www.ggze.nl
jaargang 10 • nummer 2 • 2015
GGzE De Catamaran heeft TOPGGz keurmerk behaald Cliënten doen arbeidservaring op bij GGzE Promenzo Actief aan de slag met suïcidepreventie
Colofon
Dit magazine verschijnt vier keer per jaar. Tiende jaargang nr. 2 – 2015. Oplage: 1.250 exemplaren.
Het volgende nummer verschijnt in
De Catamaran heeft TOPGGz keurmerk
juni 2015.
Vormgeving/dtp
Huisdrukkerij GGzE Drukwerk
GrafiPrint BV Beeldmateriaal Karin Quint
Afdeling Communicatie GGzE Tekst
Arnold Otten, Karin Quint, José van der Waerden,
Afdeling Communicatie GGzE Redactiesecretariaat
4-5 Cliënten doen arbeidservaring op bij GGzE Promenzo
9
De Catamaran, kliniek voor forensische jeugdpsychiatrie en orthopsychiatrie, ontving het keurmerk TOPGGz. Een
compliment voor de betrokkenen en een goed signaal aan verwijzers.
Voor mensen met ernstige psychische problemen is het belangrijk om een passende leer- en werkomgeving te
vinden en te behouden. GGzE Promenzo, centrum voor leren en werken, begeleidt ze daarbij.
GGzE, afdeling Communicatie
Postbus 909, 5600 AX Eindhoven Tel. (040) 297 05 06
e-mail:
[email protected]
Foto voorpagina: mensen aan het werk
14 - 15
Met een omvangrijk nieuw opgezet trainings- en preventieprogramma
worden 1.500 hulpverleners van GGzE ondersteund om signalen van suïcide
nog beter te herkennen en op te volgen om suïcide terug te dringen.
GGzE is de eerste GGZ-instelling in Europa
Verder in dit nummer
Dit label staat voor mensgerichte zorg in
PSO-certificaat bewijs voor prestaties Social Return....................................... 6
die het Planetree-label heeft behaald. een helende omgeving.
Kijk, luister en doe mee bij GGzE...............................................................................3 Rubriek: Waarom koos jij voor dit vak?....................................................................7 Onderzoek naar doelmatigheid training Brains4Use...................................... 8
Het magazine wordt met zorg samen-
Cliëntensteunfonds GGzE maakt extraatje mogelijk.................................... 10
onjuistheden in staan. Aan de inhoud
Wat kunnen wij voor elkaar betekenen?...............................................................11
gesteld. Toch kan het voorkomen dat er van dit magazine kunnen geen rechten worden ontleend.
Niets uit deze uitgave mag worden
verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt
worden zonder schriftelijke toestemming van afdeling Communicatie van GGzE.
2
Actief aan de slag met suïcidepreventie
GGzE Magazine
Inspiratie voor samenwerking met familie in de jeugdpsychiatrie......... 10 Certificering is een mooie mijlpaal voor FACT-teams.................................... 12 Mensgerichte zorg in deze tijd kan wel!.............................................................. 12
Niet klacht- maar krachtgericht.............................................................................. 13 Medium Care afdeling biedt laagdrempelige crisisopvang.........................16 GGzE ACT.......................................................................................................................... 17
Rubriek: GGzE betekent voor mij... ........................................................................18
Column Raad van Bestuur..........................................................................................19
Kijk, luister en doe mee bij GGzE
Kijken en klussen tijdens Publieksdag Eens een kijkje nemen achter de schermen
De activiteiten zijn geconcentreerd rond Het
neert met GGzE-doet. “De Publieksdag heeft
21 maart 2015 kan het. Dan houdt GGzE haar
Ontvangst is in Grand Café Het Ketelhuis,
Door mensen ook de mogelijkheid te geven
op Landgoed De Grote Beek? Op zaterdag
tweejaarlijkse Publieksdag. En voor wie de handen uit de mouwen wil steken: in het kader van de landelijke vrijwilligersactie NLdoet, kan er ook bij GGzE geklust en getuinierd worden.
Iedere twee jaar houdt GGzE een Publieks-
dag voor iedereen die meer wil weten over de organisatie en het werk dat er wordt verricht. “Veel mensen hebben nog een beeld van de psychiatrie dat niet meer
overeenkomt met de huidige realiteit. GGzE
heeft zich ontwikkeld tot een organisatie die heel creatief allerlei wegen zoekt om de zorg voor kwetsbare mensen te verbeteren. Zo
wordt er veel onderzoek gedaan en worden
Ketelhuis, het middenterrein en De Boerderij. waar je ook het belevingscentrum kunt
bezoeken en een idee krijgt wat het betekent als je een psychische aandoening hebt.
Wie geïnteresseerd is in technologische
vernieuwing moet zéker een bezoek brengen aan het E-lab, waar volop gewerkt wordt
aan technologische toepassingen voor de geestelijke gezondheidszorg.
Bij GGzE Centrum Psychose kunnen be-
zoekers zien hoe het dagelijks leven op een
afdeling eruit ziet. En er staat nog veel meer
op het programma, zegt Strijbos. “We hopen dat onze bezoekers door hun bezoek meer
begrip krijgen voor mensen met een psychische aandoening.”
nieuwe technologieën ingezet. Onder het
Vrijwilligersactie
een kijkje in onze keuken geven; het is écht
voor GGzE kan zich opgeven voor GGzE-doet.
genot van een kopje thee willen we iedereen de moeite waard”, zegt communicatieadviseur Betsy Strijbos.
De Publieksdag wordt gehouden van 13.00 tot 17.00 uur op Landgoed De Grote Beek.
Wie de handen uit de mouwen wil steken
GGzE sluit hiermee aan bij NLdoet; de grootste vrijwilligersactie van Nederland, georganiseerd door het Oranje Fonds. Het is voor
als doel om buiten naar binnen te halen.
om te klussen, kunnen ze nog intensiever kennismaken met GGzE. We zien in deze
combinatie zeker een toegevoegde waarde”, zegt communicatieadviseur Prisca Thijssen.
Net als bij NLdoet kan er ook bij GGzE op
vrijdag én zaterdag geklust worden. Inmiddels zijn er al wat karweitjes bekend. Zo
kunnen vrijwilligers helpen bij het aanleggen van een moestuin voor een afdeling, het schilderen van een houten schuurtje en het opknappen van kunstwerken op Landgoed De Grote Beek.
Meer informatie over de Publieksdag vindt u op www.ggze.nl Wilt u zich aanmelden voor een klus op vrijdag 20 of zaterdag 21 maart? Dat kan via www.nldoet.nl.
het eerst dat GGzE een Publieksdag combi-
GGzE Magazine
3
GGzE Magazine
3
De Catamaran heeft TOPGGz keurmerk
Keurmerk geeft boost aan kwaliteit van zorg Op 18 december van het afgelopen jaar was het feest bij GGzE. Op die dag
kregen de medewerkers van De Catamaran,
op de verschillende teams over te brengen.”
onderdeel van GGzE Centrum Kinder- en
Olievlek
uitgereikt. Een groot compliment aan alle
groep die het traject begeleidde. Daaronder
verwijzers in het land.
overlegstructuren. “In de loop van het proces
Jeugdpsychiatrie, het keurmerk TOPGGz
betrokkenen. En een goed signaal aan de
De Catamaran is de kliniek voor forensi-
sche jeugdpsychiatrie en orthopsychiatrie.
De afdeling is gespecialiseerd in de behandeling van jongeren met
meervoudige, complexe ontwikkelings- en gedragsproblemen.
Voor de start van het certificeringstraject
moeten we ruim tweeëneenhalf jaar terug. Frans van Schijndel, coördinator Behan-
delzaken bij De Catamaran: “We hadden net de HKZ-audit gehad. Ook een kwali-
teitskeurmerk, alleen meer gericht op het feit of je alles rondom je processen goed
op papier hebt staan. Men gaf aan dat we al dicht tegen het TOPGGz keurmerk aan
zaten. We zijn dat toen gaan onderzoeken en wilden de uitdaging wel aangaan.” Een uitdaging bleek het zeker te zijn.
