Groningen Meerstad >>>
Groningen Meerstad Opgenomen in jaarboek landschapsarchitectuur en stedenbouw 01 / 03 project Masterplan Groningen Meerstad locatie Groningen ontwerpers Remco Rolvink, Hilke Floris, Ronald Bron partners KCAP opdrachtgevers Provincie Groningen, Gemeente Groningen, Gemeente Slochteren, Ministerie van LNV, Dienst Landelijk Gebied, Waterschap Hunze en Aa’s, AM Grondbedrijf bv, Koop Holding bv, Heijmans IBC Vastgoedontwikkeling bv, BPF Bouwinvest bv omvang 3.500 ha plangebied, 600 ha water jaar van ontwerp 2001 - 2005 fotografie Aerophoto Schiphol b.v.
Meerstad voorziet in een behoefte Meerstad is een gebied van 3.500 ha ten oosten van de stad Groningen en is ontstaan vanuit de behoefte aan ruimere mogelijkheden voor wonen, werken en recreëren in de regio Groningen. Veel mensen die in Groningen werken, vinden nu geen geschikte woonruimte in of nabij de stad en trekken naar Noord-Drenthe. Dat gaat ten koste van het kwetsbare Drentse landschap en de kleinschalige dorpen. Omdat de mensen die naar Drenthe trekken vooral kapitaalkrachtige mensen zijn, gaat dit eveneens ten koste van het draagvlak van de stedelijke voorzieningen. Door bij de stad Groningen een nieuw landschap te realiseren met ruimte voor wonen, werken en recreëren, wordt een aantrekkelijk alternatief geboden: Meerstad. Meerstad wordt gerealiseerd door een publiek-private samenwerking van tien partijen. In 2005 zijn de samenwerkingsovereenkomst, de grondexploitatie en het Masterplan door alle opdrachtgevers ondertekend. Het Masterplan geeft richting aan de twintig jaar durende stapsgewijze transformatie van het huidige agrarische landschap naar een gezond functionerend, multifunctioneel landschap met diverse woongebieden. HOSPER - GRONINGEN MEERSTAD p. 3/8
landschappelijk wonen in het bos landschappelijk wonen in de natuur ruim wonen bij het water ruim wonen in de kwelzone wonen bij het water wonen bij het dorp compact wonen bij voorzieningen compact wonen bij het water compact wonen bij de boulevard landgoedwonen bestaande bebouwing bedrijven/wonen op slibdepot wonen op slipdepot nieuwe brug sluis hoofdontsluiting afslag snelweg bestemmingsverkeer tram fiets nieuwe natuur nieuwe ecologische verbinding (droog) nieuwe ecologische verbinding/water bosrijk gebied bestaande landbouw bestaande natuur bestaand gebied binnen Masterplan bestaand gebied buiten Masterplan parken en recreatiegebieden ondiep water/natte natuur meren en plassen kanalen en vaarten representatieve bedrijven in het park kleinschalige bedrijvigheid bedrijven ijsbaan HOSPER - GRONINGEN MEERSTAD p.5/8
Het landschap is de drager In de huidige situatie is Meerstad een open en weids gebied met een agrarisch karakter en cultuurhistorische bebouwingslinten. In het Masterplan vormen water, natuur en groengebieden een nieuw hoogwaardig landschap met kwaliteiten die elders in de omgeving niet te vinden zijn. Belangrijk onderdeel van het nieuwe landschap van Meerstad is een groot meer van ongeveer 600 ha. Het meer is een sterke identiteitsdrager en zorgt voor een uniek, waterrijk landschap waarin gewoond en gerecreëerd kan worden. Het meer vervult een rol voor de stad Groningen en de hele regio en kan in tijden van wateroverlast ook gebruikt worden als noodberging. Naast de aanleg van een groot meer vormen nieuwe groengebieden – die groene verbindingen met de stad en
de grote natuurgebieden vormen - een belangrijk onderdeel van het nieuwe landschap. In Meerstad is globaal 800 ha groen gepland, waarvan 350 ha natuur als onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur. Het meer en de groengebieden vormen samen een blauwgroen raamwerk, dat de basis vormt voor de positionering en het karakter van het wonen, de infrastructuur, het werken en recreëren in Meerstad. Landschap en bebouwing worden als gelijkwaardige grootheden ontwikkeld en komen daardoor beiden volledig tot hun recht. Dat wordt benadrukt door de verhouding tussen water, groen en bebouwing in Meerstad: 1:1:1. In totaal wordt er in Meerstad dus twee keer zoveel landschap als bebouwing ontwikkeld.
