Onthaalbrochure Onthaalbrochure
Geriatrie
A3.1 Geriatrie
A3.2 Geriatrie
Kamer 301 tem 314 Verpleegkundig diensthoofd: Sonja Aerts Geriater: dr. Els Vermeyen
kamer 315 tem 329
Tel.: 011 826 381
Tel.: 011 826 382
Verpleegkundig diensthoofd: Nancy Driesen Geriater: dr. Andre Haemers
mensen zorgen… voor mensen
Inhoud Waarom een opname op de dienst geriatrie?.........................................................3 Wie staat er voor u klaar?.......................................................................................4 De filosofie van de dienst geriatrie..........................................................................9 Afspraken met de arts...........................................................................................10 Praktische informatie.............................................................................................10 Tevreden... of toch niet?........................................................................................14
2
Waarom Titel een opname op de dienst geriatrie? Een opname op de afdeling geriatrie is bedoeld voor een groep bejaarden die we omschrijven als kwetsbare bejaarden. Deze patiënten vertonen vaak meerdere complexe problemen die met elkaar verweven zijn. Vaak is er een uitlokkende factor die als het ware de druppel is die de emmer deed overlopen. Niet elke bejaarde is een geriatrische patiënt. Naast vaak een acuut ziektebeeld hanteren we voorwaarden waaraan de patiënt moet voldoen om opgenomen te worden op onze afdeling. • Ouder zijn dan 75 jaar • Lijden aan verschillende ziektebeelden tegelijk • Risico op functieverlies, immobiliteit, cognitieve problemen, incontinentie, vallen, enz. Naast de aandacht voor lichamelijke aandoeningen gaat onze zorg ook uit naar het psychische en sociale welzijn. Wanneer u opgenomen bent op de dienst geriatrie kunt u rekenen op een multidisciplinair team van artsen, verpleegkundigen en andere hulpverleners die samenwerken volgens specifieke geriatrische principes van diagnose, behandeling revalidatie en ontslagvoorbereiding. Deze multidisciplinaire benadering is erop gericht om u zo snel mogelijk terug zo onafhankelijk en zelfredzaam mogelijk te maken. In uw belang wordt een opname op de afdeling geriatrie best zo kort mogelijk gehouden. Elke hospitalisatie houdt immers risico’s in zoals verwardheid, desoriëntatie, vallen en ziekenhuisinfecties. Tenzij er nog actieve medische problemen zijn, duurt een opname nooit langer dan 30 dagen Als terugkeren naar huis tijdelijk of definitief onmogelijk is, zoekt het multidisciplinair team samen met u en uw familie naar een oplossing. 3
Het opnamegesprek Op de afdeling hebt u samen met uw familie of begeleider een gesprek met de verantwoordelijke verpleegkundige. Naast de ziektegeschiedenis wordt in dit gesprek aandacht besteed aan uw thuissituatie en niveau van functioneren of bestaan van hulpbehoevendheid. We hechten er veel belang aan dat u en uw familie vanaf de eerste dag al bestaande problemen of vragen bespreekbaar maken. Het is belangrijk voor ons te weten welke medicijnen u neemt en welke de juiste dosissen zijn. U kunt hier een belangrijke hulp zijn in geval van twijfel. Meestal geeft uw arts een nauwkeurige verwijsbrief mee bij opname, maar bij sommige onverwachte opnames is dit niet steeds het geval. In sommige gevallen is het nodig dat wij een contactpersoon/ familielid kunnen contacteren. Het is dus belangrijk dat wij steeds correcte contactgegevens ter beschikking hebben. Gelieve ervoor te zorgen dat u, uw familie of contactpersoon deze gegevens doorgeeft aan de verpleegkundige van de afdeling.