“Het is niet niks. Dit is niet iets wat je er als afdeling ‘even bij doet’. Aan de andere kant bleven we gemotiveerd omdat we vanaf de start al zagen dat dit traject van toe-
gevoegde waarde was. Waardoor het ook
4
niet zo moeilijk was om ons enthousiasme
GGzE Magazine
Er werd gekozen voor een kleine stuur-
geen subgroepen, werkgroepen of andere is iedereen er op een natuurlijke wijze bij
betrokken. Er was duidelijk sprake van een olievlekwerking.”
gezet en per criterium aangegeven waar
we stonden. Bij rood moesten we nog beginnen, bij oranje waren we goed op weg en bij groen was het afgerond. Heel simpel, maar wel mooi om te zien dat die lijst langzaam
maar zeker steeds groener werd. Dat motiveert. De visitatiecommissie die ons kwam beoordelen was er zo enthousiast over dat
ze vroegen of ze het systeem over mochten nemen.”
Het TOPGGz keurmerk krijg je niet zomaar.
Veel concreet gebeurd
maran ondertussen ook. Wie ervoor in
merk waren de directbetrokkenen het snel
Dat weten de medewerkers van De Cata-
aanmerking wil komen, moet voldoen aan
bijzonder strenge eisen. Centrummanager Marian van Engelenburg: “Er zijn twaalf
criteria, die zijn afgeleid van drie overkoe-
pelende componenten: behandeling, onder-
zoek en opleiding. Het gaat erom dat je aantoont dat je met deskundige medewerkers
werkt aan de best mogelijke behandeling en dat je die behandeling structureel onder-
zoekt op effectiviteit. Een ander aspect is het innovatieve karakter van je behandeling.”
Om de vorderingen binnen De Catamaran inzichtelijk te maken, koos de stuurgroep voor een even simpel als doelmatig
visualisatiemiddel: het stoplicht. Onderzoeksprogrammaleider/behandelaar Chijs van Nieuwenhuizen daarover:
“We hebben de twaalf criteria op een rij
Over nut en noodzaak van wéér een keureens. Het behalen van dit predicaat geeft
een enorme boost aan de kwaliteit van de
zorg en aan de wens om continu te blijven verbeteren en vernieuwen. Maar wat is
er dan in die twee jaar concreet gebeurd?
Frans: “Erg veel. Een paar voorbeelden? We
hebben twee erkende gedragsinterventies
toegevoegd en er zijn acht mensen getraind in Brains4Use, een gedragsinterventie voor
het behandelen van drugsproblematiek (lees meer hierover op pagina 8). Verder hebben
zeven mensen een opleiding agressiebehan-
deling gevolgd. Dat zijn ook de dingen die de medewerkers enorm aanspraken. Ze zagen
dat ze ervan konden profiteren, dat ze meer kennis kregen, waardoor ze nog betere zorg kunnen leveren.”
Volgens Chijs van Nieuwenhuizen brengt
Chijs van Nieuwenhuizen en Frans van Schijndel
het keurmerk nog meer. Zo is een van de
geeft dat we niet achterover mogen leunen.
een mooi moment om even bij stil te staan,
altijd iemand in opleiding is bij de afdeling.
lichten staan op groen, maar die kunnen
tip voor andere afdelingen of centra die de
voorwaarden voor het behoud ervan dat er “Het feit dat je een opleiding in huis hebt,
is heel belangrijk voor de cultuur binnen je afdeling”, vindt Chijs. “Ik zie dat als een
cadeautje. Mensen in opleiding stellen continu kritische vragen. Ze houden je scherp.
Integendeel! De verkeers-
altijd weer op oranje springen. Daarom blijft de stuurgroep bij elkaar komen - zij het
minder vaak- om de processen te monitoren.”
Ik ben daar erg blij mee.”
Frans van Schijndel: “We hebben een kroon
Tips?
zorgen dat we die kroon behouden. We
Het behalen van het keurmerk is volgens Marian van Engelenburg een belangrijke
mijlpaal. “Maar ook een mijlpaal die aan-
op het werk gezet, maar we moeten ervoor
maar niet te lang.” En heeft Frans nog een
stap naar het TOPGGz keurmerk overwegen? “Jazeker”, zegt hij direct, “dit proces vergt
gemotiveerde kartrekkers, veel tijd en veel
energie. Ik ben blij dat wij er ruim twee jaar
voor uitgetrokken hebben. Met dit keurmerk als mooi eindresultaat.”
hebben met z’n allen een bewustwordings-
proces doorgemaakt, waardoor we ons werk nog beter kunnen doen. Het keurmerk is
GGzE Magazine
5
PSO-certificaat bewijs voor prestaties Social Return
GGzE krijgt erkenning voor sociaal werkgeverschap Het is een hot item: ervoor zorgen dat
PSO staat voor Prestatieladder Sociaal
arbeidsmarkt zo volwaardig mogelijk mee
waarmee organisaties kunnen zien in
mensen met een kwetsbare positie op de kunnen doen. Termen als Participatie-
ladder, Social Return en sociaal ondernemen vliegen je om de oren. Voor GGzE is sociaal werkgeverschap vanzelfsprekend.
Toch is het behalen van het PSO-certificaat een belangrijke mijlpaal.
Ondernemen. Het is een meetinstrument
Bij GGzE werken op diverse plekken mensen
kwetsbare arbeidsmarktpositie. De PSO
van schoonmakers tot een financieel
gelegenheid voor mensen met een
kent vier niveaus: een aspirant-status en
de treden 1, 2 en 3. GGzE behaalde onlangs trede 1. Dit houdt in dat minimaal 1% van
de werknemers een kwetsbare achtergrond
deskundige met een autistische beperking; en van ervaringsdeskundigen tot mensen met een leerwerktraject.
De PSO-organisatie heeft GGzE kwantitatief
WIA-uitkering, of een opleiding op BOL 1
lastig om informatie boven tafel te krijgen
Bödeker uit.
Het idee om met PSO aan de slag te gaan, kwam van de gemeente Eindhoven.
“Die nodigde ons uit om mee te doen met een pilot. We hebben ja gezegd omdat we dit vanuit goed werkgeverschap een
belangrijk onderwerp vinden. GGzE heeft
van nature oog voor kwetsbare mensen en we weten hoe belangrijk werk kan zijn als onderdeel van herstel. Het sluit ook
en kwalitatief beoordeeld. Conny: “Het was omdat bepaalde zaken rondom arbeids-
verleden jarenlang niet geregistreerd zijn. Vanaf nu gaan we dat beter bijhouden.” Hans
benadrukt dat de cijfers niet voorop staan. “Het kwalitatieve onderzoek, de gesprekken die de PSO-auditor met medewerkers voerde, vond ik veel belangrijker.
Daaruit bleek dat de mensen zich volwaardig
medewerker voelen en blij zijn met de kansen die ze hebben gekregen.”
helemaal aan bij de Planetree-visie”,
Mini-symposium in Het Ketelhuis
PSO-traject betrokken vanwege zijn ervaring
het PSO-certificaat organiseert GGzE
zegt relatiebeheerder Hans Marechal, bij het bij GGzE De Boei. Social Return
Gaandeweg bleek dat PSO ook interessant
was door het toenemend aantal aanbestedingen waarbij GGzE betrokken is, vertelt Conny. “Gemeenten stellen daarbij voor-
waarden op het gebied van Social Return.
Je moet kunnen aantonen dat je je inspant voor mensen met een kwetsbare arbeids-
marktpositie. Tot nu toe moesten we telkens
GGzE Magazine
met een kwetsbare achtergrond. Dat varieert
heeft. “Langer dan een jaar WW of een
of 2-niveau”, legt HRM manager Conny
6
meer aan te dragen.”
welke mate ze bijdragen aan werk-
Bijstandsuitkering, een Wajong- of
Werk voor mensen met een kwetsbare achtergrond varieert van schoonmaker tot financieel deskundige.
bewijs. Je hoeft dan geen extra informatie
opnieuw vertellen wat we op dat gebied
doen. Nu is het PSO-certificaat een tastbaar
Ter gelegenheid van het behalen van op 14 april een mini-symposium. Dit gebeurt in samenwerking met de
gemeente Eindhoven en de andere
pilot-deelnemers: Novadic-Kentron,
Lumens Groep en Eindhoven365. Het
symposium vindt plaats in Het Ketelhuis op Landgoed De Grote Beek.
m o r a a W s jij koor dit voo k? va
t e i n t e o m e “J l e n s te t h c a d e g t ui jn” i z
Ellen Renders tijdens een van haar trainingen
› › ›
Ellen Renders (45) Trainer bij afdeling Preventie Werkt 23 jaar bij GGzE
Waarom koos jij 23 jaar geleden voor
heb ik daar nooit zoveel last van.
