Goedemorgen dames en heren, Van harte welkom in het gemeentehuis van Waterland! Welkom op deze bijzondere dag in de geschiedenis van Waterland, maar ook in die van Nederland. Vandaag worden namelijk voor de laatste maal bij de officiële gelegenheid de Koninklijke Onderscheidingen uitgereikt uit naam van Hare Majesteit Koningin Beatrix. Vanwege deze bijzondere gelegenheid hebben wij besloten om alle gedecoreerden in de gemeente Waterland die nog woonachtig zijn in onze gemeente, met hun partner uit te nodigen. Het is geweldig om te zien dat u met zovelen bent gekomen. Het verkrijgen van een Koninklijke onderscheiding (in de volksmond lintje genoemd) gaat niet vanzelf. Daar weet u, reeds gedecoreerden alles vanaf, maar nog meer degenen die de aanvraag hebben gedaan voor u. De procedure start met een voorstel, welke vervolgens van advies wordt voorzien door de burgemeester van uw eigen gemeente (natuurlijk is dat vooral onze ambtenaar Karen Bruijns). Daarna volgt advies van de commissaris van de Koningin en tot slot volgt een uitgebreide beoordeling van het voorstel door het Kapittel voor de Civiele Orden (de derde!). De Minister die het aangaat neemt een officiële beslissing iemand voor te dragen voor een Koninklijke onderscheiding,. De minister stelt het Koninklijk Besluit op dat de tekst “hebben goedgevonden en verstaan “bevat en dat door H.M. de Koningin wordt getekend. De uitreiking mag alleen door een vertegenwoordiger van de Kroon worden gedaan, zoals bijvoorbeeld een burgemeester. De ambtsketen wordt voor de gelegenheid gedragen met het rijkswapen naar voren gekeerd. Het Nederlandse decoratiestelsel kent zijn oorsprong al in 1806, bij de stichting van het Koninkrijk Holland onder Koning Lodewijk Napoleon. Tijdens zijn regeerperiode werd bij wet de Orde van de Unie en de Koninklijke Orde van Verdiensten ingesteld. Het decoratiestelsel is door de jaren heen meerdere keren gewijzigd. Een lange tijd geleden waren de eisen voor een onderscheiding anders. Zo kwam iemand in aanmerking voor een onderscheiding vanwege het behalen van een bepaalde leeftijd! Na een langdurige discussie werd in 1994 werd de uitvoering van het decoratiestelsel gewijzigd. Daarbij bleven de bestaande wetten op twee civiele orden, de Orde van de Nederlandse Leeuw en de Orde van Oranje-Nassau behouden. En zo kennen wij het huidige decoratiestelsel voor verdienstelijke personen zoals dat zo mooi heet..
Gasten Als ik om mij heen kijk zie ik veel opgespelde onderscheidingen. Het grootste deel van de aanwezigen vandaag hebben eerder een Koninklijke Onderscheiding mogen ontvangen. U kreeg deze onderscheiding vanwege uw bijzondere inzet voor de maatschappij. Ook de Christelijke Muziekvereniging Juliana Marken is er vandaag bij. Niet alleen vanwege de bijzondere muzikale begeleiding van deze ochtend maar zij zijn ook aanwezig omdat de muziekvereniging in 2010 een Koninklijke erepenning ontving. In dat jaar bestond de vereniging 100 jaar! Wat u met elkaar gemeen heeft is dat u een onderscheiding uit naam van Koningin Beatrix ontving. Ik vind het bijzonder om daar, zo vlak voor de troonswisseling, met elkaar bij stil te staan. In de afgelopen jaren zijn in de gemeente Waterland en in haar voorgangers, de fusiegemeenten zo’n 354 onderscheidingen uitgereikt. Van 1970 – 1990 kregen 126 personen een onderscheiding, en vanaf de fusiedatum tot nu 228 personen. Vandaag mag ik bij twee personen de decoratie opspelden, voor de laatste maal dus uit naam van Hare Majesteit Koningin Beatrix. Na het officiële gedeelte van deze feestelijke ochtend zullen wij met elkaar proosten op onze Majesteit en haar opvolger (nu nog) Prins Willem-Alexander en is er voldoende gelegenheid om met elkaar herinneringen op te halen! Twee gedecoreerden Het mooie gezelschap aan Waterlandse gedecoreerden wordt vandaag aangevuld met twee Waterlandse heren. Niet zoveel als in andere jaren in Waterland het geval is, maar dat geeft mij de gelegenheid om nog meer aandacht aan deze te decoreren personen te geven. Overigens, het grootste deel van de onderscheidingen in Nederland is uitgereikt aan heren, dat ligt vooral aan de aanvragers zal ik maar zeggen… maar het aantal dames groeit toch langzamerhand. En wat we vooral niet moeten vergeten is dat achter elke onderscheiden heer of dame vaak een partner staat die veel steun geeft. Het mooie van een erkenning geven is dat we aangeven dat we het belangrijk vinden dat mensen omzien naar elkaar. Het leven wordt er mooier, beter, schoner en leefbaarder van. Beide heren zijn met partner door mij eerder al ontvangen. Inmiddels weten zij dat zij vandaag de speciale gasten in deze raadzaal zijn en uitgebreid in het zonnetje worden gezet. Zoals de meesten van u weten is het gebruikelijk om voorafgaande aan Koninginnedag mensen in het zonnetje te zetten die “zich op bijzondere wijze en geruime tijd hebben ingezet ten bate van de samenleving en/of anderen hebben gestimuleerd“, zoals dat zo mooi officieel op papier staat omschreven.
