papierafdeling
Ten gelelde ln de papier- en kartonindustrie, alsmede bij de verwerkers van deze materialen is etficiency een actueel onderuverp. Deze brochure wil een indruk
geven van de vele diensten, die de papierafdeling van het Vezelinstituut TNO op dit gebíed verleent. Onder meer ten behoeve van de industrie heeft de papierafdeling zich gespecialiseerd op fundamenteel onderzoek van papier en zijn eigenschappen, routine-onderzoek, bestudering van bepaalde onderdelen van het produktieproces op semitechnische schaal en bedriifsonderzoek. Naast deskundige medewerkers van het Vezelinstituut, die de modernste apparatuur ter beschikking hebben, wordt soms aanvullend gebruik gemaakt van specialisten en Íaciliteiten van andere TNO-ínstituten. Doel van al deze activiteiten is in ziin algemeenheid de efficiency van de produktie en verwerking van papier te verhogen. ln concreto staan de industrie hierbij diverse mogeliikheden bij TNO ter beschikking. Bedrijfsonderzoeken bijvoorbeeld zijn gericht op vermindering van stilstand, beter werken volgens specificatie en het terugbrengen van fouten in het produkt. Andere onderzoeken zijn afgestemd op de waterhuishouding en de lozing van afualwater van de papier- en kartonindustrie. De huidige dienstverlenende activiteiten van de papierafdeling van het Vezelinstituut TNO zijn in een drietal hoofdgroepen te onderscheiden, te weten: A. bedrijfsondezoeken, B. laboratoriumonderzoeken, C. onderzoeken op semi-technische schaal. Deze indeling is in de brochure aangehouden bij de beschrijving van de verschillende onderwerpen. De bij deze onderzoeken genoemde bedragen ziin indicatief, exclusief BTW en geldig tot 1 januari 1973. Voor zover het geen routine-onderzoek betreft, wordt steeds van te voren overeengekomen op welke voonvaarden de werkzaamheden zullen geschieden. Voor oriënterende adviezen worden geen kosten in rekening gebracht. Met behulp van bijgevoegde antwoordkaart kunnen gratis extra exemplaren van deze brochure worden aangevraagd of nadere inlichtingen over een of meer onderwerpen worden gevraagd.
2
PapieraÍdeling Vezelinstituut TNO Overzicht van diensten ten behoeve van producenten en verwerkers van papier en karton.
Adres Schoemakerstraat 97 Delft
Postadres Postbus 110, DelÍt
Telefoon 01730 - 3 70 00 Telex 31453 zptno nl
Hoofd van de papieraÍdeling: Dr. G. J. Schuringa Kontaktpersoon: J. van der Horst, toestel 2209 De Afdeling lndustrieel Contact TNO kan nadere inlichtingen verschaffen over diensten van TNO in het algemeen.
De telefoon- en telexnummers van deze afdeling zijn gelijk aan de hierboven vermelde. Het postadres is Postbus 215, Delft.
A. BedrliÍsonderzoeken Bij bedrijfsonderzoeken staat de verbetering van de werking van de papiermachine of van onderdelen hiervan voorop, om de eÍficiency van de produktie en de kwaliteit van het produkt te verhogen. Het komt vaak voor, dat bij een bedrijÍ weinig tijd beschikbaar is of geen geschikte meetapparatuur aanwezig is om een speciÍiek probleem op te lossen. ln deze gevallen kan TNO uitkomst bieden. Soms stuit men daarbij op zaken, die voorheen aan de aandacht ontsnapt waren; hierdoor kan het onderzoek een andere wending krijgen. Bij dit soort onderzoeken heeft van te voren overleg tussen bedrijf en TNO plaats. Dit is noodzakelijk daar elke machine ziin specifieke problemen bezit en in veel gevallen door het bedrijf kan worden aangegeven in welke richting de oplossing van het vraagstuk gezocht moet worden.