activiteit, daar geniet ik van. Pas mailde
“Ik heb van jongs af aan een grote inte-
helpen, daar draait het bij mij om. En dat is
ze na twee bijeenkomsten al een drempel
de psychiatrie?
resse in mensen. Waarom doen ze wat ze doen? Als kind reed ik met mijn ouders
langs wat toen de RPI (Rijks Psychiatrische Inrichting) heette en vroeg me dan af:
wat is dat, wat gebeurt daar? Altijd vanuit een positieve nieuwsgierigheid. Dat heeft ook met mijn opvoeding te maken, daar
werd geen onderscheid gemaakt tussen
normaal en abnormaal. Toch koos ik niet meteen voor de psychiatrie. Ik ben eerst grafisch ontwerpster geworden, een
creatief beroep. Al snel kwam ik erachter
Het samenwerken met cliënten en hen
altijd goed gebleven. Ja, de bureaucratie nam toe, maar aan de andere kant begrijp
ik dat we moeten verantwoorden waar we
ik op de herplaatsingslijst kwam. Toch gaf
satie, je werkplezier verhogen?
saties niet leuk, ik heb dat zelf ervaren toen me dat ook een prikkel. Ik ging solliciteren en werd aangenomen bij een huisartsen-
praktijk als ondersteuner vanuit GGzE. Dat
voelde heel goed. Uiteindelijk kon ik bij GGzE blijven en daar ben ik blij om.”
opleiding B-verpleegkundige gaan doen.
“Ik heb in verschillende functies gewerkt en
werk is creatief, want in de psychiatrie moet je niet te snel uitgedacht zijn.”
Wat heb je in de loop van de jaren zien veranderen?
“Om je heen gebeurt er natuurlijk van
alles in een organisatie, maar persoonlijk
gaan. Dat geeft een kick.”
Kunnen nieuwe ontwikkelingen bij
Op welke manier probeer je de passie voor
Het paste helemaal bij mij. En ook dit
over was en er een deurtje was openge-
het geld aan uitgeven. Verder zijn reorgani-
dat het dat niet was. De psychiatrie bleef trekken. Bij GGzE ben ik de inservice
een cliënt hoe fijn ze de training vond; dat
je werk te behouden?
geef nu trainingen aan groepen cliënten
en naasten. Onder andere emotieregulatietraining en ‘Omgaan met Borderline’.
Dat is ontzettend leuk om te doen. Sinds
kort ondersteunen we als GGzE ook huis-
artsenpraktijken door op locatie de training
Mentaal Fit te geven aan mensen met onder
GGzE, zoals Planetree of zelforgani“Zeker. Zo vind ik het erg fijn dat de
wachtlijsten bij onze afdeling zo goed als verdwenen zijn. Vroeger waren die
soms zo lang dat ik me ervoor schaamde. Ik vond het echt erg dat mensen die
heel hard hulp nodig hadden, soms nog
maanden moesten wachten. Ook ben ik blij met de toenemende aandacht voor
ervaringsdeskundigen en naasten, want daar liggen nog zoveel kansen. Hopelijk zorgt de ontwikkeling naar zelforgani-
serende teams ervoor dat ik meer ideeën
kan uitvoeren over bruggetjes leggen met naasten. Daar ligt op dit moment zeker mijn passie!”
andere burn-out klachten. Zo’n nieuwe
GGzE Magazine
7
ONDE
RZOE K EN INNO VATI E
Onderzoek naar doelmatigheid training Brains4Use
Zon opgeheven vinger praten over middelengebruik
met hun problemen (coping)? Omdat de
training pas een jaar wordt gegeven, is de onderzoeksgroep nog beperkt. In totaal
hebben nu zo’n twintig jongeren meege-
daan aan Brains4Use. “We kunnen daarom nog geen volledig onderzoek doen. In dit eerste jaar gaan we voor de kleine resul-
taten. In de toekomst willen we bijvoorbeeld ook het sociale netwerk in dit onderzoek meenemen.”
Middelengebruik komt veel voor bij jonge-
natie met delict- of probleemgedrag. De
Van Schaijk durft nog geen voorschot te
Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie wordt
viduele gesprekken van drie kwartier. Daarin
ik wel zie, is dat jongeren het heel pret-
ren met psychiatrische problemen. Bij GGzE nu ruim een jaar de training Brains4Use
gegeven. Hierin leren jonge cliënten controle
te krijgen over hun gebruik. Onderzoek moet uitwijzen hoe doeltreffend deze training is. Brains4Use is een vrij nieuwe training met
een goede theoretische basis, maar er is nog weinig onderzoek naar gedaan, zegt
Esther van Schaijk, orthopedagoog en loca-
tiecoördinator Brains4Use. “Binnen de justi-
training bestaat uit twaalf tot zestien indi-
wordt bijvoorbeeld besproken wat de vooren nadelen van gebruik zijn en op welke
momenten iemand gebruikt. De deelnemers moeten hun gebruik bijhouden in een
weekstaat en krijgen aan de hand daarvan veel tips over hoe ze moeten omgaan met
‘moeilijke’ momenten. “Vaak weten ze heel goed dat drugs of drank niet goed voor ze
is”, zegt Van Schaijk. “Met de training geven
we ze handvatten om er meer controle over
nemen op die eerste resultaten. “Maar wat tig vinden om te praten over hun gebruik
zonder dat daar consequenties aan zitten.
Het zijn vertrouwelijke gesprekken, zonder opgeheven vingertje. Dat is sowieso een
meerwaarde van de training. Of ze het na
de training kunnen volhouden om minder
te gebruiken, dat weet ik niet. Ze hebben te maken met forse problematiek, dat is niet zomaar te veranderen.”
te krijgen.”
Van Schaijk en haar collega’s hopen
dien is onze doelgroep anders.”
Vragen
te komen.
Gesprekken
en de onderzoekers Ilja Bongers en
tiële wereld is er al wel wat onderzoek ge-
daan, maar het is nog heel beperkt. Boven-
Brains4Use wordt ingezet bij jongeren met problematisch middelengebruik in combi-
8
training? En kunnen jongeren beter omgaan
GGzE Magazine
Er zijn twee vragen waar Van Schaijk Marilyn Peeters antwoord op willen vinden: neemt het gebruik af na een Brains4Use
halverwege 2015 met de eerste analyses
Cliënten doen arbeidservaring op bij GGzE Promenzo
Leren in een veilige omgeving Voor mensen met ernstige psychische problemen is het belangrijk om een
passende leer- en werkomgeving te vinden en te behouden. GGzE Promenzo, centrum
voor leren en werken, begeleidt ze daarbij. En tegenwoordig kunnen cliënten ook
arbeidservaring opdoen bij een van de leer-/werkbedrijven.
GGzE Promenzo begeleidt mensen met
ernstige psychische of psychosociale problemen bij het vinden en behouden van werk, vormen van onderwijs en arbeidsmatige
daginvulling. “We bemiddelen bijvoorbeeld mensen direct naar betaald werk of laten
ze ergens werkervaring opdoen. Ook bege-
leiden we mensen naar vrijwilligerswerk of
Josje Taabe en Clément Giesen
ondersteunen hen bij (dreigend) verzuim”, vertelt Josje Taabe, programmamanager/ arbeidsdeskundige van GGzE Promenzo.
Deelnemers komen op allerlei manieren bij
werken, kunnen via het Summa College
In een enkel geval zelfs bij GGzE. “Een `
gemeld vanuit hun behandeling bij GGzE,
De leer-/werkbedrijven werken in opdracht
van onze Schildersbus”, vertelt Giesen. `
GGzE Promenzo terecht. Ze worden aandoor gemeenten, het UWV of andere
re-integratiebedrijven. Ook schakelen
werkgevers GGzE Promenzo in tijdens een verzuimtraject.
