Grimbergen. Genieten in de Parel van Brabant

Grimbergen Genieten in de Parel van Brabant

Colofon Gemeentelijke dienst voor toerisme Gemeentewinkel, Prinsenstraat 22 1850 Grimbergen, 02/260.12.96 www.grimbergen.be – [email protected] Verantwoordelijke uitgever Het college van burgemeester en schepenen Gemeentehuis, Prinsenstraat 3 1850 Grimbergen, 02/260.12.11 Redactieadres Gemeentehuis, Prinsenstraat 3 1850 Grimbergen, 02/260.12.91 www.grimbergen.be – [email protected] Vormgeving Studio Dermaux Druk Joh. Enschedé – Van Muysewinkel

2

Inhoud

Grimbergen Genieten in de Parel van Brabant

Inhoud

3

Voorwoord

5

Bezienswaardigheden

6

Gegevens te bezoeken bezienswaardigheden

22

Wandel- en fietsroutes

24

Evenementen

34

Logies

40

Streekproducten Grimbergen

42

Grimbergen praktisch

44

3

4

Voorwoord Zo dicht tegen onze hoofdstad en toch zo groen en fris. Grimbergen is met zijn bijna 35.000 inwoners een bruisende en energieke gemeente. Ondanks veldslagen, oorlogen (en zelfs een Grimbergse oorlog in 1142) heeft Grimbergen zijn charme weten te behouden. Grimbergen kent een rijk verleden en tot op de dag van vandaag is het nog steeds mogelijk om de sfeer van de gemeentelijke geschiedenis even op te snuiven door onze boeiende musea en prachtige monumenten te bezoeken. Sinds 1977, n.a.v. de grootste gemeentelijke fusieoperatie die het aantal zelfstandige gemeenten in België drastisch heeft gereduceerd, bestaat Grimbergen uit de deelgemeenten Strombeek-Bever, Beigem, Humbeek en Grimbergen, elk met hun eigen toeristische trekpleisters en evenementen. In deze brochure schetsen we graag een beeld van de belangrijkste bezienswaardigheden en activiteiten in onze pittoreske gemeente. Veel leesplezier met deze toeristische gids en nog veel aangename uren gewenst in Grimbergen! Jaak Cauwenberghs, Schepen van Toerisme

Eddy Willems, Burgemeester

Voor meer informatie verwijzen we graag door naar de Gemeentelijke dienst voor toerisme Prinsenstraat 22 1850 Grimbergen tel.: 02/260.12.96.

5

Bezienswaardigheden 1. Norbertijnerabdij en Sint-Servaasbasiliek De abdijkerk, in 1999 verheven tot basiliek, beheerst het Grimbergse Kerkplein. De eerste steen ervan werd in 1660 gelegd. Het ontwerp van de abdijkerk, die volledig in plaatselijke zandsteen is opgetrokken, komt van broeder Gilbert van Zinnik. De kerk, één van de mooiste barokmonumenten van ons land, zou echter nooit voltooid worden. Dit zien we duidelijk aan het ontbreken van een torenspits, de niet passende voorgevel en twee traveeën en de monumentale ingangspartij. Het interieur is rijkelijk versierd met allerhande ornamenten die het geheel een feestelijk uiterlijk meegeven. De triomfalistische sfeer, kenmerkend voor de Contra-Reformatie, vindt men ook in het fraaie meubilair terug waaronder de biechtstoelen, het theatraal hoofdaltaar en het schitterend koorgestoelte. Zwart en wit marmer en gedetailleerde beeltenissen, volledig in hout gesneden, vormen een prachtig decor. Het orgel en de preekstoel zijn de absolute toppers in de Sint-Servaasbasiliek. Het orgel werd in 1750 gebouwd door Jan Thomas Forceville en door J.B. Goynaut voltooid. De monumentale preekstoel is een werk van Hendrik-Frans Verbruggen. Ook een vermelding waard is het Verrijzenismonument in het hoogkoor. Hier laten dood (skelet) en tijd (oude man met baard en vleugels) zien wat vergankelijkheid is. In de majestueuze ruimte wordt de hoogmis elke zondag opgeluisterd met de Gregoriaanse gezangen van het abdijkoor en vanuit de toren strooit de beiaardier (de beiaard telt 49 klokken) op zon- en feestdagen feestelijke klanken over het centrum. Ook de sacristie is een waar pronkstuk dat een bezoek meer dan waard is.

6

Over de basiliek is een mooi boekje te koop bij de toeristische dienst.

Naast de basiliek bevindt zich de Premonstratenzerabdij. De abdij werd opgericht tussen 1124 en 1128 door de Heilige Norbertus op initiatief van de erfgenamen van Wouter Berthout, Heer van Grimbergen. In 1566 werd de abdij door de beeldenstormers in brand gestoken. In 1796 werd zij afgeschaft door de Franse administratieve overheid en in 1798 afgebroken. Door de aanwezigheid van een handjevol oudgedienden van vóór de opheffing bleef de continuïteit echter verzekerd. Vanaf 1835 ontstond er een nieuwe gemeenschap van Norbertijnen, die in 1840 plechtig bevestigd werd waardoor de abdij een nieuw leven werd ingeblazen. De classicistische pastorie dateert van 1768. Na de Eerste Wereldoorlog werd het hele gebouwencomplex grondig gerestaureerd, waardoor de Kanunniken van de Orde der Norbertijnen een fraaie woon- en werkomgeving hebben. De abdij van Grimbergen is de oudste nog functionerende Norbertijnerabdij ter wereld. Zij is niet toegankelijk voor het publiek.