Bij de verschillende onderwerpen zijn (meestal) prijzen aangegeven. Deze worden onder voorbehoud gegeven. Het is soms vooraf moeilijk uit te maken hoe lang een onderzoek zal duren voordat een bevredigend resultaat is verkregen. ln zulke gevallen verdient het aanbeveling een opdracht te verstrekken mét de afspraak, dat er bepaalde tijd (bijvoorbeeld twee dagen) aan gewerkt zal worden en dat daarna aan de hand van de resultaten opnieuw bezien zal worden of en hoe het onderzoek zal worden voortgezet. Niet alle onderuverpen zijn in deze catalogus genoemd. Welke beschreven zijn, zijn evenmin uitputtend behandeld. De opzet was, om een aantal representatieve voorbeelden te geven, onderverdeeld naar verschillende hoofdonderdelen van de papiermachine of naar aspecten van het produkt of de produktie. Varianten hierop ziin mogelijk.
4
41. Doorllchten van een papleroÍ kartonmachlne §pe onderzoek Algemeen overzicht (inventarisatie) van de werking van een papier- of kartonmachine. motlverlng Een machine kan een goed produkt aÍleveren, maar desondanks niet geheel bevredigend werken.
Er kan bijvoorbeeld een overmatige slijtage oÍ
een te groot energieverbruik zijn,
of er
kan
stagnatie zijn bij de overgang naar andere produkten of produktiewijze. Sommige gebreken manifesteren zich niet duidelijk. ln al deze gevallen kan een beeld van de bestaande situatie verkregen worden door een globaal algemeen onderzoek, uitgevoerd door een service-ploeg van TNO. Hierbij wordt van meetinstrumenten gebruik gemaakt.
verloop onderzoek Het onderzoek strekt zich uit vanaf de stoÍkuip tot en met het oprolapparaat. Het beoogt het vaststellen van de werking van verschillende onderdeten van de machine. ln vele gevallen zal de beschikbare tijd onvoldoende zijn om eventueel geconstateerde problemen op te lossen. Hieryoor zij onder andere verwezen naar hierna volgende onderzoeken.
duur onderzoek ln eerste instantie wordt gerekend op 2 dagen voor 2 man in het bedrijf. kosten
lnclusief rapportage geschat op 15000,-.
A2. Het constante deel van de paplermachlne type onderzoek
Onderzoek van de wiize waarop de aanvoer van de stoÍ vanuit de machinekuip naar de stoÍoploop plaats heeÍt. motlverlng Een juiste stoÍdosering over de breedte van de machine is van groot belang voor goed papier; de hierbij gemaakte fouten zijn later meestal niet meer te corrigeren.
verloop onderzoek vóór of tiidens het onderzoek ln overleg - wordt een aantal- facetten van de stofaanvoer nader onderzocht. Hieronder vallen grootte van, fluctuaties in, en regeling van a. consistenties b. schommelingen in niveaus en drukken, trillingen van onderdelen c. verdeling van de stof over de spleetbreedte d. breedtevariaties van de spleethoogte, vervormingen van onder- en bovenplaten. Een dee! van dit onderzoek moet tijdens produktie, een ander deel tijdens stilstand plaatsvinden. duur onderzoek ln het bedriif, 2 dagen voor 2 man. korten lnclusieÍ rapportage, geschat op 15000,-.
43.
De zeeÍpartlj
type onderzoek Verbetering van de werking van de zeefpartij. motivering Fouten in het papier, die op de zeeÍpartij zijn ontstaan, zijn later moeilijk of in het geheel niet meer te corrigeren. Een belangrijke oorzaak is vervuiling, die slecht papier - behalve - bovendien grote zeefslijtage veroorzaakt, resulterend in frequent zeeÍwisselen. verloop onderzoek Een visueel onderzoek wordt ingesteld naar a. formatie en struktuur van het produkt b. zeefreiniging en slijtage c. sturingen en regelingen d. formaatbegrenzing e. afnemen van het blad duur onderzoek ln het bedrijf 2 dagen voor 2 man. kosten
lnclusief rapportage geschat op
Í 5000,-.