Leer-/werkbedrijven
Sinds september 2013 heeft GGzE Promenzo er nieuw aanbod bij: werkervaring opdoen
bij een van de leer-/werkbedrijven. Cliënten kunnen aan de slag bij Groen, Hout en
Transport (voorheen de Klussenbus), de
Schildersbus of Grand Café Het Ketelhuis. “Bij ons kunnen mensen eerst de basis-
arbeidsvaardigheden leren in een veilige
omgeving”, zegt groepstrajectbegeleider
het schildersvak leren.
voor GGzE, maar ook voor particulieren en bedrijven. Cliënten voeren onder
begeleiding van professionals klussen uit
zoals tuinaanleg en -onderhoud, schilderwerk en bijvoorbeeld het maken van meubels. “Prijstechnisch zijn wij erg
interessant”, zegt Giesen. “Maar ik zeg
er wel altijd bij: het kan iets langer duren.” Niet vreemd voor een bedrijf waar de medewerkers bepaalde dingen nog
moeten leren. “Maar zie onze dienstver-
lening niet als een vorm van liefdadigheid”,
benadrukt Taabe. “We doen geen concessies aan de kwaliteit.”
Clément Giesen. En wie wil en aanleg heeft,
Haalbaar
doorlopen: cliënten die bij de Schildersbus
uiteindelijk resulteren in een betaalde baan.
kan zelfs een beroepskwalificerend traject
De werkervaring die cliënten opdoen, kan
goed voorbeeld is de leer-werkbegeleider “Die is bij ons begonnen als cliënt. Hij
heeft een opleiding gevolgd en toen er
een vacature vrijkwam, bleek hij gewoonweg de beste kandidaat.”
Giesen heeft meer van dat soort succes-
verhalen. Zoals over de cliënte die bij Het
Ketelhuis aan de slag ging en een topper
in de horeca blijkt te zijn. Maar het werkt niet altijd zo, zegt Taabe. “Soms is een
betaalde baan nog een stap te ver, maar is vrijwilligerswerk of een andere vorm van arbeidsmatige daginvulling wel
realiseerbaar. We kijken altijd naar wat haalbaar is.”
Heeft u een klus te klaren?
Kijk voor mogelijkheden op www.ggze.nl/promenzo.
GGzE Magazine
9
KORTJES Cliëntensteunfonds GGzE maakt extraatje mogelijk Een keer naar de bioscoop of het theater,
De Stichting Cliëntensteunfonds GGzE
hangt af van de schriftelijke motivatie van
aan museum of pretpark. Voor cliënten
ciële bijdrage. Cliënten kunnen hiervoor elk
een van de bestuursleden die de aanvragen
uit eten in een restaurant, een bezoek
die langdurig psychiatrische zorg nodig
hebben, is dat niet vanzelfsprekend. Vaak
hebben ze zo’n laag inkomen dat dit soort extraatjes er bij inschieten.
ondersteunt deze mensen met een finan-
jaar één aanvraag indienen. Bij goedkeuring ontvangt de aanvrager een bedrag van maximaal 50 euro.
Het cliëntensteunfonds is in 2003 opgericht
op initiatief van oud-bestuurder John Tibben. Hij wilde bij zijn afscheid iets tastbaars voor
cliënten achterlaten. Het fonds wordt gevuld door donaties. Ook de jaarlijkse vergoeding die GGzE ontvangt voor de zendmast op
Landgoed De Grote Beek wordt als donatie aan het fonds overgemaakt.
In 2013 ontving het cliëntensteunfonds 192 aanvragen, waarvan er 135 positief werden
beoordeeld. Hoeveel geld uitgekeerd wordt,
Inspiratie voor samenwerking met familie in de jeugdpsychiatrie De overheid zet steeds meer in op een
waren onder andere Jacobine van Geel
ook wanneer kinderen psychische proble-
jeugdpsychiater Glenn Helberg, familie-
samenleving met een grote rol van familie, men hebben. Hierdoor moeten hulp-
verleners in de jeugdpsychiatrie meer
samenwerken met naasten. Maar hoe doe je dat? Dit wordt aan de hand van twee
thema’s uitgewerkt in het boek ‘Op zoek naar de sleutel’. Het is geschreven door
therapeut Else-Marie van den Eerenbeemt en Erna Hooghiemstra, lector Jeugd,
Gezin en Samenleving. In een van de
workshops vertelde een GGzE-cliënt over zijn ervaringen.
Jeanne van Loon, systeemtherapeut bij
Jeanne van Loon blikt tevreden terug.
bij orthopedagogisch behandelinstituut
geïnspireerd heeft om echt meer met
GGzE, en Wil Hermans, systeemtherapeut Gastenhof (onderdeel Koraal Groep).
Het boek werd op 22 januari bij GGzE
gepresenteerd tijdens een symposium over triadisch werken in de kinder- en jeugd-
psychiatrie. Het gevarieerde programma
trok circa 140 belangstellenden, onder meer van Bureau Jeugdzorg, Combinatie Jeugd-
zorg, GGD en huisartsenpraktijken. Sprekers
10
(voorzitter GGZ Nederland), kinder- en
GGzE Magazine
“Veel mensen zeiden na afloop dat het ze naasten samen te werken. Iedereen ziet in dat je kinderen niet los kunt zien van hun
familie. Ook onze Planetree-visie sluit hierbij aan. Wel is het vaak lastig om de juiste aanpak te vinden. Elk gezin heeft een
eigen verhaal. Sommige ouders schamen zich of voelen zich schuldig. Dan kan het moeilijk zijn om hun eigen kracht aan te boren.”
de aanvrager, vertelt Christ Wesenbeek. Hij is beoordeelt. “Het verzoek moet een relatie met amusement hebben. Het geld mag bijvoorbeeld niet besteed worden aan
nieuwe kleding.” Het bestuur bestaat verder uit Jos Terhaag en Toon Walravens. •
•
•
Aanvraagformulieren en folders zijn
verkrijgbaar bij het Cliëntenbelangenbureau (Landgoed De Grote Beek).
Donaties zijn welkom op NL90 INGB 0009517107 t.n.v. Stichting Cliëntensteunfonds GGzE.
Meer informatie via
E:
[email protected] en (040) 261 39 58.
Het boek van Van Loon en Hermans biedt
handvatten om de theorie om te zetten in praktisch handelen. Het is te bestellen via www.hermansenvanloon.nl.
Wat kunnen wij voor elkaar betekenen? Op welke manier kunnen GGzE en de
met individuen. Mensen die bijvoorbeeld
vraag waarmee relatiebeheerder Hans
op een andere manier een steentje willen
maatschappij elkaar helpen? Het is een Marechal zich dagelijks bezighoudt. Hij
legt contacten met organisaties, bedrijven en medeburgers die iets willen betekenen
voor GGzE en haar cliënten. Maar bij Community Partnership, zoals dit heet, gaat
het om wederkerigheid. Marechal: “Bijna niemand verwacht de vraag: wat kan GGzE betekenen voor jou?”
een maatje van een cliënt willen zijn, of
bijdragen. Maar wat kan GGzE voor hen
betekenen? “Dat moeten we ze vragen”, zegt Marechal. “Zo heb ik onlangs een
buurtgenoot die regelmatig foto’s maakt op het landgoed uitgenodigd voor een kop koffie. Wat bleek: hij zou het leuk
vinden als we hem een seintje geven als er iets te doen is op het terrein.”
Het netwerk van relatiebeheerder
Begrip
der geworden dan het al was. PSV, het
meer begrip en sympathie voor de doel-
Marechal is de laatste tijd nog uitgebreiParktheater, de High Tech Campus, het
Leefbaarheidsteam van de Achtste Barrier: met al deze partijen en vele andere heeft hij de laatste tijd contact gehad over
samenwerking. “Bijvoorbeeld met een
koor dat op Landgoed De Grote Beek zijn try-out wil doen”, vertelt Marechal. “En
soms gaat het ook om bestaande relaties
die we aan het uitdiepen zijn, zoals bij PSV.” Individuen
PSV is een grote organisatie, maar GGzE is ook geïnteresseerd in samenwerking
r e t s i u l , k j Ki e e m e o d n e bij GGzE
Meer samenwerking zal vaak leiden tot groep van GGzE, denkt Marechal.
“We willen ook laten zien welke mogelijk-
heden er op Landgoed De Grote Beek zijn. Nog steeds zijn er mensen die denken
dat het een gesloten terrein is. Terwijl we
iedereen juist uitnodigen om hier bijvoorbeeld activiteiten te bezoeken of lekker te komen wandelen.”
Hans Marechal is op zoek naar veel meer samenwerkingspartners. Interesse?
