Geschonken in het verleden betekent eerder schenken in de toekomst Schenkingsregeling door vijfde van vermogenden actief in gebruik

Geschonken in het verleden betekent eerder schenken in de toekomst Schenkingsregeling door vijfde van vermogenden actief in gebruik

Schenken door vermogenden 2014 © TNS 23 oktober 2014

Inhoudsopgave

1 Geschonken in het verleden betekent eerder schenken in de toekomst

3 4

2 Schenking meestal in geld

Familiehypotheekregeling: bekend maar weinig gebruikt

24

4 14

Onderzoeksverantwoording

27

2

Samenvatting •

Geschonken in het verleden betekent sneller schenken in de toekomst  Meer dan de helft van de vermogenden (59%) heeft in het verleden weleens een deel van zijn vermogen geschonken. Het aantal vermogenden dat in de toekomst overweegt te schenken, is vergelijkbaar. Degenen die in het verleden geschonken hebben, overwegen vaker in de toekomst ook te schenken dan degenen die in het verleden niet hebben geschonken  De laatst gedane schenking is voor de meesten vrij recent, 61% heeft in het afgelopen jaar nog een schenking gedaan. Ongeveer de helft van de vermogenden verwacht in de komende 12 maanden een schenking te doen.  Kinderen zijn de populairste schenkingsbestemming. Hulp bij aankoop van een huis is hier een veel genoemde reden voor.

 De meest genoemde reden om niet te schenken, zowel in het verleden als in de toekomst, is omdat men de controle over het geld wil houden. Daarnaast geeft men bij de overweging van toekomstige schenkingen vaker als reden aan het geld niet te kunnen missen in vergelijking met schenkingen in het verleden. •

Schenking vaak in geld, bestemming meestal door ontvanger zelf in te vullen

 Ongeacht het bestemmingsdoel, ging het bij bijna alle vermogenden bij hun laatste schenking om geld. De hoogte van dit bedrag was bij twee derde niet meer dan € 10.000,-. Net als bij eerdere schenkingen, zijn bijna alle vermogenden bij toekomstige schenkingen van plan om dit in geld te doen.  Indien de schenker een bestedingsdoel in gedachten had, was dit bestedingsdoel bij de helft van de vermogenden een huis. Vooraf gestelde voorwaarden aan de schenking hebben meestal betrekking op het bestedingsdoel. De bestedingsdoelen en voorwaarden van toekomstige schenkingen zijn vergelijkbaar met die van schenkingen in het verleden.  Hoewel de aankoop van een huis of bijdrage aan de hypotheek vaak worden genoemd als schenkingsdoelen, heeft tot nu toe 17% gebruikgemaakt van de verruimde schenkingsregeling ten behoeve van de aankoop van een huis of aflossing van een hypotheek. 9% heeft hier nog geen gebruik van gemaakt, maar is dit nog wel van plan in de laatste maanden van 2014. •

Familiehypotheekregeling: bekend maar door meerderheid nog niet gebruikt  Zeven op de tien vermogenden zijn bekend met de familiehypotheekregeling, maar de meerderheid (82%) heeft hier nooit gebruik van gemaakt. Ongeveer een op de tien is dit nog wel van plan in de toekomst.  Iets meer dan de helft van degenen die bekend zijn met de familiehypotheek maar hier geen gebruik van heeft gemaakt, is dit in de toekomst ook niet van plan.  Een op de vijf vermogenden met kinderen heeft weleens gebruik gemaakt van de familiehypotheek. Hiervan heeft het merendeel de betaalde rente terug geschonken.

3

•1 Geschonken in het verleden betekent eerder schenken in de toekomst

4

Zij die in het verleden geschonken hebben overwegen vaker een toekomstige schenking (T.o.v. vermogenden die in het verleden niet geschonken hebben)  59% heeft weleens een deel van zijn of haar vermogen geschonken. Een vrijwel even groot aantal vermogenden overweegt om in de toekomst een deel van het vermogen te schenken (57%).  Een kwart (24%) overweegt toekomstig schenken niet en een vijfde (19%) weet het nog niet.  Degenen die in het verleden geschonken hebben, overwegen vaker in de toekomst ook te schenken dan degenen die in het verleden niet hebben geschonken (71% vs. 37%).