A4. De perspartij §pe onderzoek Werking van de perspartij. motivering De perspartij moet een maximale hoeveelheid water verwijderen (persen is goedkoper dan drogen). Dit moet zo gelijkmatig mogelijk in de lengte en de breedte geschieden. Daarnaast is een zo groot mogeliike looptijd van de vilten gewenst. verloop onderzoek ln overleg met het bedrijf worden de volgende aspecten van de perspartij onderzocht: a. belasting en lijndruk van de persen b. bombering van de persen c. hardheid van de bekleding d. toestand van de schavers e. werking, porositeit en looptijd van de vilten f. werking van het afzuigsysteem g. werking van het regelsysteem. duur onderzoek ln het bedrijf, 2 man gedurende 2 dagen. kosten
lnclusief rapportage, begroot op I 5000,-.
8
45. De droogpartlf type onderzoek De gelijkmatigheid van het verdampingsproces in
de droogpartij.
motlverlng Gelijkmatiger drogen resulteert in een gelijkmatiger vochtgehalte van het produkt, waardoor hinOei ,,overgedroogd" behoeft te worden. Er kan dan een gelijkmatig hoger vochtniveau gerealiseerd worden enloÍ de machinesnelheid lian verhoogd worden. verloop onderzoek ln hoofdzaak wordt aandacht besteed aan de volgende drie punten (oÍ aan een keuze hieruit). a. gelijkmatigheid van de temperatuur van de' cilinders over de breedte b. afvoer van het gecondenseerde water c. ventilatie. ln veel gevallen dient overwogen te worden dit onderzoek te combineren met dat van de perspartij en één naar variaties over de baanbreedie. E-en sterke samenhang tussen deze drie faktoren is namelijk onmiskenbaar. duur onderzoek ln het bedrijÍ, per machine 2 dagen voor 2 man. kosten lnclusieÍ rapportage geschat op 15000,-.
A6. Varlatles over de baanbreedte type onderzoek
Variaties in oppervlaktegewicht, dikte en vochtgehalte over de baanbreedte. motlverlng Ongelijkmatigheden over de breedte kunnen oorzaak zijn van een teveel aan afgekeurd produkt en van mo-eitilfneaen bii de produktie. Dit treedt onder andere bii nabewerkingen zoals satineren en coaten op. verloop onderzoek Een deel van het onderzoek (dikte, oppervlaktegewicht, vochtgehalte, werking van de droogpartij' iolhardheidsveischillen) heeÍt plaats zönder de produktie te onderbreken. Een ander deel (lijndrukken, hardheid van walsen, uitlaatspleetaÍmetingen) moet plaats hebben tijdens machinestilstand. Met dit laatste moet rekening worden gehouden in verband met het afspreken van het tiidstip van onderzoek. Resultaten en aanbevelingen worden in een rapport vastgelegd.
duur onderzoek Per produktie-eenheid 1 à 2 dagen. kosten
per dag voor de Íabrieksproeven, iritwerking'en rafportage begroot op I 3.000,-'
Í 1.20O,-
í0
47. ProduktunlÍormlteit in machlnerlchilng type onderzoek
Computeranalyse van de gelijkmatigheid van het papier of karton in massa en/oÍ dikte, in de machinerichtíng. motlvering Bij een gelijkmatiger produkt zijn er minder storingen. Er behoeft bij de nabewerking minder gecorrigeerd te worden. Soms kan het nominale basisgewicht verlaagd worden. Het onderzoek beoogt in het bijzonder het localiseren van de vaak in het papier aanwezige cyclische variaties en het opsporen van de oorzaken hiervan. benodlgde monsters Een rol met een breedte tussen 20 en 35 centimeter en een diameter van maximaal 80 centimeter (geen kantrol). Het tijdstip van de monstername en enige gegevens omtrent de machine, zoals aÍmetingen en snelheden, zijn gewenst. verloop onderzoek De massa of dikte van de papierbaan wordt, gebruik makend van een laboratoriumomroller, continu gemeten en vastgelegd op een ponsband. Met behulp van een computer worden (niet met het oog te ontdekken) cyclische variaties opgespoord. De resultaten worden gepresenteerd in een grafiek. lndien mogelijk, worden de oorzaken van de variaties gesignaleerd. duur onderzoek Het beschikbaar komen van de resultaten zal enkele weken duren. kosten
Per massa- oÍ dikte-analyse I 1000,1600,- voor de computeranalyse).