7

2. Het Museum voor de Oudere Technieken (MOT) Het MOT bestaat uit drie afdelingen. Eén afdeling is ondergebracht in het Guldendal, de andere vonden onderdak in de Lier- en Tommenmolen, twee historische watermolens langsheen de Maalbeek. A. Guldendal Het Guldendal maakte eeuwenlang deel uit van de hoeve van het nabijgelegen Prinsenkasteel (deze hoeve, die nu in privébezit is, bestaat nog steeds, maar wordt door een muur van het Guldendal gescheiden) en deed vermoedelijk dienst als paardenstalling en koetshuis. Het is een fraai 17de-eeuws renaissancegebouw in traditionele bak- en zandsteenstijl. Het gebouw werd in de loop van de 20e eeuw verscheidene malen verbouwd en gerestaureerd. Sinds 1980 huist hier de hoofdzetel van het MOT. Het MOT focust op alles wat met de kracht van spieren, water of wind, werkt... en dat is heel wat meer dan u denkt! Men kan hier een unieke verzameling handwerktuigen ontdekken, maar ook heel wat technieken ‘aan den lijve ondervinden’ dankzij de demonstraties smeden, graan malen en brood bakken. ‘Zelf doen’ kan ook: stel een wiel samen, puzzel een ton in mekaar, leer spelenderwijs meer over hout of over vuile was en schuimende sopjes. Maak kennis met dit levendig doe-museum in het Grimbergse groen. B. Liermolen De Liermolen dankt zijn naam aan het geslacht de Lire, één van de (vele) eigenaars uit het rijke verleden van deze graanwatermolen. Een eerste vermelding dateert al uit 1341 wanneer de molen verkocht werd aan de abdij van Grimbergen. Hij bleef tot in het begin van de jaren zeventig van de vorige eeuw actief. Toen werd het gebouw door de gemeente aangekocht en grondig gerestaureerd. Ook vandaag kan u de molen nog zien draaien. Weliswaar niet meer om in de kost te voorzien, maar als ‘levende geschiedenis’ tijdens de demonstraties van het MOT. In

8

het molengebouw zelf is ruimte vrijgemaakt voor een pittoreske herberg waar men van een heerlijk streekbiertje kan genieten. Op dezelfde site bevindt zich ook de oude molenschuur die nu dienst doet als tentoonstellingsruimte voor het MOT én een authentiek bakhuis waar op geregelde tijdstippen voor de bezoekers brood gebakken wordt. C. Tommenmolen De Tommenmolen is eveneens een graanwatermolen. Hij was oorspronkelijk eigendom van de Heren van Ter Tommen. Het huidige molengebouw dateert uit de 16e eeuw maar werd in de 19e eeuw grondig verbouwd. Naast de watermolen is er een gietijzeren rosmolen, één van de enige intact gebleven exemplaren in Vlaanderen. In zo’n rosmolen werden één of twee paarden ingespannen die dan voor de aandrijving van een kleine machine zorgden (bijvoorbeeld een dorsmachine, een pletmolen of een boterkarn) door de hele tijd rondjes te lopen. Hij staat tussen twee gebouwen in. Het ene is nu een herberg waar men terecht kan voor heerlijke streekgerechten. Het andere is een lemen schuur die oorspronkelijk enkele honderden meters verderop langs de Maalbeek stond en nu tot tentoonstellingsruimte voor het MOT dient. Er wordt een uniek beeld van de rijstteelt in het oude Japan geschetst aan de hand van alle gereedschappen die zo’n 100 jaar geleden gebruikt werden.

9

3. Volkssterrenwacht Mira Men mag van Volkssterrenwacht Mira zeker stellen dat ze overal in ons land ruime bekendheid geniet. Sinds 1967 gevestigd in de voormalige abdijhoeve Fenikshof in het centrum van Grimbergen, is Mira in de loop der jaren uitgegroeid tot een dynamische vereniging waar alle geïnteresseerden welkom zijn om kennis te maken met of actief bezig te zijn rond sterrenkunde, ruimtevaart en weerkunde. Mira kan individueel of in groep bezocht worden. Er zijn de gewone bezoeken op afspraak, maar daarnaast ook regelmatig sterrenkijkavonden, lezingen, cursussen, e.d. Voor degenen die meer willen: lid worden kan en als vrijwillige medewerker kan men zelfs actief deelnemen aan de werking van de Volkssterrenwacht. Voor jongeren is er een speciale jeugdkern. Bovendien is er een bibliotheek met een grote collectie boeken, tijdschriften en multimedia. Mira beschikt over een ruime multimediazaal, een tijds en heel aantrekkelijk tentoonstellingsgedeelte, maquettes en experimenten en natuurlijk ook een tariumkoepel en een grote interactieve sterrenkaart. Ook als het weer tegenzit valt er Grimbergse Volkssterrenwacht heel wat te beleven.

eigenallerlei planeop de

Maar het voornaamste stuk Volkssterrenwacht is uiteraard het waarnemingsterras met een volledig didactisch weerstation en allerlei astronomische instrumenten: een indrukwekkende armillairsfeer, een speciale zonnetelescoop (de fameuze heliostaat), een veranda vol telescopen en verrekijkers, maar vooral ook twee telescoopkoepels met daarin een aantal grote kijkers. Daarmee kunnen de bezoekers bij helder weer nader kennismaken met de vele kraters en bergen op de Maan, de ringen van Saturnus, de atmosfeerbanden op Jupiter of met kleurige sterren, sterren in groep en allerhande neveltjes.