Verleden

Toekomst

Heeft u weleens een deel van uw vermogen geschonken?

1% ja

40%

nee

59% geen antwoord

Basis: totaal n=561

Overweegt u om in de toekomst een deel van uw vermogen te schenken?

Wel

71%

19% ja nee

24%

Niet

57%

weet niet

37% Basis: totaal n=561

5

Controle houden over eigen geld wordt als belangrijk ervaren (Door groep vermogenden die nooit heeft geschonken en dit niet overweegt) • •

Wat is voor u de belangrijkste reden waarom u (nog) nooit een schenking heeft gedaan? Wat is voor u de belangrijkste reden dat u niet overweegt om in de toekomst een deel van uw vermogen te schenken?

27%

ik wil controle over het geld houden

30%

25%

11%

•

12%

hier heb ik nooit aan gedacht

weet niet

• •

16%

ik zou niet weten aan wie ik het zou moeten schenken

ik zou niet weten wat ik zou moeten schenken

• •

18%

ik kan het geld niet missen

6% 4% 5%

•

nooit geschonken in verleden geen overweging schenken in de toekomst • •

2% 1%

•

anders

Kinderen zijn nog te jong Kinderen moeten op eigen benen leren staan Niet nodig Het is anders geregeld, voor na overlijden Er heeft zich nog geen goede gelegenheid voorgedaan Dat komt nog wel

22% 21%

Ik maak zelf mijn geld wel op Ik heb niet genoeg vermogen waarbij schenken om fiscale reden interessant is Alle kinderen zijn financieel tamelijk onafhankelijk en we kunnen ook zelf een aantal leuke bestedingen bedenken

Basis: nooit geschonken, n=224/niet overwegen, n=135 Categorie ‘anders’ niet weergegeven (22%)/(21%)

6

Ruime meerderheid ‘verleden schenkers’ heeft dit het afgelopen jaar het laatst gedaan

Wanneer heeft u voor het laatst een schenking gedaan?

7% 1% in het afgelopen jaar

7% 5%

18%

1 jaar geleden

2 jaar geleden

61% 3-5 jaar geleden

meer dan 5 jaar geleden

weet niet

Basis: in verleden geschonken n=330

7

Bijna de helft van de ‘toekomst schenkers’ verwacht de komende 12 maanden te schenken Opvallend is dat nog 9% verwacht in de laatste maanden van 2014 gebruik te maken van de verruimde schenkingsregeling Informatie: Tot 1 januari 2015 kunt u gebruik maken van de verruimde schenkingsregeling. U kunt tot € 100.000,- belastingvrij schenken als deze schenking gebruikt wordt voor de aankoop of renovatie van een woning of de aflossing van een hypotheek.

Op welke termijn bent u van plan een eerstvolgende schenking te doen?

Heeft u gebruikgemaakt van de verruimde schenkingsregeling tot € 100.000,- of bent u nog van plan hier gebruik van te maken?

in de komende 12 maanden

14%

ja, ik heb hier gebruik van gemaakt

over 1-2 jaar

17%

46% 12%

over 3-5 jaar

9% over 5-10 jaar

8%

nee, ik heb hier nog geen gebruik van gemaakt maar ben dit nog wél van plan

over meer dan 10 jaar

10%

74%

10% weet niet

Basis: overweegt schenking in toekomst n=320

Van het totaal aantal vermogenden (n=561) heeft 12% gebruik gemaakt van de verruimde schenkingsregeling en is 6% dit nog van plan.

nee, ik heb hier geen gebruik van gemaakt en dit ben ik ook niet van plan

Basis: overweegt schenking in toekomst binnen 12 maanden of heeft schenking in verleden gedaan n=394

8

Overgrote deel van ‘verleden schenkers’ heeft aan kinderen geschonken Hulp bij aankoop van een huis is hier een veel genoemde reden voor  82% van de vermogenden heeft in het verleden aan zijn of haar kind(eren) geschonken. De meest genoemde redenen om aan kinderen te schenken, zijn hulp bij de aankoop van een huis en belastingvoordeel.  Opvallend is dat een kwart aan goede doelen/instellingen heeft geschonken

Open vraag*: Wat zijn voor u de redenen geweest om aan u uw kind(eren) te schenken?

