Global Health: Gezondheid Zonder Grenzen

‘Global Health: Gezondheid Zonder Grenzen’

Beleidsplan NVTG 2012-2016

Januari 2012

Voorwoord Voor u ligt het beleidsplan van de Nederlandse Vereniging van Tropische Geneeskunde en Internationale Gezondheidszorg. Hierin ontvouwt de vereniging haar plannen voor de periode 2012 tot januari 2016. Het beleidsplan is tot stand gekomen in overleg met haar leden en na consultatie van de NVTG achterban. Speciale dank gaat uit naar Hans Wendte/secretaris en Esther Jurgens/beleidsfunctionaris voor de coördinatie en het opstellen van ‘Global Health: Gezondheid Zonder Grenzen’. Met genoegen nodig ik u uit om kennis te nemen van de ambities en concrete plannen ten aanzien van onderwijs, wetenschap, pleitbezorging en platform – de vier pijlers van de NVTG. Pieter van de Hombergh Voorzitter NVTG Januari 2012

NVTG beleidsplan 2012-2016

2

Inhoudsopgave Samenvatting

4

Afkortingen

6

Hoofdstuk 1

Context, missie en strategie

7

Hoofdstuk 2

Onderwijs

Hoofdstuk 3

Wetenschap

144

Hoofdstuk 4

Pleitbezorging

177

Hoofdstuk 5

Platform

10

18


3

Samenvatting De NVTG maakt deel uit van een veranderende (beleids)omgeving waarin globalisering, een toename van mondiale gezondheidszorginitiatieven, en een terugtredende overheid een hoofdrol spelen. Deze ontwikkelingen hebben gevolg voor het werkveld van de vereniging. Zo is het vragen van aandacht voor actuele ontwikkelingen in de internationale samenwerking onverminderd belangrijk. Het nieuwe paradigma van de overheid – een versobering van het aantal thema’s en een reductie in het aantal focuslanden – vraagt om een nieuwe aanpak en creativiteit. Meer particulier initiatief in de IS toont het draagvlak vanuit de samenleving op dit terrein, maar tevens ook de noodzaak om alert te blijven op versnippering van het veld en zorg te dragen voor continuïteit, gedegen voorbereiding en kwaliteit van zorg. Ook de komende beleidsperiode zal de NVTG onverminderd een belangrijke rol spelen in het ondersteunen van netwerken, kennisontwikkeling en de voorbereiding (de opleiding). Het enthousiasme van jongeren voor de IS is groeiende, gemeten aan de vraag naar de opleiding tot tropenarts, co-schappen en stageplekken in ontwikkelingslanden. De uitdaging voor de NVTG is het om ook deze groepen te motiveren voor deelname aan de vereniging. De vraag naar kennis en expertise ten aanzien van de culturele dimensies rondom ziekte en gezondheid en internationale gezondheidszorg (inclusief de tropengeneeskunde) zal de komende jaren alleen nog maar toenemen gezien de dynamiek die een multiculturele samenleving met zich meebrengt. Onderhavig beleidsplan specificeert de respons van de NVTG op bovenstaande ontwikkelingen aan de hand van haar vier pijlers: onderwijs, wetenschap, pleitbezorging en platform. Ten aanzien van onderwijs zal de NVTG zich de komende beleidsperiode inzetten voor het creëren van een NVTG kenniscentrum (‘NVTG Academy’) ten behoeve van de opleiding en geaccrediteerde nascholing, onder auspiciën van de COTG. Daarnaast zal zorg worden gedragen voor uniformering van de voorbereiding van de studenten voor stages in de tropen door de UMCs. Onderhouden van relaties met hoogleraren (en docenten) is een belangrijk instrument om onderwijs en onderzoek op het terrein van de internationale gezondheidszorg op universiteiten te versterken en te stimuleren. Ten aanzien van capaciteitsversterking in lageen middeninkomenslanden zal de NVTG zich onverminderd blijven inzetten voor het stimuleren van samenwerking (twinning) tussen de NVTG, haar werkgroepen en lokale beroepsverenigingen/opleidingen. Streven is om de oriëntatie te verbreden naar ook niet-Afrikaanse landen, zoals Azië en de voormalige Sovjet republieken. Op het terrein van de wetenschap continueert de NVTG haar inspanningen inzake het stimuleren van onderzoek, het verspreiden van wetenschappelijke inzichten en het verbeteren van de interactie tussen beleid en onderzoek. In de komende beleidsperiode staan deze activiteiten hoog op de agenda van de NVTG, waarbij het samenbrengen van senior en junior onderzoekers en het verbeteren van de interactie tussen beleid en onderzoek voorop zullen staan. Naast de stimulans die uitgaat van het Otto Kranendonk Fonds streeft de NVTG naar een toename van onderzoek op het terrein van de NVTG beleidsplan 2012-2016

4

internationale gezondheidzorg – onder meer door het ondersteunen van hoogleraarschap global/international health en het beïnvloeden van de onderzoeksagenda van de overheid. In internationaal/Europees verband zal de NVTG via haar deelname aan de FESTMIH invloed uitoefenen op het Europees beleid inzake onderzoek en agenderen van actuele ontwikkelingen in de IG. In de komende beleidsperiode zal pleitbezorging plaatsvinden rondom actuele thema’s in de internationale samenwerking en mondiale gezondheidszorg. Indien opportuun zal de NVTG allianties aangaan met derden. NVTG’s participatie in FESTMIH blijft het middel voor een (versterkte) lobby in Europa en daarbuiten. De Gedragscode Internationale Gezondheidszorg, in 2008 opgesteld door de NVTG, wordt onverminderd onder de aandacht gebracht van haar leden, particuliere initiatieven en NGOs. De NVTG beoogd te fungeren als een makelaar tussen NGOs en andere partners. Tenslotte is het de ambitie om de diversiteit in de Nederlandse samenleving tot recht laten komen in de NVTG en middels haar activiteiten.