(waarvan
1í
A8. StoÍbereldlng type onderzoek Onderzoek van de efficiency van de stofbereiding. motlverlng Een goede stof van de gewenste samenstelling, juiste maalgraad en vrij van ongewenste bestanddelen is noodzakelijk voor een goed eindprodukt. verloop onderzoek Door het verrichten van metingen en het nemen van monsters wordt de stofbereiding kritisch onderzocht. Hierbij komen aan de orde: 1. opslag van de grondstofÍen 2. chippen en ontsluiten 3. pulpen 4. reinigen 5. malen 6. ontstippen. Resultaten en bevindingen worden in een rapport vastgelegd. duur onderzoek Begroot op 2 dagen voor 2 man in het bedrijf. kosten lnclusief rapportage, begroot op 16000,-.
12
49. Waterhulshoudlng type onderzoek Waterhuishouding van een papier- of kartonfabriek. motivering HeÍfingen van overheidswege op lozing van atvalwater worden veelal berekend naar de hoeveelheid. Vaak ook naar het gehalte van de hierin aanwezige stoffen. Soms is lozing van verontreinigd water geheel verboden. Beperking van het gebruik van vers water en het verminderen van het verlies van vezels en vulstofÍen en in water oplosbare stofÍen zijn dan ook zeer belangrijk. verloop onderzoek Op verschillende plaatsen in het bedrijf worden monsters genomen en wordt het debiet (mr water per tijdseenheid) gemeten. Vezel- en waterverliezen worden opgespoord. De resultaten en conclusies worden in een rapport vastgelegd. In dit rapport worden ook suggesties voor verbeteringen gegeven. duur onderzoek De metingen in de Íabriek nemen meestal 2 dagen in beslag. kosten
AÍhankelijk van de hoeveelheid werk, per produktie-eenheid meestal I 6000,-.
A10. StoÍbalans type onderzoek
Opmaken van de stofbalans langere termijn.
in het bedrijÍ
op
motlverlng Het doel van deze studie is het verminderen van verliezen van bruikbare grondstoffen én verlaging van de kosten van aÍvalwaterlozing. verloop onderzoek De normale, door het bedrijf geregistreerde, gegevens worden nauwkeurig bestudeerd en zo nodig aangevuld met metingen van het debiet van stof en water op verschillende plaatsen in het bedrljf. Deze werkzaamheden kunnen door TNOmedewerkers worden uitgevoerd. Het bedrijf kan echter in belangrijke mate medewerking verlenen bij het verzamelen van gegevens en monsters. Het onderzoek resulteert in een rapport, waarin aanbevelingen ter beperking van het vezelverlies worden gegeven. duur ondetzoek Een volledig onderzoek zal zich uitstrekken over een periode van 4 à 6 weken. koslen Deze worden geschat op 16000,- per produktieeenheid.
14
All.
Trouble-shooting
type onderzoek
Opsporen van specifieke foutenoorzaken in de produktie. motlverlng Sommige minder urgente moeilijkheden in de produktie komen vaak niet aan de beurt om opgelost te worden wegens tijdgebrek of wegens het niet beschikbaar zijn van de lrenodigde meetapparatuur. Deze problemen veroorzaken ergernis en/of storingen en werken op de lange duur tóch kostenverhogend. Opsporen van de bron - in samenwerking met onafhankelijke buitenstaanders -licht.brengt soms ook nog andere gebreken aan het verloop onderzoek ln een mondelinge of telefonische voorbespreking wordt het onderzoek nader gespecificeerd. Wellicht ten overvloede wordt hier de nadruk gelegd op het belang van meting en registratie van zoveel mogelijk gegevens door het bedrijf zelf. voorbeelden veranderingen in - periodieke lucht in de stoÍ - doorzicht van het papier - tweezijdigheid - scheursterkte van het papier -optreden van breuk - vervuiling van vilten - onjuiste bombering van persen en gladwerk - markering door viltharen slijtage van bepaalde onderdelen - overmatige looptijd van zeven of vilten - effecten ten gevolge van ploegwisselingen duur onderzoek Dit kan variëren van een half uur tot enkele dagen of langer. kogten
Voor één man 1800,- per dag; is een ploeg van twee man nodig, dan I 1200,- per dag.