10

4. Prinsenkasteel in het Prinsenbos In het Prinsenbos trekt het Prinsenkasteel meteen de aandacht. Het was de verblijfplaats van de Heren van Grimbergen en is genoemd naar Filips-Frans van Bergen, prins van Grimbergen. Het kasteel dateert uit het begin van de 17de eeuw. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het een munitiedepot dat in september 1944 door de terugtrekkende Duitsers in brand werd gestoken. De voormalige slotgracht van het kasteel doet nu dienst als visvijver. In de zware vierkante pijlers die het gewelf van één der zalen nu nog ondersteunen, is het wapenschild van de familie van Bergen nog duidelijk te onderscheiden met inscriptie 1610. Het Prinsenkasteel is niet toegankelijk voor het publiek. Een instandhoudingsdossier is lopende om iets van de voorbije glorie weer op te roepen.

11

5. Abdijbiermuseum Grimbergens bekendste handelsmerk is nog steeds haar abdijbier. In alle uithoeken van België en zelfs ver erbuiten is de “Grimbergen” een welgesmaakte drank. Het is dan ook niet verwonderlijk dat onze gemeente een heus abdijbiermuseum heeft. Het bevindt zich tussen de abdij en het Fenikshof en biedt een schat aan informatie over het ontstaan en de evolutie van de “Grimbergen”. Naast de tentoonstellingsruimte, met authentieke voorwerpen en originele afbeeldingen, beschikt het smaakvol ingerichte museum eveneens over een projectiezaal. Bent u een fervente bierkenner of wilt u gewoon de geschiedenis ontdekken achter het Grimbergse abdijbier, dan is het abdijbiermuseum zeker een aanrader!

6. De kalibreerschijf van het oorlogsvliegveld In september 1939 werd op een terrein van 58 ha, gelegen tussen de Lintkasteelstraat en de Oyenburgstraat, een reservevliegveld aangelegd voor de Belgische Militaire luchtvaart. Vanaf mei 1940 werd het vliegplein gebruikt door de Duitse bezetter die het heeft uitgebreid en zorgde voor een aangepaste infrastructuur. Voor het onderhoud van de vliegtuigkompassen werd 12

Foto: © Paul Van Caesbroeck

van een zogenaamde kalibreerschijf gebruik gemaakt. Vandaag kan men nog de betonnen bodemplaat met kuip zien waarop vroeger een houten schijf roteerde. De grote betonnen schijf werd vermoedelijk in 1941 gebouwd en is bijzonder goed bewaard gebleven en uniek in zijn soort. Men kan de windrichtingen nog goed aflezen.

7. De ronde loodsen van het vliegveld De vliegtuighangars (1947) aan het vliegveld van Grimbergen zijn een ontwerp van Alfred Hardy. Op de overzichtstentoonstelling ‘Twentieth Century Engineering’ in het Museum of Modern Art te New York uit 1964 waren zij de enige Belgische realisatie. De hallen in Grimbergen zijn de eerste en meteen ook de meest indrukwekkende toepassing van een constructief principe waarop Hardy in 1946 een brevet nam. Het bestond uit een ontwerp van een betonnen paddestoelconstructie die opgebouwd is uit een koepel en een ver uitkragende, afgeknotte kegelschaal. Er is geen buitenwand, maar een aaneenschakeling van schuifdeuren over de volledige omtrek.

Foto: © Paul Van Caesbroeck

13

Foto: © Paul Van Caesbroeck

14

Foto: © Paul Van Caesbroeck

8. Het Lintbos De rustige, groene omgeving van het piepjonge Lintbos, dat werd aangeplant in 2003, is ideaal voor wandelaars. In de buurt van de parking is voor de kinderen een speelbos aangeplant. Van hieruit vertrekt een wandelparcours (± 1 km). Aan de andere kant van het domein bevindt zich het geboortebos.

9. Verbrande Brug De Verbrande Brug dankt zijn benaming aan het feit dat kort na de bouw van de brug (1577) de Spanjaarden, die in Vilvoorde gelegerd waren, de brug in brand staken om te verhinderen dat de Geuzen hen langs die weg konden aanvallen. Ook in de recentere geschiedenis speelde zij een belangrijke rol. In de eerste wereldoorlog werd in onze regio namelijk duchtig gevochten. Soldaat Tresignies zwom het kanaal over om de brug neer te laten zodat Belgische militairen een tegenaanval op de Duitsers konden inzetten. Hierbij liet hij het leven. Hij werd wel nog tot korporaal benoemd. Het plein aan de Oostkant van de brug herinnert nog steeds aan deze heldendaad want het draagt zijn naam en aan de Westkant werd een herinneringsmonument geplaatst. Nog niet zo lang geleden, in 1975, werd er een film gedraaid in dit gehucht met als titel ‘Verbrande Brug’. Regisseur van dienst was Guido Henderickx, Jan Decleir speelde de hoofdrol.