Familieleden, vrienden of bekenden van onze gasten hebben in de zomer van 2012 naar de burgemeester van Waterland (toen nog een ander) een brief geschreven. Daarin werd aandacht gevraagd voor de bijzondere activiteiten en inzet die betrokkenen hebben getoond voor de samenleving in Waterland dan wel daarbuiten. Vervolgens is het proces gelopen zoals ik dat net heb geschetst Naast degenen die een Koninklijke onderscheiding aanvroegen waren anderen bereid om de aanvraag te ondersteunen, dat geeft aan dat er meerderen zijn die jullie graag deze onderscheiding toedichten. Zo meteen vraag ik de gedecoreerden om de beurt, samen met hun partner bij mij te komen staan om de onderscheiding in ontvangst te nemen. Tussendoor zal ik nog iets vertellen over de verschillende onderscheidingen. Als iemand van het moment van opspelden van de onderscheiding een foto wil maken, dan kunt op dat moment naar voren te komen om het moment vast te leggen. Voor de eerste onderscheiding richt ik het woord tot de heer Veenstra. Wilt u naar voren komen? Met uw partner? De heer Veenstra is sinds 1967 actief als vrijwilliger. 1967-1974: Krant voorlezen aan bewoners van verzorgingstehuis Swaensborch, Monnickendam 1974-1989: Oprichter, bestuursvoorzitter en coördinator Werkgroep Swaensborch/Stichting Welzijn Ouderen Monnickendam 1988-heden: Oprichter, bestuursvoorzitter en coördinator van Groep 55+/Projectgroep 50+ 2000-2010: Leren fietsen van gehandicapte kinderen bij Orthopedisch kinderdagverblijf De Regenboog in Monnickendam In Swaensborch las hij een aantal uren per week de krant voor aan bewoners van het verzorgingstehuis. Dat heeft u ongetwijfeld aan het denken gezet want in 1974 richtte u de Werkgroep Swaensborch op. Deze werkgroep had als doel de bewoners van Swaensborch de gelegenheid te bieden actief en sociaal bezig te blijven. Later veranderde deze werkgroep in Stichting Ouderen Monnickendam en tegelijkertijd ging de stichting zich op een bredere doelgroep richten. Naast het aanbod van diverse activiteiten en cursussen organiseert de stichting jaarlijks een vakantieweek, zodat ouderen begeleid op vakantie kunnen. Van 2000 tot 2010 was u mijnheer Veenstra, vrijwilliger bij Orthopedisch kinderdagverblijf De Regenboog in Monnickendam. Hier leerde u kinderen met een beperking fietsen op een twee- of driewieler.
Nadat de activiteiten voor de bewoners van Swaensborch voldoende vorm hadden gekregen , ging de heer Veenstra zich richten op de “jongeren”, de 55-plussers die eerder stopten met werken. Zo werd de Groep 55+, later Projectgroep 50+ opgezet. Nog altijd zorgt de heer Veenstra ervoor dat er een divers aanbod van cursussen en activiteiten beschikbaar is en dat daarvoor voldoende docenten en locaties beschikbaar zijn. U heeft aangetoond mijnheer Veenstra, dat u zich belangeloos op bijzondere wijze en geruime tijd heeft ingezet ten bate van de samenleving. Het doet mij dan ook veel genoegen om u mee te delen dat het Hare Majesteit heeft behaagd u te benoemen tot lid in de Orde van Oranje Nassau. De heer Veenstra is benoemd tot lid in de Orde van Oranje-Nassau. De huidige orde kent 6 graden -Ridder Grootkuis -Grootofficier -Commandeur -Officier -Ridder -Lid De meeste benoemingen betreffen Lid in de orde van Oranje Nassau. De nadruk bij deze orde ligt in het bijzonder bij de verdiensten voor en ten behoeve van anderen. De basis van de tekens in de orde van Oranje Nassau is telkens hetzelfde. Het betreft een vierarmig wit en lauw geëmailleerd kruis, dat hangt aan een kroon. In het midden bevindt zich een blauw geëmailleerd medaillon met daarop de Nederlandse leeuw. Het opschrift luidt: Je maintiendrai. Aan de keerzijde dezelfde afbeelding met de tekst: God zij met ons. Er is een aparte heren en damesuitvoering. Naast de onderscheiding ontvangt de decorandus ook een knoopsgatinsigne en een oorkonde. De tweede decorandus die ik naar voren vraag is de heer Van Mansvelt. 1970 – 1990 1975 – 1985 1980 – 2003
Onderzoeker Universiteit van Amsterdam en medeoprichter, bestuurslid en voorzitter van het Louis Bolk Instituut. Directeur, docent, onderzoeker en initiatiefnemer Warmonderhof: een biologisch-dynamische MBO-opleiding. Lid van de Internationale Representatives Coucil for Biodynamic waarin de heer
1981 – 2000 1981 – 2000 1986 – 1992 1992 – 2002 2006 – heden
Bijzonder Hoogleraar Alternatieve landbouw en Universitair docent en wetenschappelijk medewerker Ecologische Methoden in Landbouw aan de Wageningen University and Research Centre. Bestuurslid van het Platform voor Biologische Landbouw en Voeding. Bestuurslid IFOAM: Internationale Federation of Organic Agriculture. Voorzitter en erelid van de Nederlandse Biologisch-Dynamische Vereniging. Voorzitter van de Raad van Bestuur van de Stichting Grondbeheer Biologisch-Dynamische Landbouw.