NVTG fungeert als een platform voor haar leden, die samenkomen tijdens de jaarlijkse activiteiten zoals de Algemene Ledenvergadering, jaarcongressen, bijeenkomsten met de werkgroepen en themadagen. Kennisuitwisseling vind plaats in MT, het Bulletin van de NVTG en door het aparte gedeelte met International Health Alerts. Het blad komt vier keer per jaar uit en met ingang van 2012 zal er gewerkt gaan worden met themanummers en een aantal terugkomende, vaste rubrieken. De vormgeving van MT zal beter gaan aansluiten op de website en folders van de NVTG. De website van de NVTG zal ook de komende beleidsperiode het portaal zijn waarop leden en niet-leden geïnformeerd worden over actuele ontwikkelingen en verenigingsnieuws. In 2013 vindt het 8e ECTMIH congres plaats in Kopenhagen (Denemarken), waar de NVTG wederom een sessie zal organiseren. Punt van aandacht in de komende beleidsperiode is de relatie tussen de nationale verenigingen en de FESTMIH, alsmede het verbreden van de doelstelling en de ambitie van de FESTMIH. Het ledenaantal van de NVTG is relatief stabiel (rond de 900 leden). De komende beleidsperiode wordt ingezet op het werven van leden onder studenten/jonge mensen en leden van de NVTG werkgroepen.


5

Afkortingen AIGHD

Amsterdam Institute of Global Health and Development

AIGT

Arts International Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde

AMC

Amsterdam Medisch Centrum

CGS

College Geneeskundige Specialismen

COTG

Concilium Opleiding Tropische Gezondheidszorg (COTG)

ECTMIH

European Congress on Tropical Medicine and International Health

FESTMIH

Federation European Societies for Tropical Medicine and International Health

GAVI

Global Alliance for Vaccines and Immunisation

GHI

Global Health Initiative

GHP&HSR

Netherlands Platform for Global Health Policy and Health Systems Research

HRH

Human Resources for Health

IFMSA

International Federation of Medical Students’ Associations

IG

Internationale Gezondheidszorg

IHA

International Health Alerts

IS

Internationale Samenwerking

KNMG

Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst

LUMC

Leids Universitair Medisch Centrum

MDG

Millennium Development Goal

MIH

Master International Health

MinBuZa

Ministeries van Buitenlandse Zaken

MinOC&W

Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

MinVWS

Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

NGO

Non-gouvernementele organisatie

OECD

Organisation for Economic Cooperation and Development

OKF

Otto Kranendonk Fonds

RGHI

Rotterdam Global Health Initiative

SARS

Severe Acute Respiratory Syndrome

UMC

Universitair Medisch Centrum

WHIG

Werkgroep Huisartsenzorg en Internationale Gezondheidszorg

WRR

Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid


6

Hoofdstuk 1

1.1

Context, missie en strategie

Context

Globalisering is gemeengoed geworden en global health1 is ‘in’. De afgelopen tijd zagen talrijke global health initiatives het licht2,3, zoals Roll Back Malaria, Stop TB, GAVI. Deze mondiale bewegingen gaan een stap verder dan de internationale gezondheidszorg initiatieven, mede door hun bredere benadering van gezondheidsproblemen die landsgrenzen overstijgen en veelal een wereldwijde politieke en economische impact kennen. Recente uitbraken van epidemieën zoals SARS, vogelgriep en het H1N1 influenza toonden de internationale dimensies van epidemiologie, preventie, diagnostiek en behandeling van ziekten. Milieuveranderingen door opwarming van de aarde en menselijk ingrijpen hebben eveneens gevolgen voor ziekte en gezondheid wereldwijd. Het opkomen van Chikungunya in Europa, zoönosen en antibiotica resistente bacteriën laten zien dat een opmars van grensoverschrijdende importziekten geen fictie of toekomstscenario is, maar realiteit. Een belangrijke respons op bovengenoemde uitdagingen zijn de in 2000 opgestelde Millennium Doelen, voortgekomen uit de Verenigde Naties Millennium Verklaring. Deze doelen symboliseren een wereldwijde inspanning om de belangrijkste wereldproblemen zoals honger, genderongelijkheid en de bestrijding van ziekten aan te pakken. In de periode tot aan 2015 geven deze doelen de contouren aan van vele ontwikkelingsprogramma’s en steun aan lageen middeninkomenslanden.4 Naast deze ‘politieke’ beloftes, is het veld van internationale samenwerking (IS) in beweging gekomen door een verschuiving van bilaterale of programmatische ondersteuning vanuit OECD landen naar innovatieve vormen van assistentie en een toegenomen rol van het bedrijfsleven. Publiek private partnerschappen staan model voor een ‘zakelijkere’ benadering van IS en bilaterale hulp valt steeds meer in het niet in vergelijking tot buitenlandse investeringen (onder meer vanuit China) in met name Afrika, en remittances als gevolg van arbeidsmigratie. In Nederland kondigt het rapport “Minder pretentie, meer ambitie”5 een nieuw paradigma in de ontwikkelingssamenwerking aan. Want, zo stelt de WRR in haar rapport, ondanks een draagvlak voor ontwikkelingshulp onder de Nederlandse bevolking zijn er twijfels over het nut en de relevantie van hulp. Economische vooruitgang is de voorwaarde voor ontwikkeling, en ondersteuning beperkt tot sectorsupport – zoals in gezondheidszorg en onderwijs – is te beperkt. De nieuwe koers van het

1

Global Health is the health of populations in a global context and transcends the perspectives and concerns of individual nations (in: The WHO and the Transition From "International" to "Global" Public Health. Brown et al., AJPH: Jan 2006, Vol 96, No 1). 2 Zie het artikel Towards a common definition of Global Healthvan J P Koplan et al in the Lancet (2009; doi:10.1016/S01406736(09)60332-9) waarin de auteurs stellen dat: “Global health is fashionable. It provokes a great deal of media, student, and faculty interest, has driven the establishment or restructuring of several academic programmes, is supported by governments as a crucial component of foreign policy, and has become a major philanthropic target.” 3 Zie: Marfarlane SB et al. (2008). In the name of global health: trends in academic institutions. J Public Health Policy. 29(4):338-401 4 www.millenniumdoelen.nl, http://www.un.org/millenniumgoals/ 5 Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (2010). Minder pretentie, meer ambitie.. Ontwikkelingshulp die verschil maakt