15

10. De motte De motte, ook Senecaberg genoemd, was in de 12de eeuw de woonplaats van de Berthouts, heren van Grimbergen. Het is de belangrijkste kunstmatige heuvel van Brabant met zijn hoogte van 25 meter en bovenaan een oppervlakte van meer dan 1 hectare. De motte leverde al tal van bijzonderheden op over de houten krijgsbouwkunde uit de 12de eeuw. Verscheidene interessante voorwerpen zijn er teruggevonden, waaronder kogelpotten, keramiek, messen en pijlpunten.

11. Sint-Alexiuskliniek Vroeger was de Sint-Alexiuskliniek een woon- en leefgemeenschap waar de broeders Alexianen en hun patiënten samenleefden. Het plan om een volledig nieuw gesticht op te richten in de nabijheid van Brussel werd door de broeders opgevat op het einde van de 19de eeuw. De kliniek werd ondertussen reeds meerdere malen gerenoveerd, toch zijn er nog enkele delen van het oorspronkelijke gebouw bewaard gebleven.

16

12. ‘s Gravenkasteel (Humbeek) De oudste gedeelten van het ’s Gravenkasteel, ook wel Lundenkasteel genoemd, dateren uit de 15de en 16de eeuw en zijn in renaissancestijl. De oorsprong van het kasteel wordt gesitueerd in de 14de eeuw. In de loop der jaren onderging het gebouw verscheidene veranderingen en restauraties. In de 17de eeuw werd het grondig hersteld omdat het zwaar te lijden had onder het oorlogsgeweld op het einde van de 16de eeuw. In de 19de eeuw werd het kasteel in neotraditionele stijl gerestaureerd en uitgebreid. Het kasteel en het park (met Libanese ceders) vormen een sprookjesachtig geheel. Het park is slechts gedeeltelijk toegankelijk.

17

13. Parochiekerk St.-Rumoldus (Humbeek) Oorspronkelijk Romaans kerkje uit de 12de eeuw opgericht door toedoen van het St.-Romboutskapittel van Mechelen en gewijd aan Onze-Lieve-Vrouw en St.-Rumoldus. Op 13 september 1914 brandden de Duitse troepen de kerk en een dertigtal huizen van Humbeek af. In 1927 gaf de gemeenteraad opdracht tot opruiming van het puin en wederopbouw van de nieuwe kerk. De huidige kerk werd in Gotisch-Romaanse stijl en in witte steen opgetrokken, waarbij de afbraakstenen van de oude kerk en van het correctiehuis van Vilvoorde als bouwmateriaal dienden. Op 27 mei 1930 werd de kerk door Z. Em. Kardinaal Van Roey ingewijd en kon de noodkerk als parochiaal ontmoetingscentrum gebruikt worden.

14. Lourdesgrot (Humbeek) Tot de bouw van de grot werd besloten tijdens een kajottersbedevaart naar Lourdes in 1952. De grot werd op 15 augustus 1954 door Monseigneur Cardijn, stichter van de KAJ, plechtig ingewijd. Ieder jaar opnieuw heeft op deze datum een speciale misviering plaats speciaal voor bejaarden, zieken en mindervaliden. Vele troostzoekenden komen hier dagelijks om te bidden. De Lourdesgrot en de Kruisweg liggen in een weelderig groen kader aan de rand van het Gravenbos.

18

19

15. Parochiekerk St.-Amands (Strombeek-Bever) Deze neogotische kerk is een driebeukig bakstenen gebouw met koor, kruisbeuk en ingebouwde westertoren. De kerk is ingeplant in de noordwesthoek van het kerkplein en gebouwd tussen 1869 en 1895. Het omringende kerkhof werd in 1933 naar de nieuwe begraafplaats in de Jozef de Vleminckstraat overgebracht. Men kan hier wel nog de grafsteen van Hendrik Van der Noot zien, hij was één van de bezielers van de Brabantse Omwenteling en van de kortstondige “Republiek der Verenigde Nederlandse Staten” (1789-1790). Hij sleet zijn laatste levensjaren in de dorpskern van Strombeek.

16. Sint-Amandsborre (Strombeek-Bever) De Sint-Amandsborre met bijhorende Sint-Amandskapel is gelegen ten noorden van het Sint-Amandsplein. Volgens de traditie werd de bron gewijd door de heilige Amandus bij de oprichting van een bidplaats in de 7de eeuw. Al vlug werden aan de bron geneeskundige krachten toegeschreven waardoor het een bekende bedevaartsplaats werd. 20

17. Kasteel van Bever (Strombeek-Bever) Het Kasteel van Bever is een neo-classicistisch landhuis omringd door een park. Het is gelegen in het uiterste westen van Grimbergen aan de grens met Wemmel en Meise. In de loop van de 18de eeuw werd het vergroot. In 1846 werden de oude gebouwen afgebroken en het huidige kasteel en U-vormig koetshuis opgericht. In 2004 werd het kasteel grondig gerestaureerd.

18. Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw (Beigem) De vroegere éénbeukige O-L-Vrouwekerk brandde in 1914 af. Alleen de westertoren bleef bewaard. In 1924-25 werd de kerk in natuursteen wederopgebouwd tot een driebeukig bedehuis met transept, koor en de oude westertoren. De kerk beschikt over een bijzonder goede akoestiek waardoor er ook concerten plaatsvinden. Naast de kerk is het Hof Ten Doorn gelegen. Dit voorname leen- en cijnshof hoorde in de 15de eeuw toe aan de burgemeester van de stad Mechelen.

