Gericht investeren voor minder economische schade door files Economische Wegwijzer 2015 nader verklaard Files veroorzaken niet alleen grote ergernis, maar ook grote financiële schade. Vooral bij het goederenvervoer over de weg. Goederen kunnen niet op tijd worden afgeleverd en vrachtauto’s staan nodeloos stil. Het is een kostenpost die doorwerkt in de totale logistieke keten en daarom de concurrentiekracht van de Nederlandse economie negatief beïnvloedt. Dit vraagt om een oplossing. De laatste jaren is er voortgang geboekt bij de aanpak van knelpunten. Op veel belangrijke corridors zijn wegverbredingen gerealiseerd, of staan gepland. Dat heeft geleid tot een vermindering van de filedruk. Maar het is de vraag of de weguitbreidingen voldoende oplossend vermogen bieden voor de middellange en lange termijn en of alle belangrijke knelpunten ook daadwerkelijk tijdig worden aangepakt. In 2014 is de daling van de filedruk al tot stilstand gekomen. Dit jaar is er weer sprake van een stijging. Beperkte middelen vragen gerichte investeringen Om de schade voor de Nederlandse economie zoveel mogelijk te beperken is een goed beeld nodig van de precieze knelpunten op het wegennet. Als die duidelijk zijn, kan gericht naar de meest effectieve en meest economische oplossing worden gezocht. Daarbij is duidelijk dat de beschikbare financiële middelen de komende jaren beperkt zijn. Dat vraagt om prioriteit voor die knelpunten die de meeste economische schade veroorzaken. Perspectief vrachtverkeer helpt bij maken keuzes De hoeveelheid vrachtverkeer is een goede graadmeter voor het economische belang van een weg. De reistijdwaardering is namelijk bij het wegvervoer veel hoger dan bij ander verkeer. Hoe hoger het aandeel vrachtverkeer, hoe groter het belang van de economische centra die door de weg met elkaar worden verbonden. Het bepalen van de grootste knelpunten voor het vrachtverkeer helpt daarom bij het maken van keuzen voor een economische optimale besteding van de schaarse overheidsmiddelen. Vier vragen voor gerichte prioriteiten TLN en EVO hebben een analyse gemaakt van de grootste knelpunten voor het vrachtverkeer. Dat is gedaan aan de hand van een viertal vragen: 1. Op welke wegen is de intensiteit van het vrachtverkeer het grootst? 2. Op welke van die wegen doen zich de grootste knelpunten (files) voor? 3. Welke van deze knelpunten worden door de overheid aangepakt? 4. Welke ontwikkelingen kunnen voor nieuwe knelpunten voor het vrachtverkeer zorgen? Het resultaat is een lijst met 'witte vlekken', van knelpunten waarvoor nog geen adequate oplossing is. Hier zal snel een oplossing voor moeten komen.
1
Voor het hoofdwegennet maken we gebruik van de volgende gegevens: Een analyse door TNO van de duurste knelpunten voor het vrachtverkeer in 2014 Het Rijksinvesteringsprogramma MIRT 2016 Nationale Markt- en Capaciteitsanalyse (NMCA) uit 2013
Vrachtverkeer concentreert zich op aantal corridors Voor vrachtverkeer zijn met name de corridors tussen de mainports Rotterdam, Schiphol en het achterland het drukst bereden. Naar het oosten zijn dat vooral de corridor A20/A12/A28/A1 en de corridor A15/A50/A1. Naar het zuidoosten gaat het om de corridor A16/A58/A67 en naar het zuiden om de A16. Verder valt op dat ook de A2 tussen Amsterdam en 's-Hertogenbosch een belangrijke vrachtcorridor is. Figuur 1 geeft dit visueel weer.