7

Ministerie van Buitenlandse Zaken is gestoeld op bovengenoemd WRR rapport.6 Zo krijgt het bedrijfsleven een prominentere rol in de internationale samenwerking en zal het beleid zich concentreren op vier thematische gebieden in een sterk gereduceerd aantal focuslanden. De vier speerpunten van Nederlandse beleid zijn geselecteerd op hun ‘toegevoegde waarde’ en de specifieke Nederlandse expertise ten aanzien van bijvoorbeeld water en voedselzekerheid. Gezondheidszorg en onderwijs verdwijnen van de agenda, met uitzondering van seksuele en reproductieve gezondheid en rechten. Een terugtredende overheid en een veranderend beleid inzake ontwikkelingssamenwerking heeft gevolgen voor het werkveld van de NVTG. Onverminderd belangrijk is het vragen van aandacht voor de gevolgen van een gewijzigd beleid en om relevante thema’s binnen de internationale samenwerking op de agenda te houden. Het aangaan van relaties met het bedrijfsleven, en dan met name het bepalen van de koers en het bewaken van de contouren, zal ook voor de NVTG van groter belang worden. Meer particulier initiatief in de IS toont het draagvlak vanuit de samenleving op dit terrein, maar tevens ook de noodzaak om alert te blijven op versnippering van het veld en zorg te dragen voor continuïteit, gedegen voorbereiding en kwaliteit van zorg. Dankzij globalisering is migratie verhevigd, zowel vanuit het zuiden naar westerse landen, alsook binnenlandse migratie in ontwikkelingslanden. Onverminderd – verhevigd door de verstedelijking – is de behoefte aan gekwalificeerde gezondheidswerkers op het platteland. Aan de vraag naar menskracht wordt nog steeds tegemoet gekomen door gezondheidswerkers uit Nederland. Ook op dat terrein vervult de NVTG onverminderd een belangrijke rol, onder meer in het ondersteunen van netwerken, kennisontwikkeling, en de voorbereiding (de opleiding). Het enthousiasme van jongeren voor de IS is groeiende, gemeten aan de vraag naar de opleiding tot tropenarts, co-schappen en stageplekken in ontwikkelingslanden. De uitdaging voor de NVTG is het om ook deze groepen te motiveren voor deelname aan de vereniging. Onze zusterorganisatie in België is een aantal jaren geleden overgegaan in een nieuw samenwerkingsverband tussen NGOs, particulieren, overheid en andere geïnteresseerde belanghebbenden7. Het is de verwachting dat deze trend zich doorzet, wellicht ook naar de Europese koepelorganisatie van verenigingen voor tropengeneeskunde en de internationale gezondheidszorg (FESTMIH). De oriëntatie en koersbepaling ten aanzien van de juiste organisatievorm zal ook in de komende jaren voor de NVTG een thema zijn. Tenslotte, de vraag naar kennis en expertise ten aanzien van de culturele dimensies rondom ziekte en gezondheid en internationale gezondheidszorg (inclusief de tropengeneeskunde) – van oudsher het expertisegebied van de NVTG – zal de komende jaren alleen nog maar toenemen gezien de dynamiek die een multiculturele samenleving met zich meebrengt.

6 Verwoord in de Focusbrief, zie (in English) http://www.minbuza.nl/dsresource?objectid=buzabeheer:285908&type=org. (in Dutch) http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2011/03/18/aanbiedingsbrief-focusbriefontwikkelingssamenwerking.html 7 zie: www.be-causehealth.be


8

Onderhavig beleidsplan specificeert de respons van de NVTG op bovenstaande ontwikkelingen aan de hand van haar vier pijlers: Onderwijs (hoofdstuk 2), Wetenschap (3), Pleitbezorging (4) en Platform (5). Per deelgebied komen de visie, plannen en activiteiten aan de orde, nadat eerst is ingegaan op de missie en de strategie van de NVTG. 1.2

Missie

De NVTG draagt actief bij aan het verbeteren van de gezondheid en gezondheidszorg in lageen middeninkomenslanden, door middel van onderwijs, onderzoek en pleitbezorging. 1.3

Strategie

De NVTG realiseert deze missie door het stimuleren van kennisuitwisseling, onderwijs en onderzoek op het gebied van gezondheid en internationale gezondheidszorg, in Nederland maar vooral in lageen middeninkomenslanden (wetenschap en onderzoek). Daarbij richt ze zich ook op het uitbreiden en intensiveren van contacten met beroepsverenigingen en het leveren van technische assistentie bij curriculumontwikkeling en professionalisering van relevante opleidingen in de gezondheidszorg (onderwijs en capaciteitsopbouw). De NVTG beoogt een bijdrage te leveren aan beleidsvorming en -advisering richting overheid, uitzendende/medefinancierings- en andere organisaties die opereren in het veld van de (medische) internationale gezondheidszorg (pleitbezorging). Daarom wordt energie gestoken in het ontwikkelen van netwerken in binnen- en buitenland en het in stand houden van relaties tussen Nederlandse onderzoeks- en vakgroepen en buitenlandse zusterorganisaties. Tenslotte, een centraal element in het werk van de vereniging is haar streven om een platform te bieden aan haar leden en andere professionals werkzaam in de internationale gezondheidszorg en het bijeenbrengen van onderzoekers, wetenschappers en andere belangstellenden rondom thema’s in de internationale gezondheidszorg.