Aan wie of wat heeft u geschonken?

82%

kinderen

24%

goed doel/instelling

19%

kleinkinderen

kerk

11%

vrienden

4%

broers of zussen

3%

lokale organisatie/instelling ouders anders

Basis: in verleden geschonken n=330

 Aankoop van huis  Belastingvoordeel/ belastingvrij schenken  Verminderen erfbelasting van kind/opmaken van spaargeld  Schenken met warme hand  Leuk om te doen/ leuk voor ze  Steuntje/ondersteunen/helpen van kind(eren)  We hadden geld over/ delen in welvaart neef en nicht

3% 1% 6%

schoonfamilie

*meest voorkomende antwoorden op deze vraag worden weergegeven

zorgverleners

9

De meest genoemde reden om te schenken aan een goed doel is om een ander te kunnen helpen

Waarom heeft u geschonken aan een goed doel?

een goede manier om een ander te kunnen helpen

92%

vanwege de fiscale voordelen

ik weet niet aan wie of wat ik anders moet schenken

anders

17%

0%

12%

Basis: in verleden aan goed doel geschonken n=78

10

Ook voor schenkingen in de toekomst zijn kinderen de meest genoemde bestemming

Open vraag*: Wat zijn voor u de redenen om wel aan u uw kind(eren) te schenken? n=271

Aan wie of wat overweegt u om in de toekomst een deel van uw vermogen te schenken?

85%

kinderen

28%

kleinkinderen

22%

goed doel/instelling

kerk broers of zussen

vrienden

8%

4% 3%

ouders

1%

lokale organisatie/instelling

0%

anders

 Aankoop eigen huis  Aflossen hypotheek  Belasting technisch/ belastingvrij schenken  Beperken successie  Financiële ondersteuning

neven en nichten

7%

Open vraag*: Wat zijn voor u de redenen om niet aan u uw kind(eren) te schenken? n=51

 Als ze het verbrassen/ over de balk gooien/verkwisting  Als het voor de kinderen financieel ongunstiger is  Ruzie/ verbreken contact  Geld zelf in de toekomst nodig hebben

andere familieleden

*meest voorkomende antwoorden op deze vraag worden weergegeven Basis: overweegt schenking in toekomst n=320

11

Schenken van gelijke bedragen aan (klein)kinderen wordt als belangrijk ervaren

ik vind het belangrijk om alle kinderen een gelijk bedrag te schenken

85%

Top two

5%

ik vind het belangrijk om alle kleinkinderen een gelijk bedrag te schenken

Bottom two

78%

Top two

Basis: vermogenden met kinderen (excl. niet van toepassing) n=398

7%

Bottom two

Basis: vermogenden met kinderen (excl. niet van toepassing) n=309

Hoewel kinderen vaak de schenkingsbestemming zijn, zou bijna de helft van alle vermogenden het vervelend vinden als een kind uit zichzelf over een schenking begint.

Ik zou het vervelend vinden als mijn kind uit zichzelf over een schenking begint

45%

Top two Basis: vermogenden met kinderen (excl. niet van toepassing) n=419

32%

Bottom two

rest Top two = (helemaal ) mee eens Bottom two = (helemaal) mee oneens

12

De helft van de vermogenden heeft in het verleden zelf weleens een schenking ontvangen

Heeft u in het verleden zelf weleens een schenking ontvangen?

1%



Ongeveer de helft van de vermogenden (52%) heeft zelf weleens een schenking ontvangen. Iets minder (46%) geeft aan nooit een schenking te hebben ontvangen.



Vrouwen hebben vaker dan mannen in het verleden een schenking ontvangen (62% versus 48%).