Filecijfers zijn per wegvak bekend Rijkswaterstaat (RWS) maakt elke jaar overzichten van wegen met de grootste filedruk. Per wegvak wordt bijgehouden het aantal files en de gemiddelde lengte. Tevens wordt de filezwaarte berekend. Dat is de gemiddelde filelengte x de gemiddelde duur van de file. De filezwaarte wordt uitgedrukt in kilometerminuten. Deze gegevens verschillen uiteraard van jaar tot jaar, bijvoorbeeld als gevolg van wegwerkzaamheden. Fileoverzichten geven daarom elk jaar een iets andere rangschikking aan van de grootste knelpunten. In 2014 deden de grootste knelpunten voor het totale verkeer zich voor op:
A20 A20 A1 A16 A28 A9 A20 A4 A12 A13 A27
Van Hoek van Holland Hoek van Holland Amsterdam Breda Amersfoort Alkmaar Gouda Delft Utrecht Rijswijk Gorinchem
Naar Gouda Gouda Amersfoort Rotterdam Utrecht Amstelveen Hoek van Holland Amsterdam Arnhem Rotterdam Breda
Koplocatie Terbregseplein Moordrecht Eembrugge Terbregseplein Rijnsweerd Badhoevedorp Rotterdam-Centrum Zoeterwoude-Dorp Oosterbeek Kleinpolderplein Merwedebrug
Bron: VID
2
Figuur 1: Intensiteit vrachtverkeer op rijkswegen (2011)
Bron: RWS
In zeven stappen naar duurste files voor vrachtverkeer In 2010 t/m 2015 heeft TNO voor TLN en EVO een overzicht gemaakt van de grootste knelpunten voor het vrachtverkeer in het voorgaande jaar. TNO heeft daarbij gebruik gemaakt van RWS-gegevens en op hoofdlijnen de volgende methode gehanteerd:
3
1. Bepalen van het percentage vrachtverkeer per wegvak en per rijrichting; 2. Koppelen van het percentage vrachtverkeer aan de gegevens over de filezwaarte per wegvak en rijrichting; 3. Corrigeren van de gegevens uit stap 2 voor binnen en buiten de spits (het aandeel vrachtverkeer is tijdens de spits lager dan daarbuiten) 4. Vaststellen van het aantal rijstroken per wegvak en rijrichting 5. Bepalen van het aantal voertuigverliesuren voor vrachtauto’s per wegvak en rijrichting met behulp van de filezwaarte, het aandeel vrachtverkeer in de spits, het aandeel vrachtverkeer in de daluren en het aantal rijstroken per wegvak per richting 6. Bepalen van het schadebedrag voor vrachtverkeer per wegvak en rijrichting door het aantal voertuigverliesuren te vermenigvuldigen met de ‘value-of-time’ van € 43,34 per uur (Bron: KiM). 7. Rangschikken van de lijst van wegvakken en richtingen naar schadebedrag, aflopend van hoog naar laag. Dat levert voor 2014 het volgende beeld op: Tabel 2: Top-50 wegvakken met grootste economische schade voor het vrachtverkeer in 2014 Rank Weg Koplocatie Subtraject Schade (€ mln) 1 A20 tussen Cortlandt-Aquaduct en Nieuwerkerk van Hoek van Holland naar Gouda 4,4 a/d IJssel 2 A20 tussen Crooswijk en Terbregseplein van Hoek van Holland naar Gouda 3,1 3
A15
tussen Alblasserdam en Papendrecht
van Ridderkerk naar Gorinchem
2,6
4
A16
tussen Moerdijkbrug en Klaverpolder
van Rotterdam naar Breda
2,3
5
A27
van Gorinchem naar Breda
2,3
6
A4
tussen Industrieterrein Avelingen en Merwedebrug tussen Leidschendam en Zoeterwoude-Dorp
van Delft naar Amsterdam
2,2
7
A16
tussen Moerdijkbrug en 's-Gravendeel
van Breda naar Rotterdam
2,2
8
A13
tussen Overschie en Kleinpolderplein
van Rijswijk naar Rotterdam
2,1
9
A27
tussen Lexmond en Noordeloos