9

Hoofdstuk 2

Onderwijs

Visie onderwijs in

Handhaving van kwalitatief hoogwaardige voorbereiding in

Nederland

Nederland voor professionals werkzaam in de internationale gezondheidszorg

Visie

Actieve uitwisseling van kennis tussen professionals/kenniscentra

capaciteitsversterking

in Nederland en lageen middeninkomenslanden

2.1

Inleiding

De vraag naar goed opgeleid personeel, met name in rurale gebieden in lage lonen landen is onverminderd gebleken en zelfs deels verhevigd als gevolg van omvangrijke arbeidsmigratie binnen ontwikkelingslanden zelf (van het platteland naar de steden binnen Afrika) en naar ontwikkelde landen. De belangstelling van gezondheidswerkers vanuit Nederland om assistentie te verlenen in deze landen is groot. Het profiel van de vertrekkende gezondheidswerker is divers: recent afgestudeerde tropenartsen, specialisten, public health specialisten. De NVTG ziet haar taak in het verzorgen van een gedegen (professionele) voorbereiding voor deze diverse doelgroepen. De modernisering van de tropenopleiding is een reflectie van deze wens om de opleiding af te stemmen op de behoefte in lage lonen landen, rurale gebieden. Evenals de recent ontwikkelde verkorte tropencursus voor specialisten en andere professionals die voor korte tijd TA verlenen. Beide trajecten sluiten aan op de in de Gedragscode Internationale Gezondheidszorg. De verantwoordelijkheid voor de artsenopleiding ligt bij het Concilium Opleiding Tropische Gezondheidszorg (COTG) van de NVTG. Zelfs zonder formele erkenning is de belangstelling voor de opleiding tot tropenarts onverminderd groot: jaarlijks gemiddeld 20 tot 40 inschrijvingen. In 2009 is een traject ingezet om de opleiding te erkennen. Voorafgaand hieraan zijn de profielen aangepast aan een veranderende context en is er nieuw opleidingsplan opgesteld. Het opleidingsplan voor het profiel ‘Arts International Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde’ (AIGT)8 is voorgelegd aan het College Geneeskunde Specialismen (CGS).9 Het ligt in de verwachting om in het geval van erkenning in 2013 met de nieuwe opleiding te kunnen starten. Mocht de erkenning uitblijven, dan zal de opleiding zoals deze nu is vormgegeven op dezelfde voet doorgang vinden. Ten behoeve van de studie geneeskunde is de NVTG betrokken bij undergraduate activiteiten op het kennisgebied van de internationale gezondheidszorg en de tropengeneeskunde. Studenten met interesse in vraagstukken op dit terrein kunnen terecht bij een van de lokale afdelingen van de International Federation of Medical Students’ Associations (IFMSA). Deze vormen een platform 8

Concept Opleidingsplan AIGT – versie augustus 2011 (11-23565_4 AIGT) CGS is het orgaan dat is belast met het opstellen van de eisen die worden gesteld aan de opleiding van toekomstige specialisten en profielartsen, de (her)registratie van specialisten en profielartsen en de erkenning van opleidingsinstellingen en opleiders. 9


10

voor studenten geneeskunde, waarbinnen activisme, kennis en uitwisseling rondom internationale gezondheidszorg samenkomen. Stages en co-schappen in lageen middeninkomenslanden vormen vervolgens een middel voor studenten om praktijkervaring op te doen. Een deel van de NVTG achterban werkzaam bij Universitaire Medische Centra (UMC) is betrokken bij universitair onderwijs, gastcolleges, stagebegeleiding etc. De in 2006 gepubliceerde ‘Leidraad International Health’ (Bousema et al., eds.) vormt nog steeds een belangrijke bron van informatie voor geneeskunde studenten die buitenland stages lopen. Alle opleidingen tot specialist laten de mogelijkheid toe om de opleiding te onderbreken voor een stage. Sommige opleidingen (urologie/chirurgie) bieden nu ook de mogelijkheid een deel van de opleiding te volgen in een lageen middeninkomensland. De NVTG stimuleert dit voor alle specialismen. Naast de toegenomen aandacht voor co-schappen en het doen van onderzoek in ontwikkelingslanden, kennen veel universiteiten inmiddels een Master International Health (MIH) programma. In de afgelopen jaren zagen een aantal nieuwe instituten het licht, zoals het Rotterdam Global Health Initiative (RGHI) en het Amsterdam Institute of Global Health and Development (AIGHD). Beide initiatieven bestaan uit consortia van uiteenlopende partijen, waarbij nadrukkelijk is aangegeven dat het initiatief geen vervanging is voor bestaande organisaties of programma’s, maar dient als raamwerk en netwerk voor onderzoekers en uitvoerenden op het terrein van global health. In mei 2007 is de NVTG leerstoel Safe Motherhood aan het Vrije Universiteit Medisch Centrum in het leven geroepen. Activiteiten en ambities op dit terrein worden verder beschreven in hoofdstuk 3 (Wetenschap). Een aantal werkgroepen houdt zich sinds jaar en dag bezig met capaciteitsopbouw in lageen middeninkomenslanden. De activiteiten bestaan – al dan niet in een ‘twinning’ relatie – uit training, uitwisseling van expertise en het verzorgen van onderwijs. Een deel van de werkgroepen, zoals de WHIG, de werkgroep Safe Motherhood en Tropische Urologie onderhouden een actieve relatie en ondersteunen beroepsverenigingen in ontwikkelingslanden. 2.2

Plannen onderwijs en capaciteitsversterking

In de beleidsperiode 2012 – 2016 zal het accent van de NVTG liggen op: (1) onderwijs in Nederland (huidige opleiding en AIGT i.o.); (2) onderwijs binnen de geneeskunde opleiding; (3) capaciteitsversterking in ontwikkelingslanden. (1) Onderwijs in NL NVTG kenniscentrum (‘NVTG Academy’): onder auspiciën van de COTG creëren van een kenniscentrum ten behoeve van de opleiding en geaccrediteerde nascholing.