ï5
B. Laboratoriumonderzoeken Met laboratoriumonderzoek kunnen eigenschappen
van het produkt of de grondstof worden vastgesteld. Doel is tot verbetering te komen oÍ de eigenschappen ondubbelzinnig vast te leggen in verband met in- oÍ uitgangscontrole van de kwaliteit.
Hoewel er
bij laboratoriumonderzoek soms
be-
drijven worden bezocht (voor het nemen van monsters of het bespreken van de te nemen proeven) hebben deze onderzoeken meestal in het laboratorium van het Vezelinstituut plaats. Tot deze onderzoeken behoren meestal gestandaardiseerde experimenten van beperkte omvang. Van de hier opgegeven kosten zal in sommige gevallen aÍgeweken worden als blijkt dat een proef langer oÍ korter duurt dan voorzien.
De kontaktpersoon voor laboratoriumonderzoek is de heer J. v. d. Horst (toestel 2209), bij wie nadere informaties te verkrijgen ziin, óók over proeven, die wegens zeldzaamheid niet op de lijst voorkomen.
81. Mikroskopie type onderzoek
Mikroskopie motlverlng Fundamenteel inzicht in de struktuur en mikrostruktuur kan worden verworven door mikroskopische studies. Dit kan leiden tot vergroting van het inzicht in de eigenschappen van papier en karton en dit op zijn beurt weer tot verbetering van het produkt. voorbeelden mikroskopische identificatie en vezelsamen- stelling - oppervlaktestruktuur van papier - tweezijdigheid en tyPe van maling - malingsgraad in- en dóórslag van inkt - penetratie, migratie en hechting van strijklagen - en bindmiddelen benodlgde monsters Benodigd zijn slechts geringe hoeveelheden (oppervlakte 1 cm2). Er worden bovendien enige eisen gesteld, die van het soort mikroskopisch onderzoek afhangen. verloop onderzoek Na vooroverleg volgt een beslissing van het uit te voeren type mikroskopisch onderzoek. ln voorkomende gevallen heeft dit plaats bij andere TNOinstituten, zoals het Centraal Laboratorium. beschikbare technieken Uit de vele mogelijkheden van mikroskopisch onderzoek lichten we de volgende: lichtmikroskopie - normale - polarisatiemikroskopie - interferentiemikroskopie kroskopie - raster-electronenmi mikroholografie - fluorescentiemikroskopie - dispersiekleuring kosten
Per monster gemiddeld 150,-. 17
82. Ontsluiting van grondstoÍÍen type onderzoek
Het vrijmaken van vezels uit plantaardige
materialen.
motlverlng Een onderzoek van de ontsluitingsmogelijkheden van grondstofÍen op laboratoriumschaal is een indicatie van de verwerkbaarheid van grondstoffen in de praktijk. Dit bespaart veel op een dure proef op technische schaal. benodlgd materlaa! Tenminste 1 verloop onderzoek ln een klein model autoclaaÍ wordt 250 à S00 gram materiaal ontsloten. Het ontsloten materiaal wórdt uitgewassen, gesorteerd en zo nodig gebleekt. Hierna kunnen verschillende eigensóhàppen van de celstof en het daarvan te maken papier of karton worden onderzocht kosten De kosten van een ontsluiting in combinatie met wassen, bleken en sorteren liggen tussen de Í 2{0,- en 1500,- per monster, afhankelijk van de hoeveelheid werk. Dit is exclusief eventuele bepaling van eigenschappen, waarvoor naar elders zij verwezen.