van Utrecht naar Gorinchem
2,1
10
A1
tussen Eembrug en Bunschoten
van Amsterdam naar Amersfoort
2,1
11
A20
tussen Crooswijk en Rotterdam-Centrum
van Gouda naar Hoek van Holland
2,0
12
A1
1,7
13
A27
tussen Brug Over Het Amsterdam-Rijnkanaal van Amersfoort naar Amsterdam en Diemen tussen Noordeloos en Lexmond van Gorinchem naar Utrecht
14
A12
tussen Wageningen en Oosterbeek
van Utrecht naar Arnhem
1,6
15
A58
van Tilburg naar Eindhoven
1,6
16
A15
tussen Moergestel en Brug Over Het Wilhelminakanaal Hm 20.7 tussen Papendrecht en Sliedrecht-West
van Ridderkerk naar Gorinchem
1,5
17
A1
tussen Eembrug en Eembrugge
van Amersfoort naar Amsterdam
1,5
18
A67
van Eindhoven naar Turnhout
1,5
19
A8
tussen Leenderheide/Randweg N2 en Leenderheide tussen Zaandam en Zaanstad-Zuid
van Zaandam naar Amsterdam
1,4
20
A15
tussen Botlektunnel en Spijkenisse
van Ridderkerk naar Rozenburg
1,4
21
A12
tussen Bodegraven en Nieuwerbrug
van Den Haag naar Utrecht
1,4
22
A27
tussen Everdingen en Lexmond
van Utrecht naar Gorinchem
1,4
23
A27
tussen Hank en Nieuwendijk
van Breda naar Gorinchem
1,4
1,6
4
24
A1
van Amsterdam naar Amersfoort
1,3
A1
tussen Diemen en Brug Over Het Amsterdam-Rijnkanaal tussen Eemnes en Soest
25
van Amsterdam naar Amersfoort
1,3
26
A13
tussen Tu Delft en Berkel En Rodenrijs
van Rijswijk naar Rotterdam
1,2
27
A16
tussen Feijenoord en Ridderkerk-Noord
van Rotterdam naar Breda
1,2
28
A15
tussen Sliedrecht-Oost en Sliedrecht-West
van Gorinchem naar Ridderkerk
1,1
29
A2
tussen Batadorp en De Hogt
van Eindhoven naar Maastricht
1,1
30
A58
van Eindhoven naar Tilburg
1,1
31
A50
tussen Brug Over Het Wilhelminakanaal Hm 20.7 en Moergestel tussen Renkum en Grijsoord
van Oss naar Arnhem
1,1
32
A15
van Rozenburg naar Ridderkerk
1,1
33
A27
tussen A15: Rozenburg-Centrum en Rozenburg-Centrum tussen Utrecht-Noord en Bilthoven
van Utrecht naar Almere
1,1
34
A15
tussen Gorinchem en Gorinchem
van Ridderkerk naar Gorinchem
1,1
35
A2
van Maastricht naar Eindhoven
1,1
36
A67
tussen Leenderheide/Randweg N2 en Leenderheide tussen Someren en Geldrop
van Venlo naar Eindhoven
1,1
37
A59
van Zonzeel naar Oss
1,1
38
A2
tussen Brug Over Het Wilhelminakanaal en Oosterhout tussen Empel en Empelbrug
van 's-Hertogenbosch naar Utrecht
1,0
39
A16
tussen Feijenoord en Van Brienenoordbrug
van Breda naar Rotterdam
1,0
40
A9
tussen Raasdorp en Badhoevedorp
van Alkmaar naar Amstelveen
1,0
41
A1
tussen Deventer-Oost en Bathmen
van Apeldoorn naar Hengelo
1,0
42
A13
tussen Berkel En Rodenrijs en Tu Delft
van Rotterdam naar Rijswijk
1,0
43
A15
van Gorinchem naar Ridderkerk
1,0
44
A12
tussen Gorinchem en HardinxveldGiessendam tussen Oosterbeek en Wageningen
van Arnhem naar Utrecht
1,0
45
A27
tussen Rijnsweerd en Lunetten
van Utrecht naar Gorinchem
1,0
46
A58
tussen Bavel en Tilburg-Reeshof
van Breda naar Tilburg
0,9
47
A1
tussen Hoevelaken en Barneveld
van Amersfoort naar Apeldoorn
0,9
48
A2
tussen De Hogt en Batadorp
van Maastricht naar Eindhoven
0,9
49
A2
tussen Geldermalsen en Deil
van Utrecht naar 's-Hertogenbosch
0,9
50
A27
tussen Hilversum en Bilthoven
van Almere naar Utrecht
0,8
Bron: TNO