Neem contact op via tel. 06-22909750 of e-mail
[email protected].
zaterdag 21 maart 2015 GGzE-doet van 9.00 - 17.00 uur en Publieksdag van 13.00 – 17.00 uur
Je bent van harte welkom! Informatie op www.ggze.nl en www.dewoenselsepoort.nl
WEEK VAN DE PSYCHIATRIE 23 t/m 29 maart
VOLG ONS OP TWITTER, FACEBOOK EN YOUTUBE GGzE Magazine
11
Certificering is een mooie mijlpaal voor FACT-teams De acht FACT-teams van GGzE werken
begeleider hebben, maar dat er vanuit het
De certificering zorgt ervoor dat de teams
FACT-methodiek. Dat heeft de Stichting
kan worden als dat nodig is. Op die manier
gehouden, vindt Sebastian. “Elk team heeft
allemaal op een goede manier volgens de Centrum Certificering ACT en Flexible ACT (CCAF) vastgesteld.
Onlangs ontvingen de teams het CCAF-
keurmerk, een mooie mijlpaal in de nog
niet zo lange historie van FACT bij GGzE. De meeste teams zijn vorig jaar gestart.
FACT-teams zitten in de wijk en helpen daar cliënten van GGzE, vertelt Sebastian van
Beek, casemanager en contactpersoon bij het FACT-team Woensel-Noord. Kenmerkend voor FACT is dat cliënten een vaste
team snel meer hulpverlening ingeschakeld kunnen opnames voorkomen worden.
Om voor het keurmerk in aanmerking te
komen, moet een FACT-team aan voorwaar-
den voldoen. “Je moet bijvoorbeeld laten zien dat je outreachend werkt, dat je dagelijks met behulp van een FACT-bord bespreekt
welke cliënten extra aandacht nodig hebben en die hulp vervolgens organiseert.” Bij de
en de GGzE-organisatie scherp worden
aandachtspunten voor verbetering mee-
gekregen. Zo is bij ons de huisvesting, op het terrein van het Catharina-ziekenhuis, niet
ideaal. Zelf vinden we dat ook, dus we hopen dat we snel kunnen verhuizen naar een plek
die meer in de wijk zelf ligt.” Het keurmerk is drie jaar geldig.
toetsing wordt ook gelet op de samen-
werkingsrelatie met andere organisaties.
“Want voortaan zijn we samen verantwoordelijk voor passende hulp aan de cliënt.”
Mensgerichte zorg in deze tijd kan wel! De media staan vol van voorbeelden waarbij
wij de enige GGZ in Europa zijn die het inter-
en Sevagram (ouderenzorg Zuid-Limburg,
tijd krijgen de cliënten niet de aandacht die
We kunnen die mensgerichte zorg bieden
bericht in de krant geplaatst en is er een
het niet goed gaat in de zorg. Door te weinig ze verdienen, zo lijkt het. Maar, mensgerichte zorg in deze tijd kan wel!
Elke dag doen wij onze best om écht goede en mensgerichte zorg te bieden. We laten
cliënten in hun waarde, laten hen waardevol
nationale Planetree-label heeft behaald. doordat we betrokken medewerkers en
vrijwilligers hebben die met hart en ziel hun werk doen. En we hebben maar één doel:
de zorg van vandaag nóg beter maken voor morgen.
zijn voor hun omgeving en helpen ze zelf de
Door alle negatieve publicaties in de media
we daar in slagen blijkt wel uit het feit dat
luid te laten horen. Daarom hebben GGzE
regie te nemen over hun eigen leven. En dat
en ook drager van het Planetree-label) een ansichtkaart verstuurd naar huisartsen en overige stakeholders. Want mensgerichte
zorg in deze tijd kan wel en wij zijn daarvan het bewijs!
vonden we het belangrijk om een tegenge-
Mensgerichte zorg in deze tijd? Het kan wél! De media staan vol van voorbeelden waarbij het niet goed gaat in de zorg. Door te weinig tijd krijgen de cliënten niet de aandacht die ze verdienen, zo lijkt het. Maar, mensgerichte zorg in deze tijd kan wel! Elke dag doen wij, GGzE en Sevagram (ouderenzorg Zuid-Limburg), ons best om écht goede en mensgerichte zorg te bieden. We laten cliënten in hun waarde en we laten hen waardevol zijn
voor hun omgeving. Ook helpen we ze zelf de regie te nemen en te houden over hun eigen leven. En, dit doen we élke dag het hele jaar door. Planetree is daarvoor onze kapstok. Deze zorgvisie staat voor het beste tussen een hotel, een zorgorganisatie en thuis. Oftewel gastvrije en goede zorg die goed aansluit bij de behoefte van de cliënt. En dat we daar in slagen blijkt wel uit het feit dat wij de enige twee
organisaties in het zuiden van het land zijn die het internationale Planetree-label hebben behaald. Dit internationale label is een erkenning voor het bieden van mensgerichte zorg; mensgerichte zorg voor de cliënt en zijn naasten maar óók voor de medewerkers en de vrijwilligers. We kunnen die mensgerichte zorg bieden doordat we betrokken medewerkers en vrijwilligers hebben die met hart en www.ggze.nl/planetree
12
GGzE Magazine
ziel hun werk doen. Ze komen zelf met ideeën over de manier waarop de zorg beter kan. Iedereen benadert het vanuit zijn eigen perspectief. Vanuit hun eigen kracht voegen zij wat toe aan de zorg. We kijken naar mensen en hun mogelijkheden. En we hebben maar één doel: de zorg van vandaag nóg beter maken voor morgen. Mensgerichte zorg in deze tijd? Het kan wél!
www.sevagram.nl
Niet klacht- maar krachtgericht
Op les bij The Iceman
Wim Hof, alias The Iceman
Zo’n tachtig medewerkers van De Woenselse
bijvoorbeeld nooit gedacht dat ik in staat
‘Niet klachtgericht maar krachtgericht’
met ijsklontjes. Tijdens een workshop van
houden.”
motorisch therapeuten bij De Woenselse
Poort stapten onlangs in een bad gevuld
Wim Hof, alias The Iceman, leerden zij dat ze
zou zijn om twee minuten mijn adem in te
tot meer in staat zijn dan ze zelf dachten. Nu
Cadeau
voor cliënten ingezet kunnen worden.
kers en cliënten in hun kracht willen zetten,
wordt bekeken of de technieken van Hof ook
Wim Hof is een wereldwijd fenomeen. Met
zijn ademhalings- en focustechnieken is hij
in staat om zijn immuunsysteem bewust te beïnvloeden. Daardoor kan hij zelfs in een
ijsbad bijna twee uur zijn lichaamstemperatuur op peil houden; een prestatie die hem zijn bijnaam opleverde. In een twee uur
durende workshop leerde hij medewerkers van De Woenselse Poort hoe zij dat ook kunnen doen.
Hof was op initiatief van directeur Lucian van Heumen naar De Woenselse Poort geko-
men. “Ik had al eens een workshop bij hem gevolgd in Amsterdam en vond dat
fantastisch”, vertelt Van Heumen. “Wim is een bijzondere man met een bijzonder
verhaal en bijzondere methodes. Ik had
Omdat GGzE op allerlei manieren medewerleek het Van Heumen een mooi cadeau
om Hof een workshop te laten geven. “Het enthousiasme was groot. Ik merkte dat
meedoen aan de workshop voor verbondenheid zorgde; iedereen was gelijk en iedereen had hetzelfde gepresteerd.”
Tijdens het bezoek bleek dat Hof graag wil
meedenken over wat zijn methodes voor de psychiatrie zouden kunnen betekenen.
“Wim is ervan overtuigd dat zijn technie-
ken een medicijn kunnen zijn, bijvoorbeeld
tegen depressie.” Zo stellig wil Van Heumen het niet brengen, maar hij denkt wel dat
de technieken kunnen bijdragen aan het
welbevinden van cliënten. Daarom gaat hij bekijken of GGzE hier onderzoek naar kan doen.
Tom Kienhuis en Joep Kolijn, psycho-
Poort, willen de workshop van Wim Hof
ook aan cliënten aanbieden. Ze denken dat de technieken van Hof van grote waarde kunnen zijn.
Tom Kienhuis vertelt: “Wanneer je in het ijsbad stapt, aan het einde van de work-
shop, krijg je een paniekprikkel. Je ademhaling stokt en die moet je weer onder
controle zien te krijgen. Tijdens de work-
shop leer je dat je die prikkel niet hoeft te
verdoven of te vermijden, maar dat je hem moet accepteren. Dan merk je ook dat
de heftigheid verdwijnt. Ik vind dat een
gegeven waar cliënten iets aan kunnen hebben. Wat ik ook een mooi aspect
vind, is dat dit niet klachtgericht is, maar
krachtgericht. Het gaat over de kracht van binnenuit. Je merkt tijdens zo’n workshop dat je tot meer in staat bent dan je zelf
dacht. Ik denk dat cliënten zich hierdoor
een krachtiger mens kunnen gaan voelen.”
