Jan van der Schoot uit Houten ondervond de voordelen van een minimaal invasieve operatie. Bij hem werd een infectie aan zijn mitralisklep ontdekt.
Chirurg Thom de Kroon rechts aan de operatietafel
Hij was erg blij toen hij, eenmaal aangekomen in het St. Antonius, merkte dat cardio-thoracaal (hart)chirurg Thom de Kroon hem zou helpen. “Ik had gehoord dat hij een van de besten is op dit gebied.” Zijn mitralisklep is inmiddels vervangen, met gebruik van de minimaal invasieve techniek. Hij herstelt goed en mag alweer bijna naar huis. “En geen stoer piratenlitteken voor mij, maar een heel klein litteken.” Meer informatie over het St. Antonius Hartcentrum: www.antoniushartcentrum.nl
Pieter Jan van der Schoot
Nauwe samenwerking De minimaal invasieve operaties kunnen op twee manieren worden uitgevoerd: via het maken van kleine sneetjes, of met gebruik van een katheter. De operatie via de kleine incisies wordt zo nodig ondersteund met een camera om de beeldvorming te optimaliseren. Bij een ‘transkatheter ingreep’ brengt de chirurg een katheter
27
Topmedische zorg dichtbij Als u zorg nodig hebt, wilt u liever niet te ver reizen. Daarom biedt het St. Antonius Ziekenhuis vanuit meerdere locaties in de regio Utrecht medische topzorg. Onze specialisten werken op meerdere locaties en ook laboratorium-, röntgen- en echografisch onderzoek kan op nagenoeg alle locaties worden gedaan.
Locaties Utrecht: de huidige St. Antonius locaties in Utrecht Overvecht en Oudenrijn zijn verkocht, maar sluiten pas als de nieuwe ziekenhuislocatie in Utrecht Leidsche Rijn in 2013 is geopend. Na de verhuizing kunnen de bewoners van Utrecht Noord nog steeds in de wijk terecht bij het St. Antonius; nog voordat de huidige locatie Utrecht Overvecht verhuist, openen we namelijk een grote polikliniek in Utrecht Noord. Locatie Nieuwegein: deze locatie blijft bestaan als volwaardige ziekenhuislocatie. Wel worden diverse afdelingen de komende tijd verbouwd, uitgebreid en gemoderniseerd. Poliklinieken: de St. Antonius Polikliniek in Houten groeit uit haar jasje en verhuist daarom in 2013 naar een nieuwe locatie aan het toekomstige ‘Hofspoor’ in Houten. De St. Antonius Poliklinieken in Vleuterweide en Utrecht De Meern blijven vooralsnog onveranderd. Daar blijft u terechtkunnen voor een bezoek aan de meeste specialismen en voor diagnostiek.
Locatie Nieuwegein
Polikliniek Houten
Locatie Utrecht Oudenrijn
Locatie Utrecht Overvecht
Polikliniek Vleuterweide
Kaakchirurgie Utrecht-De Meern
Nieuwbouw Utrecht (vanaf najaar 2013)
Locaties St. Antonius Ziekenhuis MAARSSEN Zuilense
N230
Rin
BILTHOVEN g
DEN DOLDER
GROENEKAN
E35
DE BILT
VLEUTEN
HARMELEN
E30 A12
G.
E.
UTRECHT
DE MEERN
D. Leidsche Rijn
E30 A28
B.
ZEIST
C. Utrecht Overvecht Paranadreef 2
BUNNIK
E30
E35 A12
A12
NIEUWEGEIN
IJSSELSTEIN
B. U trecht Oudenrijn Van Heuven Goedhartlaan 1
A27
C.
A2
ODIJK
E311 HOUTEN
A.
F.
E25
A. Nieuwegein Koekoekslaan 1
DRIEBERGENRIJSENBURG
D. Kaakchirurgie Utrecht-De Meern Van Lawick van Pabstlaan 12 E. Polikliniek Vleuterweide (Vleuten) Utrechtse Heuvelrug 130-132
A27
F. Polikliniek Houten Hollandsspoor 5
A2 VIANEN
HAGESTEIN
G. Nieuwe locatie Utrecht (vanaf 2013)
Bezoek- en spreekuren Voor bezoekuren en (avond) spreekuren, kijk op: www.antoniusziekenhuis.nl Contact St. Antonius Ziekenhuis Postbus 2500 3430 EM Nieuwegein Telefoon 088-320 30 00 www.antoniusziekenhuis.nl