Wanneer we kijken naar leeftijd dan zien we dat naarmate men ouder is, men minder vaak zelf een schenking heeft ontvangen.  Van de vermogenden in de leeftijd 66 jaar of ouder heeft 42% zelf weleens een schenking ontvangen, tegenover 60% van de vermogenden in de leeftijd 31 t/m 54 jaar.

1%

46% 52%

ja nee weet niet geen antwoord

Basis: totaal n=561

13

•2 Schenking meestal in geld

14

Vrijwel alle ‘verleden schenkers’ hebben bij laatste schenking geld geschonken Voor twee derde was dit een maximaal een bedrag van € 10.000,-

Wat heeft u de laatste keer geschonken?

98%

geld

auto

3%

Hoe hoog was het bedrag dat u de laatste keer geschonken heeft? minder dan € 5.000,-

43%

€ 5.000,- tot € 10.000,-

23%

€ 10.000,- tot € 15.000,onroerend goed

2%

€ 15.000,- tot € 20.000,-

5% 3%

€ 20.000,- tot € 30.000,sieraden

kunst

2% 1%

antiek

1%

aandelen

0%

€ 30.000,- tot € 40.000,-

9%

2%

€ 40.000,- tot € 50.000,-

5%

€ 50.000,- tot € 60.000,-

1%

€ 60.000,- tot € 75.000,-

1%

€ 75.000,- tot € 100.000,meer dan € 100.000,-

anders

2%

geen antwoord weet niet

Basis: in verleden geschonken n=330

5% 1% 2%

1%

Basis: laatste schenking was geld n=322

15

Ook in de toekomst verwachten vermogenden met name geld te schenken Onroerend goed wordt na geld het meest genoemd

Wat bent u van plan om in de toekomst te schenken?

97%

geld

Hoe hoog is het bedrag dat u van plan bent om te schenken bij uw eerstvolgende schenking? minder dan € 5.000,-

26%

€ 5.000,- tot € 10.000,-

onroerend goed

14%

sieraden

5%

kunst

5%

€ 10.000,- tot € 15.000,-

€ 15.000,- tot € 20.000,€ 20.000,- tot € 30.000,€ 30.000,- tot € 40.000,-

aandelen

5%

auto

4%

antiek

3%

weet niet

1%

anders

2%

€ 40.000,- tot € 50.000,-

3% 2% 3%

1% 4%

€ 50.000,- tot € 60.000,-

1%

€ 60.000,- tot € 75.000,-

1%

€ 75.000,- tot € 100.000,-

2%

meer dan € 100.000,-

2%

geen antwoord weet niet

Basis: overweegt schenking in toekomst n=320

27%

7%

22% Basis: van plan geld te schenken n=310

16

Eén op de vijf vermogenden schenkt liever in één keer een groot bedrag dan periodiek kleinere bedragen

Ik schenk liever in één keer een groot bedrag dan periodiek kleinere bedragen (bijvoorbeeld halfjaarlijks of jaarlijks)

20%

39%

Basis: totaal n=561

Top two

Bottom two

Top two = (helemaal ) mee eens Bottom two = (helemaal) mee oneens

Het grootste deel van de vermogenden, 38%, heeft liever niet dat de ontvanger zelf over de schenking begint. 28% van de vermogenden vindt dit wel oké.

Wat mij betreft mag een potentiële ontvanger uit zichzelf over een schenking beginnen

28%

Top two Basis: totaal n=561

38%

Bottom two Top two = (helemaal ) mee eens Bottom two = (helemaal) mee oneens

17

‘Verleden schenkers’ hadden even vaak wel als geen bestedingsdoel in gedachten

 Iets meer dan de helft van de vermogenden (52%) had een bestedingsdoel in gedachten bij het doen van een schenking. Het meest genoemde bestedingsdoel is een huis (50%).

Welk(e) bestedingsdoel(en) had u voor de ontvanger in gedachten?

50%

huis Had u een bestedingsdoel/bestedingsdoelen voor de ontvanger in gedachten bij het doen van deze schenking?

48%

16%

aflossen (studie)schuld studie

11%

consumptief (auto, vakantie etc.)