21

Gegevens te bezoeken bezienswaardigheden

Abdijbiermuseum Abdijstraat 8, 1850 Grimbergen - Enkel toegankelijk voor groepen met gids. Reserveren verplicht. - Reserveren bij gemeentelijke dienst voor toerisme Grimbergen: Prinsenstraat 22, 1850 Grimbergen, tel.: 02/260.12.96 [email protected]

Basiliek Kerkplein 1, 1850 grimbergen, www.kerkgrimbergen.be - Elke dag van 10 tot 12 uur en van 13 tot 17 uur, behalve tijdens erediensten.

22

Volkssterrenwacht “Mira” Abdijstraat 20, 1850 Grimbergen, tel.: 02/269.12.80 – www.mira.be - Groepen kunnen - mits voorafgaande afspraak - MIRA bezoeken op volgende dagen: Maandag, vrijdag en zaterdag: 14 tot 22 uur Dinsdag en donderdag: 9 tot 22 uur Woensdag: 9 tot 18 uur Zondag: 14 tot 18 uur 1 tot 15 juli: gesloten 16 juli tot 31 aug: maandag tot vrijdag: 10 tot 17 uur - Individuele bezoekers kunnen na telefonische afspraak met MIRA aansluiten bij een groep. Elke zondagnamiddag en woensdagnamiddag (14 tot 18 uur) is ook het “museumgedeelte” van MIRA geopend voor bezoekers.

Museum voor de Oudere Technieken

www.mot.be

Guldendal Guldendal 20, 1850 Grimbergen, tel.: 02/270.81.11 - Elke werkdag van 9 tot 17 uur. - Van 1 april tot 1 oktober ook elke zaterdag, zon- en feestdag van 14 tot 18 uur - Voor groepen op afspraak.

Liermolen Vorststraat 8, 1850 grimbergen - Van 1 april tot 1 oktober elke zaterdag, zon- en feestdag van 14 tot 18 uur. - Voor groepen op afspraak.

Tommenmolen Tommenmolenstraat 18, 1850 Grimbergen - Van 1 april tot 1 oktober elke zaterdag, zon- en feestdag van 14 tot 18 uur. - Voor groepen op afspraak.

23

Wandel- en fietsroutes

24

Tal van mogelijkheden langsheen de belangrijkste bezienswaardigheden Grimbergen biedt voor fietsers en wandelaars tal van paden en routes die hen langs de belangrijkste bezienswaardigheden brengen. Of het nu prachtig lenteweer is of een strenge winter, in ieder landschap toont Grimbergen zich van zijn mooiste kant. Door het ruim aanbod aan openbaar vervoer kan het parcours zo lang of zo kort gemaakt worden als men zelf maar wil. Hieronder worden een aantal wandel- en fietsroutes beschreven. Moe van het wandelen en fietsen kan er in de zomer een duik genomen worden in het openluchtzwembad “De Lammekes”. Dit zwemoord is dé plaats voor sportievelingen en personen die volop van de zomerse hitte willen genieten. In 2006 kreeg het zwembad een volledige opknapbeurt. Hierdoor is er nu toegang voor mindervaliden en is de veiligheid aanzienlijk verhoogd door het ultramodern elektronisch toegangssysteem dat zowel het betreden als het verlaten van het zwembad controleert.

25

Gemeentelijke wandelingen 1. Prinsenwandeling - 1,5 km De Prinsenwandeling vertrekt op het mooie Kerkplein van Grimbergen, volledig beheerst door de monumentale basiliek. Ernaast bevindt zich de abdij. Het linkergedeelte, de pastorij, dateert van 1768. Niet enkel kerk en abdij maken dit dorpsplein tot een charmante ruimte, ook de talrijke oude gevels uit de 18de eeuw dragen daartoe bij. De meeste huizen zijn gedeeltelijk gebouwd in Lediaanse steen. In de volksmond heeft men het over “Spaanse huizen”. Op de Hogesteenweg wandelen we aan de oude waterpomp links een steegje in en achter de huizen komen we terug op het Kerkplein. We gaan nu naar de Lagesteenweg, met ook hier nog een paar oude gevels, de “Groenpoort”, “De Vrunte” en de “Drie Linden”. We wandelen nu naar Speelbroek, waar een wegeltje ons naar het Prinsenbos leidt, ooit het domein van de prinsen van Grimbergen. Dit bos is nu een wandelpark, waar ook enige sportinfrastructuur een plaats kreeg. Hier bouwden de opvolgers van Berthouts hun burcht, die vanaf het begin van de 17de eeuw verfraaid werd. Nadat in 1944 het kasteel door de Duitsers werd afgebrand bleef enkel een ruïne overeind. Achter het kasteel staat het “Guldendal”, voormalige paardenstallen en koetshuis van het kasteel. Het is een fraai 17de-eeuws renaissancegebouw in traditionele bak- en zandsteenstijl. Een gaanderij is afgesloten met sierlijke rondbogen. Via de kasteelruïne en via een pad door het Prinsenbos komen we in de Prinsenstraat en wandelen terug naar het gemeentehuis, gebouwd in 1907. Van hieruit wordt nu de grote fusiegemeente Grimbergen bestuurd. In 2000 werd het uitgebreid met een volledig nieuw gebouw met een glazen gevel. Via de Eugeenhoeve keren we terug naar het Kerkplein.