Een aantal van deze knelpunten ligt dicht bij elkaar. Het is daarom ook interessant om over meerdere wegvakken te kijken naar de vertraging. Hiertoe is een aantal ‘trajecten’ opgesteld, die bestaan uit een serie aansluitende wegvakken op een weg, tussen twee knooppunten. Deze trajecten kunnen ook weer worden gerangschikt naar economische schade. Dan ontstaat het volgende beeld:
5
Tabel 3: Top-20 van trajecten met meeste economische schade voor het vrachtverkeer (totaal van beide richtingen) in 2014 Rank
Weg
Traject
Schade
Schade
2014
2013
(€ mln)
(€ mln)
1
A58
knp Galder – knp Batadorp
8,4
7,2
2
A20
knp Kleinpolderplein – knp Terbregseplein
7,0
5,8
3
A13
knp Ypenburg – knp Kleinpolderplein
6,9
7,0
4
A27
knp Gorinchem – knp Hooipolder
6,5
7,4
5
A12
Gouwe – knp Oudenrijn
6,4
5,4
6
A1
knp Eemnes- knp Hoevelaken
6,4
6,3
7
A1
knp Diemen – knp Muiderberg
6,4
2,8
8
A20
knp Terbregseplein – knp Gouwe
6,4
6,0
9
A27
knp Everdingen – knp Gorinchem
6,1
5,0
10
A2
knp Deil – knp Empel
3,8
3,1
11
A15
knp Ridderkerk – aansluiting N3 (Papendrecht)
3,7
0,3
12
A2
knp De Hogt- knpt Leenderheide
3,2
3,1
13
A2
knp Everdingen – knp Deil
3,1
1,5
14
A2
knp Holendrecht – knp Oudenrijn
3,0
2,4
15
A16
knp Klaverpolder – knp Zonzeel
2,8
1,4
16
A15
Papendrecht – knp Gorinchem
2,7
5,0
17
A1
knp Beekbergen – knp Azelo
2,7
3,6
18
A12
knp Maanderbroek – knp Grijsoord
2,6
2,4
19
A12
knp Waterberg – knp Oud Dijk
2,5
2,8
20
A16
knp Terbregseplein – knp Ridderkerk
2,3
2,5
Bron: TNO
De totale directe vertragingsschade in 2014 door vertragingen voor het vrachtverkeer op deze top 20 trajecten is 93 miljoen euro. In de vorige versie van de Economische Wegwijzer bedroeg de schade voor de top 20 trajecten nog 98 miljoen euro. De schade is in 2014 dus licht gedaald. De samenstelling van de top-20 is veranderd. Van de trajecten die 2014 in de top-20 staat, is de schade in veel gevallen gestegen ten opzichte van het jaar daarvoor. Relatief grote stijgingen deden zich onder meer voor op de A20 Kleinpolderplein-Terbregseplein, de A58 Galder-Batadorp, de A1 Diemen-Muiderberg, de A15 bij Papendrecht, de A2 Everdingen-Deil en de A16 Klaverpolder-Zonzeel. Op een aantal trajecten is de schade gedaald, zoals op de A27 Gorinchem-Hooipolder, de A15 Papendrecht-Gorinchem en de A1 Beekbergen-Azelo. Overall is wel sprake van een stijging van de fileschade voor het vrachtverkeer in 2014 met ruim zes procent ten opzichte van het vorige jaar.
6
Files kosten vrachtverkeer € 655 – 852 miljoen per jaar TNO heeft een inschatting gemaakt van de directe vertragingsschade van alle knelpunten voor het vrachtverkeer. Voor 2014 komt die uit op € 275. Dat is een stijging van ruim 6% ten opzichte van 2013 (€ 258 miljoen). Naast deze directe vertragingsschade, leiden files voor het vrachtverkeer ook tot andere, extra kosten. Zo kan een file worden vermeden door om te rijden (omrijkosten). Ook kan door files de inzet van extra voertuigen noodzakelijk zijn om binnen een bepaald tijdvenster toch alle goederen te kunnen afleveren. Verder vereist het inspelen op files aanpassingen in de rit- en routeplanning en dus extra inspanningen van de planningsafdelingen van ondernemers. TNO schat de totale kosten voor het vrachtverkeer als gevolg van files in 2014 op € 655 miljoen tot € 852 miljoen.