11%

levensonderhoud

10%

ja

52%

nee

vermogensopbouw (sparen/beleggen)

rijbewijs

bijdrage kosten kinderopvang

2%

omscholing bij werkeloosheid

1%

anders Basis: in verleden geld geschonken n=322

8% inrichting huis/bedrijf omzetten/aflossen hypotheek

22%

Basis: bestedingsdoel in gedachten n=167

18

Zeven op de tien ‘toekomst schenkers’ hebben geen bestedingsdoel in gedachten Heeft men dit wel, dan zijn een huis, aflossing (studie)schuld en studie de meest genoemde bestedingsdoelen.

Welk(e) bestedingsdoel(en) heeft u voor de ontvanger in gedachten bij het doen van een schenking ?

51%

huis Heeft u een bestedingsdoel/bestedingsdoelen voor de ontvanger in gedachten bij het doen van een eerstvolgende schenking?

4%

aflossen (studie)schuld

22%

studie

22%

vermogensopbouw (sparen/beleggen)

26%

17%

consumptief (auto, vakantie etc.)

5%

levensonderhoud

5%

ja nee

weet niet

70%

bijdrage kosten kinderopvang

0%

omscholing bij werkeloosheid

0%

anders Basis: van plan geld te schenken n=310

aflossing hypotheek

goede doelen

16%

Basis: bestedingsdoel in gedachten n=82

19

Aanzienlijk deel van vermogenden wil achter het bestedingsdoel van ontvanger staan Ondanks dat de schenker zelf vaak geen specifiek doel in gedachten heeft

ik schenk alleen wanneer ik achter het bestedingsdoel van de ontvanger sta

42%

Top two

27%

Bottom two

Top two = (helemaal ) mee eens Bottom two = (helemaal) mee oneens Basis: totaal n=561

20

Bij eerdere schenkingen heeft ruim een kwart voorwaarden gesteld aan de schenking Meestal met betrekking tot het bestedingsdoel

Heeft u voorwaarden gesteld aan de ontvanger alvorens te schenken? Welke voorwaarden heeft u gesteld voorafgaand aan de schenking?

ik heb het bestedingsdoel vastgesteld

72%

28% ja

ik heb uitsluiting van aangetrouwde familieleden vastgesteld

14%

nee

72%

ik heb de leeftijd waarop de ontvanger over het geld/de goederen kon beschikken vastgesteld geen antwoord

Basis: in verleden geschonken n=330

anders

10%

3%

bedrag terug lenen

eisen testament 21%

Basis: voorwaarden gesteld n=94

21

Voor toekomstige schenkingen stellen zeven op de tien vermogenden geen voorwaarden vast voorafgaand aan de schenking Indien dit wel gebeurt dan gaat het meestal om het bestedingsdoel

Stelt u voorwaarden vast voor de ontvanger of bent u dit van plan voorafgaand aan ontvangst van de schenking?

Welke voorwaarden stelt u vast of bent u van plan vast te stellen?

ik stel het bestedingsdoel vast

71%

7%

24% ja

ik stel de uitsluiting van aangetrouwde familieleden vast

30%

ik stel de leeftijd waarop de ontvanger over het geld/de goederen kan beschikken vast

29%

nee weet niet

69%

anders Basis: overweegt schenking in toekomst n=320

aantal behaalde studiepunten

10%

sparen voor later/ vijf jaar vastzetten

Basis: overweging stellen van voorwaarden n=77

22

Verantwoordelijkheidsgevoel en de financiële kennis kinderen zijn geen groot zorgenpunt Dit kan de afwezigheid van het stellen van voorwaarden verklaren

Als het op vermogensoverdracht aankomt, maak ik mij regelmatig zorgen over het verantwoordelijkheidsgevoel van mij kind

11%

72%

Top two

Bottom two

Basis: vermogenden met kinderen (excl. niet van toepassing) n=401

Als het op vermogensoverdracht aankomt, maak ik mij regelmatig zorgen over de financiële kennis van mijn kind