83. Malingsonderzoek lype onderzoek Onderzoek van de invloed van het malen op de eigenschappen van celstof. benodlgd materlaal Ongeveer 500 gram celstof voor elk malingsonderzoek tot een zekere malingsgraad. verloop onderzoek Elk monster wordt gemalen in een Valley beater, Hollander of P.F.l. molen tot de gewenste malingsgraad. Van de verkregen stof kan een aantal ],natte" bepalingen verricht worden. Er kunnen [roefvellen'van worden gemaakt en hiervan kunnen een aantal ,,droge" eigenschappen worden gemeten.
kosten Eén maalproeÍ kost f 25,- Per monster. De volgende,,natte" verrichtingen kunnen na het malen plaatsvinden: van de malingsgraad (oSR) l2r,- bepalen van de concentratie I 1?'be'palen - vezelÍractionering Clark volgens - vezelÍractionering met H.S., per zeef ïÍ 25,12,- vezelseparatie volgens lmset 25,Í Jayme I 35,- vezelzwelling volgens van 5 proefvellen inclusieÍ - vervaardiging 135'meting vah de ontwateringstiid proefvellen van natsterkte initiële - (volgens Brecht) I 90'Vo'or dle te bepalen eigenschappen van de droge proeÍvellen worden de tarieven in retening lebracht die aangegeven worden onder 85: -Laboratoriumonderzoek van papier en karton"'
84. Beoordeling van celstoÍ type onderzoek
Karakteriseren van celstof, vergelijken van verschillende celstoÍÍen onderling en expertise (dit laatste meestal voor wat betreÍt vochtgehalte). benodigd materiaal 50 gram celstof per monster per proeÍ. kosten De volgende proeven kunnen worden uitgevoerd: (De aangegeven prijs is berekend per monster)
-
asgehalte (op absoluut droge celstof) I 30,asgehalte (inclusief vochtgehalte) I 50,fluïditeit en viscositeit I 35,harsgehalte 1100,kappa-getal (bleekbaarheid) ï 12A,onoplosbaarheid in alkali I 60,vochtgehalte 22,witheid 115,lndien een gemiddeld vochtgehalte van een grote partij moet worden vastgesteld, zal in het algemeen door TNO ter plaatse een aantal monsters (volgens norm no. 1970) moeten worden genomen. ln dit geval worden bovendien reis- en verblijÍkosten in rekening gebracht.
-
20
r
85. Laboratorlumonderzoek van papier en karton type onderzoek
Routinebepalingen van fysische en chemische eigenschappen van papier en karton. benodigd materiaa! Per monster is 10 vel A4-formaat (210 mm x 297 mm) nodig, tenzij anders aangegeven of van te voren overeengekomen. verloop onderzoek De proeven geschieden bij genormaliseerde omstandigheden (23 + 10 C en 50 't 2o/o RV), tenzij anders wordt overeengekomen. De meeste proeven worden in veelvoud uitgevoerd, zoals in de lijst aangegeven. Met de aanduiding 2 x wordt bedoeld, dat de eigenschappen in twee richtingen (machine- en dwarsrichting) of aan twee zijden bepaald worden. Resultaten worden schriftelijk gerapporteerd. ln de lijst is een aantal minder voorkomende bepalingen niet opgenomen. ln voorkomende gevallen vrage men hiernaar. duur onderzoek Na enkele dagen tot een week zijn de resultaten beschikbaar. koslen De prijs is in de liist aangegeven en betreft een onderzoek inzake één monster. Bii onderzoek van slechts één zijde of richting wordt de halve prijs berekend. Bij gelijktijdig onderzoek van meer dan 5, 10 of 15 m'onsters worden reducties gegeven van respectievelijk 10, 15 en 2Oolo. Wordt, behalve de bepaling van het gemiddelde, een berekening van de spreiding (standaarddeviatie, variatiecoëfficiënt) gewenst dan wordt per monster Í 2,5O extra berekend.