GGzE Magazine
13
Actief aan de slag met suïcidepreventie participatie centraal
Het begint met beter inzicht in de wanhoop Het aantal zelfdodingen in ons land stijgt
suïcidegedachten en mogelijk -plannen zijn
cliënten. Om suïcide terug te dringen, is
snel met oplossingen te komen, maar dat
en circa 40% wordt gepleegd door GGZ-
het van belang dat hulpverleners signalen nog beter herkennen en opvolgen. GGzE
ondersteunt hen daarbij met een omvang-
rijk nieuw opgezet trainings- en preventieprogramma.
moet je juist niet doen. Blijven doorvragen is veel belangrijker, want alleen dan kun
je goed inschatten hoe wanhopig iemand
is. Bovendien voelt de cliënt zich daardoor beter gehoord.”
Het nieuwe suïcidepreventieprogramma
Wanneer zo’n verdiepend gesprek inzicht
1500 hulpverleners een gecombineerde
volgt stap twee: praten over de aanleiding.
start in maart. In twee jaar tijd krijgen
(‘blended’) training. Eerst volgen zij individueel een e-learning module, daarna
doorlopen ze met hun team een eendaags klassikaal trainingsprogramma.
Psychiater Cornelis van Houwelingen is
gespecialiseerd in suïcidaliteit. Hij geeft al
enkele jaren klassikale trainingen, maar die bleven tot nu toe beperkt tot de GGzE centra Spoedeisende Psychiatrie en
Ouderenpsychiatrie. Dat nu veel meer
hulpverleners getraind worden, vindt hij erg belangrijk. “Zo kan iedereen zijn bestaande
vaardigheden updaten volgens de nieuwste inzichten, om zo doeltreffender gesprekken
te kunnen voeren.” Want er valt veel winst te behalen, is zijn overtuiging.
geeft in de ernst van de suïcidale gedachten, “En over onderwerpen zoals: heeft iemand eerder zulke gedachten gehad of een hele
moeilijke fase doorgemaakt? Is dat toen op-
gelost en zo ja, hoe? Is er al ooit een suïcide-
poging gedaan?”, vervolgt Van Houwelingen. De volgende stap is het in kaart brengen van risicofactoren (bijvoorbeeld ernstige depressiviteit of de beschikbaarheid van dodelijke medicatie) en beschermende factoren (bij-
voorbeeld toezicht door naasten, voldoende
afleiding). “Als dat allemaal in beeld is, maak je als hulpverlener een samenvattende
analyse die je met de cliënt en naasten be-
spreekt. Pas daarna leg je een behandelvoorstel voor.” Hij kan het niet genoeg benadruk-
ken: hoe beter je de wanhoop kent, hoe beter het behandelplan te maken is.
Doorvragen
Vinger aan de pols
inzicht krijgen in wat suïcidale mensen
de orde komen of mensen nog wel
Essentieel voor goede hulpverlening is
écht beweegt, stelt Van Houwelingen. “Het begint daarom met goed doorvragen: wat
denkt iemand, wat houdt hem bezig, welke
14
er? Hulpverleners hebben de neiging om
GGzE Magazine
Bij elk intakegesprek bij GGzE moet aan enige toekomst voor zichzelf zien, vindt Van Houwelingen. “Eerst oriënterend, net zoals we standaard vragen naar
Actuele cijfers suïcide •
• • • • •
In 2013 steeg in Nederland het aantal zelfdodingen voor het zesde achtereenvolgende
jaar, aldus cijfers die het CBS in december vorig jaar publiceerde. Het waren er 1.854, een toename van 101 ten opzichte van 2012.
Een belangrijke oorzaak voor de stijging is de economische crisis. Zelfdoding komt vooral meer voor bij 40- tot 65-jarigen.
Bij GGzE schommelt het aantal jaarlijks tussen de tien en twintig. Dat aantal is te klein om er trends aan te ontlenen.
Om de stijging een halt toe te roepen, heeft de minister van VWS met veldpartijen een landelijke agenda suïcidepreventie 2014-2017 opgesteld.
Daarnaast heeft de minister besloten om Stichting 113Online te financieren. Deze
organisatie biedt via internet en telefoon contactmogelijkheden aan voor suïcidale mensen, hun naasten en andere betrokkenen. Bij GGzE zal 113Online meer onder de aandacht worden gebracht.
middelengebruik. En als daar aanleiding
samenvatting van de richtlijn te lezen. En
ingaan.” Ook van belang: bij mensen met
familie- en naastenvereniging Ypsilon.”
toe is, kan de hulpverlener daar dieper op suïcidale gedachten moet je de vinger aan de pols houden. “Dus herhaaldelijk vragen
hoe het ermee staat. Zeker in perioden waarvan bekend is dat mensen het extra moeilijk hebben, zoals de eerste weken na opname en de weken voor en na ontslag. Dat zijn
perioden met veel gevoelens van onzekerheid en falen.”
Praten over zelfdoding zet mensen niet aan
tot zelfdoding, benadrukt Van Houwelingen. “Sommige hulpverleners zijn daar bang
voor. Daarom vermijden ze zo’n gesprek.
Of ze hebben het gevoel dat als ze erover
beginnen, ze automatisch verantwoordelijk zijn voor de oplossing. Nee dus. Het gaat in eerste instantie om begrijpen en de cliënt
verder het boekje ‘Wie zorgt praat mee’ van Het e-learning gedeelte laat via zes videocasussen zien hoe een gesprek met een suïcidale cliënt eruit kan zien. Tijdens
het klassikale vervolg wordt onder meer
geoefend via rollenspel. Juist een blended
leermethode slaat aan, is uit landelijk onderzoek gebleken. De training is al getest onder
45 afdelingen psychiatrie verspreid over heel Nederland. Drie maanden na de training
passen verpleegkundigen vaker de richtlijn
toe. Verder hebben psychiaters, psychologen en verpleegkundigen meer zelfvertrouwen en kennis over suïcidaal gedrag. Ook GGzE gaat deelnemen aan dit onderzoek, waar-
door per team de resultaten van de training zichtbaar worden.
duidelijk maken dát je hem begrijpt.”
Nieuwe trainers
Richtlijn
ren, heeft GGzE intern tien nieuwe trainers
De blended training is ontworpen door de Vrije Universiteit in Amsterdam, vertelt
Yvonne Gerrits van afdeling Onderzoek en Ontwikkeling. Binnen het team Opleiden
en Deskundigheidsbevordering coördineert
Om het ambitieuze programma uit te voe-
opgeleid. Yvonne Gerrits: “We hebben nu in
totaal twaalf trainers, van verpleegkundigen tot en met de geneesheer-directeuren. Bij
de selectie hebben we gelet op didactische vaardigheden en ervaring met het onder-
zij de organisatie van het suïcidepreventie-
werp.”
genaamd PITSTOP, is gebaseerd op de
stratie van mogelijke suïcidaliteit verbeterd.
programma. De geaccrediteerde training, belangrijkste punten uit de multidiscipli-
naire richtlijn ‘Diagnostiek en behandeling
van suïcidaal gedrag’. Deze richtlijn is bij veel hulpverleners relatief onbekend. “Aan deelnemers vragen we daarom om, naast het
doorlopen van de e-learning module, een
Aanvullend aan de training wordt de regiVoortaan kan elke behandelaar op een
apart formulier in het digitale cliëntdossier hierover rapporteren. Hierdoor komt deze
belangrijke informatie voor alle behandelaars beter beschikbaar.
GGzE Magazine
15
Medium Care afdeling biedt laagdrempelige crisisopvang
Soms is een kortdurende opname toch nodig Portaal 040 sloot in april 2014 zijn deuren, maar de behoefte aan laagdrempelige
crisisopvang bleef. Daarom ging vorig jaar
bij GGzE Centrum Spoedeisende Psychiatrie een Medium Care afdeling van start.
Hier kunnen volwassenen met ernstige
psychiatrische, verslavings- of psychosociale problematiek terecht voor een kortdurende opname.