Wie Titel staat er voor u klaar? De geriater Een geriater is een arts gespecialiseerd in inwendige ziekten bij ouderen. Omdat het bij ouderen dikwijls gaat om een combinatie van lichamelijke, psychische en sociale problemen, doet de geriater vaak beroep op andere specialisten (gerontopsychiater, neuroloog, neuskeeloorarts, orthopedist, vaatchirurg). 4
Dr. Vermeyen staat in voor de zorg op A3.1, en dr. Haemers voor A3.2. De geriaters bezoeken dagelijks in de voormiddag elke patiënt. Basisonderzoeken die bij de meeste patiënten gebeuren zijn: • bloedafname • urineonderzoek • longfoto • buikfoto en/of echografie van de buik • elektrocardiogram Andere onderzoeken gebeuren op specifieke indicatie.
De verpleegkundige De verpleegkundigen zijn altijd aanwezig. Zij voeren de behandelingen uit, dienen medicatie toe en helpen bij de dagelijkse verzorging. Zij proberen steeds uw zelfzorg en zelfstandigheid te stimuleren. Zij kunnen u uitleg geven over de toestand en verzorging van uw familielid. Voor medische informatie zoals diagnose en resultaten van onderzoeken, zijn de verpleegkundigen niet bevoegd. Hiervoor kan u een afspraak maken met de arts. Om vergissingen bij medicatietoediening te vermijden, laten we op de kamer enkel medicatie toe die door uw arts voorgeschreven werd en die door de verpleegkundige gegeven wordt. Bij ontslag krijgt u uw persoonlijke medicatie terug mee naar huis samen met een nieuwe medicatielijst.
De zorgkundige De zorgkundige helpt bij de verzorging van de patiënten en is de voornaamste naaste medewerker van de verpleegkundige. Zij zorgt vaak voor een warm en stimulerend menselijk contact met de patiënt. 5
De ergotherapeut De taak van de ergotherapeut is het inschatten, bevorderen en onderhouden van de zelfstandigheid en zelfredzaamheid en dit zowel op lichamelijk als geestelijk vlak. Met specifieke activiteiten en oefeningen proberen we de verzwakte of uitgevallen functies te herwinnen of te stimuleren. Wanneer er geheugenstoornissen zijn, worden de mentale functies getest.
De kinesitherapeut De kinesitherapeut speelt een zeer belangrijke rol in de evaluatie van motorische functies en behoud en herstel van die functies in geval van ziekte. Ook de kinesist stimuleert de patiënt om uit de vicieuze cirkel van bedlegerigheid en immobiliteit te geraken en te komen tot meer zelfredzaamheid. Onze kinesisten zijn zeer goed getraind in evaluatie van valrisico en het formuleren van preventiemaatregelen hieromtrent.
De logopedist Spraak- en slikstoornissen zijn vaak voorkomende problemen bij ouderen. Ze kunnen verschillende oorzaken hebben: beroerte, trauma, infectie, dementie. In deze gevallen schakelen we de logopedist in. Zo kunnen in geval van spraakstoornissen bepaalde oefeningen helpen om zich zo goed mogelijk te kunnen uitdrukken. Bij slikstoornissen geeft de logopedist adviezen over de consistentie van de voeding en de manier van voeden.
De diëtiste De diëtiste heeft tot taak de voedingstoestand van de patiënt te bewaken en ondervoeding te detecteren en te behandelen rekening houdend met de wensen en mogelijkheden van de patiënt. Ze geeft in overleg met de arts en de logopedist advies 6
over dieet en bijvoeding aan de patiënt, zijn familie en andere zorgverleners. De sociale dienst De medewerker van de sociale dienst helpt u om het ontslag uit het ziekenhuis voor te bereiden. Zij wordt best vanaf de eerste opnamedag betrokken in de planning van het ontslag. Zij kan u inlichtingen geven over allerlei voorzieningen, tegemoetkomingen voor bejaarden, aanvraag alarmapparaat, rollator, rolstoel, enz. Zij onderhouden goede en frequente contacten met diverse rusten verzorgingstehuizen en kunnen u helpen met de aanvragen hiervoor. Het is van belang dat u zelf snel na opname contact neemt met de sociale dienst om de huidige en toekomstige thuissituatie te bespreken. A3.1 Anke Schelfhout: 011 826 085 • A3.2 Anneleen Stalmans: 011 826 089 •
De psycholoog De psycholoog kan ingeschakeld worden wanneer er een vermoeden is van cognitieve (vooral geheugenproblemen) of psychiatrische problemen. Wanneer men cognitieve problemen vermoedt, kan de psycholoog met een neuro-psychologisch onderzoek deze uitval en de ernst ervan vaststellen en in kaart brengen. Zo mogelijk gebeurt dit onderzoek tijdens de opname. Indien dit door uw lichamelijke toestand niet kan, maken we hiervoor een afspraak op het geriatrisch daghospitaal na de opname. Wanneer men emotionele problemen vermoedt (vb. depressie, bemoeilijkte rouw, …), kan de psycholoog, mits een duidelijke hulpvraag, begeleiding opstarten. Indien u dit wenst kan u ook na de opname verder opgevolgd worden voor psychologische 7
begeleiding. Bij vermoeden van een ernstige psychiatrische problematiek, is een nauwe samenwerking met de psychiater van essentieel belang.