aantal
mellngen Prllr peÍ pÍoet
Asgehalte (op absoluut droog papier) 2 Asgehalte (op luchtdroog papiefl 2 2
f 30,Í 25,/ 50,-
10 10 2x5 2 2x10
Í 11,Í 1'.t,Í 15,Í 10,Íffi,Í 35,-
2 2 10 10
Í Í Í Í
Dierlijke lijm (kwalitatief)
2
Dikte
'10
Í 25,Í 10,-
Asgehalte (inclusief
vochtgehalte)
Basisgewicht. Zie gewicht per Berststerkte (Mullen)
m2
Berststerkte (AshcroÍt) Beschrijfbaarheid (absorptiemethode) BeschrijÍbaarheid (subjectief, met pen) Bitumengehalte
Bovenzijde. Zie zeeÍ- en bovenzijde Breeklengte
Brightness. Zie Helderheid
Caseine (kwalitatlef) Chloriden (kwantitatieÍ) CMTo CMTco
Cobb test. Zie waterabsorptie Concora. Zie CMT
Dimensiestabiliteit. Zie maatvastheid Doekzijde. Zie zeeÍ- en bovenzijde Doorscheursterkte (30 vel A4 benodigd) Doorslagsterkte
25,60,45,50,-
10
Í Í
1 2x10 2x10 2x1O
Í 12,Í 40,Í 25,Í 25,-
'10
5
Í 20,Í 15,-
10
Í
10,-
Glans (Dr. Lange)
Í
1s,-
Harsgehalte
I 100,Í 18,Í 't5,-
Echtheid watermerk Effenheid (Bekk) Elasticiteitsmodulus (dynamisch) Elasticiteitsmodulus (kruipexperiment)
2xí0
Fenchel proef. Zie uitzetting onder water
crush Flltersnelheid Flat
Geelheid. Zie kleur
Gewicht per
m2
Gladheid. Zie ruwheid en eíÍenheid
Hars (kwalltatieÍ) Helderheid van wlt papier
22
25,20,-
rsnltl
ncllngon Pr[r per proel
lnscheursterkte (30 vel A4 benodigd)
2x10
Í 25,Í 12,50 I 15,, 15,I 30,Í 40,-
Kleur (tristimulusmeting met Elrepho)
Kleur (idem, inclusieÍ kleurspeclÍicatie) Kleur (kleurverschil) Kleur (spectrale reÍlectiecurve) Kleur (idem, inclusief kleurspeclflcatie)
Luchtdoorlatendheid (Bendtsen) Luchtdoorlatendheid (Schopper) Liimingsgraad. Zie beschrijfbaarheid resp. waterabsorptie Lijmingsgraad (Prisma van Bekk)
10
Í 23,Í 25,I 25,i 25,-
2x5
Í 25,-
Maatvastheid (Benodigd zijn 10 vel van 30x30 cm.)
2x3
I 180,-
Oliepenetratie Opaciteit Opdikking Opzuighoogte (Klemm)
10 10 10 6
I 30,Í 20,I 15,I 25,-
2 2 2x1O 2x10
Í 60,Í 30,I 95,I 95,-
2x3 2x1O 2x1O 2x10
13,Í 25,Í I 30,Í 28,-
2x1O 10 2x1O 2x10 2x1O 2x1O 2 x'10 2
Í 25,Í 25,Í 25,Í 25,Í 25,Í 2s,Í 25,Íil,-
Lichtechtheid
Luchtdoorlatendheid (Bekk)
ParaÍÍinegehalte
pH (koude of warme extractie)
Plukweerstand (volgens IGT) Plukweerstand (volgens Dennison) Porositeit. Zie luchtdoorlatendheid Puncture. Zie doorslagsterkle Radeerbaarheid
Rek, elastlsch Ring crush Ruwheid (Bendtsen)
10
't0
Scheursterkte.