26

27

2. Maalbeekwandeling - 3 km Ook de Maalbeekwandeling vertrekt op het Kerkplein. We verlaten het plein langs de Abdijstraat. Wie een kijkje wil nemen op de achterkant van de abdij moet maar even de oude abdijpoort binnenlopen. Deze dateert van 1767 en in een nis ervan staat het beeld van Onze-Lieve-Vrouw van Grimbergen. Wat verder bevindt zich het “Fenikshof” en het Abdijbiermuseum. In een gedeelte ervan is de Volkssterrenwacht Mira ondergebracht. Op het dak ziet men trouwens verschillende waarnemingsinstrumenten staan. We steken de Wolvertemsesteenweg over en volgen de Kloosterdam, een pad langsheen de Maalbeek. Deze weg damde vroeger de abdijvijvers af. Na een 200-tal meter komen we aan de Liermolen. Tussen molen en schuur loopt het pad verder langs de Maalbeek en brengt ons naar de Charleroyhoeve. De benaming van deze voormalige abdijhoeve verwijst naar Karel II, in de 17de eeuw koning van Spanje. Deze hoeve, waarin nu onder andere het vredegerecht en een filiaal van de gemeentelijke bibliotheek is gevestigd, is nog gedeeltelijk omringd door een gracht. Zeer fraai is de inrijpoort van 1741 met zandstenen omlijsting. We wandelen weer verder langs de Maalbeek, afgeboord met knotwilgen, een zeer typische begroeiing in vochtige valleien. Op vele plaatsen verdwijnen deze knotwilgen, wat in Grimbergen gelukkig nog niet het geval is. Op het einde van het pad komen we aan een ander schilderachtig hoekje, de Tommenmolen. Aan de Tommenmolen steken we een bruggetje over, volgen rechts de Tommenmolenstraat, dan links de Wezenhaag, een aarden weg. Wat verder slaan we rechts af de Lintbaan in. Op de rechterkant zien we de Poddegemhoeve, waarvan de oorsprong teruggaat tot een 5de-eeuws Frankisch domein. Op het einde van de weg bevindt zich het vliegveld van Grimbergen, aangelegd in 1939 en gebruikt door sportvliegers. We keren terug via de Tommenmolenstraat. Langs de Tommemolen en de Liermolen wandelen we richting domein van Overschie, ook wel “de Vorst” genoemd. Het huidige kasteel werd gebouwd in 1904 naar een plan van architect Flanneau. We wandelen links door de Steenpoeldreef en via de Keienberglaan keren we terug naar het Kerkplein.

28

29

3. Humbeekwandeling - 6,5 km De Humbeekwandeling vertrekt aan de Sint-Rumolduskerk te Humbeek. Dit is een zandstenen neogotisch gebouw, opgetrokken na de eerste wereldoorlog. Via Holbroek, de Kerkhofstraat en de Steeneikstraat komen we aan een kapelletje, omringd door twee cederbomen. Dit is ook het hoogste punt in de omgeving, het zogenoemde “driedorpenpunt”. Men heeft er een gezicht op Humbeek, Beigem en Grimbergen, en voor ons ligt het uitgestrekte kouterland van de “Hoge Horik”. We wandelen verder tot aan een pad dat we tussen struiken en hagen volgen. Even verder krijgen we een mooi gezicht op het Lintkasteel. De benaming verwijst naar de familie Van Lint die het in de 13de eeuw in leen had van de Heren van Grimbergen. Wat er nu nog staat is gedeeltelijk het overblijfsel van een 17de-eeuws waterkasteel. Een ander gedeelte, opgetrokken in neotraditionele stijl, dateert uit het eerste kwart van vorige eeuw. De omgeving van het kasteel is landschappelijk zeer waardevol. Aan de Lintkasteelstraat slaan we links af, wat verder steken we de Humbeeksesteenweg over en volgen de Gasthuispachthofstraat die ons langs de 18de-eeuwse Sint-Niklaashoeve leidt. Op het einde van de straat moeten we linksaf en door het Heideveld bereiken we de dijk van het kanaal. In 1550 werd te Willebroek de eerste spadesteek gegeven voor de aanleg van een vaart naar Brussel. In 1561 kon het kanaal officieel geopend worden. We volgen de kanaaldijk naar links, langs een heerlijk rustig pad. Aan de overkant van het kanaal ligt het kasteel “Vroeneveld”. De benaming ervan is afgeleid van het woord vroente. Dit was in de frankische tijd een plaats waar de bewoners vrij hun vee konden laten grazen, hout sprokkelen en turf steken. Door schenking kwam het domein in het bezit van de abdij van Grimbergen, die er een hoeve bouwde. In de 19de en in het begin van de 20ste eeuw werd deze omgebouwd tot een kasteel. Ondertussen werd het grondig gerestaureerd.’ Na ongeveer 1 km verlaten we de dijk en slaan links tussen het struikgewas een veldweg in. Die leidt ons, over de Benedestraat, terug naar het centrum van Humbeek.