HOSPER - GRONINGEN MEERSTAD p.6/8
Een goede functionele verbinding met stad en regio Tussen Meerstad en het centrum van Groningen wordt een nieuwe verkeersverbinding gerealiseerd. Een tram, een fietsroute en een goede autoverbinding zorgen voor een directe bereikbaarheid van de stad en het nieuwe woon-, werk- en recreatiegebied van Meerstad. De eveneens belangrijke verknoping van Meerstad met de regio wordt op hoog schaalniveau gevormd door aansluitingen op de ring van Groningen en op de snelweg. Daarnaast ligt er een groot aantal lokale wegen in Meerstad die Meerstad met de omgeving verbinden. Een netwerk van superfietsroutes zorgt voor de fietsverbindingen in Meerstad en tussen Meerstad en de regio.
Pluriforme suburbane ontwikkeling en stedebouwkundige identiteiten Meerstad wordt geen woonwijk maar een pluriform leefgebied waarin gewoond, gewerkt en gerecreëerd kan worden. 10.000 woningen worden in ongeveer 20 verschillende en verspreid liggende buurten ontwikkeld en krijgen ieder een eigen karakter door de specifieke plek in het landschap en door een woningbouwdichtheid passend bij dat landschap. In het nieuwe landschap wordt zo een nieuwe vorm van stad ontwikkeld, die ontspannen en recreatief geaard is. Daarbij spelen flexibiliteit en ontwikkeling in de toekomst een belangrijke rol.
gelegen aan het meer, die de functies bundelt die belangrijk zijn voor het imago van het gebied (zoals een jachthaven, sluis, roeibaan, strand en winkels) op een plek waar enkele verbindende lijnen kruisen en landschappelijke verschillen bij elkaar komen. Tussen het Hart van Meerstad en de binnenstad van Groningen komt een herkenbare en sociaal veilige route. De zone tussen dit Hart van Meerstad en het centrum van Groningen kan zich in de loop der jaren ontpoppen als ontwikkelingsas. Op andere plekken in en aan het meer zijn onder meer een besloten eiland en een havendorpje gepland. Zo ontstaat een grote diversiteit aan woonvormen.
Naast de suburbane woonbuurten in het landschap is er op een aantal plekken een karakteristieke stedebouwkundige identiteit toegevoegd. De meest opvallende is het centrum van Meerstad,
Diversiteit in gebruik Meerstad bevat een grote diversiteit aan gebruiksmogelijkheden. De verschillende functies reageren op het blauwgroene raamwerk. Het water van H O S P E R - G R O N I N G E N M E E R S T A D p . 7/ 8
het meer speelt een centrale rol, waarbij de groenstructuur rond het meer de mate en de verschijningsvorm van de recreatie, de ecologische waarden en het woongebruik bepaalt. Natuurgebieden, parken, bossen en het buitengebied verrijken het scala. Voorinvesteren in het landschap Het Masterplan bevat de erkenning dat landschapsvorming tijd vergt, doorgaans meer tijd dan de ontwikkeling van woningbouw. In elke fase wordt daarom eerst het water, de groengebieden en de natuur gerealiseerd. Dan volgt de infrastructuur. Woningbouw is meestal de laatste stap. De landschappelijke voorinvesteringen zijn vastgelegd in de fasering en in de grondexploitatie.
Open planproces Tijdens de ontwikkeling van het Masterplan tussen 2001 en 2005 is de inhoud van het plan continu ingezet als procesmiddel. Door over de inhoud van het plan te praten werden moeilijke discussiepunten bespreekbaar en kreeg het hoge ambitieniveau vorm. Het ontwerpproces was een aaneenschakeling van ontwerpwerk en workshops. Aan de workshops namen de ontwerpbureaus en de vertegenwoordigers van de betrokken partijen deel. Alle beschikbare kennis van de betrokken partijen is hierdoor benut wat een groot draagvlak binnen de betrokken partijen heeft gecreëerd. De huidige bewoners van het gebied hebben eveneens invloed gehad op de ontwikkeling van hun leefomgeving door op een discussiemodel te reageren en verbetervoorstellen te doen. Aan de hand hiervan is het discussiemodel verbeterd en via een Concept Masterplan uitgewerkt tot het Definitieve Masterplan.
HOSPER - GRONINGEN MEERSTAD p.8/8