Extra wegcapaciteit helpt Uit de drie Economische Wegwijzers die TNO voor 2009 t/m 2014 heeft gemaakt, blijkt dat grote knelpunten na uitbreiding van de wegcapaciteit sterk dalen in de schadeoverzichten. Projecten die daarbij opvallen zijn: 2009
2010
2011
2012
2013
2014
2009-2014
(€ mln)
(€ mln)
(€ mln)
(€ mln)
(€ mln)
(€ mln)
A2 knp Holendrecht – knp Oudenrijn
19,3
24,7
5,7
1,2
2,8
3,0
-84%
A12 Gouwe – knp Oudenrijn
17,5
16,3
8,3
7,8
5,4
6,4
-63%
A50 knp Grijsoord – knp Valburg
15,1
16
10,1
6,1
3,2
1,4*
-91%
A1 knp Diemen – knp Muiderberg
7,9
9,7
4,5
2,8
3,7
6,4
-19%
A27 knp Lunetten – knp Everdingen
5,0
7,7
2,4
0,6
0,5
0,8*
-84%
A28 knp Rijnsweerd – knp Hoevelaken
9,2
12,5
14,2
14,1
4,9
1,6*
-83%
Bron: TNO (* = berekening TLN)
Trajecten als de A10 west (Coentunnel), A12 Lunetten-Maanderbroek, A28 RijnsweerdHoevelaken, A50 Grijsoord-Valburg en Valburg-Ewijk zijn uit de top-20 verdwenen. Dat geldt helaas niet voor alle trajecten waar de wegcapaciteit is uitgebreid, zoals A12 GouweOudenrijn en de A1 Diemen-Muiderberg en de A2 Holendrecht-Oudenrijn. Deze trajecten zijn nog steeds in de top-20 te vinden, maar wel met een aanzienlijk lagere fileschade dan vóór de weguitbreidingen. Wegen waar de capaciteit nog niet is uitgebreid en die al in 2009 in de top-20 stonden, zijn daar nog steeds in te vinden. Dat zijn onder meer de A20 Kleinpolderplein-Terbregseplein, de A13 Ypenburg-Kleinpolderplein en de A27 EverdingenGorinchem. Aanpak overheid is goed, maar kan beter De overheid heeft een meerjaren investeringsprogramma voor de weginfrastructuur, het MIRT. Daarin zijn diverse projecten opgenomen om de knelpunten op het hoofdwegennet aan te pakken. Om te zien of ook voor het vrachtverkeer de belangrijkste knelpunten worden
7
aangepakt, zijn de investeringsplannen vergeleken met de top 20 knelpunten voor het vrachtverkeer. Op vijf trajecten zijn in 2014 projecten opgeleverd om de wegcapaciteit te vergroten, of wordt er aan dergelijke projecten gewerkt. Het zijn: A1 Diemen-Muiderberg (aanleg Schiphol-Amsterdam-Almere) A1 Eemnes-Hoevelaken (A27/A1 Utrecht-Noord - knooppunt Eemnes - aansluiting Bunschoten-Spakenburg) A12 Gouwe-Oudenrijn (Parallelstructuur A12, Verbindingsboog Moordrecht) A12 Maanderbroek-Grijsoord A13 Ypenburg-Kleinpolderplein (A4 Delft-Schiedam, oplevering eind 2015) A15 Benelux-Vaanplein (oplevering december 2015) Op een aantal trajecten zijn MIRT-verkenningen gestart, maar is nog niet tot uitvoering besloten. Het gaat dan om: A1 Beekbergen-Azelo (Voorkeursalternatief) A12 Waterberg – Oud Dijk (OTB verbinding A15/A12) A13 Ypenburg-Kleinpolderplein (OTB Verbindingsboog A13/A16) A15 Ridderkerk-Gorinchem (Bestuursovereenkomst verkenning Sliedrecht) A20 Kleinpolderplein-Terbregseplein (OTB Verbindingsboog A13/A16) Blankenburgtunnel: tunnelverbinding tussen de A15 en de A20 A27 Gorinchem-Hooipolder (Verkenning A27 Houten-Hooipolder) A58 Galder-Batadorp (A58 St Annabosch-Galder; A58 Eindhoven-Tilburg) Bij deze projecten zal de economische schade dus voorlopig niet dalen. Verder heeft de minister van Infrastructuur en Milieu het initiatief genomen voor een achttal ‘brede MIRT-onderzoeken’, waarin het rijk samen met decentrale overheden en het bedrijfsleven oplossingen voor de bereikbaarheid zoekt in een aantal regio’s en op een aantal corridors. Voor het goederenvervoer gaat het om: Verkenning Noordkant Amsterdam Goederenvervoercorridor Oost (A15 Rotterdam-Duitsland) Goederenvervoercorridor Zuid (Rotterdam-Brabant/Limburg-Duitsland) Oostkant Amsterdam Met deze onderzoeken ontstaat aandacht voor een aantal belangrijke knelpunten uit de top20, zoals de A15 Papendrecht-Gorinchem, de A15 Gorichem-Deil en de A1 in ’t Gooi. Op korte termijn is hiervan echter geen snelle verlichting van de schade voor het vrachtvervoer te verwachten. Daarnaast zijn er zeven top-20 trajecten waarvoor geen projecten in het MIRT zijn opgenomen, waarvan vier op de A2: A2 De Hogt-Leenderheide A2 Everdingen-Deil A2 Deil-Empel A2 Holendrecht-Oudenrijn A20 Gouwe-Terbregseplein A16 Klaverpolder-Zonzeel A16 terbregseplein-Ridderkerk Ook hier is dus voorlopig geen verlichting van de schade te verwachten.