De vrijwilligers Op de dienst geriatrie werken enkele vrijwilligers die helpen om het verblijf van de patiënten zo aangenaam mogelijk te maken. Ze zorgen onder andere voor een deugddoende babbel, hulp bij het lezen, uitdelen van boeken en tijdschriften of gezelschapsspelen. Al deze zaken werken revaliderend, stimulerend en creëren een meer familiale sfeer.
De pastorale dienst Hoewel we als ziekenhuis veel belang hechten aan christelijke waarden, hebben we het grootste respect voor anders gelovigen of niet gelovigen. Omdat u en uw familie soms veel te dragen krijgen aan geestelijke pijn en onmacht met onzekerheid en vragen naar het waarom van dit alles, kan je terecht bij de pastorale werkers of vertegenwoordigers van andere geloofsovertuigingen. U kan de vraag naar een pastoraal werker altijd stellen aan de verpleegkundigen.
De huisarts Ook tijdens uw opname in het ziekenhuis blijft uw huisarts een centrale rol spelen. De huisarts is altijd welkom op de afdeling. Bij belangrijke diagnosen of moeilijke beslissingen zullen we uw huisarts contacteren. 8
DeTitel filosofie van de dienst geriatrie Multi-disciplinair overleg Tijdens een wekelijks overleg met het multidisciplinair team (op dinsdag voor A3.1 en op woensdag voor A3.2) worden de medische problemen, de functionele en geestelijke toestand en het ontslag besproken. De doelstellingen van het multidisciplinair team op de dienst geriatrie zijn om naast de behandeling van de medische problemen functieverlies zoveel mogelijk tegen te gaan. Bedlegerigheid is vijand nummer een voor oudere patiënten. Er is gevaar voor doorligwonden, slechte longontplooiing in liggende houding, verlies van spierkracht enz. Ieder lid van het team zal u steeds aansporen tot activiteit. Dagelijkse activiteiten zoals wassen, kleden en eten voert u zoveel mogelijk zelf uit. Ook mag u dagkledij dragen: dit stimuleert tot activiteit en bovendien behoudt u hierbij uw dag- en nachtritme. De leden van het multidisciplinair team besteden bijzondere aandacht aan beslissingen rond het levenseinde. We proberen steeds een balans te maken tussen menselijkheid, haalbaarheid, zingeving en ethiek. Een belangrijke waarde op onze afdeling is goede palliatieve therapie en begeleiding van patiënt en familie. Als u en/ of familie reeds vooraf hebben nagedacht over beslissingen rond het levenseinde, is het belangrijk dat u dit zo vroeg mogelijk tijdens de opname meldt aan de arts of verpleegkundige. Vanuit dit gedachtegoed is het ook mogelijk dat medewerkers spontaan dit onderwerp bespreekbaar maken.
