4-2-2010
Gezamenlijke besluitvorming & Motiverende gepreksvoering Vincent Kortleve - Viaperspectief Maarten Bijma - Operis
Neem nu Rob… Rob, 48 jaar, gehuwd en 2 kinderen. Hij is salesmanager bij een multinational. Hij heeft een tijdje rugpijn gehad waarvoor hij bij de FT/MT onder behandeling is geweest. Deze rugpijn heeft hij regelmatig, zeker jaarlijks gedurende een paar weken. Momenteel heeft hij geen klachten meer. De FT/MT onderkend een aantal factoren die mogelijk van invloed zijn op het recidiveren van de rugpijn van Rob: te weinig bewegen, een slechte lichamelijke conditie en roken.
1
4-2-2010
De relatie patiënt-hulpverlener Invloed hulpverlener
+ Gezamenlijke besluitvorming
Traditionele relatie
Invloed + patiënt
Consumentisme
Minimale relatie
-
Wat is Gezamenlijke Besluitvorming?
....in partnerschap met de cliënt komen tot een geïnformeerd en gewogen besluit..
2
4-2-2010
Van probleem naar beslissing
3
4-2-2010
Hoe denken wij mensen? • Samenhang en logica; mensen willen samenhang zien, dingen begrijpen en verwachten logica • Emotie en drijfveren; – Vaak kiezen uit angst – vermijding – Moreel verbonden – Sociale druk – rekening houden met anderen • Soms: verzet tegen sociale druk
Hoe denken wij mensen? - valkuilen • Representativiteit – Initiële kans – Negeren omvang steekproef – Overschatten kans op samenloop
4
4-2-2010
Hoe denken wij mensen? - valkuilen • Representativiteit – Initiële kans – Negeren omvang steekproef – Overschatten kans op samenloop
• Eerdere ervaringen – Iets wat je sterker herinnert acht je waarschijnlijker (te gebeuren) / recente gebeurtenis – Sterke emotionele impact
Hoe denken wij mensen? - valkuilen • Representativiteit – Initiële kans – Negeren omvang steekproef – Overschatten kans op samenloop • Eerdere ervaringen – Iets wat je sterker herinnert acht je waarschijnlijker (te gebeuren) / recente gebeurtenis – Sterke emotionele impact
• Vergelijken gebeurtenissen – We schatten in op basis van wat we al weten – Info die ons idee bevestigd nemen we beter op – Positief beeld leidt eerder tot positieve inschatting
5
4-2-2010
Hoe denken wij mensen? - valkuilen • Representativiteit – Initiële kans – Negeren omvang steekproef – Overschatten kans op samenloop
• Eerdere ervaringen – Iets wat je sterker herinnert acht je waarschijnlijker (te gebeuren) / recente gebeurtenis – Sterke emotionele impact
• Vergelijken gebeurtenissen – We schatten in op basis van wat we al weten – Info die ons idee bevestigd nemen we beter op – Positief beeld leidt eerder tot positieve inschatting
• Priming
Wat denken wij mensen? • • • • •
Wat heb ik? (identity) Hoe kom ik eraan? (causes) Hoe lang gaat het duren? (timeline) Wat zijn de consequenties? (consequences) Wat kan ik er zelf aan doen, wat kan een ander betekenen? (controlability / curability)
6
4-2-2010
Het klassieke besluitvormingsproces
7
4-2-2010
(Klinisch) redeneren
Drie perspectieven van Evidence Based Practice
Expertise Therapeut
Externe evidenties
‘Patiënt values’
8
4-2-2010
Attitude of techniek? “Gezondheid en zorg is een intermenselijke relatie tussen mensen, tussen patiënt en medicus, tussen cliënt en verzorger die voor beide partijen verrijkend is en voedend. Uiteindelijk is dit resultaat een verrijking voor de maatschappij die ervoor betaalt” (Paul de Blot)
De vooronderstellingen van sommige hulpverleners…. • Patiënt kan niet zelf beslissen, dat moeten wij voor hem doen • Patiënt begrijpt veel aspecten mbt zijn gezondheidsprobleem niet • Voor het oplossen van het gezondheidsprobleem van de patiënt ben ik onmisbaar • Patiënt wil niet zelf beslissingen nemen • Als de patiënt het teveel voor het zeggen krijgt gaat het mis • Gezamenlijke besluitvorming is tijdrovend
9
4-2-2010
De vooronderstellingen van Gezamenlijke Besluitvorming • Patiënt wordt serieus genomen • Patiënt is goed geïnformeerd op basis van eigen behoeften en vragen • Patiënt onthoudt de aangereikte informatie • Patiënt kan en wil zelf beslissingen nemen • Patiënt is gelijkwaardige gesprekspartner (Bensing, 2006)
Wat maakt patiënten zo passief? • • • •
Protocollen en richtlijnen De computer Non-verbale communicatie (Bensing ea, 2006) De hulpverlener
10
4-2-2010
De praktijk is weerbarstig… • Ruim 80% van de patiënten wil samen met de arts beslissen over de behandeling • In 60 % van de consulten vindt ook werkelijk ‘gemeenschappelijke besluitvorming’ plaats (Van den Brink-Muinen ea., 2004)
Beslishulpen (decision aids) • • • •
Patientbrieven/folders Video Decision frames E-coaching
11
4-2-2010
12
4-2-2010
Enige evidenties • Een effectieve methode om overeenstemming te verkrijgen omtrent de aanpak • Patiënten blijken beter geïnformeerd • Patiënten blijken niet angstiger • Patiënten blijken meer tevreden en betrokken mbt de aanpak • Patiënten vertonen mogelijk een hogere therapietrouw • Patiënten consumeren tussentijds mogelijk minder medische zorg • Patiënten ervaren mogelijk een hogere kwaliteit van leven.
Enige evidenties • Gezamenlijke besluitvorming is vooral geschikt voor: – Gezondheidsproblemen waarin de participatie door de cliënt in de aanpak cruciaal is; – De aanpak van chronische gezondheidsproblemen – Behandeling die uit meerdere sessies bestaat
13
4-2-2010
En Rob… • • • •
Welke oplossingen zijn er? Wat zijn de voordelen? Wat zijn de nadelen? Wat past bij hem?
Besluit genomen….
En nu ….. aan de slag?
14
4-2-2010
De presentatie kunt u downloaden op
www.viaperspectief.nl bij: Producten > Lezingen en workshops
15