11

In geval van erkenning opleiding AIGT: inrichten van opleidingsinstituut in samenwerking met met de KNMG-organen en UMC’s. Uniformering van de voorbereiding van de studenten voor stages in de tropen door de UMCs. Voortzetting van de eendaagse cursus op het Koninklijk Instituut voor de Tropen (KIT): ‘Voorbereiding medisch (vrijwilligers)werk in ontwikkelingslanden’. De cursus is bedoeld voor Nederlandse verpleegkundigen, verloskundigen en artsen die medisch ontwikkelingswerk willen verrichten in lage inkomenslanden.

(2) Onderwijs binnen de geneeskunde opleiding Onderhouden van relaties met hoogleraren (en docenten) om onderwijs en onderzoek op het terrein van de IG/Global Health op universiteiten te versterken en te stimuleren. Intensiveren relatie met studentenverenigingen (lokale afdelingen van de IMFSA) via TROIE/US. Indien relevant, het betrekken van een vertegenwoordiger vanuit de IMFSA-NL bij de NVTG (op onderwerp uitnodigen bij bestuursvergaderingen). Aanbieden van standaard modules aan faculteiten (op verschillende deelgebieden van de IG en tropengeneeskunde). Via curriculum van de geneeskunde studenten aandacht besteden aan global health issues, onder meer door gebruik te maken van bestaand materiaal.10 Publiciteitscampagne rondom de gedragscode, de missie en het werk van de NVTG onder geneeskunde studenten via de introductie en stage voorbereiding op universiteiten.

(3) Capaciteitsversterking (kwaliteit en capaciteit) Stimuleren van samenwerking (twinning) tussen de NVTG, haar werkgroepen en lokale beroepsverenigingen/opleidingen (in navolging van WHIG, Safe Motherhood en anderen werkgroepen). Oriëntatie ten aanzien van verbreden van de focus naar ook niet-Afrikaanse landen, zoals Azië (China) en in de voormalige Sovjet republieken. Via FESTMIH onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om met koepelorganisaties (zusterverenigingen van de NVTG) verbanden kunnen worden gelegd. Stimuleren van uitwisseling en netwerken met cursisten en promovendi uit lageen middeninkomenslanden.

10

Bousema et al. Eds. (2006) Leidraad International Health; Stilma et al (2008). Coschap over de grenzen. Een praktische leidraad voor een

estage in het buitenland. (zie ook: www.overdegrenzen.nl)


12

2.3

Activiteiten onderwijs en capaciteitsversterking

ONDERWIJS Doelstelling

Activiteit

Output

Faciliteren onderwijs IG en

1. Voortzetting traject erkenning

Opleidingsprofiel AIGT

tropengeneeskunde in

opleiding AIGT

vormgegeven

Nederland 2. Linken met universiteiten ter bevordering van het onderwijs in Verwacht effect

erkend en vervolgtraject

Netwerk van studenten en docenten

internationale gezondheidszorg (studiemateriaal, gastcolleges)

Erkenning opleiding AIGT, toegespitst op internationale ontwikkelingen en behoeften

3. Versterken van de functie van de

Bemiddelen studiehuis

NVTG als – kennismakelaar (fysieke dan wel virtuele plek voor kennisuitwisseling, netwerken)

Stimuleren

4. Ondersteunen werkgroepen in

capaciteitsversterking in

haar werkzaamheden t.a.v.

lageen

onderwijs, capaciteitsversterking

middeninkomenslanden

e.d.

Verwacht effect

5. Versterken van de banden met

Op aanvraag

Toegenomen contacten,

beroepsverenigingen en

zowel in kwantiteit als

Kennisoverdracht tussen

opleidingsinstituten in lageen

in intensiviteit, met

NVTG en

middeninkomenslanden;

relevante

beroepsverenigingen in lage-

stimuleren ‘makelaarsfunctie’ van beroepsverenigingen

en middeninkomenslanden

NVTG/werkgroepen en lokale

(en opleidingsinstituten)

beroepsverenigingen

in lageen middeninkomenslanden


13

Hoofdstuk 3

Wetenschap

Visie onderzoek

Complementair onderzoek en solide partnerships op het terrein van de internationale gezondheidszorg; verbeterde afstemming tussen beleid en onderzoek

3.1

Inleiding

Het streven van de NVTG op het terrein van onderzoek is ‘het bevorderen van onderzoek op het terrein van de internationale gezondheidszorg in lageen middeninkomenslanden en in Nederland’. De aard van het onderzoek kan fundamenteel, biomedisch, klinisch en toegepast zijn en dient aan te sluiten bij de actuele problemen in lageen middeninkomenslanden en landen in transitie. De NVTG vervult geen primaire rol in het uitvoeren van onderzoek, wel is een deel van haar achterban werkzaam als onderzoeker bij universiteiten, hogescholen of doet operationeel onderzoek via NGOs, kenniscentra, consultancy groepen. De werkgroep Uniting Streams is opgericht met het doel de multidisciplinaire wetenschappelijke discussie tussen onderzoekers in de internationale gezondheidszorg in Nederland en daarbuiten te versterken. Kruisbestuiving tussen onderwijs en onderzoek vindt plaats in de ‘tropenopleiding’ waarin het uitvoeren van onderzoek actief wordt gestimuleerd en inzicht gegeven in het belang van onderzoek en onderzoeksmethodieken. In 2007 is de eerste (NVTG) bijzondere hoogleraar aan het VU Medisch Centrum te Amsterdam benoemd met de leeropdracht: ‘Nationale en Internationale aspecten van Safe Motherhood’. De NVTG heeft een belangrijke rol gespeeld in het tot stand komen van deze leerstoel. In 2012 zal de termijn van deze leerstoel verstrijken. Gezien de ambitie om onderzoek te stimuleren (via leerstoelen onder meer) is een ad hoc commissie/professorenoverleg gestart om een impuls te geven aan stimuleren van leerstoelen en onderzoek op het terrein van de IG. In 2007 is het Netherlands Platform for Global Health Policy and Health Systems Research opgericht met als voornaamste doel om het gefragmenteerde onderzoeksveld bijeen te brengen, alsmede om onderzoek – met name het onderzoek op het terrein van gezondheidssystemen – prominenter op de agenda te zetten. De NVTG is een van de leden van het Platform. De NVTG ziet het verspreiden van kennis, ervaringen en inzichten als een belangrijke taak. De podia hiervoor zijn jaarvergaderingen van de vereniging (presentatie promoties), nationale en internationale congressen (zoals ECTMIH), studiedagen en publicaties in relevante (vak)bladen en tijdschriften, waaronder MT.