9
Afspraken Titel met de arts Gezien de wet op de patiëntenrechten mag de geriater alleen met de patiënt over zijn ziektebeeld spreken. Toch begrijpen we dat ook uw familie graag informatie uit de eerste hand krijgt. Voor dienst A3.1 zijn er vaste momenten voor familiegesprekken: elke maandag en donderdag van 16 tot 17 uur. U kan hiervoor bij de (hoofd)verpleegkundige een afspraak maken. Voor dienst A3.2 zijn er geen vaste momenten. Meestal kunnen we een overlegmoment regelen tijdens de zaalronde, maar steeds na afspraak met de (hoofd)verpleegkundige. Informatie per telefoon is wettelijk niet toegestaan en in de meeste gevallen niet mogelijk. Anderzijds kunt u er wel op rekenen dat wij uw familie persoonlijk contacteren bij belangrijke diagnosen of dringend te nemen beslissingen bijvoorbeeld plotse achteruitgang met eventueel noodzaak tot dringende operatie, onverwacht overlijden, enz.
Praktische Titel informatie Op de afdeling kan u zich vrij verplaatsen, uiteraard zonder andere patiënten te storen. Als uw toestand het toelaat, kunt u, al dan niet in het gezelschap van uw familie of een begeleider, naar de cafetaria gaan. Verwittig wel steeds eerst een verpleegkundige van de afdeling. Tijdens uw opname draagt u altijd een identificatiebandje. Kijk zelf ook de gegevens op dit bandje na op juistheid zodat fouten of vergissingen vermeden kunnen worden. Eten doen we meestal aan tafel in de kamer of liever nog, als uw toestand het toelaat, in de dagzaal. Soms is het nuttig hulp 10
van uw familie in te schakelen (bv. bij mensen met verwardheid, moeilijk eten). Indien u dit wenst en in samenspraak met de verpleegkundige en arts zijn wij zeer dankbaar als uw familie u kan komen helpen bij het eten.
Dagindeling (bij benadering) 7 uur: start ochtendverzorging en bloedafname. 8 uur: ontbijt. • In de loop van de dag gebeuren onderzoeken en is er therapie voorzien zoals kine en ergo. • In de voormiddag maakt de arts haar/zijn dagelijkse patiëntenronde. • Vanaf 11.30 uur wordt het middagmaal opgediend op de kamer of in de dagzaal. • Na het middagmaal vindt de middagzorg plaats en kan u even rusten in bed tot ongeveer 16 uur. • Het bezoekuur is van 14 tot 20 uur. • Vanaf 17 uur wordt het avondmaal aangeboden. • Na het avondmaal dient de verpleegkundige de avondzorgen toe. • Tussen 22 en 6.45 uur komt de nachtverpleegkundige regelmatig bij u op de kamer. • •
Om privacyredenen vragen we bezoekers steeds spontaan de kamer te verlaten bij de doktersronde of verzorging door de verpleegkundige. 11
Veiligheid op de afdeling De toegang van de dienst is beveiligd met een toegangscode op de deur. U vindt de code bij het klavier aan de deuren en de lift. Dankzij deze beveiliging kunnen ook verwarde patiënten rondwandelen op de afdeling, wat de kans op toenemende verwardheid en onrust vaak helpt verminderen. Vallen komt erg vaak voor bij ouderen en helaas ook tijdens ziekenhuisopnames. Sommige factoren zijn te voorkomen, anderen zijn eigen aan het verzwakte profiel van de bejaarde. Erg belangrijk is aangepast schoeisel. Wij vragen u om pantoffels en/ of schoenen mee te brengen die gesloten zijn en niet te groot of te klein. In sommige gevallen (bv. ernstig valrisico, ernstige onrust) kan het om de veiligheid van de patiënt te garanderen nodig zijn een patiënt te ‘fixeren’. Dit gebeurt steeds na overleg met het team en met uw familie. Methodes die hiervoor gebruikt worden zijn bv. een lendengordel of geriatrische zetel met voorzettafeltje. We evalueren deze maatregelen dagelijks en heffen deze zo snel mogelijk op. Ook kunnen deze maatregelen opgeheven worden op vraag en tijdens aanwezigheid van uw familie. Gelieve dan bij het verlaten van de kamer steeds de verpleegkundige te verwittigen.