30

31

Andere wandelingen in Grimbergen • • • • • • • • • •

De Humbeekse Kapellekesroute (12 km) - folder Humbeekse Dorpsvrienden De Strombeek-Bever-wandeling (2,5 km) - folder Grimbergse milieuraad Het Parcours in Humbeek (2,5 km) - folder Grimbergse milieuraad De Veldenroute (6 km) - folder Grimbergse milieuraad De Lintwandeling (2,5 km) - folder Grimbergse milieuraad Wandelen in Beigem en Humbeek (7,5 km) - folder Grimbergse milieuraad Over de Sprietheuvel langs het Nekkerbos (5 km) - folder Grimbergse milieuraad De Tangebos- en Kraaienbergwandeling (5 km) - folder Grimbergse milieuraad Het Potaarde wandelpad (7 km) - boekje Brabantse Kouters Het Grimbergse Kapellenwandelpad (10 km) - boekje Brabantse Kouters en folder Cultuurraad • Hoge Horik wandelpad (7,5 km) - boekje Brabantse Kouters • Wandelen en fietsen in Grimbergen - wandelroute (4,5 km) - brochure VTB/VAB

Educatief wandelpad Een educatief wandelpad dat in juni 2006 werd uitgestippeld, loopt langs de Maalbeekvallei achter de Charleroyhoeve, langs een visvijver en een boomgaard. Op tal van infopanelen staat te lezen wat hier allemaal te zien is.

32

Fietsroutes in Grimbergen • Vierdorpenroute (39 km) - folder Marnixring • De Gordelroute (100 km) - folder Provincie Vlaams-Brabant • De Kanaalroute (39 km) - folder Provincie Vlaams-Brabant • Met Leireken naar de Grimbergse Molens (36 km) - folder Leirekens Fietsroutes • Wandelen en fietsen in Grimbergen fietsroute (39 km) - brochure VTB/VAB • Het Hondefretterspad (52 km) folder Gemeente Boom Bovenstaande wandel- en fietsbrochures zijn te verkrijgen bij de dienst Toerisme, Prinsenstraat 22, 1850 Grimbergen, 02/260.12.96

Indien u een gemeentelijke wandeling maakt en een tekortkoming vaststelt, mag u dit altijd melden aan het Meldpunt voor Toerisme: 02/260.12.96 [email protected]

33

Evenementen Voor de juiste data van de evenementen kan u terecht in de gemeentewinkel of op de gemeentelijke website www.grimbergen.be

1. Kermissen en jaarmarkten In Grimbergen vinden er 12 kermissen per jaar plaats. Veel van deze kermissen gaan gepaard met een jaarmarkt.

2. Concerten Ook de muziekliefhebbers laat men niet in de kou staan. Zo zijn er de lenteconcerten die verzorgd worden door de negen Grimbergse muziekverenigingen. De muziekacademie laat zich dan weer van haar beste kant zien door optredens van haar talrijke leerlingen. Ook de beiaardconcerten mogen zeker even onder de aandacht gebracht worden. Vanaf Pasen tot eind september speelt de beiaard iedere zondagnamiddag van 16.30 tot 17.30 uur. De luisterplaats langsheen het wandelpad aan de basiliek biedt dan een rustige omgeving om te genieten van deze prachtige concerten. In het Cultuurcentrum worden op regelmatige basis concerten georganiseerd van artiesten uit binnen- en buitenland. Zowel in de Basiliek als de kerk van Beigem vinden er concerten plaats.

34

35

3. Tentoonstellingen Een paar maal per jaar worden in Grimbergen tentoonstellingen georganiseerd met werk van lokale kunstenaars. In het Cultuurcentrum lopen er gedurende het hele jaar tentoonstellingen met werk van binnen- en buitenlandse kunstenaars.

4. De Lus De Lus is een jaarlijks terugkerend evenement op 15 augustus dat ieder jaar aan populariteit wint. Fietsers van het eerste uur, maar ook gezinnen en de oude garde, kunnen genieten van een heerlijk dagje uit met een hele hoop medesportievelingen. De Lus trekt jaarlijks honderden bezoekers die voor een heerlijke en losse sfeer zorgen. U kan kiezen tussen een fietstocht van 25, 50, 75 of 100 kilometer, zodat er voor ieder wat wils is.

36

5. Open Monumentendag Vlaanderen Het gemeentebestuur van Grimbergen verleent ieder jaar zijn medewerking aan Open Monumentendag Vlaanderen. In samenwerking met het Lokaal Comité Monumenten worden er ieder jaar onder een bepaald thema-activiteiten op touw gezet.

6. Sint-Servaasommegang In de jaren ’50 kende Grimbergen-Centrum jaarlijks drie processies. Nu trekt de belangrijkste processie tweejaarlijks door onze gemeente op de eerste zondag na 13 mei. De Sint-Servaasprocessie lokt altijd veel publiek. Logisch ook, want het is een waardige herdenking aan alle patroonheiligen van Grimbergen en zijn deelgemeenten.

37

7. Kunst- en ambachtenroute De kunst- en ambachtenroute vindt plaats om de twee jaar. Hier kan de kunstliefhebber zijn of haar hartje aan ophalen. Een wandeling langs de kunstenaars uit de gemeente die hun nieuwste werken speciaal voor u in hun ateliers of op gemeenschappelijke plaatsen tentoonstellen.

8. Kerstmarkt Tussen het rustieke Kerkplein en het plein vóór het gemeentehuis vormen een 80-tal chalets ieder jaar het decor van de kerstmarkt. Behalve typische kerstartikelen worden er ook ambachtelijke producten verkocht. In de basiliek wordt een grote kerststal opgebouwd waarvoor de inspiratie gevonden wordt in één of ander landelijk hoekje van de gemeente. Bovendien vinden er verschillende kerstvieringen plaats in de basiliek en tal van omkaderingsactiviteiten op een podiumwagen.