14

De uitvoeringsorganisatie van de NVTG met betrekking tot wetenschap is de Commissie Wetenschap. De voornaamste taak van de Commissie is het adviseren van het bestuur rondom onderzoek en wetenschapsbevordering, alsmede het beheren van de gelden in het ‘Otto Kranendonk Fonds’ (OKF).11 Daarnaast is de Commissie betrokken bij het organiseren van het najaarscongres van NVTG en het wetenschappelijk gedeelte van de ALV. De samenstelling van de Commissie voorziet in representatie van het wetenschappelijk tijdschrift TM&IH, en van NVTG-vertegenwoordiging in het Netherlands Platform for Health Policy and Health Systems Research (GHP&HSR). Sinds 2008 is TM&IH officieel het tijdschrift van de Federation of European Societies for Tropical Medicine and International Health (FESTMIH). 3.2

Plannen wetenschap

De ambitie van de vereniging op het terrein van de wetenschap – het leveren van een bijdrage aan de onderzoeksbevordering op het terrein van de ‘internationale gezondheidszorg in lageen middeninkomenslanden en in Nederland’ – vertaalt zich in de praktijk door activiteiten op de volgende gebieden: (1) het onderhouden van netwerken; (2) het stimuleren van onderzoek; (3) het verbeteren van de interactie tussen beleid en onderzoek; (4) het faciliteren van partnerships met onderzoekers in ontwikkelingslanden; (5) het stimuleren van de aanstelling van hoogleraren internationale gezondheidszorg; (6) alsmede het verspreiden van wetenschappelijke inzichten. In de komende beleidsperiode staan deze activiteiten hoog op de agenda van de NVTG, waarbij het samenbrengen van senior en junior onderzoekers (bijvoorbeeld via ‘wetenschap online’) en het verbeteren van de interactie tussen beleid en onderzoek voorop zullen staan. Naast de stimulans die uitgaat van het OKF zal de NVTG onderzoek stimuleren op universiteiten – onder meer door het ondersteunen van hoogleraarschap global/international health en het beïnvloeden van de onderzoeksagenda van de overheid. In internationaal/Europees verband zal de NVTG via haar deelname aan de FESTMIH invloed uitoefenen op het Europees beleid (lobby EU) en aandacht vragen voor internationaal gezondheids(zorg) onderzoek en het beïnvloeden van de onderzoeksagenda.

11

Voorheen het Erefonds / Stimuleringsfonds


15

3.3

Activiteiten wetenschap

WETENSCHAP Doelstelling

Activiteit

Output

Bevorderen van

1. Stimuleren presentaties en

Organisatie congressen

(wetenschappelijk) onderzoek

uitwisseling kennis op

en actieve deelname aan

op het terrein van de

congressen in NL en Europa

congressen (NL, ECTMIH)

tropengeneeskunde en de internationale

2. Stimuleren onderzoek op

Besteding gelden OKF;

gezondheidszorg; en

terrein van internationale

invloed in Europa (via

bevorderen partnerships

gezondheidszorg in NL en

FESTMIH).

Europa

Verwacht effect Bestendigde positie van onderzoek op het gebied van internationale gezondheidszorg, in binnen- en buitenland

3. Bevorderen interactie

Deelname Platform

onderzoekers en

HP&HSR en andere

beleidsmakers

relevante lobby

4. Faciliteren partnerships

Vraagbaak

tussen junior en senior

‘wetenschap/onderzoek

onderzoekers

online’ gerealiseerd

5. Actieve lobby t.a.v.

Lobby en actieplan

uitbreiding hoogleraren International Health 6. Stimuleren actieve bijdrage aan (wetenschappelijke)

Artikelen MT, TM&IH, etc.

tijdschriften


16

Hoofdstuk 4

Pleitbezorging

Visie pleitbezorging

Bewustzijn vergroten onder beleidsmakers en anderen (w.o. universiteiten) over (actuele) problematiek rondom gezondheid en gezondheidszorg in ontwikkelingslanden

4.1

Inleiding

De NVTG ziet pleitbezorging – het opkomen voor bepaalde belangen – als een belangrijke pijler in haar werk. Ingegeven door de actuele ontwikkelingen zet de NVTG haar instrumenten in om aandacht te vragen voor de internationale gezondheidszorg en de tropengeneeskunde. Pleitbezorging richt zich op de verschillende overheidsinstellingen: Ministeries van Buitenlandse Zaken (MinBuZa), Volksgezondheid, Welzijn en Sport (MinVWS) of Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (MinOC&W). In het erkenningstraject van de opleiding bijvoorbeeld vindt de lobby plaats bij de drie genoemde Ministeries en onder meer ook semi overheden zoals de GGD-en, en specialistenverenigingen. Het bevorderen en stimuleren van onderzoek ten behoeve van verbeterde gezondheid en gezondheidszorg vindt plaats bij relevante instanties (onderwijsinstellingen), Ministeries en (internationale) organisaties. Daar waar opportuun zoekt de NVTG samenwerking met partners uit het maatschappelijke middenveld. Tenslotte ziet de NVTG een rol in het uitdragen van haar missie naar een breder publiek, onder andere door het publieksvoorlichting, informatieoverdracht onder studenten en het creëren van/participeren in (ad hoc) samenwerkingsverbanden rondom actuele onderwerpen, zoals haar deelname in het Human Resources for Health (HRH) netwerk, een samenwerkingsverband van een breed scala aan organisaties rondom de problematiek van arbeidsmigratie en het tekort aan gezondheidswerkers wereldwijd. 4.2