Bezoekuren Dagelijks van 14 tot 20 uur.
Geld en waardevolle voorwerpen Geld en waardevolle voorwerpen zoals juwelen laat u best thuis. Als u toch geld bij heeft, kan u het zelf op de kamer in uw kluis bewaren.
12
Pedicure/kapper Op de afdeling is er een aangepaste badkamer met een speciaal bad en een tillift. Het baden en douchen gebeurt uitsluitend onder toezicht van de verpleegkundige/zorgkundige. Als u graag een kapper of pedicure naar het ziekenhuis laat komen, dan kan u dit met de verpleegkundige of sociale dienst bespreken. Betaling gebeurt contant aan de gevraagde persoon.
Ontslag De arts bepaalt wanneer u het ziekenhuis mag verlaten. Normaal wordt u hiervan enkele dagen vooraf op de hoogte gebracht, zodat u de nodige schikkingen voor thuiszorg kunt treffen. Met de verpleegkundige kan u het uur afspreken waarop u het ziekenhuis kunt verlaten. Als u na ontslag uit het ziekenhuis nog thuisverpleging of andere hulpdiensten nodig hebt, kan onze sociale dienst of uwhuisarts dit regelen. Hou rekening met wachttijden, doe de aanvragen voor thuisverpleging, familiehulp enz. tijdig. Als u het ziekenhuis niet met eigen middelen kunt verlaten, kunt u gebruik maken van patiëntenvervoer. Dit wordt meestal in overleg met de verpleegkundige en de sociale dienst geregeld. Bij ontslag schrijven de arts en verpleegkundige de nodige formulieren, zoals: • Een voorlopige ontslagbrief voor uw huisarts met een beknopte samenvatting van diagnosen en therapie. • Een verpleegkundige ontslagbrief met belangrijke informatie voor de verpleging of andere hulpverleners over uw verzorging en behandeling thuis of in het rusthuis. • Eventuele afspraken voor consultaties, geriatrisch daghospitaal of andere specialisten. • Een medicatieschema. Let op het medicatieschema na een ontslag kan verschillen van het medicatieschema bij opname. 13
Medicatievoorschriften (enkel voor in het ziekenhuis opgestarte medicatie) en aanvragen voor terugbetaling van medicatie waarvoor een attest voor de mutualiteit nodig is. • De aanvraag voor thuisverpleging of kinesitherapie laten we meestal aan de huisarts over. Hiervoor staan de instructies in de ontslagbrief. • Aanvragen voor hulpmiddelen (rollator, rolstoel,…) kan u best al enkele dagen voor ontslag laten invullen door de arts. Net als de formulieren voor de hospitalisatieverzekering. •
Vooraleer u het ziekenhuis verlaat, gaat u langs de ontslagbalie in de inkomhal. Daar krijgt u een gratis ticket om de parking te verlaten. Kijk bij ontslag in elk geval goed na of u niets vergeten bent.
Tevreden... Titel of toch niet? Bent u niet tevreden? Dan nodigen wij u graag uit voor een gesprek met de hoofdverpleegkundigen en/of geriater. Alleen als we de problemen kennen, kunnen we ze ook oplossen. Als dit gesprek voor u niet voldoet, kan u met alle vragen of klachten terecht bij de ombudsdienst. Meer info over de ombudsdienst vindt u in onze onthaalbrochure of op onze website. U kunt ook positieve of negatieve zaken doorgeven door een tevredenheidsformulier in te vullen. U kunt dit krijgen bij de verpleegkundige of in de inkomhal. We appreciëren ten zeerste uw feedback, zowel positieve als negatieve.
14
Wij wensen u een zo aangenaam mogelijk verblijf toe met veel menselijke warmte voor u en uw familie en vooral een spoedig herstel in een optimale omgeving. Wij danken u hartelijk om deze brochure te lezen.
15
Versie: december 2012
Mariaziekenhuis vzw Tel. +32 11 826 000
Maesensveld 1 3900 Overpelt Fax +32 11 826 001
[email protected]
www.mariaziekenhuis.be