Na de sluiting van Portaal 040, dat een gezamenlijk initiatief was van GGzE,
Novadic-Kentron (verslavingszorg) en NEOS (daklozenopvang), zijn de samenwerkingspartners ieder hun eigen weg gegaan.
GGzE startte een nieuwe laagdrempelige
opvang met een meer medisch model in een klinische omgeving, namelijk bij de High
Care naast het Catharina Ziekenhuis aan
de Michelangelolaan in Eindhoven. Wie er
terecht wil, heeft een medisch-psychiatrische indicatie nodig.
Crisis voorkomen
De redenen voor opname zijn divers, maar het doel is altijd hetzelfde: een ernstige crisis voorkomen. “Mensen komen hier
Ambulant
voorkomen dat het thuis uit de hand loopt,
de Medium Care afdeling zijn al cliënt bij
bijvoorbeeld voor een time-out om te
of voor een alcohol-detox”, zegt verpleeg-
kundig specialist Magreet Roijakkers. Ook is de Medium Care een tussenoplossing voor cliënten die van de High Care afdeling
komen maar nog net niet goed genoeg hersteld zijn om naar huis te gaan.
Omdat het een open afdeling is, is opname op de Medium Care niet voor iedereen
geschikt, zegt Roijakkers. “Je moet met de ‘open deur’ om kunnen gaan. Als je een
gevaar voor jezelf of anderen vormt, is dit niet de juiste plek.”
16
GGzE Magazine
De meeste mensen die gebruikmaken van
de cliënt al onder behandeling is hier naartoe.”
GGzE via een ambulante behandeling. Ze
Behoefte
doorverwezen. “GGzE is heel goed in ambu-
dat er zeker behoefte is aan Medium Care.
worden bijvoorbeeld door hun FACT-team
lant behandelen”, zegt psychiater Joachim
Mertens. “Maar soms blijkt dat een kortdu-
rende onderbreking van het ambulante tra-
ject toch nodig is.” Cliënten verblijven maximaal een week op de Medium Care, met
soms een uitloop naar twee weken. Mertens: “Het behandelaanbod is bewust laag, want we willen het niet overnemen van
het ambulante team. Als er een psycholoog nodig is, dan komt de psycholoog bij wie
Nu de afdeling enkele maanden draait, blijkt De afdeling is zich daarom verder aan het
ontwikkelen. Zo wordt er gewerkt aan mo-
dules voor detox, suïcidepreventie, time-out en rehabilitatie, waarin duidelijk staat wat
er aan zorg nodig is. Vlak na de start konden in de avond- en weekenduren geen cliënten opgenomen worden. Nu is de afdeling
24 uur per dag en 7 dagen per week geopend voor opnames.
GGzE ACT
Een kijkje in de keuken Landelijk gezien wordt per jaar 1 op de
van haar zoon kan worden aangepast. Na
15.00 uur
tisch. De meeste cliënten zijn tussen de 17
schrijft de psychiater een recept uit. Hij kan
kantoor met een cliënt
10.000 mensen voor de eerste keer psychoen 35 jaar wanneer de klachten voor het
eerste optreden. GGzE ACT behandelt en begeleidt mensen de eerste drie jaar
(kritieke periode) nadat zij voor het eerst
kort overleg met de aanwezige teamleden
de medicatie in het Catharina Ziekenhuis op halen.
een psychose hebben meegemaakt. Zij
12.10 uur
afdeling van een algemeen ziekenhuis,
bezoekt de begeleidende
komen veelal via de huisarts, psychiatrische particuliere instelling, GGzE Direct of de crisisdienst van GGzE bij het ACT-team
terecht. De aanpak van het GGzE ACT is erop gericht een opname te voorkomen. Er wordt sterk geïnvesteerd in goed contact met de
De woonbegeleider
woonvorm. De cliënten
hebben geen specifieke vragen. Op naar de volgende afspraak.
cliënt. Familie of andere belangrijke ande-
13.00 uur
Voor ‘een kijkje in de keuken’ liepen we een
cliënte in Waalre die
ren worden bij de begeleiding betrokken. hele dag mee bij GGzE ACT.
9.00 uur
Ochtendbespreking bij één van de twee ACT-
teams op de Stratum-
sedijk. Aan tafel een ervaringsdeskundige, psychiater, sociaal psychiatrisch verpleegkundige, psycholoog, woonbegeleider,
trajectbegeleider en verpleegkundige in opleiding. De vraag die centraal staat is: “Hoe helpen we cliënten vooruit?”
10.15 uur
Een cliënt wil een bepaal-
Op huisbezoek bij een moeite heeft met het
vinden van een goed dagritme. Via de iPad wordt inkomensondersteuning aange-
vraagd. Deze week gaat ze een kijkje nemen bij de inloop van GGzE De Boei, samen met
de trajectbegeleider. Op eigen verzoek komt cliënte volgende week in de ochtend naar
het kantoor van GGzE ACT. Dan komt ze lekker in beweging en is ze op tijd uit bed.
13.45 uur
De woonbegeleider ver-
trekt voor een huisbezoek aan haar volgende cliënt.
de opleiding gaan volgen
14.00 uur
doen. Hij heeft hierover een afspraak met zijn
gende cliënt. Samen met
en vrijwilligerswerk gaan
trajectbegeleider, die uitgezocht heeft wat mogelijk is en wat de toelatingseisen zijn.
11.25 uur
Een bezorgde ouder belt naar GGzE ACT met de vraag of de medicatie
Op de bank bij de volGGzE ACT heeft deze
cliënt geregeld dat ze eten ontvangt van de
voedselbank, kleding van de kledingbank en dat ze enkele ochtenden leuk werk heeft.
Over niet al te lange tijd zal haar financiële
Zorgplanbespreking op die nu drie maanden
ondersteund wordt. De cliënt heeft last
van paranoïde psychotische klachten. Zelf omschrijft hij het als méér dan gezonde
achterdocht. Op het televisiescherm aan de muur is zijn dossier zichtbaar, waarin
zorgvragen en zorgdoelen staan, zichtbaar.
Samen met zijn psychiater, zijn psycholoog en een sociaal verpleegkundige neemt hij stap voor stap de zorgvragen door. Aan-
passingen worden meteen in zijn dossier
doorgevoerd. Daarbij is het belangrijk dat de cliënt zich kan vinden in de formulering. Als
een doel nog niet bereikt is wordt gezamenlijk bekeken hoe GGzE hem kan helpen dit doel te bereiken. De cliënt regisseert zijn
zorg zelf. Er worden mogelijkheden geboden, maar hij bepaalt wat voor hem goed voelt. Met een concreet actieplan, ondertekend
door hemzelf en de behandelaren, gaat hij
de deur uit. De volgende zorgplanbespreking is over een half jaar.
16.15 uur
Een cliënt heeft geld
nodig om boodschappen te doen. Hij heeft pas de
begeleidende woonvorm verlaten en moet nog erg wennen op zijn nieuwe stek. Een
dag eerder wilde hij de deur niet opendoen voor het ACT-team. Hij stapt in de auto en
we gaan samen boodschappen doen. Hij is
erg in zichzelf gekeerd en gaat in de winkel, verscholen achter zijn petje, zijn eigen weg. Hij wordt met zijn boodschappen thuis
afgezet. Voordat de werkdag erop zit en de
woonbegeleider naar huis rijdt pleegt ze in de auto nog enkele telefoontjes.
schuld iets minder zijn. Ze gaat zelf bellen
met haar zorgverzekeraar over een brief die niet klopt. Ze is inmiddels mondig genoeg!
GGzE Magazine
17
GGzE BETEKENT VOOR MIJ ....
“Het leven is een stuk gemakkelijker geworden” Dineke Broos liet altijd gemakkelijk over zich heenlopen. Tot het haar op een dag teveel werd. Ze kreeg last van paniekaanvallen, werd depressief, maakte met iedereen ruzie en zag het niet meer zitten. Via haar huisarts kwam ze bij GGzE Direct terecht. “Zonder GGzE was ik hier niet meer geweest.” Wie Dineke in haar Hondenboetiek in
Valkenswaard aan het werk ziet, kan zich bijna niet voorstellen dat ze nog maar
twee jaar geleden geen zin meer in het
leven had. Er is ontzettend veel veranderd.
“Laatst was er hier een vertegenwoordiger op bezoek. Mijn zoon zag hoe ik met hem
in gesprek was en vroeg mij later: ‘waarom
ben je niet je hele leven zo geweest?’ Maar ja, zo was ik niet. Ik was veel te labiel om
een eigen bedrijf als dit te hebben. Nu ben ik veel sterker.”