14%

64%

Top two

Bottom two

Basis: vermogenden met kinderen (excl. niet van toepassing) n=394

Top two = (helemaal ) mee eens Bottom two = (helemaal) mee oneens

23

•3

Familiehypotheekregeling: bekend maar weinig gebruikt

24

Zeven op de tien vermogenden zijn bekend met de familiehypotheekregeling De meerderheid hiervan heeft hier nog nooit gebruik van gemaakt en is dit ook niet van plan Informatie Binnen Nederland is er de mogelijkheid om geld te lenen aan uw kind voor het kopen van een woning door middel van de zogenoem de ‘familiehypotheek’. U kunt daarbij als ouder een hypotheek verstrekken aan uw kind. Uw kind betaalt aan u rente over deze hypotheek. Deze rente kan voor u hoger zijn dan de rente op uw spaarrekening. Als de familiehypotheek aan bepaalde voorwaarden voldoet is de rente voor uw kind fiscaal aftrekbaar. U kunt de rente die uw kind aan u betaald heeft terug schenken; tot 5229,-- euro kan dit jaarlijks belastingvrij. Dit zorgt voor lagere lasten voor uw kind (goedkoper wonen of mogelijkheid tot aankoop van een duurdere woning).

Bent u bekend met de ‘familiehypotheek’regeling?

Heeft u weleens gebruikgemaakt van deze familiehypotheek?

Bent u in de toekomst van plan om gebruik te maken van de familiehypotheek?

9%

2% 4%

21%

12% 31%

69%

82%

13%

ja

nee

57%

82%

69%

ja, ik heb een hypotheek verleend maar de betaalde rente niet terug geschonken ja, ik heb een hypotheek verleend en de betaalde rente terug geschonken nee

ja

nee

niet van toepassing

weet niet

geen antwoord Basis: totaal n=561

Basis: bekend met familiehypotheek n=385

Basis: geen gebruik gemaakt van familiehypotheek n=317

25

Een op de vijf vermogenden met kinderen heeft weleens gebruik gemaakt van de familiehypotheek Hiervan heeft het merendeel de betaalde rente terug geschonken Informatie Binnen Nederland is er de mogelijkheid om geld te lenen aan uw kind voor het kopen van een woning door middel van de zogenoem de ‘familiehypotheek’. U kunt daarbij als ouder een hypotheek verstrekken aan uw kind. Uw kind betaalt aan u rente over deze hypotheek. Deze rente kan voor u hoger zijn dan de rente op uw spaarrekening. Als de familiehypotheek aan bepaalde voorwaarden voldoet is de rente voor uw kind fiscaal aftrekbaar. U kunt de rente die uw kind aan u betaald heeft terug schenken; tot 5229,-- euro kan dit jaarlijks belastingvrij. Dit zorgt voor lagere lasten voor uw kind (goedkoper wonen of mogelijkheid tot aankoop van een duurdere woning).

Bent u bekend met de ‘familiehypotheek’regeling?

Heeft u weleens gebruik gemaakt van deze familiehypotheek?

Bent u in de toekomst van plan om gebruik te maken van de familiehypotheek?

2% 5%

12%

16% 31%

69%

28% 78%

78%

7%

69%

ja

nee

ja, ik heb een hypotheek verleend maar de betaalde rente niet terug geschonken ja, ik heb een hypotheek verleend en de betaalde rente terug geschonken nee

ja

nee

53%

niet van toepassing

weet niet

geen antwoord

Basis: Vermogenden met kinderen (excl. ‘weet niet’) n=431

Basis: bekend met familiehypotheek n=299

Basis: geen gebruik gemaakt van familiehypotheek n=232

26

•4 Onderzoeksverantwoording

27

Onderzoeksverantwoording  Doelgroep Financieel mede- of eindverantwoordelijken in huishoudens met een belegd of gespaard vermogen van € 100.000,- of meer. Er hebben 561 respondenten aan het onderzoek meegedaan.  Steekproefbron •

TNS NIPObase.

 Vragenlijst De vragenlijst had een gemiddelde duur van 7 minuten. In totaal zijn er 32 vragen en 8 stellingen voorgelegd met betrekking tot het onderwerp schenken.  Veldwerkmethode •

Online.

 Veldwerkperiode •

Woensdag 8 oktober tot en met zondag 19 oktober 2014.

28