38

9. Zondagsmarkt Iedere zondagochtend vindt in Grimbergen-Centrum en in Strombeek-Bever de wekelijkse markt plaats.

10. Brocantes In Grimbergen vinden het hele jaar door brocantes en rommelmarkten plaats. De grootste is die in Beigem (Beigemse Brocante op den Dries), maar er is ook de tweedehandsboekenbeurs in het Cultuurcentrum en de maandelijkse rommelmarkt op de parking van de Delhaizesupermarkt.

39

Logies Camping Lammekes Veldkantstraat 64 1850 Grimbergen Tel.: 02/270.95.97 of 0479/76.03.78 Fax: 02/270.12.15 - camping met 80 plaatsen voor tent of caravan, gelegen naast openluchtzwembad “Lammekens”. - Veldkantstraat, 1850 Grimbergen, tel.: 02/270.94.53 - Toegankelijk van 1/4 tot 31/10 Hotel Abbey Kerkeblokstraat 5 1850 Grimbergen Tel.: 02/270.08.88 Fax: 02/270.81.88 [email protected] www.hotelabbey.be Alfa Rijckendael Hotel Luitberg 1 1853 Strombeek-Bever Tel.: 02/267.41.24 Fax: 02/267.94.01 [email protected] www.alfahotels.be Hotel Auberge van Strombeek Temselaan 6 1853 Strombeek-Bever Tel.: 02/460.64.67 Fax: 02/460.06.70 [email protected] www.hotelseurop.com

40

Hotel Ibis Brussels Expo – Atomium Romeinsesteenweg 572 1853 Strombeek-Bever Tel.: 02/461.00.21 Fax: 02/461.04.84 [email protected] www.ibishotel.com Hotel Thermae Wolvertemsesteenweg 92 1850 Grimbergen Tel.: 02/270.30.46 Fax : 02/269.08.53 [email protected] www.thermaehotel.be Hotel Tower Bridge Westvaartdijk 195 1850 Grimbergen Tel.: 02/252.02.40 fax: 02/252.09.58 [email protected] www.towerbridge.be

B&B Familie Heusbourg – Van den Berghe Koninglosesteenweg 83 1853 Strombeek-Bever Tel.: 02/261.11.49 B&B Familie Vanderstraeten Beigemsesteenweg 320 1852 Beigem Tel.: 02/269.95.56 GSM: 0476/74.32.73 FAX: 02/270.12.47 [email protected] users.edpnet.be/vanderstraeten/ bedandbreakfast/ B&B La Tortuga Schildpadstraat 2 1850 Grimbergen Tel.: 02/305.88.38 GSM: 0472/837.635 [email protected] www.latortuga.be

B&B Familie Safarian Lagesteenweg 38 1850 Grimbergen Tel.: 02/270.18.92 Fax: 02/270.18.92 [email protected] www.bedingrimbergen.be

41

Streekproducten Grimbergen Dat Grimbergen tot ver buiten de landsgrenzen bekend is, is ongetwijfeld te danken aan het bier. Grimbergen Blond en Tripel worden gekenmerkt door een wat fruitig karakter. De donkere Dubbel is eerder rozijnzoetig en karamelachtig, terwijl de donkere Optimo Bruno een romige fruitigheid biedt. Een buitenbeentje is de Cuvée de l’Ermitage, die enkele jaren geleden onder het Grimbergen-label werd geplaatst. Sinds 2008 is er ook Grimbergen Goud. De liefhebbers van het abdijbier komen van heinde en verre om de plek te ontdekken waar deze drank zijn oorsprong kent. Neem dus zeker de tijd om van een Grimbergenbier te genieten op één van de vele terrasjes. Behalve het bier is er trouwens ook Grimbergen Abdijkaas en -brood. Ardelis, gevestigd op de Vilvoordsesteenweg, maakt ambachtelijke pralines.

42

Streekproductenwinkel Streekproductenwinkel Pastoor Woutersstraat 1 1850 Grimbergen 02/262.28.84

Den Diepen Boomgaard Den Diepen Boomgaard (Biowinkel, artisanale bakkerij, biologische tuin…) Rijkenhoekstraat 80 1850 Grimbergen Tel: 02/270.00.35 Fax: 02/270.09.30 [email protected] www.diepenboomgaard.be

43

Grimbergen praktisch Hoe te bereiken? Met de wagen Grimbergen ligt op ongeveer 12 km van het Brusselse stadscentrum aan de autoweg R0 (uitrit 7).

Met het openbaar vervoer Vanuit Brussel: Bus 230 – 231 – 232 – 233 – 235 Vilvoorde - Londerzeel: Bus 261 Kapelle-op-den-Bos - Zaventem: Bus 621 Meer info: www.delijn.be - 070/22.02.00

Reservatie & info Reservatie groepsbezoeken & info toerisme Gemeentelijke dienst voor toerisme Prinsenstraat 22, 1850 Grimbergen. Tel.: 02/260.12.96 Openingsuren: Maandag tot donderdag: 8 tot 11.30 uur en 13 tot 16.15 uur Donderdagavond: 17.30 tot 19.15 uur Vrijdag: 8 tot 11.30 uur en 13 tot 14.45 uur

Boottochten - Kanaaltochten Brabant Een boottocht vanuit Grimbergen om andere streken te ontdekken. Het kan! Meer info op: www.rivertours.be - 02/218.54.10

44

45

Gemeentelijke dienst voor toerisme Gemeentewinkel, Prinsenstraat 22 1850 Grimbergen, 02/260.12.96 [email protected] www.grimbergen.be