Dineke Broos
Huiverig
Jarenlang kropte Dineke allerlei frustraties op. Toen het twee jaar geleden misging,
dat erg moeilijk. “Wat ik heel prettig vond,
Goede vrienden
naar GGzE. Ze was er eigenlijk een beetje
Als ik niet wilde praten, dan hoefde dat ook
en is Dineke een ander mens. Als haar
werd ze door haar huisarts doorverwezen huiverig voor. “Van vroeger uit dacht je: wie
bij GGzE loopt, is gek. Maar toen zat ik daar in de wachtkamer en zag dat het allemaal mensen waren zoals ik. En als je dan zulke
goede hulp krijgt waarvan je sterker wordt … ik kijk er nu heel anders naar.”
De belangrijkste les die Dineke bij GGzE heeft geleerd is praten. In de eerste pe-
riode van haar individuele therapie was
18
GGzE Magazine
was dat ik in mijn waarde werd gelaten.
niet. Dan mocht ik toch gewoon een uur
blijven zitten.” Maar toen de gesprekken op
gang kwamen, merkte ze dat er heel wat los kwam. “Na zo’n gesprek moest ik altijd eerst tot rust komen. Dan zat ik een uurtje in de auto, of ging ik even winkelen. Ik vond het
niet fijn om het thuis meteen te delen, dat
kon ik nog niet.” De laatste periode van haar behandeling kreeg ze groepstherapie.
Inmiddels is haar behandeling afgerond iets dwarszit, dan zegt ze dat ook. “Ik heb geleerd om mijzelf te uiten. Om even
iemand apart te nemen en het erover
te hebben. Dan is het uit de wereld en
zijn we even goede vrienden. Het is zo’n verandering, ik vind het nog steeds ongelooflijk. Het leven is een stuk gemakkelijker geworden.”
Column Raad van Bestuur
Chaos in zorgland Inmiddels komen er bij mijn ouders acht
valt en dan maar hopen dat er geen fouten
Thuiszorg, twee tot drie keer per dag, de
referentiepunt is.
verschillende hulpverleners over de vloer. diabetes-verpleegkundige, de Parkinsonverpleegkundige, de ergotherapeut, de
logopedist en de praktijk-ondersteuner van
de huisarts voor mijn vader. Daarnaast gaat
mijn vader ook nog twee keer per week naar een opvang en twee keer per week naar
de fysiotherapeut, bezoekt hij minimaal
één keer per maand de huisarts en mini-
maal twee keer per maand het ziekenhuis. Vervolgens komt er nog een maatschap-
pelijk werker voor mijn moeder, omdat zij de mantelzorger is en het eigenlijk niet meer kan overzien. En zij heeft ook chronische klachten na een CVA.
Coördinatie tussen deze hulpverleners vindt niet plaats; de een geeft aan dat er met onmiddellijke ingang een traplift moet
komen, de ander vindt dat er een nieuw
elektronisch bed moet komen, weer een
ander is van mening dat er een verpleeg-
huisindicatie aangevraagd moet worden,
gemaakt zijn. Je weet immers niet wat het Stiekem denk ik dan: “WIJ-Eindhoven is zo
slecht nog niet”. Wat zou het fijn zijn als er één coördinatiepunt is die niet alleen naar de medische kant kijkt, maar ook naar de sociale en maatschappelijke kant.
De zorg is in transitie en de kwetsbare doelgroep, zoals mijn ouders maar ook andere
kwetsbare burgers, zijn onderzoeksobjecten
in de living labs. We staan pas aan het begin van de zorgrevolutie. Onze generatie zal
meer de regie naar zich toetrekken en zal andere verwachtingen hebben van de
mogelijkheden voor begeleiding of onder-
steuning. We zullen ons te zijner tijd meer laten omringen door technologische innovaties; de huidige domotica is
gemeengoed geworden, een robot in
het huishouden, nieuwe woon- en ont-
spanningsvormen. Kortom, een spannend vooruitzicht dat me veel energie geeft.
enzovoorts, enzovoorts.
Echter, de huidige burger met een kwets-
Inmiddels hebben meerdere instanties mijn
voor de huidige mantelzorger is het intensief
ouders bezocht, omdat er nieuwe indicaties gesteld moesten worden. De uitkomst was dat ze nu meer zorg van de wijkverpleging
mogen krijgen dan ze nu hebben. En de ge-
meente vond het noodzakelijk dat ze vanuit hen huishoudelijke hulp zouden krijgen. Ik
begin te kreunen van ellende, want ik weet
uit ervaring dat de eigen bijdrage voor deze huishoudelijke hulp meer is dan wat ze nu aan een vriendin betalen…
Kortom, de zorgconsumptie is bijzonder
hoog. En door de versnippering, die alleen
maar groter is geworden, is het overzicht op
het totaalplaatje afwezig en is er sprake van sub-optimalisatie.
Wat de eigen bijdrage en de overige kosten
zijn vanaf 1 januari? Niemand weet het! Het is wachten tot er een factuur op de mat
baarheid heeft het nu niet makkelijk. Ook
en soms ontmoedigend. Juist daarom is het zo belangrijk dat organisaties gezamenlijk
hun verantwoordelijkheid nemen, iets meer lef hebben en risico’s durven nemen om
cliënten niet ‘los’ te laten, maar te zorgen voor een warme overdracht en soms iets meer durven doen dan voorgeschreven.
Dit vraagt bestuurlijke daadkracht, maar
vraagt ook een mentaliteitsverandering van medewerkers. Hoe mooi zou het zijn als we allemaal, naast de uren die we betaald
krijgen, iets terug doen voor de maatschap-
pij door bijvoorbeeld een aantal uren vrijwilligerswerk te doen of een maatje te worden van een cliënt of kwetsbare burger. Dan
dragen we ook persoonlijk een steentje bij aan het living lab van het zorgland in
transitie, dat hopelijk meer toekomstbestendig is.
Marie-Louise Vossen Raad van Bestuur GGzE Magazine
19
Willem Hollander, financieel medewerker team Opbrengsten
Jane, cliënt “In mijn therapiegroep traumaverwerking zie ik mensen groeien. In het begin praten ze niet over hun gevoelens, maar na een tijdje durven ze die toch te delen. Dan merken ze dat ze het recht hebben om te spreken, dat hun gevoel telt. Dat geldt ook voor mezelf. In de groep leer je om je gevoelens serieus te nemen en word je door anderen serieus genomen. Wie sterker wordt, durft voor zijn gevoelens te staan en daarnaar te handelen.”
“Ik vind het erg leuk dat mijn collega Judith sinds enkele maanden onze nieuwe coördinator is. Eerst was ze op deze afdeling medewerker, daarna heeft ze twee jaar op een andere plek gewerkt en nu is ze doorgegroeid en terug als ‘mijn baas’. Goed voor de afdeling want het is een aardige collega met kennis van zaken. Iemand die ik met weinig woorden snel iets duidelijk kan maken.”
Neeske, cliënt “Ik kom graag in De Grijze Generaal een kopje koffie drinken. De medewerkers ontvangen me altijd heel vriendelijk. Daar word ik gelukkig van en zo houd ik de moed erin. Samen met een gastvrouw ga ik hier een breicafé opzetten. Ik brei al heel lang en vind het leuk om anderen daarmee te helpen, zodat zij er beter in kunnen worden.”
Conny Beenders, voorzitter OR Anke Biermans, vice-voorzitter OR “Wij hebben ons niet verkiesbaar gesteld voor de nieuwe Ondernemingsraad. Het is leuk om te zien dat door ons besluit andere mensen de stap durven nemen om zich via de OR te gaan ontplooien. We verlaten straks een OR die zich de afgelopen tijd enorm heeft ontwikkeld. Daar zijn we best een beetje trots op.
Judith van Weert, coördinator Financiën
“Sinds kort worden onder andere opleidingen binnen Financiën en Informatie steeds meer afgestemd met de zorg: wat speelt daar en hoe kunnen wij daarop aansluiten en inspelen. Dat vind ik een goede ontwikkeling. Veel medewerkers bij ons krijgen de kans om zichzelf te ontwikkelen. Ambities worden serieus genomen en er zijn goede studie-faciliteiten. Zelf heb ik daar ook gebruik van kunnen maken.”