De heer Van Mansvelt u bent al jarenlang werkzaam op het gebied van biologische en biologisch-dynamische landbouw. Hierbij pleit u voor een bredere opvatting van landbouw, dan alleen de bedrijfseconomische. Verbetering van landbouwgrond, zorg voor gezonde gewasontwikkeling, landschap en milieu. Daarbij staat het welzijn van mensen en dieren hoog in het vaandel. U doet dit zowel beroepsmatig als vrijwillig. In 1980 tot 2000 werkte u mijnheer Van Mansvelt aan de Wageningen Universiteit. U deed jarenlang onderzoek naar biologisch-dynamische landbouw. Als bijzonder hoogleraar en universitair docent doceerde u Alternatieve Landbouw en Ecologische Landbouw. Uw denk- en werkwijze bij wetenschappelijk onderzoek stond en staat bekend vanwege de samenhang die u zocht tussen de verschillende disciplines en de directe waarneming aan bodem, vee, gewassen en landschap. In onderzoeksbeschouwing betrok u in toenemende mate ook de sociale en culturele context van de landbouwbedrijven. Voor zijn proefschrift deed de heer Van Mansvelt jarenlang onderzoek, onder meer in Rusland, naar de wijze waarop gewassen zich kunnen aanpassen aan hun natuurlijk omgeving. Dit onderzoek was grondlegger voor diverse nieuwe denk- en werkwijzen. In talloze commissies, werkgroepen en symposia toonde u zich een waardig leider, voorzitter en aimabel bemiddelaar met oog voor ieders kwaliteiten en behoeften. Als bestuurslid van de internationale Biologisch Dynamische vereniging reisde u mijnheer Van Mansvelt onvermoeibaar de wereld rond om deze bewuste en grensverleggende vorm van landbouw uit te dragen en samenwerking te stimuleren. Daarbij ging u de discussie met tegenkrachten niet uit de weg. U wist te bereiken dat biologisch dynamische landbouw steeds serieuzer werd genomen. De heer Van Mansvelt zet zich al jarenlang, op nationaal en internationaal niveau in voor verbetering van de opvattingen over de biologisch dynamische landbouw. Zijn werkwijze was gericht op
samenhang en samenwerking. Bij het verrichten van baanbrekend wetenschappelijke disciplines. Zijn denk- en werkwijze heeft velen geïnspireerd en heeft de biologisch dynamische landbouw in Nederland op een hoger niveau gebracht. Mijnheer van Mansvelt, ook u heeft zich geruime tijd ingezet ten bate van onze samenleving waarbij u baanbrekend bent geweest in deze samenleving. Het is dan ook met genoegen dat ik u mag mededelen dat het Hare Majesteit heeft behaagd om u te benoemen tot tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau.
Aubade Monnickendam Beide heren van harte gefeliciteerd met uw onderscheiding! Bij deze wil ik u graag uitnodigingen om aanstaande Koninginnedag als speciale gast bij de aubade in Monnickendam aanwezig te zijn. Na afloop van het officiële gedeelte zal Karen Bruijns u hier meer over vertellen. Wilmhelmus Zo direct, na het persmoment, is er voldoende gelegenheid om de heren te feliciteren. Maar eerst wil u allemaal uitnodigen te gaan staan en met elkaar het Wilhelmus te zingen. Wij worden daarbij begeleid door Christelijke Muziekvereniging Juliana uit Marken. Persmoment Er is nu gelegenheid voor de pers om foto’s te maken. Gezien het mooi weer stel ik voor om de foto’s buiten voor het gemeentehuis te maken / gezien het slechte weer stel ik voor om binnen in centrale hal van het gemeentehuis foto’s te maken. Lucie van Vliet loopt zo met u mee. Eventueel aansluitend een gezamenlijke foto van alle gedecoreerden en burgemeester. Slot Tenslotte nodig ik u uit aan de bar een drankje te bestellen en met elkaar te proosten, terwijl de bodes langskomen met lekkere hapjes. En wens ik u alvast een hele gezellige Inhuldigingsdag aanstaande dinsdag!