Plannen pleitbezorging

Thematische aanpak (‘pick your battle’): bundelen van alle activiteiten in een jaar rondom een thema dat jaarlijks wordt vastgesteld. Indien opportuun aangaan van allianties met derden rondom het gekozen thema/doel. Onderzoek uitzetten naar ‘return on investment’ (belichten van global health vanuit een business perspectief: wat is een euro voor gezondheidszorg in ontwikkelingslanden waard?). Dit onderzoek zal worden opgezet/begeleid door de Commissie Wetenschap. Participatie van de NVTG in FESTMIH blijft het middel voor een (versterkte) lobby buiten de landsgrenzen (Europa, elders). Profileren NVTG en agenderen onderwerpen in IG (multimedia). Fungeren als een makelaar (‘broker’) tussen NGOs en andere partners NVTG beleidsplan 2012-2016

17

Stimuleren naleven Gedragscode bij derden (NGOs, kleine particuliere initiatieven). Verbreden van de aandachtsgebieden en openstaan voor actuele ontwikkelingen: ‘global health’ in Nederland. De vereniging daadwerkelijk inclusiever maken door de diversiteit in de Nederlandse samenleving tot recht te laten komen in de NVTG en middels haar activiteiten. 4.3

Activiteiten pleitbezorging

PLEITBEZORGING Doelstelling

Activiteit

Output

Pleitbezorging voor een

1. Ondersteunen Platform

Invloed uitoefenen op

coherent (Nederlands) IS

HP&HSR

de onderzoeksagenda

beleid, erkenning ‘tropenopleiding’ en onderzoek

2. Thematische aanpak (‘pick your battle’)

Jaarthema als leidraad voor congres, themanummer MT, (publieks)campagnes

Verwacht effect Beleidsadviezen op basis van

rond najaarssymposium 3. Organisatie en uitvoer

Breed draagvlak voor +

evidence, draagvlakverbreding

implementatietraject

implementatie van de

voor opleiding en onderzoek

Gedragscode IG

Gedragscode IG onder NVTG leden en andere organisaties

4. Creëren allianties rondom

Samenwerking met

actuele thema’s in

organisaties,

internationale

informatievoorziening

gezondheidszorg

en debat via website en publicaties


18

Hoofdstuk 5

Platform

Visie platform

Actieve uitwisseling van kennis, ervaringen en expertise op het gebied van internationale gezondheidszorg

5.1

Inleiding

Een centraal element in de NVTG strategie is haar wens om een platform te zijn voor haar leden en andere professionals werkzaam in de internationale gezondheidszorg. Dit doet ze door het bijeenbrengen van onderzoekers, wetenschappers en andere belangstellenden rondom thema’s in de internationale gezondheidszorg. De leden van de vereniging hebben een gemeenschappelijke ambitie om een bijdrage te leveren aan het verbeteren van de gezondheidssituatie van de bevolking in lageen middeninkomenslanden. De NVTG heeft ca. 900 leden. Het lidmaatschap staat open voor medici, paramedici, public health deskundigen, sociale wetenschappers en andere professionals actief, of geïnteresseerd, in de internationale gezondheidszorg.

Vergaderingen, congressen, website, MT De NVTG stimuleert haar leden om deel te nemen aan het publieke debat. Dit doet zij door middel van het organiseren van congressen en fora en het publiceren van artikelen. De vereniging publiceert vier maal per jaar het blad MT, Bulletin of the Netherlands Society of Tropical Medicine and International Health, inclusief International Health Alerts (IHA). Met name hoopt de NVTG de publicatie in MT te bevorderen van scripties en onderzoek van studenten, die nu als grijze literatuur onder de korenmaat blijven. Traditiegetrouw organiseert de NVTG jaarlijks een congres. Het US symposium is een integraal onderdeel van het jaarlijkse NVTG congres geworden; ook is de werkgroep TROIE vaste medeorganisator, - en afhankelijk van het thema organiseert de NVTG haar congressen met andere organisaties (AZG in 2008; Wemos en Cordaid in 2011; en het Platform GHP&HSR 2009 en 2011). Jaarlijks vindt de Algemene Ledenvergadering plaats; deze kent een huishoudelijk en een wetenschappelijk gedeelte. Voor het wetenschappelijk gedeelte worden promovendi uitgenodigd om hun onderzoek op het terrein van de tropengeneeskunde en de internationale gezondheidszorg te presenteren. In 2008 is de website van de NVTG vernieuwd. De website heeft daarmee een publieksgedeelte en een ledengedeelte gekregen. Leden van de NVTG ontvangen MT (inclusief IHA) als onderdeel van


19

hun lidmaatschap en een digitale nieuwsbrief. Het aantal MT-abonnees buiten NVTG-leden is beperkt (ca. 50).

Werkgroepen De werkgroepenstructuur van de NVTG is een wezenlijk onderdeel van de Vereniging. Regelmatig dienen zich nieuwe werkgroepen aan, waaronder de Werkgroep Tropisch Orthopedische Chirurgie en Traumatologie en de WG in oprichting van de Spoedeisende Hulp Artsen. Het merendeel van de werkgroepen organiseert regelmatig congressen, symposia en debatten. Ook is een deel van hun leden actief in onderwijs, ondersteuning van beroepsverenigingen of uitvoering van projecten in ontwikkelingslanden. Daarnaast is een aantal werkgroepen betrokken bij het verzorgen van studiedagen voor de opleiding tot tropenarts. Deze studiedagen zullen ook de komende jaren worden georganiseerd in samenwerking met het COTG.