Zie door- resp. inscheursterkte
Slagarbeid Splijtsterkte
StijÍheid StijÍheid StijÍheid StijÍheid Stiifheid
(Bekk)
(Kodak Pathé) (Gurley) (Taber)
(Vibrating rsed)
Sulfaten (kwantitatief)
a
mntal
mcllngcn Pr[r per prccí TiO2-gehalte
Trek-rek-dlagram
Treksterkte (nat) Treksterkte (dynamisch) Treksterkte (statlsch) Ureum- en molamlneÍormaldehyde (kwalitatieÍ) Uitzetting onder water (Fenchel proef)
Veroudering (inclusieí vouwgetal voor en na veroudering) Vetdlchtheld Vezelanalyse (kwal itatleÍ) Vezelanalyse (kwantitatieí) Vezelanalyse (onderscheiding sulÍlet/su lÍaat)
Vezelanalyse (onderscheiding gebleekt/ongebleekt)
Viltzijde. Zie zeel- en bovenzijde Vochtgehalte (droogstoo0 Vouwgetal (Köhler-Molin)
Vouwgetal (Schopper) Waterabsorptie (Cobb) Waterdampdoorlatendheid Waterdoorlatendheid (Bekk) Watermerk. Zie echtheid watermerk Wetstr€ngth. Zie ureum- en melamineformaldehyde
Witheid
2 2x10 2x10 2x1O 2x10
Í 60,Í 35,Í 25,Í 25,i 25,-
2
Í 25,I 35,-
2x10
20 I 5 Í Í 2o,- tot I Í 40,- tot I Í Í 2 Í 2x20 Í 2x2O Í
85,22,30,60,-
1
12,-
1
12,-
6 3
5
25,25,25,-
I 18,I 55,Í 20,Í
15,-
Í 12,Í 10,-
24
86. lnstrumenten-kontroledlenst type onderzoek Het regelmatig kontroleren en onderling vergelijken van resultaten van meetinstrumenten in ver-
schillende laboratoria. doel Verhogen van de betrouwbaarheid van in- en uitgangscontrole, waardoor onder meer leveringsovereenkomsten beter gespecificeerd kunnen worden. gang Yan zaken
Men kan deelnemen aan de kontroledienst voor onderstaande metingen : 2xper iaar - dikte 1 x per iaar - treksterkte 4 x per iaar berststerkte - scheursterkte 4 x per jaar - eÍfenheid (Bekk) 3 x per jaar (Bendtsen) 3 x per iaar ruwheid - luchtdoorlatendheid (Bekk) - luchtdoorlatendheid (Bendtsen) Sxperiaar 3xperjaar De voor de metingen te gebruiken monsters worden
regelmatig toegezonden; de resultaten moeten een week later worden teruggezonden. Bii het Vezelinstituut worden alle gegevens uitgewerkt en de resultaten worden binnen een week aan alle deelnemers teruggezonden. De resultaten worden met codenummers aangeduid; elke deelnemer kent alleen zijn eigen codenummer. Een aanmeldingsformulier wordt op aanvraag toegezonden. kosten
Per rondzending per instrument
I 30,-.
25
C. Proeven op seml-technlsche schaal Op de Papierafdeling bevinden zich enkele installaties, waarmee proeven op semi-technische schaal van onderdelen van het produktieproces mogelijk zijn. De volgende apparaten zijn beschikbaar: 1. Een pulper met een inhoud van 1 m3 2. Een Escher-Wyss refiner, vermogen 12 kW 3. Een laboratorium-papiermachine, breed 40 cm, snelheid tot 6 m/min
4. Een laboratorium-omroller, breedte 45 cm, roldiameter tot 80 cm
5. Een laboratoriumcoater, ingericht voor verschillende strijkmethoden, breedte 50 cm, maximale snelheid 120 m/min. Deze coater is opgesteld op een ander instituut (KunststoÍfen en Rubberinstituut TNO). Belangstellenden kunnen direkt of via de Papierafdeling kontakt met dit instituut opnemen.
26
lnhoud
A. Bedrljfsonderzoeken A 1. Doorlichten van een papier- of kartonmachine A 2. Het constante deelvan de papiermachine A 3. De zeefpartij A 4. De perspartii A 5. De droogpartij A 6. Variaties over de baanbreedte A 7. Produktuniformiteit in machinerichting A 8. Stofbereiding A 9. Waterhuishouding 410. Stofbalans
A11. Trouble-shooting
B. LaboratorlumondeÍzoeken B 1. Mikroskopie B 2. Ontsluiting van grondstotfen B 3. Malingsondezoek B 4. Beoordeling van celstof B 5. Laboratoriumonderzoek van papier en karton B 6. lnstrumenten-kontroledienst
C. Proeven op seml-technische schaal
Delft - Schoemakerstraat 97 - TeleÍoon 0173() - 37000 - Postbus 110 Telex: 31453 (TNO ZuidP Deltt)