8
NMCA toont problemen op langere termijn Het ministerie van V&W heeft in 2011 een Nationale Markt- en Capaciteitsanalyse (NMCA) gepubliceerd. Deze is eind 2013 geactualiseerd. De NMCA geeft inzicht in de nationale bereikbaarheidsproblematiek op middellange (2020) en lange termijn (2030). In de analyse is ervan uitgegaan dat alle projecten uit het MIRT 2010 (met uitzondering van de verkenningen) in 2020 zijn uitgevoerd. Er is met twee groeiscenario’s gewerkt, de WLO-scenario’s van de Planbureaus. Het betreft een scenario met hoge economische groei (GE-scenario) en een scenario met lage economische groei (RC-scenario). De NMCA brengt dus in beeld welke problemen resteren als het nu voorziene investeringsprogramma is uitgevoerd. De NMCA geeft aan dat na uitvoering van het MIRT 2010 zelfs bij lage economische groei in 2028 in een aantal gebieden nog bereikbaarheidsproblemen blijven bestaan. Het gaat dat vooral om: De regio Amsterdam: de verbindingen naar Noord-Holland, Flevoland en Amersfoort (A7, A9, A10, A1, A6) De regio Rotterdam: de A13, A4, A20 en A13/16 De A2 Den Bosch-Deil Bij hoge economische groei is het aantal bereikbaarheidsproblemen in 2028 veel groter. Dan gaat het vooral om: De verbindingen tussen alle grote steden in de Randstad De verbindingen tussen de Randstad en Lelystad, Hoorn en Alkmaar, Almere, Apeldoorn, Ede Westelijk Brabant Den Bosch-Nijmegen Figuur 2: Bereikbaarheidsknelpunten in 2028 bij lage (links) en hoge economische groei (rechts)
Bron: Ministerie I&M
9
In de NMCA is helaas geen specifieke analyse voor het vrachtverkeer gemaakt.
Belangrijkste conclusies Met betrekking tot het vrachtverkeer kunnen de volgende conclusies worden getrokken, onderverdeeld naar een aantal regio’s: Regio Utrecht Voor de regio Utrecht is een aantal belangrijke verbredingen gerealiseerd, zoals verbredingen van de A2 tussen Amsterdam en Utrecht en de A12 Utrecht-Den Haag en de A28 Utrecht-Amersfoort. De NMCA toont aan dat geplande verbeteringen, zoals de Ring Utrecht (A12, A27 en de Noordelijke Randweg Utrecht) de A27/A1 en het knooppunt Hoevelaken noodzakelijk zijn om de regio – ook bij lage economische groei – in beweging te houden. Verder blijkt dat de A1 tussen Diemen en Hoevelaken een knelpunt blijft, waarvoor nog geen goede oplossing is voorzien. Dit traject is onderdeel van het ‘Internationaal kernnet logistiek’, dat in de Structuurvisie Infrastructuur en Milieu is vastgelegd. Regio Amsterdam In Noord-Holland en rondom Amsterdam zijn en worden tal van extra rijstroken, met name spitsstroken, aangelegd. Dat neemt niet weg dat er een aantal zorgelijke knelpunten over blijft, ook nadat de lopende projecten zijn uitgevoerd. De meest opvallende daarbij is de A1 door ’t Gooi. Deze weg dreigt na de uitvoering van de projecten A6-A1-A9 Schiphol-Almere en de A1-A27 Utrecht-Eemnes-Amersfoort een groot knelpunt te worden. Voor een structureel betere bereikbaarheid van Amsterdam zijn de opwaardering van de A10 Noord en een koppeling van de A8 aan de A9 noodzakelijk. De spitsstroken op de A9 tussen het knooppunt Raasdorp en Velsen lossen de problemen op deze weg niet op. Er zijn aanvullende maatregelen nodig om het Noordzeekanaal gebied bereikbaar te houden. Rotterdam Met het project A15Maasvlakte-Vaanplein wordt de