FESTMIH In internationaal verband onderhoudt de NVTG contacten met Europese partnerorganisaties, georganiseerd in de FESTMIH. Evenals de NVTG spelen haar zusterorganisaties een belangrijke rol in eigen land door het creëren van draagvlak voor internationale samenwerking en internationale gezondheidszorg en het stimuleren van relevant onderzoek op dit terrein. De NVTG is lid van de FESTMIH en maakt deel uit van het bestuur. Tot 2007 was de voorzitter van de NVTG tevens voorzitter van de FESTMIH. Elke twee jaar organiseert de FESTMIH het ‘European Congress on Tropical Medicine and International Health’ (ECTMIH).12 Op ad hoc basis maakte de bestuursfunctionaris deel uit van de vergaderingen van het bestuur en leverde advies. In de nieuwe structuur van FESTMIH is ruimte gemaakt voor het toelaten van experts tot de vergaderingen op meer structurele basis, in die hoedanigheid maakt de bestuursfunctionaris vanaf najaar 2011 deel uit van de FESTMIH, naast een vertegenwoordiger vanuit Be-Cause Health, het Belgische Platform dat openstaat voor institutionele en individuele leden, actief en geïnteresseerd in internationale gezondheid en gezondheidszorg. 5.2

Plannen platform

1) Vergaderingen, congressen De ingezette koers ten aanzien van de jaarlijkse congressen (ism US, TROIE en derden) blijft gehandhaafd, waarbij afhankelijk van het thema samenwerkingspartners worden gezocht. Kansrijke thema’s zijn: Global health: onderzoek, onderwijs, pleitbezorging. Business case per onderwerp. Community health. 12

Barcelona (2011), Verona (2009), Amsterdam (2007), Marseille (2005), Lisbon (2002), Liverpool (1998) en Hamburg (1995). NVTG beleidsplan 2012-2016

20

Diversiteit/conflict. Demografische transities in health. Regulering geneesmiddelen (reclame).. AMC’s in het buitenland: patiëntenzorg; onderwijs en onderzoek. 2) MT en IHA MT (inclusief IHA) komt vier keer per jaar uit. Met ingang van 2012 zal er gewerkt gaan worden met themanummers, waarin een aantal vaste rubrieken terugkomen. De vormgeving zal beter gaan aansluiten op de website en folders van de NVTG. Digitalisering van MT is een optie die onderzocht gaat worden.

3) Website In 2008 is de website van de NVTG vernieuwd. Er is een publieks- en ledengedeelte. Een register van tropenartsen is aan de site toegevoegd; mogelijk in de toekomst ook digitale opslag van voorlichtings- en/of lesmateriaal. Gestreefd wordt naar het onderbrengen en uniformeren van de websites van de werkgroepen op de NVTG site. Ook wordt gekeken hoe informatie die niet alleen voor Nederlandse artsen van belang is zoveel mogelijk in het Engels zal worden gepresenteerd.

4) Werkgroepen Het jaarlijks overleg met de werkgroepen blijft gehandhaafd, evenals dat werkgroepen worden uitgenodigd om actief een bijdrage te leveren aan congressen (jaarlijkse NVTG en tweejaarlijkse ECTMIH) en aan MT. Ondersteuning vanuit de NVTG voor werkgroepactiviteiten (ingevoerd sinds 2010) blijft gehandhaafd. 5) FESTMIH In 2013 vindt het 8e ECTMIH congres plaats in Kopenhagen (Denemarken) waar de NVTG wederom een sessie zal organiseren. Punt van aandacht in de komende beleidsperiode is de relatie tussen de nationale verenigingen en de FESTMIH, alsmede het verbreden van de doelstelling en de ambitie van de FESTMIH. De vertegenwoordiging in het FESTMIH bestuur blijft gehandhaafd, evenals de (ad hoc) ondersteuning vanuit de NVTG aan een verdergaande professionalisering van dit Europees initiatief, onder meer door een actieve bijdrage te leveren aan de werkgroepen die onderzoek zullen doen naar missie, visie en toekomstmogelijkheden FESTMIH en financiering.

6) De vereniging Het ledenaantal van de NVTG is relatief stabiel (rond de 900 leden). Studenten hebben grote belangstelling voor international/global health. Desondanks zijn er maar weinig lid, evenals een groot deel van de leden van de NVTG werkgroepen. De komende beleidsperiode wordt ingezet op het werven van leden onder beide groepen. Tevens wordt ingezet op het creëren van allianties met


21

jongeren/studenten (via US, TROIE en IMFSA). Eveneens wordt gekeken naar een (beter) gebruik van sociale media (o.a. Facebook, Twitter, LinkedIn) in de dialoog met de achterban en derden. 5.3

Activiteiten platform

PLATFORM Doelstelling

Activiteit

Output

Bevorderen van de

1. Congressen: organisatie

Jaarlijks: NVTG congres,

ontwikkeling en de uitwisseling

jaarlijks NVTG congres en

van kennis en ervaringen op

Verenigingsbijeenkomsten

het gebied van internationale

(ALV, bijzondere

gezondheidszorg

vergaderingen). Deelname aan ECTMIH 2. MT: Input werkgroepen en

Verwacht effect

ALV, werkgroepenoverleg Tweejaarlijks: ECTMIH Ad hoc: bijeenkomsten, Ronde Tafels Actueel en toegankelijk

leden aan MT. Verbreding

tijdschrift voor leden en niet-

lezerspubliek. Nieuwe

leden

aanpak (thematisch) Verbreding van kennis met betrekking tot internationale gezondheidsvraagstukken en IS

3. Versterken platformfunctie NVTG d.m.v. website

internationaal) en leden NVTG

website voor leden en nietleden van de NVTG

, bij professionals, beroepsgroepen (nationaal en

Interactieve en toegankelijke

4. Onderhouden link tussen bestuur en werkgroepen

Jaarlijkse vergadering tussen bestuur en werkgroepen; stimuleren deelname werkgroepen aan congressen en leveren bijdrage aan MT

5. Bijdrage leveren aan kennis-

Organisatie sessie op

uitwisseling in

ECTMIH en

Europees/internationaal

vertegenwoordiging in

verband

FESTMIH

6. Vergroten van de achterban

Verhogen van het ledenaantal

van de Vereniging onder

met 25% in de beleidsperiode.

jongeren; binden van

Streefaantal: minimaal 1000

jongeren aan de NVTG

leden


22

Global Health: Gezondheid Zonder Grenzen

Recommend Documents