bereikbaarheid van de haven verbeterd. Ook de doortrekking van de A4 tussen Delft en Schiedam vermindert files. Op de Rotterdamse ring (A20/A16) blijven knelpunten bestaan waarvoor een snelle uitvoering van de planstudie A13/A16 en de Blankenburgtunnel cruciaal is. Voor een robuuste ontsluiting van de Rotterdamse haven is namelijk een extra oeververbinding over de Nieuwe Maas noodzakelijk. Dit zal worden gerealiseerd door de aanleg van de Blankenburgtunnel. Duidelijk is dat zelfs na de realisatie van deze projecten de bereikbaarheid van haven en regio onder druk blijft staan, wanneer de economische groei weer aantrekt. De A15 tussen Papendrecht en Gorinchem – onderdeel van het ‘Internationaal kernnet logistiek’ – vormt specifiek voor het vrachtverkeer een probleem waarvoor nog geen oplossing is. Ook is geen toekomstvaste aanpak voorzien van de problemen op de A20 tussen de knooppuntenTerbregseplein en Gouwe en de A12 Gouwe-Oudenrijn. Oost-Nederland Voor de regio Arnhem-Nijmegen zullen de reeds gerealiseerde of geplande verbredingen van de A12 en de A50 voor de middellange termijn te weinig soelaas bieden. Om een verdere vermindering van files en een robuuster wegennet in de regio Arnhem-Nijmegen te realiseren is het noodzakelijk dat de A15 – onderdeel van het Internationaal kernnet logistiek – vanaf Ressen wordt doorgetrokken naar het de A12 bij Zevenaar. Ook de verbreding van 10
de A1 tussen Apeldoorn en Twente is essentieel om de bereikbaarheid van de regio op peil te houden. Voor zowel de A15 als de A1 geldt dat zij niet alleen van belang zijn voor de regionale bereikbaarheid maar ook cruciale achterlandverbindingen zijn voor Nederlandse mainports als de Rotterdamse haven en Schiphol. Verder vraagt de A15 tussen Gorinchem en Deil - een knelpunt dat nu al twee jaar in de top-20 staat - om een oplossing. Zuid-Nederland Voor Zuid-Nederland is de bereikbaarheid verbeterd rond Den Bosch en Eindhoven als gevolg van de aanleg van extra rijstroken op de A2. Op de langere termijn dreigen hier echter weer problemen, vooral op de A2 tussen Den Bosch en Deil. De A2 is onderdeel van het ‘Internationaal kernnet logistiek’. Voor de korte termijn is de bereikbaarheid van en naar Zuid-Nederland via de A27 tussen Utrecht-Gorinchem-knooppunt Hooipolder een groot probleem. Dit traject staat op plaats 2 en plaats 10 in de top-20. Verder zuidelijk slibt de corridor A58 (Bergen op Zoom-Eindhoven) steeds meer dicht, zonder dat er zicht is op toekomstvaste oplossingen.
11
Wat moet er structureel verbeteren? Gebaseerd op bovenstaande analyse, vinden TLN en EVO dat de volgende knelpunten met prioriteit moeten worden aangepakt: A1 Diemen-Hoevelaken (incl. A1 ’t Gooi) A1 Apeldoorn-Twente A2 Den Bosch-Deil A10 Noord (incl. koppeling A8-A9) A12 Gouwe-Oudenrijn Ring Utrecht A12,A27, randweg Noord A13/A16 Rotterdam A15 Papendrecht-Gorinchem A15/A12 Ressen–Zevenaar (Via15) Blankenburgtunnel: verbinding A15-A20 A20 Terbregseplein-Gouwe A27 Houten-Hooipolder Knooppunt Hoevelaken A28/A1 Corridor A58 Bergen op Zoom-Eindhoven
Meer weten? Transport en logistiek Nederland Wijnand van Zanten, telefoon (088) 4567214 e-mail
[email protected] • www.tln.nl EVO Marco Wiesehahn-Vrijman, telefoon (0)79 3467 313
[email protected] • www.evo.nl
November 2015
12
